docKonspekt Podstawy rolnictwa leśnictwa i gospodarki wodnej
download 
Reklamacja Transkrypt
Konspekt Podstawy rolnictwa leśnictwa i gospodarki wodnej
Podstawy rolnictwa, leśnictwa i gospodarki wodnej Przestrzeń rolna Podstawowe Ryszard Cymerman 2010-11-30 Użytek rolny UR Pojęcia dotyczące przestrzeni rolniczej USTAW A o kształtowaniu ustroju rolnego Użytek Grunt rolny rolny Ewidencja gruntów i budynków Użytek rolny UR Gospodarstwo rolne 3 to grunty orne, sady, łąki trwałe, pastwiska trwałe, grunty rolne zabudowane, grunty pod stawami i grunty pod rowami. 2010-11-30 4 ZALICZANIE GRUNTÓW DO POSZCZEGÓLNYCH UŻYTKÓW GRUNTOWYCH Rozporządzenie w sprawie ewidencji gruntów ………. 1. Użytki rolne Jedna z (7) grup użytków gruntowych wyodrębniona dla celów ewidencji gruntów Rodzaje w grupie UR R Grunty orne Ł Łąki Ps Pastwiska S/R Sady B/R Zabudowa zagrodowa Wsr Stawy rybackie W 2010-11-30 Rowy melioracyjne Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego Ustawa o podatku rolnym Kodeks cywilny Art.461 2010-11-30 2 Kodeks cywilny art.55 Nieruchomość rolna Ustawa z 3.02.1995r o ochronie gruntów rolnych i leśnych pojęcia Użytek gruntowy – ciągła część powierzchni ziemi użytkowana w sposób jednolity. 5 1) Grunty orne Do gruntów ornych zalicza się grunty: a) poddane stałej uprawie mechanicznej mającej na celu produkcję ziemiopłodów rolniczych lub ogrodniczych, w tym grunty, na których urządzone zostały ogrody działkowe oraz szklarnie i inspekty, b) nadające się do uprawy, o której mowa pod lit. a), ale zajęte pod plantacje chmielu, wikliny, drzew (np. choinek) oraz szkółki drzew ozdobnych i krzewów, c) ugory, odłogi. 2010-11-30 6 1 ZALICZANIE GRUNTÓW DO POSZCZEGÓLNYCH UŻYTKÓW GRUNTOWYCH ZALICZANIE GRUNTÓW DO POSZCZEGÓLNYCH UŻYTKÓW GRUNTOWYCH 1. Użytki rolne 1. Użytki rolne 2) Sady Do sadów zalicza się grunty o powierzchni co najmniej 0,1000 ha zasadzone drzewami i krzewami owocowymi o zwartym nasadzeniu (minimum 600 drzew lub 2.000 krzewów na 1 ha), szkółki drzew i krzewów owocowych oraz winnice 3) Łąki trwałe Do łąk trwałych zalicza się grunty pokryte zwartą wieloletnią roślinnością, złożoną z licznych gatunków traw, roślin motylkowych i ziół, tworzących ruń łąkową, systematycznie koszoną, a w rejonach górskich - hale i połoniny z zasady koszone 4) Pastwiska trwałe 5) Grunty rolne zabudowane Do gruntów rolnych zabudowanych zalicza się grunty zajęte pod budynki mieszkalne oraz inne budynki i urządzenia budowlane służące produkcji rolniczej, nie wyłączając produkcji rybnej, oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu (kotłownie, komórki, garaże, szopy, stodoły, wiaty, spichlerze, budynki inwentarskie, place składowe i manewrowe w obrębie zabudowy itp.), a także zajęte pod ogródki przydomowe w gospodarstwach rolnych. 6) Grunty pod stawami Do gruntów pod stawami zalicza się grunty pod zbiornikami wodnymi (z wyjątkiem jezior i zbiorników zaporowych z urządzeniami do regulacji poziomu wód), wyposażonymi w urządzenia hydrotechniczne, nadającymi się do chowu, hodowli i przetrzymywania ryb, obejmujące powierzchnię ogroblowaną wraz z systemem rowów oraz tereny przyległe do stawów i z nimi związane, a należące do obiektu stawowego. Do pastwisk trwałych zalicza się grunty pokryte podobną jak na łąkach roślinnością, z reguły wypasane, a w rejonach górskich - hale i połoniny, które z zasady nie są koszone,7 2010-11-30 lecz wypasane. Do gruntów pod rowami zalicza się grunty zajęte pod otwarte rowy pełniące funkcje urządzeń melioracji wodnych dla gruntów 2010-11-30 8 wykorzystywanych do produkcji rolniczej Grunt rolny Ustawa z 3.02.1995r o ochronie Grunt rolny Ustawa z 3.02.1995r o ochronie GR gruntów rolnych i leśnych pod stawami rybnymi i innymi zbiornikami wodnymi służącymi wyłącznie dla potrzeb rolnictwa, pracowniczych ogrodów działkowych i ogrodów botanicznych, pod urządzeniami: melioracji wodnych, przeciwpowodziowych i przeciwpożarowych, zaopatrzenia rolnictwa w wodę, kanalizacji oraz utylizacji ścieków i odpadów dla potrzeb rolnictwa i mieszkańców wsi, pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie do produkcji rolniczej oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu, pod budynkami i urządzeniami służącymi bezpośrednio do produkcji rolniczej uznanej za dział specjalny, stosownie do przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych, 9 2010-11-30 Grunt rolny Ustawa z 3.02.1995r o ochronie zrekultywowane dla potrzeb rolnictwa, torfowisk i oczek wodnych, 2010-11-30 pod drogami dojazdowymi do gruntów rolnych. Nieruchomość rolna NR gruntów rolnych i leśnych Nie uważa się za grunty rolne gruntów znajdujących się pod parkami i ogrodami wpisanymi do rejestru zabytków. nie są traktowane jako grunty rolne: grunty pod jeziorami i wodami płynącymi, zbiornikami służącymi do zaopatrzenia ludności w wodę, wałami przeciwpowodziowymi; nieużytki; 2010-11-30 gruntów rolnych i leśnych GR parków wiejskich oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym również pod pasami przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi, określone w ewidencji gruntów jako użytki rolne, GR 7) Grunty pod rowami 11 Kodeks cywilny art. 10 461 Nieruchomość służąca do działalności wytwórczej w rolnictwie do produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wykluczając produkcji warzywniczej, sadowniczej i rybnej 2010-11-30 12 2 Nieruchomość rolna wg ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego Nieruchomość rolna Ustawa o kształtowaniu ustroju NR rolnego to nieruchomość rolna w rozumieniu Kodeksu cywilnego, z wyłączeniem nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne; 2010-11-30 Gospodarstwo rolne Gosp.Roln. 13 Kodeks cywilny art. 553 Przeznaczenie w planie miejscowym Oznaczenie w ewidencji gr. i bud. 2010-11-30 Rolnicze Inne niż rolnicze Rolnicze Inne niż rolnicze Nieruchomość rolna wg Kodeksu cywilnego 14 Gospodarstwo rolne Ustawa z dnia 15 listopada Gosp.Roln. 1984r. o podatku rolnym art. 1 pkt. 2 „to grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarcza oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego”. 2010-11-30 15 „…..to obszar użytków rolnych, gruntów pod stawami oraz gruntów, sklasyfikowanych w ewidencji jako użytki rolne, pod zabudowaniami związanymi z prowadzeniem tego gospodarstwa o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, prawnej bądź jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej”. 2010-11-30 16 Gospodarstwo rolne USTAWA z dnia 11 kwietnia 2003 Gosp.Roln. r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. Nr 64, poz. 592) art. 2 pkt. 2 należy przez to rozumieć gospodarstwo rolne w rozumieniu Kodeksu cywilnego o obszarze nie mniejszym niż 1 ha użytków rolnych; 2010-11-30 17 Wartość użytkowa przestrzeni rolniczej 2010-11-30 18 3 KLASYFIKACJA BONITACYJNA GLEB KLASYFIKACJA BONITACYJNA GLEB Polskie Towarzystwo Gleboznawcze wyróżnia następujące jednostki systematyczne gleb: - typ i podtyp gleby, - rodzaj gleby, - gatunek gleby, - klasa bonitacyjna, - kompleks przydatności rolniczej gleby. Bonitacji podlegają następujące rodzaje użytków: •gleby orne, •gleby użytków zielonych (łąki i pastwiska), •gleby pod lasami, •gleby pod wodami, •nieużytki. 2010-11-30 19 2010-11-30 KLASYFIKACJA BONITACYJNA GLEB KLASYFIKACJA BONITACYJNA GLEB Typ gleby - wyraża określone stadium rozwoju gleby, uwarunkowane przez proces glebotwórczy. Czynniki glebotwórcze, takie jak: a) klimat, b) rzeźba terenu, c) szata roślinna, d) działalność człowieka. 2010-11-30 20 21 KLASYFIKACJA BONITACYJNA GLEB Rodzaj gleby określa pochodzenie skały macierzystej, z której dana gleba się wykształciła. Na mapach glebowo – rolniczych oznaczenia rodzaju gleby zostały zredukowane - rodzaje gleb oznaczamy tylko w terenach górzystych. Na terenach nizinnych występują gleby wytworzone z osadów lodowcowych. 2010-11-30 22 Mierniki wartości użytkowej przestrzeni rolniczej Klasy bonitacyjne gleb Podział gleb na gatunki - oparty jest na składzie mechanicznym. Na mapach glebowo-rolniczych stosuje się podział na następujące grupy mechaniczne: 1) żwiry (części o śr. 1-20 mm) 2) piaski (ziarna o śr. 0.1 - 1 mm) 3) gliny (utwory różnoziarniste) 4) iły (utwory drobnoziarniste) 5) utwory pyłowe (cząstki o śr. 0.1- 0.02 mm) 6) lessy (utwory pyłowe) 7) rędziny 2010-11-30 23 Klasy bonitacyjne – ustala się w ramach wydzielonych jednostek glebowych. Przy ustalaniu poszczególnych klas bierze się pod uwagę następujące cechy: •ukształtowanie terenu, •charakter użytkowania, •miąższość poziomu próchnicowego, •barwę poszczególnych poziomów, •skład mechaniczny całego profilu i poszczególnych jego poziomów, •pH (kwasowość gleby), •zawartość CaCo3, •warunki wodne, •oglejenie, •występowanie konkrecji (zagęszczenia minerałami kulistymi lub owalnymi o innym składzie chemicznym) •oraz wartość rolniczą z punktu widzenia udawania się na danej glebie określonych roślin. 2010-11-30 24 4 Mierniki wartości użytkowej przestrzeni rolniczej Klasy bonitacyjne gleb R Ł Ps Ls i Lz Wody 9 6 7 6 6 I II III IV V VI I II III IV V VI I II III IV V VI I II III IV V VI I II IIIa IIIb IVa IVb V VI 2010-11-30 Las 25 Lasem w rozumieniu ustawy jest grunt: Podstawowy akt prawny Warunek 1 USTAWA z dnia 28 września 1991 r. o lasach Dz.U. z 2005r. Nr 45 poz. 435 2010-11-30 27 1) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) – drzewami i krzewami oraz runem leśnym – lub przejściowo jej pozbawiony: a) przeznaczony do produkcji leśnej lub b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo c) wpisany do rejestru zabytków, 2010-11-30 Lasem w rozumieniu ustawy jest grunt: 28 Lasy w Polsce Warunek 2 związany z gospodarką leśną, zajęty pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywany na parkingi leśne i urządzenia turystyczne. 2010-11-30 Rok 1995 8946 8756 7262 7186 2000 9059 8865 7341 7262 31.12.2005 9200 9000 7410 7328 LESISTOŚĆ w% 28,0 28,4 28,8 Udział w pow. lądowej w % 29,4 29,8 30,0 Pow. leśna w tys. ha Lasy w tys. ha Lasy publiczne Własność Skarbu Państwa 29 5 Łódzkie . Mazowieckie Lubelskie Kujawskopomorskie Wielkopolsk ie Opolskie Świętokrzys kie Małopolskie Dolnośląskie 20,7 22,1 22,4 23,1 25,5 26,4 27,6 28,4 29,2 POLSKA 28,8 Struktura gatunkowa lasów Lesistość przestrzenna Gatunki Podlaskie Iglaste 77,3 % 30 30 Warmińsko -mazurskie Śląskie 31,7 34,8 Zachodniop omorskie Pomorski Podkarpack ie Lubuskie Gospodarka leśna Liściaste 22,7 % 35,9 36,6 48,7 Udział % - sosna i modrzew 69,0%, - świerk 5,8%, - jodła i daglezja 2,5%. - dąb, jesion, klon, jawor i wiąz 6,2%, - brzoza i robinia akacjowa 6,0%, - olcha 5,3%, - buk 4,2% - osika, lipa, wierzba i topola 0,6%, - grab 0,4%. Gospodarka leśna Cele Cele 5 celów 1) zachowanie lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki życia i zdrowia człowieka oraz na równowagę przyrodniczą, 2010-11-30 Gospodarka leśna 33 2010-11-30 Gospodarka leśna Cele 3) ochrona gleb i terenów szczególnie narażonych na zanieczyszczenie lub uszkodzenie oraz o specjalnym znaczeniu społecznym, 2) ochrona lasów, zwłaszcza lasów i ekosystemów leśnych stanowiących naturalne fragmenty rodzimej przyrody lub lasów szczególnie cennych ze względu na: a) zachowanie różnorodności przyrodniczej, b) zachowanie leśnych zasobów genetycznych, c) walory krajobrazowe, d) potrzeby nauki, 2010-11-30 34 35 Cele 4) ochrona wód powierzchniowych i głębinowych, retencji zlewni, w szczególności na obszarach wododziałów i na obszarach zasilania zbiorników wód podziemnych, 2010-11-30 36 6 Gospodarka leśna Zasady gospodarki leśnej Cele 5) produkcja, na zasadzie racjonalnej gospodarki, drewna oraz surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu. 2010-11-30 37 2) trwałość utrzymania lasów, 3) ciągłość i zrównoważonone wykorzystanie wszystkich funkcji lasów, 4) powiększanie zasobów leśnych. 2010-11-30 Lasy ochronne Za lasy ochronne, mogą być uznane lasy, które: 1) chronią glebę przed zmywaniem lub wyjałowieniem, powstrzymują usuwanie się ziemi, obrywanie się skał lub lawin, 2) chronią zasoby wód powierzchniowych i podziemnych, regulują stosunki hydrologiczne w zlewni oraz na obszarach wododziałów, 3) ograniczają powstawanie lub rozprzestrzenianie się lotnych piasków, 4) są trwale uszkodzone na skutek działalności przemysłu, 5)2010-11-30 stanowią drzewostany nasienne lub ostoje zwierząt i 39 stanowiska roślin podlegających ochronie gatunkowej, Uznanie lasu za ochronny 1. Lasy Skarbu Państwa - Minister właściwy do spraw środowiska, w drodze decyzji, na wniosek Dyrektora Generalnego, zaopiniowany przez radę gminy 2. Pozostałe lasy - Wojewoda, w drodze decyzji, na wniosek starosty, uzgodniony z właścicielem lasu i zaopiniowany przez radę gminy Rada gminy powinna wyrazić opinię w ciągu dwóch miesięcy od dnia otrzymania wystąpienia o jej wyrażenie. W razie upływu tego terminu uważa się, że rada gminy nie41 2010-11-30 zgłasza zastrzeżeń 4 1) powszechna ochrona lasów, 38 Lasy ochronne 6) mają szczególne znaczenie przyrodniczonaukowe lub dla obronności i bezpieczeństwa Państwa, 7) są położone: a) w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców, b) w strefach ochronnych wokół sanatoriów i uzdrowisk, c) w strefie górnej granicy lasów. 2010-11-30 40 Pojęcie drzewostanu Drzewostan jest to zespół drzew rosnących w bliskim, bezpośrednim sąsiedztwie i wzajemnie na siebie oddziałujących, o określonym składzie gatunkowym, budowie i często wieku, zwarciem drzew oraz warunków siedliskowych( rodzaj gleby, ukształtowanie terenu). 7 Zabiegi pielęgnacyjne stosowne w hodowli lasu Zabiegi pielęgnacyjne stosowne w hodowli lasu Czyszczenie Trzebież Czyszczeniami nazywa się zabiegi, które służą do pielęgnacji młodego drzewostanu. Usuwa się wtedy część populacji drzewek, które negatywnie wpłynęłyby na jej rozwój w przyszłości. Wyróżniamy dwa Trzebieżami nazywa się cięcia pielęgnacyjne w młodniku lub starszym drzewostanie. Polegają one na wycinaniu niektórych drzew w celu przyśpieszenia przyrostu i polepszenia jakości drzew pozostawionych w drzewostanie. Wykonuje się je również w celu poprawy stanu sanitarnego i odporności całego drzewostanu. rodzaje czyszczeń: czyszczenia wczesne, czyszczenia późne. Różnica między tymi zabiegami polega na tym, że wykonywane są one w różnych okresach życia drzewostanu, z różną intensywnością i charakterem. Fazy rozwojowe w drzewostanie Uprawa leśna Młodnik Tyczkowina Wyróżniamy trzebieże wczesne i trzebieże późne. Różnica między nimi polega na tym, że działają ona „na różnych wysokościach” w drzewostanie. Trzebież wczesna ciągle eliminuje osobniki słabsze i czasem popiera osobniki dorodne a trzebież późna jest już typowym zabiegiem, który na celu wyodrębnienie najlepszych osobników Fazy rozwojowe w drzewostanie Uprawa leśna Jest to faza rozwoju drzewostanu od momentu siewu lub sadzenia do momentu osiągnięcia zwarcia przez sadzonki. Drągowina Młodnik Drzewostan dojrzewający Drzewostan dojrzały Starodrzew Fazy rozwojowe w drzewostanie Tyczkowina Faza ta obejmuje lata życia drzewostanu od 25 do 35 lat. W tym okresie następuje silny przyrost na wysokość a duże zagęszczenie młodych drzew doprowadza do powstania długiego, cienkiego pnia i krótkiej korony. Drągowina Jest to faza wzrostu drzewostanu między 35-50 rokiem życia. Drzewa przestają silnie wzrastać na długość a zaczyna się przyrost na grubość. Jest to faza rozwoju drzewostanu następująca po uprawie, obejmująca młode pokolenie do 20 - 25 lat, w zależności od gatunku i siedliska. W tym okresie w wyniku zwierania koron i zmniejszenia się ilości światła przedostającego się do wnętrza drzewostanu następuje obumieranie dolnych gałęzi, czyli naturalny proces oczyszczania się pni. Fazy rozwojowe w drzewostanie Drzewostan dojrzewający Jest to faza wzrostu drzewostanu obejmująca lata życia drzewostanu od 50 do 80 lat. W tym okresie drzewa nie przyrastają na długości i posiadają tylko znikomy przyrost na grubość a większość drzew regularnie kwitnie i owocuje. Drzewostan dojrzały Jest to faza ta obejmuje lata życia drzewostanu od 80 do 100 lat. W tym okresie następuje kulminacja przyrostu masy drewna. Starodrzew Jest to faza, w której drzewa są mają ponad 100 lat. W fazie tej pojedyncze drzewa obumierają a w lukach drzewostanu pojawia się obfity nalot. 8 ELEMENTY POZYSKANIA LASU Pozyskanie drewna - są to zabiegi mające na celu ścinkę oraz zrywkę Plan urządzenia lasu drzew z powierzchni manipulacyjnej (powierzchni, na której wykonywana jest ścinka drzew). Zrywką nazywa się dostarczenie ściętego drewna do miejsca okresowego składowania. Plan urządzenia lasu 1. Plan urządzenia lasu sporządza się na okresy 10 lat z uwzględnieniem: a) przyrodniczych i ekonomicznych warunków gospodarki leśnej, b) celów i zasad gospodarki leśnej oraz sposobów ich realizacji, 2. W przypadkach uzasadnionych stanem lasów, a w szczególności wystąpieniem szkód lub klęsk żywiołowych, plan urządzenia lasu może być opracowany na okresy krótsze niż 10 lat. 2010-11-30 51 Działania bez planów Podstawowy dokument gospodarki w lasach Plany urządzenia lasu sporządza się dla lasów stanowiących własność Skarbu Państwa 50 2010-11-30 Uproszczone plany urządzenia lasu Uproszczone plany urządzenia lasu, sporządza się dla lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa oraz dla lasów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. 2010-11-30 52 Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Art. 32. inwentaryzacja stanu lasów Lasy rozdrobnione o powierzchni do 10 ha, nie stanowiące własności Skarbu Państwa, zadania z zakresu gospodarki leśnej określa decyzja na podstawie starosty, wydana inwentaryzacji stanu lasów. Skarb Państwa Lasy rozdrobnione o powierzchni do 10 ha, wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, zadania z zakresu gospodarki leśnej na podstawie w zakresie zarządzanego mienia. inwentaryzacji stanu lasów określa nadleśniczy. 2010-11-30 Lasy Państwowe jako państwowa jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej reprezentują 53 2010-11-30 54 9 Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Art. 32. W skład Lasów Państwowych wchodzą następujące jednostki organizacyjne: 1) Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, 2) regionalne dyrekcje Lasów Państwowych, 3) nadleśnictwa, 4) inne jednostki organizacyjne nie 2010-11-30 osobowości prawnej. posiadające 55 [ Kierownictwo Lasów Państwowych ] Art. 33. Lasami Państwowymi kieruje Dyrektor Generalny przy pomocy dyrektorów regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych. Dyrektora Generalnego powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw środowiska. 2010-11-30 56 [ Kierownictwo Lasów Państwowych ] Drugim szczeblem w drabinie organizacyjnej Lasów Państwowych są regionalne dyrekcje Lasów Państwowych. Mamy ich w Polsce 17. Dyrektor Generalny Dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych Nadleśniczy 2010-11-30 Nadleśniczy Nadleśniczy 57 Największym obszarem lasów zawiaduje Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinie, a najmniejszym - RDLP w Krakowie. 2010-11-30 58 Trzecim szczeblem w hierarchii administracji leśnej jest nadleśnictwo, na którego czele stoi nadleśniczy. Nadleśnictw w Polsce mamy 428. Każde z nich gospodaruje na obszarze od kilku tysięcy do ponad 30 tysięcy ha lasów. Nadleśnictwa z kolei dzielą się na kilkanaście leśnictw. 2010-11-30 59 2010-11-30 60 10 Gospodarowanie mieniem Skarbu Państwa będącym w zarządzie Lasów Państwowych Sprzedaż Nabywanie Dzierżawa lasów Przekazanie w użytkowanie Sprzedaż nieruchomości zabudowanych 2010-11-30 - cel 1. Organizacyjny - związany głównie z orientacją w lesie, oraz potrzebami komunikacyjnymi; przekazanie nieodpłatne Zamiana lasów PRZESTRZENNY PODZIAŁ LASÓW 61 2. Gospodarczy - udostępnienia wszystkich obszarów dla potrzeb hodowlanych i potrzeba odmiennego postępowania gospodarczego; 3. Informacyjny - konieczność zapewnienia odpowiedniej dokładności inwentaryzacji 2010-11-30 zasobów drzewnych. 62 Linie podziału przestrzennego lasu Formy przestrzenne – wynik podziału a) linie podziału powierzchniowego 1) oddziały leśne b) pasy przeciwpożarowe 2) pododdziały c) pasy lub rowy graniczne 3) wyłączenia taksacyjne d) inne linie podziału przestrzennego lasu np. nartostrady 2010-11-30 63 4) luki, kępy, gniazda. 2010-11-30 64 Oddziały leśne Podział na oddziały -klasyczny Są numerowane liczbami arabskimi. N 25 46 2010-11-30 26 45 27 27 44 28 43 29 42 30 41 31 40 65 Numery tych oddziałów oznaczone są na mapach leśnych oraz w terenie na słupach oddziałowych. Oddziały leśne stanowią części powierzchni leśnych i nieleśnych wydzielone północnymi i wschodnimi krawędziami linii podziału powierzchniowego 2010-11-30 66 11 Oddział 27 Oddział N Oddział N 27 2010-11-30 N 27 67 2010-11-30 68 Pododdziały – wyłączenia taksacyjne Oddziały leśne Oddział leśny podzielony jest na pododdziały, które oznacza się na mapach leśnych małymi literami z alfabetu łacińskiego. b a Oddział leśny podzielony jest na pododdziały, c 27 W ramach poszczególnych oddziałów tworzy się do potrzeb inwentaryzacji zasobów drzewnych 2010-11-30 f d wyłączenia taksacyjne. 69 2010-11-30 70 Opisy na mapach Płazowina : teren porośnięty drzewami II klasy wieku o zadrzewieniu do 0,3 włącznie, albo drzewami III i wyższych klas wieku o zadrzewieniu do 0,2 włącznie w myśl Instrukcji Urządzania Lasu z 18 IV 2003 jest to 5 So 75 a 0 , 6 − II pełny Halizna Jak się leśnikowi nie uda założyć uprawy, to powstaje halizna. Jest to więc taka nieudana uprawa 2010-11-30 71 a 5 So 75 2010-11-30 Uproszczony – przy małych pododdziałach 72 12 Opisy na mapach a 5 So 75 0 , 6 − II a oznaczenie pododdziału określa rolę w produkcji leśnej wszystkich gatunków drzew, które mogą występować w danych warunach siedliska. Oznaczenia Ponadto jest on podstawową jednostką w klasyfikacji siedlisk leśnych, która łączy wszystkie powierzchnie leśne o zbliżonych warunkach siedliskowych tj.żyzność i wilgotność gleb; podobieństwa klimatu danej powierzchni; ukształtowania terenu i jego budowy geologicznej.. liczba procentowego udział głównego drzewostanu 5 So główny drzewostan 75 średni wiek głównego drzewostanu 0,6 II Typ siedliskowy lasu współczynnik zadrzewienia 2010-11-30 73 klasa bonitacyjna Typy siedlisk terenów nizinnych Bór Typ siedliskowy lasu wyróżnia się oddzielnie 2010-11-30 74 dla terenów górskich, wyżynnych i nizinnych Typy siedlisk terenów wyżynnych i podgórskich Bór mieszany Las las mieszany suchy (Bs) świeży (Bśw) świeży (BMśw) świeży (LMśw) wilgotny (Bw) wilgotny (BMw) wilgotny (LMw) bagienny (Bb) bagienny (BMb) bagienny (LMb) świeży (Lśw) wilgotny (Lw) łęgowy (Lł) Ols (Ol) Ols jesionowy (OlJ) 2010-11-30 75 Bór mieszany wyżynny świeży (BMwyżśw) Las mieszany wyżynny świeży (LMwyżśw) Las wyżynny świeży (Lwyżśw) Bór mieszany wyżynny wilgotny (BMwyżw) Las mieszany wyżynny wilgotny (LMwyżw) Las wyżynny wilgotny (Lwyżw) Las łęgowy wyżynny (Lłwyż) Ols jesionowy wyżynny (OlJwyż) 2010-11-30 Podstawowe regulacje prawne. Typy siedliskowe lasu terenów górskich Bór wysokogórski (BWG) - regiel górny Bór górski świeży (BGśw) Bór mieszany górski świeży (BMGśw) Las mieszany górski świeży (LMGśw) Las górski świeży (Lwyżśw) Bór mieszany górski wilgotny (BMGw) Las mieszany górski wilgotny (LMGw) Las górski wilgotny (LGw) Las łęgowy górski (LłG) Bór górski bagienny (BGb) Bór mieszany górski bagienny (BMGb) Ols2010-11-30 jesionowy górski (OlJG) 76 Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne 77 2010-11-30 78 13 Podstawowe regulacje prawne. Klasyfikacja wód. Ustawa ta reguluje gospodarowanie wodami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności kształtowanie i ochronę zasobów wodnych, korzystanie z wód oraz zarządzanie zasobami wodnymi. Do polskich obszarów morskich, zgodnie z ustawą z dnia 21 marca1991r. o obszarach morskich Rzeczpospolitej wody stanowiące Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. Nr własność prywatną 16, poz. 93 z późn. zm.), zalicza się: PODZIAŁ WÓD wody morskie W ustawie zawarte zostały rozwiązania mające na celu kształtowanie i ochronę zasobów wodnych, zarówno pod względem ich ilości jak i jakości. 2010-11-30 79 wody stanowiące własność publiczną morskie wody wewnętrzne wody morza terytorialnego wody śródlądowe wody powierzchniowe stojące 2010-11-30wyłączna strefa płynące wody podziemne ekonomiczna 80 Wody śródlądowe można podzielić na: wody podziemne 2010-11-30 wody powierzchniowe 81 Wodami podziemnymi są wody występujące pod powierzchnią ziemi w wolnych przestrzeniach skał skorupy ziemskiej, tworzące, w zależności od głębokości występowania wody, przypowierzchniowe oraz głębsze użytkowe poziomy wodonośne. Wykorzystuje się przede wszystkim: do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia oraz na cele socjalnobytowe, na potrzeby produkcji artykułów 2010-11-30 82 żywnościowych oraz farmaceutycznych. Śródlądowe wody powierzchniowe Śródlądowe wody powierzchniowe można podzielić na: płynące - w ciekach naturalnych (rozumie się przez to rzeki, strugi, strumienie oraz inne wody płynące w sposób ciągły lub okresowy, naturalnymi korytami), kanałach (rozumie się przez to sztuczne koryta prowadzące wodę w sposób ciągły lub okresowy, o szerokości dna co najmniej 1,5 m przy ich ujściu lub ujęciu), oraz w źródłach, z których cieki biorą początek, stojące - znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych niezwiązanych z ciekami naturalnymi. 2010-11-30 83 ŚRÓDLĄDOWE WODY POWIERZCHNIOWE wody płynące rzeki zbiorniki zaporowe 2010-11-30 potoki górskie jeziora i inne zbiorniki naturalne (przepływowe) wody stojące stawy sztuczne stawy karpiowe jeziora i inne zbiorniki naturalne (zamknięte) stawy pstrągowe 84 14 Podstawowe zadanie gospodarki wodnej Do wód płynących zalicza się wody w ciekach naturalnych, kanałach oraz w źródłach, z których cieki biorą początek. Wody stojące oraz wody w rowach znajdujące się w granicach nieruchomości gruntowej stanowią własność właściciela tej nieruchomości i mogą być przedmiotem obrotu rynkowego. Wody stojące to przede wszystkim małe jeziora oraz inne naturalne zbiorniki wodne, nie związane z ciekami naturalnymi. Są to zamknięte (nieprzepływowe) jeziora, stawy, glinianki, zapadliska pokopalniane, stawy potorfowe, trwałe rozlewiska śródpolne i śródłąkowe 2010-11-30 85 jak najlepsze wykorzystanie dostępnych zasobów wodnych, w celu zaspokojenia potrzeb ludności, rolnictwa i przemysłu, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa oraz ochrony przed powodziami i suszami. 2010-11-30 Grunty pod wodami Grunty pod wodami Grunty pod wodami są jedną z siedmiu grup użytków gruntowych wyodrębniona dla celów ewidencji gruntów. Dzielą się na: Do grupy użytków rolnych zalicza się natomiast: Wm, grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi (grunty pokryte morskimi wodami wewnętrznymi) Wp, grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi (grunty pod wodami płynącymi w rzekach, potokach górskich, kanałach i innych ciekach, o przepływach stałych lub okresowych, oraz źródła, z których cieki biorą początek, a także grunty pod wodami znajdującymi się w jeziorach i zbiornikach sztucznych, z których cieki wypływają lub do których wpływają) Ws. grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi (grunty pod wodami w jeziorach i innych zbiornikach z wodami stojącym) 2010-11-30 86 87 Zasady gospodarki wodnej Wody stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego są wodami publicznymi. Płynące wody publiczne nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu (z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie) grunty pod stawami (grunty pod zbiornikami wodnymi (z wyjątkiem jezior i zbiorników zaporowych z urządzeniami do regulacji poziomu wód), wyposażonymi w urządzenia hydrotechniczne, nadającymi się do chowu, hodowli i przetrzymywania ryb, obejmujące powierzchnię ogroblowaną wraz z systemem rowów oraz tereny przyległe do stawów i z nimi związane, a należące do obiektu stawowego) oznaczane symbolem — Wsr, rowy (grunty zajęte pod otwarte rowy pełniące funkcje urządzeń melioracji wodnych dla gruntów wykorzystywanych do produkcji rolniczej) - oznaczane symbolem — 2010-11-30 W. 88 Zasady ogólne Prawo do zbywania gruntów pod wodami powierzchniowymi stojącymi, stanowiącymi własność Skarbu Państwa przysługuje ministrowi do spraw Skarbu Państwa Powierzchniowe wody płynące oraz grunty pod tymi wodami stanowią własność Skarbu Państwa. Wody stojące oraz wody w rowach znajdujące się w granicach nieruchomości gruntowej stanowią własność właściciela tej nieruchomości Ryby oraz inne organizmy żyjące w wodzie stanowią jej pożytki, 2010-11-30 89 do pobierania których jest uprawniony właściciel wody Rybackie korzystanie z publicznych śródlądowych wód powierzchniowych płynących następuje w drodze oddania w użytkowanie obwodów rybackich. Opłata roczna maksymalna nie może być wyższa niż równowartość 0,5 dt żyta za ha. 2010-11-30 90 15 Zasady gospodarki wodnej Zasady gospodarki wodnej Grunty pokryte wodami powierzchniowymi stanowią własność właściciela tych wód w granicach określonych liniami brzegów. Właścicielowi gruntów zalanych podczas powodzi nie przysługuje z tego tytułu odszkodowanie od właściciela wody (za wyjątkiem gruntów zalanych podczas powodzi w wyniku nieprzestrzegania przepisów ustawy przez właściciela wody lub właściciela urządzenia wodnego) Jeżeli śródlądowa woda powierzchniowa płynąca lub wody morza terytorialnego albo morskie wody wewnętrzne zajmą trwale, w sposób naturalny, grunt niestanowiący własności właściciela wody, grunt ten staje się własnością właściciela wody. Dotychczasowemu właścicielowi gruntu przysługuje odszkodowanie od właściciela wody na zasadach określonych w ustawie Właściciel wody nie nabywa praw do gruntów pokrytych przez wodę podczas powodzi 2010-11-30 91 Starorzecza oraz grunt powstały w wyniku wykonania budowli regulacyjnych pozostają własnością dotychczasowego właściciela wody. 2010-11-30 92 Prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa wykonują: Zasady gospodarki wodnej Linię brzegu dla cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych stanowi krawędź brzegu lub linia stałego porostu traw albo linia, którą ustala się według średniego stanu wody ustalanego przez państwową służbę hydrologiczno-meteorologiczną z okresu co najmniej ostatnich 10 lat. Ustala się ją w drodze decyzji właściwego organu: administracji morskiej - dla morskich wód wewnętrznych, wojewody - dla wód granicznych oraz śródlądowych dróg wodnych, starosty realizującego zadanie z zakresu administracji rządowej – dla pozostałych wód.) 2010-11-30 93 minister właściwy do spraw gospodarki morskiej - w stosunku do wód morza terytorialnego oraz morskich wód wewnętrznych wraz z wodami Zatoki Gdańskiej, dyrektor parku narodowego - w stosunku do wód znajdujących się w granicach parku, marszałek województwa, jako zadanie z zakresu administracji rządowej wykonywane przez samorząd województwa - w stosunku do wód istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa, służących polepszeniu zdolności produkcyjnej gleby i 2010-11-30 94 ułatwieniu jej uprawy Zasady korzystania z wód. Korzystanie z wód i urządzeń wodnych Prawo wodne wyróżnia trzy podstawowe formy korzystania z wód: powszechne Wyspy oraz przymuliska powstałe w sposób naturalny na wodach powierzchniowych stanowią własność właściciela wody. zwykłe Powszechnym korzystaniem z wód objęte są wody publiczne. Służy ono do zaspokajania potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego lub rolnego, bez stosowania specjalnych urządzeń technicznych, a także do wypoczynku, uprawiania turystyki, sportów wodnych a także amatorskiego połowu ryb. szczególne 2010-11-30 95 2010-11-30 96 16 W ramach powszechnego korzystania z wód każdemu z mocy prawa dozwolone jest korzystanie ze śródlądowych powierzchniowych wód publicznych, morskich wód wewnętrznych i z wód morza terytorialnego, jeżeli przepisy nie stanowią inaczej. Powszechne korzystanie z wód nie obejmuje: Powszechne korzystanie z wód nie wymaga posiadania pozwolenia wodnoprawnego i nie wiąże się z ponoszeniem opłat. 2010-11-30 97 1. wydobywania kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów z morskich, wód wewnętrznych wraz z wodami Zatoki Gdańskiej oraz z wód morza terytorialnego, 2. wycinania roślin z wód lub brzegu, 3. wydobywania kamienia i żwiru z potoków górskich. 2010-11-30 98 Zasady korzystania z wód. Zwykłe korzystanie z wód związane jest prawem do nieruchomości i służy zaspokajaniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego oraz gospodarstwa rolnego. Właścicielowi gruntu przysługuje prawo do zwykłego korzystania z wód stanowiących jego własność (a więc z powierzchniowych wód stojących) oraz z wody podziemnej znajdującej się w jego gruncie. Prawo to nie stanowi prawa do wykonywania urządzeń wodnych bez wymaganego pozwolenia wodno prawnego. 2010-11-30 99 Zwykłe korzystanie z wód nie obejmuje: nawadnianie gruntów lub upraw wodą podziemną za pomocą deszczowni; korzystanie z wody podziemnej, jeżeli urządzenia do poboru wodyumożliwiają pobór w ilości większej niż 5 m3 na dobę; korzystanie z wód na potrzeby działalności gospodarczej; wprowadzanie do wód lub do ziemi oczyszczonych ścieków, jeżeli ich ilość jest większa niż 5 m3 na dobę. 2010-11-30 100 Zasady korzystania z wód. Szczególne korzystanie z wód obejmuje: Szczególnym korzystaniem z wód jest korzystanie wykraczające poza korzystanie powszechne i zwykłe. Służy przede wszystkim celom gospodarczym. 1. pobór oraz odprowadzania wód powierzchniowych lub podziemnych, 2. wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, 3. przerzuty wody oraz sztuczne zasilanie wód podziemnych, 4. piętrzenie oraz retencjonowanie śródlądowych wód powierzchniowych, 2010-11-30 101 2010-11-30 102 17 Szczególne korzystanie z wód, o ile ustawa nie stanowi inaczej, wymaga pozwolenia wodnoprawnego. 5. korzystanie z wód do celów energetycznych, W szczególności niezbędne jest ono do: 6. korzystanie z wód do celów żeglugi oraz spławu, 1. 7. wydobywanie z wód kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów, a także wycinania roślin z wód lub brzegu, 2. 3. 4. 8. rybackie korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych. 2010-11-30 103 regulacji wód oraz zmiany ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód, mających wpływ na warunki przepływu wody; wykonania urządzeń wodnych; rolniczego wykorzystania ścieków w zakresie nie objętym zwykłym korzystaniem z wód; długotrwałego obniżenie poziomu zwierciadła wody podziemnej; 2010-11-30 5. piętrzenia wody podziemnej; 9. 6. gromadzenia ścieków, a także innych materiałów, prowadzenia odzysku lub unieszkodliwiania odpadów; 10. wprowadzania do wód powierzchniowych substancji hamujących rozwój glonów; 7. gromadzenia ścieków oraz odpadów w obrębie obszarów górniczych utworzonych dla wód leczniczych; 11. wprowadzania do urządzeń kanalizacyjnych ścieków zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego 8. odwodnienia obiektów lub wykopów budowlanych oraz zakładów górniczych 12. wydobywania kamienia, żwiru, piasku, innych materiałów oraz ich składowania na obszarach bezpośredniego zagrożenia powodzią. 2010-11-30 105 104 wznoszenia obiektów budowlanych oraz wykonywania innych robót; 2010-11-30 106 Pozwolenie wodnoprawne nie może naruszać: Pozwolenia wodnoprawne wydawane są w drodze decyzji na podstawie operatu wodnoprawnego lub projektu urządzeń wodnych, jeśli projekt ten odpowiada wymaganiom operatu. 2010-11-30 107 ustaleń warunków korzystania z wód regionu wodnego lub warunków korzystania z wód zlewni, ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wymagań ochrony zdrowia ludzi, środowiska oraz dóbr kultury wpisanych do rejestru zabytków, wynikających z odrębnych przepisów. 2010-11-30 108 18 Pozwolenie wodnoprawne nie jest wymagane na: uprawianie żeglugi na śródlądowych drogach wodnych; holowanie oraz spław drewna; wydobywanie kamienia, żwiru, piasku, innych materiałów oraz wycinanie roślin w związku z utrzymywaniem wód, szlaków żeglownych oraz remontem urządzeń wodnych; wykonanie pilnych prac zabezpieczających w okresie powodzi; 2010-11-30 109 wykonanie studni o głębokości do 30 m na potrzeby zwykłego korzystania z wód; odwadnianie obiektów lub wykopów budowlanych, jeżeli zasięg leja depresji nie wykracza poza granice terenu, którego zakład jest właścicielem, rybackie korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych. 2010-11-30 Strefy ochronne Wyróżnia się: strefę ochronną i teren ochrony bezpośredniej i pośredniej ujęć wody powierzchniowej i podziemnej Ujęcia wody oraz zbiorniki wód śródlądowych chronione są przez ustanawianie stref i obszarów ochronnych. Wyróżnia się: 2010-11-30 obszary ochronne zbiorników wodnych. 111 Strefę ochronną ujęcia wody podziemnej i powierzchniowej stanowi obszar, na którym obowiązują zakazy, nakazy i ograniczenia w użytkowaniu gruntów oraz korzystaniu z wody. Teren ochrony bezpośredniej ujęć wód powinien być ogrodzony lub, w przypadku gdy jego granice przebiegają przez wody powierzchniowe, oznaczony za pomocą rozmieszczonych w widocznych miejscach stałych znaków stojących lub pływających. 2010-11-30 110 113 2010-11-30 112 Teren ochrony pośredniej ujęcia wód podziemnych obejmuje obszar zasilania ujęcia wody. Jeżeli czas przepływu wody od granicy obszaru zasilania do ujęcia jest dłuższy od 25 lat, strefa ochronna powinna obejmować obszar wyznaczony 25-letnim czasem wymiany wody w warstwie wodonośnej. Strefę ochronną ujęcia wód powierzchniowych określa się tak, aby trwale zapewnić odpowiednią jakość wody oraz aby zabezpieczyć wydajność ujęcia wody. 2010-11-30 114 19
