Zestawy Tnące STIHL - Logo eStokrotka.pl

Transkrypt

Podręcznik
Piły łańcuchowe i prowadnice
1999-03
Spis treści
1.
2.
2.1
2.2
Wstęp
2
Piły łańcuchowe Oilomatic
3
Wprowadzenie
3
Budowa i mechaniczna zasada
funkcjonowania
3
2.3
Parametry piły łańcuchowej
4
2.3.1 Podziałka piły łańcuchowej
4
2.3.2 Szerokość ogniwa prowadzącego
5
2.4
Format numeru katalogowego
5
2.5
Typy pił łańcuchowych Oilomatic
5
2.5.1 Podstawowe typy
6
2.5.2 Modele
6
2.5.3 Systematyka nazewnictwa
6
2.5.3.1 Nazwa skrócona
7
2.5.3.2 Systematyka nazw skróconych
7
2.5.4 Piły łańcuchowe Oilomatic Rapid
8
2.5.4.1 Rapid Standard (RC)
8
2.5.4.2 Rapid Standard X (RCX)
8
2.5.4.3 Rapid Micro (RM)
8
2.5.4.4 Rapid Micro 2 (RM2)
9
2.5.4.5 Rapid Micro X (RMX)
9
2.5.4.6 Rapid Super (RS)
9
2.5.4.7 Rapid Super L (RSL)
9
2.5.4.8 Rapid Duro (RD)
10
2.5.5 Piły łańcuchowe Oilomatic Picco
10
2.5.5.1 Picco Micro (PM)
10
2.5.5.2 Picco Micro 1 (PM 1)
10
2.5.5.3 Picoo Micro Mini (PMN)
11
2.5.5.4 Oilomatic Picco Micro X (PMX)
11
2.6
Piły łańcuchowe o niskiej skłonności do
odbić
11
2.7
Zasada działania piły łańcuchowej
Oilomatic
12
2.7.1 Informacje ogólne
12
2.7.2 Geometria ogniwa tnącego – płaszczyzny
i kąty
12
2.7.3 Proces skrawania
14
2.8
Użytkowanie piły łańcuchowej
15
2.8.1 Montaż piły łańcuchowej
15
2.8.2 Napięcie piły łańcuchowej
15
2.8.3 Docieranie piły łańcuchowej
16
2.8.4 Smarowanie piły łańcuchowej
16
2.8.4.1 Zasada działania systemu STIHL
Oilomatic
18
2.8.4.2 Olej smarny
19
2.9
Ostrzenie
20
2.9.1 Informacje ogólne
20
2.9.2 Przygotowanie piły łańcuchowej do
ostrzenia
20
2.9.3 Pilniki i uchwyty
21
2.9.4 Przyrząd do ostrzenia FG1
24
2.9.5 Przyrząd do ostrzenia FG2
24
2.9.6 Ostrzarka elektryczna HOS
24
2.9.7 Uniwersalna ostrzarka elektryczna USG
25
2.9.8 Kontrola kąta
25
2.9.9 Błędy podczas ostrzenia
26
2.10 Naprawa pił łańcuchowych Oilomatic 27
2.10.1 Uwagi wstępne
27
2.10.2 Wymiana ogniw
27
2
3.
3.1
3.2
3.3
3.4
3.3.1
3.3.2
3.4.1
3.4.2
Prowadnice Ematic
Wprowadzenie
Forma i zasada funkcjonowania
Parametry
Numery katalogowe
Przyłącze
Szerokość rowka prowadnicy
Format
Kodowanie numerów katalogowych
28
28
28
29
30
30
30
30
31
3.5
Typy
32
3.5.1 Duromatic E
32
3.5.2 Rollomatic E
32
3.5.2.1 Rollomatic E-Standard
33
3.5.2.2 Rollomatic E-Light
33
3.5.2.3 Rollomatic Mini
34
3.5.2.4 Rollomatic E-Super
34
3.6
Zasada STIHL Ematic
34
3.7
System STIHL Ematic
35
3.9
Naprawa
36
3.8
Konserwacja
36
3.9.1 Usuwanie gratów – wyrównywanie ścian
rowka prowadnicy
36
3.9.2 Prostowanie
37
3.9.3 Poszerzanie rowka prowadnicy
37
3.9.4 Obciskanie rowka prowadnicy
38
3.9.5 Wymiana zwrotnicy gwiaździstej
38
4.
Koło napędowe piły łańcuchowej
40
4.1
Konstrukcja i mechaniczna zasada
funkcjonowania
40
4.2
Warianty
40
4.2.1 Koło profilowane (PKRD)
40
4.2.2 Koło pierścieniowe (RKRD)
41
4.3
Kontrola, wymiana
41
5.
Obraz uszkodzeń – przyczyny, usuwanie
42
5.1
42
5.1.1 Ogniwa prowadzące
42
5.1.2 Zęby tnące i ogniwa łączące
45
5.1.3 Ogranicznik zagłębiania
50
5.1.4 Nieprawidłowe kąty ostrza
51
5.2
Prowadnice
53
5.3
Koła napędowe piły łańcuchowej
54
6.
6.1
6.1.1
6.1.2
6.1.3
6.2
6.3
6.3.1
6.3.2
6.3.3
6.3.4
6.3.5
6.4
Akcesoria serwisowe
55
Środki smarne i konserwujące
55
Olej smarny do pił łańcuchowych STIHL
„Bioplus”
55
Syntetyczny olej smarny do pił
łańcuchowych STIHL
55
Środek do czyszczenia pił łańcuchowych
STIHL
55
Środki pomocnicze i kontrolne
55
Narzędzia i urządzenia do ostrzenia 55
Pilniki do ostrzenia pił łańcuchowych 55
Uchwyty do pilników STIHL
55
Zestawy do ostrzenia STIHL
55
Przyrządy do ostrzenia STIHL
55
Ostrzarki STIHL
55
Narzędzia i urządzenia do konserwacji 56
1.
Wstęp
Wydajność pracy z pilarką łańcuchową
zależy w głównej mierze od trzech czynników:
• konstrukcja i moc pilarki łańcuchowej,
• rodzaj i stan zestawu tnącego (piła
łańcuchowa, prowadnica i koło napędu
piły łańcuchowej),
• technika pracy operatora pilarki.
Pracę siłową wykonuje piła łańcuchowa,
jest to zatem element, który wywiera największy wpływ na wydajność pracy
z pilarką. Stąd też duże znaczenie ma
poprawne
użytkowanie,
konserwacja
i naprawa zestawu tnącego.
Niniejszy podręcznik ma stanowić wytyczną odnośnie odpowiedniego wyboru,
poprawnego użytkowania i fachowej konserwacji zestawu tnącego.
2
2.
2.1
Wprowadzenie
STIHL produkuje piły łańcuchowe dostosowane do każdego rodzaju i grubości
drewna, każdej pilarki i każdego zakresu
mocy. Program pił łańcuchowych STIHL
jest idealnie dopasowany do każdego
rodzaju zastosowania.
Wszystkie piły łańcuchowe STIHL są
wyposażone w opatentowany system
Oilomatic przedłużający ich żywotność.
Każda piła łańcuchowa wyprodukowana
przez firmę STIHL to piła łańcuchowa
Oilomatic.
2.2
Budowa i mechaniczna zasada funkcjonowania
Piła łańcuchowa wraz z prowadnicą
i kołem napędowym tworzą zestaw tnący.
Piły łańcuchowe STIHL to piły trzywarstwowe skonstruowane zawsze w oparciu
o taką samą zasadę. Różnią się jednak
profilem ogniw tnących (typ piły łańcuchowej) i wymiarami poszczególnych ogniw
Przednie (zgodnie z kierunkiem przesuwu
piły łańcuchowej) ściany ogniw prowadzących są zaokrąglone, dzięki czemu
oczyszczają rowek prowadnicy.
Oba zewnętrzne rzędy ogniw tworzą
rozmieszczone naprzemiennie ogniwa
tnące i ogniwa łączące. Ogniwa tnące (1,
Odpowiednio do szerokości rowka prowadnic STIHL Ematic STIHL produkuje
piły łańcuchowe Oilomatic z ogniwami
prowadzącymi o szerokości: 1,1; 1,3; 1,5;
1,6; i 2,0 mm.
(podziałka i szerokość ogniwa prowadzącego).
Na zamieszczonym powyżej rysunku
przedstawione
zostały
pojedyncze
elementy piły łańcuchowej Oilomatic oraz
ich nazewnictwo.
5) stanowią rzeczywisty element roboczy
piły łańcuchowej. Forma i stan krawędzi
tnącej ogniwa mają decydujący wpływ na
wydajność cięcia. Zlokalizowane przed
krawędziami tnącymi ogniw ograniczniki
zagłębiania (7) ustalają głębokość zagłębiania krawędzi tnących w drewno.
Środkowy rząd składa się zawsze
z jednakowych ogniw - ogniw prowadzących (4). Ogniwa te przenoszą za pośrednictwem koła napędowego moc napędową
silnika na piłę łańcuchową. Jednocześnie
ogniwa prowadzące poruszające się
w rowku prowadnicy zapewniają boczne
prowadzenie piły łańcuchowej.
Zgodnie z zasadą konstrukcji piły łańcuchowej STIHL Oilomatic za co
3
2.3
drugim ogniwem prowadzącym jest
umieszczone ogniwo tnące, naprzemiennie prawe i lewe. (W modelach specjalnych Full-Skip i Semi-Skip ogniwa tnące
dzieli odpowiednio większa względnie
nieregularna odległość)
Przeciwlegle do ogniw tnących i na odcinkach pomiędzy ogniwami tnącymi są
umieszczone ogniwa łączące (2, 6). Ich
konstrukcja jest podobna do korpusu (9)
ogniw tnących i razem z nimi tworzy
płaszczyznę, po której piła łańcuchowa
przesuwa się na prowadnicy.
Parametry piły łańcuchowej
Piłę łańcuchową opisują zasadniczo trzy
różne parametry:
• Podziałka stanowi przyporządkowanie
piły łańcuchowej do modeli pilarek (klasy mocy).
• Szerokość ogniwa prowadzącego
stanowi przyporządkowanie piły łańcuchowej do prowadnic o określonej szerokości rowka.
• Długość piły łańcuchowej jest definiowana przez długość prowadnicy
i wyrażana w ilości ogniw prowadzących.
2.3.1
Podziałka piły łańcuchowej
Wzajemny stosunek wymiarów poszczególnych ogniw piły łańcuchowej jest stały.
Wielkość ogniw tnących i jednocześnie
pozostałych ogniw piły łańcuchowej jest
ustalana za pomocą podziałki.
Do ustalenia podziałki należy zmierzyć
odległość dzielącą środek nitu i środek
trzeciego z kolei nitu, a następnie podzielić
W przypadku pił łańcuchowych o niskiej
skłonności do odbić na miejscu standardowego ogniwa łączącego poprzedzającego po przeciwległej stronie ogniwo tnące
jest umieszczone ogniwo z trzema garbami (8), które w szczególnie miękki
i pozbawiony odbić sposób wprowadza
ogniwo tnące w drewno.
Wszystkie ogniwa piły łańcuchowej są
połączone ze sobą za pomocą nitów, przy
czym środkowy rząd elementów piły łańcuchowej (ogniwa prowadzące) jest przegubowy w stosunku do obu rzędów zewnętrznych (ogniwa tnące i ogniwa łączące).
Każde ogniwo piły łańcuchowej jest poddawane określonym obciążeniom. Nity
i ogniwa prowadzące muszą przy odpowiednim oporze związanym z cięciem
przekazywać do łańcucha pełną moc
napędową silnika. Siła ta rozkłada się po
połowie na ogniwa tnące i ogniwa łączące.
uzyskany wymiar przez dwa. (Pomiary
pomiędzy pierwszym i trzecim z kolei
nitem są konieczne, gdyż odległość dzieląca otwory jest różna w przypadku ogniw
prowadzących i ogniw tnących względnie
ogniw łączących.) Wynik stanowi podziałka wyrażona w milimetrach, którą zgodnie
z międzynarodowym zwyczajem podaje
się również w calach (9,32 mm – 3,8’’).
Wymiar ten jest wybijany na każdym
ogniwie tnącym w okolicy ogranicznika
zagłębiania.
4
2.3.2
Szerokość ogniwa prowadzącego
Szerokość ogniwa prowadzącego to wymiar, który stanowi przyporządkowanie piły
łańcuchowej do określonych prowadnic
(szerokość rowka prowadnicy). Szerokość
ogniwa prowadzącego musi być zgodna
z szerokością rowka prowadnicy; stanowi
to gwarancję dokładnego dopasowania piły
łańcuchowej do danego modelu prowadnicy.
Wymiar jest podawany w milimetrach.
Ostatnia cyfra odpowiedniego wymiaru jest
wybijana na każdym ogniwie prowadzącym
piły łańcuchowej.
2.4
Format numeru katalogowego
Numer katalogowy pił łańcuchowych Oilomatic STIHL zawiera zakodowane dane na
temat podziałki piły łańcuchowej, a także
szerokości i ilości ogniw prowadzących.
Numer katalogowy składa się z trzech
ciągów cyfr o długości 4, 3 i 4 znaków.
W pierwszym ciągu cyfr (xxxx ... ....) jest
zakodowany typ piły łańcuchowej; dwie
pierwsze cyfry ciągu noszą we wszystkich
typach pił łańcuchowych wartość „36”, „37”,
„38” lub „39”. Dwie kolejne cyfry to numer
porządkowy typu piły łańcuchowej.
XXXX
Typ piły
łańcuchowej
(forma ogniwa
tnącego,
podziałka piły
łańcuchowej,
szerokość
ogniwa
prowadzącego)
XXX
Wewnętrzny
kod firmowy
XXXX
Ilość ogniw
prowadzących
Przykład
3859
000
0060
Cztery cyfry ostatniego ciągu cyfr (.... ...
xxxx) definiują ilość ogniw prowadzących,
a co za tym idzie długość piły łańcuchowej.
5
2.5
Typy pił łańcuchowych Oilomatic
Program pił łańcuchowych STIHL obejmuje
dwa podstawowe typy o dwóch lub czterech wariantach oraz różne modele specjalne przeznaczone do zastosowań specjalistycznych.
2.5.1
Podstawowe typy
2.5.2
Modele
2.5.3
Standardowe piły łańcuchowe z konstrukcją ogniw o „normalnej wysokości” to piły
łańcuchowe Oilomatic Rapid.
Pod względem formy zastosowanych
ogniw tnących (profil ogniwa) wyróżniane
są różne modele pił łańcuchowych:
Piły łańcuchowe z ogniwami tnącymi
z niską konstrukcją ogniw (niski profil) są
przeznaczone do małych pilarek i noszą
nazwę Oilomatic Picco.
Piły łańcuchowe
o zębach okrągłych
Piły łańcuchowe
o zębach typu półdłuto
Piły łańcuchowe
o zębach typu dłuto
Piły łańcuchowe
z metali twardych
=
Standard
=
Micro
=
Super
=
Duro
Systematyka nazewnictwa
Nazwy poszczególnych typów pił łańcuchowych składają się z oznaczenia typu
podstawowego oraz modelu (profil zęba).
Budowa i podział systematyki pił łańcuchowych STIHL zostały zaprezentowane
na poniższym schemacie.
STIHL Oilomatic
Rapid (R.)
Picco (P.)
Standard (RC)
Micro (RM)
Micro (PM)
Micro-Mini (PMN)
Super (RS)
Duro (RD)
6
2.5.3.1
Nazwa skrócona
Dla ułatwienia identyfikacji pił łańcuchowych STIHL wraz z ich wszystkimi
danymi technicznymi oprócz oznaczeń
standardowych stosowany jest również
system nazw skróconych.
2.5.3.2
Systematyka nazw skróconych
X X X X
X
XX
Wersja specjalna
Niska skłonność
do odbić
W tym alfanumerycznym systemie
każdemu pojęciu i każdej właściwości
odpowiada odpowiednia cyfra lub liczba.
Model (profil
zęba)
Typ podstawowy
Nazwa skrócona może wystąpić np.: za
opisem „STIHL Oilomatic .....”. Ten
system nazewnictwa ma tę zaletę, że
zawierające wszystkie informacje oznaczenie piły łańcuchowej jest stosunkowo
krótkie.
Szerokość
ogniwa prowadzącego
Podziałka
Podziałka
1
=
1/4’’
2
=
.325’’
3
=
3/8’’
4
=
.404’’
5
=
1/2’’
6
=
3/8’’ Picco
=
=
=
=
=
=
6,35 mm
8,25 mm
9,32 mm
10,26 mm
12,70 mm
9,32 mm
Model (profil ogniwa)
C
=
Chipper (Standard)
M =
Micro
S
=
Super
D
=
Duro
Piła łańcuchowa o niskiej skłonności
do odbić
1
=
„3-garbowe” ogniwo łączące
w piłach łańcuchowych Picco
2
=
„3-garbowe” ogniwo łączące
w piłach łańcuchowych Rapid
Wersja specjalna
F
=
Full-Skip
H
=
Semi-Skip
L
=
Szlif krawędziowy
N
=
Mini
X
=
Cięcie wzdłużne
RMH=
Harvester
Szerokość ogniwa prowadzącego
1
=
1,1 mm
=
.043’’
3
=
1,3 mm
=
.050’’
5
=
1,5 mm
=
.058’’
6
=
1,6 mm
=
.063’’
0
=
2,0 mm
=
.080’’
Typ podstawowy
R
=
Rapid
P
=
Picco
Przykłady nazw skróconych
Typ piły 3991: STIHL Oilomatic 36 RM
Typ piły 3976: STIHL Oilomatic 25 RM 2
Typ piły 3868: STIHL Oilomatic 36 RS
Typ piły 3924: STIHL Oilomatic 45 RSF
Typ piły 3876: STIHL Oilomatic 63 PM
Typ piły 3943: STIHL Oilomatic 36 RD
7
= 3/8’’ Rapid Micro – 1,6
= 0.325’’ Rapid Micro 2 – 1,5
= 3/8’’ Rapid Super – 1,6
= 0.404’’ Rapid Super – 1,5
= 3/8’’ Picco Micro – 1,3
= 3/8’’ Rapid Duro – 1,6
2.5.4
Piły łańcuchowe Oilomatic Rapid
2.5.4.1
Rapid Standard (RC)
Rapid Standard to piła łańcuchowa
z okrągłym zębem, której konstrukcja
sprawdza się już od dziesiątków lat. Jej
trwała i odporna konstrukcja pozwala na
uzyskanie dobrej wydajności cięcia
każdego rodzaju drewna. Wysunięty do
przodu ogranicznik zagłębiania zmniejsza skłonność do odbijania i sprawia, że
piła pracuje jednostajnie.
2.5.4.2
Rapid Standard X (RCX)
Piła łańcuchowa Rapid Standard X to
specjalny model przeznaczony do cięcia
wzdłużnego. Szczególnie nadaje się do
zastosowania w połączeniu z urządzeniami do cięcia wzdłużnego STIHL LSG
420 i LSG 950 oraz w przenośnym
tartaku LOGOSOL. Forma zębów tnących piły RCX jest taka sama jak forma
zębów tnących normalnej piły łańcuchowej Rapid Standard, różni się od niej
jednak zmienionym kątem natarcia,
kątem ostrza oraz odstępem ogranicznika zagłębiania.
2.5.4.3
Rapid Micro (RM)
Piła łańcuchowa RM stanowi kolejny
etap rozwoju sprawdzonej piły łańcuchowej Rapid Standard stosowanej
z powodzeniem na całym świecie.
Wąska i jednocześnie spłaszczona
bocznie forma zębów tnących piły RM
redukuje opory występujące podczas
cięcia zapewniając w ten sposób bardzo
dobrą wydajność cięcia każdego rodzaju drewna – nawet drewna zamarzniętego. Wysunięty do przodu i wygięty na
bok ogranicznik zagłębiania zmniejsza
skłonność do odbijania sprawiając, że
piła pracuje bardzo jednostajnie.
Krąg użytkowników
Rapid Standard to piła przeznaczona
w szczególności do zastosowań półprofesjonalnych i dla majsterkowiczów;
również dla użytkowników, którzy nie
dysponują odpowiednim doświadczeniem w zakresie eksploatacji i konserwacji pił łańcuchowych.
Uniwersalna piła łańcuchowa przeznaczona do pracy w ciężkich warunkach
profesjonalnych i półprofesjonalnych
w rolnictwie, przemyśle budowlanym
i branży leśnej; przeznaczona również
dla majsterkowiczów i użytkowników
okazjonalnych.
Zakresy zastosowania
Do wszystkich zakresów prac.
Wycinka, przycinanie na długość
i okrzesywanie. Uniwersalne zastosowanie w rolnictwie, budownictwie, jak
również w do celów hobbystycznych
i okazjonalnych.
Konserwacja piły łańcuchowej
Do ostrzenia piły łańcuchowej równie
dobrze nadaje się pilnik okrągły
z uchwytem, przyrząd do ostrzenia oraz
ostrzarka elektryczna. RC toleruje niewielkie
błędy
związane
z nieprawidłowym ostrzeniem.
ostrzarka elektryczna. Dla zapewnienia
jednostajnej pracy piły łańcuchowej przy
ostrzeniu należy zachować dokładność.
8
2.5.4.4
Rapid Micro 2 (RM2)
Rapid Micro 2 to piła łańcuchowa typu
Rapid Micro wyposażona dodatkowo
w garbowane ogniwo łączące przed
każdym ogniwem tnącym. Ogniwo takie
redukuje skłonność do odbić.
2.5.4.5
Rapid Micro X (RMX)
Rapid Micro X to specjalna piła łańcuchowa do cięcia wzdłużnego przeznaczona do stosowania w urządzeniach
do cięcia wzdłużnego STIHL LSG 420
i LSG 950 oraz w przenośnym tartaku
LOGOSOL. Forma zębów tnących piły
RMX jest taka sama jak forma zębów
tnących normalnej piły łańcuchowej
Rapid Micro, różni się od niej jednak
zmienionym kątem natarcia, kątem
ostrza oraz odstępem ogranicznika
zagłębiania.
2.5.4.6
Rapid Super (RS)
Piła łańcuchowa Rapid Super o zębach
typu dłuto to piła o dużej wydajności
przeznaczona przede wszystkim do
zastosowań profesjonalnych.
Ostre krawędzie i kąt prosty zęba tnącego znacząco redukują opory występujące podczas piłowania, co pozwala na
uzyskanie doskonałych efektów szczególnie w przypadku piłowania drewna
zamarzniętego i twardego. Wysunięty
do przodu ogranicznik zagłębiania
zmniejsza ponadto skłonność do odbijania sprawiając, że piła pracuje bardzo
jednostajnie.
Mimo doskonałej wydajności cięcia piła
nie wymaga częstszego ostrzenia niż
inne piły łańcuchowe.
Spełni najwyższe wymagania stawiane
przez profesjonalne zadania w branży
leśnej.
Wycinka, przycinanie na długość
i okrzesywanie w średnich i dużych
zasobach leśnych. Przeznaczona do
stosowania z maszynami o średniej lub
dużej mocy.
jednostajnej pracy i długiej żywotności
piły łańcuchowej podczas ostrzenia
należy zachować szczególną dokładność.
9
2.5.4.7
Rapid Super L (RSL)
(model specjalny)
Piła łańcuchowa Super L to specjalny
model piły łańcuchowej z zębami typu
dłuto przeznaczony do szczególnych
zastosowań. Piła różni się od „normalnej” piły łańcuchowej Oilomatic Rapid
Super szlifem krawędzi tnącej. Ostrze
wykonane w formie tak zwanego szlifu
krawędziowego przybiera kształt litery
„L”, stąd też oznaczenie typu Super L.
Ostrzenie piły łańcuchowej tego typu
jest możliwe wyłącznie z zastosowaniem specjalnego pilnika lub specjalnych przyrządów do ostrzenia!
Inne modele specjalne łańcucha tnącego Super L to piły Full Skip oraz Semi
Skip (Oilomatic Rapid Super LF oraz
Oilomatic Rapid Super LH), które
w przeciwieństwie do innych pił łańcuchowych charakteryzuje zróżnicowana
długość odstępu pomiędzy ogniwami
tnącymi.
2.5.4.8
Rapid Duro (RD)
2.5.5
2.5.5.1
Piła łańcuchowa Rapid Duro z płytkami
tnącymi z twardego metalu jest przeznaczona do zastosowań specjalnych
w przedsiębiorstwach zajmujących się
wyrębem i pracami wyburzeniowymi,
straży pożarnej, jednostkach ratownictwa technicznego itp. Jest wykorzystywana np.: do cięcia zanieczyszczonego
powstającego podczas zrywki, spławu,
w wiatrołomach na terenach piaszczystych, w przypadku drzew ulicznych,
w akcjach ratowniczych podczas katastrof naturalnych i pracach wyburzeniowych.
Ponadto piła łańcuchowa Rapid Duro
nadaje się do twardego drewna, niektórych odmian drzew tropikalnych, do
cięcia zanieczyszczonych narośli korzeni itp.
Do ostrzenia szczególnie twardych
płytek tnących wymagana jest tarcza
diamentowa i ostrzarka elektryczna.
Picco
Picco Micro (PM)
Charakterystyczną cechą Picco Micro
jest niski profil ogniw tnących oraz
przedłużony do przodu ogranicznik
zagłębiania. Piła łączy w sobie dobrą
wydajność cięcia i trwałość charakterystyczną dla Rapid Micro z redukcją
skłonności do odbić, którą gwarantuje
niski profil ogniw tnących.
2.5.5.2
Picco Micro 1 (PM 1)
Picco Micro 1 to piła łańcuchowa typu
Picco Micro wyposażona dodatkowo
w ogniwo łączące z trzema garbami
przed każdym ogniwem tnącym. Ogniwo takie redukuje skłonność do odbić.
Picco Micro pracuje bardzo płynnie,
a przy tym wykazuje bardzo niewielką
skłonność do odbić.
Picco Micro to piła przeznaczona dla
hobbystów i użytkowników okazjonalnych, a także do zastosowań półprofesjonalnych w rolnictwie i budownictwie.
Okrzesywanie w małych zasobach
leśnych; przeznaczona do pracy małymi
pilarkami. Idealna do prac hobbystycznych i majsterkowania - do wszystkich
zastosowań. Piła łańcuchowa PM ułatwi
pracę nawet laikom.
jednostajnej pracy piły łańcuchowej przy
ostrzeniu należy zachować dokładność.
10
2.5.5.3
Picco Micro Mini (PMN)
2.6
Piły łańcuchowe o niskiej
skłonności do odbić
Jedną z najbardziej niebezpiecznych
sytuacji, która może wystąpić podczas
pracy z pilarką łańcuchową, jest odbicie
(kick-back). Odbicie następuje, gdy piła
łańcuchowa natrafi na drewno lub twardy przedmiot w rejonie górnej ćwiartki
wierzchołka prowadnicy. Sytuacja taka
staje się szczególnie niebezpieczna,
gdy odbicie następuje w sposób nieoczekiwany i niezamierzony, a siły
reakcji
zostają
uaktywnione
lub
następują zbyt późno.
Picco Micro Mini to modyfikacja „normalnej” piły łańcuchowej Picco Micro,
w której zastosowano węższy ząb tnącyb oraz zagięty ogranicznik zagłębiania
o mniejszym odstępie. Dzięki takiemu
rozwiązaniu ilość skrawanego drewna
na jednostkę powierzchni jest mniejsza,
a co za tym idzie mniejsza jest również
wydajność skrawania i moc napędowa,
którą trzeba zastosować do osiągnięcia
dobrych wyników.
PMN to piła łańcuchowa skonstruowana
specjalnie z myślą o małych pilarkach
o mocy silnika nie przekraczającej 1,2
kW (1,6 KM).
2.5.5.4
Oilomatic Picco Micro X
(PMX)
Picco Micro X to specjalna piła łańcuchowa do cięcia wzdłużnego przeznaczona specjalnie do stosowania w przenośnym tartaku LOGOSOL. Forma
ogniw tnących piły PMX jest taka sama
jak forma ogniw tnących normalnej piły
łańcuchowej Picco Micro, różni się od
niej jednak zmienionym kątem natarcia,
kątem ostrza oraz odstępem ogranicznika zagłębiania.
11
Dla zminimalizowania tego niebezpiecznego zjawiska w „normalnych”
łańcuchach zwiększono środki redukujące skłonność do odbić tworząc tym
samym piły łańcuchowe o ekstremalnie
niskiej skłonności do odbić.
W przypadku pił łańcuchowych o niskiej
skłonności do odbić przed każdym
zębem tnącym, po przeciwległej stronie,
zamiast zwykłego ogniwa łączącego
zostaje umieszczone ogniwo zabezpieczające o nietypowej formie (ogniwo
łączące o trzech garbach).
Ogniwo takie wprowadza ogniwo tnące
w drewno w bardziej miękki i łagodny
sposób.
Piły łańcuchowe o niskiej skłonności do
odbić można rozpoznać po cyfrze
umieszczonej za literami skrótowej
nazwy typu i modelu:
• 1 dla pił Picco →PM1
• 2 dla pił Rapid →RM2
Piły łańcuchowe PM1 oraz RM2 powinny być preferowane wszędzie tam,
gdzie zalecana jest praca wierzchołkiem
prowadnicy (np.: chirurgia drzewna,
majsterkowanie).
Niedoświadczeni
użytkownicy stosujący pilarkę łańcuchową okazyjnie mają możliwość podwyższenia bezpieczeństwa przez stosowanie pił łańcuchowych PM1 oraz
RM2.
2.7
2.7.1
Zasada działania piły łańcuchowej Oilomatic
2.7.2
Geometria ogniwa
Informacje ogólne
tnącego – płaszczyzny i kąty
Działanie każdej piły łańcuchowej Oilomatic, niezależnie od tego, czy jest to model
Standard, Micro, Super, czy Duro, przypomina działanie struga. Płaszczyzna pozioma ogniwa tnącego pełni rolę ostrza struga,
ogranicznik zagłębiania odpowiada natomiast podstawie oprawki struga. Taka
konstrukcja ogniwa tnącego sprawia, że
piły łańcuchowe tego typu są zwane również piłami łańcuchowymi o zębach żłobikowych.
Ogniwo tnące składa się z korpusu (1),
półki (2), oraz ogranicznika zagłębiania (3).
Półka ogniwa tnącego utrzymuje na przedniej ścianie pionową krawędź tnącą (4)
oraz przebiegającą ukośnie do tyłu poziomą krawędź tnącą (5).
Sytuacja wygląda podobnie w przypadku
półki ogniwa tnącego, która zwęża się ku
tyłowi. Zwężenie to tworzy kąt przyłożenia
pionowej krawędzi tnącej, który umożliwia
krawędzi bocznej oddzielenie wióra.
Dla uzyskania optymalnej wydajności cięcia
zarówno płaszczyźnie poziomej, jak i obu
krawędziom tnącym zostały przypisane
ściśle określone kąty.
Kolejne istotne kąty to kąt natarcia, kąt
poziomej krawędzi tnącej oraz kąt krawędzi
płaszczyzny poziomej (kąt ostrza).
Opadająca ukośnie do tyłu płaszczyzna
pozioma, skos płaszczyzny poziomej,
tworzy kąt przyłożenia, który jest absolutnie niezbędny do zagłębiania się poziomej
krawędzi tnącej w drewno. Kąt ten, w
zależności od typu piły łańcuchowej, waha
O
się od 7 – 9 .
Jako kąt natarcia określa się kąt zawarty
pomiędzy pionową krawędzią tnącą
a płaszczyzną przesuwu ogniwa tnącego
(podstawa ogniwa tnącego). Kąt ten ma
różną wartość w różnych typach pił łańcuchowych Oilomatic i wynosi dla:
Sprawność
piły
łańcuchowej
zależy
w głównej mierze od trzech powiązanych
ze sobą czynników:
•
•
•
Siła wynikająca z mocy napędowej
(moment obrotowy) silnika pilarki.
Siła posuwu wywierana przez operatora pilarki.
Forma i stan ogniw tnących (wraz
z ogranicznikami zagłębiania).
Ogniwa tnące to właściwe elementy robocze piły łańcuchowej, przy czym wydajność
cięcia jest w decydujący sposób zależna od
formy i stanu ich krawędzi tnących. Dla
lepszego zrozumienia tego tematu w dalszej części opisaliśmy formę ogniwa tnącego i związane z nią pojęcia.
Rapid Standard
Rapid Micro
Rapid Super
Rapid Duro
Picco Micro
RCX, RMX, PMX
(cięcie wzdłużne)
O
85
O
85
O
60
O
65
O
85
80
O
12
Kąt poziomej krawędzi tnącej wyraża
pochylenie poziomej krawędzi tnącej do
tyłu. Kąt ten jest również mierzony
w stosunku do płaszczyzny przesuwu
ogniwa tnącego i wynosi w zależności od
O
typu piły łańcuchowej pomiędzy 50 a 60 .
Kąt skosu jest równy kątowi natarcia pionowej krawędzi tnącej i może zostać wyrażony na dwa sposoby:
W zależności od poszczególnych zastosowań kąt ostrza może ulegać zmianie.
Podstawowa zasada
•
Pozioma krawędź tnąca jest główną krawędzią tnącą zęba,
Kąt zawarty pomiędzy poziomą krawędzią tnącą a linią równoległą do
prowadnicy zwany kątem ostrza lub
kątem krawędzi płaszczyzny poziomej (1)
Większa wartość kąta ostrza zwiększa
wydajność cięcia w przypadku nie zamarzniętego, miękkiego drewna. Mniejsza wartość kąta ostrza prowadzi w przypadku
cięcia twardego oraz / lub zamarzniętego
drewna do bardziej równomiernej pracy piły
łańcuchowej oraz mniejszej ilości występujących wibracji.
Należy unikać stosowania skrajnych wartoO
ści kąta ostrza – większe niż 35 oraz
O
mniejsze niż 25 – (wyjątek stanowią piły
łańcuchowe do cięcia wzdłużnego).
a co za tym idzie, kąt poziomej krawędzi
tnącej jest również najistotniejszym kątem
ogniwa tnącego. To właśnie dlatego zachowanie przepisanej wartości tego kąta
ma tak istotne znaczenie. Kąt ten jest
bardzo trudny do zmierzenia, zostaje jednak automatycznie ustawiony, jeżeli zachowane zostają pozostałe przepisane
wartości ogniwa tnącego.
Patrząc od góry na ogniwo tnące widać, że
płaszczyzna pozioma, a tym samym również pozioma krawędź tnąca, są ukosowane do tyłu. Skos ten pozwala na wykonywanie cięć oszczędzających zarówno siły
operatora, jak również materiał.
Kąt natarcia, kąt ostrza i kąt poziomej
krawędzi tnącej podlegają zmianie podczas
ostrzenia. Zachowanie przepisanych wartości jest bezwzględnie konieczne w związku z decydującym wpływem tych kątów na
zachowanie piły łańcuchowej podczas
cięcia.
•
Kąt zawarty między poziomą krawędzią tnącą a linią prostopadłą do prowadnicy zwany kątem ostrza lub kątem nastawczym (2)
Piły łańcuchowe STIHL Oilomatic są zasadniczo dostarczane ze standardowym
ustawieniem kąta ostrza (miękkie, nie
zamarznięte drewno).
Oba kąty uzupełniają się tworząc razem kąt
O
o wartości 90 .
Ogranicznik
zagłębiania
występuje
w każdym ogniwie tnącym przed półką
zęba. Różnica wysokości pomiędzy górną
krawędzią
ogranicznika
zagłębiania
Wskazówka
W przypadku pił łańcuchowych STIHL
Oilomatic generalnie podaje się tylko wartość kąta ostrza (kąta nastawczego).
W przypadku poszczególnych typów pił
łańcuchowych STIHL Oilomatic kąt ostrza
częściowo się różni. Przy normalnej eksploatacji (miękkie, nie zamarznięte drewno)
standardowy kąt ostrza dla poszczególnych
typów pił łańcuchowych wynosi:
Rapid Standard
Rapid Micro
Rapid Super
Rapid Duro
Picco Micro
RCX, RMX, PMX
13
O
30
O
30
O
30
O
25
O
30
10
O
a przednią krawędzią płaszczyzny poziomej nosi nazwę odstępu ogranicznika
zagłębiania.
2.7.3
Proces skrawania
Odstęp ogranicznika zagłębiania ustala
głębokość wnikania poziomej krawędzi
tnącej w drewno (grubość wióra) i ma
tym samym wpływ na wydajność cięcia
O wymiarze odstępu ogranicznika zagłębiania decyduje wielkość ogniwa
tnącego (podziałka piły łańcuchowej)
względnie model piły łańcuchowej. Dla
poszczególnych podziałek pił łańcuchowych odstęp ogranicznika zagłębiania
wynosi:
Podziałka 1/4'’, 0.325 oraz
3/8’’, 3/8’’ P
3/8’’ PMN
Podziałka 0.404’’
0.404’’ RMX
0.404’’ RMH (Harvester)
0,65mm
0,45mm
0,80mm
1,20mm
1,50mm
Analizę procesu skrawania można
przeprowadzić na dowolnym ogniwie
tnącym.
Tor ślizgowy prowadnicy, a tym samym
płaszczyzna posuwu ogniwa tnącego
przebiega
w
sposób
równoległy
w stosunku do dna rzazu. Przy lekkim
nacisku na prowadnicę w kierunku
prostopadłym w stosunku do kierunku
ruchu piły łańcuchowej (w przypadku
prawidłowo naostrzonej piły łańcuchowej wystarcza ciężar własny pilarki) za
pośrednictwem stopy ogniwa na półkę
oddziałuje siła, która przyciska poziomą
krawędź tnącą do dna rzazu.
Ze względu na kąt przyłożenia oraz
ostry kąt krawędzi tnącej pozioma krawędź tnąca podczas ruchu piły łańcuchowej do przodu zagłębia się w drewno.
W momencie, gdy płaszczyzna pozioma
zagłębi się w drewno tak, że ogranicznik
zagłębiania zetknie się z dnem rzazu,
krawędź tnąca porusza się dalej równolegle w stosunku do dna rzazu. Jednocześnie
uniesiony
zostaje
wiór
o grubości odstępu ogranicznika zagłębiania.
Odstęp ogranicznika zagłębiania definiuje więc grubość wiórów.
Pionowa krawędź tnąca oddziela wiór
od ściany rzazu.
W związku z naprzemiennym ułożeniem
ogniw tnących w pile łańcuchowej
(ogniwo lewe, ogniwo prawe) oddzielanie wiórów po obu stronach rzazu odbywa się w cyklu przebiegu dwóch
ogniw tnących.
Ze względu na skos opadającej ku
tyłowi płaszczyzny poziomej (kąt przyłożenia) wraz ze skracaniem się półki
zmniejsza się również odstęp ogranicznika zagłębiania. W takim przypadku
należy zeszlifować ogranicznik zagłębiania do odpowiedniego wymiaru.
Kąt, pod którym pozioma krawędź tnąca
przecina drewno, jest równy kątowi
przyłożenia
płaszczyzny
poziomej.
Oznacza to, że im większy kąt przyłożenia, tym większa stromizna cięcia
drewna przez ogniwo tnące; zasada ta
działa w obie strony.
Oddzielony wiór przesuwa się przez
zlokalizowany pod płaszczyzną poziomą
kanał wiórowy do przestrzeni wiórowej,
skąd jest zabierany przez następne
ogniwo tnące. Wiór zostaje odrzucony
z momentem wysunięcia się ogniwa
tnącego z rzazu.
14
2.8
Użytkowanie piły łańcuchowej
2.8.1
Montaż piły łańcuchowej
Montaż piły łańcuchowej przebiega
podobnie we wszystkich modelach
pilarek STIHL i został dokładnie opisany w odpowiedniej dla danego modelu
instrukcji użytkowania. Mimo to przy
montażu należy zwracać uwagę na
kilka istotnych punktów.
Długość piły łańcuchowej (ilość ogniw
prowadzących) musi być zgodna
z długością prowadnicy, a szerokość
ogniw prowadzących musi być odpowiednia do szerokości rowka prowadnicy.
Podziałka piły łańcuchowej musi być
identyczna z podziałką koła napędowego piły łańcuchowej zlokalizowanego
przy
jednostce
napędowej,
a w przypadku prowadnic Rollomatic
również z podziałką zwrotnicy gwiaździstej. I wreszcie typ prowadnicy musi
być odpowiedni do złącza prowadnicy
w jednostce napędowej.
Wraz z każdą nową piłą łańcuchową
w pilarce należy zamontować również
nowe koło napędowe piły łańcuchowej.
Koło napędowe piły łańcuchowej wytrzymuje przy normalnej eksploatacji
obciążenia związane z pracą z zastosowaniem dwóch pił łańcuchowych,
dlatego zaleca się stosowanie zamiennie dwóch pił łańcuchowych na jednym
kole napędowym. W ten sposób uzyskamy odpowiednie dopasowanie piły
łańcuchowej i jej koła napędowego,
a ponadto obie części będą się równomiernie zużywać. Jeżeli natomiast
zaczniemy eksploatować nową piłę
łańcuchową na zużytym do połowy
kole napędowym, to ogniwa prowadzące piły łańcuchowej będą się zużywać
zbyt szybko.
W ekonomicznej eksploatacji
łańcuchowej obowiązuje jedna
piły
Podstawowa zasada
W jednym czasie zużywamy: 1 prowadnicę, 2 koła napędowe piły łańcuchowej oraz 4 piły łańcuchowe.
15
2.8.2
Napięcie piły łańcuchowej
Napięcie, dotarcie i smarowanie piły
łańcuchowej to czynniki, które zarówno
razem, jak i każdy z osobna mają
decydujący wpływ na żywotność piły
łańcuchowej, prowadnicy i koła napędowego piły łańcuchowej. Działania te
mają również istotny wpływ na obciążenie i zużycie jednostki napędowej.
Prawidłowe napinanie piły łańcuchowej
zostało równie dokładnie opisane
w instrukcji użytkowania odpowiedniej
pilarki łańcuchowej STIHL. Napięcie
piły łańcuchowej jest ustawiane w taki
sposób, by schłodzona do temperatury
pokojowej piła łańcuchowa przylegała
do dolnego odcinka prowadnicy i żeby
można było ją jednocześnie przesunąć
ręką na prowadnicy. W przypadku
prowadnic Rollomatic tarcie na zwrotnicy jest zdecydowanie mniejsze,
dlatego też piły łańcuchowe pracujące
na prowadnicach Rollomatic mogą być
napinane mocniej, niż ma to miejsce
w przypadku pił łańcuchowych na
prowadnicach Duromatic.
Ze względu na ostre krawędzie tnące
podczas sprawdzania napięcia piły
łańcuchowej należy zachować wysoką
ostrożność! Należy nosić rękawice
ochronne!
W czasie cięcia piła łańcuchowa ze
względu na występujące tarcie znacznie się rozgrzewa, co powoduje jej
wydłużanie, a co za tym idzie napięcie
piły zmniejsza się, a łańcuch zwisa na
dolnym odcinku prowadnicy.
W przypadku eksploatacji w ekstremalnie niskich temperaturach rozgrzana do temperatury roboczej piła łańcuchowa może zwisać tak, że konieczne
będzie jej ponowne napięcie.
W tym celu należy jednak koniecznie
wyłączyć silnik pilarki! Po zakończeniu
pracy i unieruchomieniu pilarki w takich
warunkach należy pamiętać, by natychmiast poluzować piłę łańcuchową.
W przeciwnym razie piła łańcuchowa
schładzając się do temperatury otoczenia mogłaby kurcząc się wywołać
na prowadnicy tak silne naprężenia, że
mogłyby one doprowadzić do zerwania
piły oraz uszkodzenia wału korbowego
i łożysk.
Ponadto w czasie pracy należy często
kontrolować napięcie piły łańcuchowej.
2.8.3
Docieranie piły łańcuchowej
Każdy poruszany mechanicznie element, a więc również każda piła łańcuchowa, wymaga w trakcie pierwszego
uruchomienia
określonego
czasu,
w którym poszczególne elementy ruchome dopasowują się do siebie
nawzajem. Ten przedział czasowy
nazywamy „docieraniem”.
Mimo niezwykłej dokładności wykonania
każda powierzchnia i każdy otwór wykazuje mikroskopijne nierówności, które
zostają wygładzone w fazie docierania.
Wybrzuszenia
zostają
wyrównane,
a zagłębienia wypełniają się.
W przypadku nowej piły łańcuchowej
oznacza to 3 minuty pracy bez obciążenia na połowicznym gazie, pilarka nie
powinna w tym czasie ciąć. W tym
czasie wygładzone zostają płaszczyzny
bieżne ogniw tnących i ogniw łączących
względnie zabezpieczających. Podobnie
wygładzają się otwory w ogniwach piły
łańcuchowej oraz powierzchnie nitów –
materiał się osadza.
W trakcie docierania występuje wyjątkowo duże tarcie, w związku z czym
należy zapewnić odpowiednio intensywne, wystarczające smarowanie.
2.8.4
Piły łańcuchowe STIHL są poddawane
w fazie produkcji „rozciąganiu wstępnemu”. W tym procesie gotowa piła
łańcuchowa jest poddawana działaniu
określonej siły rozciągającej – materiał
przegubów łańcucha osadza się wstępnie w dopuszczalnych ramach.
W fazie docierania piła łańcuchowa
mimo procesu rozciągania wstępnego
ulega rozciągnięciu, dzieje się tak ze
względu na dużą ilość przegubów piły
łańcuchowej (dwa przeguby na każde
ogniwo prowadzące). Po dotarciu piłę
łańcuchową należy ponownie napiąć.
Ponowne napinanie piły łańcuchowej
może zostać przeprowadzone tylko
wtedy, gdy silnik nie pracuje, a sama
piła łańcuchowa jest chłodna!
Smarowanie piły łańcuchowej
Oprócz napinania łańcucha oraz jego
regularnej i starannej konserwacji
(ostrzenie,
wymiana
uszkodzonych
ogniw) smarowanie piły łańcuchowej
wywiera największy wpływ na żywotność całego zestawu tnącego (piła
łańcuchowa, prowadnica i koło napędowe piły łańcuchowej).
Podczas szybkiego przesuwu napiętej
piły łańcuchowej po prowadnicy pomiędzy płaszczyznami przesuwu ogniw piły
a prowadnicą oraz na przegubach
powstaje tarcie. Tarcie to osiąga niezwykle wysoką wartość, gdy tory przesuwu i przeguby są suche. W efekcie
wytwarzana jest ogromna ilość ciepła,
które bardzo mocno podgrzewa piłę
łańcuchową i prowadnicę prowadząc do
ich szybkiego zużycia.
Aby zredukować do minimum tarcie,
którego nie można usunąć całkowicie,
należy wytworzyć warstewkę oleju
pomiędzy płaszczyznami współpracującymi piły łańcuchowej i prowadnicy oraz
na przegubach. Oznacza to więc konieczność smarowania.
Siły odśrodkowe występujące podczas
rotacji piły łańcuchowej powodują wyrzucanie części oleju. Jednocześnie
część oleju z piły łańcuchowej pozostaje
również w rzazie, gdzie wsiąka w wióry
i razem z nimi jest odprowadzana na
zewnątrz.
W czasie pracy piły łańcuchowej odpowiednia, wystarczająca ilość oleju musi
być nanoszona zarówno na piłę łańcuchową, jak i na prowadnicę.
W tym celu, w maszynach z regulacją
wydajności smarowania system smarowania należy ustawić na maksymalną
ilość.
W pilarkach łańcuchowych STIHL smarowanie takie gwarantuje w pełni
zautomatyzowana
pompa
olejowa,
której wydajność jest zależna od obrotów silnika, i która kanalikiem olejowym
w sposób ciągły dostarcza odpowiednią
ilość oleju do przyłącza prowadnicy,
a następnie przez otwór olejowy wprowadza olej do rowka prowadnicy.
16
Wierzchołki ogniw prowadzących poruszającej się piły łańcuchowej rozdzielają
olej na całej długości rowka prowadnicy.
Dzięki systemowi Ematic, składającemu
się z rowków Oilomatic w ogniwach
prowadzących piły łańcuchowej (patrz
2.8.4.1) oraz podwyższenie Ematic
w prowadnicy (patrz 3.6), proces smarowania staje się wydajniejszy, a wykorzystanie oleju lepsze.
Kontrola smarowania piły łańcuchowej
Przed
rozpoczęciem
i
regularnie
w trakcie pracy z pilarką należy przeprowadzać kontrole smarowania piły
łańcuchowej. Prostą możliwość stanowi
trzymanie
wierzchołka
prowadnicy
podczas pracy piły łańcuchowej nad
jasnym podłożem (pień drzewa, trociny
itp.).
Aby spełnić te wymogi pilarki łańcuchowe STIHL średniej i dużej mocy zostały
wyposażone w pompę olejową z regulacją wydajności smarowania. Niektóre
ciężkie pilarki do ścinania drzew zostały
ponadto wyposażone w ręczną pompę
olejową, za pomocą której można pokryć dodatkowe zapotrzebowanie na
olej.
Powstawanie dymu podczas cięcia
Jeżeli zestaw tnący podczas pracy
powoduje powstawanie dymu (nie mylić
z białą parą wodną), lub w przypadku,
gdy piła łańcuchowa się klinuje, to
znaczy to, że elementy tnące zbyt mocno się rozgrzewają. Przyczyną takiego
stanu rzeczy może być niewystarczająca ilość oleju. Inne przyczyny mogą
stanowić stępiona lub nieprawidłowo
naostrzona piła łańcuchowa, albo
(w przypadku prowadnic Duromatic)
zbyt mocne napięcie piły.
Wszystkie trzy czynniki wpływu należy
skontrolować i w razie potrzeby skorygować.
Połączenie tego systemu z pompą
olejową o regulowanej wydajności lub
pompą olejową o dużej oszczędności
istnieje możliwość znacznej redukcji
zużycia oleju.
Smarowanie piły łańcuchowej może się
odbywać tylko, gdy w zbiorniku jest olej,
a pompa olejowa jest sprawna i prawidłowo wyregulowana. Ponadto kanaliki
olejowe, otwór olejowy oraz rowek
prowadnicy muszą być wolne od zabrudzeń.
17
W przypadku prawidłowego smarowania
na podłożu musi się pojawiać coraz
większy ślad oleju.
Prawidłowe
ilościowo
smarowanie
można sprawdzić na bocznych płaszczyznach piły łańcuchowej, które powinny być zawsze pokryte warstewką
oleju.
Różne zapotrzebowanie na olej
Zapotrzebowanie na olej jest różne
w zależności od zastosowania. Długie
cięcie, duży przekrój pnia, twarde
i suche drewno oraz gruba warstwa kory
wymagają bardziej obfitego smarowania. Krótkie rzazy, miękkie i wilgotne
drewno wymaga mniejszej ilości oleju.
2.8.4.1
Zasada działania systemu STIHL Oilomatic
Decydujący wpływ na żywotność piły
łańcuchowej ma oprócz napięcia piły
łańcuchowej oraz poprawności ostrzenia smarowanie piły łańcuchowej.
W tradycyjnym procesie smarowania
odpowiednią warstewką oleju zostają
pokryte płaszczyzny współpracujące piły
łańcuchowej i prowadnicy, do przegubów piły łańcuchowej dociera jednak
zbyt mała ilość oleju. Sytuacja taka
prowadzi do nadmiernego zużycia
przegubów i w efekcie do przesunięć
podziałki oraz przedwczesnego zużycia
piły łańcuchowej, koła napędowego piły
łańcuchowej oraz zwrotnicy gwiaździstej
w prowadnicach typu Rollomatic.
Niejedna piła łańcuchowa uległa zużyciu
ze względu na brak oleju na płaszczyznach przesuwu i przegubach, podczas
gdy półki jej ogniw tnących były tylko
częściowo zużyte i mogły być jeszcze
poddawane wielokrotnemu ostrzeniu.
Konstruktorzy firmy STIHL rozwiązali
ten problem opracowując opatentowany
system piły łańcuchowej STIHL Oilomatic.
Piły łańcuchowe STIHL Oilomatic mają
następujące zalety:
• Znacznie wydłużają, jak potwierdzono w testach laboratoryjnych i długotrwałych testach praktycznych, żywotność piły łańcuchowej.
• W optymalny sposób wykorzystują
substancję smarną.
• Wydłużają żywotność prowadnicy
i koła napędowego piły łańcuchowej.
W odróżnieniu od zwykłych pił łańcuchowych w każdym ogniwie prowadzącym pił łańcuchowych STIHL Oilomatic
– narastająco w stosunku do kierunku
biegu piły łańcuchowej – został umieszczony rowek olejowy. Ze względu na
siły bezwładności i siły odśrodkowe
występujące na poruszającej się pile
łańcuchowej olej z rowka prowadnicy
podnosi się i przedostaje do rowka
olejowego, skąd jest – w kierunku przeciwnym do kierunku przesuwu piły
łańcuchowej – transportowany na ze-
Wspólnie z prowadnicą STIHL Ematic
oraz pompą olejową o regulowanej
wydajności lub oszczędną pompą olejową piła łańcuchowa Oilomatic tworzy
„System Ematic” (patrz 4.).
STIHL Ematic to system zapewniający
lepsze wykorzystanie i oszczędność
oleju. Stosowanie systemu Ematic
pozwala na redukcję zużycia oleju aż do
50%. Ematic stanowi tym samym kolejny ważny element ochrony środowiska.
Smarowanie piły łańcuchowej zgodnie
z opatentowaną zasadą STIHL Oilomatic gwarantuje dłuższą żywotność piły
łańcuchowej.
wnątrz – do miejsc, gdzie występuje
zapotrzebowanie smarownicze. Miejsca
te to:
•
•
Płaszczyzny bieżne, po których
piła łańcuchowa przesuwa się na
prowadnicy.
Nity, którymi są połączone poszczególne ogniwa piły łańcuchowej (przeguby piły łańcuchowej).
18
2.8.4.2 Olej smarny
Ilość oleju potrzebna do wytworzenia
filmu olejowego pozwalającego na
obniżenie wartości tarcia jest zależna
m.in. od składu chemicznego i konsystencji stosowanego środka smarnego.
Jakość oleju ma więc decydujący wpływ
na skuteczność smarowania piły łańcuchowej, a tym samym na żywotność
całego zestawu tnącego.
Oprócz najlepszych właściwości smarnych olej do smarowania piły łańcuchowej musi spełniać jeszcze inne kryteria.
•
Dobre właściwości adhezyjne,
które sprawiają, że możliwie najmniejsza ilość oleju z filmu olejowego jest odrzucana na zewnątrz
ze względu na działanie sił odśrodkowych.
•
Niska temperatura krzepnięcia
oleju, która pozwala na utrzymanie
płynności nawet przy niskich temperaturach zewnętrznych.
•
Wysoka
temperatura
zapłonu
zapobiegająca zapłonowi oleju pod
wpływem ciepła wywoływanego
przez tarcie podczas cięcia.
•
•
19
Ochrona przed zużyciem pozwalająca zredukować zużycie piły łańcuchowej i prowadnicy do minimum.
Dodatek
przeciwutleniaczy
(w przypadku olejów naturalnych)
zapewniający ochronę smarowanych części przed spieczeniem
substancji smarnej w przypadku
dostępu powietrza.
Wysoki poziom jakościowy olejów
STIHL spełnia wszystkie wymagane
kryteria. Stosowanie tych olejów pozwala osiągnąć najlepsze wyniki odnośnie
żywotności zestawu tnącego. Zaleca się
wyłączne stosowanie olejów smarnych
STIHL.
Olej smarny STIHL podlega biodegradacji, co sprawia, że jest przyjazny dla
środowiska. Użytkownicy przykładający
największą wagę do ochrony środowiska stosują wyłącznie olej STIHL Bioplus.
Nie uszlachetniony biologiczny olej
smarny jest w przeciwieństwie do oleju
STIHL Bioplus zbyt mało odporny na
utlenianie. Stosowanie takiego oleju
doprowadza już po stosunkowo krótkim
okresie użytkowania w warunkach
dostępu powietrza do powstawania
trudnych do usunięcia spieków oraz
powstawania osadów, które mogą
doprowadzić
do
nieodwracalnych
uszkodzeń pompy olejowej pilarki oraz
samej piły łańcuchowej.
Stosowanie zużytego oleju silnikowego
jako środka do smarowania piły łańcuchowej jest niedopuszczalne, a w wielu
krajach jest to działanie zabronione na
mocy ustawy!
Zużyty olej może przy długotrwałym
oraz częstym kontakcie ze skórą wywoływać raka skóry!
Ponadto zbyt małe właściwości smarne
i adhezyjne zużytego oleju prowadzą do
przedwczesnego zużywania się zestawu tnącego.
Jeśli olej w przypadku stosowania pilarki
przy ekstremalnie niskich temperaturach
otoczenia krzepnie (staje się tak gęsty,
że nie utrzymuje płynności), to wyjątkowo w przypadku olejów alkilowych
i mineralnych (nie w przypadku oleju
Bioplus) dopuszcza się poprawienie
lepkości oleju przez domieszkę nafty.
Proporcje mieszanki nie mogą być
jednak mniejsze niż 4 : 1 (cztery części
oleju i najwyżej jedna część nafty).
W przypadku braku specjalnego oleju
do smarowania pił łańcuchowych można
tymczasowo w wyjątkowych sytuacjach
- w zależności od temperatury zewnętrznej – zastosować jeden z jednosezonowych olejów do silników wysokoprężnych:
Temp. zewnętrzna
O
O
+ 10 C...+ 40 C
O
O
+ 10 C...- 10 C
O
O
- 10 C...- 30 C
Olej
SAE 30
SAE 20
SAE 20W
lub
SAE 10W
2.9
Ostrzenie
2.9.1
Informacje ogólne
Każde narzędzie tnące, więc również
piła łańcuchowa, zużywa się podczas
eksploatacji – krawędzie tnące ulegają
stępieniu. Wraz z tępieniem się ostrzy
nieproporcjonalnie wzrasta poziom siły
wymaganej do wykonania cięcia, a tym
samym również obciążenie piły łańcuchowej i prowadnicy. Tak więc ogniwa
tnące należy ostrzyć.
Podstawowa zasada
Im wcześniej przeprowadzone zostanie
ostrzenie, tym mniej materiału piły
łańcuchowej będzie musiało zostać
zeszlifowane, a co za tym idzie tym
dłuższa będzie żywotność piły łańcuchowej.
Kiedy jednak następuje moment,
w którym należy naostrzyć piłę łańcuchową? W przypadku narzędzi ręcznych, gdzie siła cięcia wyraża się w sile
mięśni, moment ten jest stosunkowo
łatwy do ustalenia. Ostrzenie należy
przeprowadzić, gdy w wykonanie cięcia
trzeba włożyć niewspółmiernie dużą
siłę, a samo cięcie i tak nie jest czyste.
W przypadku pilarek łańcuchowych
sprawa wygląda inaczej. Operator
pilarki nie zawsze wyczuwa ową niewspółmiernie wysoką moc, którą musi
przekazywać silnik. W tym przypadku
kryterium oceny stanowi siła posuwowa.
Odpowiednio ostra piła łańcuchowa przy
niewielkim nacisku sama wykonuje
cięcie. Jeżeli natomiast na pile łańcuchowej trzeba wymuszać cięcie przez
wywieranie silnego nacisku na prowadnicę, oznacza to, że krawędzie tnące są
tępe lub uszkodzone przez ciało obce.
Stan piły łańcuchowej można ponadto
rozpoznać po tym, że z rzazu zamiast
szerokich i grubych wiórów wypadają
drobne trociny. W takim przypadku
należy koniecznie naostrzyć piłę łańcuchową.
2.9.2
Praca ze stępioną piłą łańcuchową
oznacza utratę wydajności, wysoki
poziom zużycia paliwa oraz duże zużycie prowadnicy, piły łańcuchowej, koła
napędowego piły łańcuchowej i jednostki napędowej. Dodatkowo duże jest
również obciążenie operatora, co prowadzi do przedwczesnego zmęczenia
i zmniejszenia poziomu bezpieczeństwa
pracy.
Ostrzenie piły łańcuchowej może być
wykonywane na różne sposoby: bezpośrednio na miejscu pracy za pomocą
pilnika i uchwytu lub w warsztacie za
pomocą specjalnego przyrządu do
ostrzenia lub ostrzarki elektrycznej.
Przygotowanie piły łańcuchowej do ostrzenia
Do ostrzenia na urządzeniu stacjonarnym piłę łańcuchową należy zdjąć
z prowadnicy i dokładnie oczyścić
w benzynie ekstrakcyjnej lub środku do
czyszczenia pił łańcuchowych STIHL.
Pozwala to zapobiec przyklejaniu się do
piły łańcuchowej pyłu szlifierskiego
powstającego
podczas
szlifowania
ostrzarką elektryczną.
Następnie należy poddać oględzinom
ogniwa piły tnącej, w szczególności zaś
ogniwa tnące. Uszkodzone ogniwa,
szczególnie
ogniwa
tnące
o wyłamanych ostrzach należy wymienić (2.10.2).
W przypadku ostrzenia pilnikiem
z uchwytem nie można wykluczyć ryzyka niedokładności w zakresie kątów
i długości półek. Z tego właśnie względu
osoby, które nie mają doświadczenia
w ostrzeniu powinny po ok. pięciokrotnym ostrzeniu pilnikiem nadać pile
łańcuchowej odpowiednią formę na
ostrzarce elektrycznej.
Niezależnie od sposobu ostrzenia decydujący wpływ na wydajność cięcia ma
staranność, z jaką jest ono przeprowadzane.
Na koniec za pomocą suwmiarki należy
odnaleźć ogniwo tnące o najkrótszej
półce; ogniwo to będzie służyć jako
punkt odniesienia podczas ostrzenia
pozostałych ogniw.
Po naostrzeniu wszystkie półki muszą
mieć taką samą długość. Ze względu na
skos płaszczyzny poziomej różnice
w długości ogniwa będą znajdować
odzwierciedlenie także w różnych wysokościach ogniw tnących.
20
2.9.3
Różna wysokość ogniw tnących oznacza niejednostajną pracę piły łańcuchowej i powoduje powstawanie pęknięć
Pilniki i uchwyty
Ostrzenie z zastosowaniem pilników
zostało pomyślane w taki sposób, że
pilnik wystaje ponad płaszczyznę poziomą w 1/10 swojej średnicy.
Po zakończonym ostrzeniu w ponownej
kąpieli czyszczącej usuwane są pozostałości
po
procesie
ostrzenia,
a następnie przeprowadzane jest intensywne przesmarowanie w kąpieli olejowej. W przypadku, gdy kąpiel taka nie
jest możliwa, należy przed ponownym
zastosowaniem za pomocą smarownicy
ręcznej dokładnie nasmarować każdy
przegub piły łańcuchowej.
W poszczególnych uchwytach wartość
kąta ostrza została wybita w formie linii:
O
30 dla pił łańcuchowych do cięcia
O
poprzecznego i 10 dla pił łańcuchowych do cięcia wzdłużnego. Odpowiednio dobrany uchwyt w połączeniu
z odpowiednią średnicą pilnika gwarantuje, że pilnik będzie wystawał ponad
płaszczyznę poziomą ogniwa tnącego w
1/10 swojej średnicy.
Podstawowa zasada:
Dla danej podziałki piły łańcuchowej
stosujemy jedną średnicę pilnika i ten
sam uchwyt dla wszystkich profilów
ogniw tnących.
Ze względu na różne wymiary półek
w różnych podziałkach piły łańcuchowej,
dla zachowania wymaganych kątów
pionowej i poziomej krawędzi tnącej
wymagane jest stosowanie pilników
o różnych średnicach. Dopuszcza się
stosowanie
wyłącznie
specjalnych
pilników do ostrzenia pił łańcuchowych.
Pilniki warsztatowe nie mogą być stosowane do ostrzenia pił łańcuchowych
ze względu na ich formę i rodzaj nacięcia.
Jako ułatwienie ostrzenia dla każdej
podziałki piły łańcuchowej są dostępne
zestawy do ostrzenia, w których skład
oprócz odpowiedniego uchwytu i pilnika
okrągłego wchodzi pilnik płaski do
obróbki ogranicznika zagłębiania oraz
przymiar kątowy, a także instrukcja
ostrzenia.
Uchwyt do pilnika STIHL
W przypadku ostrzenia piły łańcuchowej
z użyciem pilnika na miejscu zastosowania, gdzie nie ma możliwości dokładnego oczyszczania, opiłki, które wpadły
do rowka prowadnicy można usunąć
uruchamiając silnik pilarki bez obciążenia i pozwalając mu przez krótką chwilę
pracować „na pełnym gazie”. Opiłki
zostają w ten sposób wyrzucone wraz
z olejem smarnym. Przy tej okazji należy sprawdzić smarowanie piły łańcuchowej.
Sam proces ostrzenia jest taki sam
w przypadku wszystkich pił łańcuchowych typu Oilomatic (Standard, Micro,
Super). W poszczególnych modelach
należy jednak zachować różne kąty, co
oznacza konieczność dokonania różnych ustawień.
21
Stosowanie uchwytu do pilnika gwarantuje odpowiednią wysokość ułożenia
pilnika na ogniwie tnącym. Dla różnych
podziałek pił łańcuchowych dostępne są
różne rodzaje uchwytów.
1 = numer katalogowy uchwytu do
pilnika
2 = podziałka piły łańcuchowej
3 = średnica pilnika
O
4 = linia kąta ostrza 30
O
5 = linia kąta ostrza 10
W poniższym spisie można znaleźć przyporządkowanie uchwytów i pilników:
Przyporządkowanie podziałki piły łańcuchowej / średnicy pilnika / uchwytu / zestawu do ostrzenia
Podziałka piły
cal
mm
3/8 PMN
(9,32)
1/4
(6,35)
3/8 PM
(9,32)
0.325
(8,25)
3/8
(9,32)
0.404
(10,26)
Pilnik Ø
mm
4,0
cal
(5,32)
numer katalogowy
0811 411 8073
Uchwyt do pilnika
numer katalogowy
5605 750 4327
Zestaw do ostrzenia
numer katalogowy
5607 007 1026
4,0
(5,32)
0811 411 8073
5605 750 4327
5607 007 1027
4,8
5,2
5,5
(3/16)
(13/64)
(7/32)
0811 412 8088
0814 243 3384
0811 412 8108
5605 750 4328
5605 750 4329
5605 750 4330
5607 007 1028
5607 007 1029
5607 007 1030
Ostrzenie należy zaczynać od ogniwa
tnącego stanowiącego punkt odniesienia. Po kolei ostrzone są wszystkie
ogniwa tnące danego rzędu. Ze względu na konieczność stałego ostrzenia
w kierunku na zewnątrz ostrzona jest
zawsze strona przeciwna w stosunku do
osoby ostrzącej. Uchwyt należy przy
tym prowadzić w taki sposób, żeby
O
zachowany został kąt ostrza (30 dla pił
łańcuchowych do cięcia poprzecznego
O
i 10 dla pił łańcuchowych do cięcia
wzdłużnego, albo inny wybrany kąt
O
O
w przedziale od 25 do 30 ). W przyO
O
padku kątów 30 oraz 10 linie oznaczeń muszą przebiegać równolegle
w stosunku do prowadnicy.
Dla zachowania przepisanych kątów
pionowej i poziomej krawędzi tnącej
Jak zaznaczono wcześniej, ostrzenie
zawsze należy przeprowadzać od wewnątrz na zewnątrz.
Pilnik powinien szlifować wyłącznie
podczas ruchu do przodu, przy ruchu
powrotnym pilnik należy lekko unieść.
Aby uzyskać gładkość powierzchni
i ostrą krawędź tnącą należy szlifować
intensywnie. Jeżeli w przypadku każdego ogniwa tnącego wykonana zostanie
taka sama ilość pociągnięć przy jednocześnie takim samym nacisku, to uzyskana zostanie jednakowa długość
wszystkich ogniw tnących.
Podstawowa zasada:
Często ostrzyć, zeszlifowywać mało
materiału!
(2.7.2) należy prowadzić uchwyt poziomo (pod kątem prostym w stosunku do
płaszczyzn bocznych ogniw piły łańcuchowej względnie do prowadnicy).
22
Zeszlifowywać należy tylko tyle materiału, ile to naprawdę konieczne! W przypadku normalnie zużywającej się piły
łańcuchowej powinny wystarczyć 2 – 3
pociągnięcia pilnika.
Podziałka piły łańcuchowej
cal
mm
1/4
(6,35)
0.325
(8,25)
3/8
(9,32)
3/8 P
(9,32)
3/8 PMN
(9,32)
0.404
(10,26)
0.404 RMX
(10,26)
Odstęp
mm
0,65
0,65
0,65
0,65
0,45
0,80
1,20
Przymiar kątowy
nr katalogowy
1110 893 4000
1110 893 4000
1110 893 4000
1110 893 4000
0000 893 4000
1106 893 4000
1106 893 4010
0.404 RMH
1,50
---
Stosowanie
Po każdym ostrzeniu krawędzi należy
skontrolować również odstęp ogranicznika zagłębiania. Odstęp ten jest różny
w przypadku różnych podziałek, dlatego
do kontroli należy używać różnych
przymiarów kątowych. Odstępy odpowiednich ograniczników zagłębiania
oraz odpowiednie rodzaje przymiarów
kątowych można znaleźć w tabeli.
(10,26)
wymienionych
w
tabeli
wartości odstępów ogranicznika pozwala osiągnąć najlepszą wydajność cięcia.
Przy piłowaniu miękkiego drewna poza
okresem zimowym odstęp ogranicznika
zagłębiania można zwiększyć aż o 0,2
mm.
W przypadku ostrzenia krawędzi tnących 2 – 3 pociągnięciami pilnika podczas kontroli odstępu ogranicznika
zagłębiania okaże się, że sam ogranicznik zagłębiania nie musi być poddawany obróbce po każdym ostrzeniu.
W przypadku jednak, gdy ogranicznik
zagłębiania wystaje ponad przymiar
kątowy, należy go zeszlifować do poziomu przymiaru z użyciem pilnika
płaskiego bądź pilnika trójkątnego.
23
Po spiłowaniu ograniczników zagłębiania należy również zapewnić prawidłowość skosów, które muszą przebiegać
równolegle do oznaczeń liniowych.
Należy przy tym zwracać uwagę, by
przy szlifowaniu po raz kolejny nie
zmniejszyć wysokości ogranicznika
zagłębiania. Można tego uniknąć pozostawiając ogranicznikowi zagłębiania
pionową powierzchnię ok. 0,5 mm.
2.9.4
Przyrząd do ostrzenia FG1
2.9.5
Przyrząd do ostrzenia FG2
2.9.6
Ostrzarka elektryczna HOS
W przypadku ostrzarki HOS nie ma
możliwości regulacji pochylenia tarczy
szlifierskiej, jest ona ustawiona na stałe
O
pod kątem 40 . Pochylenie to zostało
dostosowane specjalnie do potrzeb pił
łańcuchowych Oilomatic.
Także w tym przypadku należy stosować się do zaleceń zawartych w instrukcji użytkowania przyrządu do
ostrzenia.
Za pomocą tego urządzenia mogą być
ostrzone wszystkie piły łańcuchowe
Oilomatic – nie trzeba ich do tej czynności zdejmować z pilarki. Do ostrzenia
przyrząd zostaje zamontowany na
prowadnicy. Pilnik jest prowadzony
w uchwycie ramowym. Kąt ostrza ustawia się przez obracanie elementu prowadzącego, a prowadzenie ukośne
przez wychylenie elementu kątowego
do żądanej wartości.
Głębokość pilnika należy w tym przypadku - w przeciwieństwie do pilnika
z uchwytem – ustawić ręcznie. Należy
przy tym wybrać takie ustawienie, by
pilnik wystawał w 1/10 swojej średnicy
ponad płaszczyznę poziomą ogniwa
tnącego.
Za pomocą tego urządzenia mogą być
ostrzone wszystkie piły łańcuchowe
Oilomatic. Różnica ostrzenia za pomocą
FG1 i FG2 polega m.in. na tym, że
w przypadku FG2 urządzenie nie jest
montowane na prowadnicy, lecz na
stole roboczym lub podobnym sprzęcie.
Piłę łańcuchową należy więc do ostrzenia zdemontować z pilarki. Obsługa
przyrządu do ostrzenia FG2 jest prostsza i dokładniejsza niż ma to miejsce
w przypadku FG1.
Także w tym przypadku należy stosować się do zaleceń zawartych w instrukcji użytkowania przyrządu do
ostrzenia.
Należy stosować się do zaleceń zawartych w instrukcji użytkowania przyrządu
do ostrzenia.
24
2.9.7
Uniwersalna ostrzarka
elektryczna USG
2.9.8
Kontrola kąta
Podczas ostrzenia należy wyrywkowo
kontrolować wymiary kątów natarcia
i ostrza (patrz 2.7.2). W tym celu należy
stosować odpowiedni dla danej podziałki przymiar kątowy.
Na tylnej ściance przymiaru kątowego
umieszczone zostały cztery okienka
wartości kąta ostrza o wymiarach kątoO
O
O
wych 10 , 30 oraz 35 . Do kontroli kąta
natarcia w ściankach bocznych umieszczono odpowiednie okienka wzgl. krawędzie o następujących wartościach
O
O
O
O
O
kątowych: 60 , 70 , 80 , 85 oraz 90 .
W celu przeprowadzenia kontroli przymiar kątowy należy ułożyć na pile łańcuchowej w taki sposób, żeby jedna
płaszczyzna boczna przymiaru przylegała do piły łańcuchowej. Następnie
przymiar kątowy należy przesuwać na
pile łańcuchowej do momentu, aż przeznaczona do kontroli krawędź tnąca
pokryje się z krawędzią odpowiedniego
okienka. Jeżeli krawędź tnąca i krawędź
okienka przebiegają względem siebie
równolegle, to oznacza to, że kąt jest
prawidłowy.
W przypadku ostrzarki USG istnieje
możliwość ustawienia kąta pochylenia
tarczy szlifierskiej. Dlatego też oprócz
ostrzenia wszystkich pił łańcuchowych
Oilomatic (za wyjątkiem Oilomatic Rapid
Super L) za pomocą USG można
ostrzyć również wykonane z twardego
metalu piły łańcuchowe Rapid Duro oraz
listwy tnące nożyc do żywopłotów
i tarcze tnące kos mechanicznych.
Podczas ostrzenia należy stosować się
do zaleceń zawartych w instrukcji użytkowania USG.
Przymiar kątowy
1=
2=
3=
4=
5=
6=
7=
8=
25
O
krawędź pomiarowa 85 dla ogniw
tnących Standard i Micro (RC,
RM, PM, PMN)
O
krawędź pomiarowa 60 dla ogniw
tnących Super (RS)
O
krawędź pomiarowa 80 dla zębów do cięcia wzdłużnego (RCX,
RMX, PMX)
krawędzie pomiarowe dla kąta
O
ostrza 30
O
ostrza 35
O
ostrza 10
przymiar odstępu ogranicznika
zagłębiania
końcówka do czyszczenia rowka
prowadnicy i podziałka do pomiaru głębokości rowka prowadnicy
2.9.9
Błędy podczas ostrzenia
Przepisana forma ogniw tnących (kąt
natarcia, kąt ostrza, kat poziomej krawędzi tnącej) zostaje osiągnięta podczas ostrzenia tylko wtedy, gdy do
ostrzenia zostaną zastosowane odpowiednie narzędzia (uchwyt i pilnik oraz
tarcze szlifierskie), oraz gdy dokonane
zostaną niezbędne ustawienia.
Każde odchylenie ma wpływ na przynajmniej jeden ustalony parametr. Np.:
jeżeli zastosowany zostanie pilnik o zbyt
małej średnicy lub uchwyt, który będzie
ustawiał pilnik zbyt głęboko, to w efekcie
otrzymamy zbyt mały (zbyt ostry) kąt
natarcia i kąt poziomej krawędzi tnącej.
Jeżeli natomiast wybierzemy pilnik
o zbyt dużej średnicy lub, gdy pilnik
będzie ustawiony zbyt wysoko, to kąt
natarcia i kąt poziomej krawędzi tnącej
będzie zbyt duży (zbyt rozwarty). Niepoprawnie obciągnięte tarcze szlifierskie
mają taki sam wpływ na kąty natarcia
i poziomej krawędzi tnącej.
Nieprawidłowe prowadzenie pilnika lub
niepoprawne ustawienie przyrządu do
ostrzenia albo ostrzarki powoduje
oprócz niedokładności w ramach kąta
natarcia i kąta poziomej krawędzi tnącej
również niedokładności w zakresie kąta
ostrza.
Pozioma krawędź tnąca jest główną
krawędzią tnącą zęba, tym samym kąt
poziomej krawędzi tnącej jest najważniejszym z kątów. Kąt ten jest bardzo
trudny do zmierzenia, jednak jego poprawna wartość jest rezultatem zachowania pozostałych przepisanych wartości.
1:
2:
3:
4:
różne kąty natarcia
różne kąty ostrza
różne długości półek
różne odstępy ograniczników zagłębiania
26
2.10
Naprawa pił łańcuchowych Oilomatic
2.10.1
Uwagi wstępne
2.10.2
Wymiana ogniw
Ze względu na stosunkowo dużą prędkość piły łańcuchowej każde zetknięcie
piły łańcuchowej znajdującej się w ruchu
– w szczególności ogniw tnących –
z twardym materiałem (metal, kamienie
itp.) ma niszczące działanie na ogniwa
piły łańcuchowej. Podobnie nieprawidłowe ostrzenie i napinanie piły łańcuchowej może zaowocować uszkodzeniem poszczególnych ogniw piły łańcuchowej.
Stacjonarne urządzenie do nitowania
i roznitowywania STIHL NG 3 jest z kolei
przystosowane wyłącznie do zastosowań warsztatowych.
Naprawę należy zawsze przeprowadzać
zgodnie z instrukcją użytkowania danego urządzenia.
Aby zapewnić bezproblemowe funkcjonowanie piły łańcuchowej należy dodatkowo przestrzegać kilku reguł:
Mocno wyszczerbione ogniwa tnące nie
dają się łatwo naostrzyć, stają się przez
to znacznie krótsze (również niższe!) niż
pozostałe ogniwa tnące. Ogniwa takie,
podobnie jak inne uszkodzone ogniwa
piły łańcuchowej należy wymienić.
• Nie wolno zmieniać kolejności ogniw
piły łańcuchowej. Na miejscu zdemontowanego ogniwa musi zostać zamontowane takie samo ogniwo.
• Nity należy tak mocno nitować lub
wygniatać, żeby ogniwa łańcucha pozostawały względem siebie ruchome
z niewielką ilością luzu.
Obcęgi do nitowania i roznitowywania
STIHL, numer katalogowy 0000 881
4700
Niciarka STIHL NG 5, numer katalogowy
5805 000 7710
W przypadku wymiany ogniw istnieje
wiele możliwości postępowania. Urządzenie do nitowania i roznitowywania
STIHL może być z powodzeniem używane bez żadnych środków pomocniczych bezpośrednio na miejscu zastosowania, również w lesie. Urządzenie do
roznitowywania STIHL NG 4 oraz niciarka STIHL NG 5 są wprawdzie przenośne, wymagają jednak stabilnego podłoża montażowego (stół roboczy itp.).
27
• Nowe ogniwo musi odpowiadać rozmiarami pozostałym ogniwom piły łańcuchowej: ogniwo tnące i ogranicznik
zagłębiania należy naostrzyć zgodnie
z wymiarami ogniwa tnącego stanowiącego punkt odniesienia; płaszczyzny przesuwu należy dopasować do
płaszczyzn przesuwu ogniw sąsiednich.
Dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania naprawionej piły łańcuchowej
odradza się przeprowadzania napraw
bez odpowiedniego urządzenia do nitowania i roznitowywania. Nieprawidłowo
przeprowadzona naprawa może doprowadzić do uszkodzenia nowego ogniwa
wzgl. ogniw sąsiednich, co z kolei może
zaowocować zerwaniem piły łańcuchowej.
3.
Prowadnice Ematic
3.1
Wprowadzenie
STIHL oferuje do każdej pilarki i do
każdego zakresu zastosowań odpowiednia prowadnicę własnej produkcji.
Wszystkie prowadnice STIHL (za wyjątkiem Rollomatic Mini) są wyposażone
w system Ematic – system oszczędzania oleju. Każda prowadnica oznaczona
symbolem „E” jest prowadnicą typu
Ematic.
Odpowiednio do szerokości ogniw
prowadzących pił łańcuchowych Oilomatic STIHL produkuje różnej długości
prowadnice z rowkiem o szerokości 1,1
mm (bez systemu Ematic), 1,3, 1,5 oraz
1,6 mm.
3.2
Forma i zasada
funkcjonowania
Prowadnica wraz z piłą łańcuchową
i kołem napędowym piły łańcuchowej
tworzy zestaw tnący.
Prowadnica utrzymuje poruszającą się
piłę łańcuchową umożliwiając w ten
sposób wykonywanie cięcia.
Zewnętrzne formy różnych modeli prowadnic stanowiące jednocześnie opis
geometrii toru przebiegu piły łańcuchowej są efektem komputerowych obliczeń
i całego szeregu testów. Stanowią one
optymalne rozwiązane pod względem
wydajności cięcia, prowadzenia, skłonności do odbić oraz parametrów zużycia.
W rejonie zlokalizowanej na wierzchołku
prowadnicy zwrotnicy tor przesuwu –
mimo
wystarczająco
intensywnego
smarowania – podlega olbrzymiemu
obciążeniu użytkowemu. Obciążenie to
wzrasta wraz z intensyfikacją oporów
związanych z cięciem, zwłaszcza, gdy
praca jest wykonywana wierzchołkiem
prowadnicy. Sytuacja taka ma miejsce
w przypadku nacinania i cięcia górną
krawędzią prowadnicy.
Dla umożliwienia bocznego prowadzenia piły łańcuchowej w prowadnicy
został umieszczony rowek prowadzący,
w którym poruszają się ogniwa prowadzące. Na wystających ściankach rowka
prowadnicy przesuwa się piła łańcuchowa.
Rowek prowadnicy pełni również rolę
kanału transportu oleju do smarowania
piły łańcuchowej. Rowek prowadnicy
rozszerza się obustronnie w formie lejka
na wejściu prowadnicy, co zapobiega
uderzaniu ogniw prowadzących w
ścianki rowka; ponadto ogniwa nie
klinują się.
Podczas cięcia prowadnica podlega tak
samo wysokim obciążeniom jak sama
piła łańcuchowa. Z tego względu prowadnica musi być wykonana ze specjalnie uszlachetnionego (specjalny
proces hartowania) materiału odpornego na zużycie.
28
3.3
Parametry
Prowadnicę określają cztery zasadnicze
parametry:
• Przyłącze prowadnicy (1) stanowi
przyporządkowanie prowadnicy do
poszczególnych serii pilarek łańcuchowych (klasy mocy).
• Szerokość rowka prowadnicy (2)
decyduje o przyporządkowaniu prowadnicy do poszczególnych wariantów pił łańcuchowych (szerokość
ogniwa prowadzącego).
• Prowadnice Rollomatic są przyporządkowywane za pomocą podziałki
zwrotnicy gwiaździstej (3) do odpowiednich podziałek pił łańcuchowych
oraz kół napędowych piły łańcuchowej.
Cechy charakterystyczne oraz numer
katalogowy są wypalane techniką laserową po stronie przyłącza prowadnicy
STIHL. Ilość ogniw prowadzących, która
musi występować w pile łańcuchowej
jest oznaczana tylko na prowadnicach
Rollomatic. (W przypadku prowadnic
Duromatic liczba ogniw prowadzących
jest zmienna ze względu na możliwość
stosowania pił łańcuchowych o różnych
podziałkach.)
• Długość prowadnicy (4) decyduje
o zakresie zastosowań prowadnicy
(np.: średnica pnia) oraz ilości ogniw
prowadzących stosowanej piły łańcuchowej.
a = długość prowadnicy
b = całkowita długość prowadnicy
29
3.4
3.3.1
Przyłącze
3.3.2
Szerokość rowka prowadnicy
Numery katalogowe
3.4.1
Format
Numery katalogowe prowadnic STIHL
Ematic zawierają zakodowane dane na
temat przyłącza prowadnicy (typ prowadnicy), a także szerokości rowka
prowadnicy, podziałki zwrotnicy gwiaździstej (wersja) i długości prowadnicy.
Numer katalogowy składa się z trzech
ciągów cyfr o długości 4, 3 i 4 znaków.
W pierwszym ciągu cyfr (xxxx ... ....)
określony jest typ prowadnicy; pierwsze
dwie cyfry dla wszystkich prowadnic
Ematic są takie same – 30; kolejne dwie
cyfry stanowią opis przyłącza prowadnicy.
Przyłącze prowadnicy (1) opisuje forma
końca prowadnicy, forma i położenie
podłużnego otworu do sworzni mocujących, a także położenie otworów olejowych (2) i ustalających (3). Wymiary
tych elementów przyłącza stanowią
o przyporządkowaniu prowadnicy do
poszczególnych serii pilarek łańcuchowych.
Szerokości rowka prowadnicy poszczególnych modeli prowadnic jest zaledwie
o kilka setnych części milimetra większa
niż szerokość ogniwa prowadzącego
odpowiednich pił łańcuchowych. Dzięki
temu możliwe jest osiągnięcie precyzyjnego bocznego prowadzenia piły łańcuchowej.
Dwie pierwsze cyfry ostatniego ciągu
cyfr (.... ... xx..) oznaczają model prowadnicy, a kolejne dwie cyfry (.... ... ..xx)
opisują długość prowadnicy.
XXXX
Typ prowadnicy (przyłącze)
XXX
Wewnętrzny
kod firmowy
XXXX
Model
Długość
prowadnicy
Przykład
3003
000
6117
30
3.4.2
Kodowanie numerów katalogowych
Typy prowadnic (XXXX ... ....) i zastosowania
Typ prowadnicy
Zastosowanie w pilarkach łańcuchowych serii
Typ
3001
Contra, 070, 090
1106
3002*
08/810, 050/051/075/076, 084, 090 G, E 30
1108, 1111, 1124, 1109, 1202
3003
024/026, 028, 029/039, 030/031/032, 034/036,
038, 041, 042/048, 044/046, 045/056, 064/066,
E 15, E 20
1121, 1118, 1127, 1113, 1125,
1119, 1110, 1117, 1128, 1115, 1122,
1203,1207
009/010/011/012, 015, 017, 020, 021/023/025,
1120, 1116, 1130, 1114/1129, 1123,
E 10, E 14
1204, 1206
* Model 3002 000 80 ... jest przeznaczony również do stosowania z modelami Contra, 070 oraz 090
3005
Modele (.... ... XX..)
Szerokość
Symbol
Model
mm
Podziałka
cal
mm
cal
Ilość zębów
Wymienny wierzcho- Wymienna zwrotnica
łek
gwiaździsta
41
Rollomatic
1,1
.043
9,32
3/8 P
7
47
Rollomatic
1,6
.063
8,25
.325
11
3003 650 9926
48
Rollomatic
1,3
.050
9,32
3/8 P
9
3005 650 9903
50
Rollomatic
1,5
.058
8,25
.325
11
3003 650 9927
52
Rollomatic
1,6
.063
9,32
3/8
11
3003 650 9935
53
Rollomatic
1,6
.063
8,25
.325
11
3003 650 9926
55
Duromatic
1,3
.050
56
Duromatic
1,6
.063
Duromatic
1,6
.063
60
Rollomatic S
1,6
.063
9,32
3/8
11
61
Rollomatic
1,6
.063
9,32
3/8
10
3003 650 9922
63
Rollomatic
1,3
.050
9,32
3/8 P
9
3005 650 9903
64
Rollomatic
1,3
.050
6,35
¼
13
3005 650 9904
68
Rollomatic
1,6
.063
8,25
.325
11
3003 650 9926
9,32
3/8 P
9
3005 650 9903
57
1
74
3003 650 2528
Rollomatic L
1,3
.050
80
2
Duromatic
1,6
.063
84
3
Duromatic
1,6
.063
86
Duromatic
1,3
.050
88
Rollomatic S
1,3
.050
9,32
3/8
11
89
Rollomatic
1,3
.050
9,32
3/8
10
91
Rollomatic S
1,6
.063
9,32
3/8
10
3002 650 2526
92
Duromatic
1,6
.063
94
Rollomatic S
1,6
.063
9,32
3/8
11
3003 650 2528
96
Rollomatic S
1,3
.050
9,32
3/8
13
3003 650 2539
97
Rollomatic S
1,6
.063
10,26
.404
12
3003 650 2538
98
Rollomatic S
1,6
.063
9,32
3/8
13
3003 650 2539
1
Wersja wąska
2
ze złączem kombi 3001/3002
3
3003 650 2528
3003 650 9928
wersja szeroka
Długości prowadnic (…. … ..XX)
Symbol 05 06 09 11 13 15 17 21 22 23 25 30 31 38 41 45 46 48 52 53 54 57 58 64 76
Długość prowadnicy
cm
30 32 35 37 40 43 45 50 50 53 55 63 63 71 75 80 80 84 90 91 91 105 105 120 150
cal
31
12 13 14 15 16 17 18 20 20 21 22 25 25 28 30 32 32 33 36 36 36 41
41
47
59
3.5
Typy
3.5.1
Duromatic E
Prowadnice STIHL Ematic występują
w dwóch podstawowych wersjach:
•
•
prowadnice lite - standardowe
prowadnice ze zwrotnicą gwiaździstą
Standardowe prowadnice lite
nazwę handlową „Duromatic”.
noszą
Prowadnice ze zwrotnicą gwiaździstą
noszą nazwę handlową „Rollomatic”.
Prowadnice Duromatic wytwarza się
z jednego
kawałka
wytrzymałej
i odpornej na zużycie specjalnej stali.
Kontur prowadnicy jest wycinany laserem, natomiast jej rowek jest wieloetapowo szlifowany w specjalnym procesie
obróbczym w jej korpusie. „Duro” (od
durus = twardy) oznacza, że prowadnice
te są twarde i sprężyste oraz niezwykle
odporne na zużycie.
Ich sprężystość sprawia, że są elastyczne a ponadto niepodatne na zginanie.
3.5.2
Ścianki rowka prowadnicy są hartowane
indukcyjnie, a na wierzchołku podlegającej obciążeniom prowadnicy wzmocnione laserowo pancerzem z twardego
metalu.
Zakres zastosowań
Najcięższe zastosowania profesjonalne,
wycinka drzew i przerzynka, zastosowanie w pilarkach o dużej mocy.
Prowadnice Duromatic o długości powyżej 105 cm mogą być wyposażane
w uchwyt i osłonę piły łańcuchowej
pozwalające na obsługę dwuosobową.
Rollomatic E
Główną cechę charakterystyczną prowadnic Rollomatic stanowi zwrotnica
gwiaździsta. Zwrotnica jest zlokalizowana na wierzchołku prowadnicy, na łożysku walcowym. Zwrotnica przenosi piłę
łańcuchową z jednej strony prowadnicy
na drugą. Zarówno tarcie, jak i zużycie
na wierzchołku prowadnicy są przy
takim rozwiązaniu znacznie mniejsze
niż w przypadku prowadnic Duromatic
(tarcie toczne zamiast tarcia ślizgowego).
W związku z mniejszym tarciem istnieje
możliwość mocniejszego napięcia piły
łańcuchowej niż w przypadku prowadnic
Duromatic.
Łożysko zwrotnicy gwiaździstej jest
obustronnie przykryte stalowymi płytkami, co sprawia, że jest ono odporne
na zanieczyszczenia i bezobsługowe.
Do smarowania całkowicie wystarcza
olej z rowka prowadnicy, nie ma potrzeby dodatkowego smarowania.
Prowadnice Rollomatic umożliwiają
w stosunku do prowadnic Duromatic
uzyskanie znacznie większej wydajności
cięcia przy takiej samej mocy napędowej. Zwiększenie wydajności cięcia jest
szczególnie wyczuwalne w przypadku
zastosowania prowadnicy z pilarką
niższej klasy mocy.
W połączeniu z piłą łańcuchową o niskiej skłonności do odbić szczególnie
łatwe staje się wykonywanie nacięć.
Podobnie wygląda sytuacja przy okrzesywaniu, gdzie zmniejszone zużycie
spowodowane tarciem i podwyższona
wydajność cięcia mają pozytywny wpływ
ze względu na konieczność pracy górną
i dolną krawędzią prowadnicy.
To właśnie te zalety i wąska forma
prowadnicy sprawiają, że prowadnice
Rollomatic są idealne do prac związanych z okrzesywaniem.
Dla różnych klas mocy pilarek łańcuchowych i różnorodnych zastosowań
dostępne są różne modele prowadnic.
32
3.5.2.1
Rollomatic E-Standard
Korpus prowadnicy Rollomatic Standard
składa się z trzech spawanych elektrycznie płyt (dwie płyty boczne i płyta
wewnętrzna). Szerokość i kontury płyty
środkowej ustalają bez dalszych obliczeń
konstrukcyjną
szerokość
i głębokość rowka prowadnicy. Środkowa część wewnętrznej płyty została
wycięta na dużej powierzchni.
W ten sposób cała prowadnica jest po
części pusta w środku. Taka forma
konstrukcji z pustymi przestrzeniami
(konstrukcja skrzynkowa) jest najkorzystniejszą formą z punktu widzenia
stosunku sztywności mechanicznej do
ciężaru. Konstrukcja taka sprawdziła się
wielokrotnie w naturze (np.: źdźbła zbóż
i traw, plastry miodu) oraz w technice
(np.: konstrukcje rurowe, mosty skrzynkowe).
wpływ na wydajność i zachowanie
podczas cięcia, a także na żywotność
prowadnicy.
Prowadnicę Rollomatic Standard odróżnia od litych prowadnic doskonała stabilność i nadzwyczaj niski ciężar.
Mały wierzchołek prowadnicy: Niewielka skłonność do odbić, słabsza
wydajność nacinania, małe łożysko
gwiaździste z czterema nitami mocującymi = krótsza żywotność w przypadku
długotrwałej eksploatacji.
indukcyjnie, a zwrotnica gwiaździsta
może zostać wymieniona.
Wielkość zwrotnicy gwiaździstej (wyrażona w ilości zębów), a tym samym
wielkość wierzchołka prowadnicy ma
Duży wierzchołek prowadnicy: Większa skłonność do odbić, wysoka wydajność nacinania, duże łożysko gwiaździste z sześcioma nitami mocującymi =
wysoka nośność łożyska, a tym samym
długa żywotność.
Dla pokrycia wielu wymagań prowadnice Rollomatic E-Standard są oferowane
przy podziałce zwrotnicy 3/8’’ z dwoma
rozmiarami
zwrotnicy
gwiaździstej
(wierzchołka prowadnicy).
Model z małą zwrotnicą gwiaździstą = 10 zębów, 4 nity
Zakres zastosowań: Począwszy od uniwersalnych zastosowań w rolnictwie i budownictwie, aż po pozyskiwanie małowymiarowego surowca drzewnego i okrzesywanie w branży leśnej, w maszynach o mocy do ok. 3,5 KW / 4,8 KM.
Model z dużą zwrotnicą gwiaździstą = 11 zębów, 6 nitów
Zakres zastosowań: Spełnia najwyższe wymagania odnośnie zastosowań w pełni
profesjonalnych. Doskonale nadaje się do ścinania i przerzynki, odpowiednia do
stosowania w pilarkach łańcuchowych o średniej i dużej mocy (ponad 3,5 KW / 4,8
KM).
je przeniesienie środka ciężkości
w stronę uchwytu przedniego.
Ograniczona elastyczność gwarantuje
dobre prowadzenie podczas okrzesywania.
indukcyjnie, a zwrotnica gwiaździsta
może zostać wymieniona.
3.5.2.2
Rollomatic E-Light
Korpus prowadnicy „Light” składa się
z dwóch wydrążonych na dużej powierzchni, spawanych elektrycznie płyt
stalowych. Powstałe w ten sposób puste
przestrzenie (za wyjątkiem rowka prowadnicy) zostały wypełnione poliami-
33
dem zbrojonym włóknami szklanymi.
Zakres zastosowań
Prowadnicę Rollomatic L charakteryzuje
w porównaniu do Rollomatic Standard
38% redukcja ciężaru przy jednoczesnym zachowaniu stabilności. Zastosowanie tej prowadnicy w pilarce powodu-
Okrzesywanie, chirurgia drzewna.
3.5.2.3
Rollomatic Mini
3.6
Zasada STIHL Ematic
Zewnętrzną cechą rozpoznawczą prowadnic Ematic stanowi umieszczony po
jednej stronie otwór olejowy oraz występujące po obu stronach tego otworu, na
dnie rowka prowadnicy uwypuklenia
(„rampa”).
Specjalny model prowadnicy Rollomatic
Standard o bardzo wąskiej budowie
i szerokości rowka 1,1 mm. Przeznaczony wyłącznie do stosowania z piłą
łańcuchową Oilomatic Picco Micro Mini
(PMN).
3.5.2.4
Zakres zastosowań
Uniwersalne zastosowania w pilarkach
E 14, E 140 oraz pilarkach spalinowych
o mocy do 1,2 kW.
Rollomatic E-Super
Korpus prowadnicy Rollomatic S jest –
podobnie jak w przypadku prowadnicy
Duromatic – produkowany techniką
wykrawania laserowego, wykonany
z jednego kawałka trwałej i odpornej na
zużycie specjalnej stali. Zwrotnica
gwiaździsta
jest
umieszczona
w stanowiącym samodzielny element
wierzchołku prowadnicy, który jest
przymocowany do korpusu za pomocą
nitów.
W przypadku zużycia zwrotnicy gwiaździstej istnieje możliwość wymiany
całego wierzchołka prowadnicy.
Zakres zastosowań
Spełnia najwyższe wymagania odnośnie
zastosowań w pełni profesjonalnych.
Doskonale nadaje się do ścinania
i przerzynki odpowiednia do stosowania
w pilarkach łańcuchowych o dużej
mocy.
Jednostronny otwór olejowy zapobiega
stratom oleju na odcinku pomiędzy
prowadnicą a pokrywą koła napędowego piły łańcuchowej. Uwypuklenie gwarantuje natomiast, że olej smarny bezpośrednio po uruchomieniu pilarki zostanie bez straty dotransportowany – na
całej długości prowadnicy - do miejsc,
gdzie ma zostać wykorzystany.
Dzięki systemowi Ematic olej smarny
zostaje wykorzystany bardziej efektywnie – ilość transportowanego oleju może
zostać zredukowana do ilości wymaganej w punktach smarowania. Nie ma
więc potrzeby uwzględniania „strat
transportowych”. Efektem stosowania
systemu jest ograniczenie zanieczyszczenia środowiska oraz obniżenie kosztów eksploatacyjnych.
Rollomatic S łączy w sobie trwałość
i wytrzymałość prowadnicy litej (jak
Duromatic) z wysoką wydajnością cięcia
i niewielkim zużyciem prowadnic pracujących w oparciu o zasadę zwrotnicy
gwiaździstej.
34
3.7
Wraz z piłą łańcuchową STIHL Oilomatic oraz pompą z regulacją wydajności
smarowania prowadnica Ematic tworzy
system Ematic (patrz 3.7).
System STIHL Ematic
STIHL Ematic to system umożliwiający
lepsze wykorzystanie i oszczędność
oleju smarnego. Stosowanie systemu
Ematic pozwala na zaoszczędzenie aż
do 50% oleju smarnego. Ematic stanowi
tym samym kolejny element ochrony
środowiska realizowany przez firmę
STIHL.
System STIHL Ematic składa się zasadniczo z następujących elementów:
• Piła łańcuchowa STIHL Oilomatic,
dzięki której olej smarny jest dostarczany również do przegubów piły łańcuchowej.
Pompa olejowa ustawiona na zredukowane zużycie oleju.
• Prowadnica STIHL Ematic, dzięki
której olej smarny jest dostarczany na
całej długości rowka prowadnicy bezpośrednio do przegubów piły łańcuchowej.
• Pompa olejowa STIHL. Stosowanie
piły łańcuchowej STIHL Oilomatic
i prowadnicy STIHL Ematic umożliwia
w przypadku zgodnego z instrukcją
obsługi użycia pompy z regulacją wydajności smarowania ograniczenie
zużycia oleju. Pompy nie dysponujące
systemem regulacji wydajności smarowania
zostały
zaprojektowane
z uwzględnieniem zmniejszonego zużycia oleju.
35
3.9
3.8
3.9.1
Konserwacja
Jak opisywaliśmy wcześniej zestaw
tnący podlega naturalnemu zużyciu.
Prowadnica zużywa się najbardziej
w tych miejscach, którymi najczęściej
wykonywane jest cięcie. Zasadniczo jest
to
dolna
część
prowadnicy.
W przypadku
prowadnic
Duromatic
dużemu obciążeniu podlega również
zwrotnica zlokalizowana na wierzchołku
prowadnicy.
Dla uzyskania równomiernego zużycia
prowadnicy zaleca się obracanie jej
przed każdym montażem piły łańcuchowej. Przy tej okazji należy również
dokładnie oczyścić otwory olejowe
i rowek prowadnicy. Do tego celu można użyć końcówki czyszczącej przymiaru kątowego.
Naprawa
Usuwanie gratów – wyrównywanie ścian rowka prowadnicy
W przypadku prowadnic eksploatowanych przez dłuższy okres czasu należy
przed każdym montażem piły łańcuchowej dokonać pomiaru głębokości
rowka prowadnicy. Pomiaru należy
dokonać w miejscu największego obciążenia prowadnicy. W przypadku prowadnic Duromatic jest to punkt zwrotu
piły łańcuchowej, a w przypadku prowadnic Rollomatic odcinek, za pomocą
którego najczęściej wykonywane są
cięcia. W przypadku przekroczenia
minimalnej głębokości rowka prowadnicę należy wymienić.
Wymagana minimalna głębokość rowka
prowadnicy
1/4'’
Minimalna głębokość rowka prowadnicy
4 mm
.325’’
6 mm
3/8’’ P
5 mm
3/8’’
6 mm
.404’’
7 mm
Podziałka piły
łańcuchowej
W zależności od podziałki stosowanej
piły łańcuchowej zużycie powoduje
powstawanie na ściankach rowka prowadnicy mniejszego lub większego
gratu. Grat ten można usunąć za pomocą pilnika płaskiego lub trójkątnego;
najlepszym rozwiązaniem jest jednak
zastosowanie szlifierki rotacyjnej lub
taśmowej.
W przypadku, gdy ściany rowka prowadnicy są nierównomiernie zużyte np.:
na skutek nieprawidłowości w ostrzeniu
piły łańcuchowej, należy je wyrównać.
Do tego celu najlepiej nadaje się szlifierka taśmowa.
Zużycie ścianek rowka prowadnicy
powoduje
zmniejszenie
głębokości
rowka. Aby uniknąć przesuwania się
końcówek ogniw prowadzących po dnie
rowka, co powoduje utratę kontaktu
ogniw tnących i ogniw łączących ze
ścianami rowka, należy utrzymywać
minimalną głębokość rowka prowadnicy
(patrz tabela).
36
3.9.2
Prostowanie
3.9.3
Poszerzanie rowka prowadnicy
Prowadnice
STIHL
charakteryzuje
dobra wartość sztywności sprężystej.
Przy lekkim wygięciu w strefie elastyczności, jakie może wystąpić w czasie
normalnej eksploatacji, prowadnica
powraca do swej pierwotnej formy.
Ingerencja siłowa wywołuje jednak
trwałe odkształcenie prowadnicy (odkształcenie plastyczne). Jeżeli odkształcenie takie jest niewielkie, to prowadnicę można naprostować.
Przed prostowaniem całą prowadnicę
należy jednak skontrolować – zwłaszcza
w rejonie odkształcenia - pod kątem
występowania ewentualnych pęknięć
powierzchniowych. W przypadku gdy
zarysowania takie wystąpiły na prowadnicy, nie nadaje się ona do dalszej
eksploatacji.
Prostowanie może przebiegać na wiele
sposobów. Niezależnie od tego, czy
prowadnica będzie prostowana na
prasie, czy za pomocą imadła należy ją
podeprzeć po obu stronach odcinka
przegięcia (z zachowaniem równego
odstępu z obu stron). W następnej
kolejności należy wywrzeć nacisk na
przeciwną stronę odcinka wygięcia.
Nacisk należy wywierać w taki sposób,
by prowadnica się wyprostowała i pozostała prosta po zwolnieniu nacisku.
37
Kolejny etap – prostowanie szczegółowe – należy przeprowadzić za pomocą
młotka układając prowadnicę na płycie
do prostowania. Obróbkę należy wykonywać do momentu, aż prowadnica
będzie absolutnie płaska w strefie ścianek rowka. Po dokonaniu tej czynności
należy sprawdzić szerokość rowka
prowadnicy; kontrolę przeprowadzamy
przeciągając na całej długości prowadnicy ogniwo prowadzące o odpowiedniej
szerokości. Miejsca, w których końcówka ogniwa kleszczy się lub wcale nie
chce się przesuwać należy rozszerzyć.
Na koniec należy ponownie skontrolować prowadnicę pod kątem występowania ewentualnych pęknięć powierzchniowych, które mogły powstać podczas
prostowania. W przypadku stwierdzenia
zarysowań prowadnica – mimo pracy
włożonej w jej wyprostowanie – nie
nadaje się do dalszej eksploatacji.
Niebezpieczeństwo wypadku!
Do poszerzania rowka prowadnicy
stosujemy odpowiedni do szerokości
rowka przeciągacz do rowków. W tym
celu mocujemy prowadnicę w imadle
i umieszczamy klin rowkowy pod kątem
O
ok. 45 w miejscu gdzie szerokość
rowka prowadnicy jest prawidłowa.
Uderzeniami młotka przepychamy klin
przez zwężony rowek prowadnicy.
W przypadku mocnego zwężenia działanie to należy przeprowadzać do momentu, aż piła łańcuchowa o dostosowanej do prowadnicy szerokości ogniw
prowadzących da się łatwo i bez oporów
przesunąć po prowadnicy.
W rejonie opancerzenia w strefie zwrotu
piły łańcuchowej występuje szczególne
niebezpieczeństwo wystąpienia pęknięć
powierzchniowych. Z tego względu po
rozszerzeniu rowka prowadnicę należy
skontrolować pod kątem występowania
pęknięć powierzchniowych. W przypadku stwierdzenia zarysowań prowadnica
nie nadaje się do dalszej eksploatacji!
3.9.4
Obciskanie rowka prowadnicy
3.9.5
Zbyt duża szerokość rowka prowadnicy
może mieć zasadniczo dwie przyczyny:
Wymiana zwrotnicy gwiaździstej
W przypadku zużycia zębów zwrotnicy
gwiaździstej względnie uszkodzenia
łożyska rolkowego należy wymienić całą
zwrotnicę gwiaździstą.
Do obciskania ścian rowka prowadnicy
stosuje się odpowiednią do szerokości
rowka wkładkę, która zostaje umieszczona w rowku. Następnym etapem jest
ściśnięcie prowadnicy w rejonie rozszerzenia rowka w imadle lub nadawanie
ścianom rowka formy zgodnej z wkładką
za pomocą ostrożnych uderzeń młotka
na absolutnie płaskiej powierzchni.
Po zakończeniu tej czynności należy
skontrolować szerokość rowka prowadnicy i sprawdzić poddaną obróbce strefę
pod kątem występowania pęknięć powierzchniowych.
Do demontażu należy w pierwszej
kolejności usunąć nity kryte, którymi
pierścień obrotowy jest przymocowany
do wierzchołka prowadnicy. W tym celu
należy za pomocą wiertła (o średnicy
większej od średnicy główki nitu
o ok. 0,5 mm) nawiercić nit i wybić go
stosując w tym celu przebijak.
Na skutek zużycia ścianki rowka prowadnicy są wygięte na zewnątrz na
całej długości prowadnicy. Kolejną
możliwość stanowi wygięcie ścian rowka prowadnicy na zewnątrz (w jednym
lub w kilku miejscach) spowodowane
działaniem siły zewnętrznej.
W przypadku rozszerzenia ścian rowka
prowadnicy spowodowanego zużyciem
z reguły nie opłaca się obciskanie,
ponieważ całkowite zużycie jest w tym
przypadku zazwyczaj zbyt zaawansowane.
Po usunięciu nitów gwiazdę można
wyjąć wraz z łożyskiem (pierścień obrotowy i wałeczki są przykryte zabezpieczającą płytką stalową) spomiędzy płyt
bocznych wierzchołka prowadnicy.
38
Dla zapewnienia prawidłowego działania zwrotnicy gwiaździstej należy w zasadzie wymienić całą zwrotnicę (wraz
z pierścieniem tocznym i wszystkimi
rolkami). Istotne jest ponadto stałe
stosowanie
zwrotnicy
gwiaździstej
odpowiedniej dla danego modelu
prowadnicy.
Podczas demontażu, podobnie jak
poprzednio, rozwierca się główki nitów
i wybija nity z zastosowaniem przebijaka, a następnie zdejmuje wierzchołek
prowadnicy. Po założeniu nowego
wierzchołka prowadnicy nity zakłada się
w taki sam sposób, jak przy montażu
zwrotnicy gwiaździstej.
Aby zapobiec wypadnięciu rolek zmontowanej zwrotnicy gwiaździstej podczas
umieszczania jej w prowadnicy zaleca
się pionowe unieruchomienie prowadnicy w imadle na czas montażu.
Po zakończonym montażu należy skontrolować, czy przejścia w miejscach
połączenia powierzchni przesuwu prowadnicy i wierzchołka mają taką samą
wysokość. Jeżeli wysokość jest różna,
należy zeszlifować ścianki rowka prowadnicy z zachowaniem łagodnego
spadku np.: za pomocą szlifierki taśmowej.
Po usunięciu klamry zwrotnicę gwiaździstą można ostrożnie wsunąć w otwór
Następnie należy zamontować nity
o łbach płaskich, w miarę możliwości
ścisnąć nity na prasie i zanitować młotkiem w taki sposób, żeby główki nitów
całkowicie wypełniały zagłębienia otworów w prowadnicy.
Przed
uruchomieniem
naprawianej
prowadnicy łożysko zwrotnicy gwiaździstej należy dokładnie nasmarować (np.:
zanurzyć wierzchołek prowadnicy w kąpieli olejowej).
na wierzchołku prowadnicy. Należy przy
tym zwracać uwagę, by płytki z pleksiglasu przylegały do siebie i możliwie jak
najlepiej przykrywały łożysko.
Po umieszczeniu zwrotnicy gwiaździstej
w wierzchołku prowadnicy należy ułożyć
ją w taki sposób, by jej otwory pokrywały się z otworami wierzchołka prowadnicy.
W przypadku prowadnic Rollomatic S
z nitowanym wierzchołkiem prowadnicy
istnieje dodatkowo możliwość wymiany
tego właśnie elementu. Jest to konieczne w przypadku mocnego wyszczerbienia powierzchni przesuwnych albo
w przypadku pęknięć powierzchniowych.
39
4.
Koło napędowe piły łańcuchowej
4.2
Warianty
4.1
Konstrukcja i mechaniczna
zasada funkcjonowania
4.2.1
Koło profilowane (PKRD)
Koło napędowe przenosi moment obrotowy silnika tj. moc silnika na piłę łańcuchową. To dzięki tej sile boki zębów
koła napędowego wywierają nacisk na
końcówki
ogniw
prowadzących
wprawiając
w
ruch
całą
piłę
łańcuchową.
W związku z faktem, że w zakresie
działania koła napędowego jest zawsze
większa ilość ogniw prowadzących
(zależnie od ilości zębów), bezwarunkowo konieczne jest zachowanie identycznej podziałki koła napędowego i piły
łańcuchowej.
Boki zębów są tak skonstruowane, że
końcówki ogniw prowadzących dociskają się do nich w taki sposób, że siła
oddziałuje na stosunkowo dużą powierzchnię, co obniża zużycie.
Ponadto średnica (ilość zębów) koła
napędowego jest dokładnie dopasowana do rodzaju przyłącza prowadnicy;
jest to konieczne, ponieważ dopasowanie to warunkuje wchodzenie ogniw
prowadzących do rowka prowadnicy.
Ilość zębów przekłada się bezpośrednio
na siłę cięcia i prędkość piły łańcuchowej.
•
•
Duża ilość zębów:
= duża średnica
= duża prędkość piły łańcuchowej
= wysokie zapotrzebowanie na siłę
napędową
Szerokość koła napędowego względnie
bębna sprzęgła decyduje o pozycji koła
względem prowadnicy, co również ma
wpływ na wejście rowka prowadnicy.
Koło napędowe wykonane z bardzo
odpornej na zużycie stali profilowanej
w kształcie gwiazdy, sztywno połączone
(w przypadku pilarek spalinowych)
z bębnem sprzęgła za pomocą lutu.
W przypadku pilarek łańcuchowych
z napędem elektrycznym koło napędowe jest umieszczone niezależnie na
wale napędowym.
PKRD stanowi standardowe wyposażenie w małych pilarkach, pilarkach kompaktowych i przeznaczonych dla rolnictwa. Profesjonalne pilarki łańcuchowe
są wyposażone w pierścieniowe koło
napędowe. W różnych krajach mogą
występować różnice w zakresie standardu wyposażenia.
Wynika z tego, że w pilarkach łańcuchowych danego typu można stosować
tylko konkretne koła napędowe.
Mała ilość zębów:
= mała średnica
= niska prędkość piły łańcuchowej
= niskie zapotrzebowanie na siłę napędową
40
4.2.2
Koło pierścieniowe (RKRD)
Ten typ koła napędowego został wykonany ze stali spiekanej i ma formę
pierścienia. Zęby są obustronnie otoczone ścianą w formie okręgu. RKRD
jest umieszczone w sposób ruchomy
osiowo na piaście bębna sprzęgła,
z którym jest połączone za pomocą
wielowypustu.
Zalety RKRD
•
Płaszczyzny przesuwu ogniw piły
łańcuchowej
są
przenoszone
w ramach koła napędowego w taki
sposób, że zęby koła łańcuchowego podlegają tylko obciążeniom
związanym z właściwym przeniesieniem siły napędowej.
•
Ściany boczne pierścienia prowadzą piłę łańcuchową bocznie, przy
czym pierścień zostaje wycentrowany względem rowka prowadnicy
na piaście bębna. Efektem takiego
rozwiązania jest bardzo jednostajna praca piły łańcuchowej oraz
mniejsze obciążenie zarówno wejścia rowka prowadnicy, jak i samej
4.3
W przypadku długotrwałej eksploatacji
zużyciu podlega również koło napędowe. Końcówki ogniw prowadzących
wrzynają się w boki zębów koła napędowego. W przypadku koła profilowanego występuje dodatkowy objaw
zużycia: płaszczyzny przesuwu ogniw
tnących i ogniw łączących (w strefie
wydrążenia) wrzynają się w końcówki
zębów. Koło napędowe należy wymie-
W przypadku koła pierścieniowego
ślady zużycia są szczególnie widoczne
na obwodzie. Koło pierścieniowe również należy wymienić, jeśli ślady wejścia
są głębsze niż 0,5 mm.
W związku z faktem, że koło napędowe
w normalnych warunkach wytrzymuje
eksploatację dwóch pił łańcuchowych,
powinno się stosować naprzemiennie
dwie piły na tym samym kole napędowym. Bardzo ważne jest bowiem, aby
koło napędowe i piła łańcuchowa docierały się i zużywały równomiernie. Dzięki
temu zagwarantowane zostaje, że
profile płaszczyzn kontaktu na kole
napędowym i pile łańcuchowej będą do
siebie dopasowane zapobiegając tym
samym niepotrzebnemu zużyciu oraz /
lub zerwaniu piły łańcuchowej.
W przypadku stosowania nowej piły
łańcuchowej należy zasadniczo wymienić również koło napędowe. Zużyte koło
napędowe w bardzo krótkim czasie
zniszczy nową piłę łańcuchową.
nić, gdy ślady wejścia na bokach zębów
mają głębokość ok. 0,5 mm.
41
Kontrola, wymiana
5.
5.1
5.1.1
Obraz uszkodzeń – przyczyny, usuwanie
Ogniwa prowadzące
Obraz uszkodzenia
Wszystkie ogniwa prowadzące są powgniatane z przodu i z tyłu.
Obraz uszkodzenia
Zbite i wyszczerbione końcówki kilku
kolejnych ogniw prowadzących.
Obraz uszkodzenia
Zaokrąglone tylne krawędzie wszystkich
końcówek ogniw prowadzących.
Przyczyna
a) Zbyt słabo napięta piła łańcuchowa.
Ogniwa prowadzące unoszą się do góry
na zębach lub piła „bije”.
Przyczyna
a) Zerwanie piły łańcuchowej spowodowało spiętrzenie się tych ogniw na kole
napędowym.
b) Niedopasowane koło napędowe
(podziałka, brak prawidłowych kształtów
końcówek zębów).
b) Zbyt słabo napięta piła łańcuchowa
odskoczyła.
Przyczyna
Ponadnormatywne
wydłużenie
piły
łańcuchowej (duże luzy na przegubach)
powoduje brak zgodności podziałki piły
łańcuchowej z podziałką koła napędowego.
c) Nowa piła łańcuchowa stosowana na
zużytym kole napędowym z głębokimi
bruzdami na bokach zębów.
Działania zaradcze
Wyrównać względnie wymienić uszkodzone ogniwa prowadzące, poprawnie
napiąć piłę łańcuchową.
Działania zaradcze
Zamontować nowe koło
i nową piłę łańcuchową.
napędowe
Działania zaradcze
a) Napiąć poprawnie piłę łańcuchową.
b) oraz c) Zamontować nowe, odpowiednie do podziałki piły łańcuchowej
i do pilarki koło napędowe. Wymienić
piłę łańcuchową ze sztywnymi przegubami. Dodatkowo dla a), b) oraz c)
usunąć graty.
Wskazówka
Powyższe przyczyny mogą spowodować częste zrywanie osłabionej tymi
czynnikami piły łańcuchowej lub usztywnienie przegubów. (W niektórych przypadkach naprawa piły łańcuchowej
może nie być możliwa.)
42
Obraz uszkodzenia
Wyszczerbienia w obu bocznych płaszczyznach większej ilości końcówek
ogniw prowadzących (niekoniecznie
kolejnych).
Przyczyna
Zbyt małe napięcie piły łańcuchowej.
Ogniwa prowadzące wyskakują z rowka
prowadnicy i zawieszają się na zwrotnicy (wierzchołek prowadnicy) lub na
wejściu do rowka prowadnicy.
Działania zaradcze
Napiąć poprawnie piłę łańcuchową.
Skontrolować rowek na początku prowadnicy; w razie potrzeby rozszerzyć
krawędzie lejka na wejściu rowka prowadnicy.
43
Obraz uszkodzenia
Jednostronne
(wewnątrz)
zużycie
szczytów końcówek ogniw prowadzących.
Przyczyna
Ze względu na zabrudzenia pomiędzy
wewnętrzną
płaszczyzną
boczną
a prowadnicą
ogniwa
prowadzące
uderzają na wejściu do rowka prowadnicy w ścianki rowka.
Działania zaradcze
Oczyścić punkt zderzenia prowadnicy
tak, by piła łańcuchowa i rowek prowadnicy znalazły się na jednej linii.
Obraz uszkodzenia
Jednostronne zużycie wszystkich końcówek ogniw prowadzących.
Przyczyna
Ogniwa tnące całego rzędu są nieprawidłowo naostrzone (kąty, długości
zębów, ograniczniki zagłębiania).
Działania zaradcze
Prawidłowo naostrzyć piłę łańcuchową.
W przypadku, gdy rowek prowadnicy ze
względu na istotniejsze uszkodzenia
zbyt mocno się wyrobił, należy wymienić
prowadnicę.
Obraz uszkodzenia
Wszystkie końcówki ogniw prowadzących są zużyte i przybierają formę
klepsydry.
Obraz uszkodzenia
Płaszczyzny boczne wszystkich ogniw
prowadzących są zużyte, szczyty końcówek są zaokrąglone.
Przyczyna
Piła łańcuchowa trzepoce w rowku
prowadnicy ze względu na nierównomierne naostrzenie ogniw tnących (kąty,
długości zębów, ograniczniki zagłębiania); nieregularna kolejność w obu
rzędach.
Przyczyna
Piła łańcuchowa kiwa się w rowku prowadnicy ze względu na zbyt duże wyrobienie lub rozszerzenie rowka prowadnicy.
Działania zaradcze
Prawidłowo naostrzyć piłę łańcuchową.
W przypadku, gdy rowek prowadnicy ze
względu na istotniejsze uszkodzenia
zbyt mocno się wyrobił, należy wymienić
prowadnicę.
Działania zaradcze
Obcisnąć rowek prowadnicy względnie
wymienić prowadnicę.
Obraz uszkodzenia
Szczyty wszystkich końcówek ogniw
prowadzących są zgniecione.
Przyczyna
Ogniwa prowadzące osiadają na korpusach zębów koła napędowego, co jest
związane z dużym zużyciem szczytów
zębów wywołanym przez „bicie” zbyt
słabo napiętej piły łańcuchowej.
Działania zaradcze
Wymienić koło napędowe. Wyszlifować
kontury końcówek ogniw prowadzących
tak, aby szczyty mogły oczyszczać
rowek prowadnicy. Prawidłowo napiąć
piłę łańcuchową.
44
5.1.2
Obraz uszkodzenia
Spłaszczenie końcówek
ogniw prowadzących.
wszystkich
Przyczyna
Zbyt mała głębokość rowka prowadnicy.
Działania zaradcze
Wymienić prowadnicę.
Obraz uszkodzenia
Wklęsłe zaokrąglenie na końcówkach
wszystkich ogniw prowadzących.
Przyczyna
Zbyt mała głębokość rowka prowadnicy
w rejonie zwrotnicy (wierzchołek prowadnicy). Występuje tylko w przypadku
prowadnic Duromatic.
Działania zaradcze
Wymienić prowadnicę.
Zęby tnące i ogniwa łączące
Obraz uszkodzenia
Normalne zużycie.
a) Normalne zużycie występujące na
wszystkich zębach tnących i przeciwległych ogniwach łączących w przypadku
przerzynki i nacinania.
b) Normalne zużycie występujące na
wszystkich zębach tnących i przeciwległych ogniwach łączących w przypadku
nacinania z zastosowaniem prowadnic
Duromatic.
c) Normalne zużycie występujące na
wszystkich ogniwach łączących za
zębami tnącymi.
Przyczyna
Normalne cięcie i nacinanie przy poprawnie naostrzonej pile łańcuchowej
i sprawnym smarowaniu.
Działania zaradcze
Brak; ta piła łańcuchowa spełniła już
swoje zadanie.
45
Obraz uszkodzenia
Nadmierne zużycie wszystkich ogniw
tnących i przeciwległych ogniw łączących w rejonie pod tylnym nitem (połączone zazwyczaj z częstym pękaniem
ogniw prowadzących).
Przyczyna
a) Wychylona do tyłu płaszczyzna pionowa ogniwa tnącego (kąt płaszczyzny
O
pionowej większy niż 85 ).
b) Wychylona do przodu płaszczyzna
pionowa ogniwa tnącego (hak: kąt
O
płaszczyzny pionowej mniejszy niż 60
O
do 85 – w zależności od piły łańcuchowej).
c) Zbyt duży odstęp ogranicznika zagłębiania.
d) Stępione krawędzie tnące.
e) Zbyt duży luz piły łańcuchowej.
We wszystkich przypadkach ogniwa
tnące unoszą się z przodu.
Obraz uszkodzenia
Ukośne zużycie płaszczyzn przesuwnych (od przodu do tyłu) wszystkich
ogniw tnących i przeciwległych ogniw
łączących.
Obraz uszkodzenia
Ekstremalne zużycie płaszczyzn przesuwnych wszystkich ogniw tnących
i przeciwległych ogniw łączących przy
jednocześnie niewielkim zużyciu półek.
Przyczyna
Piła łańcuchowa napięta nieco mocniej
niż w poprzednim przypadku. Na zestaw
tnący został jednak wywarty większy
nacisk umożliwiający pracę ze stępionymi krawędziami tnącymi oraz / lub
wychyloną do tyłu płaszczyzną pionową.
Przyczyna
a) Piła łańcuchowa pracuje „na sucho”
(brak oleju smarnego).
Działania zaradcze
Prawidłowo naostrzyć i napiąć piłę
łańcuchową. W przypadku, gdy rowek
prowadnicy ze względu na istotniejsze
uszkodzenia zbyt mocno się wyrobił,
należy wymienić prowadnicę.
b) Na zestaw tnący został jednak wywarty większy nacisk mający na celu
wymuszenie pracy ze stępioną piłą
łańcuchową ze zbyt małymi odstępami
ograniczników zagłębiania.
Działania zaradcze
a) Skontrolować transport oleju smarnego i usunąć usterki.
b) Prawidłowo naostrzyć piłę łańcuchową; poprawić ustawienie ogranicznika
zagłębiania. W przypadku, gdy rowek
prowadnicy ze względu na istotniejsze
uszkodzenia zbyt mocno się wyrobił,
należy wymienić prowadnicę.
Działania zaradcze
a), b) oraz d) Prawidłowo naostrzyć
wszystkie zęby tnące.
c) Spiłować wszystkie zęby tnące do
uzyskania odpowiedniej wartości odstępu ogranicznika zagłębiania. (Ważne
jest zachowanie jednakowej długości
ogniw tnących!)
e) Prawidłowo napiąć piłę łańcuchową.
46
Obraz uszkodzenia
Wklęsłe płaszczyzny przesuwu wszystkich ogniw tnących i ogniw łączących.
Przyczyna
Zbyt mocno napięta piła łańcuchowa
pracująca dodatkowo „na sucho” (brak
oleju smarnego). Kontynuowanie pracy
w tych warunkach prowadzi do mocnego nagrzania piły łańcuchowej, a co za
tym idzie do pęknięć ogniw łączących.
Działania zaradcze
Napiąć prawidłowo piłę łańcuchową
i usunąć usterki w zakresie transportu
oleju smarnego.
Wskazówka
Objawy takie występują wyłącznie
w przypadku prowadnic Duromatic.
Obraz uszkodzenia
Pęknięcia występujące tylko pod tylnym
nitem niektórych lub wszystkich ogniw
tnących oraz przeciwległych ogniw
łączących.
Obraz uszkodzenia
Pęknięcia występujące tylko pod przednim nitem niektórych lub wszystkich
ogniw tnących oraz przeciwległych
ogniw łączących.
Przyczyna
a) Stępione ogniwa tnące.
Przyczyna
Zbyt mały odstęp ogranicznika zagłębiania oraz wywieranie silnego nacisku,
by zmusić piłę łańcuchową do cięcia.
b) Wychylona do tyłu płaszczyzna pionowa (kąt płaszczyzny pionowej więkO
szy niż 85 ).
c) Wychylona do przodu płaszczyzna
pionowa (hak: kąt płaszczyzny pionowej
O
O
mniejszy niż 60 do 85 – w zależności
od piły łańcuchowej).
d) Zbyt duży odstęp ogranicznika zagłębiania.
e) Wywieranie silnego nacisku by
w przypadkach a) i b) zmusić piłę łańcuchową do cięcia.
Działania zaradcze
Naostrzyć wszystkie ogniwa tnące.
Wskazówka
Objawy takie występują szczególnie
w przypadku
cięcia
zamarzniętego
drewna (przy bardzo niskich temperaturach zewnętrznych).
47
Działania zaradcze
Nadać
ogranicznikowi
odpowiednią wysokość.
zagłębiania
Wskazówka
Objawy takie występują szczególnie
w przypadku piłowania zamarzniętego
drewna (przy bardzo niskich temperaturach zewnętrznych).
Obraz uszkodzenia
Wgłębienia na wszystkich zębach tnących i ogniwach łączących są zbite,
również w połączeniu z intensywnym
tworzeniem się gratów na płaszczyznach przesuwu tych ogniw (oraz na
ścianach rowka prowadnicy).
Obraz uszkodzenia
Pęknięcia występujące pod obydwoma
nitami niektórych lub wszystkich ogniw
tnących oraz ogniw łączących.
Przyczyna
Oprócz przyczyn opisanych w obu
poprzednich przypadkach uszkodzenie
może zostać wywołane zbyt silnym
napięciem piły łańcuchowej; szczególnie
przy bardzo niskich temperaturach
zewnętrznych.
Działania zaradcze
Podobnie jak w obu opisanych wcześniej przypadkach, a także: prawidłowo
napiąć piłę łańcuchową.
Obraz uszkodzenia
Zbite lub wyszczerbione przednie krawędzie wszystkich ogniw tnących
i ogniw łączących.
Przyczyna
Piła łańcuchowa „bije” przy wchodzeniu
do prowadnicy, ponieważ:
a) średnica koła napędowego piły łańcuchowej jest zbyt mała lub
b) piła łańcuchowa jest zbyt słabo
napięta lub
c) wejście rowka prowadnicy jest zbyt
szerokie.
Działania zaradcze
a) Zamontować odpowiednie do prowadnicy koło napędowe piły łańcuchowej.
Przyczyna
a) Piła łańcuchowa „bije” i wibruje na
skutek zbyt słabego napięcia lub nierównomiernego ostrzenia ogniw tnących
(kąty, długości ogniw tnących).
b) Nowa piła łańcuchowa została zamontowana
na kole napędowym
z głębokimi bruzdami lub występuje
niezgodność podziałek.
Działania zaradcze
a) Prawidłowo naostrzyć i napiąć piłę
łańcuchową.
b) Zamontować nowe koło napędowe
piły łańcuchowej o odpowiedniej podziałce.
b) Prawidłowo napiąć piłę łańcuchową.
c) Dokonać naprawy prowadnicy.
Wskazówka
W przypadku, gdy przeguby piły są już
usztywnione, należy zamontować nową
piłę łańcuchową.
48
Obraz uszkodzenia
Ekstremalne zużycie prowadnicy i koła
napędowego piły łańcuchowej. Znaczny
spadek wydajności.
Przyczyna
Piła łańcuchowa stępiona lub naostrzona nierównomiernie (kąt ostrza, kąt
natarcia, długości zębów, ograniczniki
zagłębiania) oraz / lub prowadnica nie
była konserwowana, przez co piła łańcuchowa kołysze się lub ustawia ukośnie w rowku prowadnicy.
Działania zaradcze
Wymienić cały zestaw tnący (koło napędowe piły łańcuchowej, prowadnica,
piła łańcuchowa).
Obraz uszkodzenia
Pęknięcia ogniw łączących występujące
pośrodku wszystkich przeciwległych
w stosunku do ogniw tnących.
Przyczyna
Pęknięcie zmęczeniowe spowodowane
stałym „biciem” i wibracjami zbyt słabo
napiętej piły łańcuchowej. Nity ogniw
tnących ulegają poluzowaniu, a nacisk
koła napędowego jest przenoszony na
przeciwległe w stosunku do ogniw
tnących ogniwa łączące.
Działania zaradcze
Taka piła łańcuchowa jest bezużyteczna; zamontować i prawidłowo napiąć
nową piłę łańcuchową.
Obraz uszkodzenia
Typowe formy zużycia występujące na
płaszczyznach przesuwu ogniw tnących, ogniw łączących i ogniw prowadzących.
Wskazówka
Piła łańcuchowa nie wykazuje większej
ilości zaprezentowanych uszkodzeń,
jedno z uszkodzeń występuje jednak na
całej długości piły łańcuchowej.
a) Te miejsca zużywają się na stronie
wzdłużnej prowadnicy.
b) Te miejsca zużywają się na zwrotnicy
prowadnicy (tylko w przypadku prowadnic Duromatic).
Skutek
Piła łańcuchowa nie pracuje równomiernie, blokuje się i zbacza w rzazie. Konieczne jest wywieranie nadmiernego
nacisku na prowadnicę.
49
Wskazówka
Wymiana poszczególnych elementów
zestawu tnącego sprawi, że uszkodzone, nie wymienione elementy będą
powodować szybkie zużycie nowych
części.
5.1.3
Ogranicznik zagłębiania
Wskazówka
W punkcie „Skutki” opisane zostały tylko
najważniejsze skutki. Pozostałe efekty
(uszkodzenia)
zostały
opisane
w punkcie 5.1.2.
Stan
Połyskuje względnie jest zużyta wyłącznie przednia część ogranicznika zagłębiania.
Stan
Połyskująca powierzchnia całego ogranicznika zagłębiania.
Skutki
Piła łańcuchowa pracuje nierówno
i blokuje się. Odczuwalna redukcja
wydajności.
Skutki
Na pile łańcuchowej jest wymuszane
cięcie za pomocą wywierania silnego
nacisku na prowadnicę. Bardzo niewielka wydajność cięcia.
Przyczyna
Zbyt duży odstęp ogranicznika zagłębiania (zbyt niski ogranicznik zagłębiania). Piła łańcuchowa jest zbyt słabo
napięta.
Przyczyna
Zbyt mały odstęp ogranicznika zagłębiania (zbyt wysoki ogranicznik zagłębiania).
Działania zaradcze
Spiłować ogniwa tnące w sposób umożliwiający
osiągnięcie
prawidłowego
odstępu
ogranicznika
zagłębiania.
Prawidłowo napiąć piłę łańcuchową.
Działania zaradcze
Nadać
ogranicznikowi
poprawne wymiary.
zagłębiania
Stan
Nieprawidłowa forma – ogranicznik
zagłębiania jest zbyt stromy (zbyt ostry).
Skutki
Ogranicznik zagłębiania wbija się
w drewno
powodując
jednocześnie
utratę wydajności cięcia.
Przyczyna
Brak prawidłowej obróbki ogranicznika
zagłębiania.
Działania zaradcze
Niższe spiłowanie pozwoli na przywrócenie prawidłowej formy. W tym celu
należy jednak odpowiednio spiłować
również półki ogniw tnących. W przypadku bardzo krótkich półek ogniw
tnących środkiem zaradczym może się
okazać wyłącznie wymiana piły łańcuchowej.
50
5.1.4
Nieprawidłowe kąty ostrza
Powstawanie nieprawidłowych kątów
ostrza może mieć – w zależności od
metody ostrzenia - różne przyczyny.
Do przyczyn tych należą między innymi:
• nieprawidłowa średnica pilnika
• nieodpowiedni uchwyt pilnika
• niepoprawne prowadzenie pilnika
• nieprawidłowe ustawienia przyrządu
do ostrzenia względnie ostrzarki
Stan
Nieprawidłowa forma – przednia część
ogranicznika zagłębiania kanciasta, bez
skosu.
Stan
Ograniczniki zagłębiania mają nierówną
wysokość lub nie utrzymują kąta prostego.
Skutki
Piła łańcuchowa pracuje niejednostajnie.
Skutki
Piła łańcuchowa pracuje nierównomiernie.
Przyczyna
Ogranicznik zagłębiania nie poddany
prawidłowej obróbce.
Przyczyna
Brak dokładności podczas obróbki.
Działania zaradcze
O
Wykonać skos (10 )w przedniej części
ogranicznika zagłębiania.
51
Działania zaradcze
Dokonać obróbki ograniczników zagłębiania za pomocą jednego z narzędzi do
ostrzenia STIHL.
• nieprawidłowo
szlifierskie
obciągnięte
tarcze
Wskazówka
W punkcie „Skutki” opisane zostały tylko
najważniejsze skutki. Pozostałe efekty
(uszkodzenia)
zostały
opisane
w punkcie 5.1.2.
Stan
Wychylona do tyłu płaszczyzna pionowa
ogniwa tnącego (rozwarty kąt natarcia,
O
większy niż 85 ).
Stan
Rozwarty kąt płaszczyzny poziomej
O
ogniwa tnącego (większy niż 60 ).
Skutki
Piłę trzeba zmuszać do cięcia przez
wywieranie silnego nacisku na prowadnicę. Bardzo niewielka wydajność cięcia
przy jednocześnie silnym zużyciu piły
łańcuchowej i prowadnicy.
Skutki
Jeśli piła łańcuchowa wykonuje pracę,
to jest to praca o niewielkiej wydajności
cięcia przy jednocześnie wysokim oporze skrawania.
Stan
Wychylona do przodu płaszczyzna
pionowa ogniwa tnącego (ostry kąt
natarcia, w zależności od typu piły
O
O
łańcuchowej mniejszy niż 60 - 85 )
tworzy hak.
Stan
Zbyt ostry kąt poziomej krawędzi tnącej
O
(mniejszy niż 50 ).
Skutki
Krawędzie tnące wchodzą zbyt pionowo
w drewno, zakleszczają się i blokują.
Piła łańcuchowa często się zrywa, a jej
żywotność jest niewielka.
Skutki
Taka piła łańcuchowa ma niewielką
żywotność, ponieważ poziome krawędzie tnące mają niewielką wytrzymałość
i szybko ulegają stępieniu.
Stan
O
Kąt ostrza mniejszy niż 25 , z którego
wynika rozwarty kąt natarcia pionowej
krawędzi tnącej.
Skutki
Ogniwo tnące jest ściskane w rzazie,
a prowadnica klinuje się.
Stan
O
daje
Kąt ostrza większy niż 35
w rezultacie ostry kąt pionowej krawędzi
tnącej.
Skutki
Niewielka żywotność. Pionowe krawędzie tnące mają niewielką wytrzymałość
i szybko ulegają stępieniu. Ponadto stan
taki powoduje wchodzenie ogniw tnących w ściany rzazu.
Wskazówka
W przypadku, gdy nieprawidłowy kąt
ostrza występuje tylko w jednym (całym)
rzędzie ogniw tnących, to dodatkowo
łańcuch tnący zbacza w rzazie. Podobne zjawisko występuje w przypadku,
gdy piła łańcuchowa jest stępiona jednostronnie.
52
5.2
Prowadnice
Stan
a) Równomiernie zużyte ścianki rowka
prowadnicy – osiągnięta minimalna
głębokość rowka prowadnicy.
Stan
Wygięte na zewnątrz ściany rowka
prowadnicy (poszerzony rowek prowadnicy).
b) Nierównomiernie
rowka prowadnicy.
Skutki
Piła łańcuchowa kiwa się i zbacza
w rzazie. Silne zużycie płaszczyzn
przesuwu ogniw tnących i ogniw łączących.
zużyte
ścianki
Skutki
a) Przekroczenie minimalnej głębokości
rowka prowadnicy sprawia, że końcówki
ogniw prowadzących przesuwają się po
dnie rowka prowadnicy.
b) Piła łańcuchowa pochyla się i zbacza
w rzazie.
Stan
Prowadnica wyrobiona w formie klina.
Skutki
Piła łańcuchowa kiwa się i zbacza
w rzazie. Silne zużycie płaszczyzn
przesuwu ogniw tnących i ogniw łączących.
53
Przyczyna
Działanie siły zewnętrznej (np. podczas
poszerzania rowka prowadnicy.
Stan
Zwężone ściany rowka prowadnicy.
Skutki
Piła łańcuchowa blokuje się.
Przyczyna
Działanie
siły
zewnętrznej,
np.:
w przypadku zakleszczenia się zestawu
tnącego w rzazie.
Działania zaradcze
Poszerzyć rowek prowadnicy. Uwaga!
Niebezpieczeństwo wystąpienia pęknięć!
Działania zaradcze
Wyprostować ściany rowka prowadnicy
(obciskać). Uwaga! Niebezpieczeństwo
wystąpienia pęknięć.
Stan
Ściany rowka prowadnicy w górnej
części przy wejściu oraz na dole przy
zwrotnicy są powybijane, dolna część
prowadnicy ma formę falistą.
Skutki
Piła łańcuchowa pracuje niejednostajnie. Dalsze stosowanie takiej prowadnicy powoduje nasilanie objawów zużycia
zarówno samej prowadnicy, jak i piły
łańcuchowej.
Przyczyna
Zbyt słabo napięta piła łańcuchowa
przez długi okres czasu.
Działania zaradcze
Wyrównać ściany rowka prowadnicy.
W przypadku, gdy zużycie prowadnicy
jest mocno zaawansowane, należy ją
wymienić.
5.3
Koła napędowe piły łańcuchowej
Stan
Silne zużycie zębów koła napędowego.
Przyczyny
Oprócz normalnego zużycia (odpowiada
mniej więcej żywotności dwóch pił
łańcuchowych), bicie i trzepotanie piły
łańcuchowej prowadzi do przedwczesnego zużycia widocznego na szczytach zębów.
Zbyt mocno rozciągnięte piły łańcuchowe względnie nieprawidłowa podziałka
piły łańcuchowej powoduje powstawanie
bruzd na bokach zębów, a w przypadku
kół pierścieniowych również na obwodzie pierścienia.
Działania zaradcze
Zamontować nowe, odpowiednie koło
napędowe.
54
6.
Akcesoria serwisowe
6.1
Środki smarne i konserwujące
6.1.1
6.1.2
6.1.3
6.2
6.3
Olej smarny do pił łańcuchowych STIHL „Bioplus”
Pojemnik 5-litrowy
Pojemnik 20-litrowy
0781 516 3333
0781 516 3335
Syntetyczny olej smarny do pił łańcuchowych STIHL
Pojemnik 5-litrowy
Pojemnik 20-litrowy
0781 516 1353
0781 516 1335
Środek do czyszczenia pił łańcuchowych STIHL
Pojemnik 2-kilogramowy
0730 410 0001
Środki pomocnicze i kontrolne
Przymiar kontrolny STIHL do sprawdzania zużycia piły łańcuchowej
Przymiar kontrolny STIHL do sprawdzania podziałki, szerokości ogniw prowadzących
/ szerokości rowka prowadnicy i średnicy pilnika
Przymiar kątowy do odstępu ogranicznika zagłębiania – 0,45 mm
Przekładka do rowka prowadnicy 1,3 mm
Przekładka do rowka prowadnicy 1,6 mm
Koziołek do ostrzenia (ok. 800 g)
Koziołek do ostrzenia (ok. 250 g)
0000 893 4105
0000 893 4000
0000 893 4000
1110 893 4000
1106 893 4000
1106 893 4010
1110 893 9000
1106 893 9000
0000 881 0400
0000 881 0401
Narzędzia i urządzenia do ostrzenia
6.3.1
6.3.2
6.3.3
6.3.4
Pilniki do ostrzenia pił łańcuchowych
Pilnik okrągły 4,0 mm (5/32’’) do pił 1/4'’ oraz 3/8’’ Picco
Pilnik okrągły 4,8 mm (3/16’’) do pił 0.325’’
Pilnik okrągły 5,2 mm (13/64’’) do pił 3/8’’
Pilnik okrągły 5,5 mm (7/32’’) do pił 0.404'’
Pilnik trójkątny
Pilnik płaski
Uchwyt do pilnika A100 – do wszystkich pilników
0811 411 8073
0811 412 8088
0814 243 3384
0811 412 8108
0811 421 8971
0814 252 3356
0811 490 7860
Uchwyty do pilników STIHL
Komplet z pilnikiem okrągłym dla podziałki / modelu:
1/4'’ oraz 3/8’’ Picco (pilnik 4,0 mm)
0.325’’ (pilnik 4,8 mm)
3/8’’ (pilnik 5,2 mm)
0.404'’ (pilnik 5,5 mm)
5605 750 4327
5605 750 4328
5605 750 4329
5605 750 4330
Zestawy do ostrzenia STIHL
W zestawie: uchwyt do pilnika z pilnikiem okrągłym, pilnik płaski, przymiar kątowy
oraz instrukcja ostrzenia dla podziałki / modelu:
3/8’’ Picco Micro Mini
1/4'’ oraz 3/8’’ Picco Micro
0.325’’
3/8’’
0.404'’
5605 007 1026
5605 007 1027
5605 007 1028
5605 007 1029
5605 007 1030
Przyrządy do ostrzenia STIHL
Przyrząd do ostrzenia FG 1, do montażu na prowadnicy
5603 000 7500
Precyzyjny przyrząd do ostrzenia FG 2, do montażu na stole roboczym i innych powierzchniach warsztatowych
6.3.5
55
Numer katalogowy
Ostrzarki STIHL
STIHL HOS
5604 000 7501
z silnikiem elektrycznym 230 V / 50 Hz
STIHL USG
urządzenie podstawowe z silnikiem elektrycznym 230 V / 50 Hz
urządzenie podstawowe z silnikiem elektrycznym 110 V / 60 Hz
5202 201 0501
5202 201 0601
5203 201 0403
5203 201 0300
Numer katalogowy
Komplet obejmuje suport wychylny oraz wyposażenie do pił łańcuchowych Oilomatic
6.4
Narzędzia i urządzenia do konserwacji
6.4.1
6.4.2
Do pił łańcuchowych
Obcęgi do nitowania i roznitowywania
Urządzenie do roznitowywania NG 4
Niciarka NG 5
Urządzenie do nitowania i roznitowywania NG 3
z silnikiem elektrycznym 220/380 V / 50 Hz
Folia pomiarowa STIHL do pił łańcuchowych
Do prowadnic
Przeciągacz do rowków 1,3 mm
Przeciągacz do rowków 1,6 mm
Przekładka do rowków 1,3 mm
Przekładka do rowków 1,6 mm
0000 881 4700
5805 000 7700
5805 000 7710
0457 178 1391
1110 893 9200
1106 893 9200
1110 893 9000
1106 893 9000
56

Zestawy Tnące STIHL - Logo eStokrotka.pl

Transkrypt

Podobne dokumenty

Folder o ostrzeniu łańcucha

Konserwacja i eksploatacja pił

STIHL MS 261