FULL TEXT - Medycyna Sportowa

Transkrypt

FULL TEXT - Medycyna Sportowa
114 Kurylas1:Layout 1 2016-06-08 13:47 Strona 1
Medycyna Sportowa / Polish J Sport Med
© MEDSPORTPRESS, 2016; 1(4); Vol. 32, 33-40
DOI: 10.5604/1232406X.1202737
ARTYKUŁ ORYGINALNY / ORIGINAL ARTICLE
Zaangażowanie Autorów
A – Przygotowanie projektu
badawczego
B – Zbieranie danych
C – Analiza statystyczna
D – Interpretacja danych
E – Przygotowanie manuskryptu
F – Opracowanie piśmiennictwa
G – Pozyskanie funduszy
Author’s Contribution
A – Study Design
B – Data Collection
C – Statistical Analysis
D – Data Interpretation
E – Manuscript Preparation
F – Literature Search
G – Funds Collection
Anna Kurylas1(A,B,D,E,F), Anna Kwiatkowska-Pamuła2(A,D),
Renata Złotkowska3(D), Maciej Kurylas4(A,B)
1
2
3
4
1
2
3
4
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Polska
Katedra i Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Szpital Specjalistyczny Nr 1, Bytom, Polska
Zakład Medycyny Społecznej i Profilaktyki, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział
Zdrowia Publicznego w Bytomiu, Polska
Katedra Teorii i Praktyki Sportu, Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach, Polska
Medical University of Silesia in Katowice, Department of Public Health in Bytom, Poland
Faculty and Clinical Department of Internal Diseases, Specialist Hospital No 1, Bytom, Poland
Department of Social Medicine and Prophylaxis, Medical University of Silesia in Katowice,
Department of Public Health in Bytom, Poland
Chair of Sports Theory and Practice, The Jerzy Kukuczka Academy of Physical Education
in Katowice, Poland
WPŁYW DIETY BOGATOWĘGLOWODANOWEJ
NA ZDOLNOŚCI WYTRZYMAŁOŚCIOWE
U MŁODOCIANYCH PŁYWAKÓW
THE EFFECT OF DIET WITH HIGH CONTENT
OF CARBOHYDRATES ON THE ABILITY OF ENDURANCE
IN ADOLESCENT SWIMMERS
Słowa kluczowe: pływanie, żywienie dzieci, wydolność fizyczna
Key words: swimming, children nutrition, physical capacity
Streszczenie
Wstęp. Planowanie żywienia dzieci uprawiających sport jest zagadnieniem problematycznym
i często zaniedbywanym przez ich rodziców. Prawidłowo zbilansowana dieta młodocianych zawodników wspomaga ich zdolności wysiłkowe, zapobiega powstawaniu niedoborów żywieniowych i chroni
przed rozwojem chorób cywilizacyjnych. Głównym celem pracy było sprawdzenie wpływu diety bogatowęglowodanowej na wynik sportowy u młodocianych pływaków. Ponadto, postanowiono ocenić nawyki żywieniowe dzieci trenujących pływanie oraz subiektywne odczucie wydolności w trakcie stosowania diety bogatowęglowodanowej.
Materiał i metody. Badaniem objętych zostało dwanaście osób w wieku 11 i 12 lat. Grupę badaną stanowiły dzieci trenujące pływanie w Uczniowskim Klubie Pływackim „Delfinek” w Bytomiu. Badanie zostało przeprowadzone w terminie od 21 listopada 2014 do 5 grudnia 2014. Wykorzystanych
zostało kilka metod badawczych, tj. autorski kwestionariusz ankiety, badający nawyki żywieniowe
dzieci, dieta o zwiększonej zawartości węglowodanów (70% dziennego zapotrzebowania energetycznego), test pływacki T-30, autorski kwestionariusz ankiety dotyczący subiektywnej oceny wydolności
i samopoczucia oraz odpowiednio zaplanowany mezocykl dwutygodniowy.
Wyniki. Badanie wykazało, że spożywanie diety bogatowęglowodanowej nie wpłynęło istotnie
na poprawę wyniku w drugim teście pływackim. Wyniki oceny nawyków żywieniowych badanej grupy dla większości badanych (67%) są co najmniej dobre. Dieta wpłynęła na poprawę subiektywnej
oceny wydolności w trakcie treningu, co również koreluje dodatnio z uzyskanymi wynikami.
Wnioski. Dieta o zwiększonej zawartości węglowodanów może mieć pozytywny wpływ na zdolności
wytrzymałościowe i na samopoczucie w trakcie treningu u młodocianych pływaków. Analizowany temat
wymaga dalszych badań, co jest związane z innym mechanizmem pozyskiwania energii przez dzieci.
Summary
Word count:
Tables:
Figures:
References:
5702
1
1
27
Background. Planning the diets for children involved in sports is a problematic issue, frequently
neglected by youth athletes parents. A correctly balanced diet supports their exercise capacity, prevents nutritional deficits and protects against the development of civilization-related diseases. The
main goal of the study was to verify the effect of carbohydrate rich diet on the results in sports among
the children who trained swimming and subjective perception of physical capacity in youth swimmers.
Moreover, the dietary habits and subjective perception of physical capacity were assessed in the
sample when being on carbohydrate rich diet.
Material and methods. The sample comprised twelve children aged 11 and 12 years. The study
group comprised the children training at the school swimming club in Bytom. The study was carried
out between the 21 November and 5 December 2014. Several approaches were applied including the
tailored survey in a form of a questionnaire, testing the nutritional habits in children, carbohydrate rich
diet (70% daily energy requirement), T-30 swimming test, the tailored questionnaire involving subjective assessment of physical capacity and wellbeing, and a properly planned week-long mesocycle.
Results. The study found that carbohydrate rich diet did not significantly affect improvement of the
results in the second swimming test. The results of the assessment of nutritional habits were at least good for most of the sample (67%). The diet contributed to the improvement of the subjective assessment
of physical capacity during the training, which positively correlated with the obtained results.
Conclusions. Carbohydrate rich diet can have a positive effect on endurance and wellbeing during the training in youth swimmers. The studied issue requires further studies, which is connected
with another mechanism of energy intake in children.
Adres do korespondencji / Address for correspondence
Anna Kurylas
41-940 Piekary Śląskie, ul. Zygmunta Starego 2/53
tel.: +48 603-237-499, e-mail: [email protected]
Otrzymano / Received
Zaakceptowano / Accepted
18.11.2015 r.
13.04.2016 r.
33
114 Kurylas1:Layout 1 2016-06-08 13:47 Strona 2
Kurylas A. i wsp. Dieta bogatowęglowodanowa u młodocianych pływaków
Wstęp
Background
Podstawowe znaczenie w diecie młodego sportowca ma pokrycie zapotrzebowania energetycznego.
Dzieci uprawiające sport są szczególnie narażone na
niedobory energetyczne, co wynika z faktu intensywnego wzrostu i rozwoju, dużej aktywności pozatreningowej, np. w czasie lekcji wychowania fizycznego lub
zabaw na świeżym powietrzu oraz, oczywiście, z dodatkowych obciążeń spowodowanych treningiem [1].
Dieta o obniżonej kaloryczności może nie wywołać
pożądanych potreningowych zmian adaptacyjnych,
spowodować spadek zapasów glikogenu w mięśniach
oraz narastanie uczucia zmęczenia, co najprawdopodobniej doprowadzi do spadku możliwości wysiłkowych, pogorszenia wytrzymałości, siły i szybkości, upośledzenia koncentracji i regeneracji, a także zmniejszenia potencjału intelektualnego dziecka i zahamowania wzrostu [2]. Prawidłowa realizacja zaleceń dietetycznych wydaje się być nieodłącznym elementem
treningu sportowego, a dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych, witamin, minerałów i płynów o właściwych porach i w odpowiednich
ilościach jest niezbędne w osiągnięciu mistrzostwa
sportowego [2,3]. Bardzo ważną rolę w diecie dzieci
obciążonych dużym wysiłkiem fizycznym pełnią węglowodany. Odpowiednia ich podaż zapewnia optymalne nagromadzenie glikogenu w mięśniach. Jest
on głównym czynnikiem ograniczającym możliwości
wysiłkowe [4,5]. Jednak istnieją badania sugerujące,
że metabolizm energetyczny dzieci w głównej mierze
opiera się na czerpaniu energii z kwasów tłuszczowych, a mechanizmy glikolitycznej produkcji energii
nie są jeszcze prawidłowo rozwinięte. Spowodowane
jest to niedostatecznym wykształceniem enzymów
glikolitycznych oraz niskim poziomem hormonów kory nadnerczy, który sprzyja lepszemu metabolizmowi
tłuszczów [6,7]. Nie ma jednak w pełni udokumentowanych podstaw do zwiększania spożycia tłuszczów
powyżej 35% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Doniesienia naukowe wskazują na potrzebę
ciągłej edukacji oraz pomoc i kontrolę w realizacji zaleceń żywieniowych zawodników. Istotną rolę w tym
procesie powinni odgrywać rodzice, trenerzy, dietetycy oraz cały sztab szkoleniowy [8].
W dietetyce sportowej istnieje ogólne przekonanie, że zwiększenie odsetka węglowodanów w diecie, wpływa pozytywnie na zdolności wytrzymałościowe zawodników oparte na wytrzymałości tlenowej
[9,10]. Powoduje to wzrost możliwości wysiłkowych
zawodników uprawiających dyscypliny o długim czasie
trwania [11]. W sporcie pływackim zwiększenie czasu
i intensywności wysiłku wiąże się głównie z procesem
treningowym [4,12]. Ocena poprawy wyników dotyczy
jednak badań prowadzonych na osobach dorosłych
[13]. Brak jest jednoznacznych wyników odnoszących
się do poprawy zdolności wysiłkowych dzieci i młodzieży [14]. Celem głównym pracy było sprawdzenie wpływu diety bogatowęglowodanowej na wynik sportowy
u młodocianych pływaków. Dodatkowo, postanowiono
ocenić subiektywną wydolność deklarowaną przez
badanych w trakcie stosowania zmodyfikowanego
sposobu żywienia oraz ich sposób żywienia.
Covering the energy demand in youth athletes is
essential. Children involved in sports are particularly
exposed to energy deficits, which is due to the intensive growth and development of young organisms,
a high extra-training activity, e.g. during physical education classes or outdoor activities, additional exposure to load connected with training [1]. A low calorie
diet may not result in the desired post- training adaptive changes and can cause a decrease in glycogen
stores in muscles and an increase in subjective fatigue, which in consequence leads to deterioration of
exercise capacity, endurance, strength and speed,
concentration and regeneration impairment as well
as a decrease in the child’s intellectual potential and
growth inhibition [2]. Following dietary recommendations seems to be an integral part of athletic training
and providing all the necessary nutrients, vitamins,
minerals and drinks at proper times and in proper
amounts is necessary for achieving champion level in
sport [2,3]. Carbohydrates play a very important role
in the diet of children who exercise intensively. An
adequate supply assures optimal accumulation of glycogen in muscles. Glycogen is the main factor limiting
exercise capacity [4,5]. However, there are results suggesting that energy metabolism in children is mainly
based on energy uptake from fatty acids and the mechanisms of glycolytic energy production are not properly developed yet. This is due to the underdevelopemnt of glycolytic enzymes which support fat metabolism [6,7]. However, there are not fully documented
fundamentals for increasing fact consumption above
35% of daily energy demand. Scientific reports indicate the need of continuous education as well as
support and control in the implementation of dietary
recommendations in youth athletes. Parents, coaches,
dietitians and all the personnel involved in youth training should play a role in this process [8].
The specialists in sport nutrition believe that increasing the percentage of carbohydrates in diet favorably affects endurance potential in athletes, based
on aerobic endurance [9,10]. Such a regimen contributes to an increase of exercise capacity in athletes
involved in the disciplines requiring long-duration
events [11]. In swimming, increasing the duration and
intensity of exercise is mainly connected with training
process [4,12]. Assessment of result improvement,
however, concerns the studies conducted in samples
of adult individuals [13]. There are no results definitely indicating the improvement of exercise capacity
in children and youth [14]. The main goal of the study
was to verify the effect of carbohydrate rich diet on
the results obtained by youth swimmers. Additionally,
it was decided to assess subjective exercise capacity, reported by the subjects when they were on the
modified diet and their dietary regimens.
Materiał i metody
Material and methods
Badanie zostało przeprowadzone w terminie od
21 listopada 2014 do 5 grudnia 2014. Testy pływackie
The study was conducted between November 21
and December 5, 2014. The swimming tests were
34
114 Kurylas1:Layout 1 2016-06-08 13:47 Strona 3
Kurylas A. et al. Carbohydrate rich diet in youth swimmers
przeprowadzono na pływalni Europejskiego Centrum
Wodniackiego w Bytomiu, pierwszy 21.11.2014 r.,
a drugi 5.12.2014 r. W terminie 22.11.2014-5.12.2014
zawodnicy stosowali dietę bogatowęglowodanową.
Grupę badaną stanowiły dzieci trenujące pływanie
w klubie sportowym w miejscu zamieszkania. Łączna
liczba badanych to 12 osób w wieku 11 i 12 lat.
W grupie 11-latków znalazło się 6 osób (jedna dziewczyna i pięciu chłopców), w grupie 12-latków również 6 osób (cztery dziewczyny i dwóch chłopców).
Wszyscy posiadali aktualne badania lekarskie oraz
prawidłowe wyniki badań krwi, moczu i EKG. Eksperyment odbył się za pisemną zgodą rodziców dzieci
zakwalifikowanych do badania. Grupa została dobrana w sposób arbitralny.
Zastosowano następujące metody i narzędzia badawcze:
• Ankieta dla rodziców/opiekunów – kwestionariusz
mający na celu zebranie ogólnych danych o osobach badanych oraz informacji o ich sposobie żywienia.
• Test pływacki T-30 – polega na przepłynięciu jak
najdłuższego dystansu w czasie 30 minut, z możliwie wysoką i stałą prędkością. Pozwala on określić prędkość progową oraz stan wytrzymałości
tlenowej [15,16]. Test odbywał się na pływalni 25metrowej, temperatura wody wynosiła 28°C, a temperatura powietrza 26°C. Zawodnicy pływali na
dwóch torach pływackich. Start odbywał się wspólnie z wody płytkiej. Po upływie określonego czasu,
na sygnał gwizdka, zawodnicy zatrzymywali się
w miejscu ukończenia pływania. Każdy zawodnik
miał liczone i zapisywane przepłynięte długości
basenu. Badana grupa realizowała test dwukrotnie w odstępie dwóch tygodni. Pomiędzy testami
zawodnicy stosowali specjalnie zaprogramowaną
dietę bogatowęglowodanową.
• Ankieta dla zawodników – po drugim teście pływackim zawodnicy wypełniali ankietę dotyczącą stopnia realizacji diety bogatowęglowodanowej, subiektywnej oceny samopoczucia oraz wydolności.
W celu zminimalizowania zmiennych ubocznych,
mogących zaburzać wyniki testów pływackich,
w trakcie badania zastosowano ujednolicony trening.
Zaplanowano mezocykl dwutygodniowy, który powtórzono dwukrotnie. Zawodnicy starsi (12-letni) przepływali każdorazowo w jednostce treningowej 5000
metrów, zawodnicy młodsi (11-letni) 4000 metrów.
Zastosowana w badaniu dieta bogatowęglowodanowa była indywidualnie dopasowana do każdego zawodnika. Rozkład składników odżywczych w dietach badanych osób wynosił odpowiednio: 10% białek, 20% tłuszczów i 70% węglowodanów. Rozkład i liczba posiłków
w ciągu dnia były uzależniona od liczby treningów.
Analiza statystyczna otrzymanych wyników została wykonana za pomocą programu STATISTICA 8
PL i Microsoft Excel 2007. Do oceny występowania
zależności pomiędzy badanymi cechami wykorzystano test niezależności dla cech jakościowych χ2 oraz
test v-kwadrat z odpowiednimi poprawkami. Dla
zmiennych ilościowych przeprowadzono testy normalności i wyznaczono podstawowe statystyki opisowe.
Siłę zależności pomiędzy zmiennymi jakościowymi,
przy których potwierdzone zostało jej występowanie,
zmierzono za pomocą współczynników V-Crámera
i ø-Yule`a. Dla wszystkich testów statystycznych wykorzystanych w pracy przyjęty został poziom istotno-
carried out at the swimming pool of the European
Water Center in Bytom. The first test was conducted
on November 21, 2014 and the second – on December 5, 2014. Between 22.11.2014 and 5.12.2014
the competitors were on carbohydrate rich diet. The
study group included children who trained swimming
in the sport club near their homes. The total number
of subjects was 12. The subjects’ age ranged from 11
to 12 years. There were 6 subjects in the group of 11
year olds (1 girl and 5 boys) while in the group of 12
year olds there were also 6 subjects (4 girls and 2
boys). All of them underwent medical tests prior to
the study and their blood, urine and ECG test results
were normal. The parents expressed their written
consent for their children’s participation in the study.
The group members were arbitrarily selected.
The following research tools were applied:
Questionnaire of parents/carers to collect general
information on the subjects and their diets.
Swimming test T-30 involving covering the longest
distance, swimming with the highest possible constant
speed. This test allows determining the threshold velocity and aerobic endurance [15,16]. It was conducted in 25 m long swimming pool where water temperature was 28°C and the ambient temperature was 26°C.
The competitors swam in two swim lanes. They started together in shallow water and after some time, at
whistle signal, they stopped where they ended swimming. The distance covered by each individual, expressed in the number of times when they swam the
pool length was calculated and recorded. The study
group was tested twice with a two weeks’ interval.
Between the test the competitors were on carbohydrate rich diet.
Questionnaire for the participants – after the second swimming test the competitors filled in the
questionnaire concerning the extent of following carbohydrate rich diet and subjective assessment of
wellness and physical capacity.
In order to minimize the variables which could bias
the swimming test results, uniformized training was
applied during the study. The planned training mesocycle was repeated twice. The older competitors (12
year olds) each time covered 5000 m distance within
one training unit while their younger counterparts (11
year olds) covered 4000 m distance.
The carbohydrate rich diet administered during
the study was individually prepared for each competitor. The distribution of nutrients in the subjects’ diets
was as follows: 10% of protein, 20% of fat and 70%
of carbohydrates. The distribution and the number of
daily meals depended on the number of training units.
Statistical analysis of the obtained results was
carried out using STATISTICA 8 PL and Microsoft
Excel 2007 programs. For the assessment of correlations between the studied characteristics the independence test for the quality features χ2 and a properly corrected v-square test= Cramér’s V test were
used. For the quantitative variables normality tests
were conducted and basic descriptive statistics were
determined. The robustness of the correlation between the qualitative variables with the confirmed dependency was measured using V-Crámer and phi
coefficients. For all the statistical tests used in the
study the accepted significance level was α=0.05,
only for Shapiro-Wilk’ test measuring the normality of
distribution, it was α=0.01.
35
114 Kurylas1:Layout 1 2016-06-08 13:47 Strona 4
Kurylas A. i wsp. Dieta bogatowęglowodanowa u młodocianych pływaków
ści α=0,05, jedynie dla testu Shapiro-Wilka, za pomocą którego sprawdzono normalność rozkładu dla cech
ilościowych, poziom istotności wynosił α=0,01.
Wyniki
Results
Wyniki pierwszego testu pływackiego wykazały,
że przepłynięty dystans w czasie 30 minut wynosił
średnio 1704,5 metra. Najwyższy osiągnięty wynik to
2060 metrów, natomiast wynik najsłabszy to 1405
metrów. Drugi test pływacki został przeprowadzony
po dwutygodniowym stosowaniu diety o podwyższonej zawartości węglowodanów. Wyniki drugiego testu
pływackiego wykazały, że średnio przepłynięty dystans
w czasie 30 minut wynosił 1733,3 metra, co stanowi 28,8 metrów więcej niż w teście pierwszym. Najwyższy osiągnięty wynik to 2125 metrów, jest on o 65
metrów lepszy od najlepszego wyniku testu I, natomiast wynik najsłabszy to 1495 metrów i również jest
on lepszy od najsłabszego wyniku w teście I o 90 metrów. Zawodnik nr 8 nie przepłynął testu II z powodu
niedyspozycji zdrowotnej, jego wyniki nie mogą więc
zostać poddane analizie. Porównanie testów przedstawiono w Tab. 1 oraz na Ryc. 1.
Analiza statystyczna, porównująca wyniki pierwszego i drugiego sprawdzianu pływackiego, przeprowadzona z wykorzystaniem testu T-Studenta i Shapiro-Wilka (α=0,01), wykazała brak różnic pomiędzy wynikiem
pomiaru pierwszego i drugiego (p=0,63). Przyjmujemy
hipotezę zerową – średnia różnica pomiarów pierwszego i drugiego testu nie była statystycznie istotna.
W celu wyciągnięcia szerszych i bardziej szczegółowych wniosków, postanowiono porównać wyniki
testów pływackich, wyrażone w większej lub w mniejszej liczbie przepłyniętych metrów w teście drugim
w porównaniu z testem pierwszym, z odpowiedziami
dotyczącymi subiektywnej oceny wydolności i samopoczucia przez badanych zawodników w trakcie stosowania diety. Analizując progresję lub regresję wyniku, można zauważyć, że osoby, które w drugim teście pływackim osiągnęły nawet minimalnie lepsze
The results of the first swimming test showed that
the mean value of the distance covered in 30 minutes
was 1704.5 m. The highest result obtained in this
sample was 2060 m and the lowest – 1405 m. The
second swimming test was conducted after the twoweek administration of the carbohydrate rich diet.
The mean value of the distance covered in 30 minutes, was 1733.3 m, 28.8 m longer than that obtained
in the first swimming test. The highest value obtained
in this test was 2125 m, the distance 65 m longer
than the best result of test I while the lowest corresponding value was 1495 m, the distance 90 m longer
than the lowest result obtained in test I. Competitor
No 8 did not participate in test II due to health condition, therefore his results cannot be subjected to analysis. The comparison of both tests results is presented in Table 1 and Figure 1.
The statistical analysis comparing the results of
both swimming tests, conducted using Student’s – t
test and Shapiro-Wilk test (α=0.01) showed no statistically significant differences between test I and test II
results (p=0.63). We accept zero hypothesis – the
mean difference between these tests results was statistically insignificant.
In order to draw wider and more detailed conclusions, it was decided to compare the results of swimming tests, expressed in the longer or shorter distance (in meters) between test I and test II with the
subjective assessment of fitness and wellness by the
studied competitors when being on carbohydrate rich
diet. Progression or regression analysis of the results
indicates that the respondents who obtained even
slightly better results did not mark any negative answers to the questions concerning fitness and wellbeing. These athletes also chose positive answers in
Ryc. 1. Progresja/regresja wyniku w drugim teście względem pierwszego
Fig. 1. Progression/regression as a result of the second test to the first
36
114 Kurylas1:Layout 1 2016-06-08 13:47 Strona 5
Kurylas A. et al. Carbohydrate rich diet in youth swimmers
Tab. 1. Porównanie wyników pierwszego i drugiego testu pływackiego
Tab. 1. Comparison of the results of the first and second swimming test
rezultaty, nie zaznaczyły żadnej negatywnej odpowiedzi na pytania dotyczące wydolności i samopoczucia.
Sportowcy ci również, częściej niż osoby, które nie
poprawiły wyniku, wybierali odpowiedzi pozytywne
w wypełnianej ankiecie. Ponadto zawodnicy, którzy
osiągnęli lepsze rezultaty, rzadziej udzielali odpowiedzi neutralnych. Wyniki obrazuje Tab. 1.
Analiza statystyczna związku pomiędzy progresją/regresją wyniku, a subiektywną oceną wydolności
w trakcie treningu wykazała, że istnieje związek pomiędzy badanymi cechami. Oznacza to, że to subiektywna ocena wydolności w trakcie treningu, podczas
stosowania diety, wykazywała związek z tym, czy dzieci w drugim teście charakteryzowały się progresem czy
regresem wyniku (dokładny test Fishera p=0,02424).
Siła zależności pomiędzy analizowanymi cechami
wskazywała na bardzo silną korelację (współczynnik
V-Cramera=0,81).
Analizie poddano również dietę codzienną badanych zawodników. Informacje zaczerpnięto z ankiet
wypełnianych przez rodziców na temat nawyków żywieniowych ich dzieci. Do oceny sposobu żywienia
wzięto pod uwagę najważniejsze aspekty żywieniowe, tj. liczba posiłków spożywanych w ciągu dnia, spożywanie śniadań, liczba porcji mleka i przetworów spożywanych w ciągu dnia, częstotliwość spożywania
ryb, warzyw i owoców oraz ilość wypijanych w ciągu
dnia płynów. Ocena sposobu żywienia wykazała, że
trzy osoby (25% badanych) uzyskały ocenę bardzo
dobrą, pięć (42%) ocenę dobrą, a cztery (33%) ocenę dostateczną. Sposób żywienia żadnego z zawodników nie wymagał całkowitej modyfikacji.
the questionnaire. Moreover, the competitors who
obtained better results less often chose neutral answers. The results are presented in Table 1.
Statistical analysis of the relationship between
progression/regression of the result and subjective
assessment of fitness during the training showed the
relationship between the studied features. This means
that the subjective assessment of fitness during the
training and while being on diet showed a correlation
with either progression or regression of the result
(accurate Fisher’s test p=0.02424). The robustness
of the correlation between the analyzed features indicated a significantly robust correlation. (Cramér’s V
coefficient =0.81).
The daily diet of the studied competitors was also
analyzed. The information was taken from the questionnaires concerning dietary habits of children and
filled in by the parents of these children. The assessment of dietary habits considered the most important
nutritional aspects, namely: the number of daily meals,
having breakfasts, the number of daily milk portions
and preserves, the frequency of eating fish, vegetables and fruit and the daily amount of consumed
fluids. The assessment of nutrition showed that 3
subjects (25% of the sample) obtained a very good
result, 5 of them (42%) obtained a good result and
4 (33%) obtained a satisfactory result. No competitor’s diet required modification.
Dyskusja
Discussion
Analiza statystyczna przeprowadzonego badania
wykazała brak zależności pomiędzy stosowaniem diety bogatowęglowodanowej a poprawą wyniku w teście
Statistical analysis of this study results showed no
correlation between carbohydrate rich diet and improvement of swimming test results (p=0.62). In a si-
37
114 Kurylas1:Layout 1 2016-06-08 13:47 Strona 6
Kurylas A. i wsp. Dieta bogatowęglowodanowa u młodocianych pływaków
pływackim (p=0,62). W podobnym badaniu Lamb
i wsp. również nie wykazali znaczącego wpływu diety bogatowęglowodanowej na poprawę rezultatów
w przeprowadzonych testach na 14 mężczyznach
w wieku 18 lat. Badanie rozpoczęło się serią testów
pływackich, następnie przez 9 dni połowa zawodników (7 osób) dostawała dietę o zawartości węglowodanów 80%, druga połowa o zawartości 43%, na koniec testy powtórzono. Wyniki sprawdzianów pływackich (1500 m, 3000 m, 10x50 m, 20x50 m, 20x100 m,
15x200 m) nie wykazały istotnych różnic pomiędzy
pierwszym a drugim testem, jak również w grupie [17].
W przeprowadzonym badaniu wykazano silną korelację (współczynnik Φ-Yule`a 0,81) pomiędzy oceną wydolności a progresją/regresją uzyskanego w teście pływackim wyniku. Costill i wsp. prowadzili badania na grupie 12 dorosłych pływaków, które miały na
celu ocenę zmian zasobów glikogenu w mięśniach,
w trakcie dziesięciodniowego treningu o intensywności powyżej 94% VO2max. Badania dowiodły, że bardzo
intensywny, długotrwały trening powoduje ubytek glikogenu mięśniowego, w tym przypadku o 20,3 mmol/
kg. Nie spowodowało to znaczących zmian parametrów oceniających wydolność pływania (prędkość, moc),
ale istotnie wpłynęło na subiektywne samopoczucie
i bóle mięśniowe badanych mężczyzn [18]. Podobnie
w badaniu Trappe i wsp. na grupie pięciu kobiet
w wieku 19 lat, trenujących 5-6 godzin dziennie z intensywnością powyżej 70%, wyniki badań pokazują,
że zapotrzebowanie energetyczne zawodniczek może sięgać ponad 5500 kcal/dobę, a optymalny rozkład składników odżywczych wynosił: 68% węglowodanów, 21% tłuszczów i 11% białek [19].
W niniejszym badaniu oceniono również sposób
żywienia młodocianych zawodników. Uzyskane wyniki są zadowalające: 25% badanych zawodników odżywia się w sposób bardzo dobry, 42% w sposób dobry,
a 33% w sposób dostateczny. Podobne wyniki uzyskali Kisielewska i wsp., którzy analizowali dietę 35
pływaków ze szkoły Mistrzostwa Sportowego w Krakowie, w wieku 14-18 lat. Na podstawie otrzymanych
wyników autorzy wnioskowali, że zwyczaje żywieniowe pływaków są zróżnicowane i zgodne z zalecanymi dla sportowców. Badani, mimo młodego wieku, wykazali się dużą dojrzałością w stosunku do wybieranych produktów żywnościowych [20]. Jak pokazują
kolejne badania, oceny spożycia składników odżywczych przez zawodników wyczynowo uprawiających
pływanie, świadomość znaczenia diety w kontekście
wpływu na wynik sportowy deklarowali wszyscy badani (100%). Problem pojawia się natomiast w praktycznym stosowaniu wiedzy. Zabrodzki i Kaczyński
wykazali, że dieta zawodników w wieku 12-14 lat zawierała zbyt mało produktów zbożowych i ziemniaków,
które będąc źródłem węglowodanów powinny stanowić podstawę ich jadłospisu. Jedynie 20% badanych
deklarowało, że spożywa 4-5 posiłków dziennie, z czego 43% jada regularnie. Istotnym problemem był również posiłek przed treningiem porannym, który spożywało systematycznie jedynie 64% oraz spożycie
płynów w czasie treningu (33% badanych) [21]. Seidler i Gryza dokonali porównania sposobu żywienia
pływaków trenujących amatorsko i profesjonalnych
zawodników w wieku 16-25 lat. Dane zebrano za pomocą wywiadu 24-godzinnego. Uzyskane wyniki potwierdzają, że dieta badanych pływaków zawodowców w porównaniu z amatorami nie pokrywała w wy-
38
milar study Lamb et al. did not find any significant
effect of carbohydrate rich diet on improvement of
sport results in 14 males aged 18 years. The study
started with a series of swimming tests, next, half of
the competitors (n=7) were on diet with high carbohydrate content (80%), while the second half of the
sample were on diet with 43% carbohydrate content.
At the end the tests were repeated. The results of
swimming test (1500 m, 3000 m, 10x50 m, 20x50 m,
20x100 m, 15x200 m) did not show statistically significant differences between the results of the first
and the second test, like in the studied sample [17].
This study found a very strong correlation (ΦYule`s ratio = 0.81) between fitness assessment and
progression/regression of the result obtained in the
swimming test. Costill et al. conducted their study in
a sample of 12 adult swimmers to assess the changes of glycogen resources in muscles during 10-day
long training with the intensity above 94% VO2max. The
study found that a very intensive training of long duration results in loss of muscle glycogen, in this case,
amounting to 20.3 mmol/kg. It did not cause any significant changes in the parameters reflecting fitness
for swimming (velocity, power), but it significantly affected the subjectively perceived wellness and muscle
pain in the studied males [18]. Likewise, Trappe et al.
in his study on the sample of 5 females aged 19
years, training 5-6 hours daily with the intensity corresponding to 70%, the results showed that the energy demand in female athletes may amount even to
5500 kcal/day and the optimal distribution of nutrients
was: 68% of carbohydrates, 21% of fats and 11% of
proteins [19].
This study also assessed the dietary regimens of
youth athletes. The obtained results are satisfactory.
The diets of 25%, 42% and 33% of the studied athletes were assessed as very good, good and satisfactory respectively. Similar results were obtained by Kisielewska et al., who analyzed the diets of 35 swimmers
from the Sport Mastery School in Cracow aged 14-18
years. Based on the obtained results the authors
concluded that the dietary habits of swimmers are
varied and adhere to the dietary recommendations
for athletes. The subjects, despite their young age,
were found to be extremely mature as for food selection [20]. According to the results of various studies, involving the assessment of nutritional components by swimming competitors, the awareness of
the significance of diet in the context of its effect on
athletic performance was reported by all the subjects
(100%). The problem is with practical application of
diet. Zabrodzki and Kaczyński showed that the diet of
youth competitors aged 12-14 years contained insufficient amounts of grain products and potatoes which,
being the source of carbohydrates, should be basic
components of their diet. Only 20% of the respondents reported having 4-5 meals daily and 43% of
this group had regular meals. Eating meals before
morning training sessions was also a problem as only
64% of the sample reported regular consumption of
meals prior to the training and consumption of beverages during the training was reported by 33% of the
sample [21]. Seidler and Gryza compared the dietary
regiments of amateur and professional swimmers
aged 16-25 years. The data were collected by means
of 24-hour long interview. The obtained results confirm that the regimens of the studied professional
114 Kurylas1:Layout 1 2016-06-08 13:47 Strona 7
Kurylas A. et al. Carbohydrate rich diet in youth swimmers
starczającym stopniu zapotrzebowania na energię
oraz tłuszcze, węglowodany i magnez [22]. Zarówno
te, jak i wiele innych analiz dotyczących żywienia osób
wyczynowo uprawiających różne dyscypliny sportowe pokazują, że dieta nie dostarcza zawodnikom odpowiedniej ilości energii [23,24,25]. Hawley i wsp.
przeprowadzili analizę jadłospisów dzieci trenujących
pływanie. Badana grupa liczyła 20 osób (11 chłopców i 9 dziewcząt) w wieku 13 lat, treningi odbywały
się przez 6 dni w tygodniu, ich objętość wynosiła 6000
m, a intensywność 75% VO2max. Wyniki badań sugerują, że zarówno w przypadku dziewcząt, jak i chłopców
rozkład składników odżywczych był prawidłowy. Wartość energetyczna diety u chłopców wynosiła średnio 3072 kcal/dobę i nie różniła się znacząco od wartości referencyjnych (2954 kcal). Natomiast dziewczęta spożywały 2130 kcal/dobę, tj. o 800 kcal za
mało w stosunku do zalecanych norm (2886 kcal/dobę), z czym bezpośrednio wiązał się niedobór wapnia
i żelaza w diecie badanych zawodniczek [26].
Na podstawie przeprowadzonych badań i analizy literatury fachowej można stwierdzić, że żywienie dzieci uprawiających sport jest bardzo ważnym elementem
umożliwiającym bezpieczne i długotrwałe osiąganie coraz lepszych wyników w dążeniu do mistrzostwa sportowego. Nawet niewielka interwencja żywieniowa może odnieść pozytywne skutki oraz przyczynić się do
poprawy samopoczucia i osiąganych rezultatów [27].
swimmers compared with these of amateur swimmers did not satisfy the demand for energy and fats,
carbohydrates and magnesium [22]. Both this analysis
and many other studies on nutrition in professional
athletes involved in various sport disciplines show that
diet does not provide competitors sufficient amounts of
energy [23,24,25]. Hawley et al. analyzed the regimens
in children involved in swimming training. The study
group comprised 20 subjects (11 boys and 9 girls)
aged 13 years and the training sessions were held 6
days a week, the training volume was 6000 m and its
intensity amounted to 75% VO2max. The study results
suggest that both in the case of girls and boys the
distribution of nutrients was correct. The mean energy
intake in boys was 3072 kcal/day and did not significantly differ from the reference values (2954 kcal).
Conversely, the average energy intake in girls was
2130 kcal/day, which indicated 800 kcal deficit (the
norm = 2886 kcal/day), entailing deficits of calcium and
iron the diet of the studies female competitors [26].
Based on the conducted studies and the review of
reference sources, we can conclude that nutrition is
essential in children practicing sports as it contributes
to a safe and sustained improvement of athletic performance and achieve sport mastery. Even a slight
nutritional intervention can have positive results and
contribute to the improvement of wellbeing and sport
results [27].
Conclusions
Wnioski
1. Dieta o podwyższonej zawartości węglowodanów
wpłynęła pozytywnie na zdolności wytrzymałościowe badanej grupy, o czym świadczy poprawa
wyników w drugim teście pływackim. Jednak analiza statystyczna nie wykazała istotnej zależności
pomiędzy badanymi cechami.
2. Analiza statystyczna wykazała dodatnią korelację
pomiędzy subiektywną oceną wydolności badanych zawodników a rzeczywistą poprawą wyniku
w drugim teście pływackim.
3. Wyniki oceny nawyków żywieniowych dzieci trenujących pływanie były zadowalające: 25% badanych odżywia się w sposób bardzo dobry, 42%
w sposób dobry, a 33% w sposób dostateczny.
Znaczna większość badanych (67%) prezentuje
przynajmniej dobre nawyki żywieniowe.
4. Analizowany temat wymaga dalszych badań, co
jest związane z innym mechanizmem pozyskiwania energii przez dzieci.
1. The diet with high carbohydrate content favorably
affected endurance in the studied sample, which
is manifested by the improvement of the second
test results. The statistical analysis, however, did
not show any significant correlation between the
studied features.
2. Statistical analysis showed a positive correlation
between subjective assessment of exercise capacity in the studied sample and the real improvement of the results in the second test..
3. The results obtained from the assessment of nutritional habits in the sample of children who trained swimming were satisfactory. It was found that
the dietary regimens of 25% of the sample were
very good while in 42% and 33% they good and
satisfactory. Dietary habits are good in at least
67% of the sample.
4. The analyzed issue requires further studies to determine another underlying mechanism of energy
intake in children.
Piśmiennictwo / References
1. Cotugna N, Vickery C, McBee S. Sports Nutrition for Young Athletes. Journal of School Nursing 2005; 21: 323-8.
2. Bean A. Żywienie w sporcie. Poznań; 2008.
3. Schaw G, Boyd K, Burke L, Koivisto A. Nutrition for Swimming. International Journal of Sport Nutrition and Exercise
Metabolism 2014; 24: 360-72.
4. Olek R. Dieta jako czynnik determinujący możliwości wysiłkowe pływaków. Sport Wyczynowy 2005; 11-12: 491-2.
5. Bonci L. Sports nutrition for young athletes. Pediatric Annals 2010; 39(5): 300-5.
6. Aucouturier J, Baker J, Duche P. Fat and Carbohydrate Metabolism during Submaximal Exercise in Children. Sport
Medicine 2008; 38(3): 213-38.
7. Celejowa I. Żywienie w sporcie. Warszawa; 2014.
8. Zawadzka M, Zielińska E, Przysławski J, Szyguła Z, Hackney A. Zaburzenia w sposobie żywienia i stanie odżywienia młodzieży o zwiększonej aktywności fizycznej w okresie pokwitania. Medicina Sportiva 2010; 3: 51-9.
9. Makar P, Bielec G. Lactate and glucose concentrations in assessing anaerobic capacity in an elite junior swimmer
– a case study. Human Movement 2013; 14(4): 360-5.
39
114 Kurylas1:Layout 1 2016-06-08 13:47 Strona 8
Kurylas A. i wsp. Dieta bogatowęglowodanowa u młodocianych pływaków
10. Burke L, Mujika I. Nutrition for recovery in aquatic sports. International Journal of Sport Nutrition and Exercise
Metabolism 2014; 24: 425-36.
11. Ciepielowski T, Pilch W, Ambroży T. Zmiany stężenia mleczanu podczas typowego treningu pływackiego młodych
zawodniczek. Medicina Sportiva 2010; 4: 70-5.
12. Rakowski M. Sportowy trening pływacki. Londyn; 2010.
13. Burke L, Hawley J, Wong S, Jeukendrup A. Carbohydrates for training and competition. Journal of Sports Sciences
2011; 29: 17-27.
14. Zydek G. Żywienie młodego sportowca. [W:] Zając A, Zydek G, Poprzęcki S i wsp. (red.) Żywienie i suplementacja
w sporcie, rekreacji i stanach chorobowych. Katowice; 2014. p. 335-43.
15. Pomarnacki A. Wysiłek fizyczny w warunkach wysokiej temperatury, wilgotności i zanieczyszczenia powietrza
– zawody olimpijskie w Pekinie. Sport Wyczynowy 2008; 1-3: 517-9.
16. Deminice R, Papoti M, Zagatto AM, Vieira M. Validity of 30 minutes test (T-30) in aerobic capacity, stroke
parameters and aerobic performance determination of trained swimmers. Rev Bras Med Esporte 2007; 3: 173-6.
17. Lamb D, Rinehardt K, Bartels R, Sherman W, Snook J. Dietary carbohydrate and intensity of interval swim training.
Am J Clin Nutr 1990; 52: 1058-63.
18. Costill D, Flynn M, Kirwan J, et al. Effects of repeated days of intensified training on muscle glycogen and swimming performance. Medicine and Science in Sports and Exercise 2003; 3: 249-54.
19. Trappe T, Gasteldelli A, Jozsi A, Troup J, Wolfe R. Energy expenditure of swimmers during high volume training.
Medicine and science in sports and exercise 1997; 29(7): 950-4.
20. Kisielewska A, Gedel-Pieprzyca I. Dieta młodych pływaków. Medicina Sportiva 2009; 4: 95-103.
21. Zabrocki R, Kaczyński R. Ocena zachowań żywieniowych młodzieży uprawiającej sporty wysiłkowe, na przykładzie pływania. Bromat Chem Toksykol 2012; 3: 729-32.
22. Seidler T, Gryza M. Ocena spożycia składników odżywczych przez pływaków z województwa zachodniopomorskiego. Nowiny Lekarskie 2006; 75(4): 334-9.
23. Jürgensen L, Daniel N, da Costa Padovani R, Lourenço L, Juzwiak C. Assessment of the diet quality of team
sports athletes. Brazilian Journal of Kineanthropometry & Human Performance 2015; 17: 282-90.
24. Tota Ł, Pilch W, Hodur M, Sagalara A. Assesment of diet of young medium- and longdistance runners. Medicina
Sportiva 2013; 17(1): 18-23.
25. Frączek B, Brzozowska E, Morawska M. Ocena zachowań żywieniowych zawodników trenujących gry zespołowe
w świetle rekomendacji piramidy żywieniowej dla sportowców. Probl Hig Epidemiol 2013; 94(2): 280-5.
26. Hawley JA, Williams MM. Dietary intakes of age-group swimmers. Br J Sp Med 1991; 25(3): 154-8.
27. Kreider R, Wilborn C, Taylor L, et al. ISSN exercise & sport nutrition review: research & recommendations. JISSN
2010; 7: 7.
40

Podobne dokumenty