Podsumowanie przebiegu strategicznej oceny oddziaływania na

Podsumowanie przebiegu strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko oraz zawierające uzasadnienie wyboru przyjętego
dokumentu PROGRAMU USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW
ZAWIERAJĄCYCH AZBEST DLA GMINY MŚCIWOJÓW
AUTOR:
EKO – TEAM KONSULTING,
ul. Goleszowska 16/125, 43-300 Bielsko-Biała,
tel.: (0-33) 486 53 53, fax: (0-33) 486 54 54, kom. 513 100 869,
e-mail: [email protected], www.eko-team.com.pl
Mściwojów, 2011
Podsumowanie przebiegu strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz zawierające
uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu „Programu usuwania azbestu i wyrobów
zawierających azbest dla Gminy Mściwojów”
Po przeprowadzeniu strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, zgodnie z art. 55 ust. 3
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.
U. Nr 199, poz. 1227 z pózn. zm.), do przyjętego dokumentu „Programu usuwania azbestu i
wyrobów zawierających azbest dla Gminy Mściwojów” (zwanego w dalszej części „Programem
…”) dołącza się niniejsze podsumowanie.
Zgodnie z art. 46 pkt. 2 w/w ustawy, wynika obowiązek przeprowadzenia strategicznej oceny
oddziaływania na środowisko dla projektów, m.in. programów opracowanych lub przyjmowanych
przez organy administracji, wyznaczających ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
Mając powyższe na względzie, Wójt wystąpił w dniu 15.09.2011 r. pismem do Regionalnego
Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu oraz Dolnośląskiego Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego we Wrocławiu o określenie zakresu i stopnia
szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko dla projektu
„Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla Gminy Mściwojów”.
Dolnośląski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny we Wrocławiu w piśmie z dnia 27.09.2011
r. znak ZNS-DG-621-1218/11 uzgodnił zakres i stopień szczegółowości prognozy oddziaływania na
środowisko w/w dokumentu zgodnie z wymaganiami zawartymi w art. 51 cytowanej wyżej
ustawy.
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu pismem z dnia 13.10.2011 r. znak
WSI.410.406.2011.KM odstąpił od potrzeby przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania
projektu Programu…
Po otrzymaniu w/w uzgodnień dotyczących zakresu i stopnia szczegółowości informacji
zawartych w prognozie o oddziaływaniu na środowisko dla w/w projektu dokumentu, w
październiku 2011 r. przystąpiono do opracowania wymaganej przez ustawę z dnia 3 października
2008 r. (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 z pózn. zm.), „Prognozy oddziaływania na środowisko projektu
Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla Gminy Mściwojów”.
W dniu 17.10.2011 r. Dolnośląski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny we Wrocławiu
pismem znak:ZNS-DG-621-1330/11 zaopiniował pozytywnie Prognozę oddziaływania na środowisko
projektu Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla Gminy Mściwojów.
Prognozę oddziaływania na środowisko, wraz z dokumentami będącymi przedmiotem oceny (tj.
projektem Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla Gminy Mściwojów)
poddano konsultacjom społecznym
Wójt Mściwojowa zapewnił udział społeczeństwa w ramach strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko projektu „Programu…”. W dniu 4.10.2011 r. Wójt poprzez obwieszczenie podał do
publicznej wiadomości informację o możliwości zapoznania się z projektem „Programu usuwania
azbestu i wyrobów zawierających azbest dla Gminy Mściwojów” wraz z prognozą oddziaływania
na środowisko dla w/w dokumentu w ramach prowadzonej strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko. W/w obwieszczenie zostało zamieszczone na tablicy ogłoszeń oraz na stronie
internetowej Urzędu Gminy Mściwojów www.bip.msciwojow.pl. Ponadto poinformowano
społeczeństwo o możliwości wniesienia uwag w terminie od 04.10.2011 r. do 26.10.2011 r.
Zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko konsultacje społeczne trwały 21 dni. W tym czasie zainteresowani mogli zgłaszać
2
uwagi i zastrzeżenia do dokumentu. W trakcie trwania konsultacji nikt ze społeczeństwa nie
wniósł uwag ani zastrzeżeń do projektu „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających
azbest dla Gminy Mściwojów” ani do prognozy oddziaływania na środowisko dla w/w
dokumentu. Uwagi dotyczyły wprowadzenia danych ilościowych do dokumentu oraz bazy
azbestowej osób prawnych tj.:
•
Gospodarstwo Nasienno - Rolne „Snowidza” Sp. z o.o.
Celem Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest jest:
•
spowodowanie oczyszczenia obszaru gminy z azbestu oraz usuniecie stosowanych od
wielu lat wyrobów zawierających azbest,
•
wyeliminowanie negatywnych skutków zdrowotnych u mieszkańców
spowodowanych azbestem oraz ustalenie koniecznych do tego uwarunkowa ń,
•
spowodowanie sukcesywnej likwidacji oddziaływania azbestu na środowisko i
doprowadzenie w określonym horyzoncie czasowym, do spełnienia wymogów ochrony
środowiska,
•
stworzenie odpowiednich warunków do wdrożenia przepisów prawnych oraz norm
postępowania z wyrobami zawierającymi azbest.
gminy
Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla Gminy Mściwojów składa się z 11
rozdziałów. W pierwszym rozdziale, we wstępie opisano, jakie są podstawy opracowania
Programu i jego założenia, w drugim rozdziale opisano cele i podstawowe plany związane z
Programem, a także o powiązaniu z innymi strategicznymi dokumentami wyższych szczebli i
źródła informacji zawartych w opracowaniu.
W kolejnych dwóch rozdziałach przybliżono specyfikę azbestu i wyrobów zawierających azbest, a
także szerokie jego zastosowanie i zasady i procedury postępowania z wyrobami zawierającymi
azbest takie jak prace naprawcze i demontaż.
Rozdział szósty jest informacją o rozmieszczeniu i ilości wyrobów azbestowych zlokalizowanych
na terenie Gminy Mściwojów. W rozdziale tym na podstawie inwentaryzacji ogólnych,
szczegółowych bądź szacunków gmin lub danych dokumentów wyższych szczebli i Bazy
Azbestowej zidentyfikowano ilości wyrobów azbestowych, jakie są zlokalizowane na terenie
Gminy Mściwojów, a także na podstawie ilości zdemontowanych wyrobów zawierających azbest
w ciągu ostatnich kilku lat oceniono ile zostało jeszcze do usunięcia.
Kolejna część opracowania wskazuje wszystkie możliwości dotyczące źródeł finansowania
usunięcia wyrobów azbestowych, zarówno krajowe jak i unijne, dofinansowania w formie
pożyczki jak i bezzwrotnych dotacji.
Rozdział 8 jest określeniem zadań do realizacji w okresie trwania całego Programu. W ramach
tego rozdziału zaproponowano harmonogram realizacji zadań dla Gminy Mściwojów.
Ocenie możliwych oddziaływań na środowisko poddano wszystkie zadania ujęte do realizacji w
ramach poszczególnych celów projekcie Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających
azbest dla Gminy Mściwojów.
Założone w Projekcie Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest cele i
podstawowe kierunki działań zmierzają do usunięcia jak największej ilości wyrobów azbestowych
z terenu Gminy Mściwojów.
Realizacja Programu będzie miała wpływ przede wszystkim na:
3
•
Spowodowanie sukcesywnej likwidacji oddziaływania azbestu na środowisko i
doprowadzenie, w określonym horyzoncie czasowym, do spełnienia wymogów ochrony
środowiska
•
Spowodowanie stopniowego oczyszczenia terytorium gminy z azbestu oraz usunięcie
stosowanych od wielu lat wyrobów zawierających azbest
•
Ograniczenie uciążliwości wyrobów azbestowych użytkowanych od dawna
•
Unieszkodliwianie wyrobów zawierających azbest, których stan techniczny nie pozwala na
dalsze użytkowanie
•
Uruchomienie finansowania „Programu...”
•
Sukcesywne pozyskiwanie środków na wsparcie działań w zakresie usuwania azbestu
Niezbędnym jest także systematyczne rozpowszechnianie wśród społeczności lokalnej informacji
o skutkach dla zdrowia i środowiska powodowanych przez azbest i wyroby zawierające azbest. W
tym celu istotnym jest przyjęcie następujących celów edukacyjnych:
•
Opracowanie metod edukacji społeczeństwa zarówno miejskiego, jak i wiejskiego
•
Współpraca na płaszczyźnie edukacyjnej z zainteresowanymi osobami prawnymi i
fizycznymi (np. stowarzyszeniami)
•
Edukacja w zakresie możliwości skutecznego pozyskiwania środków na usuwanie azbestu
•
Zorganizowanie fachowej pomocy wszystkim właścicielom obiektów zawierających
azbest przy wypełnianiu „arkusza oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania...”
•
Działania edukacyjno – informacyjne skierowane do mieszkańców o skutkach dla zdrowia i
środowiska narażenia na azbest i obowiązku sukcesywnego usuwania go przez właścicieli
nieruchomości
Wpływ Programu na środowisko naturalne, jest uzależniony od jego faktycznej realizacji. Poniżej
wykazano potencjalny wpływ realizacji Projektu Programu na niektóre sektory środowiska,
wykazując jego oddziaływanie w skali globalnej z wykorzystaniem wiedzy o obrocie materii w
przyrodzie i znajomości ekologii.
ODDZIAŁYWANIE NA LITOSFERĘ (POWIERZCHNIA TERENU, RZEŹBA TERENU, GLEBY)
Wymienione w Projekcie Programu zadania do realizacji, je żeli tylko zostaną zrealizowane,
spowodują poprawę stanu środowiska. To spowoduje ograniczenie negatywnego wpływu
powstających odpadów azbestowych na powierzchnię ziemi, w tym na gleby.
Największe zagrożenie związane z wyrobami zawierającymi azbest niesie ze sobą moment
demontażu, cięcia, kruszenia i łamania płyt azbestowych, a także ich załadunek do specjalnych
worków. Powierzchnia ziemi zanieczyszczona wyrobami zawierającymi azbest powinna być
odizolowana od dostępu osób trzecich, a następnie powinno nastąpić wybranie zanieczyszczonej
ziemi i przewiezienie jej na składowisko odpadów niebezpiecznych.
Reasumując usunięcie wyrobów zawierających azbest i tym samym realizacji celów założonych w
Programie będzie miała pozytywny wpływ na stan powierzchni ziemi i gleb.
ODDZIAŁYWANIE NA ATMOSFERĘ
Negatywny wpływ związany z oddziaływaniem azbestu na środowisko atmosferyczne może
powstawać w wyniku:
•
nieprawidłowego użytkowania powłok azbestowych, które są zużyte i ulegają pękaniu,
kruszeniu lub odpadaniu elementów płyt azbestowych,
4
•
demontażu wyrobów azbestowych w sposób niezgodny z przepisami polegający przede
wszystkim na łamaniu płyt, zrzucaniu ich z dachu czy rusztowania, używaniu
mechanicznych narzędzi do cięcia, braku zabezpieczenia przed pyleniem,
•
lokowania zdemontowanych płyt azbestowych w rowach i lasach.
Biorąc pod uwagę, iż w wyniku realizacji postanowień Programu nie ma możliwości demontażu
wyrobów azbestowych systemem gospodarczym, a społeczeństwo gminy będzie na bieżąco
poddawane edukacji ekologicznej w zakresie szkodliwości włókien azbestowych nie przewiduje
się negatywnego oddziaływania postanowień Programu na powietrze atmosferyczne.
ODDZIAŁYWANIE NA WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE
Zdaniem Agencji Ochrony Środowiska (Environmental Protection Agency) USA azbest w wodzie
nie powoduje problemów zdrowotnych, jeśli narażenie na jego oddziaływanie występuje w
stosunkowo krótkim czasie, choć jednocześnie stwierdza, ze azbest w wodzie może być
kancerogenny, kiedy czas jego oddziaływania jest porównywalny z czasem ludzkiego życia.
Realizacja postanowień Programu, czyli usunięcie wyrobów azbestowych z terenu Gminy
Mściwojów przyczyni się do poprawy zdrowotności mieszkańców i będzie miała pozytywny
wpływ na środowisko wodne.
ODDZIAŁYWANIE NA BIOSFERĘ, ODDZIAŁYWANIE NA FORMY OCHRONY PRZYRODY I KRAJOBRAZU
Pozbawienie środowiska naturalnego wyrobów azbestowych, które w chwili obecnej są głównie
powłokami na dachach i elewacjach budynków mieszkalnych i gospodarczych, powinno się
przyczynić do poprawy stanu przyrody ożywionej. Przyjmując do realizacji zadania wymienione w
tym Programie ogranicza się zarówno miejsca jak i ilości wyrobów azbestowych zlokalizowanych
na terenie Gminy. Demontaż azbestu przez wyspecjalizowane firmy przyczyni się do
wyeliminowania porzucania zdemontowanych systemem gospodarczym płyt azbestowych w
lasach, co powoduje tworzenie dzikich wysypisk.
Transport odpadów z terenu gminy i przez teren gmin na składowiska odpadów azbestowych nie
spowoduje istotnego, zauważalnego oddziaływania na biosferę. Motoryzacyjne zanieczyszczenia
atmosfery są związkami toksycznymi, powodującymi osłabienie fotosyntezy, degradację
chlorofilu, zakłócenia w transpiracji i oddychaniu, przebarwienia, chlorozę, nekrozę liści, szybsze
ich starzenie, upośledzenie wzrostu oraz zmniejszenie odporności na choroby i szkodniki. Tego
typu oddziaływanie transportu odpadów będzie znikome w porównaniu z ruchem pozostałych
pojazdów samochodowych na terenie gminy.
Projektowane przedsięwzięcia związane z likwidacją i usunięciem powłok azbestowych z
budynków mieszkalnych i gospodarczych w żadnym elemencie nie będą miały wpływu na
strukturę obszarów NATURA 2000. Działania te nie naruszą siedlisk przyrodniczych i nie wpłyną
znacząco na gatunki zamieszczone w załącznikach do Dyrektywy siedliskowej i ptasiej. Tereny, na
których prowadzone będą prace demontażowe nie przecinają obszarów Natura 2000, mogą
jedynie w niewielkim stopniu zwiększyć ruch na drogach w pobliżu obszarów, co jest związane z
transportem tych odpadów na składowiska zlokalizowane poza terenem gminy. Potencjalne
kolizje zwierząt z pojazdami nie mogą mieć znaczącego oddziaływania. Ruch obecnie jest
znaczny, a przedsięwzięcia nie wprowadzą pod tym względem istotnych zmian. Dotyczy to
również barier w migracji zwierząt, jakie stwarzają obecnie drogi.
Podsumowując, wdrożenie Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla
Gminy Mściwojów nie stwarza zagrożenia dla ustanowionych na jego obszarze form ochrony
przyrody. W nawiązaniu do pozytywnej oceny skutków środowiskowych i krajobrazowych
wdrożenia „Programu...” zdecydowanie pozytywna jest także prognoza jego oddziaływania na
formy ochrony przyrody i krajobrazu. Przede wszystkim poprawi się stan czystości środowiska w
ich otoczeniu, zwiększeniu ulegną walory krajobrazowe i wzrośnie ich atrakcyjność rekreacyjna.
5
ODDZIAŁYWANIE NA GATUNKI OBJĘTE OCHRONĄ
Projekt Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest Gminy Mściwojów zakłada
stopniową zmianę pokryć dachowych i elewacyjnych zawierających azbest do 2032 roku.
Realizacja postanowień Programu przyczyni się do zmniejszenia zagrożenia powodowanego
pyłem azbestowym oddziałującego na zwierzęta w równym stopniu, co na człowieka. Wszystkie
prace związane z demontażem powłok zawierających azbest prowadzone będą przez
wyspecjalizowane firmy posiadające pozwolenie na tego typu działalność. Przy demontażu
powłok azbestowych nie powinno dochodzić do łamania płyt azbestowo – cementowych, co
minimalizuje ryzyko pylenia a tym samym ogranicza zagrożenie dla zwierząt w tym ptaków i
nietoperzy mogących mieć siedliska w starych budynkach.. Jeśli w trakcie prac wystąpi emisja
zwiększonego hałasu, a co za tym idzie płoszenie tych zwierząt będzie to oddziaływanie
krótkotrwałe i występujące tylko w trakcie prowadzenia prac demontażowych i montażowych
nowego pokrycia dachowego czy elewacyjnego. Działania te w perspektywie długofalowej nie
przyczynią się do zagrożenia dla chronionych gatunków ptaków i nietoperzy.
ODDZIAŁYWANIE NA EKOLOGICZNE WARUNKI ŻYCIA LUDZI
Na zdrowie, jakość i komfort życia mieszkańców Gminy Mściwojów ma wpływ wiele czynników.
Jednym z nich jest działanie włókien azbestowych unoszących się w powietrzu. Nie mniej jednak
powłoki azbestowe zabudowane na domach mieszkalnych i budynkach gospodarczych
utrzymywane w należytym stanie technicznym nie są zagrożeniem dla zdrowia ludzkiego. Stanem
zagrożenia jest moment kruszenia, pękania i łamania, a także cięcia płyt azbestowych
Jak wykazano wcześniej wdrożenie Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest
dla Gminy Mściwojów spowoduje poprawę stanu czystości środowiska, co poprawi ekologiczne
warunki życia ludzi w gminie. Lokalne uciążliwości mogą wzrosnąć wzdłuż głównych dróg
wyjazdowych z terenu gminy w kierunku składowiska, na których lokowane są odpady azbestowe
(motoryzacyjne zanieczyszczenia atmosfery i hałas komunikacyjny).
Wdrożenie „Programu...” nie spowoduje pogorszenia, jakości wody pitnej i produktów
spożywczych.
Wdrożenie „Programu...” nie spowoduje powstania lub intensyfikacji przyrodniczych zjawisk
katastroficznych.
Wdrożenie „Programu...” nie spowoduje negatywnego oddziaływania na powierzchnię i jakość
przyrodniczych terenów rekreacyjnych.
Wdrożenie „Programu...”, przede wszystkim w wyniku zwiększenia skuteczności usuwania
powłok azbestowych oraz likwidacji zjawiska dzikich składowisk odpadów spowoduje poprawę
walorów krajobrazowych obszaru gminy.
Reasumując, wdrożenie Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla Gminy
Mściwojów spowoduje docelowo zauważalną, wyraźną poprawę ekologicznych warunków życia
ludzi w gminie.
Postępowanie w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko nie było wymagane i nie
zostało przeprowadzone. Na etapie prognozy stwierdzono, że realizacja zadań ujętych w
projekcie przedmiotowego dokumentu nie wskazuje na możliwość negatywnego
transgranicznego oddziaływania na środowisko, mogącego objąć terytorium innych państw,
jednakże zagadnienie to powinno być szczegółowo poruszane w ocenie oddziaływania na
środowisko konkretnych przedsięwzięć.
Ważnym elementem Programu jest jego systematyczny monitoring. Uwzględniający cykliczne
działania określające zmiany ilości wyrobów zawierających azbest na terenie gminy. Program
usuwania azbestu powinien być uważany za „żywy” dokument podlegający aktualizacji. Wynika
6
to z obowiązku właścicieli, zarządców i użytkowników przedkładania corocznych informacji o
wyrobach zawierających azbest i miejscu ich wykorzystywania.
W kolejnych latach należy gromadzić następujące informacje:
•
•
•
•
•
ilości zutylizowanych odpadów zawierających azbest w danym roku i kolejnych latach
realizacji programu,
procentowa ilość usuniętych odpadów zawierających azbest w stosunku do ilości
zinwentaryzowanej przed realizacją programu.
procentowa ilość usuniętych odpadów zawierających azbest w stosunku do ilości
zinwentaryzowanej w poprzednim roku realizacji programu.
nakłady poniesione na usunięcie odpadów zawierających azbest.
ilość dzikich wysypisk odpadów zawierających azbest.
7