Wymagania edukacyjne z historii kl 4

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu historia i społeczeństwo
dla klasy IV szkoły podstawowej, do programu nauczania DKOS – 4014-35/02
Wiesława Surdyk-Fertsch i Bogumiła Olszewska
Dział
programu
Cele ogólne
Proponowany temat
jednostki metodycznej
i treści programowe
Wymagania podstawowe
konieczne (K) i podstawowe (P)
Uczeń:
Rozdział I:
Ukazanie roli
1. Narodziny
- określa datę i miejsce swoich urodzin
W kręgu
dziecka.
początkiem mojej
- definiuje pojęcie: grupa społeczna
mojej rodziny w rodzinie i
historii
- określa swoją przynależność do grup
środowisku
- Istota i znaczenie
społecznych i dokonuje samoidentyfikacji
narodzin dziecka
- wymienia swoje zainteresowania, podaje
- Kim jestem – moje
dziedzinę wiedzy lub umiejętności, które
miejsce w rodzinie, w rozwijają się pod ich wpływem
grupie rówieśniczej,
- określa na podanych przykładach
w szkole, w
pozytywne i negatywne zachowania
społeczeństwie
- Moje
zainteresowania
kierują mnie ku
innym i ku
przyszłości
- Moje zachowania i
postawy
Ukazanie więzi
2. Moja rodzina
- definiuje pojęcia: rodzina, ród
rodzinnych i
- Rodzina i jej
- wymienia stopnie pokrewieństwa
stopni
członkowie
- wymienia swych przodków do
pokrewieństwa w - Więzi rodzinne –
pradziadków włącznie
rodzinie
stopnie
- wskazuje, na przykładzie swojej rodziny
pokrewieństwa w
lub dowolnie innej, stopnie pokrewieństwa
rodzinie. Ród
- rysuje schemat drzewa genealogicznego
- Drzewo
swojej rodziny i na podstawie tego rysunku
genealogiczne
wymienia jej członków
graficznym
przedstawieniem
związków
pokrewieństwa
- Genealogia i jej
zadania
Ukazanie roli
3. Poznaję historię
- definiuje pojęcia: pamiątki rodzinne,
tradycji rodzinnej swojej rodziny
tradycja rodzinna
w tworzeniu
- Źródła wiedzy o
- zbiera i przedstawia informacje na temat
więzi między
historii rodziny
historii własnej rodziny
członkami
- Tradycje rodzinne i - opowiada o tradycjach swojej rodziny
rodziny
ich wpływ na
tworzenie się więzi
rodzinnych
- Moja rodzina na tle
ważnych wydarzeń
historycznych
- Prezentacja dziejów
rodziny na podstawie
zebranych pamiątek
rodzinnych
Przedstawienie
okoliczności
wykształcenia się
w Polsce rodów
szlacheckich i
ukazanie zasług
najwybitniejszych
spośród nich dla
rozwoju kultury
polskiej
Rozdział II:
Jestem
częścią
społeczeństwa
4. Rodziny i rody w
służbie narodu
- Wybitne rody i ich
wpływ na rozwój
kultury i sztuki
- Herby – symbole
rodów
- Edward Raczyński i
jego działalność jako
przykład postawy
patriotycznej
Ukazanie sytuacji 5. Dziecko w świecie
społecznej dzieci dorosłych
współcześnie i w - Prawa i obowiązki
przeszłości
dziecka
- Prawa dziecka
dawniej i dziś
- Instytucje stojące na
straży praw dziecka
- definiuje pojęcie: herb
- charakteryzuje postać Edwarda
Raczyńskiego
- wymienia kilka znanych polskich rodów
- wskazuje na mapie Poznań i Rogalin
Ukazanie zespołu
klasowego jako
formalnej grupy
społecznej oraz
omówienie zasad
obowiązujących
w zespole
klasowym
- definiuje pojęcia: kodeks, postawa
koleżeńska
- uzasadnia konieczność przestrzegania
zasad koleżeństwa i przyjaźni dla
prawidłowego funkcjonowania klasy
- charakteryzuje własny zespół klasowy i
wskazuje elementy go łączące (np. wiek,
wspólne lekcje, wychowawca)
- przedstawia tradycje klasy (np. kronikę,
wycieczki, uroczystości szkolne)
- wskazuje zagrożenia dla dzieci i
młodzieży (np. papierosy, alkohol,
narkotyki, sekty)
1. Ananasy z mojej
klasy
- Społeczność
klasowa i zasady jej
funkcjonowania
- Tradycje klasy
- Poszanowanie
godności i
odmienności kolegów
oraz umów
obowiązujących w
klasie
- Zagrożenia dla
dzieci i młodzieży
Zapoznanie z
2. W mojej klasie
celem oraz
- Cele edukacji
metodami
szkolnej
edukacji dzieci i - Szkoła dawniej i
młodzieży
dzisiaj
dawniej i
- Moja szkoła i jej
współcześnie oraz tradycje
ukazanie
- Samorząd szkolny
funkcjonowania
szkołą demokracji
współczesnej
szkoły
Przedstawienie
3. Ja w
zasad
społeczeństwie
funkcjonowania
- Społeczeństwo
społeczeństwa w - Konstytucja
państwie
dokumentem
demokratycznym określającym prawa i
obowiązki obywateli
- Polska krajem
demokratycznym
- Przykłady postaw
prospołecznych
- wymienia swoje prawa i obowiązki w
szkole i w rodzinie
- uzasadnia potrzebę ochrony praw dziecka
- wymienia przykłady łamania praw
dziecka
- charakteryzuje sytuację dzieci w
przeszłości
- omawia cele edukacji szkolnej
- charakteryzuje zasady nauczania w
przeszłości
- wymienia elementy tradycji własnej
szkoły
- charakteryzuje metody nauczania w
przeszłości
- definiuje pojęcie: społeczeństwo
- wymienia organizacje działające na rzecz
ludzi potrzebujących pomocy (np. Polski
Czerwony Krzyż, Polska Akcja
Humanitarna, fundacje) i wskazuje cel ich
działalności
Rozdział III: Ukazanie
Polska – moja polskich symboli
ojczyzna
narodowych i
omówienie roli,
jaką odgrywają w
życiu narodu
Ukazanie
legendarnych
początków
państwa
polskiego
Ukazanie
zróżnicowania
geograficznego i
kulturowego
Polski
Ukazanie
położenia Polski
w Europie i jej
roli w tworzeniu
kultury
europejskiej
1. Polska naszą
ojczyzną
- Pochodzenie nazwy
„Polska”
- Polskie symbole
narodowe i
państwowe: godło
państwowe, flaga,
hymn
- Poszanowanie
symboli narodowych
2. Legendarne
początki państwa
polskiego
- Legenda „O Lednie”
lub „O orlim
gnieździe”
- Symbolika godła
polskiego
- Polska i państwa z
nią sąsiadujące
3. Piękna nasza
Polska cała
- Położenie
geograficzne Polski
- Podział
administracyjny
Polski
- Najważniejsze
regiony geograficznohistoryczne Polski
- Zróżnicowanie
regionalne
- Odmienność
kulturowa regionów
4. Polska w Europie
- Położenie Polski w
Europie. Obszar i
granice
- Sąsiedzi Polski
- Wielcy Polacy i ich
wkład w rozwój
kultury oraz nauki
europejskiej
Ukazanie zasad
5. Unia Europejska –
funkcjonowania
organizacją państw
Unii Europejskiej Europy
- Cele i zadania Unii
Europejskiej
- Państwa
członkowskie Unii
Europejskiej
- Symbolika Unii
Europejskiej
- Polska członkiem
Unii Europejskiej
- wymienia pełną nazwę państwa polskiego
- recytuje słowa hymnu państwowego
- uzasadnia konieczność poszanowania
symboli narodowych i państwowych
wszystkich państw
- wyjaśnia rolę, jaką symbole narodowe
pełnią w życiu narodów
- wyjaśnia pochodzenie nazwy „Polska”
- wymienia i nazywa polskie symbole
narodowe
- definiuje pojęcie Polanie
- wymienia dawne nazwy określające
Polaków
- opowiada legendę „O Lednie” lub „O
orlim gnieździe”
- wymienia miejsca, w których
umieszczane jest godło państwowe
- określa podział administracyjny Polski
- wymienia przykłady określeń gwarowych
ze swojego regionu
- wskazuje na mapie Europy Polskę i
omawia jej położenie geograficzne
- nazywa i pokazuje na mapie region i
województwo, w którym mieszka
- wskazuje na mapie Europy Polskę oraz
jej sąsiadów
- wymienia sąsiadów Polski
- definiuje pojęcia: Unia Europejska, euro
- określa daty: powstania UE (1993 rok),
przyjęcia Polski do UE (2004 rok)
- nazywa i wskazuje symbole Unii
Europejskiej (flagę, hymn)
- na podstawie mapy wymienia państwa
członkowskie Unii Europejskiej
Rozdział IV:
Z historią za
pan brat
Rozdział V:
Czas płynie
Przedstawienie
historii jako nauki
badającej życie w
przeszłości
1. Czym zajmuje się
historia
- Historia nauką o
dziejach (przeszłości)
- Historia nauką
badającą przyczyny i
skutki wydarzeń
- Ważne wydarzenia,
wybitne jednostki i
praca pokoleń
elementami
kształtującymi
historię
Przedstawienie
2. W poszukiwaniu
źródeł
informacji
historycznych i
- Źródło historyczne
ich znaczenia dla - Podział źródeł
poznania historii historycznych
- Znaczenie źródeł
historycznych dla
poznania przeszłości
Ukazanie
3. Zabytki –
różnorodnych
świadectwem naszej
form ochrony
kultury
zabytków oraz ich - Rola i znaczenie
roli i znaczenia
zabytków
dla poznania
- Sposoby ochrony
historii
zabytków
- Znane zabytki Polski
Przedstawienie
4. Z wizytą w
zadań stojących
muzeum
przed
- Zadania
muzealnictwem
muzealnictwa
- Rodzaje muzeów
- Pracownicy muzeum
i ich zadania
- Zasady zachowania
się w muzeum
Omówienie
sposobów
mierzenia czasu
dawniej i
współcześnie
1. W poszukiwaniu
minionego czasu
- Sposoby mierzenia
czasu
- Jednostki pomiaru
czasu
- Dawne i
współczesne
przyrządy służące do
mierzenia czasu
- definiuje pojęcia: historia, historycy
- wyjaśnia, czym zajmuje się historia
- wyjaśnia znaczenie nauki historycznej dla
poznania przeszłości
- wyjaśnia, kto tworzy historię
- definiuje pojęcia: źródła historyczne,
źródła materialne, źródła pisane
- wymienia różnorodne źródła historyczne
(np. kroniki, roczniki, dokumenty, listy,
mapy, architektura)
- charakteryzuje źródła materialne i pisane
oraz podaje ich przykłady
- definiuje pojęcia: zabytek, muzeum,
biblioteka
- uzasadnia konieczność ochrony zabytków
- wymienia podstawowe formy ochrony
zabytków (muzea, biblioteki)
- wskazuje na ilustracji cenne polskie
zabytki
- definiuje pojęcia: kustosz, konserwator,
przewodnik
- charakteryzuje zadania stojące przed
muzealnictwem (gromadzenie i
przechowywanie eksponatów, konserwacja
zabytków, organizacja wystaw)
- wymienia funkcje pracowników muzeum
– kustosza, przewodnika, konserwatora
- omawia podstawowe zasady zachowania
się w muzeum
- definiuje pojęcia: kalendarz, klepsydra,
zegar słoneczny, zegar mechaniczny
- wymienia sposoby mierzenia czasu
dawniej i dzisiaj
- wymienia jednostki podziału czasu
zegarowego i kalendarzowego
- nazywa i wskazuje przyrządy służące do
określania upływającego czasu dawniej i
dzisiaj
Przedstawienie
sposobów
określania czasu
minionych
wydarzeń
2. Ile lat? Określenie
czasu minionych
wydarzeń
- Zasady określania
czasu minionych
wydarzeń (przed
naszą erą, nasza era)
według kalendarza
chrześcijańskiego
- „era”, „wiek”,
„tysiąclecie”
(„milenium”) –
pojęcia i ich zakres
- Obliczanie upływu
czasu z
wykorzystaniem
taśmy czasu
- Chronologiczne
porządkowanie
wydarzeń
- definiuje pojęcia: wiek, era, tysiąclecie
(milenium), taśma chronologiczna (oś
czasu)
- wyjaśnia znaczenie skrótów: p.n.e. oraz
n.e.
- określa wieku podanego wydarzenia
- zapisuje określony wiek za pomocą cyfr
rzymskich
- podaje narodziny Chrystusa jako
wydarzenie będące początkiem naszej ery
(cezurą czasową)
- określa wiek na podstawie daty
wydarzenia
- sporządza taśmę czasu i umieszcza na
niej podane daty