Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski
Transkrypt
Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski
Instytut Psychologii Uniwersytet Wrocławski ROK AKADEMICKI 2011/2012 Tryb studiów Studia stacjonarne Kod przedmiotu 1.1 /8 PODSTAWY POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ - KOMUNIKACJA NIEWERBALNA Z ELEMENTAMI OBSERWACJI Nazwa przedmiotu Status przedmiotu Przedmiot kierunkowy Autor programu prof. UWr. dr hab. Bożena Janda-Dębek, prof. UWr. dr hab. Alicja Kuczyńska, dr Mariusz Żuk Rok I Semestr 1 Liczba godzin 30 Forma zajęć Warsztaty Prowadzący prof. UWr. dr hab. Bożena Janda-Dębek, prof. UWr. dr hab. Alicja Kuczyńska, dr Mariusz Żuk Wymagania wstępne Brak Założenia i cele Zajęcia mają charakter warsztatowy, polegający głównie na obserwacji i aktywnym uczestniczeniu studentów w organizowanych ćwiczeniach, na których prezentowane są wybrane zachowania niewerbalne. Każde zajęcia poświęcone są teoretycznej analizie pochodzenia, znaczenia i funkcji pełnionych przez zachowania niewerbalne. Celem zajęć jest wyposażenie studentów w wiedzę dotyczącą zachowań niewerbalnych, uwzględniającą aktualny stan badań w tej dziedzinie. Formy zaliczenia Ocena Warunki zaliczenia przedmiotu Pozytywna ocena z kolokwium. Aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach, realizacja grupowego projektu studenckiego, którego tematem są sygnały parajęzykowe, znajomość obowiązującej literatury, pozytywna ocena z pisemnego kolokwium. ECTS 2 1 Treści programowe: 1. Wygląd zewnętrzny jako „źródło" informacji o drugiej osobie (budowa ciała, wzrost, kolor włosów, oczu, sposób ubierania się, stosowanie rekwizytów). Tworzenie schematów dotyczących typów ludzi, wykorzystywanie ukrytych teorii osobowości przy ocenianiu ludzi na podstawie wyglądu. 2. Kryteria oceny atrakcyjności fizycznej. Atrakcyjność fizyczna i atrybuty psychiczne jej przypisywane. Atrakcyjność fizyczna a samoocena. Kryteria doboru partnerów. Niewerbalne zachowania służące nawiązywaniu więzi: pomiędzy osobami tej samej płci i różnej płci. 3. Dystans fizyczny w komunikacji międzyludzkiej. Klasyfikacja dystansu wg E. Halla. Dystans interakcyjny - teoretyczny model struktury czynników wpływających na wielkość dystansu. Czynniki dalekiego, bliskiego i bezpośredniego wpływu; terytorializm u zwierząt i ludzi (rodzaje i konsekwencje naruszenia terytorium), wpływy kulturowe, normy społeczne, właściwości podmiotowe, aktualna sytuacja. Dystans nieadekwatny. Przegęszczenie u zwierząt i ludzi: analiza zjawiska - „bagna behawioralnego" u zwierząt, warunki wzrostu napięcia i agresji u ludzi w sytuacji przegęszczenia. 4. Manifestacja emocji - interpretowanie znaczenia mimicznej ekspresji emocji, postawa i ruchy ciała w prezentowaniu stanu emocjonalnego. Biologiczne podłoże emocji. Kulturowe czynniki wpływające na manifestacje emocji. Emocje pierwotne, wtórne i emocje tła. Kontakt wzrokowy - funkcje spoglądania. Wyrażanie emocji i regulacja. 5. Gesty i ich rola komunikacyjna. Filogenetyczne i kulturowe pochodzenie gestów. Zachowania zwierząt i ludzi: różnice i podobieństwa. Gesty zależne i niezależne od mowy. Koordynacja gestów, postawy i mowy - autosynchronizacja, synchronizacja interaktywna. Prezentowanie agresji i nawiązywanie więzi poprzez gesty. Rola dotyku w interakcjach. 6. Szczególne rodzaje komunikacji. Kłamstwo i jego wykrywanie. Rodzaje kłamstwa – propozycje Ekmana. Kłamstwo rozumiane jako konstruowanie nowych informacji. Niewerbalne wskazówki kłamstwa. Zasady ostrożności w interpretowaniu wskazówek kłamstwa. UWAGA: z powodu specyfiki zajęć tematyka ćwiczeń warsztatowych udostępniona będzie studentom po zakończeniu zajęć (do wglądu: u dyrektora ds. dydaktyki). Literatura obowiązkowa Literatura uzupełniająca Buss D. (2000). Ewolucja pożądania. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Eibl - Eibesfeldt I. (1998). Miłość i nienawiść. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. Ekman P. (1997). Kłamstwo i jego wykrywanie w biznesie, polityce i małżeństwie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Hall E. (2001). Ukryty wymiar. Warszawa: Wydawnictwo Muza Knapp M, Hall J. (2000). Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich. Wrocław: Wydawnictwo "Astrum". Nęcki Z. (1996). Atrakcyjność wzajemna. Kraków: Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu. Wojciszke B. (2001). Korzystanie z danych i pseudodanych w ocenianiu ludzi, (W): Kofta M, Szustrowa T. (red.), Złudzenia, które pozwalają żyć. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Buss D. (2001). Psychologia ewolucyjna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 2