program „pszczyna – moja mała ojczyzna”

PROGRAM
„PSZCZYNA – MOJA MAŁA OJCZYZNA”
przeznaczony dla uczniów
Zespołów Edukacyjno – Terapeutycznych
Dziennego Ośrodka Rehabilitacyjno – Edukacyjno –
Wychowawczego
w Pszczynie
Pszczyna 2011
Wstęp:
Ziemia pszczyńska jako odrębna jednostka administracyjna zaistniała
dopiero w 1407r., jednak już wcześniej tereny wokół Pszczyny miały swój specyficzny
charakter. Pierwsza wzmianka o mieście Pszczyna w dokumentach sprzed wieków
pojawia się w 1303r., lecz tak naprawdę miasto założono znacznie wcześniej. Przebiegał
tędy od wczesnego średniowieczna szlak handlowy z dalekiej Rusi przez Kraków w
kierunku Bramy Morawskiej i dalej – nad Dunaj. Umocniony gródek – przyszły zamek
pszczyński – stanął obok dogodnego brodu przez Pszczynkę, jedynego miejsca, gdzie
użytkownicy szlaku mogli bezpiecznie przekroczyć bardzo podmokłą i bagnistą dolinę tej
rzeki. Przez wieki Pszczyna i jej okolice przechodziły zmienne koleje losu pod rządami
poszczególnych władców. We wczesnym średniowieczu tereny te, nazwane potem ziemią
pszczyńską, należały nie do Śląska lecz do Małopolski. Dopiero w 1178 r. książę
Kazimierz Sprawiedliwy podarował je księciu opolsko-raciborskiemu, Mieszkowi
Plątonogiemu. Od tej pory ziemia pszczyńska już na trwałe związana została ze Śląskiem.
Pszczyna i jej zabytki stanowią ważny ośrodek czynnego wypoczynku zarówno dla
dorosłych jak i młodzieży szkolnej, połączonego z pogłębianiem wiedzy o bogatej
przeszłości i wielowiekowej tradycji kulturowej tego pięknego miasta i regionu.
Najważniejszym zabytkiem w Pszczynie jest zamek magnacki, w którym zachowało się
oryginalne wyposażenie i meble, które sprawiają, że jest on obecnie jednym
z najcenniejszych zabytków architektury rezydencjonalnej w Polsce. Jest to dawna
rezydencja magnacka w Pszczynie na Górnym Śląsku powstała w XI lub XII w., od tego
czasu wielokrotnie przebudowywana. W średniowieczu własność między innymi książąt
opolsko-raciborskich, książąt opawskich i książąt cieczyńskich. W latach 1548–1765
należał do śląskiego rodu Promnitzów1765–1847 książąt Anhalt-Köthen-Pless a od 1847
książąt Hochberg von Pless z Książa. W latach 1870–1876 dokonali oni przebudowy
zamku, na skutek której uzyskał on swój obecny kształt architektoniczny w stylu
neobarokowym. Wraz z zabytkowym parkiem krajobrazowym w stylu angielskim o
powierzchni 156 ha tworzy zespół pałacowo-parkowy. W 1946 zamieniony na muzeum,
obecnie działające pod nazwą Muzeum Zamkowe w Pszczynie. W przeciwieństwie do
wielu innych zamków i pałaców na Śląsku, nie był zniszczony na skutek działań II wojny
światowej i bezpośrednio po niej. Zamek również służy jako miejsce rozwoju
i propagowania kultury – najczęściej odbywają się w nim koncerty muzyki poważnej.
Park Pszczyński jest jednym z najpiękniejszych parków na Górnym Śląsku. Park leży
wzdłuż rzeki Pszczynki, która przepływa przez sztucznie utworzone stawy i kanały. Od
2005 r. prowadzone są prace konserwacyjne przy obiektach wodnych. Początki parku
wiążą się z renesansową przebudową zamku w XVI w., wtedy w pobliżu zamku powstały
ogrody warzywne, a w północno-zachodniej części parku zwierzyniec. Ten
późnorenesansowy park użytkowo-ozdobny został przekształcony w II poł. XVIII w.
Obecny kształt, czyli typ angielski, pochodzi z II poł. XIX w.
Program ma na celu zapoznanie wychowanków DOREW ze specyfiką
regionu, w którym mieszkają. Poznanie zabytków, kultury i tradycji Ziemi Pszczyńskiej
spowoduje wzrost dumy z przynależności do społeczności lokalnej, umiłowanie
i przywiązanie do swojej „Małej Ojczyzny”. Uświadomi, jak piękna jest Pszczyna i jej
okolice oraz ile wartości i siły tkwi w jej tradycjach.
Program przeznaczony jest dla uczniów trzech zespołów edukacyjno –
terapeutycznych.
Okres realizacji programu od 14 września 2011 do 31 maja 2013.
W ramach programu wychowankowie:
1.
Poznają zabytki:
•
Muzeum Zamkowe z oficyną oraz stajniami i przynależnym do niego parkiem
(Brama Wybrańców, pomnik i tablica w miejscu straceń powstańców śląskich,
mieszkańców powiatu pszczyńskiego, rozstrzelanych przez hitlerowców w 1939 r.
- w miejscu zwanym "Trzy Dęby", Brama Chińska, pawilon herbaciany na wyspie oraz
piwnica lodowa, mosty łukowe, Nekropolia Książąt Anhalt-Köthen-Pless z lat 1773 do
1841, groby członków rodu książęcego Hochberg von Pless z 1936 oraz 1938
•
zabudowę rynku pszczyńskiego oraz ulicy Piastowskiej (kamienice, Ratusz, Kościół
Ewangelicki, Kościół parafialny p. w. Wszystkich Świętych)
•
zameczek myśliwski w Promnicach
•
skansen - „Zagroda Wsi pszczyńskiej”
•
drewniane kościoły regionu pszczyńskiego
2.
Ciekawe miejsca i atrakcje turystyczne:
•
Muzeum Prasy Śląskiej
•
Zagroda Żubrów w Pszczynie
•
Rezerwat Żubrów w Jankowicach
1.
Poznają tradycje ziemi pszczyńskiej:
•
strój regionalny
•
tradycje świąteczne
•
rękodzieło ludowe
•
twórczość ludową pieśni i tańce regionalne – zespoły folklorystyczne
•
kuchnię śląską.
4. Harmonogram:
➢
rok szkolny 2011/2012:
•
zwiedzanie zabytków Pszczyny: Muzeum Zamkowego wraz z oficyną oraz
stajniami i parkiem, Brama Wybrańców, pomnik i tablica w miejscu straceń powstańców
śląskich "Trzy Dęby", Brama Chińska, pawilon herbaciany na wyspie oraz piwnica lodowa,
mosty łukowe, Nekropolia Książąt Anhalt-Köthen-Pless, groby członków rodu książęcego
Hochberg von Pless, zabudowa rynku pszczyńskiego oraz ulicy Piastowskiej (kamienice,
Ratusz, Kościół Ewangelicki, Kościół parafialny p. w. Wszystkich Świętych), skansen „Zagroda Wsi pszczyńskiej”
•
zwiedzanie Zagrody Żubrów w Pszczynie
•
zapoznanie ze strojem regionalnym, twórczością ludową - pieśni i tańce