D - Sąd Rejonowy w Toruniu

Sygn. akt IC 613/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 grudnia 2016r.
Sąd Rejonowy w Toruniu – Wydział I Cywilny
w składzie:
przewodniczący: SSR Maciej J. Naworski
protokolant: sekretarz sądowy Irena Serafin
po rozpoznaniu dnia 1 grudnia 2016r.,
w T.
na rozprawie
sprawy
z powództwa Gminy M. T.
przeciwko E. W.
o zapłatę
I. utrzymuje w mocy wyrok zaoczny wydany dnia 2 czerwca 2016r.
- w punkcie 1. ( pierwszym ),
- w punkcie 3. ( trzecim ),
II. uchyla opisany wyrok zaoczny w punkcie 2. ( drugim ),
III. ustala, że pozwanemu przysługuje prawo do lokalu socjalnego i wstrzymuje wykonanie wyroku zaocznego w
punkcie 1. ( pierwszym ) do czasu złożenia pozwanej oferty najmu lokalu socjalnego przez Gminę M. T..
Sygn. IC 613/16
UZASADNIENIE
Gmina M. T. żądała eksmisji E. W. z lokalu mieszkalnego położonego w T. przy ulicy (...). Podniosła, że wynajęła
sporne mieszkanie synowi pozwanej, który jednak rozwiązał najem i się z niego wyprowadził. Pomimo tego pozwana
nie mieszkania powódce, wytoczyła sprawę o ustalenie najmu i ją przegrała.
Pozwana wniosła o oddalenie powództwa, ponieważ po pierwsze, była przekonana, że po rozwiązaniu najmu przez
syna przejmie lokal, po drugie jest biedna, po trzecie, poczyniła na lokal nakłady w wysokości 25.000zł i korzysta
z prawa zatrzymania, po czwarte, żądanie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i po piąte wreszcie,
powództwo jest przedwczesne, ponieważ wystąpiła do powódki o wynajęcie lokalu z zasobu komunalnego ( k. 36 i n. ).
Sąd ustalił i zważył, co następuje:
1. Stan faktyczny w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia był bezsporny wobec czego Sąd ustalił go na podstawie
zgodnych oświadczeń stron i art. 230 k.p.c. W szczególności nie rodziło kontrowersji, że powódka wynajęła synowi
pozwanej sporne mieszkanie, że pozwana zajmował je wraz z synem i, że syn lokal opuścił i umowę wypowiedział.
Jasne było też, że pozwana w toku procesu zarejestrowała się jako bezrobotna ( k. 85 ) oraz, że utrzymuje się z pomocy
syna ( k. 90v ).
Tylko dla porządku Sąd zaznacza, że zeznania pozwanej były wiarygodne, ponieważ nie zachodziły żadne podstawy
do ich kwestionowania; nie uczyniła tego też strona powodowa.
2. Rozstrzygniecie było oczywiste.
Zakończenie najmu powoduje bowiem wygaśniecie umów podnajmu i użyczenia ( art. 668 § 2 k.c. ). Wypowiedzenie
powódce umowy najmu spornego mieszkania przez syna pozwanej spowodowało więc także rozwiązanie stosunku, na
podstawie którego korzystała z niego pozwana. Jej nadzieje i wadliwe przekonanie o możliwości „przejęcia” mieszkania
nie miały natomiast znaczenia.
Z chwilą rozwiązania najmu przez syna pozwana utraciła zatem tytuł, który mogła przeciwstawić żądaniu powódki
( art. 675 § 1 k.c. ).
3. Pozwana nie miała przy tym innych skutecznych argumentów.
Podnoszony przez nią zarzut zatrzymania trafiał bowiem w próżnię. Przepis art. 461 § 2 k.c. wprost wyklucza przecież
stosowanie go w przypadku rzeczy oddanych w najem. Oczywiste jest przy tym, że wyłączenie, o którym mowa dotyczy
zarówno najemcy, jak i osób, które tytuł do władania rzeczą czerpały od niego. Dla wynajmującego stanowią drugą
stronę umowy, a omawiane unormowanie ma celu ochronę jego praw. Nieracjonalne byłoby zresztą pozbawienie
najemcy prawa zatrzymania i upoważnienie do korzystania z niego osoby, którym oddał on wynajętą rzecz w podnajem
czy użyczenie; ustawodawca jest natomiast racjonalny.
W rezultacie zbędne było prowadzenie postępowania dowodowego w tym kierunku, ponieważ skutkować musiało
niepotrzebnymi kosztami i marnowaniem czasu; Sąd oddalił więc wnioski dowodowe pozwanej ( art. 217 § 3 k.p.c. ).
Także dalsze racje eksponowane przez pozwanego nie były trafne.
Fakt, że pozwana jest biedna niczego nie zmienia a w szczególności nie rodzi tytułu do zajmowania lokalu po
wygaśnięciu użyczenia.
Powództwo nie było też przedwczesne, ponieważ wniosek o wynajęcie lokalu nie jest wiążący dla powódki a nawet
zawarcie nowej umowy najmu nie zwolni pozwanej z konieczności wydania dotychczas zajmowanego mieszkania.
Pozwana maiłaby słuszność tylko w razie wynajęcia jej spornego lokalu. Takie fakt nie miał jednak miejsca do chwili
zamknięcia rozprawy.
Wreszcie, odwołanie się do klauzuli generalnej zasad współżycia społecznego nie było uzasadnione.
Nie wdając się w teoretyczne rozważania na temat wykładni art. 5 k.c. wystarczające jest stwierdzenie, że klauzula
generalna zasad współżycia społecznego pozwala na łagodzenie rygoryzmu prawnego polegające na odmowie
przyznania ochrony słusznym roszczeniom w sytuacji, w której nie jest to sprawiedliwe w świetle akceptowanych
powszechnie norm społecznych.
Tego typu względy nie wchodzą jednak w rachubę w sprawie.
Otóż, de lege lata, eksmisja nie oznacza pozbawienia dachu nad głową lecz, co do
zasady, konieczność przeniesienia się do innego lokalu. Fakt ustalenia pozwanej prawa do lokalu socjalnego, o czym
będzie mowa poniżej, wyklucza zaś naruszenie jakichkolwiek praw pozwanej, co czyni rozważania na temat nadużycia
prawa przez stronę powodową bezprzedmiotowymi.
4. W tym miejscu należało zastanowić się nad kwestią lokalu socjalnego.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów mieszkaniowym zasobie gminy
i o zmianie kodeksu cywilnego ( tekst j. Dz. U. z 2014r., poz. 150 ze zm., powoływanej dalej jako ustawa o ochronie
praw lokatorów ) w wyroku eksmisyjnym sąd orzeka o uprawnieniu lokatora do otrzymania lokalu socjalnego, biorąc
pod uwagę, w myśl art. 14 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, dotychczasowy sposób korzystania przez nich z
mieszkania i ich szczególną sytuację materialną; lokatorem jest natomiast na gruncie powołanej ustawy osoba, która
korzysta z lokalu na podstawie tytułu prawnego innego niż własność ( art. 2 ust. 1 pkt. 1 ustawy o ochronie praw
lokatorów ).
Pozwana miała status lokatora, ponieważ była matką najemcą, której oddał on lokal do współkorzystania a następnie
wyłącznego korzystania. Takie zachowanie mieści się w granicach uprawnień najemcy ( art. 688 zd. 2 ) wobec czego
nie można twierdzić, że pozwana korzystała z lokalu bez tytułu prawnego.
Sąd nie może zaś orzec o braku prawa do lokalu socjalnego zarejestrowanych bezrobotnych, jeżeli eksmisja ma
nastąpić z mieszkania należącego do gminy, chyba że mają gdzie mieszkać ( art. 14 ust. 4 i 6 ustawy o ochronie
praw lokatorów ). Powód nie przeprowadził zaś dowodu, że pozwana może zamieszkać w innym miejscu wobec czego
rozstrzygniecie było oczywiste.
5. Na podstawie art. 14 ust. 6 ustawy o ochronie praw lokatorów Sąd wstrzymał wykonanie wyroku do czasu złożenia
pozwanej oferty najmu lokalu socjalnego.
6. O kosztach Sąd orzekł w myśl art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 99 k.p.c.
Z.