Tytuł: W kręgu kultury niemieckiej – Spór o zabytek Scenariusz

Materiały pomocnicze
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Tytuł: W kręgu kultury niemieckiej – Spór o zabytek
Scenariusz pochodzi z publikacji „Wspólna przeszłość, wspólna przyszłość”
Program: Ślady Przeszłości
Rodzaj materiału: Scenariusz lekcji
Data publikacji: 2008 r.
Czas:
45 min
Cele lekcji:
1. Zainteresowanie uczniów niemieckim dziedzictwem kulturowym.
2. Zainicjowanie w klasie dyskusji na temat zachowania i opieki nad poniemieckimi
obiektami zabytkowymi .
Cele sformułowane w języku ucznia:
1. Poznasz problemy i dylematy związane z opieką nad śladami kultury i sztuki naszych
dawnych sąsiadów.
Po lekcji uczeń powinien:
1. Rozumieć złożoność problematyki związanej z utrzymaniem i rewitalizacją obiektów
należących do niemieckiego dziedzictwa kulturowego.
2. Umieć brać udział w dyskusji – formułować argumenty i wypowiadać własne opinie.
Pytanie kluczowe: Jakie znaczenie dla współczesnych Polaków ma zachowanie pamięci o
dawnych mieszkańcach naszych ziem?
Metody: praca z tekstem, mapą, dyskusja
Formy pracy: praca w grupach
Materiały: mapy Polski z różnych okresów dziejowych; skopiowany materiał źródłowy;
duży arkusz papieru; mazaki.
Tekst źródłowy
Kamień poświęcony Bismarckowi został postawiony przed wojną w centrum miejscowości
Nakomiady koło Kętrzyna na terenie ówczesnych Prus Wschodnich. Na przełomie lat 50. i
60. zasypano go ziemią. Pół wieku później, gdy robotnicy na skwerku odkopywali rury
O ile nie jest stwierdzone inaczej, prawa do materiału posiada Centrum Edukacji Obywatelskiej. Tekst jest dostępny na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Licencja nie
obejmuje zdjęć i materiałów graficznych.
Materiały pomocnicze
Centrum Edukacji Obywatelskiej
kanalizacyjne, podeszli do nich przebywający w Nakomiadach Niemcy i poprosili o
wyciągnięcie kamienia. Na polecenie wójta gminy Kętrzyn obelisk został oczyszczony i
ustawiony na cementowej podmurówce. Zaprotestowały władze województwa i
przedstawiciel z Rady Pamięci Walk i Męczeństwa.
– To niestosowne. Kanclerz prześladował Polaków i Kościół katolicki. Robił też pozytywne
rzeczy, fundował stypendia dla uczniów, ale na tej zasadzie można chwalić Hitlera za
likwidację bezrobocia – argumentował. Walka o to, czy kamień ma stać na skwerku, toczy się
do dziś. Większość ludzi z Nakomiad i gminni urzędnicy uważają, że powinien stać na swoim
miejscu, bo daje świadectwo historii Mazur i przyciąga turystów. Inspektorzy nadzoru
budowlanego – powiatowy z Kętrzyna i wojewódzki z Olsztyna – uważają, że ustawienie
obelisku było samowolą budowlaną i od maja domagają się jego usunięcia.
Przebieg lekcji:
I. CZYJA JEST TA ZIEMIA? PRACA Z MAPĄ
Przynieś na lekcję kilka map Polski, przedstawiających nasze terytorium w różnych okresach
dziejowych. Poproś uczniów, aby zaznaczyli ziemie, które kiedyś należały do naszego kraju,
a teraz znajdują się w granicach innego państwa, oraz te, które zostały dołączone do Polski
stosunkowo niedawno. Zastanówcie się wspólnie z uczniami, jakie ślady w kulturze –
materialnej i niematerialnej – powodują takie zmiany terytorialne. Zwróć uwagę uczniów na
społeczne konsekwencje przesiedleń.
II. DYSKUSJA
1. Poproś uczniów, aby przeczytali fragment artykułu z olsztyńskiego serwisu Gazety.pl,
poświęcony kłopotliwemu obe¬liskowi.
2. Podziel uczniów na dwa zespoły – jeden ma sformułować argumenty za umieszczeniem
obelisku w centrum miejscowości, drugi przeciwko tej decyzji.
3. Zorganizuj dyskusję. Przygotuj uczniów do prowadzenia dialogu – zwróć ich uwagę na
kulturę dyskusji i zasady, które powinny panować w grupie. Wyznacz jedną osobę, która
będzie czuwała nad przebiegiem dyskusji. Możesz także wy¬znaczyć jednego lub dwóch
obserwatorów, którzy wypiszą na dużym arkuszu papieru wszystkie argumenty za i przeciw
zachowaniu zabytku.
III. PODSUMOWANIE
1. Zapytaj uczniów, czy łatwo było im dyskutować i czy wypracowali wspólnie jakiś
kompromis? Jeżeli grupom nie udało się porozumieć, spytaj dlaczego tak się stało.
2. Poproś uczniów, aby zastanowili się, dlaczego wielu Polaków jest przeciwnych
zachowaniu pamięci i podejmowaniu opieki nad zabytkami niemieckimi. W jaki sposób
można tych ludzi przekonać do zmiany stanowiska?
O ile nie jest stwierdzone inaczej, prawa do materiału posiada Centrum Edukacji Obywatelskiej. Tekst jest dostępny na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Licencja nie
obejmuje zdjęć i materiałów graficznych.
Materiały pomocnicze
Centrum Edukacji Obywatelskiej
IV. PRACA DOMOWA
Zadaniem uczniów będzie przygotowanie odezwy do mieszkańców, apelującej o ochronę
zabytków poniemieckich znajdujących się na terenach ich miejscowości. Uczniowie powinni
zastanowić się nad argumentacją, a następnie opracować ciekawą formę, dzięki której ich apel
będzie bardziej przekonujący.
O ile nie jest stwierdzone inaczej, prawa do materiału posiada Centrum Edukacji Obywatelskiej. Tekst jest dostępny na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska. Licencja nie
obejmuje zdjęć i materiałów graficznych.