Urbi et Gorbi JOAcHIm
Transkrypt
Urbi et Gorbi JOAcHIm
Joachim Jauer jako kronikarz ZDF na bieżąco odnotowywał wydarzenia roku 1989 w Europie Wschodniej – wydarzenia, które wstrząsnęły światem. Jako korespondent telewizyjny był naocznym świadkiem pierwszych oznak upadku żelaznej kurtyny i zakrojonych na masową skalę ucieczek obywateli NRD z ich kraju rodzinnego. Jego książka obejmuje szeroki zakres tematów: począwszy od niezależnego związku zawodowego „Solidarność” przez upadek muru berlińskiego aż po koniec zimnej wojny. Joachim Jauer opowiada o wielkiej nadziei na wolność, o poszukiwaniu prawdy i o ludziach, których odwaga umożliwiła zaistnienie cudu: upadku komunizmu. „Na początku lat siedemdziesiątych w Droßdorf-Rippicha nad rzeką Zeitz w otwarty konflikt z ateistycznym państwem wszedł ewangelicki duchowny Oskar Brüsewitz. Przejął parafię, którą jego poprzednik porzucił, ponieważ praktycznie nikt nie pojawiał się na mszy. Pastor Brüsewitz w krótkim czasie odwiedził wszystkie miejscowe rodziny, również te, których członkowie należeli do SED. Wkrótce na odprawianych przez niego nabożeństwach pojawiało się nawet do stu pięćdziesięciu osób. Na wiejskim kościółku umieścił wielki świecący z daleka neonowy krzyż. „Tutaj”, chciał powiedzieć za jego pomocą, „tutaj nie panuje socjalizm, tutaj rządzi Kościół chrześcijański”. SED uznała to za jawny opór i zażądała usunięcia krzyża, ponieważ rzekomo odwracał uwagę kierowców i mógł doprowadzić do wypadków drogowych. Oskar Brüsewitz w przeciwieństwie do części ewangelickiego duchowieństwa nie był gotów do zawarcia kompromisu z ateistyczną ideologią państwową i swoimi nietuzinkowymi działaniami ściągnął na siebie uwagę Kościoła. „Nasze kościelne dzwony będą brzmieć jeszcze wtedy, gdy na zewnątrz nikt już nie będzie pamiętał cena: -- zł Joahim Jauer, ur. w Berlinie w 1940 roku, długoletni korespondent ZDF w NRD, prezenter programu Kennzeichen D, korespondent specjalny w Europie Środkowej i Wschodniej, kronikarz rewolucyjnych wydarzeń z 1989 roku, do 2003 roku szef studia ZDF w Berlinie. Obecnie niezależny autor i twórca filmów dokumentalnych. Joachim Jauer jest laureatem wielu nagród: otrzymał prestiżowe wyróżnienie niemieckich krytyków za program Kennzeichen D, nagrodę Gustava Heinemanna za zasługi na rzecz wolności i sprawiedliwości, medal Karla von Ossietzky’ego za wkład w urzeczywistnianie praw człowieka, nagrodę Jakoba Kaisera za wybitne osiągnięcia w dziedzinie reportażu telewizyjnego, a także Złotą Kamerę za wiarygodność w telewizji (1999). Urbi et Gorbi „Ta reporterska dokumentacja dominującej roli chrześcijan w upadku komunizmu powinna się ukazać w Polsce. Joachim Jauer, korespondent telewizji zachodnioniemieckiej w NRD i Europie środkowo-wschodniej w latach 80., napisał bardzo przystępną historię jesieni ludów 1989 roku. Ze zrozumiałych względów książka zaczyna się od prezentacji niemiecko-niemieckich i opisu warunków pracy zachodniego dziennikarza w NRD. Niemniej Jauer zjeździł z kamerą niemal wszystkie państwa bloku, i rozmawiał z wieloma aktorami wydarzeń – zarówno opozycjonistami jak i reformatorami ancien regime’u - więc „Urbi et Gorbi” daje szeroką panoramę wydarzeń, przy czym sprawy polskie, rola Jana Pawła II, powstanie „Solidarności”, Okrągły Stół i wybory 4 czerwca 1989 zajmują w niej poczesne miejsce. (...) I to będą dla polskiego czytelnika sprawy nowe, pozwalające dobrze uchwycić podobieństwa i różnice między PRL i NRD. Tak jak u nas w Nowej Hucie wierni uparcie walczyli o budowę kościoła, tak i w NRD protestanci w Stalin-Stadt, dziś Eisenhüttenstadt, pod przewodnictwem pastora Heinza Bräuera uparcie walczyli o prawo do budowy domu modlitwy. Różnice były w sile nacisku. Ale w końcu w obu krajach chrześcijanie dopięli swego.” Adam Krzemiński Jednoczesne pojawienie się na światowej scenie Michaiła Gorbaczowa i Karola Wojtyły nawet z perspektywy tylu lat wydaje się swego rodzaju cudem. Polski papież przyczynił się do obalenia komunizmu, a radziecki sekretarz generalny zezwolił, aby to się dokonało. Joachim Jauer „Jest to spojrzenie na wydarzenia, które rozgrywały się w 1989 r. w krajach Europy Środkowej oczami bezpośredniego ich obserwatora – człowieka, który wprawdzie jako dziennikarz z Niemiec Zachodnich patrzył na nie niejako z zewnątrz, ale równocześnie posiadał spore osobiste doświadczenie i dużą wiedzę na temat Europy Środkowej i życia w systemie komunistycznym. Bowiem zanim Joachim Jauer został specjalnym korespondentem zachodnioniemieckiej telewizji publicznej ZDF w Wiedniu – i zanim, mając w Wiedniu swój „punkt wypadowy”, odbył latem i jesienią 1989 roku szereg reporterskich podróży do zapalnych miejsc w Europie Środkowej, gdzie tworzyła się historia – przepracował on wiele lat jako korespondent ZDF w komunistycznej NRD i dobrze poznał tamtejsze realia.” Wojciech Pięciak – „Tygodnik Powszechny” Urbi et Gorbi Jak chrześcijanie wpłynęli na obalenie reżimu komunistycznego w Europie Wschodniej We wszystkich krajach bloku wschodniego działali opozycjoniści, którzy podejmowali duże ryzyko, by dokonać zmian politycznych. Odważnie angażowały się w takie działania zarówno osobistości ze świata polityki, jak i osoby związane z Kościołem – chrześcijańscy duszpasterze i wyznawcy: Heinz Bräuer, Oskar Brüsewitz i Christian Führer w NRD, Lech Wałęsa i Jerzy Popiełuszko w Polsce, Csilla von Boeselager i Imre Kozma na Węgrzech, Václav Malý w Czechosłowacji, czy László Tökés w Rumunii. Bez nich w Europie Wschodniej nie dokonałby się wielki przełom roku 1989. Joachim Jauer