Nr 4 - Festiwal Folkloru Ziem Górskich

www.mffzg.pl
GAZETKA FESTIWALOWA
XLIII MFFZG
ZAKOPANE 2011
Nr 4
Góralskie „Hej” na krakowskim rynku.
W poniedziałek 22 sierpnia 2011 r. uczestnicy 43 Międzynarodowego
Festiwalu Folkloru Ziem Górskich odwiedzili Kraków, aby wziąć
udział w XXXV Jubileuszowych Międzynarodowych Targach Sztuki
Ludowej, które odbywają się w dniach 19-28 sierpnia 2011 r.
na Rynku Głównym. W ramach Targów każdego dnia prezentują się
twórcy i zespoły folklorystyczne
z różnych miast i gmin Polski, a także
goście
z
Ukrainy
i
Słowacji.
Poniedziałek był dniem miasta Zakopane
i
powiatu
tatrzańskiego
oraz
uczestników 43 Międzynarodowego
Festiwalu Folkloru Ziem Górskich.
Z tej okazji do Krakowa przybyły
zespoły z Rumunii, Turcji i Szwecji,
które mogliśmy już podziwiać w trakcie
niedzielnego Koncertu Inauguracyjnego
w Zakopanem. Krakowskie Targi Sztuki
Ludowej
wyraźnie
ożyły
dzięki
barwnym strojom i temperamentowi
gości, którzy w południe przeszli
korowodem wokół Rynku Głównego.
Tłumy, jakie zgromadziły się wokół Rynku i ilość osób, które chciały
uwiecznić przemarsz korowodu najlepiej świadczą o tym,
że krakowskie Targi zyskały na atrakcyjności dzięki przybyłym
gościom. Równie wielkim zainteresowaniem cieszyły się występy
gości na płycie Rynku. W ramach Targów zaplanowano na sobotę 27
sierpnia 2011 r. Dzień Pogranicza Kultur, a my już dziś mogliśmy
zaprzyjaźnić się z naszymi zagranicznymi gośćmi, którzy okazali się
bardzo otwarci i chętni do zawierania międzynarodowych
i międzykulturowych znajomości. Bardziej odważni mogli nawet
zrobić sobie zdjęcia z uczestnikami festiwalu.
Obecni na Rynku mieli również okazję do bliższego poznania gmin
powiatu tatrzańskiego. Zaprezentowały się gminy: Bukowina
Tatrzańska, Poronin,
Kościelisko i Biały
Dunajec. Promocja
gmin nie ograniczała
się
do
suchych
faktów, bo atmosferę
ożywiały konkursy,
w których każdy
zawodnik wygrywał,
jednak,
aby
zapracować
na
nagrodę trzeba było wytężyć pamięć, bo pytania konkursowe nie były
proste. Na szczęście dowcip prowadzących konkursy pomógł
niejednokrotnie wybrnąć z konkursowych zasadzek.
To jednak nie koniec „góralskich” dni na Targach w Krakowie – 28
sierpnia 2011 r. górale powrócą na Rynek tym razem po to, aby
zorganizować dla nas Jarmark Podhalański.
Autorzy:Urszula i Michał Obersztyn
Portal internetowy www.smacznykrakow.pl
Podhalański serwis informacyjny „Watra” zaprasza
do oglądania Festiwalu na żywo w Internecie!
www.watra.pl
wykonują codzienne czynności – wyrabiają bundz, klagają mleko,
W wiosce festiwalowej odbyła się Klubowa Wystawa Owczarków
Podhalańskich.
Patronował
jej Podhalański
Serwis
Informacyjny Watra.
Przedstawiamy
wyniki
konkursu:
KONKURENCJE
FINAŁOWE
NAJLEPSZE
BABY KLUBU:
JASNY MELON Biaca Perla,
wł. CJC Blankenaauw
NAJLEPSZE SZCZENIĘ KLUBU:
FRODO Alpejskie Zauroczenie,
wł. Grzegorz Młynarczyk
NAJLEPSZY JUNIOR KLUBU:
ŚWARNA Na Góralsko Nute, wł. Andrzej Gołąb
NAJLEPSZY WETERAN KLUBU:
KRYWAŃ z Siwej Polany, wł. Władysław Budz
ZWYCIĘZCY KLUBU:
NAJLEPSZY DOROSŁY PIES – PRZYMILNY PERS Badziar,
wł. Barbara Sell
NAJLEPSZA DOROSŁA SUKA – NISZA Nutrena, wł. Tadeusz
Wirmański
ZWYCIĘZCA RASY – ZWYCIĘZCA WYSTAWY:
PRZYMILNY PERS Badziar, wł. Barbara Sell
KONKURENCJE HODOWLANE
NAJLEPSZA PARA PSÓW:
GIEWONT z Miętustwa, GRAŃ z Miętustwa, wł. Tadeusz
Wirmański
NAJLEPSZA HODOWLA:
zButorowego Wierchu, wł. Stanisław Bukowski
NAJLEPSZY REPRODUKTOR:
MORS z Butorowego Wierchu, wł. Stanisław Bukowski
Zespół Regionalny „Koniaków” z Koniakowa POLSKA
Zespół regionalny „Koniaków” otrzymał w Żywcu
„Złote Serce”. Nagroda ta pozwoliła zespołowi
zakwalifikować się do udziału w 43. MFFZG.
Dyrektorem od 19 lat jest Urszula Gruszka, która już
po raz trzeci wraz z zespołem uczestniczy w
festiwalowym konkursie, za każdym razem
wyjeżdżając z Zakopanego z wyróżnieniem.
Członkami zespołu są mieszkańcy Trójwsi
Beskidzkiej: Istebna, Jaworzynka, Koniaków.
Historia zespołu trwa nieprzerwanie od 1952 roku,
założony został przez słynną koronczarkę Marię Gwarkową oraz
Michała Juroszka. Prezentuje rodzimy folklor Górali Śląskich...
Występował na festiwalach folklorystycznych w kraju m.in.:
Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem
- zdobywając Srebrną i Brązową Ciupagę, oraz na Festiwalu Folkloru
Górali Polskich w Żywcu, gdzie został laureatem Złotego, Srebrnego i
Brązowego Żywieckiego Serca. Za wybitne zasługi w kultywowaniu i
popularyzowaniu kultury ludowej
zespół został uhonorowany Nagrodą
im.
Oskara
Kolberga.
Podczas festiwalu w Zakopanem
„Koniaków” zaprezentuje program
pt. „ŚwintyJón niesie mlyka pełny
dzbon”. Przeniesiemy się na szałas,
gdzie baca, łowczorze i gazdowie
narciarskich. Podczas zakopiańskiego Festiwalu grupa zaprezentuje
zajmują się owcami. Czas pracy umilają sobie opowieściami, grą na
instrumentach pasterskich oraz przyśpiewkami.
Ponadto zobaczymy tańce, śpiew imuzykę Beskidu Śląskiego, w skład
której wchodzą: skrzypce, gajdy i heligonka. Zespół prowadzą
Urszula Gruszka i Bartłomiej Rybka.
Wywiad z dr Urszulą Janicką – Krzywdą.
Została Pani wybrana przewodniczącą Jury 43.MFFZG. Jakie
emocje towarzyszą Pani w tej nowej roli?
UJK: Przede wszystkim trema i stres wynikające z poczucia wielkiej
odpowiedzialności.
Jak trudnym zadaniem jest ocenianie zespołów występujących w
kategorii I (autentycznej)?
UJK: To są dla mnie najbardziej wartościowe
występy. Odnoszę wrażenie, że grupy mają
dobrych konsultantów i to jest bardzo ważne.
Oceniamy, bowiem wierność obrzędową ze
wszystkimi jej detalami. Na przykład stroje
muszą
być
wiernie
odtworzone
bez
jakichkolwiek współczesnych wpływów.
Jakie kryteria obowiązują przy ocenie zespołów
III kategorii (stylizowanej)?
Takie zespoły też muszą istnieć, bo kultura nie jest skansenem i nie
można od niej wymagać, żeby nic się z nią nie działo i została
zamknięta w przysłowiowej „kurnej chacie”. Zastrzegam jednak, że
jeżeli mamy do czynienia ze stylizacją, to trzeba to podkreślać,
zachowując jednak rdzeń tradycji.
A w jakiej dziedzinie Pani się specjalizuje?
UJK: Kultura duchowa, magia i demonologia Karpat. W dawnych
kulturach wierzenia i kontakt ze światem nadprzyrodzonym odgrywały
bardzo ważną rolę. Ludzie wiedzieli, jaki jest cel i sens odprawianych
rytuałów, gdzie są ich korzenie. Współczesny człowiek jest wyrwany z
kontekstu, oderwany od korzeni i stąd wynika problem z nauczaniem
folkloru, którego znajomość jest zachowana w przekazach
międzypokoleniowych. Niektóre zespoły są zmuszone wydobywać
kulturę z „ mroków przeszłości” i ją na nowo rekonstruować. Region
Podhala jest bardzo dobrym przykładem ciągłości przekazu tradycji.
Tutaj kultura jest cały czas żywa i pielęgnowana.
Czego Pani życzyć jako przewodniczącej Jury?
UJK: Optymizmu i spokoju potrzebnego do rzetelnej analizy
występów. Chodzi mi przede wszystkim o to, a to jest bardzo trudne,
żeby w moich osądach nikogo nie skrzywdzić.
Dziękujemy za rozmowę.
Wtorek w wiosce festiwalowej był dniem szwedzkim. Członkowie
zespołu bawili zgromadzoną publiczność, zachęcając do degustacji
narodowych przysmaków.
Śledzie Mattje Sill: dodaje się do
nich musztardę, cebulę, ocet, pieprz
lub przyprawę o smaku anchois oraz
szczypiorek i śmietanę. Podaje się je
z gotowanymi ziemniakami podczas
nocy świętojańskiej (Midsommar).
Szwedzi przywieźli także specjalny
cienki chleb (Tunn Bröd), który je się z serem zrobionym z serwatki
(Mesost). Zapach krojonego szczypiorku unosił się po całej wiosce
festiwalowej.
Zespół Tańca Ludowego „Kedjan”, Szwecja
Zespół powstał w 1921 r. w Sztokholmie jako grupa skupiająca
tancerzy, a w 1981 r. dołączył do nich chór „Folkpust”, specjalizujący
się głównie w szwedzkich ludowych pieśniach śpiewanych a’capella.
Repertuar zespołu składa się z pieśni zarówno świeckich, jak
i religijnych, a inspiracje czerpie z ludowej muzyki skrzypcowej.
Zespół „Kedjan” jest członkiem wielu szwedzkich organizacji
folklorystycznych,
bywa
częstym
gościem na zagranicznych festiwalach,
występował także w Zakopanem.
Jednym z regionów, do którego
dziedzictwa folklorystycznego zespół
nawiązuje, jest górzysta Dalecarlia,
znana z wyjątkowego piękna i
różnorodności przyrodniczej oraz doskonałych warunków
program „Święto Lata wokół wzgórz i jezior Dalecarlii”, narciarskich
Podczas zakopiańskiego Festiwalu grupa zaprezentuje program
„Święto Lata wokół wzgórz i jezior Dalecarlii” nawiązujący do
popularnej tradycji świętowania braku zachodów słońca na północy
Szwecji.
W tym roku Festiwal po raz pierwszy odbył się
bez „Królowej Zakopanego”, która od
niepamiętnych czasów związana była z tym
wydarzeniem i miejscem. Sprawując opiekę
medyczną
rozdawałasłodycze,
uśmiech i dobre
słowo. We wtorek Jury Festiwalu oddało
hołd zmarłej w marcu tego roku siostrze
Helenie Warszawskiej składając wiązanki
kwiatów na jej grobie.
Tematem wtorkowych warsztatów dla
dzieci było malarstwo na szkle pod okiem
Marii Dudek. Rodzajmalarstwa, gdzie
obraz występuje po drugiej stronie szkła.
Malowany bywa przeważnie farbami
olejnymilub wodnymi za pomocą pędzla i
pióra. Farby temperowe były używane
zazwyczaj przez malarzy ludowych.
W środę został rozstrzygnięty Konkurs Kapel, Śpiewaków
i Instrumentalistów Ludowych. Poniżej wyniki obrad jury:
I.
w kategorii Ludowych zespołów instrumentalnych ( kapel)
ZŁOTE ZBYRKADŁO
Kapela zespołu Tańca Ludowego „Gymnik” ze Słowacji
SREBRNE ZBYRKADŁO
Kapela zespołu „Cununa Chioarului” z Rumunii
BRĄZOWE ZBYRKADŁO
Kapela ludowa zespołu „Kud Nikola Jonkov Vapcarov” z Macedonii
– skład 5 osobowy
w kategorii Instrumentalistów ludowych (solistów)
ZŁOTE ZBYRKADŁO
Tomasz Buńda z Bukowiny Tatrzańskiej – Polska
SREBRNE ZBYRKADŁO
Borislav Galabor z Bułgarii
BRĄZOWE ZBYRKADŁO
Gavril Babici z Rumunii
w kategorii Śpiewaków Ludowych ( solistów)
ZŁOTE ZBYRKADŁO
Diana Dimitrova z Bułgarii
SREBRNE ZBYRKADŁO
Barbara Matáková ze Słowacji
BRĄZOWE ZBYRKADŁO
Anna Mrożek z Nowego Targu - Polska
w kategorii Grup Śpiewaczych
ZŁOTE ZBYRKADŁO
Grupa śpiewacza „Krzesany” z Cichego – Polska
SREBRNE ZBYRKADŁO
Grupa śpiewacza „Skalni” z Krakowa – Polska
BRĄZOWE ZBYRKADŁO
Grupa śpiewacza „Kud Nikola Jonkov Vapcarov” z Macedonii
SABAŁOWE GĘŚLE”
Floriana Walkosza z Zakopanego – Olcza ( Polska)
za wierność tradycji w zakresie stylu gry
Wyróżnienia otrzymują:
 Kapela zespołu Tańca Ludowego „Fomget” z Turcji za
tradycyjne wykonanie i skład instrumentalny
 Kapela zespołu regionalnego „Koniaków” z Koniakowa
(Polska) za tradycyjne wykonanie i skład instrumentalny
Beskidu Śląskiego
 Instrumentalistka Edyta Pisarska z Witowa – Polska za
tradycyjną grę na złóbcokach
 Solistka Sevdalina Kostadinova z Bułgarii i Wiara Petrova z
Bułgarii, za tradycyjny styl wykonawczy i repertuar
 Grupa śpiewacza „Dolina Popradu” z Piwnicznej Zdrój
(Polska) za stylowy dla regionu śpiew „Czarnych” Górali z
Piwnicznej