Narzędzia i plan oceny jakości zajęć na 2014/2015: obowiązujące

Narzędzia i plan oceny jakości zajęć na 2014/2015:
obowiązujące zasady stosowania poszczególnych narzędzi i metod
Ewa Lipiec
Koordynator ds. jakości kształcenia
20 lutego 2015 r.
W oparciu o prace z pilotażu oraz konsultacje z poszczególnymi wydziałami sformułowano
zasady stosowania metod i narzędzi oceny jakości zajęć uwzględniając założenia
zrealizowanego projektu jakościowego oraz rzeczywiste potrzeby w zakresie oceny zajęć.
Na obowiązujący zestaw narzędzi oceny zajęć składają się 4 narzędzia i metody oceny:
− ankieta na temat zajęć i prowadzących, wypełniana przez studentów powszechnie, co semestr;
− rozmowa ze studentami na temat modułu (przedmiotu),
− hospitacja zajęć dydaktycznych,
− rozmowa z wykładowcą-praktykiem.
Rozmowa ewaluacyjna z wykładowcą praktykiem
Założenia:
Celem rozmowy jest przeprowadzenie pogłębionej oceny struktury studiów, modułów kształcenia oraz
możliwości zdobycia przez studentów praktycznej wiedzy i umiejętności istotnych z punktu widzenia
przyszłego pracodawcy. Choć potrzeba uwzględnienia perspektywy pracodawców jest ważna w
programie każdych studiów, szczególnie potrzebna jest w programie studiów o profilu praktycznym
oraz w programach przedmiotów praktycznych, związanych z kształtowaniem umiejętności
wykorzystywanych w sytuacjach zawodowych. Cele tego narzędzia wspierają realizację obowiązku
uczelni polegającego na kształtowaniu programów studiów w sposób odpowiadający na potrzeby
otoczenia, w tym pracodawców – obowiązku coraz silniej podkreślanego w ustawodawstwie,
wytycznych związanych z akredytacją I rekomendacjach co do zapewniania jakości kształcenia w
uczelniach.
Przygotowana metodologia rozmów ewaluacyjnych ma zastosowanie w rozmowach z wykładowcamipraktykami oraz w konsultacjach z pracodawcami/ partnerami kierunku, ścieżki lub modułu
kształcenia. Rozmowy mogą być przeprowadzane w postaci rozmów indywidualnych lub grupowych, z
zastosowaniem techniki wywiadu IDI lub FGI. Podstawą rozmowy jest częściowo ustrukturyzowany
scenariusz. Scenariusz rozmowy jest bardzo szeroki – obejmuje tematy związane z prowadzeniem
danego modułu oraz z oceną całego programu kształcenia.
Udział praktyka jest dobrowolny, nie anonimowy, gdyż wyrażone opinie są formułowane w ścisłym
kontekście doświadczenia praktycznego i zawodowego rozmówcy i ten kontekst musi być jasny. Ze
względu na różne doświadczenie praktyków i różną ich wiedzę o prowadzeniu kształcenia każda
rozmowa z praktykiem jest unikatowa. Z tego względu konieczne jest przygotowanie rozmowy i
dostosowanie tematów do konkretnego rozmówcy.
Analiza informacji uzyskanych w wyniku realizacji rozmów ewaluacyjnych ma na celu sformułowanie
rekomendacji dotyczących jakości kształcenia na danym kierunku lub ścieżce specjalizacyjnej.
Przebieg ewaluacji:
1. Przygotowanie planu - listy praktyków do rozmów ewaluacyjnych
- Kierownik kierunku dokonuje przeglądu listy praktyków zatrudnionych do prowadzenia zajęć
akademickich, praktyk lub innych elementów programu studiów. Z listy praktyków Kierownik wybiera
osoby, z którymi należy przeprowadzić rozmowy mając na względzie, aby:
a) uzyskać informacje od osób, których opinie jeszcze nie są znane i nie zostały jak dotąd
uwzględnione w strukturze i budowie programu kształcenia,
b) uzyskać informacje od osób, które mają faktyczne wieloletnie doświadczenie zawodowe lub
praktyczne w obszarze kierunku studiów lub branż, w których studenci mogą znaleźć
zatrudnienie; to doświadczenie powinno być związane z aktualnie prowadzoną działalnością
praktyczną.
2. Określenie celu rozmowy
- Kierownik kierunku określa, jaki zakres studiów ma być przedmiotem rozmowy: moduł kształcenia,
ścieżka (specjalność lub specjalizacja) czy cały program kształcenia.
- Rozmowa może dotyczyć programu już realizowanego lub dopiero przygotowywanego. Rozmowę
przygotowuje się pod kątem głównego celu, jednak w trakcie mogą być poruszone kwestie z każdego
obszaru.
3. Dobór prowadzącego rozmowę
- Dziekan wydziału lub Kierownik kierunku wskazuje osobę do prowadzenia rozmowy. Osoba
prowadząca musi dysponować wystarczającą wiedzą na temat będący celem rozmowy oraz
dysponować pewną wiedzą na temat całego programu kształcenia. W szczególności odpowiednio od
celu rozmowy prowadzącym rozmowę ewaluacyjną jest: koordynator modułu, koordynator ścieżki
(specjalności lub specjalizacji), kierownik kierunku.
4. Dobór uczestników rozmów
- Kierownik kierunku wybiera uczestników rozmów na podstawie posiadanej listy osób prowadzących
zajęcia na kierunku oraz korzystając z dostępnych rejestrów pracodawców i partnerów kierunku,
ścieżki lub modułu kształcenia.
5. Zaplanowanie rozmowy
- Osoba prowadząca kontaktuje się z wybranym praktykiem (lub praktykami) i bezpośrednio uzgadnia
termin oraz miejsce przeprowadzenia rozmowy ewaluacyjnej. Termin rozmowy może być dopasowany
do możliwości obu stron, jednak należy zaplanować go tak, aby możliwe było poświęcenie przez obie
osoby pełnej godziny zegarowej.
- Osoba prowadząca wyjaśnia także praktykowi cel rozmowy oraz zasady jej realizacji, a także
przekazuje materiały informacyjne o kierunku, ścieżce lub modułach kształcenia będących
przedmiotem rozmowy.
6. Przygotowanie rozmowy
- Przed rozmową prowadzący przygotowuje materiały na temat będący przedmiotem rozmowy,
przegląda i dopasowuje do celu scenariusz rozmowy oraz zapoznaje się z wzorem podsumowania
rozmowy. W trakcie rozmowy osoba prowadząca rozmowę powinna dysponować kompletnym
narzędziem ewaluacji (scenariusz rozmowy i załączniki) oraz jeśli prowadzi rejestrację rozmowy także
sprzętem technicznym niezbędnym do tego celu.
7. Realizacja rozmowy ewaluacyjnej
- W uzgodnionym terminie prowadzący przeprowadza wywiad z rozmówcą (lub grupą rozmówców).
Wywiad jest realizowany na podstawie przygotowanego i dostosowanego do celu rozmowy
scenariusza. Dopuszcza się zmiany w kolejności lub pominięcie pytań zapisanych w scenariuszu, jeżeli
cel i przebieg rozmowy to uzasadnia.
- Rozmowa może być zrealizowana w jednym z dwóch wariantów: jako wywiad indywidualny,
bezpośredni lub jako zogniskowany wywiad grupowy. W każdym przypadku czas trwania powinien
wynosić ok. 60 minut, z tego łącznie 10-15 minut należy przeznaczyć na wprowadzenie i
podsumowanie.
8. Podsumowanie rozmowy
- Dokumentację rozmowy stanowi jej podsumowanie opracowane przez osobę prowadzącą rozmowę,
mające na celu zebranie uwag i rekomendacji uporządkowanych według obszarów rozmowy.
- W podsumowaniu mogą być odnotowane dodatkowo inne uwagi prowadzącego, jeśli uzna je on za
przydatne na przyszłość.
- Należy też odnotować wszelkie zakłócenia przebiegu rozmowy, w tym obecność osób trzecich (jeżeli
mogły wpływać na jej przebieg).