Przedmowa

PRZEDMOWA
Sześćdziesiąt lat temu, w dniu 15 listopada 1945 r. prof. Kazimierz Idaszewski w
„Małej Sali Elektrycznej” gmachu przy ul. Smoluchowskiego 19, swoim wykładem z
maszyn elektrycznych zainaugurował powojenną historię Szkolnictwa Wyższego we
Wrocławiu. Wykład ten dał początek działalności Politechniki Wrocławskiej oraz
Oddziału Elektrycznego, będącego wówczas częścią Wydziału MechanicznoElektrotechnicznego. Profesor Kazimierz Idaszewski, wraz z prof. Władysławem
Ślebodzińskim oraz prof. Henrykiem Kuczyńskim i licznie przybywającymi ze
wszystkich stron kraju studentami i pracownikami naukowymi, zajęli się odbudową
gmachów Politechniki i organizacją ocalałych laboratoriów. W roku akademickim
1949/50 Oddziały Elektryczny i Mechaniczny stały się samodzielnymi Wydziałami.
Na Wydziale Elektrycznym od samego początku funkcjonowała Katedra Maszyn
Elektrycznych, kierowana przez profesora Władysława Kołka oraz Katedra Pomiarów
Elektrycznych kierowana przez prof. K. Idaszewskiego. Po odejściu w 1953 r. prof.
W. Kołka do Krakowa (AGH), Katedrą Maszyn Elektrycznych kierował prof. Paweł
Nowacki, a z kolei po jego odejściu w 1958 r. do Instytutu Badań Jądrowych w
Warszawie – prof. Andrzej Kordecki. W roku 1963, z Katedry Maszyn Elektrycznych,
wyłoniła się Katedra Napędu Elektrycznego, której kierownikiem został prof. Feliks
Andrzejewski. Po przejściu prof. K. Idaszewskiego na emeryturę w 1962 r., Katedrą
Pomiarów Elektrycznych kierowali kolejno: prof. Jarosław Kuryłowicz, prof. Ryszard
Gotszalk i prof. Wojciech Fuliński.
Te trzy Katedry to podwaliny obecnego Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów
Elektrycznych. W roku 1998, do Zakładów Naukowo-Dydaktycznych: Maszyn
Elektrycznych (kierowanego przez prof. Konrada Schoeppa) i Napędów
Elektrycznych (kierowanego przez prof. Teresę Orłowską-Kowalską), tworzących od
1968 r. Instytut Układów Elektromaszynowych (przemianowany w 1990 r. na Instytut
Maszyn i Napędów Elektrycznych), został dołączony Zakład Przyrządów i Systemów
Pomiarowych (kierowany przez prof. Zdzisława Nawrockiego).
Zmiany organizacyjne lat 70-tych, a następnie lat 90-tych, zwiększyły potencjał
naukowy i materialny połączonych katedr i zaowocowały nowymi dynamicznie
rozwijanymi kierunkami badań. Wynikiem prac naukowo-badawczych i
organizacyjnych oraz talentu naszych nauczycieli i poprzedników są trzy Szkoły
Naukowe, których jesteśmy kontynuatorami. Są to:
− Szkoła Naukowa Maszyny Elektryczne, której twórcami byli profesorowie:
Kazimierz Idaszewski, Władysław Kołek, Paweł Nowacki i Andrzej Kordecki.
Kontynuatorami tej Szkoły byli: prof. Jerzy Winkler, doc. Stanisław Szewczuk,
doc. Władysław Karwacki, doc. Kazimierz Radwan, doc. Zbigniew Szmorliński, a
obecnie są profesorowie: Konrad Schoepp, Bogumił Węgliński, Ignacy
Dudzikowski, Jan Zawilak oraz doktorzy habilitowani: Ludwik Antal i Krzysztof
Makowski;
− Szkoła Naukowa Automatyka Napędu Elektrycznego, której twórcą był prof. Feliks
Andrzejewski, doktorant prof. P. Nowackiego. Kontynuatorami tej Szkoły byli:
doc. Henryk Mońka, doc. Władysław Kędzior, prof. Andrzej Trzynadlowski (od
1979 za granicą), a obecnie: prof. Teresa Orłowska-Kowalska oraz doktorzy
habilitowani: Krzysztof Pieńkowski i Bogusław Karolewski;
− Szkoła Naukowa Metrologia Elektryczna, której twórcami byli profesorowie:
Kazimierz Idaszewski, Jarosław Kuryłowicz i Zbigniew Orzeszkowski.
Kontynuatorami tej Szkoły byli: profesorowie Ryszard Gotszalk, Wojciech
Fuliński, Jerzy Jaskulski, Michał Lisowski, docenci: Grzegorz Hiler, Władysław
Gąsowski, Kazimierz Morawski, a obecnie prof. Zdzisław Nawrocki i doc. Roman
Myszkowski.
W ramach Szkół Naukowych rozwijane są badania z zakresu:
− metod analizy i syntezy zjawisk elektromagnetycznych w maszynach
elektrycznych, teoretycznych i eksperymentalnych badań pól magnetycznych w
maszynach elektrycznych, ze szczególnym uwzględnieniem maszyn o magnesach
trwałych oraz maszyn o budowie niesymetrycznej;
− metod modelowania matematycznego i projektowania złożonych układów
napędowych oraz przekształtników energoelektronicznych do zasilania i
sterowania silnikami prądu stałego i przemiennego, metod sterowania
bezczujnikowego układów napędowych z silnikami indukcyjnymi oraz
synchronicznymi o magnesach trwałych, metod estymacji zmiennych stanu,
zakłóceń i parametrów silników elektrycznych przy wykorzystaniu obserwatorów
stanu i metod sztucznej inteligencji, diagnostyki napędów indukcyjnych;
− teorii pomiarów, pomiarów wielkości elektrycznych o charakterze statycznym i
dynamicznym, systemów pomiarowych do badania materiałów magnetycznych,
pomiarów właściwości elektromagnetycznych stali niemagnetycznych, pomiarów
elektrometrycznych, systemów do analizy i syntezy sygnałów elektrycznych,
systemów do sprawdzania komparatorów i przekładników prądowych, pomiarów i
analizy
parametrów
określających
jakość
energii,
kompatybilności
elektromagnetycznej, systemów do pomiarów przemysłowych.
Z okazji 60-lecia Politechniki Wrocławskiej, Wydziału Elektrycznego oraz
Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych, w kilkunastu artykułach
przeglądowych przypominamy główne kierunki badań prowadzonych w latach
ubiegłych i ich najważniejsze osiągnięcia oraz przedstawiamy niektóre wyniki obecnie
realizowanych w Instytucie prac badawczych.
Prof. dr hab. Teresa Orłowska-Kowalska
Dyrektor Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych