Radykalna polityka: Węgry, Polska, Europa
Transkrypt
Radykalna polityka: Węgry, Polska, Europa
ul. Sapieżyńska 10a 00-215 Warszawa tel. |48 22| 5360200 fax |48 22| 5360220 [email protected] www.batory.org.pl Radykalna polityka: Węgry, Polska, Europa 8-9 kwietnia 2013 Program 8 kwietnia 2013 I sesja godz. 11.00-13.30 Węgry Orbána: jak daleko od liberalnej demokracji? Wystąpienia: Zoltán Miklósi, Ágoston Sámuel Mráz, György Schöpflin, Gabor Attila Tóth, Balázs Váradi Pytania i komentarze z sali II sesja godz. 14.30-17.00 Polska prawica w poszukiwaniu tożsamości. Rola fascynacji Węgrami Wystąpienia: Agata Bielik-Robson, Ludwik Dorn, Robert Krasowski, Przemysław Wipler Pytania i komentarze z sali 9 kwietnia 2013 II sesja godz. 11.00-13.30 Przeciw liberalnej demokracji i przeciw Unii – nowe zjawiska polityczne w Europie Wystąpienia: Sylvie Kauffmann, Iwan Krastew, Jacques Rupnik, György Schöpflin Pytania i komentarze z sali Prowadzenie konferencji: Aleksander Smolar Tezy Ostatnie, kolejne modyfikacje konstytucji węgierskiej spowodowały nową falę międzynarodowej krytyki pod adresem rządów Viktora Orbána. Zarzuca im się tendencje autorytarne, eliminowanie istotnych zabezpieczeń liberalnej, konstytucyjnej demokracji, która jest budowana na równowadze instytucji i sił (checks and balaces). Chodzi m.in. o istotne osłabienie Trybunału Konstytucyjnego, Banku Centralnego, modyfikacje ordynacji wyborczej czy ustawy o mediach ograniczającej wolność słowa. Krytyce podlega polityka gospodarcza i nacjonalistyczna propaganda, oparta na heroizacji oporu przeciwko presjom z zewnątrz. Jak bardzo realne są zagrożenia dla liberalnej demokracji w dzisiejszych Węgrzech? Jakie są tam obecnie alternatywy polityczne? W Polsce mamy do czynienia z silnie obecnym na prawicy mitem rządów Orbána. Przytłaczające zwycięstwo wyborcze przywódcy Fideszu i jego rządy stanowią dla wielu usprawiedliwienie rządów PiS lat 2005-2007 i źródło nadziei na przyszłość. Politycznie formująca się radykalna prawica narodowa znajduje wzór w skrajnym węgierskim Jobbiku. Jakie są nowe idee na prawicy, jeżeli chodzi o stosunek do liberalnej demokracji, do państwa prawa, do Unii Europejskiej? W jakim stopniu kształtują się pod wpływem doświadczeń węgierskich? Sytuację, jeżeli chodzi o polską percepcję przypadku węgierskiego komplikuje nadto zdecydowane poparcie premiera Donalda Tuska i ministra Radosława Sikorskiego dla rządu Orbána w jego konflikcie z dużą częścią Unii Europejskiej. Ze względu na politykę wewnętrzną wygląda to na zaskakujący brak koherencji. Wyjaśnienie można zapewne znaleźć w obawie, iż atak na Orbána może zapowiadać swoistą „strategię salami” w stosunku do krajów Europy Środkowej i Wschodniej, w okresie dokonującej się radykalnej rekonstrukcji Unii Europejskiej. Sytuację na Węgrzech i dylematy polskiej prawicy trzeba też rozpatrywać na szerszym tle kryzysu polityki demokratycznej w Unii i w wielu państwach członkowskich wspólnoty. Lata kryzysu, poczucie politycznej bezalternatywności i braku nadziei sprzyjają powstawaniu ruchów radykalnych oraz różnych odcieni populizmu. Pytanie, które chcemy postawić dotyczy nie tylko ich geografii i ideologii. Co tłumaczy swoisty paradoks, że siła i rozprzestrzenienie się tych ruchów w Europie jest ciągle dość ograniczone, pomimo głębokiego kryzysu ekonomicznego i politycznego, a także kryzysu nadziei w Unii Europejskiej? Czy Węgry zdają się tu być wyjątkiem? Jakie są dalsze perspektywy ruchów radykalnych? Aleksander Smolar