Zapobieganie upadkom

ZAPOBIEGANIE UPADKOM
WSKAZÓWKI DLA PACJENTÓW I ICH RODZIN
Upadek – to nagła, niezamierzona zmiana pozycji ciała, polegająca na utracie równowagi podczas
chodzenia lub wykonywania innych czynności, wskutek której poszkodowany znajduje się na ziemi,
podłodze lub nisko położonej powierzchni.
Upadki są jedną z poważnych przyczyn utraty sprawności, szczególnie wśród osób starszych.
Do większości upadków dochodzi podczas wykonywania prostych czynności, jak np. wstawanie,
siadanie, pochylanie się i chodzenie.
Przyczynami upadków są głównie stan chorobowy pacjenta, brak mobilności, zaburzenia
równowagi, zaburzenia wzroku i słuchu, wiek oraz zagrożenia ze strony otoczenia tj.: złe oświetlenie,
nieodpowiednie obuwie, mokre, śliskie podłogi.
W TR AKCIE POBYTU W SZPI TALU
Przy przyjęciu do szpitala
Podaj informację na temat dotychczasowych upadków i dokładnie opisz towarzyszące im
okoliczności.
Koniecznie powiedz o wszelkich przyjmowanych regularnie lekach, także o tych zażywanych
doraźnie, dostępnych bez recepty.
Szczerze odpowiedz na pytania dotyczące problemów z poruszaniem się, wstawaniem,
z utrzymaniem równowagi.
Przećwicz w obecności pielęgniarki korzystanie z „dzwonka”, korzystaj z niego zawsze
w przypadku wystąpienia zawrotów głowy, zaburzeń równowagi.
Zapytaj, gdzie jest włącznik światła, aby móc z niego skorzystać w nocy.
W trakcie pobytu na oddziale
Noś obuwie na płaskim obcasie, stabilizujące staw skokowy, z antypoślizgową podeszwą.
Nie noś zbyt długiej i zbyt luźnej odzieży.
Unikaj śliskich i mokrych powierzchni.
Zachowaj ostrożność podczas chodzenia w okolicy drzwi otwierających się na zewnątrz.
Stosuj się do zaleceń personelu – zakazu samodzielnego chodzenia, wstawania, nakazu
chodzenia według wyuczonego przez rehabilitanta schematu.
W przypadku wystąpienia zawrotów głowy, powiadom niezwłocznie lekarza, pielęgniarkę.
Jeżeli masz trudności z poruszaniem się, wychodząc z sali, pamiętaj o kulach, balkoniku, poproś
o pomoc pielęgniarkę, rehabilitanta, salową, rodzinę.
W trakcie kąpieli w łazience korzystaj z uchwytów ściennych, taboretów, mat antypoślizgowych
lub poproś o pomoc personel, rodzinę.
Unikaj wychylania się podczas leżenia w łóżku po przedmioty leżące na podłodze, poproś
o pomoc, użyj „dzwonka”; trzymaj rzeczy z których korzystasz blisko siebie.
Po dłuższym leżeniu w łóżku, wstawaj stopniowo – najpierw usiądź bez spuszczania nóg,
następnie powoli opuść nogi i dopiero, jeśli nic się nie dzieje wstań.
Nie przyjmuj żadnych leków, także tych dostępnych bez recepty, bez wiedzy lekarza (zabronione
są używki – alkohol).
Proś o pomoc zawsze gdy jej potrzebujesz.
Po wypisie do domu, w przypadku trudności z poruszaniem, poproś o wózek inwalidzki w celu
odwiezienia do samochodu.
W DOMU
Dobierz pełne obuwie, z antypoślizgową podeszwą, stabilizujące staw skokowy, łatwe do
zakładania i ściągania.
Unikaj śliskich i mokrych powierzchni.
Usuń zbędne przedmioty: nieprzymocowane dywaniki na śliskiej podłodze, pofałdowane
dywany, leżące kable, zbędne meble – nie zastawiaj korytarzy, zrezygnuj z pastowania podłóg.
Zamontuj uchwyty w łazience, maty antypoślizgowe, nasadkę podwyższającą sedes, jeśli to
możliwe zamontuj brodzik z natryskiem, używaj taboretów, krzesełek kąpielowych.
W czasie kąpieli nigdy nie przytrzymuj się wieszaka na ręczniki, podstawki na mydło i innych
przedmiotów nie wmontowanych na stałe w ścianę.
Nie zamykaj się w łazience, drzwi powinny otwierać się na zewnątrz.
Zamontuj poręcze przy schodach, taśmę antypoślizgową na stopniach, dobre oświetlenie.
Rozmieść przedmioty codziennego użytku w taki sposób, aby przy ich wyjmowaniu nie było
konieczne wchodzenie na stołek lub nadmierne schylanie się.
Zadbaj aby krzesła i fotele były solidne i stabilne, a oparcie o odpowiedniej wysokości, poręcze
zamocowane równolegle do siedziska a siadając sprawdź czy swobodnie opierasz obie stopy
o podłoże.
Zamontuj wyłączniki światła w sposób umożliwiający natychmiastowy dostęp po wejściu do
pomieszczenia. W nocy zostaw włączone światło w przedpokoju.
Zapewnij sobie łatwy dostęp do telefonu, dzwonka.
Pamiętaj o konieczności powolnego przyjmowania pozycji pionowej po leżeniu lub dłuższym
siedzeniu oraz o wykonaniu przed wstaniem ruchów zginania i prostowania stóp w kierunku
podeszwowym i grzbietowym, aby zmniejszyć ryzyko upadku spowodowanego nagłym
spadkiem ciśnienia krwi po zmianie pozycji.
Wykorzystuj laski, balkoniki, z odpowiednio dopasowaną wysokością i rączką zapewniającą
pewny uchwyt.
W razie potrzeby noś stale dobrze dobrane okulary, aparat słuchowy.
W miarę możliwości korzystaj z rehabilitacji, ćwiczeń poprawiających utrzymanie równowagi
i siłę mięśniową, usprawniających chód, nauki techniki podnoszenia się po upadku.
Przyjmuj leki zgodnie z zaleceniami lekarza, stosując leki dostępne bez recepty zapytaj lekarza,
farmaceutę o skutki uboczne, sprzyjające upadkom (senność, zawroty głowy).
Zadbaj o dietę bogatą w wapń i witaminę D oraz przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów.
Utrzymuj umiarkowane ogrzewanie.
Zwracaj uwagę na zwierzęta domowe, przymocuj dzwoneczek do obroży, aby wiedzieć gdzie
w danej chwili się znajdują.
Ogranicz oślepiające światło słoneczne (zasłony, żaluzje), zamontuj nocne lampki.
Unikaj nagłych zmian światła, wchodząc z oświetlonego pomieszczenia do ciemności lub
odwrotnie zatrzymaj się, daj oczom czas na przystosowanie się do zmiany.
Unikaj śliskich materiałów: pościeli, prześcieradeł oraz zbyt długiej i luźnej odzieży.
Opracowanie:
Zespół ds. analizy zdarzeń niepożądanych ZOZ Ropczyce
październik 2015 r.