Plan Gospodarki odpadami dla Powiatu Będzińskiego
Transkrypt
Plan Gospodarki odpadami dla Powiatu Będzińskiego
PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 Starostwo Powiatowe w Będzinie PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 (PROJEKT) Wykonawca: AGOS-GEMES Sp. z o.o. al. Korfantego 191 40-153 Katowice Tel. 0-32 25-70-817, 25-70-819 Opracował zespół pod kierunkiem: dr Renaty Przywarskiej mgr Andrzeja Lewandowskiego Współpraca: Starostwo Powiatowe w Będzinie Wydział Architektury i Ochrony Środowiska 42-500 Będzin, ul. Krasickiego 17 Będzin, listopad 2008 1 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 2 Spis treści 1. Wprowadzenie 1.1. Podstawa prawna opracowania 1.2. Zakres opracowania 2. Ogólna charakterystyka Powiatu 3. Warunki hydrologiczne, hydrogeologiczne i glebowe 4. Określenie aktualnego stanu gospodarki odpadami 4.1. Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów 4.2. Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania 4.3. Istniejące systemy zbierania odpadów 4.4. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów 4.5. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów 5. Ocena realizacji obowiązującego planu gospodarki odpadami 5.1. Sektor komunalny 5.1.1. Stan realizacji załoŜonych celów i kierunków działań 5.1.2. Sposób i stan realizacji wyznaczonych celów z uwzględnieniem poniesionych kosztów 5.1.3. Odpady opakowaniowe 5.1.4. Komunalne osady ściekowe 5.1.5. Monitoring gospodarki odpadami 5.1.6. Podsumowanie i identyfikacja problemów 5.2. Sektor gospodarczy 6. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami 6.1. Prognoza demograficzna 6.2. Prognozowane zmiany ilościowe i jakościowe odpadów 7. Cele w gospodarce odpadami 8. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami 8.1. Odpady komunalne 8.2. Odpady z sektora gospodarczego 9. Projektowany system gospodarki odpadami komunalnymi 9.1. Zbieranie i transport odpadów 9.2. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów 9.3. Proponowane obiekty w systemie gospodarki odpadami 9.4. System gospodarki odpadami komunalnymi w regionach 10. Rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć, szacunkowe koszty oraz instytucje odpowiedzialne za ich realizację 10.1. Odpady komunalne 10.2. Odpady z sektora gospodarczego 11. Wnioski z analizy oddziaływania zaktualizowanego PPGO na środowisko oraz sposób ich uwzględniania w Planie 12. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów 12.1. Odpady komunalne 12.2. Odpady z sektora gospodarczego 13. Streszczenie 13.1. Odpady komunalne 13.2. Odpady z sektora gospodarczego 14. Wykorzystane materiały 4 4 4 6 8 11 11 29 32 35 44 45 45 45 48 50 51 52 53 55 58 58 58 63 67 67 72 74 74 81 84 87 92 92 95 96 100 100 101 102 102 107 110 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 Spis załączników Zał. 1 Zał. 2 Zał. 3 Zał. 4a Zał. 4b Zał. 5 Zał. 6 Zał. 7 Masy poszczególnych rodzajów odebranych odpadów komunalnych w roku 2006 z terenu poszczególnych gmin powiatu będzińskiego Punkty zbierania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego na terenie gmin powiatu będzińskiego Lokalizacja instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego Wykaz podmiotów posiadających zezwolenia na świadczenie usług odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości z gmin powiatu będzińskiego w 2006r Wykaz przedsiębiorstw posiadających zezwolenia na świadczenie usług zbiórki i transportu odpadów z sektora gospodarczego Zestawienie zadań i stan ich realizacji w gminach powiatu będzińskiego Miejsca odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych wytworzonych i zebranych z terenu gmin powiatu będzińskiego Lokalizacja obiektów aktualnego odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych dla powiatu będzińskiego 3 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 4 1. Wprowadzenie 1.1. Podstawa prawna opracowania Plan Gospodarki Odpadami dla powiatu będzińskiego na lata 2004-2015 przyjęty został przez Radę Powiatu Będzińskiego uchwałą Nr XIX/200/2004 z dnia 29 czerwca 2004 roku. Opracowanie aktualizacji Planu gospodarki odpadami dla powiatu będzińskiego jest realizacją obligatoryjnego obowiązku nałoŜonego m.in. na powiaty i gminy zapisem Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r o odpadach (tj. Dz.U. Nr 39, poz. 251 z 2007r). Zgodnie z art. 15.7 Ustawy o odpadach PGO obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstające na terenie danej jednostki administracyjnej oraz przywoŜonych na jej teren, w szczególności odpady komunalne z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym pojazdy wycofane z eksploatacji, zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, odpady zawierające PCB, odpady zawierające azbest, odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. Dokumentami nadrzędnymi wobec Planu gospodarki dla powiatu będzińskiego są: Krajowy plan gospodarki odpadami 2010 („KPGO 2010”) i Plan gospodarki odpadami dla województwa śląskiego („WPGO”). Aktualizację PPGO opracowano na podstawie: 1. Sprawozdania z realizacji Planu gospodarki odpadami dla powiatu będzińskiego na lata 2004-2015 opracowanego przez Starostwo Powiatowe w Będzinie (lipiec 2007), 2. informacji uzyskanych z gmin (ankietyzacja), 3. danych zawartych w Wojewódzkim Systemie Odpadowym (baza Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego 4. obowiązujących przepisów prawnych oraz 5. materiałów, których spis dołączono do opracowania (wykorzystane materiały – rozdział 14-ty). 1.2. Zakres opracowania Zakres opracowania zrealizowany został zgodnie z zasadami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003r w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. Nr 66, poz. 620) oraz Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 13 marca 2006r zmieniającym rozporządzenie w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. Nr 46, poz. 333). Plan gospodarki odpadami dla powiatu będzińskiego oprócz niniejszego rozdziału 1 składa się z rozdziałów opisanych poniŜej. Rozdział 2 i 3 charakteryzuje powiat będziński, a w szczególności połoŜenie geograficzne, sytuację demograficzną, sytuację gospodarczą oraz warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne. Rozdział 4 opisuje stan aktualny gospodarki odpadami komunalnymi z uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych, komunalnych osadów ściekowych i odpadów opakowaniowych oraz stan gospodarki odpadami z sektora gospodarczego z uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych, innych niŜ niebezpieczne oraz odpadów szczególnych takich jak: odpady zawierające PCB, oleje odpadowe, zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, pojazdy wycofane z eksploatacji, odpady medyczne i weterynaryjne, baterie i akumulatory, a takŜe azbest i pestycydy. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 5 Rozdział 5 ocenia realizację obowiązującego planu gospodarki odpadami i identyfikuje najwaŜniejsze problemy. Rozdział 6,7, 8 opisuje prognozy, cele, kierunki i działania w gospodarce odpadami. Rozdział 9 opisuje projektowany system gospodarki odpadami komunalnymi. Rozdział 10 przedstawia harmonogram realizacji przedsięwzięć oraz szacunkowe koszty zaktualizowanego systemu gospodarki odpadami. W rozdziale 11 przedstawiono wnioski z analizy oddziaływania na środowisko zaktualizowanego PPGO. Rozdział 12 mówi o organizacji i zasadach monitoringu systemu gospodarki odpadami. Rozdział 13 zawiera streszczenie zaktualizowanego PGO dla powiatu będzińskiego. Rozdział 14 przedstawia wykorzystane materiały. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 6 2. Ogólna charakterystyka Powiatu Powiat będziński połoŜony jest w centralnej części Województwa Śląskiego, zajmuje powierzchnię 368.954m2 (3% powierzchni województwa), zamieszkuje go około 151,3tys. mieszkańców. Stolicą Powiatu jest miasto Będzin posiadające bogatą 640-letnią tradycję. Powiat zgodnie z aktualnym podziałem administracyjnym obejmuje swym zasięgiem 8 gmin o róŜnym charakterze: gminy miejskie - Będzin, Czeladź, Sławków i Wojkowice, gminę miejsko-wiejską Siewierz oraz gminy wiejskie - Bobrowniki, Mierzęcice, Psary (rys. 1). Rys. 1 Mapa Powiatu Będzińskiego Powiat będziński od zachodu graniczy z powiatem tarnogórskim, miastem Piekary Śląskie, od północy z powiatem myszkowskim, od wschodu z powiatem zawierciańkim i miastem Dąbrowa Górnicza, która oddziela gminę Sławków od reszty gmin powiatu będzińskiego. Gmina Sławków od wschodu graniczy z powiatem olkuskim. Od południa powiat będziński graniczy z miastami: Sosnowiec, Katowice i Siemianowice Śląskie. Ponad połowę terenu Powiatu zajmują grunty rolne (57,2%), lasy zajmują około 20% powierzchni, a pozostałe tereny - 22,8% powierzchni Powiatu to tereny przemysłowe, szlaki transportowe, zbiorniki wodne, tereny zurbanizowane, nieuŜytki. Powiat posiada dobre połączenia komunikacyjne ze stolicą Województwa oraz centrum kraju. Osią łączącą gminy Powiatu jest główna arteria komunikacyjna, droga krajowa DK-1. DuŜe znaczenie komunikacyjne ma równieŜ przebiegająca równoleŜnikowo droga krajowa DK-4 Kraków - Bytom. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 7 RóŜnorodny charakter gmin wchodzących w skład Powiatu zdeterminowany jest głównie ich odległością od aglomeracji Katowickiej i związkami z przemysłem cięŜkim GOP. Południowa najbardziej zurbanizowana i uprzemysłowiona część Powiatu (gminy Będzin, Czeladź i Wojkowice) poddana była wieloletniej presji ze strony przemysłu wydobywczego, energetycznego, metalurgicznego i cementowego oraz licznych zakładów kooperujących z wymienionymi branŜami. Północna część Powiatu ma charakter głównie rolniczy. W przeszłości o przemysłowym obliczu regionu decydowało w głównej mierze górnictwo węgla kamiennego (kopalnie: Saturn, Jowisz, Grodziec), którego sukcesywna likwidacja zakończyła się definitywnie w 2000r. Skutkiem procesów restrukturyzacyjnych przemysłu cięŜkiego i ogólnie trudnej sytuacji gospodarczej jest likwidacja wielu zakładów produkcyjnych. Pomimo tego przemysł, w tym energetyka, przemysł metalowy i hutniczy odgrywa nadal znaczącą rolę w strukturze zatrudnienia w Powiecie. Aktualnie podstawową gałęzią powiatowej gospodarki jest energetyka reprezentowana przez kluczowe zakłady Powiatu: PKE SA El. „Łagisza”, EC „Będzin” SA i Będziński Zakład Energetyczny prowadzący dystrybucję energii elektrycznej, liczące się przedsiębiorstwa tej branŜy w skali kraju. Znaczącymi zakładami, istotnymi z punktu widzenia gospodarczego w Powiecie są: - Huta „Będzin” SA, - Fabryka Przewodów Energetycznych w Będzinie, - AIR PRODUCTS Sp. z o.o. w Warszawie O/Siewierz (dawne BOC-GAZY Sp. z o.o.), - Górnicze Zakłady Dolomitowe w Siewierzu, - PP Kopalnie Odkrywkowe Surowców Drogowych Katowice, Kopalnia Dolomitu „Nowa Wioska”, - Zakłady Wyrobów Metalowych SA w Sławkowie, - AXA-MAG Sp. z o.o. w Siewierzu, - PRI „Espri” Sp. z o.o. w Czeladzi, - VETRO Polska Sp. z o.o. w Czeladzi, - ALDA Sosnowiec O/Sławków, - „Electrolux Poland” Sp. z o.o. oddział w Siewierzu. W północnej, rolniczej części powiatu rozwija się generalnie przetwórstwo rolno-spoŜywcze, częściowo równieŜ przemysł. Pozytywnym zjawiskiem jest sukcesywny rozwój małej i średniej przedsiębiorczości, w tym wzrastająca aktywność podmiotów w sektorze gospodarki odpadami (zakłady odzysku odpadów, zbiornice surowców wtórnych). Do znaczących w skali Powiatu obiektów infrastruktury technicznej, związanej z gospodarką odpadami naleŜą składowisko odpadów komunalnych i stacja recyklingu odpadów komunalnych w Wojkowicach zarządzane przez Spółkę „Recykling Wojkowice”. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 8 3. Warunki hydrologiczne, hydrogeologiczne i glebowe Warunki hydrologiczne Powiat będziński połoŜony jest w dorzeczu rzeki Wisły – dział wodny I rzędu. Głównymi rzekami przepływającymi przez teren Powiatu są: - Przemsza (Czarna Przemsza), z dopływami (potoki): Mitręga, Rów Sitna, Smudzówka, śelisławicki, Pustkowiec, Szeligowiec, Jordan, Dopływ spod Najdziszowa, Ciek Wojkowicki, Trzebyczka, Pagor, Malinowicki, Sarnowski, Łagiski, Psarski, Pogoria, Brzozowicki, Zagórski; - Biała Przemsza, z dopływami (potoki): Bobrek, Kanał Sztolnia, Sztoła; - Brynica, z dopływami (potoki): Rów Michałkowicki, Wielonka, Jaworznik, OŜarowicki, Czeczówka, Trzonia. Rzeka Brynica jest uregulowana i wybrukowana od ujścia do Przemszy do zbiornika Kozłowa Góra. Rzeka Przemsza jest uregulowana od granic Miasta Siewierz powyŜej Zbiornika Przeczyce do ujścia do Wisły. Na terenie powiatu znajduje się szereg zbiorników wodnych pochodzenia antropogenicznego, zarówno zaporowych jak i utworzonych w zamkniętych bezodpływowych zagłębieniach powstałych wskutek m. in. eksploatacji kruszyw naturalnych. Największe zbiorniki wodne to: − Zbiornik Kuźnica WaręŜyńska (Pogoria IV) - zlokalizowany na terenach Gmin Dąbrowa Górnicza i Siewierza; − Zbiornik Przeczyce (Zalew Przeczycko-Siewierski) - połoŜony na terenach Gmin Siewierz oraz Mierzęcice; − Jezioro Rogoźnickie I i II – połoŜone na terenie Gminy Bobrowniki. Warunki hydrogeologiczne Obszar powiatu będzińskiego połoŜony jest w zasięgu sześciu Głównych Zbiorników Wód Podziemnych ( GZWP): – czwartorzędowy GZWP 455 - „Dąbrowa Górnicza”, – czwartorzędowy GZWP 453 - „Bór Biskupi”, – triasowy GZWP 327 - "Lubliniec - Myszków", – triasowy GZWP 329 - "Bytom", – triasowy GZWP 454 - "Olkusz-Zawiercie", – karboński GZWP 456 - "Będzin". NiezaleŜnie od wyŜej wymienionej nomenklatury w rejonie Powiatu wyznaczono jednolite części wód podziemnych (JCWPd): – JCWPd 132 – obejmujący swym zasięgiem m.in. Będzin, Czeladź, Wojkowice; – JCWPd 134 – obejmujący swym zasięgiem m. in.: Będzin, Psary, Bobrowniki, Sławków oraz w niewielkim zakresie Czeladź, Wojkowice, Mierzęcice, Siewierz; – JCWPd 135 – obejmujący swym zasięgiem m.in.: Siewierz, Sławków, Mierzęcice i w niewielkim zakresie Psary i Bobrowniki; – JCWPd 117 – obejmujący swym zasięgiem m. in.: Siewierz, Mierzęcice, Bobrowniki. Zbiorniki czwartorzędowe występują w zasięgu współczesnych i kopalnych dolin rzecznych (Czarnej i Białej Przemszy). Są to zbiorniki o charakterze porowym występujące w piaskach i Ŝwirach. Poziomy czwartorzędowe są hydrogeologicznie odkryte. Zasilanie tych poziomów odbywa się na całej powierzchni zbiorników bezpośrednio przez opady atmosferyczne. Wody z tych zbiorników zaliczane są od II i III klasy w części północnej Powiatu do IV klasy w części południowej. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 9 Głównymi poziomami wodonośnymi zbiorników triasowych są poziomy wapienia muszlowego i retu rozdzielone marglistymi utworami dolnej części warstw gogolińskich. Na skutek redukcji miąŜszości oraz sztucznie wywołanych połączeń hydraulicznych, warstwy te utraciły swój izolacyjny charakter i traktuje się je jako jeden kompleks wodonośny zwany serią węglanową triasu. Kolektorem wód są tutaj wapienie i zdolomityzowane wapienie z przewarstwieniami margli. Poziom jest zasilany bezpośrednio opadami oraz pośrednio poprzez przesiąkanie z innych warstw. Jakość wód jest zróŜnicowana i zalicza się je do klasy II (Mierzęcice, Bobrowniki, Rogoźnik), klasy III (Będzin-Małobądz, Czeladź, Sławków, Podwarpie, Siewierz) i klasy IV (Będzin-Grodziec). Karboński GZWP jest zbiornikiem o typie szczelinowo-porowym, w którym kolektorem wód są piaskowce porowate. Zasięg głębokości występowania wód kształtuje się w granicach 100– 300m (Będzin, Wojkowice, Czeladź) jak równieŜ tuŜ pod powierzchnią terenu w rejonach wychodni pokładów (Psary, Mierzęcice). Zasilanie utworów karbońskich następuje na ich bezpośrednich wychodniach lub przez przepuszczalne utwory czwartorzędu i triasu. Pobór wód uŜytkowych następuje ujęciami górniczymi. W większości przypadków wody te moŜna zaliczyć do klas: II i III. Zbiorniki wód podziemnych (GZWP, JCWPd) wymagają ochrony i dlatego objęte są siecią monitoringu: – krajową: Czeladź (2228/K), Będzin (2229/K), Będzin (2230/K), Dobieszowice (2684/K), Dąbie (2685/K), Siewierz (1898/K), – regionalną: Mierzęcice (0002/R), Będzin–Małobądz (0019/R), Piekary Śląskie–Bobrowniki (0057/R), Rogoźnik (0006/R), Sławków (0020/R), Podwarpie (0003/R). Warunki glebowe W 2005, 2006 i 2007r. Starosta powiatu będzińskiego zlecił wykonanie opracowań dotyczących określenia właściwości agrochemicznych gleb i zanieczyszczeń metalami cięŜkimi gruntów na uŜytkach rolnych w wybranych gminach powiatu. Opracowania wykonano dla gmin: Bobrowniki (grudzień 2005), Mierzęcice (grudzień 2006), Siewierz (grudzień 2006, październik 2007), Sławków (październik 2007), Wojkowice (styczeń 2005). Dla pozostałych gmin opracowania dotyczące rozpoznania stanu zanieczyszczenia gruntów rolnych w gminie Będzin (dzielnice: Grodziec i Łagisza) oraz w gminy Psary (sołectwa: Brzękowice, Dąbia, Goląsza, Góra Siewierska, Gródków, Malinowice, Preczów, Sarnów, StrzyŜowice) są wykonywane równolegle z niniejszym Programem. Dodatkowo dla gminy Mierzęcice (sołectwa Zadzień i Łubne ) ze względu na pobliską lokalizację portu lotniczego wykonana została „Ocena stopnia zanieczyszczenia węglowodorami ropopochodnymi badanych gruntów na terenie gminy Mierzęcice” (2007r.). Na podstawie danych z wymienionych opracowań („Stanu właściwości agrochemicznych gleb i zanieczyszczeń metalami cięŜkimi gruntów…), naleŜy stwierdzić, Ŝe w powiecie będzińskim przewaŜają gleby złej jakości, głównie klasy bonitacji IVb i V, które stanowią ponad 70% ogółu gruntów rolnych. Dodatkowo ich i tak niską wartość obniŜył wieloletni proces degradacji, głównie na skutek zanieczyszczeń przemysłowych, nieprawidłowości w stosowaniu nawozów mineralnych i środków ochrony roślin oraz emisja zanieczyszczeń ze stosunkowo gęstej sieci dróg. Lokalnie w dolinach rzek i potoków (Jaworznik i Wielonka) gleby naraŜone są na procesy erozyjne. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 10 W celu zmniejszenia poziomu stęŜeń badanych metali cięŜkich na przebadanych uŜytkach rolnych zalecane jest uprawianie na nich roślin pobierających duŜe ilości metali cięŜkich, jak równieŜ poprawiających strukturę gleby. Plony tych roślin nie mogą być przeznaczone do bezpośredniego spoŜycia przez ludzi czy teŜ zwierzęta lecz do wykorzystania przemysłowego. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 11 4. Określenie aktualnego stanu gospodarki odpadami. 4.1. Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów. Odpady z sektora komunalnego Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takŜe odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są: • gospodarstwa domowe, • obiekty infrastruktury (handel, usługi, rzemiosło, szkolnictwo, przemysł w części „socjalnej” i inne). Ilość i rodzaj zebranych odpadów komunalnych w roku 2006 na terenie gmin powiatu będzińskiego przedstawiono w tab. 1 na podstawie danych od przedsiębiorców przekazanych przez gminy w ankiecie dotyczącej gospodarowania odpadami komunalnymi (zał. 1). PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 12 Tab. 1 Zestawienie ilości odpadów komunalnych zebranych na terenie gmin powiatu będzińskiego w 2006r [Mg/rok] 3,24 1,67 1,17 4,45 0,85 4,45 15,83 Źródło: ankiety gmin dotyczące gospodarowania odpadami komunalnymi 282,13 85,50 118,56 486,19 Odpady budowlanoremontowe 42,40 51,46 11,26 14,50 56,43 35,14 12,70 46,08 269,97 Odpady niebezpieczne 78,85 285,53 37,89 69,25 131,57 89,90 27,36 90,27 810,62 Odpady wielkogabarytowe 374,87 44,36 31,14 8,00 33,86 5,00 7,20 40,14 544,57 Odpady ulegające biodegradacji 17 034,02 1 968,49 11 682,35 1 004,34 2 405,09 1 828,89 2 227,93 1 647,83 39 798,94 Metal Będzin Bobrowniki Czeladź Mierzęcice Psary Siewierz Sławków Wojkowice Razem: Tworzywa sztuczne 1 2 3 4 5 6 7 8 Odpady zmieszane Szkło Lp. Nazwa gminy Papier i tektura Odpady zebrane selektywnie 287,03 1,16 5,00 1,00 2,00 60,00 356,19 0,49 0,49 0,01 0,99 2,70 15,17 17,87 Odpady komunalne inne 3 423,53 28,90 0,60 165,59 1 100,80 4 719,42 Razem 21 526,56 2 384,27 11 870,57 1 097,09 2 633,40 2 125,37 2 335,20 3 048,13 47 020,59 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 13 W tab. 2 przedstawiono wskaźniki wytwarzania odpadów komunalnych niesegregowanych przyjęte w „KPGO 2010”. Tab. 2 Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych niesegregowanych Ilość odpadów [kg/M . rok] Lp. Źródło odpadów duŜe miasta małe miasta wieś 01 Odpady z gospodarstw domowych 250 230 140 02 Odpady z infrastruktury 110 95 30 Razem: 360 325 170 Średnia waŜona dla kraju: 273 Ilości niesegregowanych odpadów komunalnych wytworzonych w 2006r w powiecie będzińskim wyznaczono na podstawie tych wskaźników, z uwzględnieniem liczby ludności (tab. 3), przedstawiono w tab. 4. Tab. 3 Liczba ludności w powiecie będzińskim w 2006r w podziale na tereny miejskie i wiejskie (wg danych z urzędów gmin) Liczba mieszkańców Lp. Nazwa gminy Razem: Tereny miejskie Tereny wiejskie 1 Będzin 58 201 58 201 2 Bobrowniki 11 195 11 195 3 Czeladź 34 156 34 156 4 Mierzęcice 7 124 7 124 5 Psary 11 103 11 103 6 Siewierz 5 462 6 639 12 101 7 Sławków 6 819 6 819 8 Wojkowice 9 631 9 631 Razem: 114 269 36 061 150 330 Tab. 4 Ilość wytworzonych odpadów komunalnych niesegregowanych w powiecie będzińskim w 2006r Ilość odpadów [Mg/rok] Lp. Razem: Źródło odpadów Tereny miejskie Tereny wiejskie 01 Odpady z gospodarstw 26 282 5 049 31 331 domowych 02 Odpady z infrastruktury 10 856 1 082 11 938 Razem: 37 138 6 131 43 269 Średni skład morfologiczny wytworzonych odpadów komunalnych ustalono w oparciu o wyniki badań prowadzonych na terenie kraju w okresie 2000-2005. W tab. 5 podano bilans odpadów komunalnych wytworzonych w gospodarstwach domowych, a w tab. 6 w obiektach infrastruktury. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 14 Tab. 5 Skład i ilość poszczególnych frakcji w wytworzonych zmieszanych odpadach z gospodarstw domowych w powiecie będzińskim w 2006r Lp. Frakcje odpadów 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone Papier i tektura Odpady wielomateriałowe Tworzywa sztuczne Szkło Metal OdzieŜ, tekstylia Drewno Odpady niebezpieczne Odpady mineralne w tym frakcja popiołowa Razem: Ilość odpadów [Mg]* Tereny Tereny Razem: miejskie wiejskie 8 673,06 525,64 5 256,40 1 051,28 3 679,48 2 102,56 1 314,10 262,82 525,64 262,82 2 628,20 26 282,00 908,82 201,96 605,88 151,47 605,88 403,92 252,45 50,49 100,98 50,49 1 716,66 5 049,00 9 581,88 727,60 5 862,28 1 202,75 4 285,36 2 506,48 1 566,55 313,31 626,62 313,31 4 344,86 31 331,00 (*) – bilans wykonany w oparciu o przyjęte wskaźniki Tab. 6 Bilans zmieszanych wytworzonych odpadów komunalnych z obiektów infrastruktury w powiecie będzińskim w 2006r Lp. Frakcje odpadów 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji Odpady zielone Papier i tektura Odpady wielomateriałowe Tworzywa sztuczne Szkło Metal OdzieŜ, tekstylia Drewno Odpady niebezpieczne Odpady mineralne w tym frakcja popiołowa Razem: Ilość odpadów [Mg]* Tereny Tereny Razem: miejskie wiejskie 1 085,60 217,12 2 931,12 1 954,08 1 954,08 1 085,60 542,80 325,68 108,56 108,56 542,80 10 856,00 108,20 21,64 292,14 194,76 194,76 108,20 54,10 32,46 10,82 10,82 54,10 1 082,00 1 193,80 238,76 3 223,26 2 148,84 2 148,84 1 193,80 596,90 358,14 119,38 119,38 596,90 11 938,00 (*) – bilans wykonany w oparciu o przyjęte wskaźniki Przyjęte wskaźniki do oszacowania oraz ilość pozostałych rodzajów odpadów w grupie 20 przedstawiono w tab. 7. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 15 Tab. 7 Wskaźniki do oszacowania oraz ilość pozostałych rodzajów odpadów w grupie 20 Wartość wskaźników Ilość odpadów [Mg] [kg/M . rok] Podgrupa lub rodzaj odpadu Odpady z ogrodów i parków 20 02 Odpady z targowisk 20 03 02 Odpady z czyszczenia ulic i placów 20 03 03 Odpady wielkogabarytowe 20 03 07 Razem: Tereny miejskie Tereny wiejskie Razem Tereny miejskie Tereny wiejskie Razem 12,0 3,0 15,0 1 371,23 108,18 1 479,41 3,0 3,0 6,0 342,80 108,18 450,98 7,0 2,0 9,0 799,88 72,12 872,00 15,0 10,0 25,0 1 714,04 360,61 2 074,65 37,0 18,0 55,0 4 227,95 649,09 4 877,04 W tab. 8 podano sumaryczną ilość wytworzonych w 2006r odpadów komunalnych w powiecie będzińskim. Tab. 8 Bilans odpadów komunalnych wytworzonych w powiecie będzińskim w 2006r Podgrupa Lp. Nazwa Ilość [Mg] lub kod 1 20 02 (1) Odpady z ogrodów i parków 1 479,41 20 03 01 (1) Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, w tym: 43 269,00 2 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 10 775,68 3 Odpady zielone 966,36 4 Papier i tektura (w tym opakowania)* 9 085,54 5 Odpady wielomateriałowe 3 351,59 6 Tworzywa sztuczne (w tym opakowania)* 6 434,20 7 Szkło (w tym opakowania)* 3 700,28 8 Metal (w tym opakowania)* 2 163,45 9 OdzieŜ, tekstylia 671,45 10 Drewno (w tym opakowania)* 746,00 11 Odpady niebezpieczne 432,69 12 Odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa 4 941,57 13 20 03 02 (1) Odpady z targowisk 450,98 (1) 14 20 03 03 Odpady z czyszczenia ulic i placów 872,00 15 20 03 07 (1) Odpady wielkogabarytowe(2) 2 074,65 Razem: 48 146,04 (1) - wg przyjętych wskaźników - meble, sprzęt AGD i elektroniczny i inne odpady duŜych rozmiarów * - w badaniach składu morfologicznego odpadów komunalnych nie wyodrębnia się frakcji opakowaniowej (2) Ilość zebranych odpadów komunalnych przez przedsiębiorców posiadających stosowne zezwolenia na odbiór odpadów z terenu powiatu będzińskiego wyniosła w roku 2006 wg informacji gmin 47.020,59 Mg (tab. 1). Z powyŜszych danych wynika, Ŝe ok. 1.125,45 Mg odpadów komunalnych trafiło w 2006r w sposób niekontrolowany do środowiska, co stanowiło ok. 2,3% wytworzonych odpadów. Wg danych GUS ilość ta wynosiła 5.768 Mg, co stanowiło ok. 11,98% wytworzonych odpadów komunalnych. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 16 Ilość odpadów komunalnych zbieranych nie jest toŜsama z ilością odpadów wytwarzanych z uwagi na fakt, Ŝe część mieszkańców powiatu będzińskiego nie posiada umów na odbieranie odpadów komunalnych. Szacunkowe ilości wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przedstawiono w tab. 9. Tab. 9 Ilość wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w powiecie będzińskim w 2006r Lp. Nazwa Ilość [Mg] 1 Odpady zielone (z ogrodów i parków) 1 183,53 2 Odpady ulegające biodegradacji wchodzące w strumień 21 573,09 zmieszanych odpadów komunalnych 3 Odpady z targowisk (część ulegająca biodegradacji) 225,49 Razem: 22 982,12 Na potrzeby analizy aktualnego stanu gospodarki odpadami komunalnymi w powiecie będzińskim wykorzystane zostały bilanse ilościowo-jakościowe zawarte w tab. 8. Odpady z sektora gospodarczego Odpady powstające w sektorze gospodarczym są efektem działalności produkcyjnousługowej podmiotów gospodarczych w Powiecie związanej generalnie z szeroko pojętym przetwórstwem przemysłowym. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 25 maja 2007r (Dz.U. nr 101, poz. 686) obowiązek sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych dotyczących wytwarzania i gospodarowania odpadami obejmuje praktycznie wszystkich wytwórców odpadów. Bazę danych zgodnie z art. 37 ust. 6 Ustawy o odpadach prowadzi Marszałek Województwa. Analizę stanu aktualnego w zakresie gospodarowania odpadami wytworzonymi w sektorze gospodarczym opracowano na podstawie danych za 2006r pochodzących z bazy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego (WSO), informacji uzyskanych bezpośrednio od wytwórców odpadów a takŜe danych i wniosków zawartych w Sprawozdaniu z realizacji Planu gospodarki odpadami dla powiatu będzińskiego na lata 2004-2015 – za okres 2004-2006. Na podstawie zebranych informacji moŜna ocenić, Ŝe w 2006r na terenie Powiatu wytworzono ogółem 483,445 tys. Mg odpadów przemysłowych, w tym 547,5Mg odpadów niebezpiecznych. Odpady te w prawie 99% zostały poddane procesom odzysku a około 1% wytworzonych odpadów zostało unieszkodliwione w zasadzie w całości poza terenem Powiatu (dane Urzędu Statystycznego w Katowicach). W ogólnej masie wytworzonych odpadów dominują odpady wytworzone w sektorze energetycznym (około 90%). Z dostępnych informacji wynika, Ŝe podmioty gospodarcze prowadzą gospodarkę odpadami zgodnie z Ustawą o odpadach na podstawie aktualnych decyzji na wytwarzanie, odzysk, zbieranie i transport odpadów, a największe podmioty gospodarcze – PKE SA „Elektrownia Łagisza” i EC „Będzin” SA na podstawie pozwoleń zintegrowanych wydanych przez Wojewodę Śląskiego. Na terenie Powiatu nie ma zlokalizowanych czynnych składowisk odpadów przemysłowych. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 17 Odpady inne niŜ niebezpieczne Na podstawie dostępnych danych (WSO oraz informacje od wytwórców odpadów) moŜna przyjąć, Ŝe w 2006r na terenie powiatu będzińskiego wytworzono ponad 482,89 tys. Mg odpadów przemysłowych innych niŜ niebezpieczne (z wyłączeniem ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych – 19 08 05). PoniŜej przedstawiono bilans wytworzonych odpadów przemysłowych innych niŜ niebezpieczne w 2006r w powiecie będzińskim według podstawowych grup odpadów oraz rodzajów odpadów wytworzonych w największych ilościach. Tab. 10 Bilans odpadów innych niŜ niebezpieczne wytworzonych w sektorze gospodarczym na terenie powiatu będzińskiego w 2006r (z wyłączeniem ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych – 19 08 05) Grupa Kod odpadu 02 02 02 02 06 06 13 99 07 07 01 80 07 02 13 07 02 99 08 10 10 01 01 10 01 02 10 01 05 10 01 80 10 01 82 10 12 01 10 12 08 12 12 01 01 12 01 02 12 01 03 12 01 15 Rodzaj odpadu Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa Ŝywności Odpadowa tkanka zwierzęca Pozostałe z grupy 02 Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej Inne niewymienione odpady Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów chemii organicznej Wapno pokarbidowe Odpady tworzyw sztucznych Inne niewymienione odpady Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych Odpady z procesów termicznych śuŜle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów Popioły lotne z węgla Stałe odpady z wapniowych metod odsiarczania Mieszanki popiołowo ŜuŜlowe Mieszaniny popiołów lotnych i odpadów stałych z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych Odpady z przygotowania mas wsadowych Wybrakowane wyroby ceramiczne, cegły, kafle i ceramika budowlana Pozostałe z grupy 10 Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych Odpady z toczenia i piłowania Ŝelaza i jego stopów Cząstki i pyły Ŝelaza i jego stopów Odpady z toczenia i piłowania metali nieŜelaznych Szlamy z obróbki metali inne niŜ wymienione w 12 01 14 Pozostałe z grupy 12 Wytworzone [Mg] 628,5 377 251,5 27,4 27,4 9.739,1 8.285,8 1.432,9 20,4 13 443.340,7 83.160,8 230.526,4 996,1 4.887,6 114.810,1 1.474,7 5.399,0 2.086 1.425,2 509 542,8 127,6 150,2 95,6 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 15 15 01 01 15 01 02 15 01 03 15 01 04 15 01 06 16 16 01 17 16 01 18 16 10 02 17 17 01 01 17 01 07 17 01 81 17 04 05 17 05 04 19 19 09 02 19 12 02 19 12 04 19 12 05 19 12 12 Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach Opakowania z papieru i tektury Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z drewna Opakowania z metali Zmieszane odpady opakowaniowe Pozostałe z grupy 15 Odpady nieujęte w innych grupach Metale Ŝelazne Metale nieŜelazne Uwodnione odpady ciekłe inne niŜ wymienione w 16 10 01 Pozostałe z grupy 16 Odpady z remontów i demontaŜu obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej Odpady betonu i gruzu betonowego Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŜenia inne niŜ wymienione w 17 01 06 Odpady z remontów i przebudowy dróg śelazo i stal Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niŜ wymienione w 17 05 03 Pozostałe z grupy 17 Odpady z instalacji i urządzeń słuŜących zagospodarowaniu odpadów z oczyszczalni ścieków oraz uzdatniania wody pitnej Osady z klarowania wody Metale Ŝelazne Tworzywa sztuczne i guma Szkło Inne odpady z mechanicznej obróbki odpadów inne niŜ wymienione w 19 12 11 Pozostałe z grupy 19 Ogółem: 18 2.222,7 1.279,1 159 391,4 276 111,1 6,1 2.523,3 680,4 129,9 1.566 147 12.545,6 870,2 1.154,3 4.452,6 4.798,7 942,6 372,2 10.432,4 850,1 8.567,5 258,52 501,5 149,6 105,18 482.897,9 Według uzyskanych danych ponad 99% wytworzonych odpadów innych niŜ niebezpieczne zostało poddane procesom odzysku, w tym w znaczących ilościach poza granicami powiatu będzińskiego. Niecałe 1% wytworzonych odpadów zostało unieszkodliwione w zasadzie w całości poza terenem Powiatu głównie poprzez składowanie, a jedynie odpady o kodzie 19 12 12 – odpady z mechanicznej obróbki odpadów zostały unieszkodliwione poprzez składowanie na terenie powiatu będzińskiego na składowisku odpadów komunalnych w Wojkowicach ( ok. 150Mg). W tab. 11 przedstawiono procentowy udział ilości wytworzonych odpadów innych niŜ niebezpieczne w sektorze gospodarczym w poszczególnych gminach powiatu będzińskiego w stosunku do ogólnej ilości odpadów przemysłowych wytworzonych w Powiecie. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 19 Tab. 11 Procentowy udział ilości wytworzonych odpadów innych niŜ niebezpieczne w 2006r w poszczególnych gminach Gmina Ilość wytworzonych odpadów innych niŜ niebezpieczne w 2006r w gminach powiatu będzińskiego, [%] Będzin Siewierz Czeladź Wojkowice Mierzęcice Bobrowniki Sławków Psary 93 2,25 1,9 1 0,55 0,7 0,5 0,1 PowyŜsze dane świadczą, Ŝe ponad 92% ogółu wytworzonych odpadów innych niŜ niebezpieczne powstało w gminie Będzin, na co niewątpliwie ma wpływ lokalizacja dwóch zakładów energetycznych – PKE SA El. „Łagisza” i EC „Będzin” SA największych wytwórców odpadów przemysłowych w Powiecie. PoniŜej przedstawiono głównych wytwórców odpadów innych niŜ niebezpieczne z terenu powiatu będzińskiego w 2006r. Tab. 12 Główni wytwórcy odpadów innych niŜ niebezpieczne w powiecie będzińskim w 2006r Lp. Nazwa podmiotu 1 2 PKE SA Elektrownia Łagisza EC Będzin SA AIR PRODUCTS Sp. z o.o., Siewierz (dawne BOC GAZY Sp. z o.o.) SIGRA Sp. z o.o., Będzin PRI „espri”, Czeladź FORTUM CZĘSTOCHOWA SA – Zakład Wojkowice (dawna EC Wojkowice Sp. z o.o.) PREFABET – Łagisza, Będzin CERKOLOR Sp. z o.o., Czeladź (dawna Ceramika Avanti Sp. z o.o.) Huta „Będzin” SA Razem: 3 4 5 6 7 8 9 Ilość wytworzonych odpadów, [Mg] 347.330,0 84.964,08 8.423,3 8.233,8 5.697,4 4.470,0 3.250,0 1.629,7 875,9 464.874,18 WyŜej wymienione podmioty gospodarcze wytworzyły w sumie ponad 96% ogółu wytworzonych odpadów innych niŜ niebezpiecznie w powiecie, z czego ponad 89% wytworzyły PKE SA El. „Łagisza” i EC „Będzin” SA. Na rys. 2 przedstawiono strukturę ilości wytworzonych odpadów innych niŜ niebezpieczne według podstawowych grup odpadów. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 20 grupa 10 - 91,8% grupa 17 - 2,6% grupa 19 - 2,16% grupa 07 - 2% pozostałe grupy odpadów: 02, 06, 08, 12, 15, 16 - 1,44% Rys. 2 Struktura ilości wytworzonych odpadów wg podstawowych grup odpadów W ogólnym bilansie ilości wytworzonych odpadów innych niŜ niebezpieczne dominują odpady grupy 10, wśród których w zdecydowanych ilościach przewaŜają odpady wytworzone przez sektor energetyczny – podgrupa 10 01 – odpady z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw (około 90%odpadów innych niŜ niebezpieczne). Sektor ten reprezentują w Powiecie dwa wiodące zakłady – PKE SA El. „Łagisza” i EC „Będzin” SA oraz mniejsze obiekty energetyki, w tym: Fortum Częstochowa SA – Zakład Wojkowice, PEC Dąbrowa Górnicza – Zakład Cieplny w Sławkowie. Wśród odpadów grupy 10 ponad 6,6tys. Mg stanowią odpady z podgrupy 10 12 – odpady z produkcji wyrobów ceramiki budowlanej, szlachetnej i ogniotrwałej wytwarzane głównie przez Cerkolor Sp. z o.o. w Czeladzi, Prefabet-Łagisza z Będzina i „TiC” sj cegielnia ze Sławkowa (odpady o kodach 10 12 01 i 10 12 08). Znaczącym wytwórcą odpadów jest sektor remontowo-budowlany. Odpady grupy 17 powstają w Powiecie w dość znacznym rozproszeniu. W wytworzonych odpadach tej grupy przewaŜają odpady: 17 01 81 – odpady z remontów i przebudowy dróg, 17 04 05 – Ŝelazo i stal, które w największych ilościach zostały wytworzone przez PRI Espri Sp. z o.o. z Czeladzi oraz PHU TRANS-ZBYT z Siewierza. Z odpadów grupy 19 w największych ilościach (ponad 8,5 tys. Mg) wytworzono odpady o kodzie 19 12 02 – metale Ŝelazne, których głównym wytwórcą była SIGRA Sp. z o.o. z Będzina (ponad 8,2 tys. Mg). W relatywnie znaczących ilościach tej grupy wytworzono odpady o kodzie 19 09 02 – osady z klarowania wody (ok. 850 Mg). Ich głównym wytwórcą było Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów SA z Katowic. Wśród ogólnej ilości wytworzonych odpadów innych niŜ niebezpieczne znaczącą pozycję stanowią odpady grupy 07. W odpadach tych dominują odpady o kodzie 07 01 80 – wapno pokarbidowe, którego wytwórcą jest Air Products Sp. z o.o. – Oddz. Siewierz, producent gazów technicznych. Ponad 1,4 tys. Mg wytworzono odpadów o kodzie 07 02 13 – odpady tworzyw sztucznych, których podstawowym wytwórcą jest firma OKFENS z Czeladzi, producent okien, drzwi i profili z PCV (ponad 1,2 tys. Mg). W grupie 16 przewaŜają odpady o kodzie 16 10 12 – uwodnione odpady ciekłe inne niŜ wymienione w 16 10 01, których wytwórcą jest „HEH” Zakład Przetwórstwa Mięsnego - Siemonia, gm. Bobrowniki. W grupie tej w relatywnie znacznych ilościach wytworzono odpady o kodzie 16 01 17 – metale Ŝelazne, a ich największym wytwórcą było PW „HEMET” z Psar (ok. 290Mg). PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 21 W odpadach grupy 15 najwięcej wytworzono odpadów o kodzie 15 01 01 – opakowania z papieru i tektury (ponad 1,2 tys. Mg), głównie przez Elektrolux Poland Sp. z o.o. z Siewierza i Real Sp. z o.o. z Czeladzi. W grupie 12 w największych ilościach wytworzono odpady o kodach: 12 01 01 – odpady z toczenia i piłowania Ŝelaza i jego stopów (ponad 500Mg) oraz 12 01 02 – cząstki i pyły Ŝelaza i jego stopów (ponad 540Mg), których głównymi wytwórcami były SFA Polska Sp. z o.o. z Czeladzi, Zakłady Wyrobów Metalowych SA ze Sławkowa i Elektrolux Poland SA z Siewierza. Odpady z pozostałych grup odpadów przedstawionych w tab. 10 (gr. 02, 06 i 08) wytworzone były w stosunkowo niewielkich ilościach (w sumie ok. 668Mg) stanowiących ok. 0,1% ogółu wytworzonych odpadów innych niŜ niebezpieczne w powiecie będzińskim. Wśród nich w największych ilościach – ponad 628Mg powstało odpadów z grupy 02, w szczególności odpady o kodzie 02 02 02 – odpadowa tkanka zwierzęca (około 377Mg), których wytwórcą były zakłady przetwórstwa mięsnego, w tym ponad 170Mg powyŜszych odpadów wytworzyły Zakłady Mięsne „HEMAX” z Bobrownik. Odpady niebezpieczne Z dostępnych danych wynika, Ŝe w 2006r na terenie powiatu będzińskiego podmioty gospodarcze wytworzyły 547,5Mg odpadów niebezpiecznych, co stanowiło ok. 0,1% ogółu odpadów przemysłowych wytworzonych w Powiecie. Ilość wytworzonych w 2006r odpadów niebezpiecznych w powiecie będzińskim w poszczególnych grupach przedstawiono w tab. 13. Tab. 13 Odpady niebezpieczne wytworzone w 2006r w powiecie będzińskim według podstawowych grup odpadów Grupa odpadu 02 06 08 09 11 12 13 14 15 16 Nazwa Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa Ŝywności Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, kleju, szczeliw i farb drukarskich Odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów z procesów hydrometalurgii metali nieŜelaznych Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) Odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów (z wyłączeniem grup 07 i 08) Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach Odpady nieujęte w innych grupach Ilość wytworzona [Mg] 154,42 57,38 4,5 0,71 0,2 8,125 125,7 0,23 69,972 75,143 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 17 18 19 Odpady z remontów i demontaŜu obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej Odpady medyczne i weterynaryjne Odpady z instalacji i urządzeń słuŜących zagospodarowaniu odpadów z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych Razem: 22 25,58 26,398 0,2 547,558 Strukturę wytwarzania odpadów niebezpiecznych według grup odpadów zilustrowano na rys. 3. gr. 02 - 27,65% gr. 13 - 23% gr. 16 - 13,7% gr. 15 - 12,8% gr. 06 - 10,5% gr. 18 - 4,9% gr. 17 - 4,7% pozostałe grupy: 08, 09, 11, 12, 14, 19 - 2,75% Rys. 3 Struktura wytwarzania odpadów niebezpiecznych według grup odpadów W największych ilościach wytworzono odpady z gr. 02, w szczególności odpady o kodzie 02 02 80* - odpadowa tkanka zwierzęca wykazująca właściwości niebezpieczne (151,4Mg – PPHU Henryk Kowalczyk, Siewierz). W grupie 06 dominują odpady o kodzie 06 01 01* - kwas siarkowy i siarkawy (57,29Mg –Air Products Sp. z o.o. – Siewierz). W odpadach grupy 13 w największych ilościach wytworzono odpady z podgrupy 13 02 – odpadowe oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe. Z wytworzonych odpadów niebezpiecznych z grupy 15 ponad 41Mg stanowią odpady o kodzie 15 01 11* - opakowania z metali zawierające niebezpieczne porowate elementy wzmocnienia konstrukcyjnego, włącznie z pustymi pojemnikami ciśnieniowymi. W grupie 16 wytworzonych odpadów przewaŜają odpady o kodzie 16 01 01* - baterie i akumulatory ołowiowe (ponad 35Mg). W tab. 14 przedstawiono podmioty gospodarcze z terenu powiatu będzińskiego, które wytworzyły w największych ilościach odpady niebezpieczne w 2006r. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 23 Tab. 14 Znaczący wytwórcy odpadów niebezpiecznych z terenu powiatu będzińskiego w 2006r Ilość wytworzonych Lp. Nazwa podmiotu odpadów [Mg] 1 PPHU Henryk Kowalczyk, Siewierz 151,42 2 AIR PRODUCTS Sp. z o.o., Siewierz 99,559 3 Powiatowy Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej – 24,43 Szpital w Będzinie 4 Zakłady Mięsne „HEMAX”, Bobrowniki 22,8 5 PKE SA El. „Łagisza”, Będzin 19,5 6 Fabryka Przewodów Energetycznych SA, Będzin 11,14 7 Huta Będzin SA 6,58 PoniŜej przedstawiono procentowy udział ilości wytworzonych odpadów niebezpiecznych w poszczególnych gminach powiatu w 2006r. gm. Będzin - 34% gm. Czeladź - 6,7% gm. Wojkowice - 0,5% gm. Bobrowniki 0 4,3% gm. Mierzęcice - 0,1% gm. Psary - 0,7% gm. Siewierz - 50,3% gm. Sławków - 3,4% Rys. 4 Procentowy udział wytworzonych odpadów niebezpiecznych w poszczególnych gminach Odpady szczególne Odpady zawierające PCB PCB w krajowych przepisach prawnych zdefiniowane są jako polichlorowane bifenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromo-difenylometan oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z tych substancji w ilości powyŜej 0,005% wagowo łącznie. Związki te, zaliczane do trwałych zanieczyszczeń organicznych, stwarzają szczególne zagroŜenie dla organizmów Ŝywych i środowiska. Szkodliwość PCB spowodowała zaprzestanie ich produkcji, a następnie konieczność wycofania z eksploatacji oraz unieszkodliwienia lub dekontaminacji urządzeń zawierających te związki. PCB wykorzystywane były głównie w zamkniętych urządzeniach elektroenergetycznych, takich jak kondensatory, transformatory, wyłączniki olejowe, dławiki itp. Całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska zgodnie z obowiązującymi w kraju przepisami prawnymi ma nastąpić do 2010r. Według danych WSO w 2006r na terenie powiatu będzińskiego wytworzono 0,02Mg odpadu 16 02 09* - transformatory i kondensatory zawierające PCB (WIREX Sj. – Będzin). PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 24 W tab. 15 przedstawiono informacje o rodzaju, ilości i miejscach występowania PCB na podstawie dotychczas przeprowadzonych inwentaryzacji. Tab. 15 Informacja o rodzaju, ilości i miejscach występowania PCB. Nazwa instalacji Jednostka lub urządzenia Ilość PCB miary zawierającego PCB Huta „Będzin” SA, ul. Sielecka 63, 42-501 Będzin Kondensatory 2842 kg (waga całego wyrobu) Kondensatory Uwagi Stan dobry Urządzenie zainstalowane (zapas magazynowy) Kondensatory Urządzenie zdemontowane, odpad 4575 kg (waga całego wyrobu) przeznaczony do unieszkodliwienia Boryszew SA Oddział Huta „Oława” w Oławie, Zakład Feniks”, ul. Paryska 7, 42-500 Będzin Transformator Usunięcie PCB podczas wymiany litr ~300 urządzenia Kondensatory Usunięcie PCB podczas wymiany litr ~9 urządzenia Fabryka Przewodów Energetycznych SA, ul. Sielecka 1, 42-500 Będzin Transformatory litr 3153 Usunięcie do 2010r Prostownik selenowy litr 500 Usunięcie do 2010r Kondensatory sztuki 32 Usunięcie do 2010r kg 886 (waga całego wyrobu) Będziński Zakład Elektroenergetyczny ENION SA aktualnie realizuje program środowiskowy „Likwidacja urządzeń zawierających polichlorowane bifenyle (PCB)”, którego celem jest pełna inwentaryzacja oraz usunięcie do 2010r PCB i urządzeń zawierających PCB. Oleje odpadowe Oleje odpadowe to głównie oleje smarowe i oleje hydrauliczne pochodzące zarówno z motoryzacji, jak i z działalności przemysłowej. Oleje odpadowe pochodzące z rynku motoryzacyjnego to przede wszystkim zuŜyte oleje silnikowe i oleje przekładniowe. Oleje odpadowe pochodzące z przemysłu to zanieczyszczone oleje hydrauliczne, przekładniowe, maszynowe, turbinowe, spręŜarkowe, transformatorowe oraz grzewcze. W mniejszym zakresie oleje odpadowe pochodzą z odzysku olejów uŜywanych do obróbki metali (emulgujące i nieemulgujące), olejów procesowych, olejów ochronnych i innych specjalnych zastosowań. W tab. 16 przedstawiono ilości i rodzaje olejów odpadowych wytworzonych w 2006r na terenie powiatu będzińskiego (wg WSO). Tab. 16 Ilość olejów odpadowych wytworzona na terenie powiatu będzińskiego w 2006r Ilość Kod odpadu [Mg] 13 01 10* - mineralne oleje hydrauliczne niezawierające związków chlorowco8,835 organicznych 13 01 13* - inne oleje hydrauliczne 1,28 13 02 04* - mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe zawierające 0,18 związki chlorowcoorganiczne 13 02 05* - mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe niezawierające 26,127 związków chlorowcoorganicznych PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 13 02 06* - syntetyczne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 13 02 08* - inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 13 03 07* - mineralne oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory oraz nośniki ciepła niezawierające związków chlorowcoorganicznych Razem: 25 0,576 24,566 8,164 69,728 Odpady olejowe poddawane są procesom odzysku w instalacjach zlokalizowanych poza terenem Powiatu. ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne Wycofane z eksploatacji urządzenia elektryczne i elektroniczne wchodzą w skład strumienia odpadów wytwarzanych zarówno w sektorze gospodarczym jak i komunalnym. Według danych zawartych w WSO w 2006r na terenie powiatu będzińskiego wytworzono 6,832Mg odpadów niebezpiecznych z podgrupy 16 02 – odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych. W przypadku zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z sektora gospodarczego urządzenia te są odbierane przez specjalistyczne firmy posiadające stosowne zezwolenia. Od 2005r obowiązuje Ustawa z dnia 29 lipca 2005r o zuŜytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495). Zgodnie z Ustawą system gospodarowania zuŜytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym funkcjonujący od 1 stycznia 2008r zobowiązuje uŜytkowników sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych do jego selektywnego zbierania i przekazywania uprawnionym podmiotom. ZuŜyty sprzęt jest następnie demontowany w zakładach przetwarzania. Wyodrębnione frakcje przekazywane są do specjalistycznych instalacji. Do finansowania całego systemu zobowiązani są wprowadzający sprzęt na rynek. Zgodnie z art., 42 ust. 1 powyŜszej ustawy w zbiórkę zuŜytego sprzętu włączone są placówki handlu detalicznego i hurtowego. Przy sprzedaŜy urządzeń i artykułów gospodarstwa domowego sprzedawcy detaliczni i hurtowi są zobowiązani do nieodpłatnego przyjęcia tego samego rodzaju zuŜytego sprzętu na zasadzie 1:1. W załączniku 2 przedstawiono placówki handlowe z terenu powiatu będzińskiego zajmujące się zbiórką sprzętu elektrycznego i elektronicznego wpisane do rejestru prowadzonego przez Starostę. Pojazdy wycofane z eksploatacji ZuŜyte pojazdy samochodowe naleŜą do tzw. odpadów pouŜytkowych. W obowiązującym katalogu odpadów zakwalifikowane zostały do odpadów niebezpiecznych. Stąd teŜ demontaŜem zuŜytych pojazdów powinny zajmować się wyłącznie uprawnione firmy, tzw. stacje demontaŜu, które posiadają odpowiednie zaplecze techniczne do usuwania substancji niebezpiecznych, demontaŜu i segregacji materiałów, części i podzespołów mogących być ponownie wykorzystanych. Na terenie powiatu będzińskiego aktualnie funkcjonują 4 stacje demontaŜu zuŜytych pojazdów, prowadzące działalność na podstawie decyzji Wojewody Śląskiego. Ilość zdemontowanych pojazdów w 2006r w stacjach demontaŜu zlokalizowanych w powiecie będzińskim przedstawiono w tab. 17. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 26 Tab. 17 Ilość zdemontowanych pojazdów w 2006r w stacjach demontaŜu zlokalizowanych w powiecie będzińskim Nazwa stacji demontaŜu WIREX S.J. Ireneusz, Jerzy, Jan Wirek 42-500 Będzin, ul. Sielecka 93b PW „NOXON” S.C. J. Nowak, J. Wieczorek-Nowak, Z. Głogowski 42-580 Wojkowice, ul. Głowackiego 137 PUH „OLTOMAX” Cytarzyński Janusz 41-250 Czeladź, ul. Przełajska 96a PPUH „BEATA” B.S. WylęŜek Zakład: Będzin, ul. Świerczewskiego 115 Ilość samochodów przyjętych do demontaŜu w 2006r [szt.] 60 87 0 43 ZuŜyte opony Na terenie powiatu będzińskiego oprócz baz transportowych funkcjonuje kilkanaście warsztatów samochodowych i punktów serwisowych, które posiadają zorganizowane miejsca zbiórki zuŜytych opon. Według danych z Wojewódzkiej Bazy Danych (WSO) w 2006r wytworzono 33Mg zuŜytych opon. Istotnymi wytwórcami tych odpadów były podmioty posiadające znaczne ilości środków transportu, a takŜe stacje demontaŜu pojazdów, w tym m.in.: SIGRA Sp. z o.o., WIREX S.J., PW „NOXON” S.C., Przedsiębiorstwo Usług PasaŜerskich w Czeladzi, Górnicze Zakłady Dolomitowe SA z Siewierza, Interpromex Sp. z o.o. z Będzina. Odpady te przekazywane były uprawnionym firmom celem ich odzysku w instalacjach poza terenem powiatu. Odpady medyczne i weterynaryjne Odpady medyczne powstają we wszystkich placówkach medycznych działających na terenie Powiatu, w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. W powiecie będzińskim działalność prowadzą następujące placówki medyczne: 3 szpitale, 7 publicznych zakładów opieki zdrowotnej, 95 niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej i 72 gabinety prywatne. Placówki te prowadzą gospodarkę odpadami medycznymi na podstawie decyzji Starosty Będzińskiego oraz złoŜonych informacji o wytwarzanych odpadach. W 2006r na terenie powiatu będzińskiego wytworzono około 26,4Mg niebezpiecznych odpadów medycznych (dane WSO). Ich rodzaje i ilości przedstawiono w tab. 18. Tab. 18 Rodzaje i ilości niebezpiecznych odpadów medycznych wytworzonych przez placówki medyczne na terenie powiatu będzińskiego w 2006r Kod odpadu Rodzaj odpadu Ilość [Mg] Inne odpady, które zawierają Ŝywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o 18 01 03* 26,268 których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, Ŝe wywołują choroby u ludzi i zwierząt 18 01 08* Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 0,01 Pozostałości z Ŝywienia pacjentów oddziałów zakaź18 01 82* 0,12 nych Razem: 26,398 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 27 Największym wytwórcą powyŜszych odpadów był Powiatowy Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej (ponad 26,2Mg – szpitale w Będzinie i Czeladzi) oraz Szpital Chorób Płuc w Siewierzu (1,59Mg). W 2006r w ramach nadzoru sanitarnego wykonywanego przez Państwowego Inspektora Sanitarnego przeprowadzono 177 kontroli placówek medycznych. W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono, Ŝe gospodarka odpadami prowadzona była w sposób prawidłowy. Odpady medyczne z placówek słuŜby zdrowia przekazywane są uprawnionym podmiotom celem ich unieszkodliwienia w instalacjach do termicznego unieszkodliwiania odpadów – Zakład Utylizacji Odpadów Sanitarnych i Komunalnych w Katowicach, SARPI – spalarnia w Dąbrowie Górniczej, Zakład Utylizacji Odpadów przy Centrum Onkologii w Gliwicach oraz poza województwem śląskim – Zakład Sanitarny w Krakowie, Zakład Utylizacji Odpadów Medycznych ECO-ABC w Bełchatowie. Według danych Śląskiej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej w Katowicach w powiecie będzińskim zarejestrowanych jest 15 gabinetów weterynaryjnych. Ilość i rodzaj aktualnie wytwarzanych weterynaryjnych odpadów niebezpiecznych na terenie powiatu nie jest moŜliwa do określenia z uwagi na nieprzekazywanie danych dotyczących tych odpadów do bazy Urzędu Marszałkowskiego. Baterie i akumulatory Aktualnie na rynku przemysłowym w eksploatacji znajdują się dwie zasadnicze grupy chemicznych źródeł prądu: - akumulatory ołowiowe – kod odpadu 16 06 01* - akumulatory kadmowo-niklowe – kod odpadu 16 01 02* Około 90% akumulatorów ołowiowych powstaje ze środków transportu. W powiecie będzińskim w 2006r wytworzono łącznie 35,763Mg zuŜytych baterii i akumulatorów (wg WSO – 35,761Mg odpadów o kodzie 16 06 01* i 0,002Mg odpadów o kodzie 16 06 02*). Do znaczących wytwórców odpadów tego rodzaju w 2006r naleŜy zaliczyć PKE SA El. „Łagisza”, TELZAS Sp. z o.o. ze Szczecinka prowadząca na terenie powiatu działalność usługowo-serwisową dla firm telekomunikacyjnych związanych z wymianą zuŜytych baterii i akumulatorów ołowiowych zgodnie z decyzją Starosty Będzińskiego. Zbiórką baterii i akumulatorów niklowo-kadmowych zajmują się głównie placówki handlowe: „Real” Sp. z o.o., „Media Markt” Polska Sp. z o.o. w Czeladzi oraz liczne placówki handlowe sprzedające te urządzenia. Zbieraniem i transportem zuŜytych akumulatorów na terenie powiatu zajmują się firmy posiadające stosowne zezwolenia: Spółdzielnia Pracy Surowców Wtórnych w Chorzowie, Oddział w Będzinie współpracując z placówkami detalicznymi handlującymi akumulatorami, „Pres Iron” Skup Złomu w Będzinie oraz LE GALL Polska Sp. z o.o. w Sławkowie. Akumulatory wraz z elektrolitem kierowane są do zakładów unieszkodliwiania – „Orzeł Biały” SA w Bytomiu lub „Baterpol” Sp. z o.o. w Świętochłowicach. Azbest Zgodnie z programem - „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, przyjmuje się oczyszczenie do 2032r terytorium Polski z azbestu i usunięcie stosowanych od wielu lat wyrobów azbestowych stosowanych w przeszłości w duŜych ilościach w budownictwie w postaci róŜnego rodzaju płyt azbestowo-cementowych. W powiecie będzińskim przeprowadzono inwentaryzację wyrobów zawierających azbest występujących w zabudowie wielorodzinnej oraz jednorodzinnej wraz z obiektami gospodarczymi. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 28 W tab. 19 przedstawiono łączną ilość zinwentaryzowanych wyrobów azbestowych zabudowanych w obiektach mieszkaniowych wraz z budynkami gospodarczymi na terenie Powiatu z podziałem na gminy. Tab. 19 Ilość wyrobów azbestowych występujących w obiektach mieszkaniowych i gospodarczych na terenie powiatu będzińskiego Gmina Czeladź Będzin Mierzęcice Siewierz Psary Wojkowice Sławków Bobrowniki Ogółem: Ogółem płyt azbestowocementowych [m2] Ilość [Mg] 316 750,74 221 235,6 96 975,1 28 995 28 491 20 306 14 812 10 570,5 738 135,9 3 646,68 2 545,5 1 285,6 414,1 426 281,1 197,25 157 8 953,3 W ogólnej masie zinwentaryzowanych wyrobów azbestowych około 74,8% stanowią płyty azbestowo-cementowe płaskie, a około 25,2% płyty azbestowo-cementowe faliste. Największe ilości azbestu występują w gminie Czeladź i Będzin – głównie w zabudowie mieszkaniowej wielorodzinnej. Z pośród gmin wiejskich największe ilości azbestu występują w gminie Mierzęcice. Według dostępnych danych na terenie powiatu zlokalizowana jest sieć wodociągowa zabudowana z rur azbestowo-cementowych w ilości 251,3m3. Ilości te z podziałem na poszczególne gminy powiatu przedstawiono w tab. 20. Tab. 20 Ilość rur azbestowo-cementowych w eksploatowanej sieci wodociągowej na terenie powiatu będzińskiego Gmina Ilość rur azbestowo-cementowych [m3] Siewierz 92,4 Będzin 68,9 Psary 67,3 Mierzęcice 18,9 Bobrowniki 3,8 Ogółem: 251,3 Wśród podmiotów gospodarczych największe ilości azbestu w postaci płyt azbestowocementowych, izolacji cementowo-azbestowej, tektury azbestowej i rur oraz złączy azbestowo-cementowych występują na terenie PKE SA El. „Łagisza”. Azbest spotykany jest równieŜ na obiektach uŜyteczności publicznej (stacje PKP w Sławkowie i Siewierzu) a takŜe na obiektach jednostek oświatowych (budynki dwóch przedszkoli w Będzinie oraz jednego w Czeladzi a takŜe budynek ośrodka wychowawczego w Gołuchowicach w gminie Siewierz). Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest oraz zebranych informacji nie stwierdzono na terenie Powiatu obiektów zakwalifikowanych do I stopnia pilności. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 29 W 2006r na terenie Powiatu usunięto łącznie 27,58Mg odpadów zawierających azbest (odpady o kodach 17 06 01* - 4,98Mg oraz 17 06 05* - 22,6Mg) z czego w największych ilościach (22,6Mg) w ramach prac prowadzonych w PKE SA El. „Łagisza”. Harmonogramy usuwania wyrobów zawierających azbest posiadają niektóre jednostki administrujące obiektami budowlanymi np.: spółdzielnie mieszkaniowe, zakłady budynków komunalnych. Brak jest harmonogramów usuwania azbestu z budynków prywatnych. Aktualnie na terenie powiatu będzińskiego ze środków Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dofinansowane są prace związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest powstałych przy likwidacji pokryć dachowych i elewacji z budynków mieszkalnych i gospodarczych stanowiących własność osób fizycznych, niebędących przedsiębiorcami w gminie Będzin (koszty transportu i unieszkodliwiania odpadów) oraz w gminie Siewierz (koszty demontaŜu, transportu i unieszkodliwiania odpadów azbestowych). Pestycydy Odpady zawierające pestycydy pochodzą z przeterminowanych i wycofanych z obrotu środków ochrony roślin oraz z bieŜącej produkcji i stosowania tych środków w rolnictwie. Na terenie powiatu będzińskiego wytwarzane są głównie opakowania po środkach ochrony roślin. Według danych WSO na terenie powiatu w 2006r zostało wytworzone 10,474Mg odpadów o kodzie 15 01 10* - opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin i II klasy toksyczności – bardzo toksyczne i toksyczne). 4.2. Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania Odpady z sektora komunalnego Ilość i rodzaj zebranych i poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych w 2006r w powiecie będzińskim zestawiono w tab. 21 na podstawie załącznika 1. Tab. 21 Ilość odpadów komunalnych poddanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania w gminach powiatu będzińskim w 2006r, Mg Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 Nazwa gminy Będzin Bobrowniki Czeladź Mierzęcice Psary Siewierz Sławków Wojkowice Razem: Odpady komunalne składowane 20 457,55 1 998,55 11 703,12 1 005,34 2 405,09 2 014,29 2 227,94 1 674,53 43 486,41 Odpady komunalne kompostowane Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych innymi metodami niŜ składowanie i kompostowanie 282,13 85,50 118,56 486,19 786,88 385,72 81,95 91,75 228,31 111,08 107,26 1 255,04 3 047,99 Razem 21 526,56 2 384,27 11 870,57 1 097,09 2 633,40 2 125,37 2 335,20 3 048,13 47 020,59 Z tab. 21 wynika, Ŝe w 2006r poddano procesowi kompostowania około 2,1% ilości wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 30 W 2006r poddano odzyskowi innemu niŜ kompostowanie 1.997,18 Mg odpadów komunalnych (tab. 1, odpady o kodach 20 01 01, 20 01 02, 20 01 39, 20 01 40 i 20 03 07), co stanowiło około 8,5% tych odpadów oraz około 4,1% ogólnej ilości odpadów komunalnych wytworzonych na terenie powiatu będzińskiego. Odpady komunalne były w 2006r unieszkodliwiane przede wszystkim przez ich składowanie. W ten sposób unieszkodliwiono 43.486,41 Mg odpadów komunalnych, co stanowiło około 90,3% tych odpadów wytworzonych na terenie powiatu będzińskiego. Wg danych GUS ilość ta wynosiła 42.378 Mg, co stanowiło około 88% odpadów wytworzonych. Odpady z sektora gospodarczego W 2006r w oparciu o informacje zawarte w bazie danych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego (WSO) w powiecie będzińskim poddano procesom odzysku około 685 518 Mg odpadów przemysłowych innych niŜ niebezpieczne. W znacznej części odpady te wytwarzane były poza terenem Powiatu. Ilość, rodzaje odpadów według podstawowych grup odpadów oraz rodzaje procesów odzysku w Powiecie przedstawiono w tab. 22. Tab. 22 Ilość odpadów innych niŜ niebezpieczne poddanych odzyskowi w 2006r w powiecie będzińskim. Grupa odpadu 01 02 03 06 07 Nazwa Odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa Ŝywności Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt, mebli, masy celulozowej, papieru i tektury Odpady z produkcji, przygotowania i stosowania produktów przemysłu chemii nieorganicznej Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii organicznej Odpady z procesów termicznych 10 11 12 15 Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów z procesów hydrometalurgii metali nieŜelaznych Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych Odpady opakowaniowe, sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach Ilość odpadów poddana odzyskowi [Mg] Metody odzysku 179 963,9 R14 775 R14 4,4 R14 534,6 R14 1 242,8 321,8 1 564,6 407 494,3 948,3 840,9 409 283,5 R14 R13 55,6 199,00 98,00 28,99 325,99 2 047,979 874,7 119,3 121,4 3 163,379 R14 R5 R10 R14 R14 R15 R13 R13 R15 R14 R1 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 Odpady nieujęte w innych grupach 16 17 19 Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej Odpady z instalacji i urządzeń słuŜących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych Ogółem: Procesy odzysku R14 – Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części. R13 – Magazynowanie odpadów, które mają być poddane któremukolwiek z działań wymienionych w punktach od R1 do R12 (z wyjątkiem tymczasowego magazynowania w czasie zbiórki w miejscu, gdzie odpady są wytwarzane). R15 – Przetwarzanie odpadów, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu. R5 – Recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych. R4 – Recykling lub regeneracja metali i związków metali. R10 – Rozprowadzenie na powierzchni ziemi w celu nawoŜenia lub ulepszania gleby. R1 – Wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii. 31 494,08 445,56 0,36 940,00 87 196,00 686,00 1,00 87 883,00 730,10 212,80 81,00 1 023,90 R15 R14 R13 678 760,56 2 611,929 1 467,78 1 029,30 686,00 840,90 121,40 685 517,869 R14 R13 R15 R5 R4 R10 R1 R14 R4 R15 R14 R13 R5 Strukturę grup odpadów poddanych procesom odzysku przedstawiono na rys. 5. Rys. 5 Procentowy udział poszczególnych grup odpadów w ogólnym bilansie ilości odpadów innych niŜ niebezpieczne poddanych procesom odzysku w powiecie będzińskim w 2006r W największych ilościach procesom odzysku poddano odpady z grupy 10, w szczególności z podgrupy 10 01 – odpady z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw oraz odpady o kodzie 10 02 14 – szlamy i osady pofiltracyjne z oczyszczania gazów odlotowych. Ponad 26% odpadów innych niŜ niebezpieczne poddanych procesom odzysku stanowiły odpady z podgrupy 01 04 – odpady z fizycznej i chemicznej przeróbki kopalin innych niŜ rudy metali (odpady powęglowe), w całości wytworzone poza terenem Powiatu. W zdecydowanej większości odpady poddane były procesom odzysku poza instalacjami, generalnie w procesie R14, w szczególności w działaniach związanych z pracami inŜynieryjnymi, w tym w pracach niwelacyjnych i rekultywacyjnych terenów zdegradowanych. Na podstawie dostępnych danych moŜna oszacować, Ŝe z ogólnej ilości odpadów innych niŜ niebezpieczne procesom odzysku w instalacjach zlokalizowanych na terenie Powiatu zostało poddanych około 151,5 tys. Mg. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 32 Odzysk odpadów niebezpiecznych na terenie Powiatu (kod odpadu 16 01 04* - zuŜyte lub nie nadające się do uŜytkowania pojazdy) prowadzą zgodnie z decyzjami jedynie stacje demontaŜu pojazdów. W 2006r odzyskowi w 4 stacjach demontaŜu pojazdów poddano 536,14 Mg powyŜszych odpadów (zgodnie z bazą danych WSO). Znaczna część odpadów wytworzonych przez podmioty gospodarcze z terenu powiatu będzińskiego, zarówno innych jak niebezpieczne a w szczególności odpady niebezpieczne zostało przekazanych do odzysku poza teren Powiatu. Na terenie Powiatu nie funkcjonują instalacje do unieszkodliwiania odpadów przemysłowych. W 2006r jedynie odpady o kodzie 19 12 12 – inne odpady z mechanicznej obróbki odpadów inne niŜ wymienione w 19 12 11 (ok. 150Mg) wytworzone w powiecie będzińskim zostały poddane unieszkodliwieniu poprzez składowanie na składowisku odpadów komunalnych w Wojkowicach. Pozostałe odpady inne niŜ niebezpieczne (ok. 0,8% ogółu wytworzonych odpadów innych niŜ niebezpieczne) i odpady niebezpieczne nie nadające się do odzysku zostały poddane unieszkodliwianiu poza terenem Powiatu. 4.3. Istniejące systemy zbierania odpadów. Odpady z sektora komunalnego Obowiązujący PPGO zakładał w powiecie będzińskim następujące sposoby zbierania odpadów komunalnych: - zbieranie odpadów zmieszanych, - selektywne zbieranie odpadów opakowaniowych i surowców wtórnych, - selektywne zbieranie odpadów ulegających biodegradacji, - selektywne zbieranie odpadów wielkogabarytowych, - selektywne zbieranie odpadów budowlanych, - selektywne zbieranie odpadów niebezpiecznych. Zbieranie odpadów komunalnych powinno uwzględniać wszystkie elementy – rozwój istniejących systemów (selektywne zbieranie odpadów opakowaniowych i surowców wtórnych oraz odpadów wielkogabarytowych) oraz wprowadzenie zbiórki odpadów budowlanych, niebezpiecznych i ulegających biodegradacji. Zebrane odpady trafiać miały do Gminnego Centrum Zbiórki Odpadów (GCZO) z Gminnym Punktem Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON). Zbieranie odpadów zmieszanych Odpady zmieszane zbierane są do pojemników będących na wyposaŜeniu firm wywozowych lub do worków. W miarę rozwoju selektywnego zbierania odpadów weryfikuje się ilość pojemników do zbierania odpadów niesegregowanych. Selektywne zbieranie odpadów opakowaniowych i surowców wtórnych W proponowanym systemie załoŜono selektywne zbieranie surowców wtórnych za pośrednictwem zbiorczych punktów gromadzenia odpadów („gniazda kontenerowe”) dla obsługi budownictwa wielorodzinnego oraz system workowy dla zabudowy jednorodzinnej. W realizowanym systemie kontynuowano selektywne zbieranie surowców wtórnych w „gniazdach kontenerowych” oraz w systemie workowym aŜ do objęcia tym systemem wszystkich gospodarstw indywidualnych (tab. 23). PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 33 Tab. 23 Gospodarstwa domowe w zabudowie jednorodzinnej objęte selektywnym zbieraniem odpadów opakowaniowych i surowców wtórnych - zestawienie Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 Nazwa gminy Będzin Bobrowniki Czeladź Mierzęcice Psary Siewierz Sławków Wojkowice Razem: Ilość gospodarstw domowych w zabudowie jednorodzinnej Ilość gospodarstw domowych objętych selektywną zbiórką odpadów Gospodarstwa objęte selektywną zbiórką odpadów [%] 4 239 2 790 1 700 2 784 3 200 4 300 2 500 1 339 22 852 4 239 2 600 500 1 392 1 771 1 763 2 500 1 205 15 970 100 93 29 50 55 41 100 90 71 Odpady wielkogabarytowe W zakresie zbierania odpadów wielkogabarytowych proponowano w PPGO następujące systemy: 1) okresowy odbiór bezpośrednio od ich właścicieli oraz stworzenie warunków do zamawiania takiej usługi indywidualnie jako „usługa na telefon” (kontynuacja dotychczasowych działań), 2) dostarczanie sprzętu do Gminnego Centrum Zbiórki Odpadów (GCZO) przez właścicieli własnym transportem, 3) bezpośredni odbiór przez producenta (dotyczy przede wszystkim zbiórki sprzętu elektrycznego, elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego). W realizowanym systemie „wystawka” - odpady wielkogabarytowe, w tym zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny zbierane są na terenie następujących gmin powiatu będzińskiego okresowo: 1) Będzin – raz na kwartał, 2) Czeladź – raz w roku, 3) Mierzęcice – dwa razy w roku (kwiecień i wrzesień), 4) Psary – raz w roku, 5) Sławków – od mieszkańców obszarów peryferyjnych w cyklu półrocznym, od pozostałych mieszkańców w cyklu kwartalnym, 6) Wojkowice – raz w roku. Miasto i gmina Siewierz oraz gmina Bobrowniki nie prowadzą okresowej zbiórki odpadów wielkogabarytowych. Odpady budowlane W PPGO proponowano, aby zbieraniem i transportem odpadów budowlanych zajmowali się: 1) wytwórcy tych odpadów, np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadzące prace remontowe, 2) specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką odpadów. Zalecano ponadto, aby juŜ na placu budowy składować w wydzielonych miejscach (kontenerach) posegregowane odpady budowlane. Pozwoliłoby to na selektywne wywiezienie ich do zakładu odzysku i unieszkodliwiania lub na składowisko. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 34 Stosowany obecnie w gminach powiatu będzińskiego sposób postępowania z odpadami budowlanymi polega na tym, Ŝe są one gromadzone nieselektywnie w kontenerach o pojemności 2 do 5m3 dostarczanych przez podmiot uprawniony i w nich odbierane. Odpady niebezpieczne Przy zbieraniu odpadów niebezpiecznych wytworzonych w grupie odpadów komunalnych zalecano w PPGO stosowanie następujących systemów organizacyjnych: 1) regularny odbiór odpadów niebezpiecznych od mieszkańców przez specjalistyczną firmę, do tego celu powinny być stosowane specjalne samochody objeŜdŜające w określone dni wyznaczony obszar, 2) zbieranie przez sieć handlową np. apteki, sklepy fotograficzne, sklepy z farbami itp., władze komunalne zawierają w tym celu umowy z róŜnymi placówkami handlowymi w zakresie przyjmowania i przechowywania róŜnych rodzajów odpadów niebezpiecznych, specjalny pojazd zabiera z tych placówek odpady niebezpieczne na Ŝądanie. Zebrane odpady trafiać powinny do Gminnego Centrum Zbiórki Odpadów (GCZO) z Gminnym Punktem Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON), a stamtąd do specjalistycznych firm zajmujących się odzyskiem lub unieszkodliwianiem odpadów niebezpiecznych. Proponowano, aby odpady niebezpieczne przyjmowane były bezpłatnie od mieszkańców, a odpłatnie od małych i średnich przedsiębiorstw. Obecnie realizuje się jedynie zbieranie: • przeterminowanych leków i farmaceutyków w specjalnie przeznaczonych do tego celu pojemnikach ustawionych w aptekach funkcjonujących na terenie gmin Będzin (w 23 z 24), Czeladź (w 3), Sławków (w 1) i Wojkowice (w 3, 2 w aptekach i 1 w budynku ZOZ), • baterii w pojemnikach ustawionych w 25 placówkach oświatowych, w Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej oraz w budynku Urzędu Miejskiego w Będzinie, a takŜe w szkołach na terenie Czeladzi a takŜe w przedszkolu i w Urzędzie Miasta w Wojkowicach oraz w 8 sklepach (razem w 13 punktach w Wojkowicach). Nie stosuje się zbierania pozostałych komunalnych odpadów niebezpiecznych. Nie zbudowano i nie uruchomiono GPZON, gdzie trafiałyby te odpady przed dostarczeniem ich do specjalistycznych firm zajmujących się ich odzyskiem i unieszkodliwianiem. Odpady ulegające biodegradacji Szczególnie istotne z punktu widzenia celu (redukcja składowanej biomasy), jest właściwe zbieranie odpadów ulegających biodegradacji. Aby umoŜliwić selektywne zbieranie odpadów ulegających biodegradacji, juŜ w gospodarstwach domowych mieszkańcy powinni zbierać na bieŜąco odpady organiczne oddzielnie. Zbieranie odpadów ulegających biodegradacji bezpośrednio z gospodarstw domowych moŜna wg PPGO realizować wykorzystując do gromadzenia tej frakcji: • pojemniki na biomasę, • worki z tworzyw sztucznych ulegające biodegradacji. Zaproponowano zastosowanie systemu workowego w zabudowie jednorodzinnej, a kontenerowego w zabudowie wielorodzinnej. Systemu zbierania odpadów ulegających biodegradacji z gospodarstw domowych (odpady kuchenne) w gminach powiatu będzińskiego nie wprowadzono. Na terenie miasta Będzin funkcjonuje system okresowego zbierania odpadów zielonych ulegających biodegradacji w siedmiu kontenerach (3 do 5m3) rozmieszczonych w następujący sposób: • Grodziec – ul. Asnyka, ul. Szopena i ul. Osiedlowa – 3 kontenery, • Centrum – ul. Namiarkowa, ul. Jabłoniowa, ul. śeromskiego i ul. Krakowska – 4 kontenery. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 35 Poza gminą Będzin zbieranie odpadów ulegających biodegradacji z terenów zielonych prowadzą gminy Czeladź i Wojkowice. Zagospodarowanie odpadów zielonych ulegających biodegradacji z ww. gmin realizowano stosując recykling organiczny - kompostowanie w Stacji Rewaloryzacji Masy Zielonej w Piekarach Śląskich, PPHU „SOWEX” Sp. z o.o. w Sosnowcu. Dla gmin wiejskich oraz części gmin miejskich powiatu będzińskiego proponowano w PPGO wprowadzenie dla tej grupy odpadów kompostowania w zakresie własnym (kompostowniki przydomowe). Taki sposób zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji zaleca się w regulaminach utrzymania czystości i porządku na terenie gmin wiejskich – Psary i Siewierz (część wiejska) oraz gmin miejskich – Czeladź – w małych posesjach, domkach jednorodzinnych, na działkach, cmentarzach; Siewierz (część miejska) – w niskiej zabudowie jednorodzinnej. W gminie wiejskiej Mierzęcice zaleca się kompostowanie przydomowe w zabudowie jednorodzinnej, a w wielorodzinnej odbieranie odpadów ulegających biodegradacji przez podmiot uprawniony. Odpady z sektora gospodarczego Na terenie powiatu będzińskiego zasadniczo nie funkcjonuje jednolity, zorganizowany system zbierania poszczególnych rodzajów odpadów wytworzonych przez sektor gospodarczy. Wynika to między innymi z faktu, Ŝe gospodarka odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym naleŜy do zadań własnych wytwórców. Podmioty gospodarcze zobligowane są do gospodarowania wytworzonymi odpadami zgodnie z obowiązującymi uregulowaniami prawnymi, w tym z aktualnymi zezwoleniami na wytwarzanie i sposób zagospodarowania odpadów. Jednym z podstawowych wymagań jest obowiązek selektywnej zbiórki odpadów w miejscu ich wytwarzania w sposób bezpieczny dla środowiska i sukcesywne przekazywanie uprawnionym jednostkom gospodarczym celem ich odzysku lub unieszkodliwienia. Odbiór odpadów niebezpiecznych i innych niŜ niebezpieczne, które nie mogą być poddane procesom odzysku w miejscu ich wytwarzania realizowany jest z jednostek gospodarczych działających na terenie Powiatu na podstawie stosownych umów zawartych z uprawnionymi podmiotami posiadającymi zezwolenia na zbieranie, transport, odzysk bądź unieszkodliwianie odpadów. 4.4. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Odpady z sektora komunalnego Zgodnie z wybranym w PPGO do realizacji systemem gospodarki odpadami komunalnymi dla gmin powiatu będzińskiego zaproponowano, Ŝe odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych odbywać się będzie w obiektach regionalnych zlokalizowanych najbliŜej lub w obiektach znajdujących się na terenie Powiatu oraz wybudowanych do 2007r, stanowiących uzupełnienie regionalnego systemu gospodarki odpadami. Realizacja zadań w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych wytwarzanych w powiecie będzińskim odbywać się miała zasadniczo wg dwu wariantów: I wariant – obejmujący gminy Będzin, Czeladź, Siewierz i Sławków; II wariant – obejmujący gminy Bobrowniki, Mierzęcice, Psary i Wojkowice. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 36 Wariant proponowany dla gmin I grupy przedstawiał się następująco: • odzysk odpadów z opakowań i surowców wtórnych z selektywnej zbiórki oraz demontaŜ i odzysk odpadów wielkogabarytowych w stacji segregacji w Wojkowicach, • odzysk i recykling odpadów budowlano-remontowych w zakładzie odzysku i recyklingu w Będzinie (budowa miała nastąpić do 2007r), • odpady niebezpieczne transportowane z miejsca zbiórki i tymczasowego magazynowania (GCZO i GPZON) do odbiorców zajmujących się ich unieszkodliwianiem, • recykling odpadów ulegających biodegradacji oraz składowanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów w Regionalnym Zakładzie Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych (RZOiUOK) w Siemianowicach Śląskich lub tylko dla gminy Siewierz w Młynku-Sobuczynie. Stan realizacji proponowanego systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych dla gmin grupy I-szej przedstawia się następująco: • odzysk odpadów opakowaniowych i surowców wtórnych z selektywnej zbiórki odbywa się na ogół w stacji segregacji w Wojkowicach (firma „Recykling Wojkowice”), ale równieŜ w PTS ALBA ZPiUO w Chorzowie, Sortowni STENA i BM Recykling w Siemianowicach Śląskich (Będzin); w Sortowni STENA, MZPOK „Lipówka II” w Dąbrowie Górniczej, SITA Starol w Chorzowie, PTS ALBA ZPiUO w Chorzowie (Czeladź); w ALBA Recykling w Radzionkowie, Hurt Detal MW Woś w Dobrzycach, Zakład Przerobu Szkła w Kochłowicach (Siewierz) oraz w ALBA Recykling w Radzionkowie, Hurt Detal MW Woś w Dobrzycach, Zakład Przerobu Szkła w Kochłowicach (Sławków); • instalację do odzysku i recyklingu odpadów budowlano-remontowych zbudowano w Będzinie (2008r – firma „WIREX”); • nie wybudowano w gminach GCZO i GPZON; • recykling odpadów ulegających biodegradacji obejmuje tylko odpady zielone z gmin Będzin, Czeladź i Wojkowice i jest realizowany w stacji Rewaloryzacji Masy Zielonej w Piekarach Śląskich (firma „SOWEX” z Sosnowca); • składowanie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych odbywa się w obiektach zlokalizowanych w: Chorzowie, Sosnowcu, Siemianowicach Śląskich, Wojkowicach, Młynku-Sobuczynie, Dąbrowie Górniczej, Bytomiu i Knurowie (Będzin); Siemianowicach Śląskich, Wojkowicach, Lipiu Śląskim, Młynku-Sobuczynie, Pyskowicach, Chorzowie, Sosnowcu, Knurowie i Dąbrowie Górniczej (Czeladź); w Zawierciu, Dąbrowie Górniczej, Porębie, Wojkowicach i Chorzowie (Siewierz) oraz Dąbrowie Górniczej, Wojkowicach i Ujkowie Starym woj. małopolskie (Sławków). Wariant proponowany dla gmin II-giej grupy przedstawiał się następująco: • odzysk odpadów z opakowań i surowców wtórnych z selektywnej zbiórki oraz demontaŜ i odzysk odpadów wielkogabarytowych w stacji segregacji w Wojkowicach; • odzysk i recykling odpadów budowlano-remontowych w zakładzie odzysku i recyklingu w Będzinie dla gmin Wojkowice, Psary i Mierzęcice, a dla gminy Bobrowniki naleŜało rozwaŜyć ponadto odzysk i recykling tych odpadów w RZOiUOK w Siemianowicach Śląskich lub Bytomiu (kryterium odległości); • odpady niebezpieczne transportowane z miejsca zbiórki i tymczasowego magazynowania – w stacji segregacji w Wojkowicach do odbiorców zajmujących się ich unieszkodliwianiem (Wojkowice), pozostałe gminy tej grupy miały wybudować GPZON w wersji uproszczonej; PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 • • 37 recykling odpadów ulegających biodegradacji w RZOiUOK w Siemianowicach Śląskich dla gminy Wojkowice, a dla pozostałych gmin tej grupy (gminy wiejskie) recykling tych odpadów w zakresie własnym (kompostowniki przydomowe); unieszkodliwianie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów na składowisku w Wojkowicach. Stan realizacji proponowanego systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych dla gmin grupy II-giej przedstawia się następująco: • odzysk odpadów opakowaniowych i surowców wtórnych z selektywnej zbiórki odbywa się w stacji segregacji w Wojkowicach, ale równieŜ w Zakładzie Unieszkodliwiania Odpadów PPHU „Komart” w Knurowie (Mierzęcice); w firmie „REN” Renata Hołodniuk we Wrzosowej (Psary); w Sortowni Odpadów Komunalnych w Piekarach Śląskich (Wojkowice); • instalację do odzysku i recyklingu odpadów budowlano-remontowych zbudowano w Będzinie (2008r – firma „WIEX”), obiekty w Siemianowicach Śląskich i Bytomiu nie są jeszcze w pełni RZOiUOK; • nie wybudowano w gminach Bobrowniki, Mierzęcice i Psary GPZON; • recykling odpadów ulegających biodegradacji w gminie Wojkowice obejmuje tylko odpady zielone i jest realizowany w Stacji Rewaloryzacji Masy Zielonej w Piekarach Śląskich (firma „SOWEX” w Sosnowcu); gminy Mierzęcice i Psary rozpoczęły realizację recyklingu odpadów ulegających biodegradacji w zakresie własnym (kompostowniki przydomowe) zgodnie z regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie tych gmin; • unieszkodliwianie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych odbywa się na składowisku w Wojkowicach, ale równieŜ na składowisku w Młynku-Sobuczynie, Siemianowicach Śląskich, Zabrzu, Lipiu Śląskim, Dąbrowie Górniczej (Bobrowniki); w Pyskowicach, Tarnowskich Górach – Rybnej, Knurowie, Dąbrowie Górniczej, Sadowie Górnym – gmina Koszęcin, Młynku Sobuczynie, Lipiu Śląskim (Mierzęcice); w Świętochłowicach, Dąbrowie Górniczej, Siemianowicach Śląskich, Młynku-Sobuczynie (Wojkowice). W tab. 24 i 25 przedstawiono obiekty odzysku i unieszkodliwiania odpadów pochodzących z gmin powiatu będzińskiego. Jeden z obiektów składowania – składowisko odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne w Ujkowie Starym znajduje się w woj. małopolskim. Jego właścicielem i zarządzającym jest ZGK „Bolesław” Sp. z o.o. w Bolesławiu, który obsługuje gminę Sławków w zakresie odbioru niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych i stosuje przepis prawny – art. 9, ust. 4 Ustawy o odpadach („zasada bliskości”). PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 38 Tab. 24 Obiekty składowania odpadów komunalnych pochodzących z gmin powiatu będzińskiego Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 Nazwa i adres obiektu, właściciel i zarządzający Składowisko odpadów w Wojkowicach. Właściciel: Gmina Wojkowice (wspólnicy: Psary, Bobrowniki i OŜarowice). Zarządzający: „Recykling Wojkowice” Sp. z o.o., ul. Długosza 27, 42-580 Wojkowice. Składowisko odpadów innych niŜ obojętne i niebezpieczne w Bytomiu, Al. Jana Pawła II nr 10, 41-902 Bytom. Właściciel i zarządzający: Bytomskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o., 41-902 Bytom, Pl. T. Kościuszki. SO w Młynku-Sobuczynie, ul. Konwaliowa 1, 42-263 Wrzosowa; gm. Poczesna. Właściciel i zarządzający: Częstochowskie Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o., Sobuczyna, ul. Konwaliowa 1, 42-263 Wrzosowa. SOK „Lipówka I” w Dąbrowie Górniczej, ul. Koksownicza 4. Właściciel: gm. Dąbrowa Górnicza, ul. Graniczna 21, 42-523 Dąbrowa Górnicza. Zarządzający: ALBA MPGK Sp. z o.o., ul. Starocmentarna 2, Dąbrowa Górnicza. Miejski Zakład Przetwarzania Odpadów Komunalnych „Lipówka II”, Dąbrowa Górnicza, ul. Główna Składowisko odpadów PPUH „Komart” Sp. z o.o. w Knurowie, ul. Szybowa, 44-190 Knurów. Właściciel i zarządzający: PPHU „Komart” Sp. z o.o., Knurów, ul. Szpitalna 7 Składowisko odpadów innych niŜ obojętne i niebezpieczne „Landeco” w Siemianowicach Śląskich, ul. Spacerowa. Właściciel i zarządzający: Zakład Składowania Definitywnego i Utylizacji Odpadów „Landeco” Sp. z o.o., ul. Zwycięstwa 4, 41-100 Siemianowice Śląskie. Miejski Zakład Składowania Odpadów, Sosnowiec, ul. Grenadierów, 41-200 Sosnowiec. Właściciel: Gmina Sosnowiec, Al. Zwycięstwa 20. Zarządzający: MZSO Rok uruchomienia – deklarowany lub prognozowany rok zamknięcia Przepustowość roczna [Mg/rok] PrzybliŜona pozostała ilość odpadów do przyjęcia [Mg] PrzybliŜona pozostała pojemność składowiska [m3] Termin waŜności pozwolenia zintegrowanego 1998 - 2016 13 000 129 800 110 330 do 2013 2000 - po 2018 41 000 905 400 769 590 do 2017 1987 - po 2018 100 000 5 405 200 4 594 420 do 2016 1992 - 2009 41 538 33 600 28 560 nie posiada 2005 - 2015 b.d. 201 500 171 275 do 2015 1997 - po 2018 160 000 2 040 000 1 734 000 do 2016 1992 - po 2018 90 000 3 534 600 3 004 410 do 2008 1996 - 2011 110 000 221 000 187 850 do 2011 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 SOK Chorzów, ul. Brzezińska, 41-503 Chorzów. Właściciel i zarządzający: Przedsiębiorstwo Techniki Sanitarnej ALBA Sp. z o.o., ul. Bytkowska 15, 41-503 Chorzów SOK w Lipiu Śląskim, pow. Lubliniecki, gm. Pawonków, ul. Cegielniana. Właściciel: UM Lubliniec, ul. Paderewskiego 5. Zarządzający: J.T.O.Ś. Sp. z o.o., ul. Mokotowska 53, 00-542 Warszawa SOK Pyskowice-Zaolszany, ul. Dojazdowa, 44-120 Pyskowice. Właściciel: UG Pyskowice. Zarządzający: „EKOFOL II” SA, ul. Korfantego 45, 41-902 Bytom. SOK „Kobylarz II”, gm. Zawiercie, ul. Podmiejska, 42-400 Zawiercie. Właściciel: Gmina Zawiercie. Zarządzający: ZGK Sp. z o.o., ul. Krzywa 3, 42-400 Zawiercie. SOK Poręba Właściciel: UG Poręba, ul. Partyzantów. Zarządzający: MPGKiM Sp. z o.o., ul. Modrzewiowa 1, 42-480 Poręba. MSOK w Zabrzu, ul. Cmentarna, 41-800 Zabrze. Właściciel: Gmina Zabrze. Zarządzający: MOSiR Sp. z o.o., ul. Srebrna 10, 41-800 Zabrze. SOK – Tarnowskie Góry – Rybna, ul. Laryszowska. Właściciel: UG Tarnowskie Góry, ul. Sienkiewicza 2, 42-600 Tarnowskie Góry. Zarządzający: RETHMANN MPGK Sp. z o.o., ul. Nakielska 1-3, 42-600 Tarnowskie Góry. Składowisko Odpadów A.S.A. EkoPolska Sp. z o.o., Sadów Górny, ul. Leśna, pow. Lubliniecki, gm. Koszęcin. SOK Świętochłowice, ul. Wojska Polskiego. Właściciel: Gmina Świętochłowice. Zarządzający: MPGK Sp. z o.o. w Świętochłowicach, ul. Łagiewnicka 76. Składowisko odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne w Ujkowie Starym. Właściciel i zarządzający: ZGK „Bolesław” Sp. z o.o., ul. Osadowa 1, 32-329 Bolesław. 39 1998 - 2007 46 000 32 100 27 285 nie posiada 1985 - po 2018 6 000 126 700 107 695 do 2010 1995 - 2015 20 000 264 400 224 740 do 2015 1990 - po 2018 20 000 320 100 272 085 do 2014 1994 - 2007 15 500 0 0 nie posiada 1975 - 2016 110 800 193 800 164 730 do 2016 1997-2012 38 227 211 000 179 350 do 2012 b.d. - 2013 b.d. 117 000 99 450 do 2013 1993 – po 2018 30 000 522 800 444 380 postępowanie w toku 790 000 1997-2017 b.d. – brak danych Źródło: 1) Plan gospodarki odpadami dla woj. śląskiego, Katowice, 2003r, 2) Aktualizacja planu gospodarki odpadami dla woj. śląskiego, Katowice, maj 2009r. b.d. b.d. (całkowita pojemność wynosiła 2 023 150m3) do 2017 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 40 Tab. 25 Obiekty odzysku odpadów komunalnych pochodzących z gmin powiatu będzińskiego. Lp. Nazwa i adres 1 Stacja segregacji przy SOK „Recykling Wojkowice” Sp. z o.o., ul. Długosza 27, 42-580 Wojkowice „Wtórmex” (obecnie STENA) Zakład Segregacji Odpadów, ul. Konopnickiej 11, 41-100 Siemianowice Śląskie Sortownia BM Recykling Sp. z o.o., ul. Konopnickiej 11, 41-100 Siemianowice Śląskie 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Zakład Przetwarzania i Utylizacji Odpadów, ul. Brzezińska, Chorzów Miejski Zakład Przetwarzania Odpadów Komunalnych „Lipówka II”, ul. Główna, 42-530 Dąbrowa Górnicza Sortownia odpadów, zakład produkcji paliw alternatywnych SITA Starol Sp. z o.o., ul. Kluczborska 29, 41-500 Chorzów Zakład Usługowy ALBA Recykling Sp. z o.o., ul. Sikorskiego 5, 41-922 Radzionków Zakład usługowy Hurt Detal M.W. Woś w Dobrzycach Zakład Przerobu Szkła w Kochłowicach Zakład Unieszkodliwiania Odpadów PPHU „Komart” Sp. z o.o. w Knurowie (sortownia) Zakład usługowy „REN” Renata Hołodniuk, Wrzosowa Zakład odzysku – sortownia odpadów komunalnych w Piekarach Śląskich, własność: Prywatny Zakład Oczyszczania Miasta Waldemara Stracha z siedzibą 42-274 Konopiska, ul. Spółdzielcza 1/1 Kompostownia pryzmowa – Stacja Rewaloryzacji Masy Zielonej, ul. Sadowskiego, Piekary Śląskie, „SOWEX” PPHU Sosnowiec Podstawa prawna działalności Symbol R Kod rodzaju odpadu Zdolność przerobowa tys. [Mg/rok] Zezwolenie do 2012r R15 20 01 01, 20 01 02, 20 01 39, 20 01 40, 20 03 07 1,5 b.d. R14 20 01 01, 20 01 39 250 tys. opakowań 20 01 01, 20 01 02, 20 01 08, 20 01 10, 20 01 11, 20 01 39, 20 01 40 20 01 01, 20 01 02, 20 01 08, 20 01 10, 20 01 11, 20 01 39, 20 01 40 20 03 01, 20 01 01, 20 01 02, 20 01 08, 20 01 11, 20 01 39, 20 01 40, 20 03 07 20 01 01, 20 01 02, 20 01 10, 20 01 11, 20 01 98, 20 01 39, 20 01 40 b.d. R14 Zezwolenie do 2015r R14 Pozwolenie zintegrowane do 2015r R15 b.d. R1 b.d. R15 15 01 01, 15 01 02, 15 01 04, 15 01 09 b.d. b.d. R15 15 01 01, 15 01 02, 15 01 07 b.d. b.d. R15 15 01 07 b.d. 20 01 01, 20 01 02, 20 01 10, 20 01 11, 20 01 38, 20 01 40, 20 01 39 15 01 01, 15 01 02, 15 01 04, 15 01 07, 20 03 07 200,0 61,5 41,5 b.d. b.d. R15 b.d. R15 b.d. R14 20 01 01, 20 01 02, 20 01 39, 20 03 01 76,2 Zezwolenie na odzysk R3 Podgrupy: 19 08, 20 02, 20 03 5,0 b.d. – brak danych Źródło: 1) Plan gospodarki odpadami dla woj. śląskiego, Katowice, 2003r, 2) Aktualizacja planu gospodarki odpadami dla woj. śląskiego, Katowice, maj 2009r. 125,0 b.d. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 41 Odpady z sektora gospodarczego Na terenie powiatu będzińskiego funkcjonują następujące instalacje do odzysku odpadów innych niŜ niebezpieczne. Tab. 26 Wykaz instalacji do odzysku odpadów innych niŜ niebezpieczne na terenie powiatu będzińskiego Lp. Rodzaj instalacji 1 Linia topielnoodlewniczowalcownicza taśmy aluminiowej Piece elektryczne Adres Właściciel/ zarządzający Rodzaj procesu Kody odpadów dopuszczone do odzysku Zdolność przerobowa Ilości dopuszczone do odzysku wg decyzji [Mg/rok] 2 3 4 5 6 42-501 Będzin ul. Sielecka 63 R-4 Instalacja do odzysku odpadowych tworzyw sztucznych Instalacja do produkcji wyrobów ceramicznych, cegły pełnej, kratówek, pustaków typu max i innej galanterii ceramicznej 42-500 Będzin ul. Prosta 21a Instalacja do przerobu stłuczki szklanej Sławków ul. Walcownicza 1 Instalacja do produkcji mieszanek energetycznych i paliwa alternatywnego Huta Będzin SA 42-501 Będzin ul. Sielecka 63 Sławków ul. Cegielniana 9 Zakład Produkcyjny Sławków ul. Groniec 1 FHP „Pak-Gum” 42-500 Będzin ul. Prosta 21a Przedsiębiorstwo „TiC” Z. Trzcionkowski, A. Cieślik Sp.J. Bukowno ul. Nowa 9 DSS Recykling Sp. z o.o. Chróścina Opolska ul. Piaskowa 9 Filia w Sławkowie ul. Walcownicza 1 IF Invesco Sp. z o.o. Katowice ul. Sowińskiego 46 R-14 R-14 R-5 R-14 17 04 02 10 000 12 01 03 17 04 01 17 04 03 17 04 04 20 000 07 02 99 800 02 03 82 03 01 05 03 03 07 06 13 99 10 01 01 10 01 80 10 02 08 10 02 14 10 13 81 19 02 06 19 08 14 10 11 10 10 11 12 10 11 99 15 01 07 16 01 20 16 01 99 16 02 16 17 02 02 19 12 05 20 01 02 02 01 03 02 01 07 03 03 01 04 02 09 04 02 99 07 02 13 50 000 100 50 000 800 200 000 3 300 100 000 100 000 800 1 000 1 200 30 110 000 20 30 000 20 000 10 000 2 000 10 000 6 000 5 000 12 000 16 000 40 000 7 000 7 000 7 000 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 42 07 02 80 07 02 80 07 02 99 15 01 09 15 02 03 16 01 03 19 12 08 19 12 01 19 12 14 19 12 10 20 01 11 7 8 9 10 Linia do recyklingu odpadów tworzyw sztucznych Instalacja do produkcji odlewów aluminiowych Instalacja do produkcji betonów Stacja segregacji odpadów z linią sortowniczą 11* Zakład Utylizacji Odpadów - przetwarzanie odpadów na surowce wtórne oraz produkty i materiały uŜyteczne 12 Instalacja do produkcji betonów 13 14 Wytwórnia artykułów z tworzyw sztucznych Zakład wytwarzania betonu komórkowego wg technologii UNIPOL 42-470 Siewierz ul. Kielecka 30c Siewierz ul. Warszawska 89 Siewierz ul. Kielecka 37a 42-580 Wojkowice, ul. Długosza 27 42-580 Wojkowice, ul. Drzymały PPH „Pro-Pak” Jadwiga Walo 42-470 śelisławice, gm. Siewierz ul. Piastów 53 AXA-MAG Sp. z o.o., Siewierz, ul. Warszawska 89 PPUH „Fabet” Adam Flak Siemonia, gm. Bobrowniki, ul. Młyńska 23 „Recykling Wojkowice” Sp. z o.o. 42-580 Wojkowice ul. Długosza 27 PPHU Eko-Utyl Sp. z o.o. 41-300 Dąbrowa Górnicza, ul. Królowej Jadwigi 8 7 000 7 000 1 000 1 000 1 000 57 500 10 000 4 000 15 000 12 000 7 000 07 02 13 R-14 800 15 01 02 R-14 10 10 99 16 03 04 16 11 06 2,5 1,5 80 R-14 10 01 02 4 500 R-15 15 01 01 15 01 02 15 01 04 15 01 07 07 02 13 1 500 15 01 02 R-14 15 01 05 3 500 15 01 06 StrzyŜowice, gm. Psary, ul. Szosowa 36a Będzin, ul. Kościuszki 56 Będzin, ul. Dąbrowska 71 FPUH „Betonfirma” Adam Flak StrzyŜowice ul. Szosowa 36a MTM Wytwórnia Artykułów z Tworzyw Sztucznych Tadeusz Szczepański, Warszawa, ul. Mechaników 10 Oddz. Będzin, ul. Kościuszki 56 Przedsiębiorstwo „Prefabet-Łagisza” Sp. z o.o. Będzin, ul. Dąbrowska 71 10 01 01 4 000 10 01 02 4 000 07 02 13 500 15 01 02 500 19 12 04 500 10 01 02 100 000 R-14 R-14 R-14 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 15 16 Linia do recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych Instalacja do produkcji odlewów Będzin, u. Zagórska 51 Będzin, ul. Odkrywkowa 110 FH „Krist-Mar” Sp.j. Krzysztof Wójcik, Mariusz Wójcik, Stanisław Wójcik Będzin, ul. Promyka 43 02 01 04 07 02 13 12 01 05 15 01 02 16 01 19 18 01 04 19 12 04 20 01 39 10 09 80 12 01 01 12 01 02 12 01 03 12 01 04 16 01 17 16 01 18 17 04 05 19 01 01 19 01 02 19 12 02 19 12 03 20 01 40 7 500 6 000 6 000 8 400 2 000 2 000 2 000 5 000 50 50 50 50 50 150 50 100 100 50 100 50 20 10 01 01 20 000 10 01 02 6 000 17 04 01 17 04 02 17 04 03 17 04 04 17 04 06 17 04 07 10 13 14 10 13 82 10 13 99 17 01 01 17 01 02 17 01 07 17 01 81 17 05 04 19 12 09 24 1 1 0,5 0,5 5 200 50 100 6 000 500 1 000 20 000 500 200 R-14 10 01 01 3 000 R-14 10 01 02 600 R-14 „Lawa: s.c. A.L.A. Słota, K. Kluza Będzin, ul. Odkrywkowa 110 R-4 R-14 17 18 19 Instalacja produkcji betonu, elementów prefabrykowanych i mieszanek budowlanych Instalacja do produkcji odlewów Produkcja kruszyw do robót inŜynieryjnych (drogownictwo) Będzin, ul. Dąbrowska 71 Czeladź, ul. Staszica 169 Czeladź, ul. Spacerowa 3 „Mastmax” Sp. z o.o. Będzin, ul. Dąbrowska 71 Zakład OdlewniczoMetalowy „LisOdlew” Małgorzata Dobrzańska-Lis Czeladź, ul. Staszica 169 R-14 R-14 PRI „espri” Sp. z o.o. Czeladź, ul. Spacerowa 3 R-14 20 21 Instalacja betoniarni do produkcji pustaków ściennych Instalacja do produkcji zapraw i wylewki betonowej Czeladź, Betoniarstwo Adam ul. Rzemieślnicza Głuchowski 22 Czeladź, ul. Rzemieślnicza 22 Będzin, ul. Bory Kreisel – Technika Budowlana Sp. z o.o., Poznań, ul. Szarych Szeregów 23 43 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 22 23 24 25 26 Linia do recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych Instalacja do recyklingu odpadowych tworzyw sztucznych Produkcja mieszanek energetycznych Czeladź, ul. Wojkowicka 14a Czeladź, ul. Nowopogońska 98 Instalacja odlewnicza Sławków, ul. Gwarków Sławkowskich 14 Recykling odpadów budowlanych - produkcja kruszyw Wojkowice, ul. Morcinka 38 Będzin, ul. Sielecka 93b „Fol-Plast” SA Czeladź, ul. Wojkowicka 14a Okfens Sp. z o.o. Czeladź, ul. Nowopogońska 98 „Euren” Sp. z o.o. Będzin, ul. Siemońska 4 Odlewnia śeliwa „Gismet” Simiński, Wojciechowski, Szlęzak Sp.j. Sławków, ul. Gwarków Sławskowskich 14 Wirex Sp. j. Jerzy, Jan Wirek Będzin, ul. Sielecka 93b 44 07 02 13 60 15 01 02 40 R-14 07 02 13 3 000 R-14 03 01 05 6 000 10 09 80 790 17 04 01 10 17 04 02 10 17 04 05 2 000 10 12 08 10 13 82 17 01 01 17 01 02 17 01 03 17 01 07 17 01 80 17 01 82 17 03 02 17 05 04 17 05 06 17 05 08 250 000 R-14 R-14 R-14 * PPHU Eko-Utyl Sp. z o.o. znajduje się w upadłości, a zezwolenia w zakresie gospodarowania odpadami w zakładzie przy ul. Drzymały posiada obecnie TYL-OIL Sp. z o.o. w Kazimierzu Biskupim, ul. Biurowiec 3. Poza wyŜej wymienionymi odzysk odpadów o kodach 16 01 04* i 16 01 06 prowadzą 4 stacje demontaŜu pojazdów, tj. Wirex Sp.J. z Będzina, PW „Noxon” Sc z Wojkowic, PUH „Oltomax” z Czeladzi i PPUH „Beata” z Będzina. Na terenie Powiatu nie funkcjonują instalacje do unieszkodliwiania odpadów przemysłowych w tym składowiska odpadów przemysłowych. W załączniku 3 przedstawiono lokalizacje instalacji do odzysku odpadów na terenie powiatu będzińskiego. 4.5. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów. Odpady z sektora komunalnego Wykaz podmiotów posiadających zezwolenia na świadczenie usług odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości z gmin powiatu będzińskiego w 2006r przedstawiono w zał. 4a. Odpady z sektora gospodarczego Spis przedsiębiorstw posiadających zezwolenia w zakresie zbierania i transportu odpadów z sektora gospodarczego przedstawiono w zał. 4b. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 45 5. Ocena realizacji obowiązującego planu gospodarki odpadami. 5.1. Sektor komunalny Wszystkie gminy powiatu będzińskiego zrealizowały zmiany i nowe zadania ustawowe wprowadzone Ustawą z dnia 29 lipca 2005r o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych ustaw „środowiskowych” (Dz.U. Nr 175, poz. 1458). Na koniec 2006r wszystkie gminy powiatu będzińskiego posiadały plany gospodarki odpadami (przyjęte w 2004r uchwałą Rad), których ustalenia przeniesione zostały do posiadających status prawa lokalnego regulaminów utrzymania czystości i porządku w gminie. W tym czasie gminy określiły i opublikowały wymagania dla przedsiębiorców ubiegających się o uzyskanie zezwoleń na świadczenie usług w zakresie odbierania od właścicieli nieruchomości odpadów komunalnych. Gminy przedstawiły pierwsze sprawozdania z realizacji planów gospodarki odpadami obejmujące okres od dnia uchwalenia pierwszych planów gospodarki odpadami do dnia 31.12.2006r. Starostwo Powiatowe w Będzinie przedstawiło sprawozdanie z realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami. 5.1.1. Stan realizacji założonych celów i kierunków działań W PPGO przyjęto z uwzględnieniem załoŜeń KPGO i WPGO następujące krótkookresowe cele do realizacji w latach 2004-2007: • uporządkowanie pod względem organizacyjnym systemu zbierania i transportu odpadów ze szczególnym uwzględnieniem problemu niekontrolowanego wprowadzania odpadów komunalnych do środowiska, • kształtowanie i edukacja społeczeństwa w zakresie gospodarowania odpadami, • podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki surowców wtórnych, • rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, • wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (gminy i obszary miejskie), • wprowadzenie działań zmierzających do kompostowania „u źródła” odpadów ulegających biodegradacji (kompostowanie przydomowe na terenach wiejskich), • wprowadzenie i rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych, • wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych (GPZON), • wprowadzenie elementów uzupełniających do regionalnego systemu gospodarki odpadami. Zrealizowanie przedstawionych celów krótkoterminowych związane było z następującymi przedsięwzięciami: • objęcie w pełnym zakresie wszystkich mieszkańców gmin powiatu będzińskiego zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych, • doskonalenie systemu udzielania zezwoleń na odbiór i transport odpadów komunalnych, • opracowanie na poziomie gmin szczegółowych programów wdroŜenia selektywnej zbiórki odpadów, • opracowanie programów edukacji ekologicznej w zakresie związanym z wdraŜaniem planu gospodarki odpadami, • utworzenie na poziomie gmin, a następnie powiatu moŜliwości monitorowania wdraŜania ustaleń planów gospodarki odpadami. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 46 Podstawowymi zasadami w postępowaniu z odpadami są: • zapobieganie i minimalizacja powstawania odpadów, • zapewnienie odpowiedniego odzysku i unieszkodliwiania odpadów, • bezpieczne składowanie odpadów, których juŜ nie moŜna poddać procesom odzysku lub unieszkodliwiania, oraz przyjęte strategie w KPGO i WPGO, stanowiące podstawę do wyznaczenia następujących głównych kierunków działań w gospodarce odpadami komunalnymi na terenie gmin powiatu będzińskiego: - odzysk surowców wtórnych i odpadów opakowaniowych, - odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - wydzielenie odpadów wielkogabarytowych ze strumienia odpadów komunalnych i poddanie ich procesom odzysku i unieszkodliwiania, - wydzielenie odpadów budowlano-remontowych ze strumienia odpadów komunalnych i poddanie ich procesom odzysku i unieszkodliwiania, - wydzielenie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych i poddanie ich procesom unieszkodliwiania. W okresie sprawozdawczym na terenie gmin powiatu będzińskiego nielegalne wysypiska odpadów likwidowane były na bieŜąco – opanowano niekontrolowane wprowadzanie odpadów komunalnych do środowiska. Ilość mieszkańców poszczególnych gmin powiatu będzińskiego objętych zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych, ustaloną na podstawie prowadzonej ewidencji umów zawartych przez właścicieli nieruchomości na odbieranie odpadów komunalnych przedstawiono w tab. 27. Tab. 27 Ilość mieszkańców gmin powiatu będzińskiego objętych zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych. Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 Nazwa gminy Będzin Bobrowniki Czeladź Mierzęcice Psary Siewierz Sławków Wojkowice % ogółu mieszkańców a) z podpisaną umową na b) uchylających się od oboodbieranie odpadów kowiązku zawarcia takiej munalnych umowy 95 98 90 90 83 80 95 90 5 2 10 10 17 20 5 10 Na podstawie tabeli 3 i 27 dokonano odpowiednich obliczeń, z których wynika, Ŝe objętych zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych jest około 91,4% mieszkańców powiatu będzińskiego. W skali kraju i woj. śląskiego ilość ta wynosi około 80%. Działania informacyjno-edukacyjne prowadzono w poszczególnych gminach powiatu będzińskiego z róŜnymi efektami. Najwięcej działań dotyczyło wdraŜania selektywnego zbierania odpadów. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 47 Realizacja zadań związanych z odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych Odzysk opakowań i surowców wtórnych Roczny poziom odzysku i recyklingu wszystkich rodzajów odpadów opakowaniowych i pouŜytkowych wynosi dla 2006r – 43% (rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 maja 2005r w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouŜytkowych – Dz.U. Nr 103, poz. 872). W odniesieniu do gmin powiatu będzińskiego zakładany odzysk opakowań i surowców wtórnych wynosił w 2006r (tab. 8 – ogólna ilość tych odpadów – 21 500,36Mg) – 9 245,48 Mg. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów ulegających biodegradacji System gospodarowania odpadami komunalnymi powinien zapewnić stopniowe ograniczenie masy odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania, które powinno osiągnąć: • do 31 grudnia 2010r nie więcej niŜ 75% wagowo całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji, • do 31 grudnia 2013r nie więcej niŜ 50%, • do 31 grudnia 2020r nie więcej niŜ 35%, w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995r. Planowany konieczny recykling i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w powiecie będzińskim wynosi dla roku 2006 – 3 931,65Mg (ogólna ilość tych odpadów wytworzonych w 2006r wynosi 22 982,12Mg – tab. 9). Odzysk odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych ZałoŜono za KPGO rozwój systemu selektywnego gromadzenia odpadów wielkogabarytowych, w tym zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego i uzyskanie do 2006r – 20% poziomu odzysku tych odpadów w powiecie będzińskim. Przewidywano za KPGO osiągnięcie w powiecie będzińskim do 2006r – 15% selektywnego gromadzenia odpadów niebezpiecznych, w tym zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (Ustawa z dnia 29 lipca 2005r o zuŜytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym – Dz.U. Nr 180, poz. 1495). Tabela 28 zawiera dane o ilości odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych pochodzących z gmin powiatu będzińskiego, które powinny zostać objęte zbiórką i przerobem w odpowiednich instalacjach w 2006r. Tab. 28 Planowany odzysk i recykling odpadów komunalnych wielkogabarytowych i niebezpiecznych w powiecie będzińskim w 2006r. Odpady wielkogabarytowe Odpady niebezpieczne [Mg/rok] [Mg/rok] 414,93 (2 074,65)* 34,40 (229,33) *w nawiasie podano ogólne ilości odpadów wytworzonych w 2006r – tab. 8. Stopień realizacji zadań w zakresie osiągnięcia określonych poziomów odzysku poszczególnych strumieni odpadów komunalnych przedstawiono w tab. 29 w oparciu o powyŜsze załoŜenia i tab. 1, w której zestawiono ilości odpadów komunalnych zebranych selektywnie na terenie gmin powiatu będzińskiego w 2006r. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 48 Tab. 29 Skuteczność działań związanych z odzyskiem i recyklingiem odpadów komunalnych w powiecie będzińskim w 2006r. Lp. Wyszczególnienie Planowana ilość [Mg/rok] Uzyskana ilość [Mg/rok] Skuteczność odzysku [%] 1 2 3 4 Opakowania i surowce wtórne Odpady ulegające biodegradacji Odpady wielkogabarytowe Odpady niebezpieczne Razem: 9 245,48 3 931,65 414,93 34,40 13 626,46 1 640,99 486,19 356,19 0,99 2 484,36 17,75 12,37 85,84 2,88 18,23 Uzyskana łączna ilość odpadów komunalnych zebranych selektywnie w powiecie będzińskim w 2006r stanowi ok. 18% planowanej do uzyskania ilości, co stanowi ok. 5,2% ogólnej ilości wytworzonych odpadów komunalnych. 5.1.2. Sposób i stan realizacji wyznaczonych celów z uwzględnieniem poniesionych kosztów. Do realizacji wyznaczonych celów w ramach zaproponowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi niezbędne było podjęcie odpowiednich zadań inwestycyjnych i pozainwestycyjnych. Zestawienie poszczególnych zadań i stan ich realizacji w gminach powiatu będzińskiego przedstawiono w tab. 30 na podstawie informacji przekazanych przez gminy w ankiecie dotyczącej gospodarki odpadami komunalnymi (zał. 5). Tab. 30 Przewidywane zadania i stan ich realizacji w gospodarce odpadami komunalnymi w gminach powiatu będzińskiego w latach 2004-2006. Zadania do realizacji Stan realizacji Zadania inwestycyjne 1. Budowa w kaŜdej gminie powiatu Gminnego Obiekty GCZO i GPZON nie zostały wybudoCentrum Zbiórki Odpadów (GCZO) z Gmin- wane w Ŝadnej gminie powiatu, jedynie gmina nym Punktem Zbiórki Odpadów NiebezCzeladź sporządziła dokumentację projektową piecznych (GPZON). i otrzymała pozwolenie na budowę GPZON. 2. Budowa instalacji odzysku i recyklingu odRealizacja obiektu, którego budowa miała być padów remontowo-budowlanych (w gminie zakończono w 2007r została ukończona w 2008r. Będzin). 3. Budowa zakładu zgazowania odpadów (w gminie Wojkowice). Brak informacji od inwestorów 4. Budowa zakładu produkcji elementów budowlanych z odpadów wg technologii amerykańskiej firmy SRJ (w gminie Wojkowice). 5. Rekultywacja I kwatery składowiska w Woj- Sporządzenie dokumentacji projektowej obejmukowicach. jącej rekultywację części składowiska przesunięto na lata następne. 6. Budowa II kwatery składowiska w Wojkowi- Rozbudowa została rozpoczęta – zakończenie cach (rozbudowa). prac przewiduje się na 2009r. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 49 Zadania pozainwestycyjne 1) Rozwój selektywnej zbiórki (surowce wtórne i opakowania). 2) Rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych i poremontowych. 3) Wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w gminach miejskich oraz w kompostownikach przydomowych w gminach wiejskich. 4) Wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych. 5) Intensyfikacja edukacji ekologicznej mieszkańców ze szczególnym uwzględnieniem młodzieŜy szkolnej. 6) Organizacja szkoleń dla róŜnego typu grup społecznych i zawodowych. Zadania były sukcesywnie realizowane poza wprowadzeniem zbierania odpadów ulegających biodegradacji z gospodarstw domowych. Ilość selektywnie zebranych odpadów nie osiągnęła wymaganych poziomów odzysku (tab. 29). Zadania edukacyjne były realizowane m.in. w ramach zajęć szkolnych (pomoce naukowe, broszury, plakaty, szkolenia, warsztaty) oraz rozpowszechniane w prasie lokalnej poprzez obwieszczenia oraz w drodze spotkań z sołtysami i mieszkańcami gmin, a takŜe akcji np. „Sprzątanie świata”. Szacunkowe koszty działań przedstawione w PPGO zostały zweryfikowane. W tab. 31 przedstawiono rzeczywiste koszty poniesione na zadania zrealizowane w latach 2004-2006 w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na podstawie informacji przekazanych przez gminy w ankiecie dotyczącej gospodarki odpadami komunalnymi (zał. 5). Tab. 31 Koszty poniesione na realizację zadań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi wynikających z PPGO w latach 2004-2006. Lp. Nazwa zadania 1. Budowa GPZON w Czeladzi (dokumentacja projektowa z pozwoleniem na budowę). Rozbudowa stacji segregacji w Wojkowicach na GCZOiS i wyposaŜenie jej w stanowisko odzysku i demontaŜu odpadów wielkogabarytowych (zakup terenu o pow. 0,5ha) Koszty poniesione [zł] Źródło finansowania 11.102,00 GFOŚiGW 52.562,00 środki inwestora 13.000,00 budŜety gmin 20.000,00 budŜety gmin i WFOŚiGW 1.319.621,25 GFOŚiGW, budŜety gmin Zadania inwestycyjne 2. Zadania pozainwestycyjne 1. 2. 3. 4. 5. Przygotowanie i przyjęcie gminnych planów gospodarki odpadami. BieŜący monitoring i likwidacja nielegalnych wysypisk odpadów. Wprowadzenie, rozwój i koszty obsługi selektywnej zbiórki odpadów ulegających biodegradacji, odpadów budowlanych, wielkogabarytowych, przeterminowanych leków i farmaceutyków, baterii oraz selektywnej zbiórki surowców wtórnych i opakowań. Program informacyjno-edukacyjny w szerokim zakresie związany z wdraŜaniem PPGO. Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gmin powiatu. 99.542,13 7.883,00 GFOŚiGW, budŜety gmin GFOŚiGW oraz opłata produktowa Razem: 1.523.710,38* *Kwota nieadekwatna do rzeczywistości, nie wszystkie gminy przedstawiły w ankiecie poniesione koszty na realizację zadań PGO. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 50 5.1.3. Odpady opakowaniowe Odpady opakowaniowe powstające w gospodarstwach domowych odbierane są selektywnie w ramach systemów organizowanych przez gminy lub przedsiębiorców posiadających stosowne zezwolenia. Gminy powiatu będzińskiego wywiązują się z obowiązków związanych ze zbieraniem, odzyskiem i recyklingiem odpadów opakowaniowych poza gminą Czeladź i Mierzęcice. Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach zebranych w gminach powiatu będzińskiego odpadów opakowaniowych poddawanych odzyskowi i recyklingowi przedstawiono w tab. 32 opracowanej na podstawie rocznych sprawozdań kierowanych do WFOŚiGW w Katowicach. Tab. 32 Zbiorcze zestawienie ilości odpadów opakowaniowych zebranych i przekazanych do odzysku i recyklingu w 2006r w gminach powiatu będzińskiego Kod odpadu Rodzaj opakowania, z którego powstał odpad Ilość odpadów opakowaniowych [Mg]: przekazanych do zebranych odzysku i recyklingu Wydatki poniesione na zebranie i przekazanie odpadów [zł] Gmina Będzin 15 01 02 15 01 01 15 01 07 Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szkła 55,150 28,370 93.298,92 42,000 31,800 93.298,92 112,990 109,510 93.298,92 5,146 5,146 15.746,47 1,670 1,670 31.492,94 4,436 4,436 15.746,47 28,553 28,553 6.496,50 55,930 25,170 18.262,00 4,360 4,360 18.262,00 33,970 20,140 18.262,00 130,670 117,600 18.262,00 Gmina Bobrowniki 15 01 02 15 01 04 15 01 01 15 01 07 Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania metalowe (z aluminium oraz z blachy białej i lekkiej niealuminiowej) Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szkła Gmina Psary 15 01 02 15 01 04 15 01 01 15 01 07 Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania metalowe (z aluminium) Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szkła Gmina Siewierz 15 01 02 15 01 04 15 01 01 15 01 07 15 01 09 Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania metalowe (z blachy lekkiej niealuminiowej) Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szkła Opakowania z tekstyliów 35,140 25,830 0,850 0,750 62.091,12 5,000 4,700 89,900 1,390 79,800 - PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 51 Gmina Sławków 15 01 01 15 01 02 15 01 07 Opakowania z papieru i tektury Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania ze szkła 7,200 7,200 b.d. 12,700 12,700 b.d. 27,360 27,360 b.d. 46,080 23,040 15.355,40 4,450 4,450 3.852,00 40,140 24,000 12.391,20 90,270 81,240 11.295,40 Gmina Wojkowice 15 01 02 15 01 04 15 01 01 15 01 07 b.d. – brak danych Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania metalowe (z blachy niealuminiowej) Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szkła Dla zapewnienia prawidłowego postępowania z odpadami opakowaniowymi zostało wydane Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 25 października 2005r w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami opakowaniowymi (Dz.U. Nr 219, poz. 1858). Rozporządzenie to obejmuje następujące odpady opakowaniowe: z papieru, ze szkła, , z tworzyw sztucznych, z aluminium, ze stali w tym równieŜ z blachy stalowej, wielomateriałowe, z drewna. Jak wynika z tab. 32 w poszczególnych gminach powiatu będzińskiego zbierane są selektywnie następujące odpady opakowaniowe: - opakowania z papieru i tektury, opakowania z tworzyw sztucznych, opakowania ze szkła (Będzin i Sławków), - opakowania z papieru i tektury, opakowania z tworzyw sztucznych, opakowania ze szkła oraz opakowania metalowe (Bobrowniki, Psary, Wojkowice), - opakowania z papieru i tektury, opakowania z tworzyw sztucznych, opakowania ze szkła, opakowania metalowe oraz opakowania z materiałów naturalnych – tekstyliów (Siewierz). Sumaryczny odzysk surowców wtórnych i opakowań osiągnął w 2006r – 17,75% wymaganego przepisami poziomu odzysku (tab. 29). Wysegregowane z odpadów komunalnych odpady opakowaniowe powinny być poddawane recyklingowi w sortowniach, sieć tych instalacji jest wciąŜ niewystarczająca. Obserwuje się nieścisłości w dokumentowaniu recyklingu i odzysku oraz niewystarczającą kontrolę w zakresie wypełniania obowiązków związanych z odzyskiem i recyklingiem odpadów opakowaniowych. 5.1.4. Komunalne osady ściekowe. Odpady powstające w komunalnych oczyszczalniach ścieków klasyfikowane są w strumieniu odpadów z grupy 19. Do odpadów powstających w komunalnych oczyszczalniach ścieków zalicza się: • odpady ze skratek (kod 19 18 01) • odpady z piaskowników (kod 19 08 02) • odpady z procesów stabilizacji i odwadniania osadów w tym ustabilizowane osady ściekowe (kod 19 08 05). Na terenie powiatu będzińskiego funkcjonuje aktualnie 6 mechaniczno-biologicznych oczyszczalni ścieków komunalnych. Sytuacja w zakresie gospodarki ustabilizowanymi osadami ściekowymi w odniesieniu do istniejących w gminach powiatu będzińskiego oczyszczalni została przedstawiona w tab. 33. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 52 Tab. 33 Osady ściekowe wytworzone w oczyszczalniach ścieków na terenie powiatu będzińskiego w 2006r – sposób zagospodarowania. Lp. 1 Oczyszczalnia ścieków Ilość wytworzonych osadów ściekowych [Mg] Będzin 5 091 2 PKE SA „Łagisza” 3 Wojkowice 4 Sławków 5 6 „Rogoźnik” gm. Bobrowniki Siewierz „Oczyszczalnia Północ” Odbierający „SOWEX” z Sosnowca 249 Zagospodarowanie we własnym zakresie 311 „Recykling Wojkowice” 234 Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Promień” Dąbrowa Górnicza 654 Indywidualni rolnicy 144 Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Promień” Sposób wykorzystania Kompostowanie - rekultywacja terenów przemysłowych Rekultywacja terenów przemysłowych Składowanie na SO w Wojkowicach Wytwarzanie ziemi kompostowej Rekultywacja terenów, rolnictwo Wytwarzanie ziemi kompostowej Źródło: Sprawozdanie z realizacji PGO dla powiatu będzińskiego, informacje uzyskane z oczyszczalni ścieków. Dominującym kierunkiem zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych było wykorzystanie do rekultywacji terenów, w tym gruntów na cele rolnicze: • stosowane w rolnictwie – 5,6%, • do rekultywacji terenów: - w tym gruntów na cele rolne – 89,8%, • składowanie – 4,6%. W okresie objętym sprawozdaniem (2004-2006) nie podjęto konkretnych działań mających na celu wprowadzenie właściwego postępowania z wytwarzanymi osadami. Problemem w skali powiatu jest brak kompleksowego systemu zagospodarowania osadów ściekowych, uwzględniającego uwarunkowania lokalne i parametry jakościowe, które decydowałyby o kierunkach i moŜliwościach końcowego zagospodarowania osadów (dobra jakość osadów – odzysk, niespełnianie wymagań – wyłącznie unieszkodliwianie). Warunki, jakie muszą być spełnione przy wykorzystywaniu komunalnych osadów ściekowych określa rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 20025r w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. Nr 134, poz. 1140). Prowadzone jest obecnie postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia „budowa okresowego składowiska osadu wysuszonego” dla oczyszczalni w Sławkowie. 5.1.5. Monitoring gospodarki odpadami. Podstawą właściwego systemu oceny realizacji PPGO jest dobry system sprawozdawczości, oparty na wskaźnikach (miernikach) stanu środowiska i zmiany wpływu na środowisko, a takŜe na wskaźnikach świadomości społecznej. W oparciu o analizę tych wskaźników moŜliwa jest ocena efektywności realizacji PPGO, a następnie w oparciu o tę ocenę – aktualizacja planu. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 53 Określenie przedmiotowych wskaźników wymaga posiadania m.in. następujących informacji: • pochodzących z monitoringu środowiska z zakresu gospodarki odpadami, • pochodzących z przeprowadzenia odpowiednich badań społecznych. Gminy powiatu będzińskiego prowadziły monitoring: • ilości zawieranych umów w formie papierowej, obecnie w formie elektronicznej, • ilości wydawanych zezwoleń na odbieranie odpadów komunalnych i opróŜnianie zbiorników bezodpływowych, • ilości poszczególnych odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy, • ilości odpadów zbieranych w sposób selektywny. W tab. 34 przedstawiono istotne wskaźniki monitorowania PPGO. Tab. 34 Wskaźniki monitorowania Planu Gospodarki Odpadami dla powiatu będzińskiego w 2006r. Lp. Wskaźnik stanu gospodarki odpadami i zmiany presji na środowisko 1 Ilość wytworzonych odpadów komunalnych – 48.146,04Mg 2* Udział odpadów z sektora komunalnego deponowanych na składowiskach – 92,5% 3 Udział zebranych selektywnie odpadów komunalnych w całkowitym strumieniu odpadów komunalnych – 5,20% 4 Udział odzyskiwanych surowców wtórnych (w tym opakowań) w całkowitym strumieniu odpadów komunalnych – 3,41% * w odniesieniu do ilości zebranych odpadów komunalnych. 5.1.6. Podsumowanie i identyfikacja problemów. • • • • • Zmiany i nowe zadania dla gmin i przedsiębiorców – wprowadzone Ustawą z dnia 29 lipca 2005r w sferze utrzymania czystości i porządku w gminach oraz gospodarki odpadami komunalnymi zostały zrealizowane przez wszystkie gminy powiatu będzińskiego, Do oceny realizacji PPGO zastosowano bilanse poszczególnych strumieni odpadów obliczone w oparciu o zweryfikowane wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych (tab. 8, rozdz. 4.1 opracowania), Zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych objętych jest ok. 91,4% mieszkańców powiatu, W okresie 2004-2006 osiągnięto następujące cele: - uporządkowano pod względem organizacyjnym system zbierania i transportu odpadów ze szczególnym uwzględnieniem niekontrolowanego wprowadzania odpadów komunalnych do środowiska (inwentaryzacja i bieŜąca likwidacja nielegalnych wysypisk odpadów), - kształtowano i edukowano społeczeństwo w zakresie gospodarowania odpadami, - podniesiono skuteczność selektywnego zbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, - rozwijano selektywne zbieranie odpadów budowlanych i wielkogabarytowych, - sukcesywnie wprowadzano selektywne zbieranie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych, Osiągnięcie przedstawionych celów związane było z realizacją następujących przedsięwzięć: - objęcie 100% mieszkańców zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych, - wdroŜenie na poziomie gmin systemu selektywnego zbierania odpadów, - opracowanie i wdroŜenie programu informacyjno-edukacyjnego w zakresie związanym z wdroŜeniem PPGO, PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 • • • • • • • 54 WdroŜono następujące podstawowe zasady postępowania z odpadami i kierunki działań w gospodarce odpadami: - zapobieganie i minimalizacja wytwarzania odpadów, - zapewnienie odzysku u unieszkodliwiania odpadów, - bezpieczne składowanie odpadów, których juŜ nie moŜna poddać procesom odzysku, - odzysk surowców wtórnych i opakowań, - odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - wydzielenie odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych i poddanie ich procesom unieszkodliwiania, Realizacja zadań związanych z selektywnym zbieraniem odpadów komunalnych przedstawia się następująco (tab. 29, rozdział 5.1.1 opracowania): - odzysk surowców wtórnych i opakowań dotyczył szkła, tworzyw sztucznych, papieru i tektury oraz metali i osiągnął w 2006r – 17,75% wymaganego przepisami poziomu odzysku, - odzysk odpadów ulegających biodegradacji był realizowany tylko dla odpadów zielonych i osiągnął w 2006r – 12,37% zaplanowanego odzysku, a tym samym większa niŜ planowano ilość odpadów ulegających biodegradacji trafiła na składowiska, - odzysk odpadów wielkogabarytowych wyniósł w 2006r – 85,84% zakładanego poziomu odzysku, - odzysk odpadów niebezpiecznych wyniósł w 2006r - 2,88% planowanego poziomu odzysku i dotyczył tylko baterii oraz zuŜytych lekarstw, Nie realizowano w pełnym zakresie proponowanego systemu gospodarki odpadami, m.in.: - nie wybudowano w Ŝadnej gminie powiatu Gminnego Centrum Zbiórki Odpadów (GCZO) z Gminnym Punktem Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON), jedynie gmina Czeladź sporządziła dokumentację projektową i otrzymała pozwolenie na budowę GPZON, - rozpoczęto działania w kierunku realizacji zakładu odzysku i recyklingu odpadów budowlanych w gminie Będzin (zakończenie budowy – 2008r), - brak informacji od inwestorów o budowie zakładu zgazowania odpadów oraz budowie zakładu produkcji elementów budowlanych wg technologii amerykańskiej firmy SRJ w gminie Wojkowice, - trwa kontynuacja rekultywacji I kwatery i budowa II kwatery (rozbudowa) składowiska w Wojkowicach (ukończenie przewidziano w 2007r, a nastąpi prawdopodobnie w 2009r), Stwierdzono korzystanie z usług osiemnastu składowisk odpadów komunalnych (tab. 24, rozdział 4.4 opracowania), Odbiór odpadów prowadzony jest na terenie gmin powiatu przez 21 firm (rozdział 4.5 opracowania), Gminy powiatu będzińskiego wywiązują się z obowiązków związanych ze zbieraniem, odzyskiem i recyklingiem odpadów opakowaniowych (odpady opakowaniowe trafiają do recyklerów, z którymi mają podpisane umowy firmy zajmujące się selektywnym zbieraniem odpadów (rozdział 5.1.3 opracowania). Ilość sortowni, w których powinny być poddawane odpady opakowaniowe recyklingowi jest niewystarczająca. ZauwaŜono nieścisłości w dokumentowaniu recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych, Komunalne osady ściekowe w coraz mniejszym stopniu są deponowane na składowiskach (4,6%), zaczynają przewaŜać procesy odzysku tych odpadów – wykorzystanie przyrodnicze i rolnicze, brak jednak kompleksowego systemu gospodarowania tymi odpadami w skali powiatu (rozdział 5.1.4 opracowania). PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 55 Reasumując – analizę i ocenę realizacji PGO dla powiatu będzińskiego naleŜy stwierdzić, Ŝe osiągnięto postęp w działaniach zmierzających do poprawy istniejącej sytuacji w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi, w tym: - działań zmierzających do zapobiegania powstawaniu odpadów, - działań zmierzających do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, - działań wspomagających prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, - działań zmierzających do redukcji ilości odpadów ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów. Uzyskane poziomy w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych wykazują tendencję wzrostową, przy czym efekty nie odzwierciedlają wymaganych prawem oczekiwań. Nie wprowadzono wszystkich elementów zaproponowanego w PPGO systemu gospodarki odpadami komunalnymi. W świetle powyŜszych faktów zidentyfikowano następujące problemy w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w gminach powiatu będzińskiego: • nie objęcie wszystkich mieszkańców powiatu zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych (powinno być objęte 100% mieszkańców), • zbyt niski postęp w selektywnym zbieraniu odpadów komunalnych w tym odpadów niebezpiecznych i ulegających biodegradacji występujących w strumieniu odpadów komunalnych w stosunku do przyjętych w PPGO poziomów odzysku, • niewystarczająca kontrola w zakresie wypełniania obowiązków związanych z odzyskiem i recyklingiem odpadów opakowaniowych i nieścisłości w ich dokumentowaniu, • zbyt duŜa masa nieprzetworzonych odpadów komunalnych kierowana do składowania, • stosowanie praktyk nielegalnego składowania odpadów komunalnych, • brak realizacji zadań inwestycyjnych zaproponowanego w PPGO systemu gospodarki odpadami komunalnymi (GCZO z GPZON), • brak rozwiązań systemowych w gospodarowaniu odpadami – korzystanie z usług osiemnastu składowisk odpadów komunalnych przy ograniczonym korzystaniu z istniejących instalacji i miejsc odzysku i unieszkodliwiania odpadów (poza składowaniem), • w skali powiatu brak kompleksowego systemu zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych, • niska aktywność większości gmin w działaniach związanych z tworzeniem ponadgminnych jednostek organizacyjnych, które realizowałyby kompleksową gospodarkę odpadami komunalnymi, • niedostateczny stan świadomości ekologicznej społeczeństwa pomimo szerokich i intensywnych działań w tym zakresie, co w konsekwencji powoduje słaby postęp w selektywnym zbieraniu zwłaszcza odpadów ulegających biodegradacji i odpadów niebezpiecznych. 5.2. Sektor gospodarczy Ocenę stanu realizacji załoŜonych celów i kierunków działań w sektorze gospodarczym ujętych w obowiązującym planie gospodarki odpadami dokonano na podstawie analizy stanu aktualnego jak i wniosków wynikających ze „Sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami dla powiatu będzińskiego na lata 2004-2015” (okres sprawozdawczy 2004-2006), opracowanego przez Starostwo Powiatowe w Będzinie, Wydział Architektury i Środowiska (Będzin, 2007r). PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 56 Podstawowymi celami załoŜonymi w Planie gospodarki odpadami były i są: redukcja u źródła ilości wytwarzanych odpadów, odzysk, unieszkodliwianie i w ostateczności bezpieczne ich składowanie. Dla realizacji powyŜszych celów zakładano między innymi: - wprowadzanie nowoczesnych technologii czystej produkcji, ograniczających powstawanie odpadów w zakładach produkcyjnych, - utrzymywanie wysokiego stopnia odzysku odpadów przemysłowych innych niŜ niebezpieczne, - poddanie procedurze uzyskiwania zezwoleń na wytwarzanie odpadów oraz przedkładanie informacji o ilości wytwarzanych odpadów i sposobach ich gospodarowania w szczególności przez małe i średnie przedsiębiorstwa. W okresie sprawozdawczym ilość wytwarzanych odpadów innych niŜ niebezpieczne zasadniczo utrzymywała się na tym samym poziomie (przeciętnie około 500 tys. Mg na rok). Na okresowe wahania ilości wytwarzanych odpadów zasadniczy wpływ ma sektor energetyczny – dominujące źródło powstawania odpadów w Powiecie. Około 99% odpadów innych niŜ niebezpieczne została poddana procesom odzysku zarówno na terenie Powiatu jak i w znaczących ilościach poza Powiatem. Dominującym sposób odzysku stanowił proces R14 – inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części. W ogólnej masie odpadów poddanych procesom odzysku znaczące ilości stanowiły odpady wytworzone poza Powiatem, wykorzystane głównie do prac inŜynieryjnych, w tym rekultywacji terenów zdegradowanych. W okresie sprawozdawczym do chwili obecnej systematycznie wzrastała ilość instalacji do odzysku odpadów innych niŜ niebezpieczne na terenie Powiatu (dwukrotny wzrost w porównaniu z 2003r). Odpady niebezpieczne stanowiły około 0,1% ogółu wytwarzanych odpadów w sektorze gospodarczym wykazując tendencje wzrostowe. Z dostępnych danych wynika, Ŝe zmiany ilościowe zaleŜne były w głównej mierze od ilości wytwarzanych olejów odpadowych, w szczególności zaś od ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych przez sektor przetwórstwa mięsnego. Odpady niebezpieczne zasadniczo w całości przekazywane były uprawnionym jednostkom do unieszkodliwienia bądź odzysku poza terenem Powiatu (z wyjątkiem odpadów o kodzie 16 01 04* - zuŜyte lub nienadające się do uŜytkowania pojazdy przyjmowane do odzysku przez stacje demontaŜu pojazdów zlokalizowane na terenie Powiatu). Do 31.12.2006r przeprowadzono inwentaryzację urządzeń zawierających PCB w Hucie „Będzin” SA, Boryszew SA, Oddział Huta „Oława” w Oławie, Zakład „Feniks” w Będzinie, Fabryce Przewodów Energetycznych SA w Będzinie. Aktualnie Enion Grupa Tauron SA, Oddział Będzin realizuje program środowiskowy „Likwidacja urządzeń zawierających polichlorowane bifenyle (PCB)”. W 2005r Starostwo Powiatowe w Będzinie wykonało inwentaryzację wyrobów budowlanych zawierających azbest zabudowanych w obiektach będących własnością osób fizycznych niebędących przedsiębiorcom oraz w obiektach mieszkalnych zabudowy zorganizowanej na terenie Powiatu wraz z ogólnym harmonogramem usuwania przedmiotowych wyrobów. Brak opracowania Programów usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu poszczególnych Gmin – z wyjątkiem Gminy Będzin, uniemoŜliwia koordynację prac ze strony Starostwa w określeniu wspólnie z Gminami wytycznych w zakresie usuwania, zabezpieczania i postępowania z wyrobami azbestowymi. Jednostki medyczne i weterynaryjne prowadzą działalność w zakresie gospodarowania odpadami na podstawie stosownych umów z odbiorcami odpadów. Stanowi to jeden z warunków PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 57 zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej. Placówki te podlegają okresowym kontrolom przez kompetentne słuŜby sanitarne – Państwowy Inspektor Sanitarny, Powiatowy Inspektorat Weterynarii. Problem stanowi brak informacji o ilościach wytwarzanych odpadów weterynaryjnych w poszczególnych jednostkach zlokalizowanych na terenie Powiatu. Wśród załoŜonych celów w ograniczonym zakresie realizowane jest wprowadzenie „czystych technologii” produkcji ograniczających powstawanie odpadów. Wynika to przede wszystkim z trudności natury ekonomicznej, w szczególności w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw – brak zachęt ekonomicznych przy stosunkowo wysokich kosztach wprowadzania nowych technologii. Z przewidywanych w Planie zadań inwestycyjnych nie zrealizowano budowy zakładu produkcji elementów budowlanych z wykorzystaniem wyselekcjonowanych odpadów przemysłowych i komunalnych w technologii amerykańskiej firmy S.R.I. W ostatnich latach da się zauwaŜyć wyraźny wzrost podmiotów gospodarczych z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, które wywiązują się z ustawowych obowiązków - prowadzenia działalności zgodnie z uzyskanymi zezwoleniami na wytwarzanie i gospodarowanie odpadami oraz z obowiązku przekazywania informacji o ilościach wytwarzanych odpadów i sposobach ich gospodarowania. W ogólności moŜna ocenić, Ŝe oprócz wyŜej wymienionych problemów w sektorze gospodarczym realizowane są załoŜone w PPGO cele i kierunki działań, w tym utrzymanie wysokiego poziomu odzysku wytwarzanych odpadów. Podmioty gospodarcze coraz większą uwagę przywiązują do prawidłowej gospodarki wytworzonymi odpadami poprzez uzyskanie stosownych zezwoleń oraz przekazywanie odpadów do specjalistycznych, uprawnionych firm celem ich odzysku bądź unieszkodliwienia. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 58 6. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami 6.1. Prognoza demograficzna Na potrzeby aktualizacji planu gospodarki odpadami dla powiatu będzińskiego przyjęto prognozę zmiany liczby ludności wg danych bazy GUS (tab. 35) Tab. 35 Prognoza liczby ludności w powiecie będzińskim do roku 2018 Rok 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2013 2015 2018 Liczba mieszkańców Tereny miejskie Tereny wiejskie 114 269 36 061 113 008 36 034 112 487 36 024 111 965 35 983 111 393 35 950 110 845 35 962 109 780 35 986 108 697 36 009 107 034 36 136 Razem: 150 330 149 042 148 511 147 948 147 343 146 807 145 766 144 706 143 170 Prognozuje się, Ŝe liczba ludności w powiecie będzińskim będzie sukcesywnie malała. W latach 2007-2010 zmaleje o około 1,14%, w latach 2010-2018 zmaleje o ok. 2,83%, a w całym okresie objętym aktualizacją o ok. 3,94%. 6.2. Prognozowane zmiany ilościowe i jakościowe odpadów Sektor komunalny W zakresie rozwiązań organizacyjnych i techniczno-technologicznych przewiduje się, Ŝe w powiecie będzińskim do roku 2018 będzie następować: • w wyniku działań edukacyjnych wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców, • rozwój selektywnego zbierania oraz segregowania odpadów komunalnych ze szczególnym uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji w związku z koniecznością wdraŜania wymagań ustawowych, • stopniowa realizacja procesów odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych w tym składowania w regionalnych obiektach, które funkcjonować będą w określonych w WPGO regionach (zespołach gmin). Prognozując zmiany ilości i jakości odpadów komunalnych w powiecie będzińskim przyjęto za „KPGO 2010” oraz zaktualizowanym Planem gospodarki odpadami dla województwa śląskiego następujące załoŜenia: • nie będą następowały istotne zmiany składu morfologicznego wytwarzanych odpadów komunalnych, • wzrost jednostkowego wskaźnika wytwarzania odpadów kształtował się będzie na poziomie 5% w okresach 5-letnich, • wzrost poziomu selektywnego zbierania odpadów z obecnych 5,2% (w stosunku do całości wytwarzanych odpadów) do 10% w 2010r i 20% w 2018r, spowoduje zmiany ilości i składu odpadów niesegregowanych; zmniejszy się w nich głównie zawartość papieru, tworzyw sztucznych, szkła i metali, • ilość pozostałych odpadów w grupie 20 wzrastać będzie średnio o 5% w okresach 5-letnich (1% w skali roku). PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 59 W oparciu o przewidywane zmiany jednostkowych wskaźników wytwarzania odpadów komunalnych oraz prognozę demograficzną określono ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w okresie do 2018r i przedstawiono w tab. 36. Tab. 36 Prognoza wytwarzania odpadów komunalnych w powiecie będzińskim [Mg/rok] Podgrupa lub kod odpadu 20 01 20 02 20 03 01 20 03 02 20 03 03 20 03 07 Ilość odpadów w latach Rodzaj Odpady komunalne segregowane i zbierane selektywnie Odpady z ogrodów i parków Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne w tym opakowaniowe Odpady z targowisk Odpady z czyszczenia ulic i placów Odpady wielkogabarytowe Razem: 2009 2010 2011 2013 2015 2018 3 485 4 374 4 834 5 767 6 692 9 029 1 449 1 442 1 436 1 424 1 412 1 394 40 075 39 370 39 114 38 594 38 055 36 312 444 442 440 437 434 430 893 889 885 877 869 857 2 068 2 070 2 072 2 077 2 082 2 089 48 414 48 587 48 781 49 176 49 544 50 111 Z tabeli 36 wynika, Ŝe globalna ilość wytwarzanych w powiecie będzińskim odpadów komunalnych utrzymywać się będzie na zbliŜonym poziomie. Zakłada się, Ŝe ilość wytwarzanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w najbliŜszych latach nie będzie ulegać zasadniczym zmianom. Prognozę wytwarzania odpadów ulegających biodegradacji przedstawiono w tab. 37. Tab. 37 Prognoza wytwarzania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w powiecie będzińskim [Mg/rok] Kod odpadu 20 01 01 20 02 01 20 03 01 20 03 02 Rodzaj Papier i tektura zbieranie selektywnie Odpady ulegające biodegradacji (z ogrodów i parków) Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne – część ulegająca biodegradacji Odpady z targowisk – część ulegająca biodegradacji Razem: 2009 Ilość odpadów w latach 2010 2011 2013 2015 2018 851 1 065 1 174 1 394 1 616 2 169 1 159 1 154 1 149 1 139 1 130 1 115 20 730 20 566 20 632 20 750 20 848 20 446 222 221 220 219 217 215 22 962 23 006 23 175 23 502 23 811 23 945 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 60 Sektor gospodarczy Odpady inne niŜ niebezpieczne Prognozowanie zmian ilościowych i jakościowych w zakresie gospodarki odpadami przemysłowymi w powiecie w perspektywie 2018r uzaleŜnione jest wprost od wielkości produkcji. MoŜna przyjąć, Ŝe w perspektywie 2018r struktura ilościowa i jakościowa odpadów innych niŜ niebezpieczne wytwarzanych w powiecie będzińskim nie ulegnie większym zmianom. Nadal dominować będą odpady energetyczne stanowiąc główny strumień odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym w Powiecie. Generalnych zmian ilościowych naleŜy oczekiwać w perspektywie lat 2010-2018 w związku z planowanym oddaniem do uŜytku w drugim kwartale 2009r w ramach odtworzenia mocy w PKE SA El. „Łagisza” bloku energetycznego na bazie kotła fluidalnego o mocy 460MW. Według aktualnych załoŜeń ilość wytwarzanych odpadów energetycznych w PKE SA El. „Łagisza” (uwzględniając wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną, spalanie w kotle fluidalnym gorszych gatunków węgla, wyłączenie z funkcjonujących aktualnie bloków energetycznych bloku Nr 4) moŜe wzrosnąć o około 690 tys. Mg/rok – około 290 tys. Mg odpadów o kodzie 10 01 24 – piaski ze złóŜ fluidalnych i ok. 400 tys. Mg odpadów o kodzie 10 01 82 – mieszaniny popiołów lotnych i odpadów stałych z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych (metody suche i półsuche odsiarczania spalin oraz spalanie w złoŜu fluidalnym). Wobec braku realnych przesłanek, biorąc pod uwagę wahania koniunktury gospodarczej moŜna uznać, Ŝe ilość pozostałych rodzajów odpadów innych niŜ niebezpieczne, wytworzonych w sektorze gospodarczym w powiecie będzińskim nie ulegnie w najbliŜszych latach zasadniczym zmianom i nie będzie miał istotniejszego wpływu na ogólny poziom ilości odpadów powstających w sektorze gospodarczym w perspektywie realizacji inwestycji w PKE SA El. „Łagisza”. Biorąc powyŜsze pod uwagę, a takŜe przyjmując kryteria zawarte w „KPGO 2010” moŜna z grubsza oszacować, Ŝe w zakresie odpadów przemysłowych innych niŜ niebezpieczne ilość wytworzonych odpadów kształtować się będzie w przyszłości na poziomie: - w latach 2010-2018 do około 1.200 tys. Mg rocznie, zakładając osiągnięcie przewidywanej maksymalnej mocy produkcyjnej dla realizowanego bloku energetycznego w PKE SA El. „Łagisza”. Odpady niebezpieczne W zakresie odpadów niebezpiecznych nie prognozuje się szczególnie znaczących zmian w ilości wytwarzanych odpadów w porównaniu ze stanem aktualnym (2006r). MoŜna przewidywać, Ŝe w perspektywie lat 2010-2018 wzrost ilości wytwarzanych odpadów ulegnie stabilizacji osiągając poziom ok. 0,5% w skali roku. Według przyjętej prognozy ilość odpadów niebezpiecznych powstałych w sektorze gospodarczym w powiecie będzińskim kształtować się moŜe na poziomie: 2010r – 558Mg, 2015r – 571Mg, 2018r – 581Mg. Prognozy te naleŜy przyjmować z duŜą dozą ostroŜności z uwagi na znaczne róŜnice w ilościach wytwarzanych odpadów niebezpiecznych na terenie powiatu w ostatnich latach. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 61 Odpady medyczne i weterynaryjne Prognozowana do roku 2018 ilość niebezpiecznych odpadów medycznych determinowana jest wzrostem ilości gabinetów lekarskich oraz zakładów stacjonarnej opieki społecznej, wynikającym z faktu starzenia się społeczeństwa. Według „KPGO 2010” przyjęto wzrost ilości medycznych odpadów niebezpiecznych na poziomie 1% rocznie. Według załoŜonych prognoz ilość niebezpiecznych odpadów medycznych w horyzoncie czasowym 2010-2018 utrzymywać się moŜe na poziomie: 2010r – 27,5Mg, 2015r – 28,9Mg, 2018r – 29,7Mg. Oleje odpadowe Okres uŜytkowania wprowadzanych na rynek olejów będzie się wydłuŜał. W związku z powyŜszym mimo przewidywanego wzrostu ilości eksploatowanych pojazdów samochodowych prognozuje się, Ŝe ilość wytwarzanych olejów odpadowych będzie się utrzymywała na dotychczasowym poziomie. ZuŜyte baterie i akumulatory Przewiduje się nieznaczny wzrost ilości wytwarzanych baterii i akumulatorów. Odpady zawierające PCB Zakłada się, Ŝe na skutek obowiązku likwidowania urządzeń lub instalacji zawierających PCB (do dnia 30 czerwca 2010r) ilość wytwarzanych odpadów do 2010r będzie wzrastać. Pojazdy wycofywane z eksploatacji Biorąc pod uwagę sukcesywny wzrost liczby samochodów, w tym w znacznych ilościach sprowadzanych pojazdów uŜywanych przewiduje się wzrost liczby samochodów wycofywanych z eksploatacji. ZuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Przyjmuje się, Ŝe dynamika wzrostu ilości zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego będzie się wahała w granicach 3-5% w skali rocznej (przy 5% tempie wzrostu masy wprowadzanego sprzętu na rynek). Odpady zawierające azbest Zgodnie z załoŜeniami „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest na terytorium Polski” ilość ta powinna być całkowicie usunięta do końca 2032r. W związku z powyŜszym w perspektywie 2018r prognozuje się sukcesywny wzrost wytwarzanych odpadów zawierających azbest. Pestycydy Przewiduje się, Ŝe ilość opakowań do środkach ochrony roślin w kolejnych latach nie będzie wzrastać. Odzysk odpadów innych niŜ niebezpieczne Zakłada się utrzymanie dotychczasowego, wysokiego stopnia odzysku odpadów innych niŜ niebezpieczne wytworzonych na terenie Powiatu. W horyzoncie czasowym 2008-2018 przewiduje się stopniowe ograniczenie ilości odpadów zarówno wytworzonych na terenie Powiatu jak i w duŜej mierze importowanych z zewnątrz i wykorzystywanych dotąd w ramach odzysku poza instalacjami do prac inŜynieryjnych, w tym w szczególności do rekultywacji terenów zdegradowanych. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 62 W większości tereny te zostały juŜ zrekultywowane a na pozostałych (według projektów i harmonogramu prac) prowadzone prace winny być zakończone do 2015r (w przewaŜającej części do końca 2009r). W 2009r planowane jest oddanie do uŜytku nowego bloku energetycznego na bazie kotła fluidalnego w PKE SA El. „Łagisza”. Szacuje się, Ŝe w perspektywie 2018r ilość odpadów z sektora energetycznego w powiecie będzińskim moŜe osiągnąć wielkość ok. 1 mln Mg w skali roku. Zakłada się, Ŝe głównym odbiorcom przedmiotowych odpadów będzie nadal górnictwo węgla kamiennego. Nie mniej z uwagi na przewidywany prawie dwukrotny wzrost ilości wytwarzanych odpadów energetycznych w porównaniu ze stanem aktualnym, istotne ograniczenie wykorzystania przedmiotowych odpadów w ramach odzysku poza instalacjami (prace inŜynieryjne, w szczególności rekultywacyjne), zagospodarowanie tak znacznych ilości odpadów wymagać będzie intensywnych działań zmierzających do ich zagospodarowania w innych kierunkach (np.: w budownictwie, produkcji materiałów budowlanych itp.). W perspektywie 2008-2018 przewiduje się dalszy rozwój przedsięwzięć związanych z odzyskiem odpadów. PHU „Jantar” z Czeladzi zamierza do 2012r uruchomić instalację termokatalicznego przetwarzania odpadów z tworzyw sztucznych (polietylen, polipropylen) do produkcji komponentu stanowiącego surowiec wykorzystywany głównie w przemyśle rafineryjnym i petrochemicznym. Przewiduje się, Ŝe rocznie w instalacji tej moŜe być przetworzone ok. 4 000 Mg odpadów. Zakład Usług Komunalnych Halina Kotuła w Będzinie-Grodźcu uruchomi w 2009r kompostownię odpadów zielonych. Ilość odpadów przewidzianych do kompostowania to 7.000 Mg/rok. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 63 7. Cele w gospodarce odpadami Odpady z sektora komunalnego W gospodarce odpadami komunalnymi wytwarzanymi w gminach powiatu będzińskiego wytyczono za WPGO cele szczegółowe do realizacji do 2018r. PoniŜej przedstawiono cele szczegółowe wytyczone do realizacji w gospodarce odpadami komunalnymi w dwu przedziałach czasowych: do 2010r i do 2018r. Cele krótkoterminowe Cele krótkoterminowe w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi realizowane będą do 2010r i obejmują: • kontynuację podnoszenia świadomości ekologicznej mieszkańców; • objęcie wszystkich mieszkańców powiatu zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych; • zapewnienie wszystkim mieszkańcom powiatu moŜliwości selektywnego zbierania odpadów; • ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do poziomu 75% wagowo tych odpadów w stosunku do ich ilości wytwarzanych w 1995r; • uzyskanie znaczących efektów w selektywnym zbieraniu odpadów: - niebezpiecznych zawartych w strumieniu odpadów komunalnych, - wielkogabarytowych w tym wyrobów AGD i zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, - przydatnych do recyklingu, w tym odpadów opakowaniowych wchodzących w strumień odpadów komunalnych, - remontowo-budowlanych ze strumienia odpadów budowlanych, • osiągnięcie w 2010r zakładanych w „KPGO 2010” poziomów selektywnego gromadzenia następujących odpadów: - komunalne odpady niebezpieczne – do 50%, - odpady wielkogabarytowe – 40%, - nadające się do recyklingu – 10% ich ilości w całkowitej masie (zmieszanych) odpadów komunalnych, oraz remontowo-budowlane – 50% wytwarzanych ilości tych odpadów, • uporządkowanie składowisk innych niŜ niebezpieczne i obojętne – zamknięcie składowisk nie spełniających wymogów oraz nie posiadających zezwolenia zintegrowanego, • zmniejszenie ilości składowanych odpadów komunalnych do poziomu 86% w stosunku do ilości odpadów wytwarzanych; • utworzenie organizacyjnych struktur ponadgminnych, zarządzających gospodarką odpadami komunalnymi w ramach regionalnych systemów; • zwiększenie stopnia kontroli obrotu komunalnymi osadami ściekowymi dla zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego i środowiskowego, • korzystanie z nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii biologicznego i termicznego przekształcania, Cele długoterminowe (2011-2018): • ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do poziomu 50% tych odpadów w 2013r i 35% w 2020r w stosunku do ich ilości wytwarzanych w 1995r; • dalszy wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów: - niebezpiecznych (do 80% w 2015r oraz do 90% w 2018r ich ilości w całkowitej masie zmieszanych odpadów komunalnych), PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 64 - • • wielkogabarytowych (70% w 2015r oraz 90% w 2018r ich ilości w całkowitej masie zmieszanych odpadów komunalnych), - remontowo-budowlanych (do 80% w 2018r wytworzonych ilości tych odpadów), - nadających się do recyklingu (15% w 2015r oraz 20% w 2018r ich ilości w całkowitej masie zmieszanych odpadów komunalnych); zmniejszenie ilości składowanych odpadów komunalnych do poziomu 60% w stosunku do ilości odpadów wytwarzanych; intensyfikacja korzystania i wdroŜenia nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych i komunalnych osadów ściekowych, w tym technologii biologicznego i termicznego przekształcania w utworzonych kompleksowych obiektach regionalnych. W tab. 38 i 39 przedstawiono plan osiągnięcia zakładanych poziomów odzysku i unieszkodliwiania dla poszczególnych rodzajów odpadów komunalnych. Tab. 38 Planowany recykling i unieszkodliwianie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w powiecie będzińskim, [Mg]* Odpady ulegające biodegradacji: wytworzone wymagające przetworzenia dopuszczone do składowania 2010r 2013r 2018r 23 006 23 811 23 945 10 078 15 192 17 912 12 928 8 619 6 033 * Ilość wytwarzanych odpadów ulegających biodegradacji w 1995r wyznaczona została na poziomie 17.237 Mg Tab. 39 Planowany rozwój selektywnego zbierania komunalnych odpadów niebezpiecznych, odpadów wielkogabarytowych i odpadów nadających się do recyklingu, [Mg] 2010 Rodzaj odpadów Komunalne odpady niebezpieczne Odpady wielkogabarytowe Odpady nadające się do recyklingu 2015 2018 Odpady wytworzone Odzysk Odpady wytworzone Odzysk Odpady wytworzone Odzysk 430 215 414 331 396 356 2070 828 2082 1457 2089 1880 43728 4373 44611 6692 45144 9029 Odpady z sektora gospodarczego Podstawowymi celami w gospodarce odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym są: redukcja u źródła ilości wytwarzanych odpadów, odzysk, unieszkodliwianie i w ostateczności bezpieczne ich składowanie, a takŜe ograniczenie negatywnego oddziaływania odpadów niebezpiecznych na środowisko. Z uwagi na dotychczasowy, wysoki stopień odzysku odpadów innych niŜ niebezpieczne w sektorze przedsiębiorstw na terenie Powiatu (ok. 99%) ogólnymi celami priorytetowymi na lata 2010-2018 w zakresie gospodarki odpadami przemysłowymi będą: - minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów innych niŜ niebezpieczne, - utrzymanie wysokiego stopnia odzysku odpadów innych niŜ niebezpieczne. Ma to szczególne znaczenie w perspektywie przewidywanego, znacznego zwiększania ilości wytwarzanych odpadów energetycznych (odpady ze spalania fluidalnego), których redukcja u źródła poza ograniczeniem wielkości produkcji jest z przyczyn technicznych i technologicznych niemoŜliwa. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 65 W sektorze remontowo-budowlanym w okresie 2010-2018 istotnym celem jest rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów z remontów, budowy i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej do odzysku, aby osiągnąć następujące poziomy odzysku: 50% w 2010r oraz 80% w 2018r. Odpady niebezpieczne W zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi do celów ogólnych w latach 2008-2018 naleŜą: - minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych; - organizacja systemu zbiórki i transportu odpadów niebezpiecznych z sektora małych i średnich przedsiębiorstw; - poprawa świadomości ekologicznej wytwórców odpadów niebezpiecznych, szczególnie z małych i średnich przedsiębiorstw. Odpady medyczne i weterynaryjne - upowszechnienie obowiązku prowadzenia ewidencji wytwarzanych odpadów w placówkach medycznych i weterynaryjnych w szczególności w małych przychodniach i gabinetach prywatnych, - podniesienie efektywności selektywnego zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych (w tym segregacji odpadów u źródła powstawania). Oleje odpadowe - zintensyfikowanie zbiórki olejów odpadowych, w szczególności z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, - osiągnięcie i utrzymanie w latach 2010-2014 odzysku w wysokości 50% wprowadzanych olejów smarowych, recyklingu w wysokości 35% wytwarzanych olejów smarowych. ZuŜyte baterie i akumulatory Nadrzędnym celem zgodnym z polityką ekologiczną państwa jest rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zuŜytych baterii i akumulatorów ukierunkowana na całkowite wyeliminowanie ich składowania. Podstawowym celem na lata 2010-2018 jest: - rozwój selektywnej zbiórki zuŜytych baterii i akumulatorów przenośnych w szczególności ze źródeł rozproszonych, - w okresie 2010-2018 osiągnięcie poziomów zbierania i recyklingu zdefiniowanych i określonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/66/WE w sprawie baterii i akumulatorów oraz zuŜytych baterii i akumulatorów. Odpady zawierające PCB - w okresie od 2009r do 2010r celem jest całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze środowiska poprzez kontrolowane unieszkodliwianie PCB oraz dekontaminację lub unieszkodliwianie urządzeń zawierających PCB o stęŜeniu powyŜej 0,005% wagowo, - w okresie od 2011r do 2018r naleŜy dokonać likwidacji urządzeń zawierających PCB o stęŜeniu poniŜej 50ppm. Odpady zawierające azbest Celem głównym zgodnie z załoŜeniami zawartymi w „Programie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” jest usunięcie i unieszkodliwienie do 2032r wszystkich wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu będzińskiego. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 66 ZuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Cel nadrzędny wynikający z polityki ekologiczne państwa to rozbudowa systemu odzysku i unieszkodliwiania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego ukierunkowane na całkowite wyeliminowanie ich składowania. W związku z powyŜszym zakłada się: - osiągnięcie (od 01.01.2008r) poziomu selektywnego zbierania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości 4kg/mieszkańca/rok, - odbiór zuŜytych urządzeń od uŜytkowników z sektora gospodarczego przez dystrybutorów sprzętu elektrycznego i elektronicznego bądź wprost przez zakłady demontaŜu i recyklingu. Pojazdy wycofane z eksploatacji Podstawowym celem jest zapewnienie pełnej skuteczności działania systemu zbierania i demontaŜu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odzysku, w tym recyklingu odpadów powstających z pojazdów wycofanych z eksploatacji. W związku z powyŜszym wyznacza się następujące cele dla przedsiębiorców prowadzących stacje demontaŜu pojazdów: - dla pojazdów wyprodukowanych przed 1 stycznia 1980r osiągnięcie po 1 stycznia 2006r poziomów odzysku i recykling odpowiednio nie niŜszych niŜ 75% i 70% masy pojazdów przyjętych do stacji demontaŜu w skali roku, - dla pozostałych pojazdów osiągnięcie po 1 stycznia 2006r poziomów odzyski i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji w wysokości odpowiednio co najmniej 85% i 80% masy pojazdów przyjętych w skali roku, - uzyskanie w okresie do 1 stycznia 2015r poziomów odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji w wysokości odpowiednio co najmniej 95% i 85% masy pojazdów przyjętych w skali roku. Pestycydy Celem w latach 2010-2018 jest: - prowadzenie zbierania selektywnego opakowań zawierających substancje niebezpieczne i przekazywanie ich do unieszkodliwiania. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 67 8. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami Osiągnięcie załoŜonych celów oraz wdroŜenie właściwego systemu gospodarki odpadami w powiecie będzińskim wymaga podjęcia następujących działań strategicznych: • edukacja ekologiczna promująca minimalizację powstawania odpadów oraz właściwe postępowanie z nimi; • promocja wdraŜania technologii produkcji zapobiegających powstawaniu odpadów lub ograniczających ich ilość i zagroŜenie dla środowiska; • stymulowanie runku surowców wtórnych i wspieranie powstawania instalacji do recyklingu i odzysku odpadów; • wdraŜanie efektywnych ekonomicznie i ekologicznie technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii pozwalających na odzyskiwanie energii zawartej w odpadach w procesach termicznego i biochemicznego ich przekształcania; • wdraŜanie systemów zbierania i przetwarzania odpadów ulegających biodegradacji pozwalających na wydzielenie tych odpadów ze strumienia odpadów komunalnych i właściwe ich zagospodarowanie; • weryfikacja lokalizacji dotychczas istniejących składowisk odpadów oraz eliminowanie uciąŜliwości dla środowiska związanych z ich eksploatacją, ograniczanie liczby małych i nieefektywnych składowisk, w tym zamykanie i rekultywacja składowisk, które nie spełniają wymogów prawa, są to działania wynikające z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami; • wzmocnienie kontroli podmiotów prowadzących działalność w zakresie wytwarzania, zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów oraz skuteczna egzekucja prawa w zakresie gospodarki odpadami; • monitorowanie rzeczywistych wskaźników wytwarzania i systematyczne badania charakterystyki jakościowej odpadów, • sukcesywne zwiększanie stawek opłat za składowanie odpadów, w szczególności zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów ulegających biodegradacji oraz odpadów, które moŜna poddać procesom odzysku, w tym recyklingu, a takŜe wyeliminowanie praktyk rekultywacji składowisk tego typu odpadami; • skuteczne egzekucja prawa w zakresie gospodarki odpadami; • weryfikacja i doprowadzenie do pełnego wdroŜenia planowanego systemu monitoringu gospodarki odpadami; • wspieranie działań podejmowanych przez instytucje publiczne i podmioty prywatne, które przyczynią się do ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów, zwiększenia ilości odpadów poddawanych odzyskowi, w tym recyklingowi oraz zmniejszenia ilości odpadów kierowanych na składowiska. Dla poszczególnych grup odpadów sformułowano szczegółowe kierunki działań. 8.1. Odpady komunalne Do działań zmierzających do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi naleŜą głównie: • działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów oraz ograniczeniu ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, • działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 68 Zadania krótkookresowe Zadania krótkookresowe, których realizacja zapewni poprawę sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi realizowane będą w powiecie będzińskim przez okres do 2010r i obejmują następujące przedsięwzięcia: 1) rozbudowanie istniejącego systemu selektywnego odbierania odpadów i osiągnięcie odpowiednich poziomów selektywnej zbiórki; 2) podpisanie przez podmioty uprawnione stosownych umów z organizacjami odzysku, co pozwoli na sfinansowanie części kosztów selektywnej zbiórki odpadów; 3) składanie w terminach przewidzianych ustawą o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej, sprawozdań marszałkowi województwa i WFOŚ i GW, które umoŜliwi gminie uzyskanie środków finansowych pochodzących z opłat produktowych za opakowania; 4) likwidacja „dzikich” wysypisk odpadów przez rekultywację lub usunięcie złoŜonych tam odpadów; 5) umoŜliwienie przez przedsiębiorców właścicielom nieruchomości wyposaŜenia w urządzenia do zbierania odpadów na dogodnych (ratalnych) warunkach finansowych; 6) nawiązanie współpracy z firmami specjalistycznymi zajmującymi się odzyskiem i recyklingiem odpadów niebezpiecznych, zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów budowlanych, wielkogabarytowych, róŜnego rodzaju opakowań oraz recyklingiem organicznym; 7) konsekwentne korzystanie z narzędzi administracyjnych, w które ustawodawca wyposaŜył gminy (decyzje administracyjne); 8) kontrolowanie przez gminy stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z firmami odbierającymi odpady co skutkować powinno objęciem stosownymi umowami 100% mieszkańców; 9) uporządkowanie systemów odbierania i transportu odpadów komunalnych poprzez nowe zezwolenia wydane podmiotom – zgodnie z regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie gminy oraz wymogami określonymi przez wójtów, burmistrzów i prezydentów miast – jakie spełniać powinny te podmioty; 10) kontrolowanie przez gminy sposobów i zakresu wypełniania przez podmioty posiadające zezwolenia na odbiór i transport odpadów – ustaleń zawartych w ww. zezwoleniach dot. metod oraz miejsc prowadzenia odzysku i unieszkodliwiania odpadów; 11) stworzenie przez gminy oraz doskonalenie systemu ewidencji wytwarzanych, odzyskiwanych oraz unieszkodliwianych odpadów komunalnych; 12) tworzenie międzygminnych struktur organizacyjnych dla realizacji regionalnych obiektów gospodarki odpadami komunalnymi; 13) dalsze intensywne działania edukacyjne (opracowanie gminnych i powiatowego programu edukacji ekologicznej w zakresie gospodarki odpadami). Zadania długookresowe Zadania długookresowe, których realizacja zapewni poprawę sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w powiecie będzińskim, w tym zadania strategiczne obejmujące okres co najmniej 8 lat (2011-2018) obejmą: • kontynuację realizacji tych zadań krótkookresowych, które tego wymagają (większość zadań); • działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów; • działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko; • działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami; • dalszą, intensywną edukację ekologiczną. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 69 Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko. Zapobieganie i minimalizacja wytwarzania odpadów są priorytetem w ustanowionej w prawie wspólnotowym hierarchii postępowania z odpadami, stanowiąc jednocześnie cel, dla osiągnięcia którego kraje członkowskie Unii Europejskiej mają obowiązek podejmować odpowiednie działania. Działania te w odniesieniu do gmin powiatu będzińskiego są następujące: • objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych; • objęcie systemem selektywnego zbierania surowców wtórnych i odpadów opakowaniowych 100% mieszkańców Powiatu i osiągnięcie zakładanych poziomów odzysku i recyklingu; • rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych w celu osiągnięcia określonych limitów odzysku i recyklingu (90% w 2018r.); • budowa systemu zbierania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji; • zorganizowanie i zapewnienie osiągnięcia poziomu odzysku i unieszkodliwiania poza składowaniem odpadów ulegających biodegradacji na poziomie 75% do końca 2018 roku; • dalszy rozwój selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych i zapewnienie osiągnięcia limitu odzysku na poziomie 90% w 2018 roku; • promowanie prawidłowych zachowań ekologicznych wśród mieszkańców powiatu w celu osiągnięcia zakładanych poziomów odzysku i recyklingu odpadów komunalnych; • intensyfikacja korzystania z obiektów stosujących nowoczesne technologie odzysku i unieszkodliwiania odpadów; • podjęcie działań zmierzających do racjonalnego wykorzystania komunalnych osadów ściekowych (wdroŜenie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania); • ustawiczne ubieganie się o dofinansowanie działań inwestycyjnych i pozainwestycyjnych z funduszy krajowych (GFOŚiGW, WFOŚiGW, NFOŚiGW) i unijnych funduszy strukturalnych i spójności. Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Prawidłowe postępowanie z odpadami w gminach powiatu będzińskiego regulują (tab. 40): - regulaminy utrzymania czystości i porządku w gminie, - zarządzenia w sprawie wymagań jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie gminy. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 70 Tab. 40 Stan realizacji zadań ustawowych przez gminy powiatu będzińskiego Lp. Nazwa gminy 1 Będzin 2 Bobrowniki 3 Czeladź 4 Mierzęcice 5 Psary 6 Siewierz 7 Sławków 8 Wojkowice Nazwa zadania i data obowiązywania Określenie i podanie do publicznej wiadomości wymagań, jakie muszą spełniać przedsiębiorcy ubiegający się Uchwalenie regulaminu utrzymania o uzyskanie zezwoleń na odbiór odpaczystości i porządku w gminie dów komunalnych oraz opróŜnianie 13.01.2006r zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych 13.04.2006r Uchwała Nr LII/585/2006 Rady MiejZarządzenie Nr 0151/259/2006 Prezyskiej w Będzinie z dnia 27.02.2006r. denta Miasta Będzina z dnia 12.06.2006r Uchwała Nr XXXVIII/289/06 Rady Zarządzenie Nr K.0151/75/2006/PP Gminy w Bobrownikach z dnia Wójta Gminy Bobrowniki z dnia 30.06.2006r. 02.11.2006r. Uchwała Nr LXXI/1053/2006 Rady Zarządzenie Nr 156/2006 Burmistrza Miejskiej w Czeladzi z dnia 13.06.2006r. Miasta Czeladź z dnia 05.09.2006r. Uchwała Nr XXXVIII/252/2006 Rady Zarządzenie Nr 0151/188/2006 Wójta Gminy Mierzęcice z dnia 31.03.2006r. Gminy Mierzęcice z dnia 19.06.2006r. Uchwała Nr XLIII/330/2006 Rady Gmi- Zarządzenie Nr 0151/12/2006 Wójta ny Psary z dnia 27.04.2006r. Gminy Psary z dnia 30.06.2006r Uchwała Nr LV/377/06 Rady Miejskiej Zarządzenie Nr 23/06 Burmistrza Miasta w Siewierzu z dnia 28.09.2006r. i Gminy Siewierz z dnia 09.03.2006r. Uchwała Nr LI/355/06 Rady Miejskiej w Zarządzenie Nr 29/B/06 Burmistrza Sławkowie z dnia 27.03.2006r. Miasta Sławków z dnia 26.09.2006r. Uchwała Nr XLV/220/2006 Rady Miasta Zarządzenie Nr 22/2007 Burmistrza Wojkowice z dnia 20.09.2006r. Miasta Wojkowice z dnia 01.02.2007r. Zasady, na których będzie się opierało prawidłowe postępowanie z odpadami są następujące: 1) gminy zapewnią objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowanym systemem odbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, a więc: - kuchennych ulegających biodegradacji, - zielonych, np. z pielęgnacji ogrodów, zieleni komunalnej, - papieru i tektury nieopakowaniowej, - opakowań z papieru i tektury, - tworzyw sztucznych nieopakowaniowych, - opakowań z tworzyw sztucznych, - tekstyliów, - szkła nieopakowaniowego, - opakowań ze szkła, - metali, - opakowań z blachy stalowej, - opakowań z aluminium, - wielkogabarytowych, np. mebli, sprzętu elektrycznego i elektronicznego, - budowlanych z remontów mieszkań i budynków, - niebezpiecznych, np. baterii, akumulatorów, resztek farb, opakowań po środkach ochrony roślin i nawozach; 2) gminy, poprzez podmioty prowadzące działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych, które są obowiązane do selektywnego ich odbierania oraz do ograniczania ilości odpadów ulegających biodegradacji, kierowanych do składowania, zapewnią warunki funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, aby było moŜliwe ograniczanie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji; PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 71 3) gminy, wydając zezwolenie na odbiór odpadów od właścicieli nieruchomości, poprzez określenie szczegółowych zasad odbioru i postępowania, zobowiązują przedsiębiorców do odbierania wszystkich odpadów zebranych selektywnie, w tym powstających w gospodarstwach domowych, odpadów wielkogabarytowych, zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów budowlanych z remontów i odpadów niebezpiecznych; 4) wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych oraz osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, realizowane jest poprzez selektywne zbieranie ich przez właścicieli nieruchomości i selektywny ich odbiór przez przedsiębiorców, a w dalszej kolejności przez właściwe postępowanie z nimi; 5) masa odpadów komunalnych, zbieranych w sposób selektywny przez właścicieli/zarządców nieruchomości jest rejestrowana przez podmiot uprawniony, z którym mają oni podpisane umowy; 6) stawki opłat zawarte w umowach podpisanych z właścicielami nieruchomości przez podmiot uprawniony nie mogą być wyŜsze niŜ górne stawki opłat; 7) powinno stosować się obniŜone stawki opłat w przypadku zadeklarowania przez właścicieli nieruchomości selektywnego zbierania odpadów komunalnych i potwierdzenia tego faktu przez przedsiębiorcę odbierającego odpady; 8) upowaŜnione słuŜby dokonują kontroli wykonywania obowiązku zawarcia przez właścicieli nieruchomości umów na usługi odbioru odpadów oraz wykonywania przez nich obowiązku uiszczania z tego tytułu opłat; 9) w przypadku stwierdzenia niewykonywania ww. obowiązków prezydent, burmistrz lub wójt gminy wydaje z urzędu decyzję, w której ustala obowiązek uiszczania opłat, ich wysokość, terminy uiszczania oraz sposób udostępniania urządzeń w celu ich opróŜnienia. W takich przypadkach gmina organizuje właścicielom nieruchomości odbieranie odpadów komunalnych; decyzji tej nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności; decyzja obowiązuje przez rok i ulega przedłuŜeniu na rok następny, jeŜeli właściciel nieruchomości na co najmniej trzy miesiące przed upływem daty jej obowiązywania nie przedstawi umowy, w której termin rozpoczęcia wykonywania usługi nie jest późniejszy niŜ data utraty mocy obowiązującej decyzji. Zezwolenia wydane na podstawie odpowiednich zarządzeń (tab. 40) na świadczenie usługi odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości posiadają w gminach powiatu będzińskiego przedsiębiorstwa przedstawione w punkcie 4.5 opracowania. Plan redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów Ilość składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji nie powinna przekraczać (tab. 38, rozdz. 7): • w 2010r – 12 928 Mg, • w 2013r – 8 619 Mg, • w 2018r – 6 033 Mg. Konieczność redukcji składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji oznacza, Ŝe ilość tych odpadów poddawanych procesom odzysku i unieszkodliwiania powinna wynosić (tab. 38, rozdz. 7):: • w 2010r – 10 078 Mg, • w 2013r – 15 192 Mg, • w 2018r – 17 912 Mg. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 72 Plan zamykania składowisk odpadów komunalnych wynikający z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami Na terenie powiatu będzińskiego w okresie objętym planem i w perspektywie 2011-2018 zamknięciu podlega składowisko Recykling Wojkowice Sp. z o.o. połoŜone w Wojkowicach, ul. Długosza. Deklarowany rok zamknięcia – 2016. 8.2. Odpady z sektora gospodarczego Dla osiągnięcia załoŜonych celów w zakresie prawidłowej gospodarki odpadami w sektorze przedsiębiorstw niezbędne będzie: - preferowanie wprowadzania nowoczesnych technologii „czystszej produkcji” oraz uwzględnienie w programach gospodarki odpadami działań zmierzających do minimalizacji powstawania odpadów w zakładach produkcyjnych; - wprowadzenie proekologicznych i efektywnych ekonomicznie technologii zagospodarowania odpadów innych niŜ niebezpieczne w oparciu o najlepsze dostępne techniki i technologie (BAT); - dostosowanie instalacji do odzysku odpadów, do wymagań ochrony środowiska, - wspieranie działań edukacyjnych w zakresie prawidłowej gospodarki odpadami w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. W zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi do działań niezbędnych naleŜy: - edukacja ekologiczna w zakresie prawidłowych metod postępowania z odpadami niebezpiecznymi; - minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych poddawanych procesom unieszkodliwienia poprzez składowanie; - wdraŜanie proekologicznych metod zagospodarowania odpadów niebezpiecznych w oparciu o najlepsze dostępne techniki (BAT); - organizacja nowych i rozwój istniejących systemów zbierania odpadów niebezpiecznych ze źródeł rozproszonych. Odpady medyczne i weterynaryjne: - monitorowanie ilości powstających odpadów w jednostkach słuŜby zdrowia a w szczególności w placówkach weterynaryjnych; - prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych w zakresie selektywnego zbierania odpadów medycznych i weterynaryjnych i sposobów gospodarowania nimi; - rozbudowa istniejących systemów zbierania przeterminowanych lekarstw od ludności. ZuŜyte baterie i akumulatory - udoskonalenie i rozwinięcie systemu zbierania małogabarytowych zuŜytych baterii i akumulatorów ze źródeł rozproszonych. Oleje odpadowe - rozwój istniejącego systemu zbierania olejów odpadowych, w tym ze źródeł rozproszonych, - kontrola wytwórców olejów odpadowych w zakresie zastosowanych sposobów zbierania, magazynowania oraz kwalifikowania do właściwego procesu odzysku lub unieszkodliwiania; - właściwe zagospodarowanie odpadów z rozlewów olejowych. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 73 ZuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny - rozbudowa infrastruktury technicznej w zakresie zbierania i przetwarzania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego; - popieranie wprowadzania systemów zapewniających zorganizowanie wtórnego obiegu przestarzałych lecz sprawnych urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Odpady zawierające PCB - sukcesywne usuwanie urządzeń zawierających PCB do końca czerwca 2010r; - unieszkodliwianie/dekontaminacja odpadów zawierających PCB w kraju lub poza jego granicami; - monitoring prawidłowego postępowania z odpadami i urządzeniami zawierającymi PCB; - organizacja systemu gromadzenia i unieszkodliwiania urządzeń zawierających PCB, które nie podlegają inwentaryzacji. Pojazdy wycofane z eksploatacji - uszczelnienie systemu zbierania i demontaŜu pojazdów wycofanych z eksploatacji; - prowadzenie cyklicznych kontroli stacji demontaŜu pojazdów w zakresie przestrzegania przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Odpady zawierające azbest - monitoring prawidłowego postępowania z odpadami zawierającymi azbest, szczególnie wśród indywidualnych posiadaczy i firm zajmujących się demontaŜem wyrobów zawierających azbest (Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska); - aktualizacja programu usuwania wyrobów zawierających azbest w koordynacji z gminami; - współfinansowanie przez fundusze ochrony środowiska kosztów usuwania wyrobów zawierających azbest (GFOŚiGW, PFOŚiGW - obiekty będące własnością gmin i osób fizycznych nie będących przedsiębiorcami). Pestycydy - Wspieranie inicjatyw zmierzających do rozbudowy systemu zbierania opakowań po środkach ochrony roślin. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 74 9. Projektowany system gospodarki odpadami komunalnymi Na system gospodarki odpadami komunalnymi składają się: zbieranie i transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów. 9.1. Zbieranie i transport odpadów Osiągnięcie zakładanych celów w zakresie zbierania odpadów komunalnych w gminach powiatu będzińskiego wymaga realizacji następujących działań: - kontrolowania przez gminy stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z podmiotami prowadzącymi działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych, co skutkować powinno objęciem stosownymi umowami lub decyzjami 100 % mieszkańców powiatu; - kontrolowania przez gminy sposobów i zakresu wypełniania przez podmioty posiadające zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości - ustaleń zawartych w ww. zezwoleniach dotyczących metod oraz miejsc prowadzenia odzysku i unieszkodliwiania odpadów; - doskonalenie systemów ewidencji wytwarzanych, poddawanych odzyskowi oraz unieszkodliwianiu odpadów komunalnych. Zgodnie z wytyczonymi celami w zakresie odzysku i recyklingu wymagane jest prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania następujących frakcji odpadów komunalnych: - opakowań i surowców wtórnych; - odpadów ulegających biodegradacji; - odpadów wielkogabarytowych; - zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego; - odpadów niebezpiecznych; - odpadów remontowo- budowlanych. Pozostałe frakcje odpadów komunalnych mogą być zbierane łącznie jako zmieszane odpady komunalne. Program rozwoju selektywnego zbierania odpadów powinien być opracowany na poziomie gminnym / międzygminnym, jako integralna część gminnego / międzygminnego planu gospodarki odpadami i dotyczyć sposobu prowadzenia selektywnego zbierania, rodzaju i wielkości pojemników, częstotliwości zbierania itd. Odpady zebrane selektywnie powinny być transportowane w sposób zapobiegający ich zmieszaniu. Rodzaje i minimalna pojemność urządzeń przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości: 1) Właściciel / zarządca nieruchomości zapewnia utrzymanie czystości i porządku na jej terenie przez wyposaŜenie nieruchomości w pojemniki, kontenery, worki o pojemności uwzględniającej częstotliwość i sposób pozbywania się odpadów z nieruchomości, 2) Urządzenia przewidziane do zbierania odpadów na terenie gmin to: - kosze uliczne o pojemności od 10 do 50 dm3, - pojemniki na odpady zmieszane o pojemności od 110 dm3, - worki do selektywnej zbiórki o pojemności 60, 120 dm3, - pojemniki przeznaczone do selektywnej zbiórki opakowań ze szkła, tworzyw sztucznych, metali, papieru i tektury; o pojemności od 800 do l500 dm3, - kontenery/pojemniki/worki przeznaczone na odpady remontowo-budowlane z uwzględnieniem ilości odpadów, - kontenery/pojemniki/worki na odpady zielone z uwzględnieniem ilości odpadów, - pojemniki na odpady kuchenne dostosowane do ilości odpadów. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 75 Odpady komunalne zmieszane. Odpady komunalne, które nie są zbierane w sposób selektywny, naleŜy gromadzić w pojemnikach lub kontenerach o pojemności zapewniającej pokrycie zapotrzebowania. Zarządcy nieruchomości wielolokalowych zobowiązani są dostosować pojemność pojemników i cykl wywozu do liczby mieszkańców. Prowadzący działalność gospodarczą, kierujący instytucjami oświaty, zdrowia, zarządzający ogródkami działkowymi, zobowiązani są dostosować pojemność pojemników do swych indywidualnych potrzeb. Odpady niesegregowane, odbierane będą: - w zabudowie jednorodzinnej, z częstotliwością dostosowaną do potrzeb, nie rzadziej niŜ raz w miesiącu, - w zabudowie wielorodzinnej, z częstotliwością dostosowaną do potrzeb, nie rzadziej niŜ dwa razy w tygodniu. Selektywna zbiórka odpadów opakowaniowych i surowców wtórnych. Stosowany obecnie system selektywnego zbierania opakowań i surowców wtórnych odbywa się za pośrednictwem zbiorczych punktów gromadzenia odpadów („gniazda kontenerowe”) dla obsługi budownictwa wielorodzinnego oraz w systemie workowym dla zabudowy jednorodzinnej. Na terenach budownictwa wielorodzinnego, na parkingach, stacjach benzynowych, przy duŜych obiektach komunalnych umieszczane są zestawy kontenerów duŜych o specjalnej konstrukcji i odpowiednio oznaczone. Dla zapewnienia prawidłowego postępowania z odpadami opakowaniowymi zostało wydane 25 października 2005r. rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami opakowaniowymi - Dz.U nr 219, poz. 1858. Rozporządzenie to określa sposób postępowania z odpadami opakowaniowymi: z papieru, ze szkła, z tworzyw sztucznych, z aluminium, ze stali (w tym równieŜ z blachy stalowej), wielomateriałowe - w zakresie zbierania i odzysku. Stosowany obecnie system selektywnej zbiórki opakowań i surowców wtórnych naleŜy weryfikować na bieŜąco, uwzględniając powyŜsze rozporządzenie. Odpady opakowaniowe naleŜy zbierać i magazynować selektywnie, zgodnie z wymaganiami wynikającymi ze sposobu ich późniejszego wykorzystania lub unieszkodliwiania. Przedmiotowe odpady powinny być zbierane do pojemników o określonym kolorze z graficzną informacją o ich przeznaczeniu i sposobie uŜytkowania danego pojemnika, w tym równieŜ nazwą przedsiębiorcy będącego właścicielem lub posiadaczem pojemnika. Odpady opakowaniowe z papieru. Odpady opakowaniowe z papieru naleŜy zbierać do pojemników w kolorze niebieskim, oznakowanych napisem "PAPIER", wykonanych z materiałów trudnozapalnych zabezpieczonych przed zawilgoceniem. Do pojemnika na odpady opakowaniowe z papieru wrzuca się: gazety, prospekty, papier do pisania, papier ksero, zeszyty, ksiąŜki, torebki papierowe, kartony, pudełka oraz tekturę. Do pojemnika na odpady opakowaniowe z papieru nie wrzuca się: opakowań kartonowych po napojach, sokach i papierosach, torebek foliowych, kalki, tapet, papieru zabrudzonego oraz tłustego. W obiektach uŜyteczności publicznej dopuszcza się zbieranie odpadów opakowaniowych z papieru do pojemników wykonanych z tektury falistej, worków papierowych lub worków z tworzyw sztucznych. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 76 Odpady opakowaniowe ze szkła. Odpady opakowaniowe ze szkła, z wyłączeniem ampułek, zbiera się do dwóch rodzajów pojemników: 1) szkło bezbarwne do pojemników w kolorze białym, oznakowanych napisem „SZKŁO BEZBARWNE” oraz 2) szkło kolorowe do pojemników w kolorze zielonym oznakowanych napisem „SZKŁO KOLOROWE”. Do pojemnika na odpady opakowaniowe ze szkła wrzuca się: umyte szklane butelki i słoiki po napojach, przetworach, sokach, butelki po alkoholu, stłuczkę szklaną (do pojemnika białego wyłącznie szkło białe, do pojemnika zielonego - zielone, brązowe itp.). Do pojemnika na odpady opakowaniowe ze szkła nie wrzuca się: nakrętek i kapsli, luster, szyb, szkła zbrojonego, naczyń Ŝaroodpornych, porcelany i fajansu, opakowań po lekach, Ŝarówek i świetlówek. Odpady opakowaniowe z metali i tworzyw sztucznych. Odpady opakowaniowe z metali i tworzyw sztucznych naleŜy zbierać do pojemników w kolorze Ŝółtym, oznakowanych napisem „METALE, TWORZYWA SZTUCZNE”, wykonanych z materiałów trudnopalnych. Do pojemnika na odpady opakowaniowe plastikowe wrzuca się: zgniecione i bez nakrętek butelki PET po napojach, czyste opakowania plastikowe po kosmetykach np. szamponach. Do pojemnika na odpady opakowaniowe plastikowe nie wrzuca się: innych wyrobów z tworzyw sztucznych takich jak: naczynia i sztućce plastikowe, torby foliowe, styropian, zanieczyszczone opakowania po produktach spoŜywczych. W przypadku zbierania odpadów opakowaniowych, w terminach określonych przez podmiot dokonujący zbierania tych odpadów, dopuszcza się zbieranie do worków wykonanych z tworzyw sztucznych. Odpady opakowaniowe odbierane są przez podmioty uprawnione i przekazywane odpowiednim podmiotom do odzysku i recyklingu. Odpady opakowaniowe i surowce wtórne odbierane będą: - w zabudowie jednorodzinnej, nie rzadziej niŜ raz w miesiącu, z częstotliwością gwarantującą właściwy przebieg segregacji, - w zabudowie wielorodzinnej, nie rzadziej niŜ raz w miesiącu, z częstotliwością gwarantującą właściwy przebieg segregacji. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji naleŜy gromadzić w następujący sposób: - w zabudowie jednorodzinnej - po zgłoszeniu podmiotowi uprawnionemu i zapisaniu tego faktu w umowie, właściciel nieruchomości moŜe umieszczać je w przydomowym kompostowniku; w sytuacji gdy właściciel nie zadeklarował umieszczania tych odpadów w przydomowym kompostowniku, zobowiązany jest wyposaŜyć nieruchomość w odrębny, przeznaczony do tego celu, pojemnik koloru brązowego i tam je zbierać, - w zabudowie wielorodzinnej zbiera się te odpady do odrębnego pojemnika koloru brązowego, zlokalizowanego w punkcie selektywnego zbierania odpadów. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji, odbierane będą: - w zabudowie jednorodzinnej; moŜliwe jest kompostowanie w przydomowych kompostownikach, w pozostałych przypadkach są odbierane od mieszkańców przez podmiot PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 - 77 uprawniony z częstotliwością dostosowaną do potrzeb, nie rzadziej niŜ raz w tygodniu, a w okresie zimowym przynajmniej raz na dwa tygodnie, w zabudowie wielorodzinnej, z częstotliwością dostosowaną do potrzeb, nie rzadziej niŜ raz w tygodniu, a w okresie zimowym przynajmniej raz na dwa tygodnie. Odpady zielone z pielęgnacji ogrodów. Odpady zielone są zbierane do kontenera/pojemnika/worka dostarczonego przez podmiot uprawniony i w nim odbierane. Odpady zielone z pielęgnacji ogrodów, odbierane będą na indywidualne zgłoszenie: - w zabudowie jednorodzinnej; moŜliwe jest kompostowanie w przydomowych kompostownikach po zgłoszeniu tego faktu odbiorcy lub zarządzającemu systemem, w pozostałych przypadkach są odbierane od mieszkańców przez podmiot uprawniony z częstotliwością dostosowaną do potrzeb, - w zabudowie wielorodzinnej, z częstotliwością dostosowaną do potrzeb. Maksymalny poziom odpadów komunalnych ulegających biodegradacji dopuszczonych do składowania na składowiskach odpadów. System gospodarowania odpadami komunalnymi zapewnia ograniczenie masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania: a) do 31 grudnia 2010 roku do nie więcej niŜ 75%, wagowo całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji; b) do 31 grudnia 2013 roku do nie więcej niŜ 50%, wagowo całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji; c) do 31 grudnia 2020 roku do nie więcej niŜ 35%, wagowo całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytwarzanych w roku 1995. Obowiązek ten zrealizują przedsiębiorcy, którzy uzyskają zezwolenie na odbiór odpadów od mieszkańców nieruchomości. Odpady tekstylne. Odpady tekstylne naleŜy gromadzić w następujący sposób: - w zabudowie jednorodzinnej składane są do worków dostarczonych przez podmiot uprawniony, w kolorze czarnym, - w zabudowie wielorodzinnej składane są do worków dostarczonych przez podmiot uprawniony, w kolorze czarnym. Odpady tekstylne, odbierane będą: - w zabudowie jednorodzinnej, w cyklu kwartalnym, - w zabudowie wielorodzinnej, w cyklu kwartalnym. Odpady remontowo-budowlane. Odpady remontowo-budowlane składowane są do kontenera/pojemnika/worka dostarczonego przez podmiot uprawniony i w nim odbierane na indywidualne zgłoszenie. Opady niebezpieczne. Opady niebezpieczne naleŜy gromadzić w następujący sposób: - w zabudowie jednorodzinnej składane są do worków dostarczonych przez podmiot uprawniony, w kolorze czerwonym, - w zabudowie wielorodzinnej składane są do worków dostarczonych przez podmiot uprawniony, w kolorze czerwonym. Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych, odbierane będą: - w zabudowie jednorodzinnej, w cyklu miesięcznym, - w zabudowie wielorodzinnej, w cyklu miesięcznym, PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 78 Odpady wielkogabarytowe. Odpady wielkogabarytowe nie wymagają specjalnych urządzeń do zbierania, naleŜy wystawiać je na chodnik przed wejściem do nieruchomości lub na miejsce wyznaczone do tego celu przez zarządcę nieruchomości, z którego odbierane są przez podmiot uprawniony, w wyznaczonych harmonogramem terminach. Odpady wielkogabarytowe odbierane będą: - w zabudowie jednorodzinnej, w cyklu kwartalnym, - w zabudowie wielorodzinnej, w cyklu kwartalnym ZuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. ZuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEiE) powstaje zarówno w indywidualnych gospodarstwach domowych, jak i w przemyśle. Gospodarowanie w Polsce tego rodzaju odpadami odbywa się w oparciu o ustawę z dnia 29 lipca 2005r o zuŜytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym – Dz. U. Nr 180, poz. 1495. Istotą ustawy jest stworzenie warunków dla zapewnienia odpowiedniego poziomu zbierania, odzysku i recyklingu zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Zał. 1 do Ustawy precyzuje rodzaje sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Ustawa nałoŜyła obowiązki na uŜytkowników sprzętu. UŜytkownik sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych jest obowiązany do oddania zuŜytego sprzętu zbierającemu zuŜyty sprzęt, zabronione jest umieszczanie zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego łącznie z innymi odpadami. Zbierający zuŜyty sprzęt jest obowiązany do selektywnego zbierania zuŜytego sprzętu oraz nieodpłatnego przyjmowania zuŜytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych. Ponadto sprzedawca detaliczny i sprzedawca hurtowy są obowiązani przy sprzedaŜy sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych do nieodpłatnego przyjęcia zuŜytego sprzętu w ilości nie większej niŜ sprzedawany nowy sprzęt, jeŜeli zuŜyty sprzęt jest tego samego rodzaju. W świetle powyŜszych uregulowań prawnych do zbierania i odbioru zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego stosowane będą następujące systemy: 1) odbiór odpadów, kod 20 0l 21* - lampy fluoroscencyjne i inne odpady zawierające rtęć (świetlówki, lampy wyładowcze), kwartalnie oraz według indywidualnych potrzeb mieszkańców przez podmiot uprawniony, 2) odbiór odpadów, kod 20 01 23* - urządzenia zawierające: freon (lodówki, klimatyzatory, urządzenia chłodnicze), kod 20 01 35* - zuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierające niebezpieczne składniki (urządzenia zawierające kineskopy - monitory, telewizory); wszelkiego typu cartridge i tonery z drukarek laserowych, ksero oraz kod 20 0l 36 - inne zuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne niŜ wymienione w 20 01 21*,20 0l 23* i 20 0l 35* (m.in. pralki, kuchenki gazowe i mikrofalowe sprzęt kuchenny i uŜytku domowego zawierający elementy elektroniczne, sprzęt telekomunikacyjny, telefony komórkowe, anteny satelitarne) - kwartalnie oraz według indywidualnych potrzeb mieszkańców przez podmiot uprawniony, 3) odbiór odpadów kod 20 0l 33* - baterie i akumulatory łącznie z bateriami i akumulatorami wymienionymi w 16 06 0l*, 16 06 02*, 16 06 03* oraz niesortowane baterie i akumulatory zawierające te baterie; a takŜe odpady kod 20 01 34* - baterie i akumulatory inne niŜ wymienione w 20 0l 33* z placówek oświatowych, handlowych, urzędów, zakładów przemysłowych i innych podmiotów, (gromadzenie w specjalnych pojemnikach) następuje przez podmiot uprawniony w momencie zgłoszenia, 4) odbiór zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych przez sprzedawcę detalicznego i hurtowego przy sprzedaŜy nowego sprzętu wg ustalonych w przedmiotowej ustawie warunków. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 79 Zbierający zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny jest obowiązany przekazać zuŜyty sprzęt prowadzącemu zakład przetwarzania wpisanemu do rejestru prowadzonego przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Z uwagi na zapisy zawarte w dyrektywie 2002/96/WE, zakładającej obowiązek osiągnięcia w 2008r poziomu selektywnego zbierania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych w wysokości 4kg/M . rok oraz zakładając czas eksploatacji sprzętu elektrycznego i elektronicznego na poziomie 8-12 lat i coroczny 0,25-0,5%-owy wzrost ilości powstającego zuŜytego sprzętu moŜna prognozować, Ŝe ilość powstającego zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego z gospodarstw domowych wyniesie w powiecie będzińskim: • w 2010r – 595 Mg, • w 2011r – 596 Mg, • w 2013r – 598 Mg, • w 2015r – 599 Mg, • w 2018r – 601 Mg. W zał. 2 przedstawiono zestawienie punktów odbioru zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego zlokalizowanych na terenie gmin powiatu będzińskiego. Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości powinni posiadać sprzęt transportowy, specjalistyczny, który zapewnia moŜliwość realizacji systemu gospodarowania odpadami w zakresie zapisanym w regulaminach utrzymania czystości i porządku na terenie gmin powiatu będzińskiego oraz decyzje na transport odpadów, zgodnie z ustawą o odpadach. W tab. 41 zestawiono specjalistyczny sprzęt transportowy firm posiadających zezwolenie na odbieranie odpadów komunalnych z terenu gmin powiatu będzińskiego. Tab. 41 Zestawienie sprzętu specjalistycznego i transportowego firm prowadzących działalność w zakresie zbierania, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów w powiecie będzińskim Lp. Nazwa 1 P.H.T. „KEDAT”, ul. Warszawska 14, 42-530 Dąbrowa Górnicza 2 „SITA” Czeladź Sp. z o.o., ul. Szpitalna 87, 41-250 Czeladź 3 „ALBA” MPGK Sp. z o.o., ul. Starocmentarna 2, 41-300 Dąbrowa Górnicza 4 „ALBA” Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Czeladź Sp. z o.o., ul. Wojkowicka 14a, 41-250 Czeladź 5 PTHU „Interpromex” Sp. z o.o., ul. Paryska 11, 42-500 Będzin 6 Zakład Usług Komunalnych Kotuła Halina, ul. Wolności 28a, 42-500 Będzin 7 „REMONDIS” Sp. z o.o., ul. Baczyńskiego 11, 41-203 Sosnowiec 8 Prywatny Zakład Oczyszczania Miasta Waldemar Strach, ul. Spółdzielcza 1/1, 42-274 Konopiska, Baza Techniczno-Sprzętowa, Piekary Śląskie, ul. Zakładowa 1 Ilość i rodzaje samochodów 11 sztuk: śmieciarka - 9 szt., cięŜarowy z plandeką - 1 szt., cięŜarowy - 1 szt. śmieciarka - 3 szt. śmieciarka - 4 szt. 4 sztuki: śmieciarka - 2 szt., kontenerowce 2 szt. 9 sztuk: śmieciarka – 8szt., kontenerowiec – 1szt. 5 sztuk: śmieciarka – 3szt., pojazdy skrzyniowe – 2szt. 22 sztuki: śmieciarka – 14szt., hakowiec 6szt., bramowiec – 2szt. 13 sztuk: śmieciarka - 10szt., hakowiec – 1szt., bramowiec – 1szt., szubienica – 1szt. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 9 „Bracia Strach” Spółka Jawna, Zakład Oczyszczania i Wywozu Nieczystości przy ul. Bór 137, 42-200 Częstochowa 10 STENA Sp. z o.o., Oddział w Siemianowicach Śląskich Zakład WTÓRMEX, ul. M. Konopnickiej 11, 41-100 Siemianowice Śląskie Zakład Gospodarki Komunalnej w Bobrownikach, ul. Sienkiewicza 121B, 42-583 Bobrowniki REMONDIS Sp. z o.o., ul. Nakielska 1-3, 42-600 Tarnowskie Góry 11 12 13 Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Kotuchy 3, 41-946 Piekary Śląskie 14 „ALBA Ekoserwis” Sp. z o.o., ul. Sikorskiego 5, 41-922 Radzionków Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych van Gansewinkel Górny Śląsk Sp. z o.o., ul. Piotra Skargi 87, 41-706 Ruda Śląska Zakład Usługowy Konserwacji Terenów Zielonych Jacek Wieczorek, ul. Łokietka 4, 41-933 Bytom Siewierskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Krakowska 45, 42-470 Siewierz Gminny Zakład Gospodarki Wodnej i Komunalnej w Mierzęcicach, ul. Wolności 133, 42-460 Mierzęcice PTS „ALBA” Sp. z o.o., ul. Bytkowska 15, 41-503 Chorzów MPGKiM Sp. z o.o., ul. Śmiłowskiego 15, 41-100 Siemianowice Śląskie 15 16 17 18 19 20 21 22 23 ZGK „Bolesław” Sp. z o.o., ul. Osadowa 1, 32-329 Bolesław EKOŚRODOWISKO, ul. Cyryla i Metodego 50, 41-909 Bytom Zakład Oczyszczania, Wywozu i Utylizacji Nieczystości „EKO-SYSTEM” s.j. BoŜena i Waldemar Strach, ul. Spółdzielcza 1, 42-272 Konopiska. 80 Pojazdy wielozadaniowe przystosowane do opróŜniania kaŜdego rodzaju pojemników i kontenerów w ilości 7szt. : Man (3szt.), Mercedes, Renault, Star 18 sztuk: kontenerowiec – 9szt., dostawczy – 2szt., przyczepy – 7szt. 1 samochód – śmieciarka do odbioru odpadów niesegregowanych i ciągnik z przyczepą do odbioru odpadów segregowanych Pojazdy wielozadaniowe przystosowane do opróŜniania kaŜdego rodzaju pojemników i kontenerów w ilości 9szt.: Mercedes (7szt.), Star, Volkswagen. Pojazdy wielozadaniowe przystosowane do opróŜniania kaŜdego rodzaju pojemników i kontenerów w ilości 12szt.: Star (4szt.), Jelcz (4szt.), Renault, Skoda, Liaz. 10 sztuk: śmieciarka – 6szt., kontenerowiec – 4szt. 15 sztuk: śmieciarka – 5szt., bramowiec – 4szt., hakowiec – 4szt., samochód skrzyniowy – 2szt. 10 sztuk: samochód skrzyniowy – 2szt., bramowiec – 2szt., samowyładowczy – 1szt., samochód cięŜarowy – 4szt., ciągnik – 1szt. 7 sztuk: śmieciarka – 2szt. (Jelcz i Daf), samochód cięŜarowy – 2szt. (Star 11-42, Kamaz), ciągnik – 3szt. (Ursus 360 i 380). 5 sztuk: śmieciarka – 1szt (SK-1), samochód dostawczy – 3szt. (śuk, Lublin, Ford), samochód samowyładowczy – 1szt (Tatra). 9 sztuk: śmieciarka – 9szt. 10 sztuk: śmieciarka – 4szt. (Jelcz i Daf), nośnik kontenerowy – 3szt. (Daf), samochód do selektywnej zbiórki odpadów – 3szt. (Man z HDS, samochód skrzyniowy z HDS, Jelcz). b.d. śmieciarki bezpylne typu MAN i DAF FAG – 2 szt. samochód specjalny z Ŝurawikiem marki Mercedes – 1 szt., śmieciarki marki Mercedes – 7 szt. i MAN – 2 szt. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 81 9.2. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów W Planie gospodarki odpadami dla województwa śląskiego określone zostały regiony (zespół gmin), w których prowadzona będzie wspólna gospodarka odpadami komunalnymi, a takŜe funkcjonować będą regionalne obiekty. Regionalne Zakłady Zagospodarowania Odpadów (RZZO) winny zapewniać co najmniej następujący zakres usług: • mechaniczno-biologiczne lub termiczne przekształcanie zmieszanych odpadów komunalnych i pozostałości z sortowni, • składowanie przetworzonych zmieszanych odpadów komunalnych, • kompostowanie odpadów zielonych, • sortowanie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych zbieranych selektywnie (opcjonalnie), • demontaŜ odpadów wielkogabarytowych (opcjonalnie), • przetwarzanie zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (opcjonalnie). W przypadku aglomeracji lub regionów obejmujących powyŜej 300 tys. mieszkańców preferowaną metodą zagospodarowania zmieszanych odpadów komunalnych jest ich termiczne przekształcanie. W planach wojewódzkich i w planach gminnych naleŜy wskazać miejsca odzysku i unieszkodliwiania zmieszanych odpadów komunalnych na okres do wybudowania regionalnych zakładów zagospodarowania odpadów. W zezwoleniach na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości powinny być wskazane miejsca odzysku i unieszkodliwiania odpadów na okres do wybudowania zakładu regionalnego oraz po wybudowaniu takiego zakładu. Odpady niebezpieczne. Po przeanalizowaniu aktualnego stanu gospodarki odpadami niebezpiecznymi, prognoz powstawania odpadów niebezpiecznych do 2018r oraz załoŜonych do osiągnięcia celów sformułowano następujące kierunki działań: • minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych poddawanych procesom unieszkodliwiania poprzez składowanie, • organizacja nowych i rozwój istniejących systemów zbierania odpadów niebezpiecznych ze źródeł rozproszonych (małe i średnie przedsiębiorstwa), z uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych (gospodarstwa domowe), w oparciu o: - funkcjonujące sieci zbierania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych utworzone przez organizacje odzysku lub przedsiębiorców, - funkcjonujące placówki handlowe, apteki, zakłady serwisowe oraz punkty zbierania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych (np. przeterminowane lekarstwa, oleje odpadowe, baterie, akumulatory), - stacjonarne lub mobilne punkty zbierania odpadów niebezpiecznych, - regularne odbieranie odpadów niebezpiecznych od mieszkańców prowadzących selektywne zbieranie w systemie workowym lub pojemnikowym przez podmioty prowadzące działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 82 ZuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Osiągnięcie załoŜonych celów w zakresie gospodarowania zuŜytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym wymaga realizacji następujących działań: • rozbudowania infrastruktury technicznej w zakresie zbierania i przetwarzania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, • zapewnienie instrumentów i mechanizmów organizacyjnych zapewniających zorganizowanie wtórnego obiegu przestarzałych lecz sprawnych urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej. Osiągnięcie załoŜonych celów (w 2010r poziom odzysku 50%, a w 2018r – 80% wytwarzanych ilości tych odpadów) w zakresie gospodarowania odpadami z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej wymaga realizacji następujących działań: • rozbudowy infrastruktury technicznej selektywnego zbierania, przetwarzania oraz odzysku, w tym recyklingu tych odpadów, • kontroli właściwego postępowania z tymi odpadami. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych na okres do wybudowania regionalnych zakładów zagospodarowania odpadów. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów wytwarzanych i zebranych na terenie gmin powiatu będzińskiego odbywać się będzie do czasu wprowadzenie kompleksowej gospodarki odpadami komunalnymi w miejscach odzysku i unieszkodliwiania odpadów przedstawionych w tab. - zał. 6 i na rys. - zał. 7. Ponadto w tab. 42 zestawiono zakłady usługowe najczęściej punkty odbioru opakowań i surowców wtórnych oraz odpadów niebezpiecznych i zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Tab. 42 Zakłady usługowe odbierające opakowania i surowce wtórne, zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz odpady niebezpieczne Lp. Typ obiektu 1 Zakład usługowy 2 Zakład usługowy Nazwa i adres obiektu właściciel / zarządzający Przedsiębiorstwo UsługowoHandlowe „EKO-ŚLĄSK II”, ul. Ogrodowa 6/14, 41-250 Czeladź PTHU „Interpromex” Sp. z o.o., ul. Paryska 11, 42-500 Będzin Rodzaj odpadów 20 02 02 20 01 01, 20 01 02, 20 01 08, 20 01 10, 20 01 11, 20 01 40 20 02 01, 20 02 02, 20 02 03, 20 03 01, 20 03 02, 20 03 03, 20 03 04, 20 03 06, 20 03 07, 20 03 99 20 01 13*, 20 01 14*, 20 01 15*, 20 01 17*, 20 01 19*, 20 01 21*, 20 01 23*, 20 01 26*, 20 01 27*, 20 01 29*, 20 01 31*, 20 01 33*, 20 01 35*, 20 01 37*, 20 01 39* 20 01 25, 20 01 28, 20 01 30, 20 01 32, 20 01 34, 20 01 36, 20 01 38, 20 01 41, 20 01 80, 20 02 99 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 3 Zakład usługowy 4 Zakład usługowy 5 Zakład usługowy 6 Zakład usługowy 7 Zakład usługowy 8 Zakład usługowy 9 Zakład usługowy 10 Zakład usługowy 11 Zakład usługowy 12 Zakład usługowy 13 Zakład usługowy 14 Zakład usługowy 15 Zakład usługowy „ALBA” MPGK Sp. z o.o., ul. Starocmentarna 2, 41-300 Dąbrowa Górnicza Firma Usługowo-Handlowa „EKO-TOP” Sp. z o.o., ul. Hetmańska 120, 36-078 Rzeszów Przedsiębiorstwo InŜynieryjne „TARCHEM” Sp. z o.o., ul. Chemiczna 128, 33-101 Tarnów ESTA Sp. z o.o., ul. Piotra Skargi 87, 41-706 Ruda Śląska „Eko-Sort”, ul. Niemodlińska 59/11, 45-864 Opole „SITA” Częstochowa Sp. z o.o., ul. Dębowa 26/28, 42-207 Częstochowa „ARL SERWIS SYSTEM” Rafał Papiński, ul. Włodowska 6a, 42-400 Zawiercie Zakład Remontowo-BudowlanoHandlowy sc A. Pławny, M. Wieczorek, ul. Nieznanego śołnierza 26a, 41-922 Radzionków „COMMA BROKER” Sp. z o.o. ul. Białostocka 40, 42-200 Częstochowa Remondis Elektrorecykling Sp. z o.o. z Zakładem Przetwarzania w Łodzi, ul. Pryncypialna 162 Firma Handlowo-Usługowa „MAG” sc M.Kierszniok, M. Wieczorek, ul. Nieznanego śołnierza 26a, 41-922 Radzionków Przedsiębiorstwo Handlowe Lidia ŚliŜ, ul. Moniuszki 26, SkarŜysko-Kamienna „REN” Renata Hołodniuk, Wrzosowa 83 20 01 02, 20 03 04, 20 03 99 20 01 35*, 20 01 36 20 01 31* 20 01 21*, 20 01 23*, 20 02 33*, 20 01 34*, 20 01 35*, 20 01 36, 20 01 39, 20 01 40 20 01 01, 20 01 02, 20 01 08, 20 01 10, 20 01 11, 20 01 39, 20 01 40 20 03 02, 20 03 06 20 01 13*, 20 01 14*, 20 01 15*, 20 01 17*, 20 01 19*, 20 01 21*, 20 01 23*, 20 01 26*, 20 01 27*, 20 01 29*, 20 01 31*, 20 01 33*, 20 01 35*, 20 01 37* 20 01 25, 20 01 28, 20 01 30, 20 01 32, 20 01 34, 20 01 36, 20 01 38, 20 01 41, 20 01 80, 20 01 99 20 01 01, 20 01 39 20 01 13*, 20 01 14*, 20 01 15*, 20 01 17*, 20 01 21*, 20 01 23*, 20 01 26*, 20 01 27*, 20 01 29*, 20 01 31*, 20 01 33*, 20 01 35*, 20 01 37* 20 01 01 20 01 40 20 01 01, 20 01 02, 20 01 39 16 02 14, 16 02 16, 20 01 36, 20 03 07 20 01 40 15 01 02, 07 02 13, 17 02 03, 20 01 39 15 01 01, 15 01 02, 15 01 04, 15 01 07, 20 03 07 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 16 Zakład usługowy 17 Zakład usługowy 18 Zakład usługowy 19 Zakład usługowy ALBA Recykling Sp. z o.o., ul. Sikorskiego 5, 41-922 Radzionków Hurt Detal M.W. Woś, Śmiechów 7/1, 76-038 Dobrzyce Zakład Przerobu Szkła, Kochłowice 6a, 46-220 Byczyna DREWNEX RECYKLING PLASTICS P. Miśkiewicz i S-ka z siedzibą: ul. Chemiczna 6, 42-520 Dąbrowa Górnicza 84 15 01 01, 15 01 02, 15 01 04, 15 01 09 15 01 01, 15 01 02, 15 01 07 15 01 07 15 01 01 PowyŜsze dane tab. 42 i tab. – zał. 6 i opracowano na podstawie decyzji na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Przedsiębiorcy starający się o ww. zezwolenie zobowiązani byli do przedłoŜenia aktualnej umowy lub pisemnego zapewnienia umoŜliwiającego przekazanie odpadów do dalszego odzysku lub unieszkodliwiania, o których mowa w art. 9 ust. 3 i 4 ustawy o odpadach. Ponadto zbieranie, odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych odbywać się będzie w przyszłości w obiektach lokalnych ponadgminnych, które zostały zgłoszone przez przedsiębiorców do realizacji oraz w regionalnych zakładach proponowanych w WPGO. 9.3. Proponowane obiekty w systemie gospodarki odpadami Planowane inwestycje w gminach powiatu będzińskiego w gospodarce odpadami komunalnymi przedstawiono na podstawie informacji udzielanych przez gminy w tab. 43. Tab. 43 Planowane inwestycje w gminach powiatu będzińskiego Lp. 1 Nazwa gminy Będzin Planowany obiekt Instalacja do sortowania i rozdrabniania odpadów z tworzyw sztucznych (produkcja granulatu) Instalacja do odzysku i recyklingu odpadów remontowo-budowlanych Punkt Zbiórki Odpadów (PZO) Kompostownia odpadów zielonych 2 Bobrowniki 3 Czeladź Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) Przewidywana wydajność [Mg/rok] Okres realizacji b.d. 2008 „EKOLAND” Będzin 120,0 250 tys. 2008 „WIREX” Będzin 5.000,0 b.d. 2008-2009 b.d. 7 000 2009 b.d. 2008-2010 „INTERPROMEX” Będzin Zakład Usług Komunalnych Będzin b.d. b.d. 2009-2010 Inwestor „CORTEX II” Czeladź Przewidywany koszt [tys. zł] 6.000,0 b.d. 100,0 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 4 Mierzęcice 5 Psary 6 Siewierz 7 Sławków 8 Wojkowice Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych zlokalizowany w Dąbiu (GPZON) Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) Gminny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) Zakład Zagospodarowania Odpadów, w tym: kompostownia i linia do demontaŜu odpadów wielkogabarytowych Zamknięcie i rekultywacja składowiska odpadów w Wojkowicach Rozbudowa i przebudowa istniejącej sortowni odpadów komunalnych. 85 100 2008-2009 Gmina Mierzęcice b.d. 100 2008-2009 Gmina Psary b.d. 10 2008-2010 Gmina Siewierz b.d. b.d. 2009-2010 Gmina Sławków b.d. 20 tys. 2008-2009 międzygminna spółka, przedsiębiorcy b.d. b.d. 2016-2018 b.d. b.d. b.d. międzygminna spółka Spółka „Recykling Wojkowice” b.d. (posiada decyzję środowiskową) Zamknięcie wydzielonej części kwatery składowiska. b.d. 2011-2012 Spółka „Recykling Wojkowice” b.d. b.d. – brak danych Źródło: Informacje przekazane przez gminy w ankiecie dotyczącej gospodarki odpadami komunalnymi BliŜszych informacji na temat planowanych obiektów udzieliła tylko gmina Będzin i zostały one przedstawione poniŜej. Punkt Zbiórki Odpadów (PZO). Przedsiębiorstwo Techniczno-Handlowo-Usługowe „INTERPROMEX” Sp. z o.o. z siedzibą w Będzinie zleciło przygotowanie wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia związanego ze zbieraniem (czasowym magazynowaniem do momentu wywiezienia lub wykorzystania) określonych rodzajów odpadów na uŜytkowanym przez PTHU „INTERPROMEX” Sp. z o.o. terenie przy ul. Krakowskiej. W/w PZO przyjmował będzie następujące odpady: - papier i opakowania papierowe, - szkło i opakowania ze szkła, - tworzywa sztuczne i opakowania z tworzyw sztucznych, - zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Instalacja do odzysku i recyklingu odpadów remontowo-budowlanych (budowa ukończona w 2008r). Przedsięwzięcie inwestycyjne obejmuje powstanie punktu zbiórki i odzysku odpadów pochodzących z róŜnego rodzaju budów i rozbiórek (zbiórka odpadów z podgrup: 17 01, 17 02, 17 03) oraz prowadzenia odzysku odpadów budowlanych za pomocą kruszarki szczękowej (kruszenie głównie gruzu ceglanego, betonu i zmieszanego gruzu). Instalacja słuŜyć będzie do produkcji kruszywa, które następnie wykorzystane będzie w procesach budowlanych np. jako podbudowa dróg, fundamentów, utwardzenie terenu itp. Inwestycja zlokalizowana została na terenie funkcjonującego zakładu przy ul. Sieleckiej 93b w Będzinie, którego właścicielem jest spółka „Wirex”. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 86 Instalacja do odzysku odpadów pochodzących z remontu, budów i rozbiórek obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej dzieli się na następujące elementy: • plac magazynowania odpadów z budów i remontów – przewidziane boksy betonowe, • lej zasypowy – miejsce załadunku gruzu, • kruszarka, • taśmociąg transportowy, • plac magazynowania powstałego kruszywa, • sieć energetyczna do zasilania kruszarki szczękowej. W skład instalacji do odzysku odpadów wchodzą następujące procesy i operacje technologiczne: • dostarczenie odpadów z budów, remontów i rozbiórek, • zasypywanie mechaniczne (ładowarka) leja zasypowego odpadami przeznaczonymi do odzysku, • kruszenie materiałów, • transport kruszywa taśmociągiem na plac budowy. Dostarczanie odpadów do leja zasypowego realizowane jest przy uŜyciu ładowarki, która dostarcza odpad przeznaczony do kruszenia z boksów składowych (plac magazynowania odpadów). Magazynowanie odpadów pochodzących z rozbiórek i budów odbywa się z podziałem na poszczególne frakcje odpadów. Przed przystąpieniem do procesu kruszenia przeprowadza się odpowiednią segregację odpadów z wyznaczeniem tych, które nadają się do odzysku (recyklingu). Kruszenie odpadów (głównie gruzu) w kruszarce szczękowej – po przygotowaniu odpadów i wypełnieniu leja zasypowego rozpoczyna się proces kruszenia polegający na rozdrabnianiu frakcji odpadów na mniejsze części w zaleŜności od potrzeb. Granulacja wejściowa materiału przeznaczonego do obróbki wynosi 350 x 1200 mm, natomiast granulacja wyjściowa waha się pomiędzy 40-250 mm w zaleŜności od ustawienia kruszarki. Przewidywana łączna ilość przyjmowanych odpadów z podgrup: 17 01, 17 02, 17 03 wynosić będzie szacunkowo przy pełnym wykorzystaniu kruszarki (docelowo) około 250 tys. Mg/rok, tj. około 20 tys. Mg/miesiąc. Instalacja do sortowania i rozdrabniania odpadów z tworzyw sztucznych. Przedsięwzięcie inwestycyjne firmy EKOLAND polegało będzie na zbieraniu odpadów w postaci tworzyw sztucznych, złomu, odpadów papieru i tektury, tkanin oraz drewna; a takŜe przetwarzaniu odpadowych tworzyw sztucznych na przemiał , granulat przy uŜyciu technologii obejmującej: linię do sortowania odpadów z tworzyw sztucznych oraz urządzenia słuŜące do ich rozdrabniania (młyny, kruszarka, belownica i dziurkownica). Planowana inwestycja znajduje się w końcowej fazie projektowej i będzie zrealizowana w 2008 roku. Firma EKOLAND pod prowadzoną działalność zamierza zagospodarować teren wydzierŜawiony od spółki akcyjnej ENERGOMONTAś-POŁUDNIE S.A. w Katowicach wydzielony z obszaru Oddziału w Będzinie Łagiszy o powierzchni około 5000 m2. Na przedmiotowym terenie znajdują się dwa budynki przemysłowe, w tym: - obiekt murowany o powierzchni 414, 427 m2, - wiata magazynowa o konstrukcji stalowej o powierzchni 540 m2, - pomieszczenie magazynowe murowane o powierzchni 15 m2. W części obiektu murowanego wydzielona zostanie część socjalna dla pracowników, biura właściciela firmy, oraz dwie hale produkcyjne. Dowiezione, przesortowane i spakowane uprzednio przez dostawcę odpady zostają najpierw skierowane do ręcznej segregacji. Odpady są selekcjonowane w zaleŜności od rodzaju materiału, z którego zostały wykonane ręcznie w jednej z hal produkcyjnych. Segregacja odpadów odbywać się będzie na przenośniku taśmowym ustawionym w pomieszczeniu hali produkcyjnej. WzdłuŜ taśmociągu wydzielone zostaną 4 stanowiska do PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 87 ręcznej segregacji odpadów. Stanowiska wyposaŜone zostaną w pojemniki na odpadowe tworzywa sztuczne nadające się do przeróbki mechanicznej oraz pozostałe rodzaje wyselekcjonowanych odpadów. Wyselekcjonowane odpady z tworzyw sztucznych poddane zostaną rozdrobnieniu w urządzeniach mechanicznych znajdujących się w budynku produkcyjnym. Do obróbki mechanicznej firma wykorzystywać będzie: - 2 młyny o mocy 7,5 kW i wydajności 150 kg/h oraz mocy 11 kW i wydajności 300 kg/h, - kruszarkę o mocy 15 kW i wydajności 300 kg/h, - dziurkownicę o mocy 2,0 kW i wydajności 120 kg/h. Rozdrobnione tworzywa sztuczne umieszczone zostaną w workach polipropylenowych i skierowane zostaną w miejsce ich magazynowania pod halą magazynową lub w wyznaczone miejsce placu manewrowo-magazynowego, gdzie oczekiwać będą na ich odbiorcę. Instalacja do segregacji odpadów naleŜąca do firmy EKOLAND zostanie równieŜ wyposaŜona w belownicę typu OWRAK 5070 HD napędzaną elektrycznie o nacisku 10t. Belownica słuŜyć będzie do prasowania posortowanych odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych, które nie zostały poddane mechanicznej obróbce, a takŜe pozostałych rodzajów odpadów zbieranych w ramach prowadzonej przez firmę EKOLAND działalności gospodarczej. Kompostownia odpadów zielonych Inwestycja zlokalizowana będzie w Będzinie-Grodźcu przy ul. Kempy. Inwestorem jest Zakład Usług Komunalnych Halina Kotuła. Przewidywana ilość odpadów do kompostowania wyniesie 7.000Mg/rok. Kompostowaniu poddawane będą odpady ulegające biodegradacji wytwarzane w wyniku działalności prowadzonej przez Zakład Usług Komunalnych tj. liście, trawa, gałęzie i ścięte konary drzew. Rodzaje odpadów przewidziane do kompostowania w ramach planowanej inwestycji to: 03 01 05, 20 02 01. Odzysk zaliczono do procesu odzysku oznaczonego jako R3 „recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki”. Planuje się prowadzenie kompostowania w 8 pryzmach o wysokości do 2 m i długości 40m. Kompostowaniu poddawany będzie materiał, który przed usypaniem w pryzmy kompostowe zostanie poddany procesowi rozdrobnienia w rębarce oraz mieszania. Z tak przygotowanego materiału usypane zostaną pryzmy, które przy uŜyciu przesiewacza do kompostu będą napowietrzane w celu utrzymania procesu kompostowania. Pryzmy formowane będą na otwartej przestrzeni. Podstawowym sprzętem obsługującym kompostownię będzie: rębarka, mieszarka i przesiewacz kompostu. Czas kompostowania wyniesie od 10 do 12 tygodni. Lokalizację planowanych obiektów w gminach powiatu będzińskiego przedstawiono na zał. 3. 9.4. System gospodarki odpadami komunalnymi w regionach W planie gospodarki odpadami dla woj. śląskiego zaproponowano podział województwa na 11 regionów, w których prowadzona będzie kompleksowa gospodarka odpadami komunalnymi. Dla kaŜdego z proponowanych regionów gospodarki odpadami wyznaczone zostały wymagane poziomy odzysku lub unieszkodliwiania poszczególnych strumieni odpadów. Równocześnie dla kaŜdego z regionów określono aktualną moc przerobową instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Stąd wynikła konieczność zainstalowania dodatkowych mocy przerobowych instalacji w kaŜdym z regionów. Podano zalecenia dla kaŜdego regionu dotyczące technologii oraz zdolności przerobowych instalacji przerobu odpadów, które pozwolą na realizację ustawowych poziomów redukcji składowania odpadów ulegających biodegradacji. Powiat będziński został przydzielony do regionu 7. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 88 Charakterystyka regionu 7 Region 7 z lokalizacją instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych przedstawiono za WPGO w tab. 44 i na rys. 6. Tab. 44 Region 7 Instalacje (czynne, stan na koniec 2006r) Sortownie przepustowość Kompostownie przepustowość Składowiska przybliŜona pozostała pojemność (łącznie) Nr na mapie* Rodzaj instalacji 1. składowisko Składowisko „Recykling Wojkowice” Sp. z o.o., Wojkowice, ul. Długosza 24. składowisko Składowisko odpadów komunalnych, Bytom, al. J.P. II 25. składowisko 26. składowisko 27. składowisko 28. składowisko 30. składowisko 32. składowisko 33. składowisko 34. składowisko 36. składowisko 1. sortownia odpadów z selektywnego zbierania Nazwa i adres instalacji Składowisko odpadów, Chorzów, ul. Brzezińska Składowisko odpadów komunalnych Lipówka I, Dąbrowa Górnicza, ul. Koksownicza Miejski Zakład Przetwarzania Odpadów Komunalnych Lipówka II, Dąbrowa Górnicza, ul. Główna Składowisko Przedsiębiorstwa Składowania i Utylizacji Odpadów Sp. z o.o., Gliwice, ul. Rybnicka Składowisko Odpadów Komunalnych, Katowice, ul. świrowa Składowisko odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne „Landeco” Sp. z o.o., Siemianowice Śląskie, ul. Spacerowa Miejski Zakład Odpadów, Sosnowiec, ul. Grenadierów (zamknięcie kwatery składowiska) Składowisko Odpadów Komunalnych, Świętochłowice, ul. Wojska Polskiego Miejskie Składowisko Odpadów Komunalnych, Zabrze, ul. Cmentarna Sortownia surowców wtórnych, Wojkowice, ul. Długosza 356 500 Mg/rok 102 300 Mg/rok 7 636 100 Mg Rok zamknięcia lub kody przetwarzanych odpadów Pojemność [Mg] lub zdolność przerobowa [Mg/rok] 2016 129 800 po 2018 905 400 nie posiada 2007 32 100 Pozwolenie zintegrowane do 2012r 2010 33 600 Pozwolenie zintegrowane do 2015r 2015 201 500 Pozwolenie zintegrowane do 2017r po 2018 1 343 000 Pozwolenie zintegrowane do 2017r po 2018 518 500 Pozwolenie zintegrowane do 2008r po 2018 3 534 600 Pozwolenie zintegrowane do 2011r 2011 221 000 po 2018 522 800 2011 193 800 20 01 01, 20 01 02, 20 01 39 1 500 Podstawa prawna działalności Pozwolenie zintegrowane do 2013r Pozwolenie zintegrowane do 2017r Pozwolenie zintegrowane do 2017r Pozwolenie zintegrowane do 2016r Zezwolenie do 2012r PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 4. 5. 7. 10. 11. 12. sortownia odpadów zmieszanych i odpadów zbieranych selektywnie sortownia odpadów zmieszanych i odpadów zbieranych selektywnie sortownia odpadów zmieszanych i odpadów zbieranych selektywnie sortownia odpadów z selektywnego zbierania sortownia odpadów z selektywnego zbierania sortownia odpadów z selektywnego zbierania 4. kompostownia 6. kompostownia 7. kompostownia 9. kompostownia 10. kompostownia 11. kompostownia 89 Sortownia odpadów komunalnych i opakowaniowych, Chorzów, ul. Bytkowska Zezwolenie do 2015r 20 03 01 68 500 Sortownia odpadów komunalnych, Dąbrowa Górnicza, ul. Główna Pozwolenie zintegrowane do 2015r 20 03 01, 20 03 07, 20 01 39, 20 01 08 41 500 Sortownia odpadów - Horstmann, Zabrze, ul. Cmentarna Pozwolenie na wytwarzanie odpadów do 2014r 20 03 01 15 000 Sortownia, Katowice, ul. Milowicka Zezwolenie do 2015r 20 01 01, 20 01 02 2 000 Zezwolenie do 2013r 20 01 01, 20 01 02, 20 01 39 18 000 Zezwolenie do 2018r 15 01 07, 17 02 02, 20 01 02 150 000 Zezwolenie 15 01 01, 15 01 04, 15 01 06, 17 04 02, 20 01 01, 20 03 03, 20 03 07 60 000 Pozwolenie zintegrowane do 2015r 20 03 01, 20 02 01 13 300 Pozwolenie na wytwarzanie odpadów 03 01 05, 20 02 01, 20 03 01, 20 03 03 60 000 Pozwolenie na odzysk podgrupy 19 08, 20 02, 20 03, 5 000 Pozwolenie zintegrowane 15 01 01, 19 12 01, 20 01 01 1 000 Zezwolenie na odzysk 20 02 01 3 000 Pozwolenie na wytwarzanie odpadów 19 08 05, 20 01 08, 20 01 38, 20 02 01 Sortownia surowców wtórnych zebranych selektywnie Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych Sp. z o.o., ul. Kokotek w Rudzie Śląskiej Linia do przetwarzania szkła płaskiego i szkła opakowaniowego TEW Recykling Sp. z o.o. Sortownia mechanicznoręczna, Siemianowice Śląskie, ul. Konopnickiej Kompostownia Miejskiego Zakładu Przetwarzania Odpadów Lipówka II, Dąbrowa Górnicza, ul. Główna Kompostownia z MPGK Sp. z o.o., MUT Dano, Katowice, ul. Milowicka Kompostownia pryzmowa SOWEX Sp. z o.o., Piekary Śląskie, ul. Sadowskiego Kompostownia pryzmowa, Siemianowice Śląskie, ul. Zwycięstwa Kompostownia kontenerowa KNEER MPGK Sp. z o.o., Świętochłowice, ul. Wojska Polskiego Kompostownia kontenerowa KNEER MPGK Sp. z o.o., Zabrze, ul. Cmentarna * numeracja obiektów na mapie zgodna z WPGO 20 000 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 Prognoza Ludność Odpady komunalne w tym selektywnie zbierane zmieszane z targowisk z oczyszczania ulic wielkogabarytowe Prognoza z ogrodów i parków Odpady ulegające biodegradacji Rok 2011 2013 1 924 163 1 888 253 753 837 751 279 2009 1 958 991 755 671 2010 1 941 775 754 862 54 382 625 394 5 877 17 193 29 643 67 949 611 545 5 825 17 039 29 528 74 692 604 322 5 772 16 882 29 405 2009 23 181 90 2015 1 850 688 747 796 2018 1 790 699 740 435 88 085 589 494 5 665 16 560 29 142 101 294 574 000 5 552 16 222 28 844 133 979 535 915 5 372 15 683 28 322 2010 22 975 Rok 2011 2013 22 764 22 334 2015 22 884 2018 21 164 372 459 371 547 372 367 373 507 373 855 368 169 13 945 337 031 18 545 2 938 17 384 332 870 18 380 2 913 19 066 332 204 18 211 2 886 22 383 330 424 17 867 2 832 25 624 327 948 17 507 2 776 33 663 314 888 16 932 2 686 w tym papier zbierany selektywnie zmieszane z ogrodów i parków z targowisk Wymagany przerób i dopuszczalne składowanie odpadów ulegających biodegradacji w latach: 2010 2013 2018 przerób [Mg] 120 432 206 096 250 982 dopuszczalne składowanie [Mg] 251 116 167 410 117 187 Zakładane poziomy odzysku odpadów zbieranych selektywnie w latach: 2010 2015 odpady wielkogabarytowe [Mg] 11 811 20 191 odpady niebezpieczne [Mg] 1 529 2 296 opakowania i surowce wtórne [Mg] 67 949 101 294 2018 25 490 2 412 133 979 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 91 - sortownie odpadów z selektywnego zbierania - sortownie odpadów zmieszanych i odpadów zbieranych selektywnie - składowiska - kompostownie Rys. 6 Region 7 W Planie gospodarki odpadami dla województwa śląskiego jako jeden z zasadniczych kierunków działań wskazano intensywny wzrost zastosowania zarówno biologicznych (kompostowania i fermentacji) jak i termicznych metod przekształcania odpadów. Konieczne jest tworzenie międzygminnych struktur organizacyjnych dla realizacji regionalnych obiektów gospodarki odpadami komunalnymi w tym m.in. regionalnych zakładów termicznego przekształcania odpadów. W regionie 7, do którego został przydzielony powiat będziński zarówno funkcjonujące instalacje odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych jak i obiekty planowane do realizacji – szczególnie dwie instalacje termicznego przekształcania odpadów o mocy przerobowej 450 do 500tys. Mg/rok oraz lokalne zakłady (sortownie, wytwórnie paliwa alternatywnego, kompostownie, stacje przerobu odpadów wielkogabarytowych, GPZON) planowane w Katowicach, Sosnowcu, Chorzowie, Dąbrowie Górniczej, Świętochłowicach, Rudzie Śląskiej, Mysłowicach – pozwolą stworzyć zintegrowany, kompleksowy system gospodarki odpadami. Koordynację nad budową systemu pełni Górnośląski Związek Mertropolitalny. Planowane instalacje pozwolą na osiągnięcie wymaganej prawem redukcji składowania odpadów ulegających biodegradacji. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 92 10. Rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć, szacunkowe koszty oraz instytucje odpowiedzialne za ich realizację Wysoka kapitałochłonność przedsięwzięć inwestycyjnych w zakresie realizacji potrzeb gospodarki odpadami wynikających z przepisów prawnych stanowi duŜe obciąŜenie dla budŜetu gmin, a takŜe dochodów osobistych mieszkańców. Stąd w podejmowaniu przedsięwzięć inwestycyjnych niezbędna jest pomoc finansowa z zewnątrz (inwestycje materialne i inwestycje finansowe). Istotną cechą finansowania jest to, Ŝe wartość finansowego zaangaŜowania się, które dokonuje się obecnie, jest znane i pewne, natomiast przyszłe korzyści są jedynie moŜliwe, więc niepewne. WaŜnym zadaniem dla gmin Powiatu powinno być właściwe opracowanie planu działań w gospodarce odpadami. Dokument ten stanowi bowiem o planowaniu inwestycyjnym dla wszystkich uczestniczących w nim podmiotów gospodarczych i decyduje o bezpieczeństwie zwrotu zainwestowanego kapitału. Wprowadzenie w Ŝycie przyjętego w zaktualizowanym planie systemu gospodarki odpadami wiązać się będzie z koniecznością ponoszenia kosztów związanych z realizacją zadań PPGO. Szacunkowe koszty realizacji PPGO przyjęto na podstawie: - kosztów zamieszczonych w KPGO i WPGO, - jednostkowych wskaźników kosztów wyliczonych na podstawie analizy rynku, - danych przedstawionych przez potencjalnych inwestorów. 10.1. Odpady komunalne Szczegółowy wykaz planowanych zadań w gospodarce odpadami komunalnymi dla gmin powiatu będzińskiego przedstawiono w tab. 45. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 93 Tab. 45 Harmonogram i szacunkowe koszty realizacji działań inwestycyjnych i pozainwestycyjnych w latach 2008-2018 Lp. Nazwa przedsięwzięcia 1 Instalacja do odzysku i recyklingu odpadów remontowo-budowlanych w Będzinie (zakład ponadgminny – docelowa przepustowość 250 tys. Mg/rok) Instalacja do sortowania i rozdrabniania odpadów z tworzyw sztucznych w Będzinie Zakład Zagospodarowania Odpadów, w tym: kompostownia i linia do demontaŜu odpadów wielkogabarytowych w Wojkowicach Zamknięcie wydzielonej części kwatery składowiska odpadów w Wojkowicach Rozbudowa i przebudowa istniejącej sortowni odpadów komunalnych Punkt Zbiórki Odpadów (PZO), w Będzinie oraz Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) w pozostałych gminach powiatu będzińskiego Kompostowania odpadów zielonych Jednostka odpowiedzialna / wnioskodawca Okres realizacji Koszty (tys. zł) 2008 2009 2010 2011-2018 Źródła finansowania Zadania inwestycyjne 2 3 4 5 6 7 Firma „WIREX” z Będzina Sp.J., Jan, Jerzy Wirek* 2008 5000,0 - - - Firma „Wirex”, inni przedsiębiorcy, organizacje ponadgminne, gminy Firma z Będzina „Ekoland” Obrót Surowcami Wtórnymi Arkadiusz Okoń 2008 120,0 - - - Firma „Ekoland” „Recykling Wojkowice” b.d. 4000,0 4000,0 - - Międzygminna Spółka, Przedsiębiorcy „Recykling Wojkowice” 2011-2012 - - - 1500,0 Międzygminna Spółka, Przedsiębiorcy „Recykling Wojkowice” - - - - - Międzygminna Spółka Gminy 2008-2010 200,0 200,0 200,0 - GFOŚiGW, Przedsiębiorcy Zakład Usług Komunalnych Halina Kotuła 2009 - 6000,0 - - Zakład Usług Komunalnych, środku unijne 40,0 40,0 300,0 Przedsiębiorcy, Ekologiczne Fundusze Celowe oraz EkoFundusz Zadania pozainwestycyjne 8 9 Kontrola podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów Rozszerzenie selektywnej zbiórki surowców wtórnych i opakowań Gminy, WIOŚ, jednostki kontrolne Działania ciągłe Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 40,0 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 Lp. Nazwa przedsięwzięcia 10 Wprowadzenie (2007-2008) oraz rozwój (2009-2018) selektywnej zbiórki, w tym „u źródła” odpadów ulegających biodegradacji Koszty obsługi selektywnej zbiórki surowców wtórnych i opakowań Koszty obsługi selektywnej zbiórki odpadów ulegających biodegradacji 11 12 13 14 15 16 17 Koszty obsługi zbiórki odpadów budowlanych i wielkogabarytowych w tym zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego Obsługa zbiórki odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych Obsługa Punktu Zbiórki Odpadów (PZO) w Będzinie oraz Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) w pozostałych gminach powiatu będzińskiego Likwidacja wszystkich „dzikich” wysypisk komunalnych i ich rekultywacja Prawidłowe zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych Jednostka odpowiedzialna / wnioskodawca Okres realizacji Przedsiębiorcy, gminy 94 Koszty (tys. zł) Źródła finansowania 2008 2009 2010 2011-2018 2008-2010 i 2011-2018 30,0 30,0 30,0 240,0 Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 90,0 90,0 90,0 750,0 Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 60,0 60,0 60,0 500,0 Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 150,0 150,0 150,0 1200,0 Przedsiębiorcy, Ekologiczne Fundusze Celowe oraz EkoFundusz Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 75,0 75,0 75,0 600,0 Przedsiębiorcy, Ekologiczne Fundusze Celowe oraz EkoFundusz Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 100,0 100,0 100,0 800,0 Firmy, Gminy Gminy 2008-2018 b.d. b.d. b.d. b.d. Gminy Właściciele lub zarządzający oczyszczalniami ścieków 2008-2018 900,0 900,0 900,0 5200,0 Właściciele lub zarządzający oczyszczalniami ścieków, Firmy, Gminy 2008-2010 b.d. b.d. b.d. - GFOŚiGW PFOŚiGW 2008-2018 45,0 45,0 45,0 350,0 GFOŚiGW PFOŚiGW 2008-2018 40,0 40,0 40,0 300,0 GFOŚiGW PFOŚiGW 18 Współdziałanie na rzecz budowy Gminy, Związki Gmin, Regionalnych Zakładów ZagospoPowiat darowania Odpadów (RZZO) 19 Program informacyjno-edukacyjny Gminy, Związki Gmin, związany z wdraŜaniem PPGOPowiat opracowanie i realizacja 20 Monitorowanie wdraŜania ustaleń Gminy, Związki Gmin, PPGO (obsługa monitorowania) Powiat b.d. – brak danych * - inwestycja ukończona Przedsiębiorcy, Ekologiczne Fundusze Celowe oraz EkoFundusz Przedsiębiorcy, Ekologiczne Fundusze Celowe oraz EkoFundusz Przedsiębiorcy, Ekologiczne Fundusze Celowe oraz EkoFundusz PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 95 10.2. Odpady z sektora gospodarczego Tab. 46 Harmonogram rzeczowo-finansowy w ramach gospodarki odpadami z sektora gospodarczego w latach 2008-2018 Lp. Zadanie 1 Opracowanie i wdroŜenie programu edukacyjnego dla wytwórców odpadów niebezpiecznych pochodzących z sektora małych i średnich przedsiębiorstw Opracowanie programów usuwania wyrobów zawierających azbest z obiektów zlokalizowanych na terenie poszczególnych gmin Opracowanie programu monitoringu usuwania i demontaŜu wyrobów zawierających azbest 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Akcja informacyjna dotycząca moŜliwości finansowania i usuwania wyrobów zawierających azbest Dofinansowanie kosztów usuwania wyrobów zawierających azbest z obiektów będących własnością gmin oraz obiektów będących własnością osób fizycznych nie będących przedsiębiorcami Kontrola wszystkich podmiotów wytwarzających odpady medyczne i weterynaryjne pod kątem prawidłowej gospodarki odpadami (ewidencja i przekaz informacji o ilościach wytwarzanych odpadów) Likwidacja odpadów zawierających PCB Wprowadzanie technologii mało i bezodpadowych Rozbudowa systemu zbierania olejów odpadowych ze źródeł rozproszonych Opracowanie i wdroŜenie systemu zbierania baterii i akumulatorów przenośnych Budowa instalacji do katalitycznego przerobu odpadów z tworzyw sztucznych 12 Budowa instalacji do produkcji z odpadów płyt konstrukcyjno-izolacyjnych z wykorzystaniem generatora do zgazowania odpadów jako źródła ciepła zasilającego prasy grzewcze instalacji b.d. – brak danych Termin realizacji Szacunkowe koszty [tys. Mg] Jednostka odpowiedzialna Źródła finansowania 2008-2011 b.d. Marszałek Województwa Starosta środki budŜetowe, fundusze ochrony środowiska 2008-2009 70 Gminy środki budŜetowe, GFOŚiGW 2009-2010 10 Gminy, Powiat, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego środki budŜetowe, PFOŚiGW, GFOŚiGW 2008-2018 50 Gmina, Powiat środki budŜetowe, GFOŚiGW, PFOŚiGW 2009 do 50% kosztów usuwania wyrobów zawierających azbest Powiat PFOŚiGW Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, Powiatowy Inspektorat Weterynarii Przedsiębiorcy Przedsiębiorcy organizacje odzysku, producenci olejów organizacje odzysku, producenci, wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast 2008-2018 - środki własne 2008-2010 2008-2018 b.d. b.d. 2008-2018 b.d. 2008-2011 b.d. 2008-2012 12 000 Przedsiębiorcy środki własne 2008-2010 1 660 Przedsiębiorcy środki własne środki własne, WFOŚiGW środki własne środki własne środki własne PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 96 11. Wnioski z analizy oddziaływania zaktualizowanego PPGO na środowisko oraz sposób ich uwzględniania w Planie Analiza ma charakter ogólny i dotyczący oddziaływania na środowisko rozwoju gospodarki odpadami w powiecie będzińskim. Przedstawione poniŜej wnioski wynikają z analizy oddziaływania na środowisko zamierzeń zaktualizowanego planu gospodarki odpadami dla gmin powiatu będzińskiego. Oddziaływanie na środowisko projektowanego systemu gospodarki odpadami rozpatrywano w aspekcie zaspokojenia w pierwszym rzędzie potrzeb gmin powiatu, a następnie stopniowego wdroŜenia zgodności z planem gospodarki odpadami dla województwa śląskiego - rozwiązań w skali regionalnej oraz hierarchii działań, czyli wdroŜenia w pierwszej kolejności procesów odzysku, a następnie unieszkodliwiania, traktując składowanie odpadów jako rozwiązanie ostateczne. 1. Biorąc pod uwagę fakt, Ŝe odpady komunalne wytworzone w powiecie będzińskim będą głównie poddawane odzyskowi i/lub unieszkodliwianiu w istniejących lub budowanych regionalnych obiektach gospodarki odpadami zlokalizowanych poza Powiatem, uciąŜliwości związane z tym działaniami nie będą miały istotnego wpływu na poszczególne komponenty środowiska w Powiecie, 2. Obiekty stanowiące uzupełnienie do systemu regionalnego gospodarki odpadami komunalnymi częściowo juŜ istnieją – składowisko i stacja recyklingu w Wojkowicach oraz instalacja do odzysku i recyklingu odpadów remontowo-budowlanych. Planowane są następujące inwestycje: • Punkt Zbiórki Odpadów (PZO) w gminie Będzin; • Gminne Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) we wszystkich gminach powiatu poza Będzinem; • Zakład Zagospodarowania Odpadów (ZZO) z kompostownią i linią demontaŜu odpadów wielkogabarytowych w gminie Wojkowice; 3. W trakcie procesu inwestycyjnego ww. planowanych obiektów szczególny nacisk naleŜy połoŜyć na ocenę proponowanych przez wykonawców prac, rozwiązań technicznotechnologicznych, zapewniających minimalizację potencjalnych zagroŜeń dla środowiska; 4. Eksploatowane na terenie powiatu międzygminne składowisko odpadów komunalnych w Wojkowicach (pozwolenie zintegrowane do 2013r, rok zamknięcia – 2016) posiada odpowiednie zabezpieczenia minimalizujące negatywne oddziaływanie na komponenty środowiska (podwójna warstwa izolacyjna – bentonit i folia PEHD o grubości 2mm, system zbierania i odprowadzania ścieków oraz system odgazowania). Wykonane zabezpieczenia oraz niewielka skala obiektu sprawiają, Ŝe składowisko w Wojkowicach w niewielkim stopniu oddziałuje na otoczenie, co wynika z prowadzonych badań oddziaływania składowiska na środowisko. ZauwaŜalne oddziaływanie stwierdzono praktycznie jedynie w przypadku zanieczyszczenia bakteriologicznego powietrza atmosferycznego. Badania zawartości substancji chemicznych w powietrzu atmosferycznym w okolicach składowiska nie wykazały przekroczeń w stosunku do dopuszczalnych norm za wyjątkiem pyłu zawieszonego. Nie stwierdza się takŜe ewidentnego wpływu składowiska na jakość wód gruntowych. Hałas powodowany wykorzystywaniem cięŜkiego sprzętu (kompaktora) oraz dowozem odpadów transportem samochodowym nie powoduje ponadnormatywnego poziomu dźwięku na granicy najbliŜszych obiektów ochrony akustycznej jakimi są budynki jednorodzinne przy ul. Długosza w Wojkowicach. W świetle powyŜszego stwierdza się, Ŝe potencjalny wpływ składowania odpadów komunalnych na poszczególne komponenty środowiska jest ograniczany do minimum. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 97 5. Negatywny wpływ na środowisko wywierają na terenie powiatu nielegalne „dzikie” wysypiska odpadów powodujące: potencjalne skaŜenie mikrobiologiczne, moŜliwość zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych oraz gleb zwłaszcza w rejonie zbiorników wodnych i terenów rekreacyjnych; do racjonalnych działań zmniejszających obciąŜenie dla środowiska (odcieki, gazy, odory) w ramach planu gospodarki odpadami naleŜy likwidacja „dzikich” wysypisk. Jest to problem bardzo trudny i tylko radykalna zmiana świadomości ekologicznej społeczeństwa moŜe spowodować, Ŝe zlikwidowane i zrekultywowane dzikie wysypiska nie powstaną na nowo; 6. W zaktualizowanym PPGO moŜna zaobserwować generalną tendencję w kierunku rozwiązań problemów zagospodarowania odpadów z uwzględnieniem ich odzysku i unieszkodliwiania, poza składowaniem. Ustalone cele PPGO są zatem zgodne z wymogami prawa polskiego i Unii Europejskiej; 7. NajwaŜniejszym zagroŜeniem dla środowiska związanym z realizacją PPGO będzie nieterminowe realizowanie zapisanych w nim działań. Dotyczy to przede wszystkim realizacji zadań w zakresie zbierania odpadów i ich odzysku lub unieszkodliwiania. Przy załoŜeniu stałego generowania odpadów komunalnych, konieczne jest podniesienie efektywności ich selektywnego zbierania, w przeciwnym bowiem razie odpady te trafią na składowiska. MoŜe wystąpić sytuacja, Ŝe odpady będą usuwane do środowiska w sposób niekontrolowany. Jest to największe zagroŜenie, dlatego bezwzględnie naleŜy dąŜyć do ograniczenia ilości odpadów składowanych; 8. Niezbędne jest wprowadzenie mechanizmów wspomagających funkcjonowanie istniejących i nowo tworzonych systemów zbierania odpadów oraz ich odzysku i unieszkodliwiania. Ponadto naleŜy prowadzić ciągłe akcje edukacyjno-informacyjne dotyczące konieczności włączenia się mieszkańców w system selektywnego zbierania odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem wydzielania odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych. NaleŜy uświadamiać zagroŜenie dla zdrowia, jakie wiąŜe się z oddziaływaniem niewłaściwie zagospodarowanych odpadów niebezpiecznych. Ponadto w trybie pilnym przystąpi się do organizacji systemu zbiórki i magazynowania odpadów niebezpiecznych (GPZON); 9. Pozytywnym efektem zamierzeń planu gospodarki odpadami dla środowiska będzie stopniowe zmniejszanie się ilości odpadów komunalnych kierowanych do składowania. Przy pełnej realizacji działań przewidywanych niniejszym planem powinna nastąpić redukcja ilości składowanych odpadów od 68% w roku 2007 do 42% w roku 2018. Zdecydowane zmniejszenie ilości deponowanych w środowisku odpadów komunalnych oznacza zmniejszenie uciąŜliwości dla środowiska, ograniczenie terenu przeznaczonego na składowanie odpadów i moŜliwość wydłuŜenia w czasie eksploatacji składowisk (w tym przypadku w odniesieniu do skali województwa); 10. Wzrost ilości odpadów komunalnych poddawanych procesom odzysku i unieszkodliwiania (innym niŜ składowanie) spowoduje zmianę składu deponowanych odpadów. Szczególne znaczenie będzie tu miała redukcja ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji. Zmiany składu odpadów wyraŜać się będą znacznym zmniejszeniem zawartości w odpadach substancji organicznych powodujących największe zagroŜenie dla środowiska (zanieczyszczone odcieki i gazy składowiskowe). Poprzez te działania zmniejszy się potencjalnie negatywny wpływ składowiska na środowisko; 11. Zalecane w PPGO kompostowanie odpadów ulegających biodegradacji przez mieszkańców gmin wiejskich oraz na obszarach z zabudową jednorodzinną zakresie własnym (kompostowanie przydomowe) pozwoli na wyeliminowanie niekorzystnych skutków składowania tych odpadów (odcieki, gaz wysypiskowy, itd.) oraz na uzyskanie produktu do zagospodarowania; PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 98 12. Podstawową barierą w osiągnięciu zakładanych w planie poziomów odzysku i unieszkodliwiania odpadów moŜe okazać się nieefektywna selektywna zbiórka odpadów. Dotyczy to głównie odpadów pochodzących od mieszkańców, a zwłaszcza odpadów ulegających biodegradacji, surowców wtórnych i odpadów niebezpiecznych. Z tego względu jako priorytetowe przyjmuje się szerokie akcje szkoleń i podnoszenia świadomości ekologicznej społeczności lokalnej. śeby osiągnąć zakładane zwielokrotnienie poziomu wzrostu ilości odpadów nadających się do recyklingu w wyniku selektywnej zbiórki z aktualnego poziomu ok. 2.484 Mg/rok do ok. 9.029 Mg w 2018r naleŜy przystąpić do intensywnych działań gdyŜ w innym przypadku istnieje ryzyko nie wypełnienia przyjętych załoŜeń planu, a w konsekwencji pozytywne efekty dla środowiska nie zostaną osiągnięte; 13. W zakresie gospodarki odpadami powstającymi w sektorze gospodarczym ma miejsce pozytywna tendencja sukcesywnego wzrostu stopnia odzysku odpadów przemysłowych innych niŜ niebezpieczne. Według załoŜonych w projekcie Planu celów i kierunków działań, trend ten powinien być utrzymany. Prognozowane, znaczne zwiększenie ilości wytwarzania odpadów innych niŜ niebezpieczne - odpadów energetycznych, związane z projektowaną inwestycją w PKE SA El. „Łagisza” wymagać będzie działań organizacyjnych i technicznych umoŜliwiających zagospodarowanie tak znacznych ilości odpadów (moŜliwy wzrost o około 650 tys. Mg odpadów ze spalania fluidalnego); 14. W PPGO planowane są następujące instalacje do odzysku odpadów innych niŜ niebezpieczne: - instalacja do produkcji z odpadów płyt konstrukcyjno-izolacyjnych z wykorzystaniem generatora do zgazowania uwodnionych odpadów jako źródła ciepła zasilającego prasy grzewcze instalacji zlokalizowana w Wojkowicach; - instalacja termokatalitycznego przetwarzania odpadów z tworzyw sztucznych do produkcji komponentu stanowiącego surowiec wykorzystywany głównie w przemyśle rafineryjnym i petrochemicznym; - instalacja do sortowania i rozdrabniania odpadów z tworzyw sztucznych (produkcja granulatu). Według wstępnych informacji uzyskanych od inwestorów ww. przedsięwzięć przewidziane jest zastosowanie środków i urządzeń ograniczających w maksymalny sposób moŜliwe, potencjalne niekorzystne oddziaływanie na środowisko. Realizacja ww. inwestycji wymagać będzie na etapie projektowania i pozwolenia na budowę raportów o oddziaływaniu na środowisko, które określą rzeczywisty wpływ planowanych przedsięwzięć na poszczególne elementy środowiska; 15. Aktualnie na terenie Powiatu nie są zlokalizowane i nie planuje się budowy obiektów i instalacji do unieszkodliwiania odpadów powstających w sektorze gospodarczym; 16. Działania związane z unieszkodliwianiem niebezpiecznych odpadów tzw. szczególnych: odpadów i urządzeń zawierających PCB, odpadów azbestowych, odpadów medycznych i weterynaryjnych itp. , wymagają prowadzenia stałej kontroli przebiegu ich realizacji. Jest to z punktu widzenia ochrony środowiska działalność priorytetowa; Niezbędne jest ich monitorowanie pod kątem oceny uzyskiwanych efektów; 17. Realizacja ujętych w Planie celów i kierunków działań związanych z gospodarką odpadami z sektora gospodarczego, w tym objęcie ewidencją i kontrolą w zakresie gospodarowania wszystkich odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym w Powiecie winno dać pozytywne efekty dla środowiska. W zakresie prowadzenia prawidłowej gospodarki odpadami w szczególności w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw notuje się sukcesywny wzrost ilości przedsiębiorców – wytwórców odpadów poddających się procedurze uzyskiwania zezwoleń na wytwarzanie odpadów lub przekazywania informacji o ilościach wytwarzanych odpadów i sposobach gospodarowania nimi; PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 99 18. W projekcie Planu gospodarki odpadami zaproponowano sposób organizacji i zasady monitoringu systemu gospodarki odpadami, umoŜliwiające jego odpowiednią realizację. Ponadto przyjęto, Ŝe lista wskaźników monitorowania efektywności Planu będzie podlegać bieŜącemu uzupełnianiu i modyfikacji, co umoŜliwi efektywną kontrolę wprowadzanego systemu; 19. Projekt zaktualizowanego PPGO stanowi niewielką modyfikację ustaleń w zakresie ochrony środowiska przyjętych w PPGO z 2004r; 20. Przewidywane w zaktualizowanym PPGO działania dotyczące gospodarki odpadami, w tym obiektów gospodarki odpadami, które powinny być realizowane, eksploatowane i monitorowane zgodnie z obowiązującymi wymogami pozwolą na zminimalizowanie potencjalnego, negatywnego oddziaływania na wszystkie komponenty środowiska, w tym środowiska wodnego w zlewniach analizowanego obszaru objętego Planem; 21. Plan gospodarki odpadami dla powiatu będzińskiego jest zgodny z zapisami krajowego i wojewódzkiego planu gospodarki odpadami. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 100 12. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów Ocena wdraŜania załoŜeń Planu gospodarki odpadami zostanie przeprowadzona w formie sprawozdania z jego realizacji za okres 2007-2008 oraz 2009-2010. Sprawozdania będą przedkładane Radzie Powiatu. System sprawozdawczości obejmuje zestaw wskaźników umoŜliwiających ocenę realizacji kaŜdego z celów określonych w Planie, przy uwzględnieniu stanu wyjściowego czyli roku 2006, oraz przewidywanych wartości docelowych wskaźników w latach 2009-2011. 12.1. Odpady komunalne Tab. 47 Wskaźniki monitorowania PPGO Lp. Nazwa wskaźnika 10 Odsetek masy zbieranych odpadów komunalnych w stosunku do masy powstających odpadów Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie Odsetek mieszkańców powiatu objętych umowami na odbiór odpadów Odsetek mieszkańców powiatu objętych systemem selektywnego odbierania odpadów Liczba legalnych składowisk odpadów komunalnych nie spełniających wymogów technicznych Odsetek składowanych bez przetworzenia zmieszanych odpadów komunalnych Liczba czynnych składowisk odpadów komunalnych Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji Wydzielenie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych Poziom selektywnego zbierania odpadów (surowców wtórnych) 11 Poziom selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych 1 2 3 4 5 6 7 8 9 12 13 14 Łączna przepustowość istniejących kompostowni odpadów zielonych na terenie powiatu będzińskiego Masa wytworzonych komunalnych osadów ściekowych Odsetek komunalnych osadów ściekowych zagospodarowanych Źródło danych Jednostka Wartość w 2006r Zakładana wartość w 2009r Zakładana wartość w 2011r ankietyzacja gmin % 97,7 100 100 ankietyzacja gmin % 5,2 8,0 10 ankietyzacja gmin % 91,4 95 100 ankietyzacja gmin % b.d. 50 70 ankietyzacja gmin szt. - - - ankietyzacja gmin % 92,5 88 85 ankietyzacja gmin szt. 1 1 1 ankietyzacja gmin % w stos. do wytw. w 1995r 0 20 30 0,23 40 60 5,2 8 11 17 30 45 ankietyzacja gmin ankietyzacja gmin GUS, ankietyzacja gmin % w stos. do całk. ich ilości w zmiesz. odp. komun. % w stos. do całk. ilości wytwarzanych odp. komun. % w stos. do całk. ilości wytw. odp. wielkogab. UMWŚ, WIOŚ tys. Mg/rok 0,5 10 12 GUS Mg suchej masy 6.683 - - GUS % 95,4 96 96 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 101 12.2. Odpady z sektora gospodarczego Podstawowymi źródłami informacji o wartości wskaźników są: wojewódzka baza danych o odpadach (WSO), GUS, informacje z gmin powiatu będzińskiego oraz sprawozdanie z realizacji PPGO dla powiatu będzińskiego. Tab. 48 Wskaźniki monitorowania PPGO Lp. Nazwa wskaźnika 1 Masa wytwarzanych odpadów z sektora gospodarczego ogółem Masa pozostałych do zlikwidowania urządzeń zawierających PCB Masa pojazdów demontowanych w stacjach demontaŜu pojazdów Łączna przepustowość stacji demontaŜu pojazdów Masa zebranego sprzętu elektrycznego i elektronicznego z gospodarstw domowych w przeliczeniu na statystycznego mieszkańca Masa pozostałych do usunięcia wyrobów zawierających azbest 2 3 4 5 6 Źródło danych Jednostka Wartość 2006r Zakładana wartość w 2009r Zakładana wartość w 2011r WSO, GUS tys. Mg/rok 483,445 700,550 1 200,560 sprawozdanie* Mg szt. litry 8 303 52 3 962 nie określono 0 0 0 sprawozdanie* Mg/rok 179,2 nie określono nie określono WSO Mg/rok 7 800 7 800 7 800 WSO kg/M b.d. 4 4 tys. Mg m3 (sieć 8,953 251,3 nie określono nie określono sprawozdanie* gminy wodociągowa) * Sprawozdanie z realizacji PPGO w latach 2004-2006, Starostwo Powiatowe w Będzinie, Wydział Architektury i Ochrony Środowiska, Będzin, lipiec 2007r; b.d. – brak danych. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 102 13. Streszczenie Plan gospodarki odpadami dla powiatu będzińskiego (PPGO) stanowi aktualizację planu z 2004r Obejmuje okres 2007-2010 (zadania krótkookresowe) oraz 2011-2018 (zadania długookresowe). W niniejszym planie przedstawiono: • aktualny stan gospodarki odpadami, • ocenę realizacji obowiązującego planu gospodarki odpadami, • prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, • cele w gospodarce odpadami, • działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, • projektowany system gospodarki odpadami, • harmonogram realizacji przedsięwzięć, szacunkowe koszty oraz instytucje odpowiedzialne za ich realizację, • wnioski z analizy oddziaływania zaktualizowanego PPGO na środowisko, • system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów. 13.1. Odpady komunalne Stan aktualny Bilans odpadów komunalnych wytworzonych w powiecie będzińskim wyniósł w 2006r (rok bazowy) – 48.146,04 Mg. Ilość zebranych odpadów komunalnych z terenu powiatu będzińskiego wyniosła w 2006r – 47.020,59 Mg. Z powyŜszych danych wynika, Ŝe ok. 1.125,45 Mg odpadów komunalnych trafiło w 2006r w sposób niekontrolowany do środowiska, co stanowiło ok. 2,3% wytworzonych odpadów. Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania w 2006r przedstawia się następująco: - procesowi kompostowania poddano 486,19 Mg odpadów tj. ok. 2,1% ilości wytworzonych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - odzyskowi innemu niŜ kompostowanie poddano 1.997,18 Mg odpadów, co stanowiło ok. 4,1% ogólnej ilości wytworzonych odpadów komunalnych, - unieszkodliwiono przez składowanie 43.486,41 Mg odpadów, co stanowiło ok. 90,3% ogólnej ilości wytworzonych odpadów komunalnych. Zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych objętych jest ok. 91,4% mieszkańców Powiatu. W okresie 2004-2006 osiągnięto następujące cele: - uporządkowano pod względem organizacyjnym system zbierania i transportu odpadów ze szczególnym uwzględnieniem niekontrolowanego wprowadzania odpadów komunalnych do środowiska (inwentaryzacja i bieŜąca likwidacja nielegalnych wysypisk odpadów), - kształtowano i edukowano społeczeństwo w zakresie gospodarowania odpadami, - podniesiono skuteczność selektywnego zbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, - rozwijano selektywne zbieranie odpadów budowlanych i wielkogabarytowych, - sukcesywnie wprowadzano selektywne zbieranie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 103 Realizacja zadań związanych z selektywnym zbieraniem odpadów komunalnych przedstawia się następująco: - odzysk surowców wtórnych i opakowań dotyczył szkła, tworzyw sztucznych, papieru i tektury oraz metali i osiągnął w 2006r – 17,75% wymaganego przepisami poziomu odzysku, - odzysk odpadów ulegających biodegradacji był realizowany tylko dla odpadów zielonych i osiągnął w 2006r – 12,37% zaplanowanego odzysku, a tym samym większa niŜ planowano ilość odpadów ulegających biodegradacji trafiła na składowiska, - odzysk odpadów wielkogabarytowych wyniósł w 2006r – 85,84% zakładanego poziomu odzysku, - odzysk odpadów niebezpiecznych wyniósł w 2006r - 2,88% planowanego poziomu odzysku i dotyczył tylko baterii oraz zuŜytych lekarstw. Nie realizowano w pełnym zakresie proponowanego systemu gospodarki odpadami, m.in. nie wybudowano w Ŝadnej gminie Powiatu Gminnego Centrum Zbiórki Odpadów (GCZO) z Gminnym Punktem Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON). Stwierdzono korzystanie z usług osiemnastu składowisk odpadów komunalnych. Odbiór odpadów prowadzony jest na terenie gmin Powiatu przez 21 firm. Gminy powiatu będzińskiego wywiązują się z obowiązków związanych ze zbieraniem, odzyskiem i recyklingiem odpadów opakowaniowych (odpady opakowaniowe trafiają do recyklerów, z którymi mają podpisane umowy firmy zajmujące się selektywnym zbieraniem odpadów. Ilość sortowni, w których powinny być poddawane odpady opakowaniowe recyklingowi jest niewystarczająca. ZauwaŜono nieścisłości w dokumentowaniu recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych. Komunalne osady ściekowe w coraz mniejszym stopniu są deponowane na składowiskach (4,6%), zaczynają przewaŜać procesy odzysku tych odpadów – wykorzystanie przyrodnicze i rolnicze, brak jednak kompleksowego systemu gospodarowania tymi odpadami w skali Powiatu. NajwaŜniejsze problemy: • nie objęcie wszystkich mieszkańców powiatu zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych (powinno być objęte 100% mieszkańców), • zbyt niski postęp w selektywnym zbieraniu odpadów komunalnych w tym odpadów niebezpiecznych i ulegających biodegradacji występujących w strumieniu odpadów komunalnych w stosunku do przyjętych w PPGO poziomów odzysku, • niewystarczająca kontrola w zakresie wypełniania obowiązków związanych z odzyskiem i recyklingiem odpadów opakowaniowych i nieścisłości w ich dokumentowaniu, • zbyt duŜa masa nieprzetworzonych odpadów komunalnych kierowana do składowania, • stosowanie praktyk nielegalnego składowania odpadów komunalnych, • brak realizacji zadań inwestycyjnych zaproponowanego w PPGO systemu gospodarki odpadami komunalnymi (GCZO z GPZON), • brak rozwiązań systemowych w gospodarowaniu odpadami – korzystanie z usług osiemnastu składowisk odpadów komunalnych przy ograniczonym korzystaniu z istniejących instalacji i miejsc odzysku i unieszkodliwiania odpadów (poza składowaniem), • w skali powiatu brak kompleksowego systemu zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych, PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 • • 104 niska aktywność większości gmin w działaniach związanych z tworzeniem ponadgminnych jednostek organizacyjnych, które realizowałyby kompleksową gospodarkę odpadami komunalnymi, niedostateczny stan świadomości ekologicznej społeczeństwa pomimo szerokich i intensywnych działań w tym zakresie, co w konsekwencji powoduje słaby postęp w selektywnym zbieraniu zwłaszcza odpadów ulegających biodegradacji i odpadów niebezpiecznych. Prognozy zmian ilości odpadów komunalnych Oszacowano, Ŝe ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w najbliŜszych latach nie będzie wzrastać znacząco osiągając w 2009r – 48.414 Mg, w 2015r – 49.544 Mg i 50.111 Mg w 2018r. ZałoŜone cele Cele krótkoterminowe do 2010r • kontynuację podnoszenia świadomości ekologicznej mieszkańców; • objęcie wszystkich mieszkańców powiatu zorganizowanym systemem odbierania odpadów komunalnych; • zapewnienie wszystkim mieszkańcom powiatu moŜliwości selektywnego zbierania odpadów; • ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do poziomu 75% wagowo tych odpadów w stosunku do ich ilości wytwarzanych w 1995r; • uzyskanie znaczących efektów w selektywnym zbieraniu odpadów: - niebezpiecznych zawartych w strumieniu odpadów komunalnych, - wielkogabarytowych w tym wyrobów AGD i zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, - przydatnych do recyklingu, w tym odpadów opakowaniowych wchodzących w strumień odpadów komunalnych, - remontowo-budowlanych ze strumienia odpadów budowlanych, • osiągnięcie w 2010r zakładanych w „KPGO 2010” poziomów selektywnego gromadzenia następujących odpadów: - komunalne odpady niebezpieczne – do 50%, - odpady wielkogabarytowe – 40%, - nadające się do recyklingu – 10% ich ilości w całkowitej masie (zmieszanych) odpadów komunalnych, oraz remontowo-budowlanych – 50% wytworzonych ilości tych odpadów. • uporządkowanie składowisk innych niŜ niebezpieczne i obojętne – zamknięcie składowisk nie spełniających wymogów oraz nie posiadających zezwolenia zintegrowanego, • zmniejszenie ilości składowanych odpadów komunalnych do poziomu 86% w stosunku do ilości odpadów wytwarzanych; • utworzenie organizacyjnych struktur ponadgminnych, zarządzających gospodarką odpadami komunalnymi w ramach regionalnych systemów; • zwiększenie stopnia kontroli obrotu komunalnymi osadami ściekowymi dla zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego i środowiskowego, • korzystanie z nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym technologii biologicznego i termicznego przekształcania. Cele długoterminowe (2011-2018): • ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do poziomu 50% tych odpadów w 2013r i 35% w 2020r w stosunku do ich ilości wytwarzanych w 1995r; PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 • • • 105 dalszy wzrost efektów selektywnego zbierania odpadów: - niebezpiecznych (do 80% w 2015r oraz do 90% w 2018r ich ilości w całkowitej masie zmieszanych odpadów komunalnych), - wielkogabarytowych (70% w 2015r oraz 90% w 2018r ich ilości w całkowitej masie zmieszanych odpadów komunalnych), - remontowo-budowlanych (do 80% w 2018r wytworzonych ilości tych odpadów). - nadających się do recyklingu (15% w 2015r oraz 20% w 2018r ich ilości w całkowitej masie zmieszanych odpadów komunalnych); zmniejszenie ilości składowanych odpadów komunalnych do poziomu 60% w stosunku do ilości odpadów wytwarzanych; intensyfikacja korzystania i wdroŜenia nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych i komunalnych osadów ściekowych, w tym technologii biologicznego i termicznego przekształcania w utworzonych kompleksowych obiektach regionalnych. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi Do działań zmierzających do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi naleŜą głównie: • działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów oraz ograniczeniu ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, • działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Projektowany system gospodarki odpadami komunalnymi Gminy powiatu będzińskiego realizować będą systemy zbierania odpadów komunalnych z uwzględnieniem wszystkich elementów – rozszerzenie i rozwój istniejących systemów (selektywne zbieranie surowców wtórnych i opakowań, odpadów wielkogabarytowych i budowlanych, odpadów niebezpiecznych z uwzględnieniem zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego) oraz rozwój systemów selektywnego zbierania odpadów ulegających biodegradacji „u źródła”. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych wytworzonych i zebranych w gminach powiatu będzińskiego odbywać się będzie do czasu wybudowania w regionie 7, do którego został przydzielony Powiat – Regionalnych Zakładów Zagospodarowania Odpadów (RZZO) w obiektach przedstawiony w tab. - zał. 6 i na rys. – zał. 7. Ponadto do systemu gospodarki odpadami komunalnymi powiatu będzińskiego naleŜeć będą proponowane do realizacji w latach 2008-2010 następujące obiekty: - Punkt Zbiórki Odpadów (PZO) w gminie Będzin, - Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON-y) w pozostałych gminach powiatu będzińskiego, - instalacja do sortowania rozdrabniania odpadów z tworzyw sztucznych (produkcja granulatu) w gminie Będzin, - instalacja do odzysku i recyklingu odpadów remontowo-budowlanych w gminie Będzin (budowa zakładu ukończona w 2008r przez firmę „WIREX”), - Zakład Zagospodarowania Odpadów (ZZO) z kompostownią i linią demontaŜu odpadów wielkogabarytowych, - Kompostowania odpadów zielonych w Będzinie-Grodźcu. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 106 Harmonogram i szacunkowe koszty realizacji działań w gospodarce odpadami komunalnymi w latach 2008-2018 Lp. Nazwa przedsięwzięcia 1 Instalacja do odzysku i recyklingu odpadów remontowo-budowlanych w Będzinie (zakład ponadgminny – docelowa przepustowość 250 tys. Mg/rok) Instalacja do sortowania i rozdrabniania odpadów z tworzyw sztucznych w Będzinie Zakład Zagospodarowania Odpadów, w tym: kompostownia i linia do demontaŜu odpadów wielkogabarytowych w Wojkowicach Zamknięcie wydzielonej części kwatery składowiska odpadów w Wojkowicach Rozbudowa i przebudowa istniejącej sortowni odpadów komunalnych Punkt Zbiórki Odpadów (PZO), w Będzinie oraz Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) w pozostałych gminach powiatu będzińskiego Kompostownia odpadów zielonych Jednostka odpowiedzialna / wnioskodawca Okres realizacji Źródła finansowania Firma „WIREX” z Będzina Sp.J., Jan, Jerzy Wirek* 2008 Firma „Wirex”, inni przedsiębiorcy, organizacje ponadgminne, gminy Firma z Będzina „Ekoland” Obrót Surowcami Wtórnymi Arkadiusz Okoń 2008 Firma „Ekoland” „Recykling Wojkowice” b.d. Międzygminna Spółka, Przedsiębiorcy „Recykling Wojkowice” 2011-2012 Międzygminna Spółka, Przedsiębiorcy „Recykling Wojkowice” b.d. Międzygminna Spółka Gminy 2008-2010 GFOŚiGW, Przedsiębiorcy Zakład Usług Komunalnych Halina Kotuła 2009 Zakład Usług Komunalnych, środki unijne Zadania inwestycyjne 2 3 4 5 6 7 Zadania pozainwestycyjne 8 9 10 11 12 13 14 Kontrola podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów Rozszerzenie selektywnej zbiórki surowców wtórnych i opakowań Gminy, WIOŚ, jednostki kontrolne Działania ciągłe Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 Przedsiębiorcy, Ekologiczne Fundusze Celowe oraz EkoFundusz Przedsiębiorcy, Ekologiczne Fundusze Celowe oraz EkoFundusz Wprowadzenie (2007-2008) oraz rozwój (2009-2018) selektywnej zbiórki, w tym „u źródła” odpadów ulegających biodegradacji Koszty obsługi selektywnej zbiórki surowców wtórnych i opakowań Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 Koszty obsługi selektywnej zbiórki odpadów ulegających biodegradacji Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 Przedsiębiorcy, Ekologiczne Fundusze Celowe oraz EkoFundusz Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 Przedsiębiorcy, Ekologiczne Fundusze Celowe oraz EkoFundusz Koszty obsługi zbiórki odpadów budowlanych i wielkogabarytowych w tym zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego Obsługa zbiórki odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych Przedsiębiorcy, Ekologiczne Fundusze Celowe oraz EkoFundusz Przedsiębiorcy, Ekologiczne Fundusze Celowe oraz EkoFundusz PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 15 16 17 18 Obsługa Punktu Zbiórki Odpadów (PZO) w Będzinie oraz Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) w pozostałych gminach powiatu będzińskiego Likwidacja wszystkich „dzikich” wysypisk komunalnych i ich rekultywacja Prawidłowe zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych Współdziałanie na rzecz budowy Regionalnych Zakładów Zagospodarowania Odpadów (RZZO) 19 Program informacyjno-edukacyjny związany z wdraŜaniem PPGOopracowanie i realizacja 20 Monitorowanie wdraŜania ustaleń PPGO (obsługa monitorowania) b.d. – brak danych * - inwestycja ukończona 107 Przedsiębiorcy, gminy 2008-2010 i 2011-2018 Firmy, Gminy Gminy 2008-2018 Gminy Właściciele lub zarządzający oczyszczalniami ścieków 2008-2018 Właściciele lub zarządzający oczyszczalniami ścieków, Firmy, Gminy Gminy, Związki Gmin, Powiat 2008-2010 GFOŚiGW PFOŚiGW Gminy, Związki Gmin, Powiat 2008-2018 GFOŚiGW PFOŚiGW Gminy, Związki Gmin, Powiat 2008-2018 GFOŚiGW PFOŚiGW 13.2. Odpady z sektora gospodarczego Stan aktualny Na podstawie zebranych informacji moŜna ocenić, Ŝe w 2006r na terenie Powiatu wytworzono ogółem 483,445 tys. Mg odpadów przemysłowych, w tym 547,5 Mg odpadów niebezpiecznych. Odpady te w prawie 99% zostały poddane procesom odzysku a około 1% wytworzonych odpadów zostało unieszkodliwione w zasadzie w całości poza terenem Powiatu. W ogólnym bilansie ilości wytworzonych odpadów innych niŜ niebezpieczne dominują odpady grupy 10, wśród których w zdecydowanych ilościach przewaŜają odpady wytworzone przez sektor energetyczny – podgrupa 10 01 – odpady z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw (około 90% odpadów innych niŜ niebezpieczne). Sektor ten reprezentują w Powiecie dwa wiodące zakłady – PKE SA El. „Łagisza” i EC „Będzin” SA oraz mniejsze obiekty energetyki, w tym: Fortum Częstochowa – Zakład Wojkowice, PEC Dąbrowa Górnicza – Zakład Cieplny w Sławkowie. Wśród odpadów niebezpiecznych stanowiących ok. 0,1% ogółu wytworzonych odpadów przemysłowych przewaŜają odpady z grupy 02 i 13. W 2006r w powiecie będzińskim poddano procesom odzysku ponad 685,5 tys. Mg odpadów przemysłowych innych niŜ niebezpieczne. W znacznej części odpady te wytwarzane były poza terenem Powiatu. W największych ilościach procesom odzysku poddano odpady z grupy 10, w szczególności z podgrupy 10 01 – odpady z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw oraz odpady o kodzie 10 02 14 – szlamy i osady pofiltracyjne z oczyszczania gazów odlotowych. Ponad 26% odpadów innych niŜ niebezpieczne poddanych procesom odzysku stanowiły odpady z podgrupy 01 04 – odpady z fizycznej i chemicznej przeróbki kopalin innych niŜ rudy metali (odpady powęglowe), w całości wytworzone poza terenem Powiatu. W zdecydowanej większości odpady poddane były procesom odzysku poza instalacjami, generalnie w procesie R14, w szczególności w działaniach związanych z pracami inŜynieryjnymi, w tym w pracach niwelacyjnych i rekultywacyjnych terenów zdewastowanych. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 108 Na podstawie dostępnych danych moŜna oszacować, Ŝe z ogólnej ilości odpadów innych niŜ niebezpieczne procesom odzysku w instalacjach zlokalizowanych na terenie Powiatu zostało poddanych około 151,5 tys. Mg. Na terenie Powiatu zlokalizowanych jest 26 instalacji do odzysku odpadów innych niŜ niebezpieczne oraz 4 stacje demontaŜu zuŜytych pojazdów prowadzące odzysk odpadów niebezpiecznych – 16 01 04* - zuŜyte lub nie nadające się do uŜytkowania pojazdy. W powiecie nie funkcjonują instalacje do unieszkodliwiania odpadów przemysłowych. NajwaŜniejsze problemy: - wysokie koszty wprowadzania nowoczesnych technologii ograniczających powstawanie odpadów przy jednoczesnym braku zachęt finansowych do ich wdraŜania, - brak gminnych programów usuwania azbestu (poza gminą Będzin), - brak informacji o ilości wytwarzanych odpadów weterynaryjnych Prognozy zmian ilości odpadów Generalnych zmian ilościowych naleŜy oczekiwać w perspektywie lat 2010-2018 w związku z planowanym oddaniem do uŜytku w drugim kwartale 2009r w ramach odtworzenia mocy w PKE SA El. „Łagisza” bloku energetycznego na bazie kotła fluidalnego o mocy 460MW. Według aktualnych załoŜeń ilość wytwarzanych odpadów energetycznych w PKE SA El. „Łagisza” moŜe wzrosnąć o około 690 tys. Mg/rok – około 290 tys. Mg odpadów o kodzie 10 01 24 – piaski ze złóŜ fluidalnych i ok. 400 tys. Mg odpadów o kodzie 10 01 82 - mieszaniny popiołów lotnych i odpadów stałych z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych (metody suche i półsuche odsiarczania spalin oraz spalanie w złoŜu fluidalnym). Wobec braku realnych przesłanek, biorąc pod uwagę wahania koniunktury gospodarczej moŜna uznać, Ŝe ilość pozostałych rodzajów odpadów wytworzonych w sektorze gospodarczym w powiecie będzińskim nie ulegnie w najbliŜszych latach zasadniczym zmianom i nie będzie miał istotniejszego wpływu na ogólny poziom ilości odpadów powstających w sektorze gospodarczym w perspektywie realizacji inwestycji w PKE SA El. „Łagisza”. MoŜna z grubsza oszacować, Ŝe w perspektywie 2018r ilość odpadów w sektorze gospodarczym będzie kształtować się na poziomie do ok. 1.200 tys. Mg, z czego ok. 0,05% stanowić mogą odpady niebezpieczne. ZałoŜone cele: - minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów, - utrzymanie wysokiego stopnia odzysku odpadów innych niŜ niebezpieczne, - rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów z remontów, budowy i demontaŜu obiektów budowlanych, - organizacja systemu zbiórki i transportu odpadów niebezpiecznych z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, - rozwój selektywnej zbiórki zuŜytych baterii i akumulatorów przenośnych w szczególności ze źródeł rozproszonych, - całkowite wycofanie z uŜytkowania do czerwca 2010r urządzeń i instalacji zawierających PCB o stęŜeniu powyŜej 0,005% wagowo, a do 2018r likwidacja urządzeń zawierających PCB o stęŜeniu poniŜej 50ppm, - sukcesywne usuwanie wyrobów zawierających azbest, - osiągnięcie minimalnych wyznaczonych poziomów odzysku i recyklingu pojazdów przyjętych do stacji demontaŜu w skali roku. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 109 Kierunki działań: Dla osiągnięcia załoŜonych celów w zakresie prawidłowej gospodarki odpadami w sektorze przedsiębiorstw niezbędne będzie między innymi: - preferowanie wprowadzania nowoczesnych technologii „czystszej produkcji” oraz uwzględnienie w programach gospodarki odpadami działań zmierzających do minimalizacji powstawania odpadów w zakładach produkcyjnych, - wprowadzenie proekologicznych i efektywnych ekonomicznie technologii zagospodarowania odpadów innych niŜ niebezpieczne w oparciu o najlepsze dostępne techniki i technologie (BAT), - dostosowanie instalacji do odzysku odpadów do wymagań ochrony środowiska, - wspieranie działań edukacyjnych w zakresie prawidłowej gospodarki odpadami w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, - monitorowanie ilości powstających odpadów w jednostkach słuŜby zdrowia a w szczególności w placówkach weterynaryjnych, - rozwój systemu zbierania olejów odpadowych, w tym ze źródeł rozproszonych, - sukcesywne usuwanie urządzeń zawierających PCB, - prowadzenie cyklicznych kontroli stacji demontaŜu pojazdów w zakresie przestrzegania przepisów o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, - monitoring prawidłowego postępowania z odpadami zawierającymi azbest, - rozszerzenie mechanizmów finansowych wspierających demontaŜ oraz unieszkodliwianie wyrobów zawierających azbest występujących w obiektach publicznych i prywatnych posesjach. Harmonogram działań Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Zadanie Opracowanie i wdroŜenie programu edukacyjnego dla wytwórców odpadów niebezpiecznych pochodzących z sektora małych i średnich przedsiębiorstw Opracowanie programów usuwania wyrobów zawierających azbest z obiektów zlokalizowanych na terenie poszczególnych gmin Opracowanie programu monitoringu usuwania i demontaŜu wyrobów zawierających azbest Akcja informacyjna dotycząca moŜliwości finansowania i usuwania wyrobów zawierających azbest Kontrola wszystkich podmiotów wytwarzających odpady medyczne i weterynaryjne pod kątem prawidłowej gospodarki odpadami (ewidencja i przekaz informacji o ilościach wytwarzanych odpadów) Likwidacja odpadów zawierających PCB Wprowadzanie technologii mało i bezodpadowych Rozbudowa systemu zbierania olejów odpadowych ze źródeł rozproszonych Opracowanie i wdroŜenie systemu zbierania baterii i akumulatorów przenośnych Budowa instalacji do katalitycznego przerobu odpadów z tworzyw sztucznych Budowa instalacji do produkcji z odpadów płyt konstrukcyjnoizolacyjnych z wykorzystaniem generatora do zgazowania odpadów jako źródła ciepła zasilającego prasy grzewcze instalacji Jednostka odpowiedzialna Marszałek Województwa Starosta Gminy Gminy, Powiat, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego Gmina, Powiat Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, Powiatowy Inspektorat Weterynarii Przedsiębiorcy Przedsiębiorcy organizacje odzysku, producenci olejów organizacje odzysku, producenci, wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast Przedsiębiorcy Przedsiębiorcy PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU BĘDZIŃSKIEGO – aktualizacja na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2018 110 14. Wykorzystane materiały 1. 2. 3. 4. „Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010”, M.P. z dnia 29 grudnia 2006r, Plan gospodarki odpadami dla powiatu będzińskiego na lata 2004-2015, 2004r, Plan gospodarki odpadami dla województwa śląskiego, Katowice, 2003r, Aktualizacja planu gospodarki odpadami dla województwa śląskiego – Katowice, maj 2009r, 5. Materiały szkoleniowe – sprawozdanie z gminnego planu gospodarki odpadami. Szkoła Administracji Samorządowej, 2007r, 6. Uchwała Rady Ministrów Nr 233 z dnia 29 grudnia 2006r w sprawie „Krajowego planu gospodarki odpadami 2010” (M.P. Nr 90, poz. 946) z załącznikiem, 7. Kałduński A., Wytyczne oraz wzór sprawozdania z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami, NFOŚiGW, Gdańsk 2006r, 8. Stan realizacji zadań wynikających z KPGO dla administracji szczebla powiatowego i gminnego (zał. 5 sprawozdania z realizacji KPGO), 9. Sieja L, Krajowy Plan Gospodarki Odpadami – główne problemy z aktualizacją, skutki dla gmin i zakładów unieszkodliwiania odpadów, Mat. XVII Międzynarodowej Konferencji Szkoleniowej „Budowa bezpiecznych składowiska odpadów” ABRYS, Łódź 2007r, 10. Sprawozdanie z realizacji Planu gospodarki odpadami dla powiatu będzińskiego na lata 2004-2015, 2007r, 11. Materiały z ankiet gmin dot. gospodarowania odpadami, 12. Województwo Śląskie 2007, Urząd Statystyczny w Katowicach.