Biol 2 - Edupress

Koncepcje i innowacje dydaktyczne
I nagroda
Obszary chronione kraju
Opracowanie trasy wycieczki rowerowej
■ KRYSTYNA BISKUP (Warszawa)
P
ost´p cywilizacyjny pociàga za sobà nieuchronne przekszta∏cenie Êrodowiska.
Jednym ze sposobów ochrony przyrody
i ochrony Êrodowiska w Polsce jest tworzenie
obszarów specjalnych. Ustawa o ochronie przyrody powo∏a∏a tzw. Krajowy System Obszarów
Chronionych (KSOCH).
Cele lekcji
WiadomoÊci. Uczeƒ:
– zna struktur´ KSOCH,
– umie krótko scharakteryzowaç formy
ochrony przyrody,
– potrafi wymieniç parki narodowe Polski
oraz wymieniç parki b´dàce rezerwatami
biosfery,
– wyznacza strefy chronione w danym regionie Polski.
82
BIOLOGIA W SZKOLE
Umiej´tnoÊci:
– praca z komputerem w sieci, korzystanie
z przeglàdarki stron Internet Explorer i strony portalu Wirtualnej Polski, na której znajduje si´ doskona∏a wyszukiwarka pomocna
w odszukaniu interesujàcych ucznia stron:
adres strony portalu http//www.wp.pl,
– wykorzystanie umiej´tnoÊci nabytych na lekcjach informatyki do skopiowania grafiki
i tekstu dotyczàcego okreÊlonych informacji
na temat parku narodowego (karta pracy
ucznia),
– uzmys∏owienie, jak bardzo wa˝nà rzeczà jest
sporzàdzenie bibliografii stron www, z których uczeƒ korzysta∏ przy opracowaniu materia∏u,
– czytanie mapy, zaznaczenie na niej logo parku narodowego.
2/2003
Koncepcje i innowacje dydaktyczne
Warszawa
Okolice Grójca
Busko Zdrój
Bodzentyn
Ojców
Kozienice
Zagnaƒsk
Âw Katarzyna
Niepo∏omnice
Ryc. 1 Trasa wycieczki 1. bez podania nazw miejscowoÊci. Szarymi kropkami oznaczono szeÊç tras,
bia∏ymi kolejne etapy wycieczki
Ryc. 2 Trasa wycieczki 1. z podanymi nazwami miejscowoÊci s∏u˝y do kontroli prawid∏owego opisu trasy
Postawy:
– rozbudzenie zainteresowaƒ krajoznawczych,
– umiej´tnoÊç pracy w zespole,
– korzystanie z okreÊlonych êróde∏ informacji,
– kszta∏towanie postaw proekologicznych i badawczych uczniów,
– dostrzeganie pi´kna ojczystej ziemi,
– kszta∏towanie odpowiedzialnoÊci za sprz´t
i oprogramowanie komputerowe.
I. Wprowadzenie do tematu zaj´ç.
åwiczenie to ma na celu zwrócenie uwagi na to,
˝e zagadnienia ochrony Êrodowiska sà domenà
nie tylko nauk przyrodniczych ale równie˝ nauk
technicznych i prawnych. Pytanie daje uczniom
sposobnoÊç do zademonstrowania swojego stanowiska przed kolegami.
2. Zapoznanie uczniów z podstawami prawnymi nowoczesnej ochrony przyrody w Polsce:
– § Ustawa o ochronie i kszta∏towaniu Êrodowiska z 31 stycznia 1980 r. Dziennik Ustaw
1994 r. nr 49, poz. 196;
– § Ustawa o ochronie przyrody z 16 paêdziernika 1991 r. Dziennik Ustaw nr 114
poz. 492, zmiana: 1992 r. Nr 54 poz. 254.
3. Omówienie struktury krajowego systemu
obszarów chronionych (KSOCH):
– park narodowy,
– rezerwat przyrody,
– park krajobrazowy,
– obszar chronionego krajobrazu,
– pomniki przyrody.
Nauczyciel wymienia struktury KSOCH;
uczniowie je charakteryzujà (sprawdzenie pracy domowej).
1. Postawienie pytania i stworzenie sytuacji
problemowej:
Czy wyobra˝asz sobie ochron´ Êrodowiska bez
uregulowaƒ prawnych?
II. Podzia∏ uczniów na 6 zespo∏ów i przydzia∏
zadaƒ. Ka˝dy zespó∏ otrzymuje instrukcje, map´ Polski, kart´ pracy ucznia, kostk´ do gry.
Metody:
– praca z komputerem w sieci Internet,
– analiza danych ze stron www,
– analiza karty pracy ucznia,
– umiej´tnoÊç pos∏ugiwania si´ mapà.
Ârodki dydaktyczne: adresy stron www; mapa
Polski; karta pracy ucznia; instrukcja; kostka do
gry.
Czas zaj´ç: 2 godziny lekcyjne.
Tok lekcji
Faza przygotowawcza.
2/2003
BIOLOGIA W SZKOLE
83
Koncepcje i innowacje dydaktyczne
Instrukcja
1. Rzuç kostkà jeden raz i liczb´ oczek, którà
wyrzuci∏eÊ, zapisz na karcie pracy ucznia.
2. W∏àcz komputer i na dyskietce 3,5 z mapà
Polski, na której zaznaczone sà numery od 1
do 6, kliknij na numer, który wyrzuci∏eÊ
kostkà – oznacza on numer twojej trasy rowerowej.
3. Uaktywni si´ trasa twojej wycieczki bez
nazw miejscowoÊci.
4. Skorzystaj z mapy Polski i odszukaj zaznaczone miejscowoÊci – zapisz je na kartce.
5. W celu sprawdzenia prawid∏owego oznaczenia miejscowoÊci, uaktywnij „Trasy” i kliknij
na numer twojej wylosowanej trasy rowerowej.
6. Nast´pnie na stronie www odszukaj odpowiednie informacje, zgodnie z kartà pracy
ucznia.
7. Na podstawie informacji dost´pnych na
stronach www.onet.pl. wype∏nij kart´ pracy
ucznia.
Mo˝emy skorzystaç z serwisów np. pod adresem:
http://www.gss.abis.lodz.pl/~magellan/
index.html
http://botan.ib.pan.krakow.pl/parki.htm
http://www.most.org.pl/pnp/
http://www.wsp.krakow.pl/geo/parki.html
http://www.bcee.bydgoszcz.pl/parkinar/
Transgraniczne Rezerwaty Biosfery:
1) Polsko-Bia∏oruski Rezerwat Biosfery Puszcza Bia∏owieska;
2) Rezerwat Biosfery Karpaty Wschodnie;
3) Polsko-S∏owacki Rezerwat Biosfery Tatry;
4) Polsko-Czeski Rezerwat Biosfery Karkonosze
Zadanie domowe
Opracuj gr´ dydaktycznà zwiàzanà tematycznie
z wycieczkà rowerowà do wybranego parku narodowego. Skorzystaj z informacji zawartej
w karcie pracy ucznia. Mo˝esz wybraç dowolnà
technik´ gry dydaktycznej.
PiÊmiennictwo
Kucia U. – Parki Narodowe w Polsce – w Internecie.
„Biologia w Szkole” nr 3/2001
WiÊniewski H., Kowalewski G. – Ekologia z ochronà
i kszta∏towaniem Êrodowiska. Warszawa 1997, wyd.
AGMEN
Wigry
Goniàdz
Bia∏ystok
¸apy
Dolina Bugu
i fragment Narwii
od Popowa (ok. 85 km)
„¸osiowe B∏ota”
Ryc. 3 Trasa wycieczki 2. bez nazw miejscowoÊci
Bia∏owie˝a
Warszawa
Ryc. 4 Trasa wycieczki 2. z nazwami miejscowoÊci
Mapki tras wycieczek rowerowych wykona∏ Marcin Kula, uczeƒ XLV LO im. R. Traugutta w Warszawie.
Za zgodà autora zamieÊcimy je na naszej stronie internetowej.
84
BIOLOGIA W SZKOLE
2/2003
Koncepcje i innowacje dydaktyczne
KARTA PRACY UCZNIA
Grupa...................... Liczba wyrzuconych oczek na kostce............
Numer trasy.....................
1. Opis parku narodowego, z którego wyruszasz:
logo parku ................................ adres ......................................... data za∏o˝enia ............................
wielkoÊç .................................... po∏o˝enie ..................................
●
fauna:
gatunki charakterystyczne........................................................
gatunki endemiczne..................................................................
gatunki reliktowe.......................................................................
flora:
gatunki charakterystyczne........................................................
gatunki endemiczne..................................................................
gatunki reliktowe.......................................................................
● najciekawsze zabytki parku......................................................
●
2. Opis docelowego parku narodowego:
logo parku ................................ adres ......................................... data za∏o˝enia ............................
wielkoÊç .................................... po∏o˝enie ..................................
●
fauna:
gatunki charakterystyczne........................................................
gatunki endemiczne...................................................................
gatunki reliktowe.......................................................................
●
flora:
gatunki charakterystyczne........................................................
gatunki endemiczne..................................................................
gatunki reliktowe.......................................................................
najciekawsze zabytki parku......................................................
● Po drodze mijasz wiele miejscowoÊci.
Zaznacz (x), czy dana miejscowoÊç znajduje si´ na terenie:
– parku narodowego ...................
– parku krajobrazowego .............
– rezerwatu przyrody ..................
– arboretum .................................
Czy parki narodowe, które odwiedzi∏eÊ, uzyska∏y wysokà rang´ mi´dzynarodowà i wpisane sà:
(odpowiednio zaznacz)
– na List´ Dziedzictwa Âwiatowego .................................................... tak nie
– nazwa parku ............................................................................................
– czy zaliczane sà do Mi´dzynarodowego Rezerwatu Biosfery........ tak nie
– nazwa parku ............................................................................................
– czy jest to Transgraniczny Rezerwat Przyrody ................................. tak nie
– nazwa .......................................................................................................
Znalezione strony www przenieÊ do twojego folderu, na którym zaznaczysz tras´ wycieczki rowerowej, skopiuj grafik´ i wybrane fragmenty odpowiedniego tekstu, zgodnie z kartà pracy ucznia.
Pami´taj o zaznaczeniu bibliografii stron, z których korzysta∏eÊ przy opracowywaniu materia∏u.
2/2003
BIOLOGIA W SZKOLE
85