Wynalazek

Opracowanie i wdrażanie
wynalazków
Powstawanie kolejnych rozwiązań
Dalszy postęp naukowo-techniczny
Ochrona
wynalazków
Przewaga rynkowa
Sukces komercyjny
Z innowacją mamy do czynienia wtedy, gdy nowy wynalazek
wprowadzany jest do praktycznego zastosowania, zmieniając
dotychczasową rzeczywistość i przyzwyczajenia.
Innowacja jest siłą napędową nauki, technologii i ludzkości,
stanowiąc najwyższą nagrodę, jaką może osiągnąć wynalazca.
Odkrycie – ujawnienie jakiegoś obiektywnego zjawiska,
faktu, procesu lub prawidłowości, przeważnie istniejącego „od
zawsze”, jednak dotychczas ludziom nieznanego
Wynalazek - nowy produkt lub proces stanowiący
rozwiązanie problemu technicznego
Teleskop - wynalazek stworzony w 1608 r. przez Hansa Lipperheya,
niderlandzkiego optyka, który na dwóch końcach ołowianej tulei
wstawił skupiające i rozpraszające soczewki
Dzięki wynalazkowi teleskopu Galileusz odkrył góry na Księżycu
odkrycie przez Benjamina Franklina elektrycznej natury piorunów
pozwoliło mu na wynalezienie piorunochronu w 1752 r. Wynalazek
ten jest stosowany do dnia dzisiejszego, zabezpieczając budynki
podczas burz
odkrycie fal elektromagnetycznych umożliwiło Guglielmo
Marconiemu wynalezienie radia, a następnie zaowocowało lawiną
wynalazków usprawniających budowę radioodbiorników i łączność
radiową
Alfabet
Papier
Atrament
Ubrania
Krzesło
Są to wynalazki, których powstanie jest wynikiem
kreatywności określonego człowieka
Wymień 3 wynalazki które doprowadziły do odkryć
Wymień 3 odkrycia, które doprowadziły do wynalazków
Ile wynalazków można zidentyfikować na poniższym zdjęciu?
Latawiec – starożytne latawce chińskie uznawane są za
najstarszą formę statku powietrznego. Zgodnie z przekazami
pisemnymi pierwsze latawce powstały ponad 2000 lat temu w
Chinach. Latawce te był y robione z drewna i były
wystarczająco duże, aby unieść w powietrze człowieka.
Narty – najstarsze odnalezione dotychczas nar ty zrobione
zostały z drewna ponad 8000 lat temu, znaleziono je w latach
60-tych ubiegłego wieku w Rosji, w Górach Uralskich
Okulary przeciwsłoneczne - przodkowie Eskimosów na Alasce
wynaleźli okulary przeciwsłoneczne ponad 2000 lat temu.
Okular y te zrobione były z drewna i miały za zadanie chronić
przed śnieżną ślepotą
Latarnia morska - pierwsza znana latarnia została zbudowana
w Egipcie około 280 r. p.n.e. na wyspie Faros, przy wejściu do
por tu w Aleksandrii.
Bumerang - zakrzywiona w kształcie banana broń miotana,
używana podczas polowań, została wynaleziona przez
Aborygenów w Australii ponad 10.000 lat temu.
Koło - najstarsze koło zostało znalezione na terenie
dzisiejszego Iraku, na terenach starożytnej Mezopotamii. Koło
to liczy sobie ponad 5000 lat. Początkowo koło
wykorzystywane było jedynie w garncarstwie (jako koło
garncarskie do toczenia i formowania naczyń glinianych),
dopiero później zamocowano je do wozów, co ułatwiało
transport ciężkich przedmiotów.
Czekolada - starożytni Aztekowie wynaleźli napój czekoladowy
około 2000 lat temu. Napój o nazwie xocoatl był ekskluzywną
mieszanką nasion kakaowca, papryczek chili i wody.
Hiszpańscy konkwistadorzy, którym nie odpowiadał gorzki
smak napoju, zmodyfikowali go poprzez dodanie cukru,
wanilii oraz cynamonu.
„Potrzeba jest matką wynalazków”
Wynalazca musi zidentyfikować potrzebę lub
problem. Następnie musi obmyślić kreatywny sposób
rozwiązania tego problemu
QUIZ
Jak wiele nowych rozwiązań można uzyskać poprzez
połączenie dwóch wynalazków z poniższej listy:
Silnik
Aparat
Książka
Koło
Zegar
Komputer
Buty
Rower
Telefon
Radio
Północna Nigeria to gorący, półpustynny teren rolniczy, gdzie wielu ludzi
żyje bez prądu elektrycznego. Większość z nich zajmuje się uprawą rolną,
jednakże w tamtejszym klimacie utrzymanie świeżości owoców i warzyw
stanowi nie lada wyzwanie. Bez lodówek większość świeżej żywności gnije
w przeciągu kilku dni, co oznacza utratę zarobku, z kolei spożywanie
zepsutych produktów powoduje poważne problemy zdrowotne.
Problem ten nurtował lokalnego nauczyciela Mohammeda Bah Abbę,
który postanowił znaleźć jego rozwiązanie. Wywodząc się z rodziny
garncarskiej Bah Abba wiedział, że tradycyjne gliniane garnki utrzymują
wodę nawet w czasie suszy. W 1995 r. połączył tę wiedzę tradycyjną ze
zdobytymi wiadomościami w dziedzinach biologii, chemii oraz geologii i
stworzył system chłodzący „garnek w garnku” (pot-in-pot), który sprawuje
funkcję pustynnej lodówki.
System chłodzący Mohammeda Bah Abby
składa się z dwóch różnej wielkości glinianych
garnków, z których mniejszy umieszczony jest
wewnątrz
większego,
zaś
przestrzeń
pomiędzy garnkami wypełniona jest mokrym
piaskiem. Warzywa i owoce przechowywane
są wewnątrz mniejszego garnka, który
przykryty jest wilgotną tkaniną.
Wynalazca
został
w
2000
r.
nagrodzony prestiżową nagrodą Rolex
dla Mistrzów Przedsiębiorczości.
Nie każdy wynalazek musi przynosić zupełnie nowe
rozwiązanie danego problemu. Niektóre bardzo ważne
i przydatne wynalazki stanowią ulepszenia wcześniejszych
wynalazków
W stosunkowo krótkiej historii użytkowania komputerów
osobistych dokonywało się wiele ulepszeń w sposobie
przenoszenia danych. Obecnie niewielkiej wielkości pamięci
USB mogą pomieścić dużo więcej danych niż dawne dyskietki,
znacznie większe i bardziej wrażliwe na uszkodzenia
mechaniczne.
Wynalazki są ważne dla rozwoju całej ludzkości, należy
wspierać ich opracowywanie
Dla stymulowania wynalazczości konieczne jest
odpowiednie zabezpieczenie i ochrona wynalazków
przed piractwem intelektualnym i kradzieżą.
Patent jest prawem wyłącznym udzielanym przez
wyspecjalizowany organ administracji rządowej, najczęściej
urząd patentowy. Patent przyznaje uprawnionemu wyłączne
prawo do wynalazku, co oznacza, że inne podmioty nie będą
mogły opatentowanego wynalazku wytwarzać, używać, czy
też oferować do sprzedaży bez uprzedniej zgody właściciela
patentu.
Ochrona patentowa wynalazków ujęta jest w ramach prawa
własności intelektualnej, pod pojęciem którego generalnie
rozumie się ochronę wytworów ludzkiego umysłu. Własność
intelektualną dzieli się na dwie dziedziny: własność
przemysłową oraz prawo autorskie i prawa pokrewne.
Patent udzielany jest zazwyczaj na okres 20 lat od daty
zgłoszenia patentowego
Patent umożliwia ochronę wynalazku i pomaga w osiągnięciu
zysku
Wzbogacają światową wiedzę techniczną i stymulują postęp
techniczny
Publiczne
ujawnienie
istoty
wynalazku
umożliwia
powstawanie dalszych wynalazków i ich udoskonaleń czyli
innowacji
Z chwilą udzielenia ochrony patentowej uprawniony może uzyskiwać
korzyści z tego wynalazku, dzięki zagwarantowanej wyłączności na
wytwarzanie, dystrybucję i sprzedaż produktów opartych na chronionym
rozwiązaniu.
Jednocześnie wynalazca może udzielać licencji na swoje wynalazki, czyli
zgody na wytwarzanie i sprzedawanie produktów według tego wynalazku,
z reguły pod warunkiem uiszczenia przez ten podmiot opłaty licencyjnej
Opłata ta stanowi wynagrodzenie za kreatywność wynalazcy, zaś
licencjobiorca
uzyskuje
możliwość
komercjalizacji
wynalazku
i uzyskiwania dzięki niemu korzyści materialnych.
Czy dane rozwiązanie jest patentowalne ?
Wytwór scharakteryzowany cechami, takimi jak np.: kształt
linii, kontury, kolorystyka, ornamentacja, nie rozwiązującymi
żadnego problemu technicznego, a spełniającymi jedynie
funkcję estetyczną, nie stanowi rozwiązania w dziedzinie
techniki, zatem nie jest wynalazkiem i nie podlega
opatentowaniu
Wytwór charakteryzujący się wyłącznie cechami o charakterze
estetycznym może być przedmiotem zgłoszenia wzoru
przemysłowego.
Warunkiem rejestracji takiego wzoru jest spełnienie wymogu
nowości oraz indywidualnego charakteru
Wzory przemysłowe – dotyczą ozdobnych lub estetycznych
elementów towarów
Wzór może dotyczyć cech trójwymiarowych (kształty, kontury
towaru lub opakowania) lub dwuwymiarowych (cechy linii,
kolorystyka, ornamentacja)
Zwiększają atrakcyjność i wyjątkowość towaru wzmacniając
wartość komercyjną
Ochrona wzoru przemysłowego trwa 25 lat
Wzór użytkowy - nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze
technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu
o trwałej postaci – może być chroniony w Polsce jako wzór użytkowy.
W przypadku prawa ochronnego na wzór użytkowy postępowanie
przed Urzędem Patentowym jest uproszczone w porównaniu z
patentem na wynalazek, zaś maksymalny okres ochrony wynosi 10 lat
od daty zgłoszenia.
Prawidłowe zgłoszenie wzoru użytkowego do
ochrony w Polsce powoduje powstanie prawa
pierwszeństwa, na podstawie którego można
ubiegać się o ochronę patentową tego
rozwiązania w innych krajach, a także przed
Europejskim Urzędem Patentowym.
rower,
pudełko na cukierki,
stolik,
zegar wahadłowy,
zapalniczka,
monitor,
okna,
zamek do drzwi,
kocioł
wodny
centralnego
ogrzewania,
oprawka kredki kosmetycznej z
mechanizmem
wysuwania
sztyftu
but rehabilitacyjny,
uchwyt grzejnika,
słój,
panel sterowania,
pondośnik wózkowy,
zacisk elektryczny,
wieszak na okrycia,
oprawa oświetleniowa,
elementy rurowe do zjeżdżalni
wodnych,
zamknięcie
do opakowania
kartonowego,
listwa
przypodłogowa
czy
maskująca,
lustro ścienne
Oznaczenie umożliwiające konsumentom odróżnienie towaru
jednego przedsiębiorstwa od identycznych lub podobnych
towarów innych przedsiębiorstw
Znakami towarowymi mogą być: kombinacja liter, wyrazów,
liczb, rysunków, symboli, dźwięków
Ochrona znaku towarowego trwa 10 lat, może być jednak
bezterminowo odnawiana pod warunkiem używania znaku
towarowego w obrocie rynkowym i terminowego wnoszenia
opłat za utrzymanie ochrony
Oznaczeniami geograficznymi są oznaczenia słowne odnoszące się
bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości,
regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący
z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy
towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu
geograficznemu tego towaru.
Przez oznaczenia geograficzne rozumie się także oznaczenia
stosowane dla towarów, które są wytworzone z surowców lub
półproduktów pochodzących z określonego terenu, większego niż
teren wytworzenia lub przetworzenia towaru, jeżeli są one
przygotowywane w szczególnych warunkach i istnieje system
kontroli przestrzegania tych warunków.
Lista
polskich
produktów
zarejestrowanych i zgłoszonych
w Unii Europejskiej
Każdy produkt spożywczy oznaczony
towarowym który informuje o producencie
jest
znakiem
Sposoby pakowania (puszki, pakowanie próżniowe) mogą być
przykładami patentów, jak i wzorów przemysłowych
Plastikowe pojemniki do przechowywania żywności mogą
podlegać ochronie jako wzory przemysłowe, zaś sposoby
odsysania powietrza i utrzymywania szczelności mogą być
chronione patentami
Części mechaniczne lodówki to najczęściej opatentowane
wynalazki (układ chłodzenia). Estetyka lodówki, kształty
szuflad, półek, wygląd czytników, wygląd zewnętrzny to
chronione wzory przemysłowe
Instrukcja obsługi lodówki jako otwór słowny chroniona jest
prawem autorskim
Na całym świecie patentuje się około 1,6 miliona
wynalazków rocznie!
Połowa z tej liczby pochodzi z USA, Wielkiej Brytanii,
Francji, Japonii i Niemiec.
Polacy na tym tle wypadają znacznie gorzej. Uzyskujemy
europejskie patenty na około 20 - 30 wynalazków rocznie
(czyli zaledwie 0,003 % opatentowanych w Europie
wynalazków pochodzi z Polski),
Czesi i Węgrzy mają sto razy więcej patentów w ciągu roku.
Dużo lepiej było przed II wojną światową, kiedy to Polska
zajmowała 5-6 miejsce w Europie pod względem liczby
patentów.
Jan Czochralski - opatentował metodę hodowli kryształów, które są
podstawą w produkcji używanych obecnie procesorów
Michał Doliwo-Dobrowolski - pionier techniki prądu trójfazowego.
Opracował pierwszą prądnicę prądu przemiennego trójfazowego,
trójfazowy silnik indukcyjny oraz transformator trójfazowy.
Stefan Drzewiecki - wynalazca, pionier lotnictwa i żeglugi podwodnej. Od
1888 roku konstruował okręty podwodne o napędzie elektrycznym po
tym, jak dowiedział się, że Edison skonstruował ołowiane akumulatory.
Jako pierwszy na świecie wpadł na pomysł, by okręt podwodny wyposażyć
w peryskop
Max Factor - właściwie Maksymilian Faktorowicz, producent i wynalazca
kosmetyków pochodzenia polskiego, założyciel słynnej na całym świecie
firmy kosmetycznej.
Jan Heweliusz - gdański astronom. Był autorem pierwszego w kartografii
naukowej topograficznego atlasu Księżyca "Selenographia". Budował
teleskopy, był pomysłodawcą peryskopu
Jacek Karpiński - inżynier elektronik i informatyk, skonstruował
minikomputer – K-202 wyprzedzający swoją epokę co najmniej o 10 lat.
Niedoceniany i szykanowany przez władze komunistyczne
.
Mikołaj Kopernik - astronom, prawnik i lekarz, twórca jednolitej i
syntetycznej teorii systemu heliocentrycznego, ale też twórca pierwszej w
dziejach nowożytnych kanapki. Sformułował prawo, iż "gorszy pieniądz
wypiera z rynku lepszy„
Józef Stanisław Kosacki - inżynier i saper. W roku 1941 skonstruował
ręczny wykrywacz min działający na zasadzie elektromagnetycznej.
Paweł Kosieradzki - w latach 1929-1934 opracował metodę kąpieli
cyjanowych, które hartowały stal i chroniły ją przed korozją
Tadeusz Jan Krwawicz - jeden z najwybitniejszych na świecie autorytetów
w dziedzinie okulistykil. Jako jeden z pierwszych naukowców w Polsce,
zajął się plastycznymi operacjami rogówki w celu wyrównania wad
refrakcji.
Stanisław Ignacy Łaszczyński - prekursor hydroelektrometalurgii w Polsce.
Wynalazł materiał wybuchowy - miedziankit.
Ignacy Łukasiewicz - farmaceuta, wynalazca lampy naftowej i pionier
przemysłu naftowego w Europie.
Henryk Magnuski - inżynier telekomunikacji, twórca jednego z pierwszych
walkie-talkie.
Marian Mazur - w latach 1935-1939 zbudował pierwszy na świecie system
telefonii automatycznej.
Ignacy Mościcki - opracował metodę umożliwiającą produkcję kwasu
azotowego z powietrza (stosowanego do produkcji barwników, środków
farmaceutycznych i materiałów wybuchowych).
Gabriel Narutowicz - wybitny konstruktor oraz inżynier. Jego prace naukowe
oraz realizacje spowodowały, że został uznany za jednego z najwybitniejszych
europejskich twórców elektrowni wodnych i świetnego znawcę zagadnień
geologicznych. Pierwszy prezydent Rzeczypospolitej
Karol Olszewski - chemik, fizyk, kriogenik, współautor metody skroplenia
powietrza. Wspólnie z Zygmuntem Wróblewskim w roku 1883 w
Krakowie skroplił powietrze.
Adam Ostaszewski - naukowiec i wynalazca, konstruktor lotniczy, pionier
polskiej awiacji. Skonstruował pierwszy polski pionowzlot, był również twórcą
samolotu dwupłatowego.
Antoni Norbert Patek - polski zegarmistrz, założyciel firmy Patek Philippe &
Co. - jednej z najbardziej znanych firm, produkujących zegarki.
Stefan Pieńkowski - wynalazł lampę fluoroscencyjną (świetlówkę).
Sylwester Porowski (wraz z zespołem) opracował w Centrum Badań
Wysokociśnieniowych PAN niebieski laser. Wiązka takiego lasera pozwala
czterokrotnie zwiększyć ilość informacji zapisywanych na płycie CD. Niestety,
aż pięć lat trwało przygotowanie tego produktu do sprzedaży, co
spowodowało, że przestał być pożądaną nowością na rynku.
Kazimierz Prószyński - skonstruował pierwszą na świecie kamerę filmową.
Dzięki jego wynalazkowi powstała pierwsza lotnicza kronika wojenna (1918
rok)
Marian Rejewski - wspólnie z Jerzym Różyckim i Henrykiem Zygalskim, złamał
kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma
Tadeusz Sendzimir - w latach 1933-1934 zbudował walcownię blach, w której
ze stalowej płyty grubości 1 cm produkowano milimetrową blachę. Metodę tę
opatentowano w Wielkiej Brytanii, Francji i USA.
Maria Skłodowska - pionierka fizyki jądrowej. Wspólnie z mężem wyizolowała
w paryskim laboratorium rad
Alojzy Świętosławski - w 1935 roku skonstruował superczuły termometr,
zwany ebuliometrem Świętosławskiego, który pozwalał mierzyć
temperaturę wrzących cieczy z dokładnością do 0,005 stopnia Celsjusza.
Władysław Tryliński - w 1929 roku wspólnie ze Stefanem Władysławem
Bryłą zbudował pierwszy w Europie most spawany nad rzeką Słudwią
(niedaleko Łowicza). W 1935 roku opatentował twardą nawierzchnię z
sześciokątnych płyt, od jego nazwiska nazywaną trylinką. Opatentował też
żelbetonowe podkłady kolejowe (używane na całym świecie).
Zygmunt Florenty Wróblewski - fizyk, pionier kriogeniki. W 1883 roku w
Krakowie wspólnie z K. Olszewskim skroplił powietrze.