Biuletyn Informacyjny nr - Fundacja Rodzin Górniczych

BIULETYN INFORMACYJNY RADY
I ZARZĄDU FUNDACJI
Podstawowe wnioski dotyczące systemu pomocy
rodzinom górniczym, a wynikające z prac
prowadzonych przy realizacji tematu
„Bezpieczna praca – Bezpieczna rodzina”
Nr 23
Katowice, październik 2011 r.
Informacja o książce
„Podstawowe zasady bezpiecznego zachowania
w wyrobiskach górniczych”.
KSIĄŻKA JUŻ DO NABYCIA:
Wydawnictwo Górnicze Sp. z o.o. w Katowicach
ul. Kościuszki 30 – Kolportaż Pani Zdzisława Szota tel. 32 428 87 12
Fundacja Rodzin Górniczych w Katowicach
ul. Powstańców 30 pokój 403 – sekretariat tel. 32 757 26 08
Cena jednego egzemplarza 7,50 zł
Fundacja Rodzin Górniczych przekazuje wnioski z realizacji projektu
„Bezpieczna praca – Bezpieczna rodzina” do wiadomości kompetentnych
służb w przedsiębiorstwach i zakładach górniczych.
W okresie realizacji projektu nt. ”Bezpieczna praca- Bezpieczna rodzina”, co miało miejsce
od miesiąca października 2010r. do września 2011r. uczestnicy przekazali wiele wniosków
i sugestii dotyczących funkcjonowania systemu pomocy rodzinom górniczym dotkniętym
tragicznymi zdarzeniami w kopalniach. Efektywność prac realizacyjnych będzie mogła być
osiągnięta tylko w przypadku, kiedy wnioski te zostaną przekazane do wszystkich
kompetentnych służb w przedsiębiorstwach i zakładach górniczych, zajmujących się
problemami poszkodowanych rodzin. W związku z powyższym, uwzględniając zasady
zawarte w Porozumieniach między Fundacją i Kierownictwami Spółek Węglowych z roku
2009, Zarząd Fundacji podejmuje organizację szkolenia wskazanych przez Spółki Węglowe
i Zakłady Górnicze pracowników, którym przekazane zostaną przedmiotowe ustalenia
wypracowane w okresie prac nad projektem. Organizatorem szkolenia będzie Spółka
Szkoleniowa przy Katowickim Holdingu Węglowym S.A. w Katowicach, a podstawowe
problemy dotyczyć będą:
1.
Zagadnień związanych z funkcjonowaniem systemu pomocy, wypracowanego
w przemyśle węgla kamiennego.
Prowadzącym temat będzie Fundacja Rodzin Górniczych.
2.
Zagadnienia dotyczące:
- Sytuacji społecznej poszkodowanych rodzin,
- Strategii pomocy rodzinom poszkodowanym.
Prowadzącym temat będzie Główny Instytut Górnictwa w Katowicach.
3.
Zagadnienia dotyczące problemów psychologicznych wśród rodzin dotkniętych
tragicznymi zdarzeniami, a w szczególności:
- Zasady rozmowy z poszkodowaną rodziną w czasie powiadamiania jej o skutkach
tragicznego zdarzenia.
- Podstawowe aspekty udzielania pomocy rodzinom poszkodowanym, w tym m.in.
rola autentyczności i empatii podczas udzielania pomocy, oczekiwania osób
zainteresowanych, etyczne udzielanie pomocy,
- Podstawowe aspekty opieki.
- Wydarzenie krytyczne – czas próby dla więzi rodzinnych w tym m.in. wpływ
długotrwałego stresu na jednostkę, uraz psychiczny i jego następstwa, trauma,
kryzys, stres i żałoba, syndrom ocalonego.
- Wielowymiarowość godzenia się ze stratą bliskiej osoby w tym m.in. zagrożenia
źle przeżytą żałobą, etapy godzenia się ze stratą oraz kalectwem, bliscy chorego –
tzw. „pacjenci drugiego rzutu”.
Zakłada się dwudniowe szkolenia pracowników w ramach ich czasu pracy.
Szczegóły problemów, miejsca spotkań oraz terminarz szkoleń zostaną przekazane
osobom
zainteresowanym
po
ostatecznym
przygotowaniu
organizacji
przedsięwzięcia.
Zainteresowane zakłady i przedsiębiorstwa powinny delegować na szkolenia
grupy osób kompetentnych w dowolnej, uznanej za niezbędną liczbie. Pracownicy
Ci powinni charakteryzować się znajomością problematyki dotyczącej spraw
rodzin dotkniętych tragicznymi zdarzeniami, jakie muszą być załatwiane
w zakładach, muszą być wyczuleni na specyficzne odczucia w tym okresie rodzin
zainteresowanych, oraz winni wykazywać wysoką wrażliwość i kulturę osobistą.
Grupa takich pracowników w zakładzie górniczym nie powinna być mniejsza
jak 5 osób, ale jej liczebność w każdym przypadku powinna być określona
z uwzględnieniem wielkości i specyfiki zakładu. Powinna być uzupełniana w miarę
ubytków
osobowych,
w
związku
ze
zmianami
w
obsadzie
komórek
organizacyjnych, a Fundacja uzupełniające szkolenia dla nowych pracowników
będzie organizowała w okresach rocznych.
Uwzględniając założenia ustaleń Umów z roku 2009 o jakich była mowa
wyżej, Zarząd Fundacji zakłada szeroką, długofalową współpracę z pracownikami
objętymi szkoleniem, w zakresie kontaktów jakie muszą być prowadzone, aby
działalność Fundacji była na bieżąco przekazywana do zainteresowanych
pracowników kopalń. Za pośrednictwem tych pracowników, powinny być
prowadzone w kopalniach także działania dotyczące pozyskiwania osób
wspierających Fundacje symboliczna złotówką, odpisem 1% podatku od dochodu,
a także inne akcje służące rodzinom górniczym. Zarząd wystąpi w tym zakresie
z odpowiednim wnioskiem do kierownictw zakładów górniczych, określając w nim
zasady współpracy.
Temat: „Bezpieczna Praca – Bezpieczna Rodzina”. Promocja
Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw w aspekcie
bezpieczeństwa i higieny pracy”.
System pomocy dla rodzin górniczych wypracowany w przemyśle
węgla kamiennego.
1.
Wstęp.
W górnictwie węgla kamiennego od wielu lat podejmowane są wysiłki na rzecz
pomocy ludziom, szczególnie dotkniętym tragicznymi zdarzeniami zaistniałymi
w kopalniach.
Od roku 1997 system pomocy został rozbudowany poprzez powołanie Fundacji
Rodzin Górniczych. Ukierunkowana w pierwszym okresie tylko na świadczenia dla
rodzin, gdzie mąż (ojciec) zginął na stanowisku pracy, od roku 2007, po wzroście
wysokości przychodów finansowych, przekazywanych fundacji przez darczyńców,
świadczeniami objęto także inwalidów górniczych i inne rodziny, będące z różnych
względów w trudnych życiowych sytuacjach.
Zróżnicowanie świadczeń pomocowych , jakie są przekazywane zainteresowanym
rodzinom w poszczególnych kopalniach, a także sugestie ze strony biorców
o niedoskonałości sposobów przekazywania tych świadczeń, stały się podstawą
podjęcia starań dotyczących analizy tej sytuacji w przemyśle węgla kamiennego oraz
określenia możliwego do uzyskania ujednolicenia przedmiotowych działań
w zakładach podległych poszczególnym Spółkom Węglowym jako pracodawcom,
w ramach projektu o tematyce jak wyżej. Uzyskano dofinansowanie ze środków Unii
Europejskiej i w czerwcu 2010 roku powstał Zespół Partnerski w składzie: Związek
Zawodowy Ratowników Górniczych w Polsce, Główny Instytut Górnictwa
i Fundacja Rodzin Górniczych, który podjął realizację założeń tematu określonego
hasłem
„Bezpieczna
praca
-
Bezpieczna
rodzina.
Promocja
Społecznej
Odpowiedzialności w aspekcie bezpieczeństwa i higieny pracy”. Ustalono trzy
zasadnicze etapy prac:
I.
Konkurs na wspomnienia wdów, sierot i ratowników górniczych związane
z ich tragicznymi przeżyciami, a zatytułowany „Moje życie po wypadku”,
II.
III.
Dyskusja problemowa prowadzona w ramach warsztatów tematycznych,
Konferencja zainteresowanych instytucji podsumowująca wnioski i sugestie
określone w czasie prac etapu I i II.
Konferencja zamykająca prace odbyła się w dniu 7 września br. w Głównym
Instytucie Górnictwa, a prowadzona była pod patronatem Metropolity Katowickiego
Arcybiskupa Damiana Zimonia. Przyjęto dokument określony jako „Stanowisko”,
gdzie w sposób ogólny wskazano na system pomocy rodzinom górniczym, jaki
funkcjonuje
w
górnictwie
węgla
kamiennego.
Podkreślono
konieczność
doskonalenia tego systemu w celu optymalizacji zarówno przychodów finansowych
fundacji decydujących o jej możliwościach, jak również form pomocy dla nadania
im maksymalnie możliwej do osiągnięcia efektywności.
Uwagi i wnioski przekazane przez osoby i instytucje uczestniczące w pracach nad
realizacją tematu,
aby były właściwie wykorzystane, muszą
dotrzeć do
kompetentnych osób i służb w przedsiębiorstwach i zakładach górniczych
odpowiedzialnych za organizację pomocy potrzebującym rodzinom. Temu celowi
m.in. służy też niniejszy artykuł.
2.
System pomocy rodzinom górniczym, obowiązujący w przemyśle węgla
kamiennego.
2.1. Świadczenia dotychczasowe przekazywane przez kopalnie.
Generalne zasady, jakie obowiązują w przedmiotowym zakresie :
- Każda kopalnia jest zobowiązana do wypłaty określonego odszkodowania
rodzinie pracownika, który zginął na stanowisku pracy, a także jeżeli w wyniku
wypadku doznał trwałego uszczerbku zdrowia. Kwoty pieniężne przekazywane
z tego tytułu są określone w odpowiednich aktach prawnych, także
zakładowych.
- Rodzina
pracownika
poszkodowanego
otrzymuje
także
świadczenie
z ubezpieczenia, płatne przez zakład ubezpieczający, z którym zainteresowany
miał zawartą stosowną umowę.
- Niektóre
kopalnie,
zgodnie
z
regulaminem
określającym
świadczenia
z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, wypłacają rodzinom
dotkniętym tragicznymi wypadkami zapomogi, w okresie nie określonym
żadnymi terminami. Są to zapomogi doraźne, czasem jednorazowe w roku
kalendarzowym, o mocno zróżnicowanych wysokościach. Tego rodzaju
zapomogi są przekazywane także inwalidom górniczym, szczególnie na
potrzeby rehabilitacji zdrowotnych.
- W wielu przypadkach dla dzieci z rodzin dotkniętych tragicznymi wypadkami,
kopalnie fundują paczki okolicznościowe, zwykle w okresie Barbórki czy Świąt
Bożego Narodzenia.
- Sporadycznie niektóre rodziny korzystają z innych świadczeń przekazywanych
przez kopalnie, według zgłaszanych potrzeb.
Uwaga ! Wymienione działania pomocowe przekazywane przez kopalnie są
zróżnicowane zarówno co do ich charakteru, wysokości i okresów , w jakich są
świadczone. Nie podejmuje się koordynacji w tym zakresie z Fundacją Rodzin
Górniczych. Sporadyczne uzgodnienia dotyczą tylko przypadków szczególnych.
2.2 Pomoc dotychczasowa przekazywana przez przedsiębiorcę - Spółki Węglowe.
- W przypadku kiedy zachodzi konieczność pomocy szczególnej, której nie może
udzielić kopalnia a także Fundacja Rodzin Górniczych, zainteresowana rodzina
może zwrócić się do Spółki sprawującej nadzór nad tą kopalnią o wykorzystanie
trybu specjalnego. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji związanych z pourazowym
leczeniem i rehabilitacją.
- Interwencje Spółki są podejmowane także w szeregu przypadkach, kiedy
zachodzi konieczność udzielenia pomocy, poprzez zatrudnienie żony czy
dziecka, pracownika poszkodowanego, jeżeli nie mogą znaleźć pracy na rynku
krajowym.
- Przedsiębiorstwa w szeregu przypadkach skutecznie pomagają w rozwiązywaniu
problemów mieszkaniowych rodzin górniczych.
- Istotną pomoc pracodawcy przekazują także w formie stypendiów fundowanych
dla dzieci, które podejmują górnicze studia.
2.3. Pomoc dotychczasowa przekazywana przez Fundację Rodzin Górniczych.
- Fundacja Rodzin Górniczych rozpoczęła działalność w roku 1997 jako instytucja
powołana
dla
udzielenia
pomocy
rodzinom
dotkniętym
wypadkiem
śmiertelnym. Fundusz pomocowy mieli jej zapewnić darczyńcy z przemysłu
węgla
kamiennego
i
spoza
niego
oraz
załogi
kopalń
dobrowolnie
opodatkowujące się na ten cel. Środki jakimi dysponowała, umożliwiały wypłatę
kilkudziesięciu stypendiów w skali miesiąca i tyleż zapomóg doraźnych w skali
roku.
- Po roku 2006, kiedy tragiczny wybuch metanu w KWK Halemba spowodował
zasadniczy wzrost społecznych przekazów finansowych na rzecz rodzin
tragicznie poszkodowanych, Fundacja rozszerzyła zakres pomocy także na
inwalidów górniczych i inne rodziny będące w trudnych życiowych sytuacjach.
Liczba stypendiów wzrosła do ponad 300 na miesiąc, a zapomóg do ponad 400
na rok.
- W roku 2010 Fundacja zmieniła regulamin pomocy rodzinom wprowadzając
3 rodzaje stypendiów: socjalne, naukowe za wyniki nauczania w szkołach
i uczelniach oraz dla dzieci niepełnosprawnych, a także 2 rodzaje zapomóg:
doraźne jednorazowe oraz systematyczne socjalne dla rodzin z dochodem
mniejszym jak minimalna płaca krajowa.
- Niezależnie od w/w świadczeń pieniężnych Fundacja organizuje wczasy
rodzinne, obozy edukacyjno- wypoczynkowe dla młodzieży, wycieczki
krajoznawcze dla dzieci i młodzieży. Do roku 2007 wycieczki zagraniczne
z
udziałem
dzieci
podopiecznych
Fundacji,
organizowała
Fundacja
„Porozumienie Bez Barier” Jolanty Kwaśniewskiej.
- Obok świadczeń finansowych Fundacja podejmuje także pomoc rzeczową
i niematerialną w postaci porad prawnych i psychologicznych. W okresie roku
szkolnego są prowadzone kursy języków obcych (angielski, niemiecki),
a także nauka zdobienia przedmiotów techniką decoupagu.
-
Fundacja działa w przemyśle w oparciu o umowy określające warunki
współpracy podpisane ze Spółkami Węglowymi i innymi Instytucjami
zainteresowanymi taką współpracą.
3. Wnioski dotyczące systemu pomocy, wypracowane przy realizacji projektu
„Bezpieczna praca-Bezpieczna rodzina.”
Analiza działalności systemu pomocy w kopalniach węgla kamiennego, prowadzona
w ramach realizacji w/w projektu wskazała na szereg wniosków, jakie powinny
poprawić efektywność, a także jakie powinny zapewnić właściwy odbiór świadczeń
przez rodziny poszkodowane. Przekazanie ich do ludzi, którzy w kopalniach są
zatrudnieni przy załatwianiu szeregu, niejednokrotnie złożonych problemów rodzin
dotkniętych tragicznymi zdarzeniami jest niezbędne. Pozwoli na eliminowanie
uchybień w tym zakresie, a także może przeciwdziałać odczuciom niewłaściwego
traktowania, jakich często doznają zainteresowane rodziny. Podstawowe sugestie,
które powinny być rozpatrywane w przedmiotowym zakresie można określić według
niżej podanych ustaleń, ale powyższe powinno być traktowane tylko jako
ukierunkowanie wysiłków. Każda z załatwianych spraw ma swoją specyfikę i jej
rozwiązanie musi być odpowiednio dostosowane do potrzeb. Dostosowanie to musi
być
podejmowane
bezpośrednio
przez
kompetentnego
pracownika,
odpowiedzialnego za realizację procedur w szczególnych warunkach, określonych
traumatycznymi przeżyciami.
3.1. Rola zakładu górniczego w zakresie opieki nad rodziną dotknięta tragicznym
zdarzeniem.
 Bezpośrednio po zaistnieniu wypadku ze skutkiem śmiertelnym, lub
powodującego uszczerbek zdrowia wymagający interwencji szpitalnej,
rodzina pracownika poszkodowanego musi być poinformowana o zdarzeniu .
Informacje musi przekazać kompetentny zespół pracowników, korzystnie z
udziałem lekarza i psychologa, tak aby w razie szoku, rodzinie mogła być
natychmiast udzielona fachowa pomoc. Informację należy podać w sposób
możliwie delikatny, ze wskazaniem całego zakresu pomocy, jaką może być
objęta rodzina. Należy określić pomoc bezpośrednią, a także długofalową na
okres ewentualnego leczenia, czy zapewniającą stabilizację życia rodziny
w nowej sytuacji.
 Jest celowe, aby rodzina pracownika, który uległ wypadkowi śmiertelnemu,
przystępując do załatwiania w kopalni formalności związanych z należnymi
świadczeniami i rozwiązaniem stosunku pracy poszkodowanego, była
skontaktowana z przydzielonym jej opiekunem. Pracownik kopalni
wyznaczony do tej roli powinien być zorientowany w zakresie problematyki
dotyczącej przedmiotowych zagadnień tak, aby sprawnie zostały załatwione
wszelkie formalności w poszczególnych komórkach organizacyjnych kopalni,
bez zbędnego wyczekiwania i wydłużania czasu ich trwania. W razie
potrzeby opiekun powinien utrzymywać kontakt z zainteresowaną rodziną
także w następnym okresie, aby nie odczuwała ona osamotnienia
i pozostawienia jej samej sobie w trudnym czasie przystosowywania się do
nowych warunków życia. Wyznaczanie opiekunów z grona ludzi wrażliwych
na ludzkie nieszczęścia, może korzystnie oddziaływać na stan psychiczny
rodziny dotkniętej nieszczęściem.
 Jest ze wszech miar pożądane, aby kopalnie miały opracowane na piśmie
krótkie zwięzłe informacje, gdzie będą wskazane problemy wymagające
załatwienia przez rodzinę poszkodowanego pracownika oraz komórki
organizacyjne
za
to
odpowiedzialne.
Przekazanie
tych
informacji
zainteresowanej rodzinie umożliwi jej orientację, z kim powinna kontaktować
się dla załatwienia obowiązujących ją formalności.
 W informacji o jakiej mowa wyżej, należy wskazać również wysokość
świadczeń, jakie rodzina powinna otrzymać w zakładzie bezpośrednio po
zaistniałym wypadku, oraz na jakie może liczyć w okresie późniejszym.
Uwzględnić należy kwoty należne z tytułu ustaleń aktów prawnych szczebla
krajowego, resortowego i zakładowego, w tym z Zakładowego Funduszu
Świadczeń Socjalnych. Należy wskazać terminy płatności w odniesieniu do
świadczeń bezpośrednich, oraz przypuszczalne wysokości i terminy
świadczeń długofalowych.
Należy także poinformować o możliwościach pomocy, z jakich w razie
potrzeby może rodzina korzystać poza kopalnią (Przedsiębiorstwo, któremu
podlega kopalnia, Fundacja Rodzin Górniczych itp.)
 Działania systemu pomocy rodzinom górniczym dotkniętym wypadkiem,
wymagają skoordynowania
szczególnie na styku: kopalnia – Fundacja
Rodzin Górniczych. Dotychczas brak takiej koordynacji w zakresie
przekazywania pomocy finansowej nie sprzyja racjonalizacji wydatków,
niejednokrotnie pomoc jest bez uzasadnienia dublowana. Staje się niezbędna
ścisła współpraca w tym zakresie między kierownictwami kopalń i Fundacją.
W tym celu wydaje się celowe sporządzenie stosownych porozumień między
wymienionymi Stronami, w których zostanie określony aktualny stan
wyjściowy i zasady, jakie będą regulowały dalszy zakres pomocy.
W nawiązaniu do takiego porozumienia, Strony będą go aktualizowały
w razie potrzeby, w odniesieniu do danej rodziny, po zaistnieniu tragicznego
wypadku w kopalni. Kopalnia powinna wskazać swoje świadczenia, jakie
w okresach rocznych będzie mogła przekazywać rodzinie, tak aby Fundacja
mogła je racjonalnie uzupełniać, zgodnie ze swoimi możliwościami.
Porozumienie powinno także wskazywać osoby z grupy pracowników
kopalni, które będą zobowiązane przez kierownictwo zakładu do dbałości
o przekazywanie do wiadomości załogi informacji o działalności Fundacji
oraz do aktywizacji ludzi w zakresie finansowego wspierania Fundacji
(odpisy 1% podatku od dochodów, przekazywanie jednozłotowych składek
systematycznych, inne akcje doraźne).
 Fundacja jako instytucja podejmująca działania pomocowe we wszystkich
kopalniach,
powinna
opracować
roczne
podsumowania
efektów.
Z podsumowaniami powinny być zapoznane załogi kopalń poprzez dostępne
tam środki przekazu.
3.2. Obowiązki Przedsiębiorstwa Górniczego w zakresie opieki nad rodziną
dotkniętą tragicznym zdarzeniem.
Przedsiębiorstwo, któremu podlega kopalnia, gdzie zaistniał tragiczny wypadek
musi włączyć się w razie potrzeby z pomocą, kiedy inne ogniwa do tego
zobowiązane nie są w stanie jej udzielić. Dotyczyć to może niżej wymienionych
sytuacji.
- Spraw spornych, gdzie zakład z różnych względów nie jest w stanie zaspokoić
oczekiwań zainteresowanej rodziny, czy też nie ma on do tego stosownych
uprawnień.
- W przypadku tragicznej śmierci pracownika, niejednokrotnie żona musi podjąć
pracę zawodową, aby zapewnić utrzymanie dzieciom. Brak możliwości
znalezienia pracy na rynku krajowym, zmusza zainteresowaną wdowę do
szukania jej w zakładach górniczych i zainteresowanie się Przedsiębiorstwa
tym problemem, staje się niezbędne.
- Wielu synów tragicznie zmarłych górników podejmuje studia na wydziałach
górniczych wyższych uczelni. Poszukują zakładów, które fundując im
stypendia, zapewniają zatrudnienie dla absolwentów kończących studia.
Decyzje o tego rodzaju inwestycji kadrowej również musi podjąć
Przedsiębiorstwo. Informacje o możliwościach przyznawania stypendiów
fundowanych, powinny być przekazywane do wiadomości załóg kopalń
w okresie naboru studentów na studia.
3.3. Rola Fundacji Rodzin Górniczych w systemie pomocy rodzinie dotkniętej
tragicznym wypadkiem.
Fundacja Rodzin Górniczych stanowi uzupełniające ogniwo systemu pomocy
wypracowanego w przemyśle węgla kamiennego. W okresie działalności od
roku 1997 ciągle doskonali formy pomocy dostosowując je do możliwości
finansowych, jakimi dysponuje. Wysiłki w tym zakresie wymagają ciągłej uwagi
i przy odpowiednim zrozumieniu ze strony górniczego środowiska, możliwość
wzrostu ich efektywności może być w pełni realna. Główne kierunki działania
w przedmiotowym zakresie powinny uwzględniać niżej podane problemy.
 Pomoc finansowa przekazywana rodzinom w potrzebie a dotycząca:
- stypendiów dla uczących się dzieci i młodzieży,
- zapomóg powypadkowych,
- zapomóg socjalnych,
- zapomóg na leczenie i rehabilitację,
w zasadzie wyczerpuje formy, jakie powinny być uwzględnione i jakie są
optymalnymi dla górniczych rodzin. Właściwe ich działanie jest
uzależnione wyłącznie od wysokości świadczeń i na tym odcinku problem
będzie zawsze otwarty. Odpowiedni wzrost środków finansowych
w dyspozycji Fundacji, to wyższe świadczenia w każdej z w/w grup,
a potrzeby w tym zakresie na pewno nie mają określonej górnej granicy.
 Zapewnienie Fundacji odpowiedniego poziomu przychodów finansowych
to
podstawowy
kierunek
działania
ludzi
odpowiedzialnych
za
funkcjonowanie tej instytucji. Wieloletnie doświadczenie pozwala na
określenie wniosków w tym zakresie, zrozumienie których w szeroko
rozumianym środowisku, będzie decydowało o efektywności ich
realizacji.
- Fundacja nie może działać tylko w oparciu o dobrowolne przekazy
finansowe od darczyńców społecznych. Grupa tych darczyńców będzie
zawsze
przypadkowa,
przypadkowe
będą
pozyskiwane
środki
finansowe, które nigdy nie zapewnią stabilizacji pomocy finansowej
nawet na osiągniętym poziomie, nie mówiąc o pokryciu potrzeb ich
wzrostu.
- Finansowanie Fundacji musi być oparte przede wszystkim na
przychodach stałych, jakie powinna zapewnić grupa wchodząca w skład
Założycieli Fundacji. Na kwotach uzyskanych z tego źródła muszą być
oparte
wyżej
wymienione
formy
pomocy
finansowej.
Niezależnie od powyższego dążyć należy w sposób ciągły zarówno do
rozszerzenia
grupy darczyńców
zwiększania
wysokości
ich
społecznych,
wpłat.
To
jak
źródło
również
powinno
do
być
wykorzystywane do zasilania pomocy finansowej dla rodzin, ale także
ma ono zapewnić możliwość organizacji wypoczynku, rekreacji,
edukacji młodzieży i inną tego rodzaju działalność.
Grupa Założycieli Fundacji to aktualnie 12 instytucji oraz 5 osób
fizycznych. Od roku 2011 sześć instytucji zobowiązało się do stałych
świadczeń finansowych w oparciu o dwustronne umowy podpisane
z Zarządem Fundacji. Cztery instytucje zadeklarowały werbalnie chęć
corocznego
przekazywania
określonych
środków
finansowych.
Dwie Instytucje: Węglozbyt S.A. i Kopex S.A. nie odpowiadają na
kolejne pisma Zarządu o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie.
To trudne do zrozumienia stanowisko, uzasadnienia którego Zarząd nie
znajduje
w
działaniach
Fundacji.
Budzić
może
zdziwienie
w konfrontacji z pomocą przekazywaną Fundacji przez instytucje nie
mające nic wspólnego z górnictwem.
Podkreślenia wymaga, że niepisany obowiązek wspierania Fundacji,
spoczywa także na osobach fizycznych wchodzących w skład grupy
założycieli. Byłoby nieporozumieniem inne traktowanie tego problemu,
zwłaszcza w sytuacji, kiedy chodzi o udział symboliczny wynikający
po prostu ze zrozumienia swojej roli.
- Innym istotnym źródłem finansowania działalności Fundacji są
dobrowolne składki pracowników kopalń i górniczych instytucji
wspierających, deklarowane już w wysokości od 1 zł./mies. Liczna
grupa ludzi podjęła to wsparcie, ale z rozpoznania Zarządu wynika, że
nie przekracza ona około 50% stanu zatrudnionych w górnictwie.
Tkwią więc tutaj jeszcze znaczące rezerwy finansowe dla wspierania
Fundacji, które jeżeli zostaną uruchomione, pozwolą na wzrost
świadczeń dla potrzebujących rodzin. Są kopalnie, gdzie przekazy
miesięczne z tego źródła sięgają 6 tyś. złotych. Są jednak takie, gdzie
nie przekraczają 1000 złotych. Dotarcie z tym problemem do załóg
zakładów górniczych to stałe wysiłki Zarządu Fundacji, ale ich
efektywność w bardzo wysokim stopniu zależy od poparcia
kierownictw tych zakładów, Związków Zawodowych i ludzi, którzy
mając codzienne kontakty z pracownikami kształtują ich świadomość
i poczucie zawodowej solidarności. Zarząd dysponuje wieloma
przykładami postaw, gdzie zaangażowanie w tym zakresie osób
kompetentnych w kopalni pozwoliło na wzrost świadczeń w ciągu roku
o ponad 100%. Potwierdza to tezę o wyczuleniu górników na krzywdy,
jakie spotkały rodziny kolegów, którym nie sprzyjało górnicze
szczęście. Trzeba tylko w odpowiedni sposób z problemem tym dotrzeć
do ich świadomości i o takie dotarcie apelujemy po raz kolejny do
wszystkich członków górniczych załóg odpowiedzialnych za sprawne
kierowanie zakładem.
- Równie
znaczące
rezerwy
finansowe
dla
Fundacji
tkwią
w możliwościach odpisów przez pracowników na jej cele 1% podatku
od dochodu. Jak dotychczas tylko znikomy procent załóg kopalń
przeznacza ten odpis dla rodzin swoich kolegów, a również w wielu
przypadkach na własne potrzeby, jakie pozwala im zaspakajać Fundacja
swoimi świadczeniami. Ten problem również w wysokim stopniu jest
uzależniony od zaangażowania osób w kopalniach kształtujących
świadomość załóg. I tu po raz kolejny apelujemy o zrozumienie
i poparcie naszych wysiłków.
- Fundacja rozszerzając działalność uzyskała akceptację aktualizacji
statutu w zakresie możliwości pozyskiwania środków finansowych
poprzez organizację imprez dochodowych, czy sprzedaż przedmiotów
promocyjnych
i
wykonywanych
przez
młodzież
na zajęciach
edukacyjnych. Wykorzystanie tych form dochodu będzie także
efektywne, jeżeli zostanie poparte zaangażowaniem w kopalniach ludzi
mających wpływ na postawy załóg w szerokim zrozumieniu tego
problemu.
 Fundacja niezależnie od swoich zasadniczych zadań dotyczących
wspierania finansowego dla rodzin w potrzebie, musi podejmować także
inne zróżnicowane działania pomocowe. W tej grupie podkreślenia
wymagają szczególnie:
- Doskonalenie rehabilitacji zdrowotnej dla inwalidów i innych osób
wymagających szczególnych terapii. Te działania będą prowadzone
poprzez wykorzystywanie ośrodków specjalistycznych oraz rozbudowę
możliwości
własnych
rehabilitacji,
prowadzonej
w
miejscu
zamieszkania osób zainteresowanych.
- Podejmowanie edukacji młodzieży poprzez organizację obozów
wypoczynkowych, połączonych z fachowo prowadzonymi zajęciami
doskonalącymi umiejętności plastyczne, fotograficzne, znajomość
języków obcych itp. Będą w tym zakresie wykorzystywane możliwości,
jakie stwarzają konkursy, wystawy, plenery i inne formy prezentacji
osiągnięć.
- Organizacja wczasów rodzinnych dla rodzin, które z tej formy
wypoczynku nie mogą korzystać poprzez zakłady pracy.
- Organizacja wycieczek krajoznawczych i rekreacyjnych dla rodzin
i młodzieży, także wspólnych dla matek z dziećmi. Rozwijane będzie
urozmaicanie
tych
wycieczek
zajęciami
konkursowymi,
jakie
niezależnie od rozwijania edukacji posiadają także walory integracyjne.
- Organizacja wspólnych wyjazdów na imprezy kulturalno-rozrywkowe.
- Wspólnie z kompetentnymi instytucjami będą podejmowane zadania
zmierzające do pomocy osobom zainteresowanym w doskonaleniu
swoich
kwalifikacji
zawodowych,
czy
w
uzyskiwaniu
takich
kwalifikacji, niezbędnych do znalezienia zatrudnienia i finansowego
uniezależnienia się rodziny.
 Wielokierunkowość zadań podejmowanych przez Fundację, wymaga jej
szerokich
kontaktów
zewnętrznych,
szczególnie
nawiązywanych
z instytucjami działającymi w obszarze przemysłu węgla kamiennego.
W tym celu należy dążyć do określania zasad współpracy w oparciu
o dwustronne czy wielostronne umowy i porozumienia, gdzie będą
określone zasady współpracy i wzajemne zobowiązania stron.
 Współpraca Fundacji z partnerami powinna dotyczyć nie tylko instytucji
zaangażowanych w działaniach przemysłu węgla kamiennego, ale
również władz Gmin działających na terenie Śląska. W tym zakresie
należy zintensyfikować działania, szczególnie na terenach, gdzie
zlikwidowano kopalnie i wiele rodzin z tego tytułu przeżywa trudności
życiowe. Koordynacja działań władz terenowych i Fundacji może mieć tu
szczególną wartość.
 Celowe jest dalsze podejmowanie starań przez Fundację, dotyczących
nawiązywania współpracy z innymi gałęziami górnictwa, a związanych
z koordynacją pomocy dla rodzin górniczych zaangażowanych w tych
gałęziach. Dotychczasowe wysiłki nie przyniosły efektów, co wynikało
m.in. z ograniczonych możliwości fundacji. Aktualnie możliwości te
rosną, stąd problem może być podejmowany z większą intensywnością.
 Szeroki zakres działalności Fundacji określony wyżej podanymi
ustaleniami, a także innymi problemami jakie wynikną, będzie wymagał
dostosowania jej organizacji do nowych zadań i przedsięwzięć.
Organizacja ta musi uwzględniać zaangażowanie wolontariuszy, ale także
osób będących pracownikami. Oczywiście liczba pracowników musi
uwzględniać konieczność minimalizacji kosztów utrzymania Fundacji, ale
bez przesady w tym zakresie. Iluzoryczne oszczędności nie mogą
rzutować na możliwość intensyfikacji efektów. Zarząd powinien
proponować Radzie Fundacji do akceptacji, uzasadnione rozwiązania
zapewniające optymalizację obsady kadrowej, uwzględniającą aktualne
potrzeby określone rocznym planem pracy.
Finansowe wspieranie Fundacji.
Liczba darczyńców, którzy w roku bieżącym wspierali finansowo Fundację (bez
pracowników kopalń) zwiększa się systematycznie. W okresie od miesiąca lipca do końca
sierpnia została wzbogacona następująco:
- w grupie darczyńców instytucjonalnych było to 7 podmiotów, co w sumie od początku roku
daje wielkość 65 instytucji,
- w grupie darczyńców indywidualnych wzrost w tym okresie nastąpił o 9 osób, co od
początku roku da jej wielkość 517 darczyńców,
- łącznie Fundację wsparło od początku roku 582 darczyńców.
Przyjaciele Fundacji,
którzy budują jej prestiż.
Niezależnie od licznych informacji prasowych, do Fundacji jest kierowane szereg pism i kart
z podziękowaniami za pomoc, jaką przekazuje osobom zainteresowanym. Otrzymujemy także
gratulacje za efektywną działalność na rzecz rodzin górniczych.
Oto niektóre z nich:
- w dniu 7 września br. Żona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Anna Komorowska
przesłała list następującej treści:
Do Uczestników
Konferencji „Rodzina - Praca - BezpieczeństwoOdpowiedzialność”
Szanowni Państwo,
Realizacja projektu „Bezpieczna praca - Bezpieczna rodzina. Promocja Społecznej
Odpowiedzialności Przedsiębiorstw w aspekcie bezpieczeństwa i higieny pracy”, którego
zwieńczeniem jest dzisiejsza konferencja, miała duże znaczenie dla upowszechnienia idei
Społecznej
Odpowiedzialności
Biznesu
i
nowatorskiego
spojrzenia
na
problemy
bezpieczeństwa pracy w górnictwie. Hasło projektu doskonale wpisuje się w etos pracy
górniczej, zagrożeń z nią związanych, oraz styl życia i cenione wartości rodzinne braci
górniczej.
Polskie kopalnie mogą być bardziej bezpieczne. Oprócz przysłowiowego „szczęścia
górniczego” potrzeba jest także wspólnego działania naukowców, pracowników przemysłu
oraz związków zawodowych na rzecz bezpiecznej pracy w kopalniach. Rolą pracodawcy jest
tworzenie godnych warunków pracy, ale także dbałość o zabezpieczenie socjalne rodzin
pracowników. Jak pokazały prace konkursowe górnicy i ich rodziny wciąż wymagają i
oczekują troskliwej opieki i większego zainteresowania ze strony tych, w których gestii leży
zapewnienie tym osobom należytej ochrony.
Mam nadzieję, że podejmowanie inicjatyw, podobnych do obecnej, przyniesie
wymierne efekty – zmniejszenie liczby wypadków i ofiar w polskich kopalniach.
Gratuluję organizatorom tego cennego przedsięwzięcia, a laureatów konkursu „Moje
życie po wypadku” bardzo serdecznie pozdrawiam i mam nadzieję, że Państwa prace staną się
inspiracją do poszukiwania lepszych i efektywniejszych rozwiązań w zarządzaniu
przedsiębiorstwem górniczym.
Serdecznie pozdrawiam
Anna Komorowska
Inne przesłane:
- w dniu 27 lipca br. Pan M. D. pisze:
Fundacja Rodzin Górniczych
„Chciałbym serdecznie podziękować za sfinansowanie rehabilitacji domowej. Jest ona
dla mnie szczególnie ważna, ponieważ z racji mojego wieku chciałbym podjąć najszybciej jak
to możliwe aktywność zawodową. Efekt jest zdumiewający nigdy nie sądziłem, że w
warunkach domowych można tyle osiągnąć. W porównaniu do rehabilitacji, którą
przechodziłem w przychodni oraz w szpitalu zdecydowanie ta przeprowadzona w domu
przyczyniła się do uaktywnienia prawej ręki i nogi. Jest to dla mnie ogromne zaskoczenie, że
ktoś proponuje mi tak trafna pomoc po wypadku.”
Serdecznie dziękuje
- w dniu 15 lipca Pan J. P. pisze:
Fundacja Rodzin Górniczych
„Chciałbym poinformować, iż wraz z końcem tego semestru zakończyłem kolejny
stopień edukacji. W związku z tym pragnę złożyć gorące podziękowania dla Fundacji rodzin
Górniczych za wspieranie mnie poprzez przyznane stypendium naukowe oraz wyrażenie
zgody na moje uczestnictwo w wakacyjnych wyjazdach. Umożliwiło mi to zakończenie
studiów a wynikiem bardzo dobrym oraz dostanie się na doktorat w zakresie Bioinżynierii na
Wydziale Podstawowych Problemów Techniki na Politechnice Wrocławskiej.”
Z wyrazami szacunku
J.P.
- w dniu 29 sierpnia br. Pan J.N. pisze m.in.
„… w imieniu własnym i całej mojej rodziny chciałbym serdecznie podziękować za wczasy,
na których możemy być z całą rodziną…Gdyby nie Fundacja to nigdy byśmy nie byli na
wczasach, gdyż nie stać nas na to. Ciągle żyjemy na pożyczkach. …jestem na rencie
wypadkowej, mam sześcioro dzieci w tym troje z orzeczeniem o niepełnosprawności. …mam
córeczkę, która ma 7 lat … i ciągle jeździmy z nią na rehabilitację do Centrum Zdrowia
Dziecka, w miesiącu 6-8 razy … otrzymujemy stypendia dla dzieci i jest nam łatwiej znosić te
problemy .., na wakacjach możemy cieszyć się sobą i dzięki Fundacji marzenia się spełniają.
… Jeszcze raz dziękuję za pomoc finansową, stypendia dla dzieci im wczasy rodzinne … aby
Bóg dał Wam dużo siły, abyście mogli dalej dawać ludziom radość i uśmiech na twarzy,
ludziom którym los sprawił, że dzieci nie mają pełnych rodzin, bo brakuje ojców, lub takim
jak ja, co ulegli wypadkom.”
Z poważaniem
J.N.
- Jak w każdym roku, uczestnicy letniej akcji wypoczynkowej, a także korzystający z innych
świadczeń przesłali w 2011 roku do Zarządu kilkadziesiąt kart z podziękowaniami i
życzeniami.
Cytujemy niektóre z nich:
„Głęboko wierzę, że okazywana przez FUNDACJĘ siła Serca i przyjazna dłoń będzie nas
wspierać cały czas”.
M.G. z córkami
„Serdeczne pozdrowienia z Krzyży, wraz z podziękowaniami za możliwość spędzenia tak
wspaniale czasu,
przesyła rodzina B.
- Pani B. z synem D.
„ Pragnę podziękować całemu Zarządowi Fundacji Rodzin Górniczych i ich pracownikom …
za okazaną nam pomoc, dobroć serca, dobre słowo oraz pomoc finansową na rehabilitację
mojego syna D. To co wy robicie dla nas to przez całe moje życie 50 lat nikt nie zrobił …
nikt nie wyciągnął do nas pomocnej dłoni. My z D. nigdy o Was nie zapomnimy …
Jak zobaczycie te zdjęcia to pomyślicie, że to jest normalne dziecko, ale tak nie jest.
D. wygląda dzięki mnie na okaz zdrowia, ale nie mówi i może chodzić tylko kilka kroków
(ma 26 lat) … Dla mnie jest najważniejsze, że go mam i kocham nad życie …”
- Rodzina L.
„Zwracam się z gorącym podziękowaniem do Zarządu Fundacji Rodzin Górniczych
w imieniu własnym jak i moich dzieci za umożliwienie skorzystania nam z dwu
tygodniowych wczasów w Ustroniu Morskim – Sianożęty. Moja wdzięczność jest tym
większa, iż odpłatność za wypoczynek był w niskiej cenie, więc mogłem z niego skorzystać.
Jestem wdową od dwóch lat, samotnie wychowuje czwórkę dzieci. Od śmierci męża nigdzie
nie wyjeżdżaliśmy całą rodziną z powodu finansów. Wasza Fundacja umożliwiła nam taki
wyjazd, była to najpiękniejsza rzecz, która nas spotkała w ostatnim czasie. Dla mnie jak
i dla moich dzieci była to prawdziwa odskocznia od rzeczywistości, żadnych problemów
życia codziennego, tylko odpoczynek. Ten wyjazd dostarczył nam dużo dobrej energii i
pokazał nam, że wspólnie z całą rodziną i z waszą pomocą pokonamy wszelkie napotkane
trudności. Jeszcze raz dziękuję całej Fundacji za ten wyjazd.”
Mówili o nas
6 lipca 2011r.
Wywiad Prezesa Zarządu dla radia „M” na temat realizacji projektu „Bezpieczna pracaBezpieczna rodzina”.
8 lipca 2011r. Dziennik Zachodni
Informacja o podjęciu przez Fundację współpracy z Wojewódzkim Urzędem Pracy
w Katowicach dla realizacji tematu finansowanego ze środków Unii Europejskiej,
a dotyczącego możliwości zatrudnienia wdów górniczych.
14 lipca 2011r. Miesięcznik „Kompania Węglowa”
Informacja dotycząca realizacji tematu „Bezpieczna praca-Bezpieczna rodzina”.
4 sierpnia 2011r. Trybuna Górnicza
Informacja o efektach zbiórek pieniężnych prowadzonych przez Fundację w oparciu o zgodę
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.
25 sierpnia 2011r. Strona internetowa WUP
Informacja dotycząca podpisania umowy partnerskiej między WUP w Katowicach,
Powiatowym Urzędem Pracy w Jastrzębiu Zdroju, Uniwersytetem Śląskim i Fundacją Rodzin
Górniczych, dotyczącej realizacji projektu finansowanego ze środków Unii Europejskiej
w sprawie zapewnienia wdowom górniczym możliwości zatrudnienia zawodowego.
29 sierpnia 2011r. Radio „M”
Wywiad z Prezesem zarządu na temat pomocy wdowom górniczym w znalezieniu pracy oraz
dotyczący treści książki pt. ”Podstawowe zasady bezpiecznego zachowania w wyrobiskach
górniczych”.
5 września 2011r. Gazeta Wyborcza
Informacja o konferencji w Głównym Instytucie Górnictwa, zamykającej temat „Bezpieczna
praca-Bezpieczna rodzina”.
5 września 2011r. Portal NETTG.PL
Informacja o konferencji w Głównym Instytucie Górnictwa, zamykającej temat „Bezpieczna
praca-Bezpieczna rodzina”.
7 września 2011r. Portal NETTG.PL
Informacja zawiera omówienie publikacji Pt. „ Niebezpieczna praca-Silna Rodzina” jako
wyniku realizacji tematu dotyczącego systemu pomocy rodzinom górniczym w przemyśle
węgla kamiennego.
8 września 2011r. Trybuna Górnicza
Notatka dotycząca informacji o konferencji w Głównym Instytucie Górnictwa, gdzie
dokonano podsumowania prac prowadzonych w ramach realizacji tematu „Bezpieczna pracaBezpieczna rodzina”.
12 września 2011r. TV Silesia.
Na portalu internetowym omówiono efekty prac konferencji w Głównym Instytucie
Górnictwa w dniu 7 września, poświęconej omówieniu tematu „Bezpieczna praca-Bezpieczna
rodzina”.
12 września 2011r. Na stornie „Kościół, wiara .pl ”
Pod hasłem „W stronę Boga” Arcybiskup Damian Zimoń wspomina o wynikach prac
konferencji w Głównym Instytucie Górnictwa z dnia 7 września br.
13 września 2011r. Dziennik Zachodni
Omówienie prac realizacyjnych nt. projektu „Bezpieczna praca-Bezpieczna rodzina”, pod
kątem określenia obowiązków pracodawców w zakresie pomocy rodzinom dotkniętym
tragicznymi zdarzeniami.
22 września 2011r. Trybuna Górnicza
„Co górnik o bhp wiedzieć powinien”. Notatka o ukazaniu się książki autorstwa Bogdana
Ćwięka nt. „Podstawowe zasady bezpiecznego zachowania w wyrobiskach górniczych”.
Książkę w cenie 7,50zł za egzemplarz można nabyć w Wydawnictwie Górniczym lub
w sekretariacie Fundacji.
25 września 2011r. NETTG.PL
„Czekamy na decyzję Trybunału”- wywiad z przewodniczącą Stowarzyszenia Górniczych
Wdów Ewą Nowak na temat sytuacji finansowej wdów, które zgodnie z ustawą z 1999r.
utraciły prawo do renty.
29 września 2011r. Trybuna Górnicza
„Związkowe wsparcie dla górniczych rodzin”. Notatka o podpisaniu Porozumienia między
Fundacją Rodzin Górniczych i Związkiem Zawodowym „Kadra”, dotyczącej współpracy w
zakresie aktywizacji załóg kopalń na rzecz wspierania Fundacji.
„ Pomysł na integrację”. Notatka o wycieczce, jaka Fundacja zorganizowała do Brennej
(Ośrodek Sawana) dla rodzin z dziećmi. W czasie pobytu w dniach od 23 do 25 września,
uczestnicy wzięli m.in. udział w szeregu konkursach sprawnościowych oraz w quizie
dotyczącym wiedzy o fundacji. Zwycięzcy konkursów otrzymali nagrody, zwycięzca quizu
Puchar Prezesa Zarządu Fundacji, a wszyscy uczestnicy pamiątkowe dyplomy.