docWolNoŚć BEZ GRANIC
download 
Reklamacja Transkrypt
WolNoŚć BEZ GRANIC
popoLSKu nuMEr 1 • STyczEŃ 2013 • € 1,00 WolNoŚć BEz Granic czY HolEndEr i PolaK taK Bardzo się rÓŻniĄ? • W rolI gŁÓWNeJ: JaN SMIT • PrzEdsięBiorczość w Holandii? • zMySŁoWy fIlM Na eMoCJoNuJĄCe zIMoWe WIeCzory • wYGraj i-Pada Mini • KIM JeST Mr PolSKa? • KrzYŻÓwKi z naGrodaMi • WygraJ Nagrodę z NaSzĄ gazeTĄ! Mężczyzna. Show. Kobieta. Życie. HUGH HEFnEr KrÓlICzKI I PoCzĄTKI PlayBoya co łĄczY KaloriE PMS I Kolor CzerWoNy? PrzEProwadzKa do HolaNdII I INTegraCJa 5 siła KoBiEt KayaH, MadoNNa I rIHaNNa 7 9 11 CzyulegliPaństwowypadkowiwHolandii? Specjaliściwodszkodowaniach powypadkowych Tijbout jest biurem zajmującym się reprezentacją prawną ofiar wypadków drogowych, w pracy lub innych wypadków spowodowanych przez osoby trzecie włącznie z błędami o charakterze medycznym. Nasi doświadczeni doradcy są Państwa przewodnikami po labiryncie procedur odszkodowaniowych. Nasza ekspertyza dotyczy nie tylko wszelkich aspektów prawnych, ale równieź medycznych, socjalnych i komunikacyjnych Reprezentujemywyłącznie interesyofiarywypadków • • • • • • bezpłatnareprezentacjaprawnaofiarwypadków badaniekwestiiwiny określaniematerialnychiniematerialnychszkód wyliczeniamodeloweszkódwprzyszłości fachowareprezentacjaprawna dochodzenieszkódzwiązanychzdochodami Zadzwońpoinformacjewjęzykuholenderskim:+31(0)756401040 Wjęzykupolskim:+31(0)206715270www.tijbout-letselschade.nl Spis treści. Sławny w Nederland. PoPolsku numer 1 Styczeń 2013 droGi czYtElniKU! od wielu tygodni ciężko, aczkolwiek z ogromną przyjemnością, pracowaliśmy nad pierwszym numerem poPolsku. Właśnie trzymasz w ręku pierwszy egzemplarz naszej gazety, którą co dwa tygodnie będziesz mógł kupić w swoim kiosku. Na stronie www.popolsku.nu znajdziesz też codzienną porcję najnowszych informacji, zarówno w języku polskim, jak i niderlandzkim. poPolsku ma to wszystko, co powinien zawierać dobry magazyn: świetne, zajmujące i interesujące artykuły, przydatne informacje oraz wspaniałe nagrody do wygrania. Mamy nadzieję, że nasz pierwszy numer tak bardzo Cię zainteresuje, że nie będziesz mógł doczekać się kolejnego wydania! Pojawi się ono na rynku już za dwa tygodnie. W numerze m.in. wywiad z gościem specjalnym, Janem Smitem! • 04 06 07 08 10 11 12 15 16 17 18 20 21 22 24 Mężczyzna Sport Show Kobieta Relaks Życie Praca Kariera i rozwój Rekreacja Zdrowie Kultura i Sztuka Książka Lekcja holenderskiego W kraju i za granicą Czas wolny STOPKA REDAKCYJNA redaKCJa Marianne Miltenburg, rebecca van der Voort, fred Steenbergen, Minnie, angelique van ‘t riet KoNCePCJa guido Keutgen & angelique van ‘t riet WSPÓŁPraCa Mikołaj Pawłowski, Carolus Kręcichwost, anna Knapen-Potyrała, erica de Winter, dan de Winter, Bożena Kwiecień, Marjolijne van ’t Hof, Jeroen ledoux, Hans Pannekeet, Marije van der leeuw (okładka), Jakub Bartyński (dTP) druK Janssen/Pers rotatiedruk PoPolSKu geerweg 7, 2461 TS Ter aar e-mail: [email protected] Strona internetowa: www.popolsku.nu Numer Kvk: 24308228 Nakład: 40.000 „Młodzi ludzie, którzy dzięki mojemu sukcesowi stali się nagle dumni ze swojego polskiego pochodzenia, przecież to wspaniałe!” MR PolsKa Mr Polska urodził się w 1989 roku w Polsce, jako dominik Włodzimierz. W wieku 3 lat, wraz ze swoją mamą i siostrą, przeprowadził się do Holandii, gdzie dorastał w utrechcie. Jak wielu mężczyzn w jego rodzinie, po ukończeniu szkoły średniej chciał zostać mechanikiem samochodowym. Tuż przed dokonaniem ostatecznego wyboru, postanowił jednak podążać za głosem serca i robić w życiu to, co czyniło go naprawdę szczęśliwym: tworzyć muzykę. zapisał się do akademii Hermana Brooda i – po trudnych przesłuchaniach – został przyjęty. Wydaje muzykę pod szyldem Nouveau riche - wytwórni, którą założył wraz z dwoma kolegami z akademii. dzięki niej mają więcej wolności i naprawdę mogą robić to, co chcą, bez konieczności dostosowania się do wizji wytwórni płytowych. Stale poszukują nowych form muzycznych. W Krokobilu, największym hicie 2012 roku, wykorzystali jako podstawę moombathon. Moombathon to odskocznia od reggaetonu. Wiele osób będzie musiało przyzwyczaić się do rytmu i brzmienia, ale właśnie to czyni muzykę jeszcze bardziej interesującą, stymuluje słuchacza. Powoli jego muzyka zaczęła docierać do szerszego grona odbiorców. od czasu do czasu, jego numery pojawiają się na antenie popularnych stacji radiowych. ale i na youtube jego klipy mają zwiększoną oglądalność: Krokobil wyświetlony był już prawie 6 milionów razy. Jest z tego bardzo dumny. W międzyczasie zdobył sporą gromadkę fanów, którzy śledzą go na twitterze i facebooku. Wielu z nich to Polacy. uwielbia dostawać pozytywne reakcje na temat swojej muzyki. Jednak najbardziej go cieszy, gdy przychodzą do niego rodzice, odbierający swoje dzieci po koncercie. „rodzice podchodzą do mnie i dziękują mi. Są bardzo zadowoleni, bo daję ich dzieciom poczucie, że nie muszą się wstydzić swojego polskiego pochodzenia. Przeciwnie, powinni być z tego dumni. fajnie jest dostawać pozytywny odzew od fanów, ale taki komplement od rodziców, naprawdę robi ogromne wrażenie!”. Na początku 2012 roku Mr Polska wzbudził duże zainteresowanie swoją inicjatywą przeciw punktowi zgłoszeniowemu geerta Wildersa. Sama inicjatywa była świetnym posunięciem, które zatrzęsło fundamentami PVV. „Powstało pewne wyobrażenie polskiego pracownika. To bardzo krzywdzące, ponieważ wygląda na to, że ludzie koncentrują się wyłącznie na sprawach negatywnych, podczas gdy jest tu tak wielu ciężko pracujących Polaków, którym nie poświęca się żadnej uwagi. Ponieważ są tak mało zauważalni dla holenderskiego społeczeństwa, dużo tracą. Bardzo bym chciał, by zamiast tego integrowali się, rozglądali wokół siebie, partycypowali w społeczeństwie i poprzez ciężką pracę udowadniali, że ich prawdziwy obraz różni się od tego, co przeważnie się przedstawia”. Mr Polska twierdzi, że Polacy pozostają wierni swojej ojczyźnie. Sam także jeździ regularnie na wakacje do Polski, rozumie język i rozmawia w nim. Mimo, iż dorastał w Holandii, to w Polsce czuje się jak w domu. „W Holandii ludzie koncentrują się na sobie. W Polsce przeciwnie, zawsze myślimy o innych, w moim odczuciu jest dużo więcej ciepła. Także rodzina jest bardzo ważna w Polsce, dla niej naprawdę robisz wszystko”. Jego mama świadomie wybrała nowe życie, z lepszymi szansami dla siebie i swoich dzieci. Ciężko pracowała. Chwytała się wszystkiego dbając, by dominikowi i jego siostrze niczego nie zabrakło. dążenie do sukcesu i wolę walki ma po matce. Mierzy wysoko i bardzo dużo od siebie wymaga. Przegrana nie wchodzi w grę. • Cały wywiad oraz linki do teledysków na youtube znajdziesz na stronie www.popolsku.nu! Mężczyzna. to włoski projektant, który cieszy się dużą popularnością w uSa. Światową sławę zdobył m.in. dzięki projektom domów dla takich gwiazd, jak hollywoodzki aktor Nicolas Cage i piosenkarz lionel richi. Baldieri szczególną miłością darzy zegarki, dlatego zaprojektował ich luksusową kolekcję, którą wypuścił na rynek pod własnym nazwiskiem. Jego zegarki cechują włoskie wzornictwo, stylowe projekty i wysoka jakość. W Holandii zegarki marki alessandro Baldieri można kupić wyłącznie w sieci BensonTrade, www.bensontrade.nl • gry STar CrafT II alEssandro BaldiEri poPolsku nr 1 • 04 starcraft StarCraft to strategiczna gra komputerowa czasu rzeczywistego (rTS), wydana dla systemu Microsoft Windows, z wersją dla Mac oS i portem na konsolę Nintendo 64. gra została stworzona przez studio Blizzard entertainment, jako pierwsza część serii, która została wydana w 1998 roku. Szybko stała się jedną z najlepiej sprzedających się gier komputerowych, dlatego – ze względu na jej ogromny sukces – jeszcze w tym samym roku wydano do niej dodatek pod nazwą StarCraft: Brood War. akcja gry toczy się w fikcyjnej przyszłości, w której ludzcy osadnicy w kosmosie, Terrani, walczą o przetrwanie z owadopodobnymi zergami oraz szlachetnymi i religijnymi Protosami. gra znana jest na całym świecie, zwłaszcza w azji - pomimo przestarzałej grafiki. Wkrótce po premierze zaczęła bić rekordy popularności w Korei Południowej. To właśnie w tym kraju profesjonalni gracze oraz drużyny biorą udział w specjalnie organizowanych turniejach. do tej pory sprzedano ją w ponad 9 milionach egzemplarzy. GadŻEtY. iPhone 5 Wykonanie iPhona 5, najnowszego smartphona firmy apple, kosztuje 207 dolarów. W każdym razie, jeśli wierzyć badaczom z IHS iSuppli, którzy rozebrali telefon na części i oszacowali wartość każdej z nich. Jeszcze we wrześniu firma TechInsights oceniała zawartość nowego iPhona 5 na 167,50 dolarów. Najtańszy 16 gB iPhone 5 ma w IHS tak zwany wykaz materiałów (BoM), wyceniany o 30 dolarów więcej. Koszt wszystkich komponentów wyniesie razem 197 dolarów, czyli o 9 dolarów więcej niż iPhone 4S. Wspólnie z montażem daje to sumę 207 dolarów. • W międzyczasie w grze masowo zakochali się Holendrzy i Polacy. Także i w tych krajach odbywają się już turnieje. z kolei w sierpniu ubiegłego roku Holender Jos Kroon – znany również jako ret z drużyny liquid – wygrał w Polsce turniej StarCraft II. W październiku miał się odbyć w Kalifornii doroczny Blizzcon (wydarzenie, w czasie którego walczą ze sobą najlepsi gracze edycji StarCraft II i World of Warcraft). Impreza nie doszła jednak do skutku, ponieważ koncern Blizzard entertainment był zbyt zajęty produkcją gry diablo III oraz rozszerzeniem Mists of Pandaria i Heart of the Swarm. Mimo wszystko koncern chce kontynuować swoje mistrzostwa Battle.net World Championship. Chyba dla nikogo nie jest zaskoczeniem, że tym razem na miejsce spotkania wybrano azję. Nowej edycji BlizzCona należy się spodziewać w 2013 roku. • fINaNSe najtańsze ubezpieczenia oferują często najlepsze pokrycie szkody Niedawno okazało się, że w przypadku szkody całkowitej, najlepsze ubezpieczenie na pokrycie poważnego zniszczenia samochodu oferują tańsi ubezpieczyciele. z badania, w którym porównano osiemdziesiąt ubezpieczeń samochodowych chroniących od wszystkich ryzyk (all risks), oferowanych przez siedemdziesięciu dwóch ubezpieczycieli wynika, że tylko 39% z tych ubezpieczeń posiada znakomitą regulację wartości pierwotnej. Właścicielom samochodów używanych wypłaca się przeważnie tylko faktyczną wartość samochodu, która jest nieco niższa niż wartość pierwotna. Tylko 21% ubezpieczeń samochodowych posiada dla samochodów używanych ofertę w systemie trzech lat. W przypadku całkowitej utraty samochodu w ciągu pierwszych trzech lat, pokrywają one całkowitą kwotę wartości auta z dnia jego zakupu. W większości ubezpieczeń samochodowych działa to w ten sposób, że pierwotna wartość pojazdu wypłacana jest tylko w pierwszym roku po nabyciu auta, by następnie rozpocząć amortyzowanie. Jeśli więc w trzydziestym piątym miesiącu twój samochód ulegnie Tani ubezpieczyciele internetowi, jak fBTo, Inshared, aNWB, zelf.nl czy Nederlanden van Nu oferują przedłużoną gwarancję wartości kupna, zarówno dla nowych, jak i używanych samochodów. oprócz tego 26% ubezpieczeń samochodowych oferuje tzw. ochronę no-claim, czyli zniżkę za bezwypadkową jazdę, popularne ubezpieczenie ochraniające zgromadzone zniżki. • szkodzie całkowitej, dostaniesz tylko 64% jego wartości pierwotnej. W tym momencie średnia kwota z tytułu amortyzacji nowego samochodu wynosi około 25 000 euro. Jeśli chcesz kupić taki sam nowy samochód, musisz doliczyć 9 000 euro. WESTERN UNION JEST ŚWIATOWYM LIDEREM W ZAKRESIE BEZPIECZNYCH PRZESYŁEK PIENIĘŻNYCH OD PONAD 135 LAT. AGENCJA WESTERN UNION OFERUJE CI WYJĄTKOWĄ OKAZJĘ DO SKORZYSTANIA Z DUŻEGO POPYTU NA TRANSAKCJE GOTÓWKOWE. • Źródła dochodów • Otrzymywanie prowizji za każdą wysłaną lub odebraną transakcję w Twoim sklepie • Poprawa relacji z istniejącymi klientami • Pozyskiwanie nowych klientów Chcesz założyć swoją placówkę Western Union w swoim sklepie lub lokalu? Skontkatuj się z Sylwią Broncel tel. 06-81345250. DOŁĄCZ DO NAS! Mężczyzna. poPolsku nr 1 • 05 HugH HefNer POCZĄTKI PLAYBOY’A Wraz z wprowadzeniem na rynek magazynu erotycznego w purytańskiej ameryce, za jednym zamachem złamał wszelkie tabu i odkrył lukratywną lukę w rynku. Mowa o Hugh Hefnerze z Playboy enterprises Inc. urodzony 9 kwietnia 1926 roku w amerykańskim mieście Chicago, od 1953 roku jest właścicielem firmy Playboy enterprises Inc. Jego marzeniem było, by ludzie inaczej spojrzeli na seksualność, emancypację kobiet i rasizm. dążył do pozytywniejszej i bardziej otwartej dyskusji na tematy, które wcześniej uważano za sferę tabu. Stare motto pisma „Ładne dziewczyny też lubią seks” nie wzięło się znikąd. Pierwszy numer spowodował ogromne poruszenie w purytańskiej ameryce, dzięki czemu magazyn tylko zyskał na popularności. JaK PoWSTaŁ PlayBoy? Po ukończeniu studiów Hefner rozpoczął pracę w Chicago na stanowisku copywrightera w działającym od 1932 roku magazynie esquire. W 1952 roku magazyn zapowiedział przeprowadzkę do Nowego Jorku. gdy jednak Hefnerowi odmówiono obiecanej w zamian za jego przeprowadzkę do The Big apple podwyżki wynagrodzenia, postanowił wydać własną gazetę. Tak powstał stylowy magazyn publicystyczny dla mężczyzn, prezentujący seks i wyrafinowane akty, ale też zawierający wywiady z przedstawicielami życia publicznego, poważną publicystykę i literacką fikcję. Playboy miał się początkowo ukazać pod tytułem Stag Party. Jednak Stag było już zarejestrowaną marką handlową innego wydawnictwa, dlatego wybór Hefnera padł na nazwę Playboy. Mając zaledwie 200 dolarów na koncie, poprosił własną matkę o pożyczkę na rozpoczęcie działalności. Ta natychmiast wystawiła czek na 1000 dolarów. reszta to już historia. Hugh Hefner: „Życie jest za krótkie, by żyć marzeniami innych” Pierwszy numer magazynu, z umieszczonym na rozkładówce zdjęciem nagiej Marylin Monroe, leżącej na czerwonym atłasie, został przygotowany na kuchennym stole w mieszkaniu Hefnera. Na okładce nie umieszczono daty publikacji, gdyż Hefner nie był pewien, czy będzie miał środki na wydanie kolejnego numeru magazynu. Jego obawy okazały się bezpodstawne: numer z Marylin Monroe (w nakładzie prawie 54 tysięcy egzemplarzy) wyprzedał się w ciągu tygodnia. Magazyn przełamywał coraz więcej tematów tabu i to nie tylko w zakresie coraz śmielszych rozbieranych sesji zdjęciowych. Poświęcał też dużo uwagi polityce i opowiadał się po stronie otwartego dialogu na temat homoseksualizmu i rasizmu. W ciągu dwudziestu lat nakład zwiększył się z 53 tysięcy do 7 milionów i jest obecnie wydawany w trzydziestu międzynarodowych edycjach (wśród których od 1983 roku holenderska i od 1992 roku polska edycja magazynu). dzisiaj Playboy kieruje swoją uwagę także na telewizję, radio i internet. Powstał nawet specjalny kanał telewizyjny Playboy TV, który poza uSa można m.in. odbierać w Wielkiej Brytanii, Norwegii, Japonii, Meksyku i Brazylii. Chociaż nie zarządza już firmą na co dzień, to posiadający część udziałów w firmie Playboy enterprises Inc. Hefner, nie może narzekać na swoją finansową sytuację. Ten obecnie 85-letni założyciel Playboya dostaje roczną pensję w wysokości miliona dolarów, ale żyje za grosze w Playboy Mansion i utrzymuje, że wciąż w pełni korzysta z życia. ostatnimi laty jest jednak coraz rzadszym gościem popularnych klubów. Woli pozostać w domu w otoczeniu wyselekcjonowanych gości i oglądać stare klasyczne filmy na ogromnym ekranie kinowym. Hefner był dwa razy żonaty i ponownie się rozwodził. zawsze związany był z kilkoma kobietami jednocześnie. dużą popularnością cieszą się tzw. Króliczki Playboya: swoisty harem, składający się z młodych blondynek, które - w zamian za koszty utrzymania i potrzebne operacje plastyczne - zamieszkują posiadłość Hefnera i towarzyszą mu w czasie medialnych wystąpień, uroczystości i imprez. Tradycją stało się, że każdy nowy króliczek otrzymuje w prezencie urodzinowym operację powiększenia biustu. Wśród króliczków Hefner zawsze wybiera swoją ulubienicę, która staje się numerem jeden pośród haremu. W chwili obecnej, to zaszczytne miano noszą aż dwie dziewczyny: 24-letnia anna Sophia Berglund i 28-letnia Shera Bechard. Według biznesmena obie są wyjątkowo stylowe, słodkie i przezabawne! zarówno anna, jak i Shera przysięgają, że różnica wieku pomiędzy nimi, a podstarzałym szefem nie sprawia im najmniejszych problemów. • ? Sport. poPolsku nr 1 • 06 ElFstEdEntocHt Już od ponad 100 lat Holandia pozostaje pod urokiem łyżwiarskiego wyścigu jedenastu miast. Wystarczy, że lekko ściśnie mróz, a już prawdziwi łyżwiarscy mistrzowie i szefowie rejonów nie spuszczają oczu z lodu. a wszystko to dla, w ich oczach, najważniejszego, najistotniejszego wyścigu nad wyścigami: elfstedentocht. organizacja wyścigu – przynajmniej wtedy, kiedy da się go zorganizować – leży w rękach Królewskiego Stowarzyszenia de friesche elf Steden. Stowarzyszenie zostało założone 15 stycznia 1909 roku, a ostatni wyścig odbył się w 1997 roku. zwycięzcą wyścigu wśród mężczyzn został wtedy Henk angenent, a wśród kobiet Klazina Seinstra. HISTorIa Przejechanie na łyżwach wszystkich jedenastu fryzyjskich miast w ciągu jednego dnia jest niezwykłym sportowym osiągnięciem: to dystans o długości prawie 200 kilometrów. Ktoś, kto ukończy wyścig, może być pewien, że jego imię zostanie rozsławione na długie lata. ukończenie wyścigu jest jednak możliwe tylko dla tych, którzy zdążyli się na niego zapisać, zostali wylosowani oraz dostarczyli obowiązkowe oświadczenie, że posiadają umiejętności łyżwiarskie. Pośród setek kobiet i mężczyzn, którzy długiej zimy na przełomie lat 1890 i 1891 ukończyli wyścig z własnej inicjatywy, znajdował się wielki pionier tego sportu, Willem „Pim” Mulier. To on wpadł potem na pomysł zorganizowanego wyścigu jedenastu miast. W roku 1909 stało się – związek lodowy de friesche Ijsbond ogłosił pierwszy wyścig elfstedentocht. Podczas elfstedentocht odbywają się rozgrywki i wyścigi, które są organizowane tego samego dnia i na tej samej trasie. od 1909 roku wyścig zorganizowano piętnaście razy: raz w grudniu, sześć razy w styczniu i osiem razy w lutym. TraSa Stolica fryzji, leeuwarden, stanowi tradycyjnie miejsce startu i finiszu. Następnie wyścig prowadzi uczestników przez następujące po sobie miejscowości: Sneek, IJIst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum, Bolsward, Harlingen, franeker, dokkum i wraca do leeuwarden. Każdy uczestnik dostaje przy zapisie kartę do stemplowania. W miastach i w kilkunastu niejawnych miejscach na trasie, zorganizowane są punkty kontrolne, do których muszą się zgłaszać wszyscy uczestnicy wyścigu i rozgrywek, by okazać kartę i odebrać stempel. Pieczątka na karcie przybijana jest ręcznie! Każdy z uczestników, który na czas dojedzie do leeuwarden i uzbrojony będzie w komplet pieczątek, zostaje odznaczony srebrnym krzyżem elfstedentocht. • Źródło: Koninklijke Vereninging de friesche elf Steden łYŻwiarstwo od 11 do 13 stycznia 2013 roku, w miejscowości Heerenveen odbędą się Mistrzostwa europy w łyżwiarstwie szybkim. To typowo holenderski sport, zawodnicy pochodzący z tego kraju stanowią obecnie światową czołówkę i praktycznie nie mają konkurencji. zdecydowanie bardziej międzynarodowa jest pod tym względem konkurencja łyżwiarstwa szybkiego na torze krótkim, którą zobaczymy podczas mistrzostw świata w łyżwiarstwie szybkim w wieloboju sprinterskim w Salt lake City, w dniach 26 i 27 stycznia. Najszybszym polskim panczenistą z ubiegłego roku jest artur Waś (1986). Bardzo możliwe, że i w tym roku będzie ścigał się o punkty. Waś jest krajowym rekordzistą na dystansie 500 metrów. razem z Holendrem Janem Smeekensem (1987), zdobył w tej konkurencji wysokie noty podczas ubiegłorocznego startu w klasyfikacji Pucharu Świata. • narciarstwo dowolnE Puchar świata w narciarstwie dowolnym (oficjalnie: fIS World Cup freestyle Skiing) to konkurencja dla narciarzy, organizowana przez międzynarodową federację narciarską fIS. W Pucharze Świata rozgrywanych jest sześć konkurencji: skoki akrobatyczne (ae), jazda po muldach (Mo), jazda po muldach podwójnych (dM), skicross (Sx) oraz half-pipe (HP). W konkurencjach tych przyznaje się medale indywidualne, przy czym dla jazdy po muldach i jazdy po muldach podwójnych prowadzona jest jedna, wspólna klasyfikacja. Puchar Świata w narciarstwie dowolnym rozpoczął się 22 sierpnia 2012 roku w nowozelandzkiej Cardronie, a zakończy się 26 marca 2013 roku w hiszpańskiej Sierra Nevada. Narciarstwo dowolne to dyscyplina narciastwa, w której ważną rolę odgrywają zarówno siła i technika, jak i zdolności akrobatyczne. Narciarstwo dowolne po raz pierwszy pojawiło się na igrzyskach olimpijskich w Calgary w 1988 roku, wówczas jako dyscyplina pokazowa. od igrzysk olimpijskich w 1992 roku ta dyscyplina sportu znajduje się w oficjalnym programie. • Show. poPolsku nr 1 • 07 joHn lEGEnd Po trwających 11 miesięcy zaręczynach, John legend postanowił w końcu zalegalizować swój związek z narzeczoną, Chrissy Teigen. Ślub ma się odbyć w styczniu, jednak dokładna data nie jest jeszcze znana. Wiadomo za to, że sakramentalne „tak” padnie w Północnej Karolinie. do wiadomości publicznej wyciekły także informacje, że Chrissy wystąpi w sukni ślubnej od Very Wang. • Jedna z najbardziej popularnych polskich piosenkarek, Kayah, urodziła się 5 listopada 1967 roku jako Katarzyna Szczot. W jej utworach słychać wpływy takich gatunków muzyki, jak soul, jazz i folk. W roku 2001 założyła własną wytwórnię płytową Kayax, do której należą renomowani polscy muzycy, jak zakopower, Krzysztof Kilijański i Sofa. Kayah prowadziła własny program rozrywkowy, wystąpiła w dwóch serialach telewizyjnych i zagrała gościnnie w dwóch filmach. zasiadła także w jury programów The Voice of Poland i fabryka gwiazd. 2010 para rozwiodła się, a Katarzyna związała się z wokalistą zespołu zakopower, Sebastianem Karpielem-Bułecką. Pomiędzy jej pierwszym, wydanym w 1988 roku albumem Kayah, a ostatnim albumem Panienki z Temperamentem, wydanym w 2010 roku, na rynku ukazało się jeszcze dziewięć płyt tej artystki. zdobyła za nie złotą, platynową, a nawet diamentową płytę (tę ostatnią za album Kayah i Bregović). Całkowita sprzedaż jej albumów sięga ponad miliona egzemplarzy. artystka wydała też 36 singli. • W 1998, podczas nagrywania programu To było grane, poznała rinkey rooijensa, holenderskiego producenta telewizyjnego, pracującego w Polsce. Jeszcze tego samego roku wyszła za niego za mąż, a kilka miesięcy później urodził się ich syn, roch. W roku 1999 Kayah i rinke otrzymali nagrodę przyznawaną w plebiscycie czytelników miesięcznika Pani. W roku Madonna WIADOMOŚCI Z KRÓLEWSKIEGO DWORU Wieś de rijp, która jest częścią gminy graft-de rijp, położona jest pomiędzy miastami Purmerend i alkmaar. zamieszkuje ją ponad 4000 mieszkańców. jKM KrÓlowa BEatriX amstelveen leży w pobliżu amsterdamu. W mieście liczącym nieco ponad 83 000 mieszkańców, rodzina królewska będzie świętowała w sercu miasta i jego okolicach. dokładny program uroczystości obie gminy ogłoszą w późniejszym terminie. • Królowa muzyki pop, Madonna, to najlepiej sprzedająca się artystka wszechczasów w Wielkiej Brytanii. od czasu jej hitu Holiday z 1984 roku, ta 54-letnia piosenkarka sprzedała tam już 17,8 milionów singli. 2012 ©rVd foto: frank Van Beek 2012 © rVd foto: frank Van Beek Królowa Beatrix i inni członkowie rodziny królewskiej zamierzają obchodzić Koninginnendag 2013 w znajdujących się w północnej Holandi miejscowościach de rijp i amstelveen. KsiEŻniczKa MaXiMa Konkurencja nie śpi. Największe zagrożenie stanowi rihanna, która w ciągu zaledwie siedmiu lat sprzedała 11,4 milionów singli, dzięki czemu uplasowała się na drugim miejscu. Inne artystki, które świetnie sobie radzą w Wielkiej Brytanii, to Kylie Minogue (miejsce 3. z 10,2 mln sprzedanych singli), Whitney Houston (na miejscu 4. z 8,5 mln singli) i lady gaga (na miejscu 5. z 7,3 mln singli). • Kobieta. BIgoS, najbardziej znany polski sposób przygotowania kapusty kiszonej (istnieje wiele wariantów), ma smaczną holenderską siostrę. SKŁadNIKI: 1 kg KRUCHYCH ZIEMNIAKÓW • 500 g NATURALNEJ KISZONEJ KAPUSTY 1 PUSZKA KAWAŁKÓW ANANASA W SOSIE WŁASNYM • 75 g RODZYNEK ŚWIeżo zMIeloNy PIePrz • 1 CHUDA KIEŁBASA ROOKWORST (275 g) 125 g CHUDEGO BOCZKU • 125 ml PÓŁTŁUSTEGO MLEKA PRZYGOTOWANIE: • obierz ziemniaki, pokrój je na kawałki i wrzuć do garnka. • ułóż na tym kapustę kiszoną i gotuj wszystko przez 20 min, aż do miękkości. • odlej na durszlaku i wrzuć wszystko z powrotem do garnka. • dodaj masło oraz mleko i ugnieć wszystko tłuczkiem. • W międzyczasie przygotuj kiełbasę wg instrukcji na opakowaniu, a boczek usmaż na patelni we własnym tłuszczu. • umyj rodzynki i namocz je przez 10 minut w filiżance. • Pokrój ananasa na mniejsze kawałki i wraz z odrobiną soku z puszki, dodaj do kapusty kiszonej. • dodaj do wszystkiego rodzynki. słowniczek: Przypraw świeżo zmielonym zuurkool – kapusta kiszona pieprzem i wszystko wymieszaj. stamppot – ziemniaki ugniecione z ja• Podawaj z kiełbaską rookwoorst rzynami, w szczególności z kapustą i kawałkami boczku. rookworst – rodzaj wędzonej kiełbasy PrzePIS zuurKoolSTaMPPoT z ananasem i rodzynkami poPolsku nr 1 • 08 HUŚTaWKa naSTroJÓW zapewne i tobie czasem się to zdarza: histeryczny płacz o nic. zaraz po tym skaczesz z radości, by po chwili ofuknąć kogoś, kogo kochasz. I to wszystko w zaledwie 4 minuty! okazuje się, że doświadcza tego połowa kobiet. I tak, w większości przypadków powodem są hormony. Podpowiadamy, jak temu zaradzić: dużo ruchu – uwalnia wiele hormonów szczęścia; mniej soli – zatrzymuje wodę w organizmie; więcej zdrowej i zbalansowanej żywności – dzięki niej twoje jelita zachowają hormony szczęścia (serotoninę) na odpowiednim poziomie; znajdź czas dla siebie – wskocz w dres i uzbrojona w kubek herbaty zasiądź wygodnie na sofie! • ESCYTUJĄCe ziMowE wiEczorY Przed NaMI zIMNe, dŁugIe zIMoWe WIeCzory. CzaS Na zMySŁoWy fIlM Na KaNaPIe z MIŁyM MężCzyzNĄ I drINKIeM. Badania wykazały, że kobiety uważają za bardzo erotyczne sytuacje, kiedy w filmach wyraźnie wyczuwalne są pasja i duża siła przyciągania pomiędzy kobietą i mężczyzną. Jeśli masz chęć na „gorący” wieczór, wypożycz elektryzujący melodramat. Na przykład Coco Chanel & Igor Stravinsky (2009), o płomiennym romansie królowej mody i kompozytora, który m.in. uczy ją gry na pianinie. Inną propozycją jest 9 i pół tygodnia (1986), o niebezpiecznie rozwijającym się romansie, który kręci się wokół oddania, ślepego zaufania oraz władzy, i w którym znaczącą rolę odgrywają truskawki i galaretka. Polecamy też film Lucia y el sexo (2001), z seksem w paelli, czy Eyes Wide Shut (2000) opowiadający o stłumionych pragnieniach i niebiańskich fantazjach. • Kobieta. poPolsku nr 1 • 09 INNE RADY Pierwsza randka, cała trzęsiesz się ze zdenerwowania. Po raz setny sprawdzasz swój makijaż, przeciągasz ręką po włosach i poprawiasz szminkę na ustach. Nagle naprawdę panikujesz, bo przed twoimi oczami staje pieczywo czosnkowe, które zjadłaś po południu. Jedyne o czym myślisz, to twój oddech. Co teraz? NA PIERWSZĄ RANDKĘ • Nie zakładaj ubrań, których normalnie nie nosisz. Będziesz czuła się nieswojo i na pewno nie będziesz tryskać szczęściem i pewnością siebie. zaradzIć Tu MogĄ TylKo PorzĄdNe SzCzoTKoWaNIe zęBÓW, guMa do żuCIa alBo MIęTuSy. SKĄd JedNaK MaSz WIedzIeć, Czy TWÓJ oddeCH JeST Już ŚWIeży? NaJProŚCIeJ zaSToSoWać SPraWdzoNy, TradyCyJNy SPoSÓB: dMuCHNĄć W ręCe I PoWĄCHać. PrzEtEstUj SWÓJ oddeCH urządzeniem, które na pewno nie pozostawi tu cienia wątpliwości, jest tzw. bad breath tester, czyli tester brzydkiego oddechu. Ten nowy gadżet w mgnieniu oka sprawdzi kondycję twojego oddechu. Jedyne, co musisz zrobić, to zacząć dmuchać. W skali jeden do czterech tester określi czystość twojego oddechu. Teraz już spokojnie możesz czekać na pierwszy pocałunek! • • Postaraj się, by pierwsza randka nie trwała zbyt długo (co zrobisz przy pięciodaniowym posiłku, jeśli już przy pierwszym daniu zorientujesz się, że nie ma między wami chemii?!). Jeżeli jednak (podczas lunchu czy drinka) odkryjesz, że jesteś nim zainteresowana, świetnie! Czas umówić się na drugą randkę! • Wyjdź z domu z pozytywnym nastawieniem i w dobrym humorze. Pamiętaj, że randka powinna być miłym doświadczeniem! Pamiętaj, że nie tylko twój oddech, ale całe twoje zachowanie będzie miało wpływ na pozytywny jej przebieg. Nawet jeśli nie od razu poczujesz, że on ma w sobie „to coś”, możesz spróbować po prostu dobrze się bawić. • Nie spóźnij się! • Baw się świetnie! • odcHUdzaniE: TaK oSIĄgNIeSz SuKCeS! zNaSz To z auToPSJI. za PleCaMI ŚWIęTa, W CzaSIe KTÓryCH zNoWu NIe MogŁaŚ PoWSTrzyMać SIę od zJedzeNIa dużyCH IloŚCI CzeKolady, JaBŁeCzNIKa I lodÓW. NIe PaNIKuJ! JeŚlI JedNyM z TWoICH NoWoroCzNyCH PoSTaNoWIeŃ Na roK 2013 ByŁo zguBIeNIe zBędNyCH KIlograMÓW, MaMy dla CIeBIe KIlKa doBryCH rad, JaK Tego doKoNać. Powód, dla którego diety często nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, jest prosty: ludzie nie są na nie gotowi. Musisz być naprawdę przekonana do tego, że chcesz schudnąć. Tylko wtedy masz dużą szansę na powodzenie swojego planu. z badań wynika, że jeśli chcesz schudnąć, musisz świadomie przejść przez kilka etapów. działa to także wtedy, kiedy chcesz rzucić palenie lub alkohol, czy po prostu zacząć zdrowo się odżywiać. Spróbuj postępować zgodnie z zaprezentowanym przez nas planem, a zanim się zorientujesz, wrócisz do wymarzonej wagi! 1. Bądź świadoma tego, że naprawdę chcesz zrzucić kilka kilogramów i zdaj sobie sprawę z powodów, dla których chcesz to zrobić. 2. Pomyśl najpierw spokojnie nad tym, jak się zabierzesz do odchudzania i w jaki sposób chcesz osiągnąć zamierzony cel. 3. Postaraj się nie ustalać konkretnej daty, do której będziesz musiała osiągnąć cel. rób wszystko w swoim wła- snym tempie. Nie chodzi o to, kiedy uda ci się schudnąć, tylko o to, czy w ogóle ci się to uda! 4. Nie zaczynaj odchudzania, dopóki nie zorientujesz się, co pomaga ci w schudnięciu i dopóki będziesz pewna, że chcesz to zrobić w taki sposób. 5. Spróbuj zaprosić do wspólnego odchudzania koleżankę! Będziecie mogły nawzajem się motywować i pomagać sobie w trudnych chwilach. • czerwono na TaLErzu Kolor czerwony na twoim talerzu lub w szklance to samo zdrowie! Czerwona papryka zawiera dużo witaminy C i a. z kolei łosoś, wołowina i cielęcina stanowią dobre źródło białka i żelaza. Łosoś jest także bardzo bogaty w kwasy tłuszczowe omega-3, które walczą z cholesterolem. Przy okazji zapewnia więc ochronę przed chorobą wieńcowo-naczyniową. Czerwone wino natomiast zawiera flawonoidy, które zapewniają dobrą płynność krwi i zapobiegają powstawaniu zakrzepów. • czYli KoBiEta Pod naPięciEM zbywa się je, jako nieistotne, a nawet wyśmiewa. Mimo, iż większa część społeczeństwa nie traktuje go poważnie, cierpi na nie około 4% kobiet pomiędzy 15. a 45. rokiem życia. Mowa o PMS (ang. premenstrual syndrome), czyli zespole napięcia przedmiesiączkowego. Jako kobiety, wiemy o nim prawie wszystko: to czas bolesnych piersi, bólu głowy, bólu w krzyżu, przewrażliwienia, przygnębienia, agresji, napadów płaczu i nadwrażliwości. Jako przyczyny PMS często wymienia się zaburzenia hormonalne, stres i alergie pokarmowe. duże znaczenie odgrywają tu też twoje własne geny. W każdym razie, na pewno byłoby miło (zarówno dla ciebie, jak i twojego otoczenia), gdyby udało ci się nieco poskromić własne PMS. Poniżej kilka wskazówek, jak tego dokonać: • Staraj się jeść posiłki ubogie w tłuszcz, cukier i białko, za to bogate w węglowodany; • Używajmniejkofeiny(kawy,herbaty, czekolady, coca-coli i alkoholu); •Jeśli twój organizm zatrzymuje wodę, używaj mniej soli; •Postaraj się przyjmować więcej wapna, np. w postaci mleka sojowego; • Jeśli sama wiesz, że stres wygrywa z tobą w takich sytuacjach, postaraj się wykonywać relaksujące ćwiczenia: uprawiaj jogę, medytuj lub wykonuj ćwiczenia oddechowe; •ZałóżswójkalendarzPMS,abyś wiedziała kiedy pojawia się syndrom i jak wielkich problemów ci przysparza; •Niezapomninajo ruchu; • Postaraj się zrozumieć, że twoje najbliższe otoczenie nie może z tobą czasem wytrzymać, ale •Nie czuj się z tego powodu winna! zakład, że twoje wkrótce zmaleją? • dolegliwości Relaks. HOROSKOP BARAN (21 marca – 20 kwietnia) Ukochany nie będzie otwarty na twoją krytykę. To także niedobry okres na pożyczanie pieniędzy znajomym lub rodzinie. Będziesz musiał zmierzyć się z tajemniczymi sprawami. BYK (21 kwietnia – 21 maja) Jeśli zdołasz wykorzystać swoje umiejętności, możesz poprawić sytuację finansową. Nie będzie to jednak najlepszy okres, by forsować swoje uwagi i pomysły. Uważaj, by nie przesadzić z reakcją na problemy osobiste! BLIŹNIĘTA (22 maja – 21 czerwca) Nawet jeśli masz dużo pracy, poświęć trochę czasu dla siebie i swojej rodziny (nie zapomnij o ukochanym!). Działalność kulturalna otworzy ci oczy na nowe formy relaksu. Zabłyśniesz w pracy! RAK (22 czerwca – 22 lipca) Będziesz właściwie postępował w sytuacjach wymagających kontaktu z instytucjami lub dużymi przedsiębiorstwami. Stresu przysporzą ci jednak problemy finansowe. Uważaj na niewłaściwe działania na wszystkich obszarach. LEW (23 lipca – 22 sierpnia) Nieporozumienia w domu sprawią, że ten okres będzie trudny do zniesienia. Uważaj na zdrowie i poświęć trochę czasu na wypoczynek. To dobry moment na inwestycje. PANNA (23 sierpnia – 23 września) Pomyśl o swoich uczuciach. Spróbuj podjąć kontakty z ludźmi, których lubisz i w ten sposób zacieśnić więzi. Musisz koncentrować się na sobie, nie na innych. WAGA (24 września – 23 października) Zachowaj ostrożność, gdy przyjaciel poprosi cię o radę. Bądź cierpliwy w rozmowach z przełożonym. Spotkania zaowocują nowymi przyjaźniami. SKORPION (24 października – 22 listopada) Kreatywne spędzanie czasu przyniesie ci wiele radości. Upewnij się, by w trakcie spotkań z organami władzy państwowej, mieć przy sobie wszystkie dokumenty. Nie daj się poganiać. STRZELEC (23 listopada – 21 grudnia) Użyj wrodzonego uroku i ciepła do pozyskiwania serc. Możesz to robić, jak nikt inny! Swoje opinie zachowaj dla siebie. Najlepiej siedź cicho. KOZIOROŻEC (22 grudnia – 20 stycznia) Jeśli będziesz skłonny odpuścić, masz szansę na ekscytujące spotkanie. Zachowaj dyskrecję i nie plotkuj na temat innych. Zaakceptuj nieuniknione. WODNIK (21 stycznia – 19 lutego) Serce zabije ci mocniej, kiedy do twojego życia powróci stary płomień. Odwiedź znajomych, których dawno nie widziałeś. Skup się na pracy. RYBY (20 lutego – 20 marca) Uśmiechnij się! Być może w obecnej chwili nie jesteś gotowy na zmiany w karierze zawodowej, ale na dłuższą metę będzie ci się to opłacać. Twój partner jest świadomy okoliczności. poPolsku nr 1 • 10 MUzYKa TrÈS.B To zeSPÓŁ, KTÓry rozPoCzĄŁ SWoJĄ dzIaŁalNoŚć W duŃSKIeJ SzKole MuzyCzNeJ, CoVereM PJ HarVey „WHo THe fuCK”. gruPa SKŁada SIę z WoKalISTKI I BaSISTKI MISI furTaK, PerKuSISTy ToMa PeTTITa oraz WoKalISTy I gITarzySTy olIVIera HeIMa. Nazwa zespołu oznacza (z francuskiego) „bardzo.b” i jest dwuznacznym odniesieniem do, z jednej strony francuskiego très bien (bardzo ładne), a z drugiej, do muzyki klasy b, surowej i nieoszlifowanej. Poza tym Très.B to nawiązanie do faktu, że muzycy z różnych stron świata nieprzerwanie przeprowadzają się z miejsca na miejsce, przez co nigdzie nie są do końca „u siebie”. Holenderski magazyn oor tak pisał o debiutanckiej ep'ce zespołu: „nie nudzi ani przez moment i rozbudza apetyt na nowy materiał”. debiutancka płyta Très.B „The other Hand” ukazała się na rynku polskim jesienią 2010 roku. finalnego szlifu nadał jej w swym nowojorskim studio nadworny producent Nicka Cave'a - Victor Van Vugt, znany ze współpracy z the Bad Seeds, P.J Harvey, Beth orton i athlete. album zebrał świetne recenzje. Na łamach „Wprost” został nazwany jedną z najlepszych płyt 2010 roku. Podsumowaniem sukcesu debiutanckiego krążka zespołu była nagroda „fryderyk 2011” w kategorii fonograficzny debiut roku. FILM z okazji tego prestiżowego wyróżnienia przygotowana została specjalna reedycja albumu „The other Hand”, którego premiera odbyła się 21 czerwca 2011 r. Très.B występowali z wieloma znakomitymi zespołami, jak m.in. Jamie lidell, TV on The radio, Hey, Myslovitz, Spiritualized, astroids galaxy Tour, Seabear i wielu innych. Misia śpiewała m.in. na składance „Wyspiański Wyzwala” (z dr.No) i na ostatniej płycie Bajzla. olivier, oprócz swojego solowego projektu anthony Chorale, pojawia się na scenie z takimi zespołami, jak np. Coldair. Mają za sobą ponad 150 występów na scenach całej europy, m.in. niedawne występy na brytyjskich festiwalach The great escape i liverpool Sound City, czy na francuskim europavox. Cieszą się opinią doskonałego zespołu koncertowego. • Skład zespołu: Misia furtak - vocals/bass olivier Heim - vocals/guitar Tom Pettit - drums gra roKu 2012 W PolSCe KolEjKa Polski Instytut Pamięci Narodowej wydał w lutym 2011 roku grę, która przypomina Monopol. Każdy z graczy musi zebrać podstawowe artykuły żywnościowe, zanim znikną one z półek. gra pobiła wszelkie rekordy sprzedaży roku 2012. od 20 grudnia ubiegłego roku możemy w Holandii oglądać pierwszy film z Janem Smitem w roli głównej! W końcu 2012 roku piosenka „Sla Je armen om Me Heen” stała się dla Smita siedemnastym hitem, który uplasował się na pierwszym miejscu list przebojów. dzięki temu uzyskał tytuł artysty z największą liczbą niderlandzkojęzycznych numerów 1. Het Bombardement to ekscytujący dramat miłosny, którego bohaterami są młody bokser Vincent i eva uciekinierka z Niemiec, zaręczona z holenderskim biznesmenem, dirkiem. gdy zaczyna się wojna w Holandii, pomiędzy evą i dirkiem wybucha tyleż gwałtowna, co skazana na niepowodzenie miłość. Wtedy nadchodzi dzień 14 maja 1940 roku, w którym na centrum rotterdamu spadają bomby i młodzi kochankowie tracą się z oczu. W rolach głównych wystąpili Jan Smit (Vincent, pomocnik piekarza i bokser) oraz roos van erkel (studentka architektury eva). z przyjemnością informujemy, że udało nam się przeprowadzić bardzo osobistą rozmowę z Janem Smitem. Niezwykły wywiad przeczytacie w kolejnym numerze poPolsku. • Kolejka miała na celu uświadomienie młodym Polakom, jak ciężkie było życie ich rodziców i dziadków w czasach komunizmu. gracze dysponują kilkoma pionkami, które stoją w kolejce do różnych sklepów, żeby kupić podstawowe towary. zapasy żywności kończą się jednak, zanim dotrą do kasy. dlatego gracze otrzymują pomoc, w postaci specjalnych kart, aby przepychać się w kolejce i przeszkadzać innym graczom. gra została wydana także w rosyjskiej, angielskiej, niemieckiej, hiszpańskiej i japońskiej wersji językowej. • odwiedź stronę www.popolsku.nu i sprawdź, w jaki sposób możesz zamówić grę! SUDOKU Każde Sudoku posiada tylko jedno rozwiązanie, które można osiągnąć w logiczny sposób. Puste pola należy wypełnić tak, by w każdym rzędzie, kolumnie i kwadracie 3x3 znalazło się po jednej cyfrze od 1 do 9. rozwiązaniem są liczby z pól oznaczonych literami a, B, C, d, e. Wpisz rozwiązanie na stronie www.popolsku.nu, aby wziąć udział w losowaniu! Komputer wylosuje trzech zwycięzców, którzy otrzymają nagrodę. W numerze pierwszym jest nią gra "Kolejka", wybrana w Polsce na grę roku. • Życie. poPolsku nr 1 • 11 co MUsisz UrEGUlować? Chcesz pozostać w Holandii dłużej niż cztery miesiące? W takim razie będziesz musiał dokonać wpisu do ewidencji ludności w gminie, w której zamierzasz mieszkać. Powinieneś tego dokonać w ciągu pięciu dni, licząc od pierwszego dnia twojego pobytu w Holandii. Przebywasz tu już 4 miesiące? Nie zwlekaj z zapisem. Wpisu możesz dokonać w urzędzie gminy. Jeśli razem z tobą do Holandii przyjedzie twój partner lub dzieci, także oni muszą wpisać się do rejestru. a więc także oni muszą udać się z tobą do urzędu gminy. W dniu, w którym udasz się do urzędu gminy, zabierz ze sobą następujące dokumenty: • dla każdej osoby, którą będziesz wpisywał: ważny paszport lub dowód tożsamości (identiteitskaart); • umowę kupna lub wynajmu twojego mieszkania lub domu w Holandii. Mieszkasz u kogoś? Poproś właściciela mieszkania o przygotowanie i podpisanie oświadczenia w tej sprawie. Miej też przy sobie kopię dokumentu tożsamości tej osoby. • Wszystkie akty urodzenia, zarówno twoje, partnera, jak i dzieci oraz ewentualne akty ślubu (także z poprzednich związków), przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego w jednym z języków nowożytnych (tłumaczenia możesz dostarczyć także w późniejszym terminie). Wpisanie się do gminy jest bezpłatne. Po dokonaniu wpisu zostanie ci przydzielony BSN (burgerservicenummer). Numer ten będzie konieczny do regulowania wszelkiego rodzaju spraw, np. w szpitalu, w kontak- tach z pracodawcą czy instytucjami odpowiedzialnymi za przydzielanie rozmaitych zasiłków. Jeśli zechcesz wyprowadzić się z Holandii, musisz wypisać się także z urzędu gminy. Przeprowadzasz się do innej gminy? W takim wypadku musisz zameldować o przeprowadzce w twojej nowej gminie. WyKaz daNyCH oSoBoWyCH Po dokonaniu rejestracji w gBa (gemeente basis administratie), w ciągu czterech tygodni otrzymasz wykaz ze wszystkimi twoimi danymi osobowymi. Musisz skontrolować zgodność tych danych (i oczywiście zgłosić ich ewentualną niezgodność). NuMer BSN razem z wykazem danych osobowych otrzymasz numer BSN. Jest to unikalny numer, którego (oprócz wymienionych wcześniej) będziesz także potrzebował do załatwienia takich spraw, jak np. otwarcie rachunku bankowego, otrzymanie wypłaty, załatwienie ubezpieczenia zdrowotnego i wszelkich kontaktach z instytucjami rządowymi. WyMÓg IdeNTyfIKaCJI W Holandii masz obowiązek udowodnienia swojej tożsamości. dlatego jesteś zobowiązany do stałego noszenia dokumentu tożsamości. Może to być ważny paszport lub dowód tożsamości. WażNe! Nigdy nie oddawaj swojego dokumentu tożsamości osobom trzecim (np. pracodawcy lub agencji pośrednictwa pracy). SaMoCHÓd zabierasz do Holandii swój samochód? W momencie, kiedy Holandia staje się twoim głównym miejscem zamieszkania, musisz zarejestrować samochód w urzę- dzie ruchu drogowego (rdW, de rijksdienst voor het Wegverkeer). Jesteś także zobowiązany do uiszczenia opłaty podatku drogowego w Holandii. Jeśli przebywasz w Holandii tymczasowo i kraj ten nie jest twoim głównym miejscem zamieszkania, nie musisz rejestrować swojego samochodu. Więcej informacji znajdziesz na stronie www.rdw.nl. rdW jest również właściwą instancją, jeśli chodzi o informacje na temat podatku importowego, wniosku o wydanie prawa jazdy i wymianę twojego prawa jazdy na holenderskie. NauKa JęzyKa Jak najszybciej rozpocznij naukę języka niderlandzkiego. Jego znajomość jest niezbędna, np. przy wymianie informacji pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, na temat bezpieczeństwa w miejscu pracy. Jest też bardzo przydatna w kontaktach z organami władzy. Informacje na temat oferowanych kursów językowych znajdziesz w swojej gminie. zapytaj o nie także swojego pracodawcę. dla migrantów zarobkowych przewidziano też pakiety do nauki samodzielnej, dzięki którym możesz opanować język na poziomie podstawowym. Pakiet „zelf starten met Nederlands” (ISBN 978946058089, cena 75 euro), dostępny jest także w języku polskim. • Więcej informacji znajdziesz na stronie www.zelfstartenmetnederlands.nl. poPolsku ma do rozdania 2 z takich pakietów. Chcesz skorzystać? Opowiedz nam, dlaczego uważasz, że nauka języka niderlandzkiego jest, bądź nie jest dla ciebie ważna. Ze wszystkich nadesłanych odpowiedzi wylosujemy dwóch zwycięzców. Prace należy wysłać najpóźniej do 21 stycznia 2013 roku na adres mailowy: [email protected] Życie. poPolsku nr 1 • 12 30 000 PolSKICH MiEszKaŃcÓw w HadzE W ciągu ostatnich lat znacząco wzrosła liczba migrantów zarobkowych pochodzących z Polski i innych krajów europy Środkowo-Wschodniej, którzy osiedlili się w Holandii. Szacuje się, że w Hadze mieszka już około 30 000 mieszkańców polskiego pochodzenia. rozmowa z Marnixem Norderem, haskim radnym zajmującym się sprawami rozwoju miasta, zakwaterowania i integracji. Co, W odNIeSIeNIu do MIgraNTÓW zaroBKoWyCH, odrÓżNIa gMINę Haga od INNyCH gMIN W HolaNdII? - do Hagi w bardzo krótkim czasie (ok. 10 lat) przybyła duża grupa migrantów zarobkowych. Podobnie jak rotterdam, szacujemy ją na około 25 000 - 30 000 mieszkańców. dość szybko zaczęliśmy odbierać w związku z tym sygnały od mieszkańców Hagi. Miało to bezpośredni wpływ na dzielnice i spowodowało wdrożenie kompleksowego podejścia. To, co czyni gminę Haga naprawdę wyjątkową, to kontakty w sprawie zakwaterowania, zasady regulujące dogodne warunki życia, współpraca z takimi organizacjami jak Stowarzyszenie Barka (czytaj też na stronie 18.), relacje z pracodawcami zatrudniającymi polskich pracowników. Na poziomie administracyjnym i urzędowym zebraliśmy to w jednoosobową odpowiedzialność i szybki przepływ informacji. Co dobrego z tego wyniknęło, to to, że liczba migran- Dwutygodnik poPolsku pragnie wspomóc Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy, dlatego podczas imprezy sprzedawany będzie pierwszy numer gazety, a cały dochód z tej sprzedaży zostanie przekazany na rzecz Fundacji WOŚP. Zapraszamy serdecznie! 13 stycznia 2013 od 13.30 do 20.30 21 Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy Już po raz trzeci w Schiedamie! Nowa lokalizacja: Wijkcentrum Oost, Boerhaavelaan 79, Schiedam [email protected] tów zarobkowych nadal rośnie, a problematyka bardzo powoli maleje. JaKIe SĄ zaSadNICze PuNKTy gMINy Haga W zaKreSIe MIgraCJI zaroBKoWeJ W 2013 roKu, W odNIeSIeNIu do WaruNKÓW żyCIa I PraCy? Co udaŁo SIę zrealIzoWać W 2012 roKu? - Jeśli chodzi o rok 2012, to ewidentnie należy wspomnieć o zrealizowaniu pomysłu polskiego hotelu, czy hoteli krótkoterminowych pobytów. ale także utworzenie 1500 miejsc noclegowych we współpracy ze spółdzielniami mieszkaniowymi, czy możliwość utrzymania polityki gminy, poprzez m.in. służby poszukiwawcze, współpracujące w z fundacją Haga i europa Środkowo-Wschodnia, w zakresie nielegalnie przebywających Polaków w Hadze. dzięki tej współpracy, wiele osób zostało skierowanych do odpowiednich instytucji. Na rok 2013 mamy zaplanowaną budowę drugiego hotelu dla Polaków, zamierzamy też zamienić na stały, projekt współpracy realizowany ze Stowarzyszeniem Barka. Będziemy także nadal obserwować działania rządu, w związku z jego stanowiskiem na temat wyzysku migrantów zarobkowych i nielegalnego zatrudniania pracowników z Polski. za czasów Henka Kampa agencje pośrednictwa pracy i nieuczciwi pracodawcy byli surowo ścigani i – jeśli o mnie chodzi – może tak pozostać. JaKIe dzIaŁaNIa zaMIerza PodJĄć gMINa W KIeruNKu INTegraCJI PolSKICH MIeSzKaŃCÓW HagI, z HażaNINaMI INNyCH NarodoWoŚCI, Na PŁaSzCzyŹNIe „żyCIe-PraCa”? - Najważniejszy jest tutaj język. dobrze jest mieć własne środowisko, ale osobiście uważam, że trzeba starać się być częścią społeczności, w której się przebywa. a czynnikiem łączącym jest tutaj przede wszystkim język! W ramach projektu „Taal in de buurt” organizujemy kursy językowe i częściowo je finansujemy - osobom, które uzyskają dyplom. Jeśli komuś nie uda się zdobyć dyplomu, musi pokryć koszty kursu samodzielnie. oprócz tego, wspólnie z polskimi organizacjami, wspieramy różne formy działalności kulturalnej, jak np. wystawa w Museonie, czy książka „100 lat nostalgii”. Myślę, że i poPolsku pełni tu funkcję takiego pomostu. gazeta jest jednym ze sposobów połączenia ludzi i kultur. zwłaszcza ludzi, którzy mają coś wspólnego z Polską i Holandią. a Czy PaNa – oPrÓCz zaaNgażoWaNIa zaWodoWego W SPraWy MIgraNTÓW zaroBKoWyCH – ŁĄCzy CoŚ z PolaKaMI MIeSzKaJĄCyMI W HolaNdII? - oczywiście! Podziwiam madame Curie. opracowała teorię promieniotwórczości i dokonała przełomu, a jako kobieta była też pionierką w męskim świecie. Podziw ten wynika także z tego, że ja sam ukończyłem studia jako specjalista z zakresu promieniowania i – tak, jak ona kiedyś – wybrałem swoją własną drogę. Bardzo inspirujący człowiek! Co PaN PoWIe Na STWIerdzeNIe, że NaJWyraŹNIeJ WIęKSzoŚć PolSKICH MIgraNTÓW zaroBKoWyCH oSIedla SIę W Hadze? Czy NaPraWdę TaK JeST? - Haga jest atrakcyjna, ponieważ w jej otoczeniu znajduje się wiele szklarni, które stanowią ważne źródło zatrudnienia. Często ta posada jest impulsem do zaznajomienia się z miastem, po czym szybko podejmuje się następne kroki, w postaci zbudowania swojego bytu w Hadze, jako miejsca zamieszkania i życia. Czego żyCzyŁBy PaN PolSKIM CzyTelNIKoM W 2013 roKu? - Wielu bardzo pozytywnych doświadczeń w Holandii! • advertorial poPolsku nr 1 • 13 Praca. Praca. poPolsku nr 1 • 14 Co należy brać pod uwagę przy rozpoczynaniu działalności? Każdy, kto spełnia wyznaczone przez prawo warunki (a więc także migrant zarobkowy), może rozpocząć w Holandii własną działalność. W tej rubryce poPolsku poświęcimy uwagę kolejnym etapom, które należy brać pod uwagę w takiej sytuacji. ny, które wiążą się z firmą. Tworząc go, odpowiadasz sobie na następujące pytania: Czym dokładnie będę się zajmował? Gdzie będzie znajdować się siedziba firmy? Jaką formę prawną wybiorę? Czy istnieje rynek zbytu dla mojego produktu i w jaki sposób mogę dotrzeć do klientów? Ile pieniędzy będę potrzebował na rozpoczęcie działalności? Przygotowanie planu biznesowego jest znacznie łatwiejsze, jeśli wiesz, co musi się w nim znaleźć. • Gotowy do wypełnienia szablon możesz pobrać ze strony www.popolsku.nu, w zakładce Praca. Jeśli chcesz rozpocząć własną działalność musisz mieć uregulowane sprawy związane z pobytem w Holandii, posiadać stałe miejsce zamieszkania i numer BSN. Po załatwieniu tych formalności, będziesz miał prawo do otworzenia własnej działalności. Ponieważ jednak wymaga to uregulowania wielu spraw i nie każdy wie, od czego powinien zacząć, krok po kroku podpowiemy ci, co należy zrobić. W każdym numerze będziemy opisywać kolejne etapy na twojej drodze do otwarcia własnej firmy. Informacje znajdziesz przede wszystkim w naszej gazecie, ale jeśli dane zagadnienie będzie bardzo obszerne, więcej na jego temat przeczytasz na stronie internetowej www.popolsku. nu, w zakładce praca. Krok 1. Napisanie planu biznesowego. Plan biznesowy jest bardzo ważny dla początkującego przedsiębiorcy. Jeśli nosisz się z zamiarem wzięcia pożyczki na rozkręcenie firmy, biznes plan znacznie ułatwi ci kontakty z bankami i prywatnymi inwestorami. Tobie, jako przedsiębiorcy, zapewni także oparcie w regulacji wszystkich spraw związanych z firmą. W planie biznesowym opisujesz wszystkie swoje pla- ZWROT PODATKU DOCHODOWEGO ADMINISTRACJA I KSIEGOWOSC ZORGTOESLAG HUURTOESLAG KGB, SVB I INNE Z NAMI NIE PŁACISZ VAT-U PROFESJONALNA I SZYBKA OBSŁUGA TAXREX Groningseweg 1 2994 LC Barendrecht [email protected] www.taxrex.pl BEZPOSREDNIE LĄCZE Z BELASTINGDIENST ROZLICZ SIĘ NIE WYCHODZĄC Z DOMU NIE ZWLEKAJ WYŚLIJ E-MAIL LUB ZADZWOŃ NIE POTRZEBUJESZ ŻADNYCH KODÓW (Pincode lub Digidi code) +31 180 642 798 +31 655 343 066 Plan biznesowy jest bardzo przydatny, aby mieć jasny pogląd na wszelkie plany związane z firmą. Dodatkowo, możesz go wykorzystać przy ubieganiu się o kredyt z banku. Plan biznesowy może być bardziej lub mniej rozbudowany. W każdym przypadku, powinien odpowiadać na następujące pytania: • Kim jesteś, jaka jest twoja motywacja do rozpoczęcia działalności i jakie cele chciałbyś osiągnąć? • Co chcesz oferować i dlaczego? • Jaką masz grupę docelową? • W jaki sposób zamierzasz wyróżnić się na rynku? • Jaki jest twój plan działania? • Ile to kosztuje? •Gdzie zamierzasz zdobyć potrzebne pieniądze? • Jakie korzyści zamierzasz odnieść? Najlepiej będzie, jeśli sam sporządzisz swój plan biznesowy. Zaleca się, aby najpierw zebrać ogólne informacje na temat rozpoczęcia własnej działalności. Plan biznesowy składa się z następujących elementów: 1)Przedsiębiorca • dane osobowe • wykształcenie • doświadczenie zawodowe • motywacja i cele •podsumowanie cech charakteru: twoje mocne i słabe strony 2)Rynek • co zamierzasz oferować? • Badanie rynku: środowisko naturalne firmy, klienci i konkurencja 3)Marketing mix • product •cena •miejsce •personel •promocja •prezentacja • prognoza obrotów firmy • organizacja 4)Personel • siedziba firmy •administracja • podział obowiązków 5)Plan finansowy • plan inwestycyjny • eksploatacja budżetu operacyjnego: rachunek zysków i strat • prognoza przepływów środków pieniężnych. • Kariera i rozwój. poPolsku nr 1 • 15 Dlaczego warto się rozwijać? Będąc dziećmi, które z natury są otwarte i spontaniczne, w mgnieniu oka potrafimy nawiązać więź z otoczeniem. Ale w miarę jak dorastamy, powoli zatracamy tę zdolność i w jej miejsce budujemy wokół siebie mur. Na cegiełki tego muru składają się strach, nasze ego i warunkowanie. Taki mur utrudnia nam nawiązywanie więzi i doskonalenie się. Pokonując własne bariery, uzyskasz wgląd w siebie, co pozwoli ci lepiej rozpoznać własne zalety. Kto wie, może nawet uświadomisz sobie, że masz ukryte dotąd talenty? Na pewno sprawi to, że poczujesz się ze sobą lepiej, będziesz bardziej szczęśliwy i otwarty na nowe wyzwania. Nawet twoja praca powinna wydać ci się przyjemniejsza, warto więc zainteresować się tym tematem. Podstawą rozwoju osobistego jest oduczenie się zachowań, które w nim przeszkadzają oraz nauczenie się zupełnie nowych, pomocnych zachowań. Jak najszybciej zacznij więc pracować nad swoim ego, obawami i warunkowym zachowaniem. Ego Każdy z nas posiada swoje ego. Dosłownie „ja realne”, które pozwala zobaczyć siebie jako jednostkę. Zdarza się, że ego głośno domaga się zainteresowania, co ma bezpośredni wpływ na nasze działania i sposób komunikacji. Wtedy starasz się podkreślać swoje zdanie i możesz być odbierany jako osoba, która lubi dominować. Może być i odwrotnie: boisz się odezwać ze względu na brak pewności siebie. U podstawy obu zachowań leży źle zbalansowany strach. Tę rubrykę chcemy poświęcić rozwojowi. Zarówno na poziomie osobistym, jak i kariery zawodowej. Być może zadajesz sobie teraz pytanie, po co właściwie miałbyś się rozwijać? Uwierz mi, to pomoże ci stać się szczęśliwszą osobą. Strach Dzięki posiadaniu umiejętności strachu, potrafisz przetrwać. Jeśli w tej chwili do pokoju wbiegłby tygrys, strach spowodowałby u ciebie impuls do ucieczki. Niestety istnieje także taki rodzaj strachu, który może utrudnić ci życie. Na przykład strach o to, co może wydarzyć się w przyszłości, co sądzą o tobie inni, strach przed rozpoczęciem rozmowy z drugą osobą, strach przed odrzuceniem czy niepowodzeniami. Takie obawy nie są funkcjonalne i przeszkadzają ci prawidłowo funkcjonować, zachować balans, a co najważniejsze – być szczęśliwym. Warunkowanie Warunkowanie oznacza wyuczone wzorce zachowania i przekonań. Wiele z nich jest bardzo przydatnych, ale niektóre z tych wzorów i przekonań mogą przeszkadzać ci w codziennym funkcjonowaniu. W miarę dorastania formujemy sobie obraz tego, jak działa świat znajdujący się wokół nas. Dlatego rozsądnie jest mieć wgląd we własne uwarunkowane zachowanie. To, jak ty widzisz świat, nie oznacza wcale, że świat naprawdę tak wygląda. Każdy z nas ma swoją własną prawdę. Twoje opinie, wizja, uczucia, idee, doświadczenia i analiza, są zawsze subiektywne! Bardzo ważne jest, abyś zdawał sobie sprawę z tego, jak chcesz być odbierany i co czyni cię szczęśliwym. Więcej na temat rozwoju osobistego przeczytasz w następnym wydaniu poPolsku, w którym przedstawimy także kilka wskazówek na temat tego, jak nad sobą pracować. • Telefoniczny coaching po polsku odpowiadamy na wszystkie pytania 24 godziny dziennie, 7 dni w tygodniu Dzwoń (0900) 21 12 2012 (0,80 centów/minuta) wybierz język polski i polskiego coacha, z którym chcesz rozmawiać Rekreacja. poPolsku nr 1 • 16 dzIeŃ W CeNTruM KraJu: uTreCHT unikalne przeżycia zapewni ci wspięcie się na de domtoren – liczącą 112,32 m zachodnią wieżę Katedry Świętego Marcina, z której rozpościera się przepiękny widok na miasto. Wejście na wieżę możliwe jest tylko podczas wycieczki i pod opieką przewodnika. Możesz ją zarezerwować telefonicznie pod numerem 030-236 00 10. utrecht to bijące serce Holandii. Miasto o wyjątkowej dynamice. I na tyle małe, by uroki jego nastrojowego centrum odkrywać podczas spaceru. W niedalekiej odległości od dworca kolejowego znajdziesz różnorodne sklepy i butiki. Ponadto, w utrechcie codziennie odbywa się gdzieś jakiś kiermasz. a jeśli uznasz, że na zewnątrz jest zbyt zimno i mokro, zawsze możesz wybrać zakupy pod dachem. do wyboru masz 150 sklepów w centrum handlowym Hoog Catharijne. utrecht posiada też niezwykle zróżnicowaną ofertę muzeów, z ciekawymi wystawami. odwiedź Muzeum Kolejnictwa lub jedno z wielu innych muzeów w mieście. Wybór jest naprawdę imponujący! Warto odwiedzić m.in.: Het geldmuseum (muzeum pieniądza), Museum Speelklok (grających organów, katarynek, zegarów i pozytywek), dick Bruna muzeum (twórcy słynnych postaci Nijntje), aboriginal art Museum (sztuki aborygeńskiej), Muzeum Centralne czy muzeum sztuki religijnej Catharijneconvent. Więcej ciekawostek na temat miasta znajdziesz w centrum informacji turystycznej VVV, znajdującej się przy het domplein (tuż obok domtoren). PoleCaMy: uTreCHTSe Bazaar Przenieś się do innego świata na największym bazarze w utrechcie – utrechtse Bazaar. Pod jednym dachem znajdziesz ogromny wybór niedrogich produktów (parking gratis!). odkryj ponad 500 kramów ze świetnymi produktami. znajdziesz tu zarówno nowe, jak i używane towary, a także świeże produkty żyw- nościowe. Co tydzień pojawiają się nowi sprzedawcy. utrechtse Bazaar to ciekawy i niedrogi sposób na spędzenie wolnego czasu dla młodych i starszych! • zapraszamy w każdą sobotę i niedzielę w godzinach od 08.30 do 16.30. adres: groenewoudsedijk 6, Papendorp-utrecht. NOWATORSKIE ATRAKCJE w Muzeum Kolejnictwa w Utrechcie Muzeum Kolejnictwa przy Maliebaanstation proponuje nam przeżycie nowego doświadczenia: de Vuurproef. Próba ognia, to nowa atrakcja, która zabierze zwiedzającego w wirtualny rejs przez prawie dwie epoki w historii kolejnictwa. doświadczenie, które jednocześnie uczy i ekscytuje. Więcej informacji na temat de Vuurproef znajdziesz na stronie www.vuurproef.nl. Trwająca obecnie wystawa „Cztery Światy”, za każdym razem odsłania nam inną część historii kolejnictwa. de grote ontdekking opowiada o wczesnych początkach rozwoju kolei, droomreizen o luksusowych podróżach końca dziewiętnastego wieku. odwiedzając Stalen Monsters posłuchasz historii na temat pracy na kolei, a de Werkplaats zabierze cię w świat taboru kolejowego. Po takich przeżyciach brakuje już tylko wątku, który niczym czerwona iskra, łączyłby historie z przeszłości kolejnictwa z teraźniejszością. Co oznaczało dla świata pojawienie się pociagów? daleko idące zmiany społeczne i ekonomiczne, zmiany w wyglądzie pociągów, znaczące momenty w historii kolejnictwa i rola, którą pociągi odgrywają dziś: wszystkie te historie dostały tu swoją szansę. aktor rutger Hauer pełni rolę narratora, który prowadzi widza poprzez historię kolei. Spoorwegmuseum jest otwarte od wtorku do niedzieli włącznie, w godzinach od 10 do 17. Szczegółowe informacje znajdziesz na stronie www. spoorwegmuseum.nl (strona w języku niderlandzkim). • Zdrowie. poPolsku nr 1 • 17 SySTeM oPIeKI zdroWoTNeJ w Holandii W Holandii państwo nie zajmuje się realizacją świadczeń zdrowotnych. odpowiedzialna za to jest niepaństwowa opieka zdrowotna. Jako cudzoziemiec powinieneś być dobrze zorientowany w tym, jakie masz z tego tytułu zobowiązania. Minister edith Schippers Jeśli mieszkasz w Holandii albo odprowadzasz tu podatek od wynagrodzenia, jesteś zobowiązany wykupić ubezpieczenie zdrowotne u któregoś z ubezpieczycieli. Każdy musi wykupić podstawowe ubezpieczenie zdrowotne. Towarzystwa ubezpieczeniowe zobowiązane są do przedstawienia ci pakietu ubezpieczenia podstawowego i nie mogą takiego pakietu nikomu odmówić. Pakiet podstawowy pokrywa koszty ubezpieczenia z tytułu: •wizyt u lekarza domowego • położnictwa • opieki po porodzie. NaJPIerW 350 euro WŁaSNego ryzyKa ubezpieczenie podstawowe pokrywa też koszty innych świadczeń zdrowotnych, w których jednak pierwsze 350 euro płacisz z własnej kieszeni. Należą do nich: • pobyt w szpitalu • przewóz chorych • koszt lekarzy specjalistów • niektóre formy terapii • opieka nad dziećmi z dysleksją • opieka stomatologiczna do 18. roku życia • opieka stomatologiczna w zakresie leczenia chirurgicznego i protetyka • środki pomocy, z wyjątkiem prostego sprzętu rehabilitacyjnego do chodzenia • programy pomagające w rzuceniu palenia • 3 godziny porad dietetyka • 3 zabiegi in vitro dla kobiet do 43. roku życia. Możesz też zawrzeć ze swoim ubezpieczycielem dodatkowe ubezpieczenie na inne potrzeby zdrowotne. Niezłą alternatywą dla pracowników zatrudnionych w Holandii, jest zawarcie zbiorowego ubezpieczenia zdrowotnego, oferowanego przez pracodawcę. Często okazuje się, że w ten sposób możesz zaoszczędzić pieniądze. zanim więc zdecydujesz się samodzielnie wykupić polisę u ubezpieczyciela, zapytaj pracodawcę, czy (i na jakich zasadach) oferuje ci taką możliwość. Na rynku znajduje się wiele towarzystw ubezpieczeniowuch, spośród których możesz wybierać. zwróćuwagę na stawki, które oferują – mogą się różnić u poszczególnych ubezpieczycieli. Często okazuje rana na Grę Kolejka została wyb się też, że możesz zaoszczędzić wykupując ubezpieczenie w internecie. Więcej informacji znajdziesz na stronie www. verzekeringssite.nl. rząd kompensuje wysokie koszty ubezpieczenia przez zapewnienie dodatku do ubezpieczenia zdrowotnego. To, czy masz do niego prawo, określa urząd podatkowy, biorąc pod uwagę twoje dochody i sytuację osobistą. do dodatku mają więc prawo także osoby nie posiadające holenderskiego obywatelstwa. zasada własnego ryzyka nie obowiązuje dzieci w wieku do 18 lat, dlatego nie muszą one płacić składek ubezpieczeniowych. uBezPIeCzeNIe zdroWoTNe dla PraCoWNIKÓW zagraNICzNyCH Każdy, kto osiedla się w Holandii, musi posiadać ubezpieczenie zdrowotne. dotyczy to także pracowników, którzy mają już takie ubezpieczenie w innym kraju, ale pracują wyłącznie w Holandii. Pracownicy ci mają także prawo do dofinansowania do opieki zdrowotnej, przy niewielkich zarobkach. MINISTerSTWo SPraW SPoŁeCzNyCH I zaTrudNIeNIa do zadań Ministerstwa Spraw Społecznych i zatrudnienia (SzW) należy stwarzanie możliwości zatrudnienia oraz wspieranie nowoczesnych stosunków przemysłowych i aktywowanie systemu zabezpieczenia społecznego, a przy tym realizowanie powyższych celów poprzez rozwój wykonanej polityki, która może być monitorowana. • Wraz z nadejściem nowego holenderskiego gabinetu rutte II w listopadzie tego roku, w porozumieniu rządowym zapowiedziano znaczącą zmianę w systemie składek na ubezpieczenie zdrowotne, dotyczącą w szczególności zakresu wysokości składek. Po gwałtownych reakcjach w całym kraju, zmieniono porozumienie koalicji w tej sprawie. Nie wiadomo jeszcze kiedy to nastąpi i jakie będą skutki nowej polityki rządu. Będziemy o tym informować w naszych kolejnych wydaniach! . Roku 2012 w Polsce Grę można kupić za jedyne 25 euro Wystarczy wysłać e-mail o nazwie „Gra Kolejka” ze swoim imieniem, nazwiskiem i adresem na: [email protected] BEz PaPiErÓw, a niE BEz Prawa! Podstawowe prawa dla osób Bez pozwolenia na pobyt w holandii Wiele miast (amsterdam, rotterdam, utrecht, Breda, eindhoven, Nijmegen) przygotowało broszury praw podstawowych, w których opisane są prawa osób nie posiadających dokumentów zezwalających na pobyt w Holandii. Podano w nich także informacje i adresy instytucji, do których takie osoby mogą się zwrócić o pomoc. czY MiGranci BEz doKUMEntÓw MajĄ Prawo do oPiEKi zdrowotnEj? Tak, nielegalni migranci mają prawo do koniecznej opieki zdrowotnej. Terminem tym określamy każdą pomoc, którą lekarz uzna za konieczną. Są to świadczenia, które podlegają pod podstawowy pakiet ubezpieczeń zdrowotnych. Nie chodzi więc tylko o pilną pomoc medyczną. Kto Płaci racHUnEK? Każdy lekarz ma obowiązek udzielenia pomocy. Nie może jej więc także odmówić migrantowi, który wymaga pilnej pomocy medycznej, a który nie posiada dokumentów zezwalających na pobyt i w związku z tym istnieje podejrzenie, że nie będzie mógł pokryć kosztów opieki. Sytuację taką należy jednak zgłosić odpowiedniej instytucji (lekarz, szpital). Tylko wtedy można poprosić Kolegium ubezpieczeń zdrowotnych (CVz, College voor zorgverzekeringen) o zwrot kosztów takiej opieki zdrowotnej. Niektóre świadczenia wymagają wcześniejszego umówienia wizyty u lekarza. Przez świadczenia te rozumie się kontakty z lekarzem w szpitalu, leki z apteki, opiekę psychiatryczną (ggz) oraz przyjęcie do domu opieki bądź szpitala psychiatrycznego. Koszty opieki nad osobami przebywającymi w Holandii nielegalnie mogą być zrekompensowane tylko tym placówkom opieki zdrowotnej, które mają podpisany kontrakt z CVz. Większość gmin wyznacza w tym celu konkretny szpital i aptekę. Sprawdź listę instytucji, które mają podpisany kontrakt z CVz na stronie www.popolsku.nu lekarze i personel szpitali nie zawsze wiedzą, że migranci bez dokumentów mają prawo do pilnej pomocy medycznej. Często nie wiedzą też, że mogą się ubiegać o zwrot kosztów takiej opieki. dlatego też zawsze upewnij się, że udając się po pomoc do placówki medycznej, masz przy sobie wydrukowaną informację na temat zwrotu kosztów i odpowiedni formularz z CVz. znajdziesz je na stronie www.cvz.nl.• Kultura i Sztuka. poPolsku nr 1 • 18 SToWarzySzeNIe BarKa KoŁo raTuNKoWe dla BezdoMNyCH PolaKÓW Wyobraź sobie, że pełen oczekiwań przyjeżdżasz do Holandii. Chcesz tutaj mieszkać i pracować, żeby zarabiać pieniądze. a jeśli to wszystko się nie uda? Najchętniej wróciłbyś do swojego kraju. Tylko jak to zrobić? W niektórych przypadkach pomocy może udzielić ci Stowarzyszenie Barka Nederland, które prowadzi tzw. program „dobrowolne powroty”. Polega on na tym, że pracownicy Barki nawiązują kontakty z bezdomnymi migrantami z europy Środkowo-Wschodniej i namawiają ich do powortu do ojczyzny. W Holandii pomagają bezdomnym w utrechcie, Hadze, amsterdamie i arnhem. Ich działalność jest finansowana przez holenderskie gminy, w których pracują. Czasem, gdy osoba bezdomna znajduje się w kryzysie psychicznym lub fizycznym, mogą zorganizować pomoc na kilka dni lub tygodni. Barka może pomóc w zjednoczeniu się z rodziną, pośredniczy w kontaktach z instytucjami leczenia uzależnień. W niektórych przypadkach bezdomny zostaje umieszczony w należącej do Barki wpólnocie mieszkaniowo-pracowniczej w Polsce. KorPoraCJe Powracający z problemami Polacy będą mogli we własnym kraju skorzystać z pomocy w tzw. korporacjach społecznych. Jedna z takich korporacji powstała w Kwilczu, wsi znajdującej się 60 kilometrów od Poznania. Barka współpracuje z doświadczonym ekspertem, byłym bezdomnym z europy Środkowo-Wschodniej. Człowiek ten sam doświadczył włóczęgostwa i życia na ulicy, latami pozostając bez dachu nad głową, uzależniony od alkoholu. W stowarzyszeniu działa też asystent, który jest pracownikiem socjalnym i psychologiem. JaK BarKa PoMogŁa PolaKoWI W uTreCHCIe Na początku 2011 roku ok. 30-letni Polak przyjechał do Holandii z Hiszpanii, gdzie przez ostatnie siedem lat mieszkał wraz z rodziną. zatrudnił się w fabryce sera w okolicach utrechtu, gdzie pracował do początku 2012 roku. Kiedy doszło do spotkania z pracownikami Barki, od dawna był już bezdomny. Początkowo próbowano pomóc mu w znalezieniu pracy, ale przeszkodę stanowiły tutaj brak doświadczenia zawodowego oraz uzależnienie od alkoholu i narkotyków. W połowie 2012 roku został aresztowany i osadzony na 3 miesiące za podłożenie ognia w szpitalnej toalecie. Pracownicy Barki regularnie odwiedzali go w więzieniu, motywując, by robił plany na przyszłość. Po zwolnieniu z aresztu zdecydował się powrócić do Hiszpanii, najpierw jednak postanowił pojechać do Polski, by odwiedzić swoją matkę. • Pracownik Barki z bezdomnym Polakiem z Hagi, który we wrześniu powrócił do Polski i zamieszkał we wspólnocie mieszkaniowo-pracowniczej. Kultura i Sztuka. poPolsku nr 1 • 19 HiSToria SŁyNNe W rubryce tej będziemy cię prowadzić przez historię Holandii. zaczniemy ok. 3000 lat przed Chrystusem. Holenderskie niebo stanowi bezspornie najważniejszy, powracający element w malarstwie krajobrazowym złotego Wieku. Przez wieki holenderskie niebo rozsławiane było w kraju i za granicą. Pejzaże z motywem nieba cechuje niski horyzont i wspaniała kopuła nieba, którą dopełniają duże kłębiaste chmury. Ważną rolę w tych pracach odgrywa niezwykle pieczołowicie odtworzone światło. Holandii Pięć tysięcy lat temu nizinne tereny, na których zamieszkiwała tutejsza ludność, nazywano Niderlandami. Nieliczne ślady, które pozostawili po sobie ówcześni osadnicy, przeważnie ukryte są w ziemii. ale w prowincji drenthe możemy je oglądać także na powierzchni. opowiemy dziś o dolmenach, gigantycznych skalnych budowlach. Tworzono je z kamiennych formacji, składających się z przetaczanych ludzkimi rękami głazów, wkopanych w ziemię i przykrytych wielkim płaskim blokiem skalnym. Te prehistoryczne budowle miały charakter grobowców, zbudowanych z ogromnych głazów narzutowych. HoleNderSKIe niEBo Najbardziej znanym holenderskim malarzem nieba był Jacob van ruisdael. Jego prace stanowiły w tradycji malowania nieba i pejzaży standard, który przetrwał jeszcze długo po jego śmierci. Inni znani malarze tego gatunku to Philips Koninck, Jan van goyen i albert Cuyp. Największy obraz przedstawiający holenderskie niebo znajduje się w muzeum Mauritshuis w Hadze, gdzie eksponowana jest Panorama Mesdag autorstwa Hendrika Willema Mesdaga, jedna z największych panoram na świecie (14 m wysokości, 40 m średnicy i ok. 130 m obwodu). Ta niezwykła Panorama została wpisana na światową listę zabytków uNeSCo. Warto zobaczyć! Jednym z przedstawicieli współczesnych malarzy nieba jest Javier Cornejo. Występowanie dolmenów jest charakterystyczne dla regionu drenthe, ale znaleźć je też można m.in. na terenach danii i północnych Niemiec. Przypuszcza się, że pojawiły się one w tych okolicach jeszcze w czasach epoki lodowcowej, około 150 000 lat temu. W trakcie wykopalisk arecheologicznych, które toczyły się zarówno w samych dolmenach, jak i w ich okolicy, nie znaleziono śladów ludzkich kości – w ciągu tysięcy lat prawdopodobnie uległy one całkowitemu rozkładowi. archeolodzy natknęli się za to na wiele przedmiotów, które składano przy zmarłych, by – jak wierzono – mogły im służyć w świecie umarłych. Wśród tych przedmiotów znaleziono wiele niezwykłych naczyń, od ich formy nazywanych też pucharami lejkowatymi. Na podstawie takich wykopalisk, archeolodzy byli w stanie odtworzyć obraz stylu życia pierwszej generacji rolników. ludzie ci pozostawili za sobą życie łowców czy zbieraczy, w zamian osiedlając się w stałym miejscu. zamieszkali w glinianych zagrodach, tworząc narzędzia z drewna i kamienia. Wyrabiali też przeróżne naczynia, aby móc przechowywać w nich zapasy. W jaki sposób ludzie ci, bez użycia maszyn, byli w stanie przenosić ogromne głazy o masie bliskiej 20 000 kilogramów, nie jest do końca jasne. Przypuszcza się, że robili w ziemii rodzaj podjazdu, na którym układali okrągłe, mniejsze kamienie, po których toczyli głazy. gdy tylko te ostatnie docierały na miejsce przeznaczenia, robiono pod nimi podkop, który tworzył komorę grobowca. W drenthe zachowało się wciąż blisko pięćdziesiąt dolmenów. dwie takie budowle znaleziono również w groningen. Przypuszcza się, że dolmenów było znacznie więcej. zaniknęły jednak na przestrzeni wieków, ze względu na to, iż głazy zaczęto wykorzystywać jako materiał budowlany. • Źródło: de Canon van Nederland, www.entoen.nu Więcej pejzaży holenderskich mistrzów znajdziesz m.in. w: •Museum Boijmans van Beuningen przy Museumpark 18 w rotterdamie •rijksmuseum przy Jan luijkenstraat 1 w amsterdamie •Museum Mauritshuis przy zeestrat 65 w Hadze. • Więcej informacji na temat muzeów i ich ekspozycji znajdziesz na stronie www.museum.nl erWTeNSoeP erwtensoep (zupa grochowa), znana również jako snert (grochówka), to gęsta zupa gotowana z łuskanego grochu. zupa znana jest także w innych krajach, jak Polska, anglia czy Niemcy, ale tradycyjna holenderska potrawa, którą serwuje się zimą, jest jej wyjątkowo zawiesistą wersją. zupa będzie smakować najlepiej, jeśli przygotowuje się ją w dużych ilościach, po czym odstawi na dobę. Schłodzoną można pozostawić nawet na kilka dni. zupę spożywa się tradycyjnie z ciemnym chlebem żytnim (w Holandii znany jako roggebrood; w Polsce pumpernikiel), przykrytym plastrem boczku, sera lub masła. W zupie nie powinno zabraknąć wędzonej kiełbaski (rookwoorst)! zupa grochowa jest zazwyczaj nieodłączną częścią tzw. koek-en-zopie-kraam, czyli kramów z zupą i ciastkami, które znajdziesz obok lodowisk lub zamarzniętych rowów, po których jeżdżą łyżwiarze. Inne smakołyki, które na pewno tam znajdziesz, to grzane wino i gorąca czekolada. • Książka. poPolsku nr 1 • 20 PoMoc Hans Pannekeet detektyw Johan zoutkamp otrzymuje propozycję pracy w dużej międzynarodowej firmie, aby badać wewnętrzne sprawy. dysponuje nieograniczonym budżetem oraz listą policjantów, którzy są znani ze swojej niekonwencjonalnej pracy śledczej. zoutkamp zanim zacznie nową pracę decyduje się jeszcze na rozwiązanie trzech niewyjaśnionych spraw: statku służącego jako narzędzie przemytu, kradzieży na wielką skalę oraz tajemniczego morderstwa nieznanej kobiety. Wraz z byłym kolegą o imieniu Jong i agentami z Polski, Belgii oraz francji trafia na ślad holenderskiej bandy, zajmującej się sprzedażą narkotyków oraz handlem kobietami, wśród których ofiarami są Polki. Pod przywództwem holenderskiego prokuratora, grupa śledcza odnosi spore sukcesy aż do momentu, gdy główni podejrzani zostają w tajemniczych okolicznościach zamordowani. Nasuwa się zatem pytanie: Kto miał interes w zamordowaniu bandytów? Hans Pannekeet, 57 lat, manager logistyki oraz były detektyw, będąc na bezrobociu postanowił napisać powieść sensacyjną pt. ”Pomoc”. Podczas minionych lat, będąc na kierowniczych stanowiskach współpracował z wieloma Polakami. Będąc pod ich wrażeniem, postanowił dać im szczególną rolę w swojej fikcyjnej powieści. Przedmowa Przedstawiona w książce historia jest fikcją, powstałą w wyobraźni pisarza, w czasie jego internetowych wędrówek. życzeniem autora jest wyraźne zaznaczenie, iż wszelkie możliwe podobieństwo do rzeczywistych osób i zdarzeń jest przypadkowe i nigdy nie było jego zamierzeniem. rozdział 1 Silny południowo-wschodni wiatr mknął ponad jeziorem w kierunku małej, turystycznej wioski rybackiej, która o tej porze roku wyglądała na wymarłą. duże, tradycyjne łodzie czarterowe, które ze względu na ich kolor nazwano brązową flotą, stały bezrobotne na nabrzeżu. Czarne niebo zapowiadało ciężką burzę. Masywne chmury, niczym samoloty gaśnicze, miały szybko zrzucić swój ładunek. Białe głowy fal chłostały groblę, która dzieliła jezioro na dwie części i łączyła zachód ze wschodem. Wiatr świstał pomiędzy barierkami bezpieczeństwa i gnał pierzyny z rozpylanej wody na drogę. W oddali kobiety płakały w swoim czarnym piekle. Czterech mężczyzn, odzianych w pomarańczowe od- blaskowe kombinezony, gapiło się na dziurę w nawierzchni, powstałą po zdarciu asfaltu przez ogromny dźwig, który zatopił swe pazury w uwolnionej ziemi. dźwig zatrzymał się. Niczym stalowy kormoran w poszukiwaniu ryby, wyciągnął swoje ramię w kierunku otworu, gotowy by mocno uchwycić nową zdobycz. Pomimo huczącego wiatru wśród mężczyzn panowała złowroga cisza. W koparce operator zaciągnął się papierosem i mocno wypuścił powietrze. Kabina wypełniła się duszącym, białoszarym dymem. grzejnik działał na najwyższych obrotach i nic nie mogło przekonać robotnika, by wykonać choć jeden krok w kierunku grobli. Widział, że mężczyźni rozmawiają ze sobą, ale nie miał pojęcia o czym. Coś leżało w otworze. żaden z mężczyzn nie miał jednak najmniejszego zamiaru, by to wyciągnąć. operator myślał o swoich weekendowych planach. Jeszcze kilka godzin i jego przyjaciele będą czekać na niego w pubie, by świętować krótką wolność. Przerwa od narzekania na robotę, do której został wynajęty. Niecierpliwie nacisnął kilka razy klakson, ale spowodowało to tylko nieprzyjazne gesty. Mężczyźni naradzali się w konspiracji. Wzdłuż jedynego otwartego pasa jezdni, powoli sunęły samochody. Kierowcy, lekko zirytowani wymuszonym opóźnieniem, rzucali czterem mężczyznom przelotne spojrzenia. Chwilę trwało, zanim jeden z robotników niepewnie wyciągnął z kieszeni telefon komórkowy. Wystukał na nim cyfry: 112. * z pomocą małego holownika, stary, szary kuter został doprowadzony do portu. Ta, prawie dwudziestopięciometrowa łódź rybacka, nie posiadała sprawnego silnika. Starannie została przycumowana wzdłuż nabrzeża, naprzeciw stoczni. Intensywna burza wymagała od rybaków niezłej sprawności, aby nie dopuścić do zwiewania łodzi w kierunku zacumowanych tam delikatnych poliestrowych jachtów. Miasteczko powoli budziło się do życia. otwierano sklepy. Kucharz z pizzerii taszczył do kuchni pierwsze dzieże ze świeżym ciastem, marząc by powrócić do swojej słonecznej Toskanii. Mróz pominął Holandię i zima stała się jednym długim, mokrym, depresyjnym doświadczeniem. Praca gnała go przez europę, ale jeśli miało to zależeć od niego, ten rozdział jego życia mógłby się już zakończyć. Niecałe dziewięć kilometrów dalej mężczyzna siedział pochylony nad stertą papieru. Systematycznie sortował różne teczki na kategorie i dawał im miejsce w wielu se- gregatorach, które wypełniały szafy w jego pokoju. Był piątek. Biurowiec w którym pracował, emanował przygnębiającą atmosferą. Szare stalowe szafy na archiwa, takież biurka i krzesła, przybrudzone białe ściany. a dla przemyślanego zróżnicowania stylów, brudne wykładziny podłogowe, w kolorze szarym. Był sam. Większość kolegów rozpoczęła już swój wolny weekend. Jego pokój, znajdujący się na piętrze, miał widok na port. dwie dziewczyny spoglądały na niego z oprawionej w ramkę fotografii. Na zewnątrz, pochyleni pod wpływem wiatru ludzie, spieszyli się na stację kolejową po drugiej stronie ulicy, by w milczeniu wsiadać do przepełnionych pociągów do amsterdamu. dirk Jong, 46 lat, były żołnierz piechoty morskiej, detektyw. Należał do starszego pokolenia w grupie młodych policjantów, którzy urzędowali na tym terenie. Był żonaty z Willie, zwinną kobietką, która w domu była zdecydowanym szefem, ale też wspaniałą gospodynią. Mieli dwie córki, w wieku czternastu i siedemnastu lat. Burgundzka sylwetka pozwalała sądzić, że siłownia już dawno przestała być jego ulubionym miejscem. Kochał spokojne i stabilne życie. Chociaż posiwiał na skroniach, wyglądał całkiem nieźle. Mieszkał w małym jednorodzinnym domu obok biura. Co nie zawsze było łatwe, bo gdy komisariat zamykano na noc, zdarzało się, że jakiś pijaczek dzwonił do drzwi, by opowiedzieć swoją historyjkę. a w takim małym mieście, wszyscy szybko wiedzieli, gdzie mieszkają policjanci. Był detektywem z krwi i kości, przywiązanym do zasad skostniałej organizacji i zmuszonym, z braku personelu, do patrolowania. Bezmyślnie spojrzał na zgłoszenia drobnych kradzieży i włamań. Także to małe miasteczko ze swoimi 16 000 mieszkańców miało pełno roboty z małą przestępczością. dirk nienawidził przerywanych zmian w weekend, ponieważ wolał w pełni poświęcić się pracy dektektywa. Teraz musiał także odbierać te, czasem bezużyteczne, telefony, a nawet z powrotem patrolować ulice w mundurze. ... zaprezentowany fragment pochodzi z książki Pomoc, której autorem jest Hans Pannekeet. Cały tekst możesz przeczytać na stronie www.popolsku.nu, w zakładce Książka. Zapraszamy do przeczytania drugiego rozdziału książki, który ukaże się za dwa tygodnie, w następnym numerze naszej gazety! RESTAURACJA KLEIN ZAKOPANE Oryginalne góralskie przysmaki: kwaśnica z żeberkiem, placek po zbójnicku, żebro Janosika z miodem oraz inne polskie dania jak żurek z jajkiem i białą kiełbasą, barszcz z uszkami, golonka z chrzanem, bigos, pierogi i tradycyjny kotlet schabowy Piątek, sobota od 1700, niedziela od 1300 Tel. 0313 - 632928 Kerkstraat 55, Giesbeek (koło Arnhem) www.kleinzakopane.nl Lekcja holenderskiego. poPolsku nr 1 • 21 dzIeŃ doBry Hoe heet je? dag, ik ben ... a esther de Vries: dirk Jansen: Heidi: ania: Ik kom uit ... B ania: Heidi: ania: esther de Vries: dirk Jansen: esther de Vries: Jak się nazywasz? Wat is je naam? Hoe heet je? Wie ben je? Mijn naam is ... Ik heet ... Ik ben ... Waar kom je vandaan? Waar komt u vandaan? Ik kom uit… Waar woon je? Waar woont u? Ik woon in Soest. Ik woon in de langestraat. rozwiązując pracę domową masz szansę na wygraną! Co dwa tygodnie każdy nadsyłający będzie miał możliwość wygrania nagrody, którą zaprezentujemy na ostatniej stronie poPolsku. zwycięzca, z którym osobiście się skontaktujemy, będzie losowany komputerowo. zadania pracy domowej możesz także wypełnić na stronie www.popolsku.nu w zakładce „lekcja Holenderskiego”. dzień dobry, nazywam się ... goedemiddag. Mijn naam is esther de Vries. dzień dobry. Nazywam się esther de Vries. dag. dirk Jansen. dzień dobry. dirk Jansen. Hallo, ik ben Heidi. Cześć, jestem Heidi. Hoi, ik ben ania. Cześć, jestem ania. Jestem z … Waar kom je vandaan, Heidi? Skąd jesteś, Heidi? Ik kom uit duitsland, en jij? Jestem z Niemiec, a ty? Ik kom uit Polen. Ja jestem z Polski. Praca doMowa Ułóż zdania zapisując słowa w odpowiedniej kolejności i zaznacz prawidłową odpowiedź (a, b lub c): VRAAG 8. a. Ik-kom-polen-en-jij?-uit b. kom-jij?-uit-polen-en-ik c. Ik-kom-uit-polen-en-jij? VRAAG 1 VRAAG 9. a. Soest-Ik-in-woon b. Ik-woon-in-Soest c. woon-Ik- Soest-in a. Waar-woont-u,-meneer-Jansen? b. Waar-woont-u,-Jansen?-meneer c. meneer-Jansen?-Waar-woont-u VRAAG 2 VRAAG 10. a. Ania-Hallo-ben-ik-jij ?-en b. Hallo-ben-ik-Ania-jij ?-en c. Hallo-ik-ben-Ania-en-jij? a. Ik-woon-in-de-Kerkstraat-in-Soest-ook b. Ik-woon-ook-in-Soest-in-de-Kerkstraat c. woon-Ik-ook-in-Soest-in-de-Kerkstraat VRAAG 3. VRAAG 11. a. uit-Polen-kom-Ik b. Ik-kom-uit-Polen c. Polen-Ik-kom-uit a. Ik-woon-in-Soest-en-u? b. Ik-woon-in-Soest-en-u? c. Ik-woon-in-Soest-en-u? VRAAG 4. VRAAG 12. a. En-waar-kom-jij-vandaan? b. waar-jij-kom-vandaan?-en c. En-waar-kom-vandaan?-jij a. Ik-kom-uit-Duitsland b. Duitsland-Ik-kom-uit c. Ik-kom-Duitsland-uit Nazywam się ... Nazywam się ... Jestem ... VRAAG 5. VRAAG 13. Skąd jesteś? / Skąd przybywasz? Skąd pan(i) jest? / Skąd pan(i) przybywa? Jestem z ... / Przybywam z ... a. Wat-is-je-naam? b. Wat-je-naam?-is c. Wat-naam?-is-je a. Kom-je-Waar-vandaan-Heidi? b. Waar-kom-vandaan-je-Heidi? c. Waar-kom-je-vandaan-Heidi? VRAAG 6. VRAAG 14. a. Mijn-naam-Heidi-is b. Heidi-is-Mijn-naam c. Mijn-naam-is-Heidi a. Wat-uw-naam?-is b. Wat-is-uw-naam? c. uw-naam?-is-Wat VRAAG 7. VRAAG 15. a. Hoe-heet-je? b. Hoe-je?-heet c. je?-heet-hoe a. Wie-bent-u? b. bent-Wie-u? c. u-bent-Wie? Waar woont u, meneer Jansen? gdzie pan mieszka, panie Jansen? Ik woon in Soest, en u? Mieszkam w Soest, a pani? Ik woon ook in Soest, in de Kerkstraat. Ja także mieszkam w Soest, na ulicy Kerkstraat. zwroty Wat is uw naam? Hoe heet u ? Wie bent u ? W każdym numerze poPolsku znajdziesz lekcję języka niderlandzkiego, dostarczoną przez talentraining.nl. Na końcu lekcji znajduje się praca domowa, którą możesz rozwiązać i wysłać. Wyślemy ci odpowiedź, czy poprawnie wykonałeś zadanie. Jak się pan ( pani ) nazywa? Jak się pan ( pani ) nazywa? Kim pan(i) jest? Jak (ty) się nazywasz? Jak (ty) się nazywasz? Kim jesteś? gdzie mieszkasz? gdzie pan(i) mieszka? Mieszkam w Soest. Mieszkam na ulicy długiej. W kraju i za granicą. poPolsku nr 1 • 22 JaKIe WyBory PrzeProWadzaNe sĄ w Holandii? Najbardziej znane są oczywiście wybory do drugiej Izby Stanów generalnych (parlamentu) i wybory do rad gmin (samorządowe). W Holandii przeprowadza się także wybory do Pierwszej Izby Stanów generalnych, wybory do Stanów Prowincjonalnych, Parlamentu europejskiego i okręgów wodnych. Wybory do Parlamentu europejskiego odbywają się co 5 lat, pozostałe co 4 lata. WyBory drugIeJ IzBy STaNÓW geNeralNyCH: holenderskie społeczeństwo wybiera 150 członków Izby w wyborach bezpośrednich. WyBory do PIerWSzeJ IzBy STaNÓW geNeralNyCH: 75 deputowanych Pierwszej Izby nie wybiera się w wyborach bezpośrednich. Są oni wybierani przez członków Stanów Prowincjonalnych, których z kolei wybiera holenderskie społeczeństwo podczas wyborów do Stanów Prowincjonalnych. WyBory do STaNÓW ProWINCJoNalNyCH: Stany Prowincjonalne pełnią najwyższą władzę w danej prowincji. liczba deputowanych zależna jest od liczby mieszkańców w danej prowincji. Członków Stanów Prowincjonalnych wybierają mieszkańcy prowincji posiadający prawo wyborcze. WyBory do rad gMIN: w każdej gminie rada gminy stoi na czele zarządu. radni wybierani są przez uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy. liczba radnych jest uzależniona od liczby mieszkańców danej gminy. WyBory do ParlaMeNTu euroPeJSKIego: od 1979 roku członkowie Parlamentu europejskiego są wybierani bezpośrednio przez uprawnionych do głosowania mieszkańców państw członkowskich unii europejskiej. • poLacy i HoLEnDrzy ...co nas łĄczY, co nas dziEli? Holandia jest jednym z najbardziej zaludnionych krajów świata. Po dwóch dekadach szybkiego wzrostu gospodarczego i niskiego bezrobocia, gospodarka znalazła się w trudniejszej sytuacji. Wpływ na to miało zmniejszenie się - w pierwszych latach nowego milenium - poziomu obrotów światowego handlu, w którym Holandia jest jednym z głównych graczy. Tak jak w wielu krajach europejskich, w Holandii ma miejsce proces starzenia się społeczeństwa. osoby w wieku powyżej 65 lat stanowią coraz większą grupę społeczeństwa, co prowadzi do stawiania wyższych wymogów wobec systemu socjalnego. Polacy: naród dumny ze swojego dziedzictwa kulturowego. Korzenie państwa polskiego sięgają ponad 1000 lat wstecz. Położona w centrum europy, Polska, ma za sobą burzliwą i brutalną przeszłość historyczną. Pamięta zarówno okresy niepodległości, jak i okresy pozostawania pod zaborami innych krajów. Kilka milionów ludzi straciło życie podczas drugiej Wojny Światowej. PiErwsza izBa liczy 75 polityków. Wszyscy są członkami partii politycznych. Wybiera się ich co cztery lata. odbywa się to za pośrednictwem wyborów do Stanów Prowincjonalnych. Najważniejszym zadaniem członków Pierwszej Izby jest zatwierdzanie ustaw. drUGa izBa liczy 150 osób wybranych przez społeczeństwo. osoby te należą do różnych partii politycznych. Podczas wyborów ludzie głosują na poszczególne partie polityczne. Jeśli dana partia zbierze odpowiednią liczbę głosów, wchodzi w skład drugiej Izby. duża partia polityczna ma więc wielu reprezentantów swojej partii w drugiej Izbie, a mała partia, odpowiednio mniej. aby w drugiej Izbie mogła zapaść jakaś decyzja, musi odbyć się głosowanie. Im więcej reprezentantów posiada partia polityczna w drugiej Izbie, tym większy ma wpływ na zapadające decyzje. druga Izba, w porozumieniu z rządem i Pierwszą Izbą, uchwala nowe ustawy i kontroluje pracę rządu. do zadań tych należy m.in. kontrola finansowa. druga Izba może także pociągnąć ministra do odpowiedzialności. dzieje się tak np. wtedy, gdy minister nie dotrzymuje złożonych obietnic. Polska, jako najważniejszy kraj pochodzenia imigrantów – podobieństwa i różnice pomiędzy Polakami i Holendrami •Holendrzy znani są jako skąpcy. Polacy słyną z zamiłowania do narzekania. •Holendrzy wydają przyjęcia z okazji urodzin. Polacy obchodzą imieniny. •Holendrzy nie kwapią się, by ustąpić miejsce w autobusie innemu pasażerowi. Polacy jak najbardziej – polski mężczyzna ustąpi miejsca kobiecie tylko dlatego, że jest kobietą, podczas gdy Holender zrobiłby to jedynie dla staruszki lub ciężarnej. •Polska kuchnia jest bardziej zróżnicowana niż holenderska. •Polacy mają silne poczucie odpowiedzialności za rodzinę i przyjaciół. dużo większe niż Holendrzy. • Jedną z holenderskich tradycji związanych z narodzinami dziecka jest spożywanie tzw. beschuit met muisjes – sucharków z posypką o smaku anyżowym. • odbywające się 30 listopada andrzejki to w Polsce czas, kiedy młode dziewczyny wróżą sobie przyszłość, dotyczącą powodzenia w miłości czy małżeństwie. Holenderki czytają po prostu horoskop. • Czas wolny. poPolsku nr 1 • 24 KalEndarz iMPrEz KoNCerTy 24 - 25 STyCzNIa 2013, godz. 19:00 – 00:00 Skandal! to zespół ska pochodzący z Nijmegen. Ten oktet łączy przyjemne utwory ska z prawdziwym holenderskim śpiewem i słyszalną od czasu do czasu nutą powagi. MiEjscE: JoNgereNCeNTruM WIlleMeeN W arNHeM (ProWINCJa gelderlaNd), Przy WIlleMSPleIN 1. 26 STyCzNIa 2013, godz. 19:00 – 00:00 Bliżej ci do fransa Bauera? 26 stycznia możesz go zobaczyć na żywo podczas koncertu live in Concert Ix. zajmujący wieczór wypełni program, w którym nie zabraknie oczywiście śmiechu, łez, radości i przede wszystkim dobrej zabawy. MiEjscE: THeaTerHoTel W alMelo, Przy SCHouWBurgPleIN 1. SPorT 11 - 13 STyCzNIa 2013 MiKolaj & carolUs w: de efTelINg Mistrzostwa europy w Łyżwiarstwie Szybkim w Wieloboju 2013 dla kobiet i mężczyzn, odbędą się warunkowo. MiEjscE: STadIoN THIalf W HeereNVeeN. SzTuKa do 27 luTego 2013 festiwal figur lodowych zwolle: Baśniowe figury, ze światowej sławy opowieści braci grimm, ożywają w lodzie! zobacz, jak czterdziestu międzynarodowych rzeźbiarzy w lodzie zamieniło 250 000 kilogramów lodu na 250 000 kilogramów przepięknych lodowych rzeźb. MiEjscE: zWolle, rodeToreNPleIN MaSz INforMaCJę, KTÓra PoWINNa zNaleŹć SIę W NaSzyM KaleNdarzu IMPrez? PrzeŚlIJ JĄ Na adrEs: [email protected] KoMiKs autor: Jeroen ledoux W zeszłym tygodniu odwiedziliśmy efteling. To jeden z największych parków rozrywki w w europie. Już blisko 60 lat oferuje mnóstwo ciekawych atrakcji, a jego magia wciąż przyciąga tłumy. Co roku odwiedza go ponad 4 miliony osób, szukających w tym zaczarowanym świecie dobrej zabawy. Park: lokalizacja : Efteling Kaatsheuv el Nederland , odwiedzaj ących: 4 000 000 ro Cena biletu cznie : € 32.00 godziny ot warcia p n-pt 11.0 zimą: 0sob-nd 11 18.00 Trzeba .00-20.00 Fata Morg zobaczyć: an Droomvluc a, ht Joris en d , e Draak. Wszystko zaczęło się, gdy tylko przekroczyliśmy bramę parku. Natychmiast usłyszeliśmy wesołą muzykę, stukot górskich kolejek i karuzel, śmiech dorosłych i radosne popiskiwanie bawiących się dzieci. efteling posiada kilka motywów tematycznych: bajkowy las Sprookjesboos, trójwymiarowy świat marzeń Pandadroom, kompleks diabelskich młynów, czy dom strachów. Park posiada też teatr i pole golfowe na 18 dołków. znajdziesz tu też letni park Bosrijk dla miłośników natury oraz wiele innych atrakcji. Naszą uwagę przykuły również tańczące fontanny, mieniące się wszystkimi kolorami tęczy. Kiedy dni stają się krótsze, a wiatr hula w konarach drzew, także baśniowy efteling zmienia się na zimę. Wybierając się na spacer po bajkowym lesie, poznaliśmy jego nowego mieszkańca – próżnego cesarza z szatami w 1001 kawałkach, który trzęsąc się z zimna, otrzymał bolesną nauczkę od życia. Wokół migotały kolorowe lampki i wesoło trzaskały płomyki ognisk, w które wpatrywali się skupieni wokół ludzie. W parku znaleźliśmy też pałac lodowy z krytym torem, w którym można pojeździć na łyżwach. dzieci, które uwielbiają jazdę na nartach, mogły godzinami cieszyć się zabawą na specjalnej trasie narciarskiej. ogrom parku, dane nam było podziwiać z góry obrotowej wieży, wykonanej na wzór tajskiej świątyni. Mnogość atrakcji sprawiła, że zaburczało nam w brzuchach. ale w efteling to żaden problem! znajduje się tu wystarczająca ilość restauracji, kafejek oraz kramików, z dużą ilością jedzenia i na każdą kieszeń. Ponieważ jeden dzień to zdecydowanie za mało, aby zwiedzić cały kompleks, polecamy zarezerwanie całego weekendu. efteling posiada swój własny hotel, ze 122 baśniowymi pokojami. Wycieczka do parku rozrywki efteling bardzo nam się podobała! To zwariowane miejsce z niecodzienną atmosferą. Można tu naprawdę fajnie spędzić wolny czas z rodziną lub przyjaciółmi. z zimowych uciech możesz korzystać do 3 lutego. Więcej informacji na stronie internetowej parku: www.efteling.com Polecamy to miejsce, bo naprawdę warto!!! Mikołaj & Carolus • Wysyłając nam zadanie z lekcji języka niderlandzkiego, masz szansę na wygranie tego apple iPad mini. odpowiedzi zadania domowego możesz wypełnić na stronie www.popolsku.nu. Spośród wszystkich osób, które nadeślą nam rozwiązane zadania ze stycznia, wysłane ze strony internetowej, komputer wylosuje jednego zwycięzcę. Wygrany będzie miał prawo do odebrania nagrody apple iPad mini pod warunkiem okazania nam wydania gazety, w którym zamieszczono zadanie. Informację o wygranej zwycięzca otrzyma na początku lutego.
