Odkryto klucz do zagadki rozpoznawania komórki jajowej przez

Odkryto
klucz
do
zagadki
rozpoznawania komórki jajowej
przez plemnik
Według szacunków, nawet 40% przypadków niepłodności jest
klasyfikowana jako idiopatyczna. Brak precyzyjnej diagnozy może znacznie
utrudnić i wydłużyć starania o dziecko, ale dzięki nowemu odkryciu
embriologów z Cambridge część par może poznać przyczynę swoich
problemów i skutecznie ją leczyć. Z drugiej strony, to samo odkrycie
można wykorzystać do opracowania nowej metody antykoncepcji.
To dziwne, ale do poprzedniego miesiąca w zasadzie wciąż nie było wiadomo, w
jaki sposób plemnik i komórka jajowa się łączą. Dopiero najnowsza publikacja w
Nature uchyla rąbka tajemnicy. Jak można się było domyślić, znaleziono
odpowiednie receptory na obu gametach, które dokują szczęśliwy plemnik na
komórce jajowej, zamykając jednocześnie dostęp plemnikom-konkurentom.
Cząsteczka wykrywająca obecność komórki jajowej, eksponowana na powierzchni
plemnika, była znana od 2005 roku. Nazwana została „Izumo” (japońscy odkrywcy
uhonorowali w ten sposób świątynię shinto, swoisty „pałac ślubów”). Świeżo
odkryty partner dla Izumo został ochrzczony „Juno” (od imienia rzymskiej bogini
Junony) i jak się okazuje, także był znany wcześniej, ale nie przypisano mu żadnej
określonej roli. Funkcjonował wówczas jako Folr4, receptor folianów.
Co ciekawe, zrozumienie interakcji Juno-Izumo nie tylko wyjaśnia mechanizm
połączenia plemnika i jaja, tłumaczy także dlaczego zapłodniona komórka jajowa
staje się niewidoczna dla męskich gamet. Zygota po prostu odrzuca zaraz po
zapłodnieniu wszystkie niewykorzystane receptory Juno na drodze egzocytozy.
Zrozumienie interakcji Juno-Izumo wyjaśnia mechanizm połączenia
plemnika i jaja
Źródło: Wikimedia Commons, licencja CC0
Jak wspomnieliśmy na wstępie, odkrycie naukowców z Cambridge ma bardzo
praktyczne zastosowania: cząsteczka blokująca receptory Izumo to potencjalny
środek przeciwdziałający zapłodnieniu, który może posłużyć do wyprodukowania
męskiej pigułki antykoncepcyjnej. Z drugiej strony wykrywanie braku lub
nieprawidłowej struktury receptorów może stać się elementem diagnostyki
niepłodności. Stwierdzenie nieprawidłowości w obrębie któregoś z partnerów
Juno-Izumo pozwoli od razu skierować parę bezskutecznie starającą się o potomka
do konkretnych procedur in vitro, z pominięciem skazanych na porażkę stymulacji
hormonalnych.
Piśmiennictwo:
Bianchi E. et al. Juno is the egg Izumo receptor and is essential for mammalian
fertilization. Nature, 2014, 508, 483-487.
Data publikacji: 28.04.2014r.