Uchwała Nr ……/…… /09

Uchwała Nr 97/537/09
Zarządu Powiatu Rawickiego
z dnia 4 listopada 2009 roku
w sprawie zatwierdzenia projektu uchwały Rady Powiatu Rawickiego o przyjęciu
informacji Wielkopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych – Rejonowego
Oddziału w Lesznie o stanie urządzeń melioracyjnych i regulacji rzek w Powiecie
Rawickim w 2009 roku.
Na podstawie art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym
(Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1592, z poźn. zm.) Zarząd Powiatu Rawickiego uchwala, co
następuje:
§ 1. Zatwierdza się projekt uchwały Rady Powiatu Rawickiego w sprawie przyjęcia
informacji Wielkopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych – Rejonowego
Oddziału w Lesznie o stanie urządzeń melioracyjnych i regulacji rzek w Powiecie Rawickim
w 2009 roku.
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Staroście Rawickiemu.
§ 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Starosta
(-) Zdzisław Maćkowiak
Członkowie Zarządu:
1. Zygmunt Wolny (-)
2. Adam Bandura (-)
3. Wiesław Ceglarek (-)
4. Adam Kołwa (-)
INFORMACJA
o stanie urządzeń melioracyjnych
w powiecie rawickim w 2009 roku
A. Melioracje podstawowe – konserwacja
Zgodnie z przepisami prawa wodnego urządzenia melioracyjne w Polsce dzielą się na
podstawowe utrzymywane przez Państwo i szczegółowe utrzymywane przez tych
którzy odnoszą z tego korzyści, czyli głównie
przez
rolników. Rolnicy do ich
utrzymania mogą tworzyć spółki wodne. Systemy melioracyjne w powiecie rawickim
związane są z rzeką Orlą i jej głównymi dopływami: Masłówką, Dąbrocznia,
Borownicą, Radecą, Starą Orlą i Orlą Leniwą. W rejonie rawickim cyklicznie występują
okresy powodzi lub suszy.
Ogółem w powiecie znajduje się:
1. Rzeki 162,948 km (wg poniższej tabeli nr 1),
Tab. nr 1
Wykaz cieków melioracji podstawowych powiecie rawickim
Lp
Pow.
gminy
Bojanowo
12 350
13+576 - 15+400
0+000 – 7+800
0+000 – 1+428
5+246 – 6+000
14+450 – 25+000
1 824
7 800
1 428
754
10 550
22 356
Jutrosin
Rów Kaczkowski
Rów Trzeboszewski
Kanał Goliński
Rów Sułowski
Masłówka
Razem gm. Bojanowo
11 493
Domaradzki
Kanał Borownica
Orla Leniwa
Radca
Most III
Rów Graniczny
Żydowski Bród
Długołęka
Orla
Razem gm. Jutrosin
10 362
2+068
0+000
3+449
0+000
0+000
0+000
0+000
0+000
37+220
3+536
5+090
4+500
3+640
1+000
8+130
0+750
2+668
50+370
1 468
5 090
4 051
3 640
1 000
8 130
750
2 668
13 150
39 947
8+170 – 11+750
10+417 – 19+650
24+115 – 27+840
14+686 – 16+910
4 075
9 233
3 725
2 224
18 762
0+000 – 2+068
3+000 – 14+686
0+000 – 3+449
25+260 – 37+220
2 068
11 686
3 449
11 960
Nazwa cieku
Km
od – do
Długość
cieku
Nazwa
gminy
[m]
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Miejska
Górka
1.
2.
Pijawka
Dąbrocznia
3.
Pakosław
1.
2.
3.
4.
Stara Orla
Razem gm. Miejska Górka
7 754
Domaradzki
Stara Orla
Orla Leniwa
Orla
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Nazwa
gminy
Lp
Rawicz
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10
Pow.
gminy
Nazwa cieku
Długość
cieku
Km
od – do
29[m]
163
Razem gm. Pakosław
13 364
Pijawka
Dąbrocznia
Złota Woda
Bitter
Stara Orla
Orla
Grobelka
Rów Barycki
Rów Sułowski
Masłówka
Razem gm. Rawicz
Łącznie pow. Rawicz
0+000 – 8+170
1+500 – 10+417
0+000 – 4+720
0+000 – 6+000
0+000 – 3+000
21+282 – 25+260
0+000 – 2+600
0+000 – 2+200
0+000 – 2+560
3+875 – 14+450
8 170
8 917
4 720
6 000
3 000
3 978
2 600
2 200
2 560
10 575
52 720
162 948
2. Budowle piętrzące – jazy i zastawki – 32 szt. (wg poniższej tab. nr 2),
Tab. Nr 2
Wykaz obiektów hydrotechnicznych jazów i zastawek w powiecie rawickim
Lp.
Ciek
1
2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Bitter
Dąbrocznia
Dąbrocznia
Dąbrocznia
Dąbrocznia
Dąbrocznia
Dąbrocznia
Długołęka
Masłówka
Orla
Orla
Orla
Orla
Orla
Orla
Orla Leniwa
Orla Leniwa
Orla Leniwa
Orla Leniwa
Orla Leniwa
Pijawka
Pijawka
Pijawka
Pijawka
Radęca
Rów Graniczny
Rów Kaczkowski
Rów Kaczkowski
Rów Sułowski
Rów
Trzeboszewski
Stara Orla
Stara Orla
31
32
Budowla
3
Zastawka
Jaz
Jaz
Jaz
Jaz
Jaz
Zastawka
Przepust z zastawką
Jaz z mostem
Jaz
Jaz
Jaz
Jaz
Jaz z mostem
Jaz
Przepust z zastawką
Przepust z zastawką
Przepust z zastawką
Przepust z zastawką
Przepust z zastawką
Jaz
Przepust z zastawką
Zastawka
Zastawka
Jaz
Zastawka
Zastawka
Zastawka
Zastawka
Zastawka
Zastawka
Zastawka
KM
Lokalizacja
Miejscowość
Gmina
4
5
3+720
1+700
4+270
6+260
9+100
14+340
20+840
0+290
10+427
21+525
25+700
29+635
34+060
40+243
46+120
1+282
2+262
3+950
5+268
6+710
0+025
2+524
3+340
8+860
1+300
2+194
13+872
14+412
0+014
Jagodna
Wydawy
Stwolno
Sikorzyn
Folusz
Miejska Górka
Niepard
Pawłowo
Iźbice
Wydawy
Kubeczki
Sowy
Zaorle
Dubin
Jutrosin
Zaorle
Zaorle
Katarzynowo
Szkaradowo
Szkaradowo
Masłowo
Sierakowo
Łaszczyn
Zakrzewo
Jutrosin
Żydowski Bród
Karolewo
Karolewo
Dębno Leśne
Rawicz
Rawicz
Rawicz
Rawicz
Rawicz
Miejska Górka
Krobia
Jutrosin
Rawicz
Rawicz
Rawicz
Pakosław
Pakosław
Jutrosin
Jutrosin
Pakosław
Pakosław
Jutrosin
Jutrosin
Jutrosin
Rawicz
Rawicz
Rawicz
Miejska Górka
Jutrosin
Jutrosin
Bojanowo
Bojanowo
Rawicz
0,95
1,65
1,60
1,60
1,80
2,10
1,80
0,80
2,00
2,50
2,50
2,00
2,00
2,80
0,95
0,80
0,80
0,80
0,80
0,80
1,60
0,80
0,95
0,80
0,95
0,80
0,85
0,80
0,95
1+560
Pakówka
Bojanowo
0,95
9+480
10+360
Golejewo
Golejewo
3. Obwałowania 106 km i przepusty wałowe – 110 szt.
6
H
Pakosław
Pakosław
7
0,75
0,90
4. 3 pompownie melioracyjne: Warszewo, Iźbice – przy cieku Masłówka oraz
Zakrzewo na cieku Pijawka.
5. Zbiornik retencyjny „Pakosław”
Dla zapewnienia pełnej sprawności i funkcjonalności ww. urządzeń każdego roku
należałoby:

wykaszać dwukrotnie porosty z dna i skarp wszystkich cieków,

odmulać ok. 1/3 stanu ewidencyjnego cieków,

wykonywać
pełen
zakres
napraw,
remontów
oraz
prac
eksplotacyjno-
konserwacyjnych wszystkich budowli i pompowni.
Konstruując plan robót eksploatacyjno-konserwacyjnych na urządzeniach melioracji
podstawowych w ostatnich latach mając do dyspozycji drastycznie niskie nakłady
finansowe, szczególny nacisk położono na:

ochronę przeciwpowodziową poprzez zabezpieczenie drożności rzek i kanałów,

rozrząd wód oraz retencję korytową poprzez systematyczne piętrzenie na
budowlach piętrzących w celu ograniczenia jej odpływu i wykorzystania w okresie
suszy,

przywrócenie do pełnej sprawności okradzionych bądź zdewastowanych budowli
hydrotechnicznych,

zabezpieczenie pompowni przed dalszą dekapitalizacją przez wykonanie bieżących
napraw agregatów pompowych.
Na 2009 rok ze środków finansowych z budżetu Państwa wg zaktualizowanego planu
przewidziano do wykonania i zrealizowano n/w roboty konserwacyjne:

wykoszenie obwałowań Orli w gminie Rawicz i Pakosław (km 21+282 – 33+500),

wykoszenie dna i skarp Borownicy na całej długości ( km 0+000 – 5+090) wraz z
odmuleniem dna w warstwą 20 cm w km 2+150 – 5+090 w gminie Jutrosin,

wykoszenia dna i skarp Rowu Trzeboszewskiego w km 0+000 – 6+150 w gminie
Bojanowo,

wykoszenie dna i skarp wraz z odmuleniem warstwą 20 cm Masłówki w km
8+350 - 10+700 – gmina Rawicz

remont 6 budowli melioracyjnych (jaz na Masłówce,zastawki na: Orli Leniwej – 1
szt.
Pijawce – 1szt. Rowie Kaczkowskim – 2 szt. Rowie Trzeboszewskim – 1szt.
Niezależnie od powyższego rozmiar zabiegów konserwacyjnych na
wymienionych ciekach jest wyższy dzięki partycypacji w kosztach konserwacji przez
Urząd Miejski Bojanowo - na cieku Rów Trzeboszewski wykonano wykoszenie dna i
skarp cieku na odcinku 6+915 – 7+800.
W bieżącym roku jeszcze planuje się konserwację cieku Dąbrocznia w gminie
Miejska Górka na odcinku od km 10+417 – 15+040. Prace polegać będą na
wykoszeniu dna i skarp oraz odmuleniu dna warstwą 20 cm.
Na bieżąco realizowane były prace eksploatacyjne na pompowniach
i budowlach hydrotechnicznych. Prace te polegały na obsłudze pompowni oraz jazów
i
zastawek,
utrzymaniu
porządku,
systematycznym
smarowaniu
elementów
ruchomych budowli, malowaniu, a także wykonaniu drobnych napraw urządzeń.
W bieżącym roku realizowany był podobnie jak w latach poprzednich
program aktywizacji zawodowej bezrobotnych „ROWY 2009”
W ramach tego programu w powiecie rawickim zatrudnione były w końcowej fazie
realizacji programu 42 osoby.
Do dnia 30 września 2009 r. wykonano następujące prace (wg poniższej tabeli nr
Tab. nr 3
Rozmiar robót
w tym
w tym
odkrz
koszeacieki odmule- nie kosze- hakow- odkrza- wały kosze- czani
ogółem
nie
skarp nie dna anie czanie ogółem nie
e
km
km
km
km
km
km
km
km
km
Gmina
Liczba
zatrud
Rawicz
10
Pijawka, Bitter,
Dąbrocznia
14,870
-
14,870 14,870
-
-
1,016
1,016
-
Bojanowo
7
Masłówka
5,300
-
5,300
5,300
-
-
-
-
-
Rów Graniczny,
Żydowski Bród,
Radęca, Orla,
10,858
Borownica
Rów Domaradzki
-
10,858 7,358
-
-
1,350
-
-
-
1,350
-
Nazwa
Ciek / wały
Jutrosin
16
Miejska
Górka
5
Dąbrocznia
4,690
Pakosław
4
Orla Leniwa
1,200
Razem
Rawicz:
42
36,918
-
4,690
4,690
-
1,200
1,200
-
36,918 33,418
13,360 13,360
-
-
-
-
-
-
14,376 14,376
Wykonanie w/w prac pozwoli na udrożnienie głównych odbiorników wód i
przeprowadzenia wiosennych wód powodziowych w 2010 r.
-
-
B. Melioracje szczegółowe – konserwacja
Urządzenia
melioracji
szczegółowych
w
imieniu
zainteresowanych
rolników
w powiecie rawickim utrzymywane są przez Spółki Wodne, a mianowicie:
−
GZSW Rawicz,
−
GZSW Miejska Górka,
−
GZSW Pakosław,
−
GZSW Jutrosin,
−
SW Trzebosz, SW, Pakówka, SW Gołaszyn, SWK UW-M Gościejewie, SW Kawcze,
SW Wydartowo I, SW Sowiny, SW Sułów Mały, SW Gołaszyn, SD Bartoszewice,
SD Płaczkowo, SW Golina Wielka (z tych spólek wodnych tylko SD Rogożewo na
rok bieżący uchwaliła budżet).
Obszar zmeliorowanych użytków rolnych w powicie wynosi 33.002 ha, a działalnością
spółek wodnych objętych jest 26.752 ha. Na tym obszarze znajduje się 1.015,3 km
rowów melioracji szczegółowych.
Działalność spółek wodnych wspomagana jest poprzez dotacje Państwa w wysokości
do 10%, a w przypadku, gdy uchwalone składki są wyższe od ceny 0,4q żyta do
30%.
W bieżącym roku spółki wodne planują wykonanie robót na 77,7 km rowów na
wartość 291,8 tys. zł.
Wysokość średnich składek członkowskich na rzecz spółek wodnych w 2009 roku
przedstawia się następująco:
−
obszar administrowany poprzez RO Leszno
-
16,18 zł/ha
−
powiat rawicki
-
9,85 zł/ha
Za trzy kwartały z założonego planu wykonano konserwację 51,6 km rowów.
C. Inwestycje melioracyjne
Stan urządzeń hydrotechnicznych i przeciwpowodziowych rzeki Orli od ujścia do km
50+370 nie zapewniał dostatecznej ochrony przed powodzią. W związku z tym w planach
perspektywicznych byłych województw leszczyńskiego i wrocławskiego, sporządzonych
w 1978 r., rzeka ta została zakwalifikowana do zmodernizowania. W roku 1983 opracowano
Założenia Techniczno-Ekonomiczne, a w kolejnych latach wykonano projekty techniczne
i przeprowadzono modernizację dolnych odcinków rzeki, obecnie znajdujących się na terenie
województwa dolnośląskiego.
Odcinek rzeki Orli położony na terenie powiatu rawickiego przewidywany był już do
zmodernizowania w latach dziewięćdziesiątych. Cała inwestycja obejmuje modernizację rzeki
na długości 29,1 km oraz jej dopływów - Dąbroczni, Orli Leniwej, Starej Orli, Złotej Wody,
Radęcy, Borownicy, Długołęki, Rowu Domaradzkiego, III Mostu, Bittera.
1. Modernizacja Orli polega na przebudowie koryta jednodzielnego na dwudzielne, co
poprawi przepływy wód niskich i wysokich, na rozbudowie wałów przeciwpowodziowych,
umocnieniu skarp cieku kiszką faszynową i darniną, przebudowie przepustów wałowych
oraz budowie i remoncie jazów.
W roku 2002 przystąpiono do realizacji I etapu przedsięwzięcia ,,Modernizacja rzeki Orli na
terenie powiatu rawickiego”. Realizując w następnych latach kolejne etapy wykonano do
grudnia 2007 r. regulację i obwałowanie odcinka od km 21+280 do km 38+500 rzeki Orli
o długości 17,22 km i wybudowano 3 jazy żelbetowe, zasuwowe o świetle 10 i 11 m w km
28+100, 29+635, 31+900 rzeki.
2. W latach 2005-2006 zaprojektowano i wykonano zbiornik wodny Pakosław o powierzchni
29,8 ha i pojemności ok. 1,01 mln m3 wody. Obiekt został zlokalizowany w naturalnej
dolinie, przyległej do lewego obwałowania rzeki Orli w km 32+000 jej biegu, na gruntach
wsi Sowy i Pakosław. Budowę zbiornika Pakosław wykonano za kwotę 10,5 mln zł.
Zbiornik ma na celu zabezpieczenie gruntów rolnych i leśnych przed wylewami wielkich
wód powodziowych na powierzchni 800 ha. Ponadto posłuży rolnikom gospodarującym
w dolinie rzeki Orli do nawodnień podsiąkowych użytków zielonych na obszarze 400 ha.
Zbiornik stanowi rezerwuar wody na wypadek pożarów dla lasów położonych w jego
obrębie. Pozwoli także na zasilenie rzeki w wodę w okresach wegetacyjnych, bowiem
woda ta może być piętrzona na zbudowanych poniżej zbiornika, jazach na rzece Orli.
Akwen umożliwia także prowadzenie gospodarki rybackiej oraz może być wykorzystany do
rekreacji.
Budowę przedmiotowego zbiornika zrealizowano we współpracy z samorządem gminy
Pakosław i Starostwem Powiatowym w Rawiczu. Na koszt Urzędu Gminy została
opracowana koncepcja programowo-przestrzenna. Ponadto, dla przyśpieszenia realizacji
inwestycji, Urząd Gminy Pakosław podjął się, jeszcze przed wprowadzenie zadania do
planu inwestycyjnego województwa, wykupu gruntów przeznaczonych pod zalew.
Natomiast na koszt Starostwa Powiatowego w Rawiczu wykonano geodezyjne podkłady
mapowe.
3. Obecnie przygotowany jest do realizacji ze środków unijnych w ramach Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 dalszy odcinek rzeki Orli w km 38+500 - 45+640
wraz z 4 jazami w km 25+715, 34+060, 37+120, 40+243 o wartości 22,9 mln zł.
4. Również ze środków unijnych, ale w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu
Operacyjnego na lata 2007-2013, przygotowany jest do realizacji Zbiornik wodny Jutrosin,
gmina Jutrosin.
Zbiornik
wodny
Jutrosin,
zlokalizowany
będzie
w
sąsiedztwie
miasta
Jutrosina,
w rozwidleniu rzek Orli i Radęcy. Zbiornik ma na celu zabezpieczenie gruntów rolnych
i leśnych przed wylewami wielkich wód powodziowych. Ponadto posłuży rolnikom
gospodarującym w dolinie rzeki Orli do nawodnień podsiąkowych użytków zielonych oraz
stanowić będzie rezerwuar wody na wypadek pożarów dla lasów położonych w jego
obrębie. Pozwoli także na zasilenie rzeki w wodę w okresach wegetacyjnych, bowiem
woda ta będzie piętrzona na budowanych poniżej zbiornika, jazach na rzece Orli. Akwen
umożliwia także prowadzenie gospodarki rybackiej oraz może być wykorzystany do
rekreacji. Powierzchnia zbiornika wyniesie około 91,4 ha, a pojemność - 2,1 mln m 3,
natomiast wyszacowana wartość tej inwestycji to kwota 39,7 mln zł. Podobnie jak w
przypadku zbiornika Pakosław realizacja zbiornika Jutrosin odbywa się w pełnej
współpracy z samorządem gminy i ze starostwem. Na zlecenie Urzędu Miasta i Gminy
Jutrosin
została
opracowana
koncepcja
programowo-przestrzenna.
Ponadto,
dla
przyśpieszenia realizacji inwestycji, urząd gminny podjął się, jeszcze przed wprowadzenie
zadania do planu inwestycyjnego województwa, wykupu gruntów przeznaczonych pod
zalew. Natomiast na zlecenie Starostwa Powiatowego w Rawiczu wykonano geodezyjne
podkłady mapowe.
Podsumowanie:
W latach 1999-2008 na terenie powiatu rawickiego przeznaczono na wykonanie prac
modernizacyjnych doliny Orli kwotę o wartości 34,0 mln zł, w tym na:
1. regulację 17,2 km rzeki Orli - 15,62 mln zł,
2. budowę 3 jazów - 7,29 mln zł,
3. budowę zbiornika retencyjnego Pakosław - 10,5 mln zł,
4. dokumentacje projektowe dla zbiornika Jutrosin i modernizacji rzeki Orli w km 38+500 45+640 - 0,59 mln zł.
Leszno,dnia 20.10.2009