Informacja z kontroli jakości handlowej i prawidłowości

Informacja z kontroli jakości handlowej i
prawidłowości oznakowania herbat oraz kawy
naturalnej i jej ekstraktów
W III kwartale 2009 r przeprowadzono w powyższym zakresie 13 kontroli obejmując nimi:
2 hurtownie w Sosnowcu i Bielsku - Białej,
4 sklepy sieci handlowych w Katowicach, Siemianowicach Śląskich i Bielsku - Białej,
5 sklepów specjalistycznych w Tychach, Chorzowie, Katowicach i Częstochowie,
2 sklepy na placach targowych w Częstochowie.
Stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości dotyczyły:
- niewłaściwego oznakowania towarów,
- oferowania do sprzedaży produktów przeterminowanych,
- nierzetelnej obsługi klientów w tym: nieprawidłowego wyliczania należności, nieprzestrzegania przepisów
regulujących sposób
oznaczania ceną,
- braku bądź też nieaktualnych orzeczeń do celów sanitarno - epidemiologicznych.
Ogółem zbadano 158 partii wartości 20 101 zł, z których zakwestionowano 61 partii co stanowi 39 % ilości
skontrolowanych partii.
Ocenie poddano:
90 partii herbat i herbatek kwestionując 31 partii co stanowi 34 % tj:
czarnych - 25 partii kwestionując 11 z nich co stanowi 44 %
czarnych z dodatkami - 10 partii kwestionując 3 tj. 30 %
zielonych - 10 partii kwestionując 4 tj. 40 %
zielonych z dodatkami - 9 partii kwestionując 3 tj. 33%
yerba mate - 6 partii kwestionując 2 tj. 33%
rooibos - 9 partii kwestionując 2 tj. 22%
owocowych - 9 partii kwestionując 3 tj. 33%
ziołowych - 7 partii kwestionując 2 tj. 29%
innych (tj. herbaty: biała, czerwona, czerwona z dodatkami, mieszana) - 5 partii kwestionując 1 tj. 20%
68 partii kaw kwestionując 30 partii - co stanowi 44%
naturalnej ziarnistej - 17 partii kwestionując 4 tj. 24%,
naturalnej mielonej - 35 partii kwestionując 20 tj. 57%
ekstraktów kawy - 12 partii kwestionując 6 tj. 50%
innych (tj. kawy aromatyzowane) - 4 partie nie kwestionując ich.
Jakość
Badając jakość znajdujących się w obrocie wyrobów - z ocenianych ogółem 158 partii
do badań laboratoryjnych pobrano próby z 26 partii nie kwestionując żadnej.
Sprawdzając masę rzeczywistą pobranych próbek kaw i herbat w stosunku do deklaracji producenta na opakowaniu w
2 przypadkach stwierdzono, że faktyczna masa netto była niższa od deklarowanej, przy czym różnica ta przekraczała
dopuszczalną ujemną wartość błędu T1 (odpowiednio 9g i 4,5g), ale nie przekraczała wartości błędu 2 T1.
Oznakowanie
1
Badając prawidłowość oznakowania znajdujących się w obrocie wyrobów, na zbadane 158 partii zakwestionowano 52
partie tj. 33% z tego:
- herbat i herbatek - 29 partii
- kawy i jej ekstraktów 23 partie
Stwierdzone nieprawidłowości polegały m.in. na:
- braku pełnych danych identyfikujących przedsiębiorcę tj. brak formy prawnej, a w przypadku osoby fizycznej imienia
i nazwiska
przedsiębiorcy oraz pełnego adresu,
- niepodaniu w jednym polu widzenia nazwy środka spożywczego, zawartości netto, daty minimalnej trwałości,
- niepodaniu warunków przechowywania w sąsiedztwie daty minimalnej trwałości,
- niepodaniu sposobu przygotowania,
- braku informacji dot. kraju pochodzenia herbaty;
- braku pełnej nazwy wyrobu informującej o postaci środka spożywczego,
- braku ilościowej zawartości suszonego owocu tj. składnika, którego nazwa została podkreślona w oznakowaniu
środka
spożywczego w formie pisemnej i graficznej,
- na niepodaniu postaci herbaty uzyskanej w procesie produkcji (liściasta, liściasta łamana),
W toku kontroli:
- partia naparu ziołowego „Tymianek dziki, macierzanka piaskowa" nie posiadająca oznaczeń pozwalających na jej
identyfikację,
- 2 partie kawy ziarnistej i 8 partii kawy mielonej nie posiadające oznakowania w języku polskim, zostały przez
przedsiębiorców wycofane z obrotu z przeznaczeniem na własne potrzeby.
Oznakowanie pozostałych ocenianych towarów nie budziło zastrzeżeń.
Niezależnie od powyższego stwierdzono, że na wielu towarach ich producenci umieszczali budzące wątpliwości napisy,
informacje, znaki słowno - graficzne o charakterze komercyjno - reklamowym.
W związku z powyższym skierowano stosowne wystąpienia do producentów, dostawców oraz właściwych terenowo
WIJHARS.
Stan opakowań badanych partii herbat, kaw i jej ekstraktów nie budził zastrzeżeń.
Badając prawidłowość przestrzegania postanowień rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 września 2008 roku w
sprawie dozwolonych substancji dodatkowych (Dz. U. z 2008r., Nr 177, poz. 1094) w oparciu o deklaracje
producentów na opakowaniach jednostkowych nieprawidłowości w zakresie ich stosowania stwierdzono w odniesieniu
do partii 13 op. ā 35g herbatki owocowej ekspresowej aromatyzowanej Czarna Porzeczka z Żurawiną „Domowy
Kompocik" prod. „MOKATE" S.A. przy ul. Katowickiej 265 a, w Ustroniu, gdzie deklarowano dodatek substancji
słodzących tj. aspartamu, cyklaminianu sodu, sacharynianu sodu, których stosowania do tego typu produktów nie
przewiduje ww. rozporządzenie.
O powyższych ustaleniach poinformowano właściwych terenowo Państwowych Inspektorów Sanitarnych.
Przestrzeganie terminów ważności
W wyniku kontroli aktualności dat minimalnej trwałości oferowanych do sprzedaży partii towarów nieprawidłowości
stwierdzono w 2 placówkach tj.:
- w sklepie w Katowicach, gdzie w dniu 18.08.2009 roku oferowano do sprzedaży 185g kawy ziarnistej „Arabica Nepal
Himalayan" z datą minimalnej trwałości „29.07.2009".
Przedmiotowa kawa została wycofana z obrotu i przeznaczona na potrzeby własne przedsiębiorcy;
- w punkcie sprzedaży w Częstochowie, gdzie w dniu 14.07.2009 roku oferowano do sprzedaży 7 partii
przeterminowanych towarów (1 partię herbaty, 5 partii kaw mielonych, 1 partię ekstraktu kawy).
2
Ww. partie towarów zostały wycofane z obrotu i przeznaczone na potrzeby własne przedsiębiorcy;
Warunki i sposób przechowywania
Warunki i sposób przechowywania były zgodne z deklaracjami producentów oraz przepisami rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku. w sprawie higieny środków
spożywczych (Dz. U. L 139 z 30.04.2004 s.1, ze zm.).
Zgodność oferty sklepów specjalistycznych z dokumentacją
W sklepach specjalistycznych deklaracje sprzedawców dot. oferowanych herbat i kaw były zgodne z posiadaną
dokumentacją.
Jedynie w punkcie sprzedaży w Częstochowie stwierdzono, że oferowana do sprzedaży herbata luzem oznaczona była
na wywieszce jako herbata czerwona „PU ERH SUPERIOR" podczas gdy z etykiety opakowania zbiorczego wynikało, że
jest to herbata czarna. Do przedsiębiorcy (będącego także paczkującym tę herbatę) mającego swoją siedzibę we
Wrocławiu wystąpiono o wyjaśnienie tej nieprawidłowości.
W wyniku kontroli skierowano:
47 wystąpień do Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych,
6 wystąpień do organów nadzoru sanitarnego,
2 wystąpienia do Urzędów Miar,
4 osoby ukarano mandatami w łącznej wysokości 1 250 zł.
Do producentów kwestionowanych towarów zostały skierowane stosowne wystąpienia.
Podsumowanie
Reasumując wyniki z przeprowadzonych kontroli należy stwierdzić, że ogólny wskaźnik wadliwości dla objętych
kontrolą wyrobów jest wysoki i wynosi aż 39%.
Więcej wadliwych towarów stwierdzono w grupie kaw, których zakwestionowano 44%, podczas gdy herbat - 34% przy
czym zarówno ich jakość jak i masa netto nie budziły zastrzeżeń.
Główną przyczyną kwestionowania kaw i herbat było ich niewłaściwe znakowanie - 33%, oraz przekroczone daty
minimalnej trwałości - 5%.
Nieprawidłowości w znakowaniu kształtowały się na podobnym poziomie w obu grupach towarowych i tak herbat 32% kaw - 34%
W większości przypadków były to nieprawidłowości mniej istotne, które nie utrudniały konsumentowi korzystania z
nabytego towaru.
Zdarzały się jednak przypadki, iż np.:
oznaczenie daty minimalnej trwałości było niewyraźne, mało czytelne z uwagi na nadrukowanie cyfrowej daty
ciemnym tuszem na ciemnym tle etykiety lub na szklanym opakowaniu zawierającym kawę,stosowano praktyki
mogące wprowadzać konsumenta w błąd, jak to miało miejsce w przypadku „herbatki rooibos z pomarańczą i
cynamonem" lub herbatki owocowej aromatyzowanej „Dzika róża z cytryną i miętą", w których zamiast składników
wynikających z nazw tych wyrobów tj.: pomarańczy i cytryny były jedynie skórki tych owoców.
Sytuacje takie świadczą o lekceważeniu konsumenta przez producentów i wykorzystywaniu faktu, że ten nabywając
towar z reguły sugeruje się jego nazwą, a nie wczytuje się w wykaz składników.
Innym nagminnie występującym problemem są napisy o charakterze marketingowym.
Ich rozmiar i forma często sprawiają , iż informacje wynikające z obowiązujących przepisów staja się mało czytelne,
mało przejrzyste dla konsumenta. Jego rozmiar obrazują przytoczone w niniejszej informacji przykłady. Przedmiotowe
napisy mimo, iż nie dostarczają konsumentowi istotnych informacji o wyrobie, gdyż najczęściej konsument może to
samo przeczytać w powszechnie dostępnej literaturze, to zajmują ponadto dużą część powierzchni opakowania,
natomiast informacje wynikające z obowiązującego rozporządzenia zajmują niewielkie fragmenty opakowań, często
też są nadrukowane mniejszą czcionką.
W ten sposób konsument nabywając towar nie tylko płaci za produkt i jego opakowanie ale także partycypuje w
kosztach reklamy producenta.
3
Biorąc pod uwagę rodzaj stwierdzonych nieprawidłowości tut. Inspektorat uważa za uzasadnione kontynuowanie
kontroli herbaty i kawy oraz jej ekstraktów szczególnie w zakresie ich oznakowania.
4