Okladka Nr 4 - 2008
Transkrypt
Okladka Nr 4 - 2008
Elektroniczna gospodarka Joanna Rut, Ewa Kulińska Politechnika Opolska1 Zintegrowany system informatyczny w przedsiębiorstwie produkcyjnym (cz. 2) Charakterystyka przedsiębiorstwa produkcyjnego Badane przedsiębiorstwo produkcyjne to Zakłady Przemysłu Cukierniczego Otmuchów SA (ZPC Otmuchów SA) posiadające ponad 50 letnią tradycję jako producent słodyczy, zatrudniające ponad 800 osób, zlokalizowane w Województwie Opolskim. ZPC Otmuchów SA powstało w 1952 roku i jest największym w Polsce producentem prywatnych marek w kategoriach: tradycyjne wyroby cukiernicze, wyroby śniadaniowe i słone przekąski dla międzynarodowych koncernów spożywczych i sieci handlowych. Spółka specjalizuje się w produkcji płatków kukurydzianych i innych zbożowych produktów śniadaniowych do spożywania z mlekiem oraz chrupek kukurydzianych i prażynek, należących do grupy tak zwanych przekąsek, a także wytwarza tradycyjne wyroby cukiernicze. Produkcja odbywa się w trzech zakładach: w Otmuchowie, Nysie i Gorzyczkach. ZPC Otmuchów SA jest jednym z nielicznych producentów wyrobów spożywczych w Polsce, który ma wdrożony jakościowy standard BRC (British Retailer Consortium), określający najwyższe wymagania dotyczące bezpieczeństwa i jakości w zakładach produkujących żywność. O wysokiej jakości usług ZPC Otmuchów SA świadczy fakt, iż uzyskał on zaufanie międzynarodowych sieci handlowych, pod marką których wytwarza znaczną część produktów. Liczne badania laboratoryjne przeprowadzane na zlecenie klientów nie dały powodu do kwestionowania jakości produktów ZPC Otmuchów SA, co owocuje dalszym rozszerzaniem takiej formy współpracy. Przedsiębiorstwo produkcyjne ZPC Otmuchów SA pracuje zgodnie z zasadami systemu zarządzania jakościowego ISO 9001: 2000 i zarządzania środowiskowego ISO 14001: 2004 w zakresie usług. Ponadto stale dąży do zagwarantowania najwyższej jakości swoich produktów, czego potwierdzeniem są posiadane przez firmę i regularnie odnawiane najważniejsze certyfikaty jakości. Wyroby Spółki od wielu lat znajdują się na półkach prawie wszystkich klientów należących do sieci handlowych polskich i międzynarodowych, placówek dyskontowych, supermarketów i hipermarketów oraz sieci hurtowni typu cash&carry. ZPC Otmuchów SA współpracuje z takimi dystrybutorami i markami, jak: Biedronka, Lidl, Tesco, Metro, Eko, Reve Group, Polo Market, Aldi, Netto, Auchan, Carrefo- ur, E. Leclerc, Makro, Intermarché, Kaufland, Lewiatan, Real, Żabka. Problemy funkcjonalne ZPC Otmuchów SA Firma od początku swojej działalności korzystała z oddzielnych dla każdego obszaru przedsiębiorstwa systemów wspomagających cały proces produkcji oraz dział sprzedaży i księgowości. Decyzje z jednego obszaru nie przechodziły w prosty sposób do drugiego, co automatycznie wiązało się z koniecznością duplikowania operacji i zwiększało ryzyko wprowadzania niespójności danych do systemu. Efektem tego było między innymi duplikowanie operacji oraz ryzyko wprowadzenia nieprawidłowych (niespójnych) danych do systemu. Generowało to dodatkowe koszty, nie pozwalało usprawnić procesów decyzyjnych w przedsiębiorstwie i skoncentrować się na wzroście produkcji. Stosowane rozwiązania stały się niewystarczające i nieefektywne2. Ze względu na potrzebę połączenia wszystkich obszarów funkcjonowania przedsiębiorstwa w jedną całość i stworzenie spójnego środowiska umożliwiającego analizę i podejmowanie decyzji biznesowych oraz dynamiczny rozwój i konieczność zwiększenia elastyczności produkcji, ZPC Otmuchów SA zdecydowało się na wdrożenie nowoczesnego oprogramowania SAP Business One. Zapewnia ono integrację wszystkich kluczowych procesów logistycznych w firmie, takich jak produkcja, sprzedaż, gospodarka magazynowa, zaopatrzenie, zarządzanie relacjami z klientami. Dzięki wdrożeniu pakietu SAP Business One przedsiębiorstwo ZPC Otmuchów SA usprawniło między innymi swoją działalność, rozwiązało wszelkie problemy produkcyjne i usprawniło prace procesów ewidencjonowania transakcji. SAP Business One w ZPC Otmuchów SA Obecnie ZPC Otmuchów SA korzysta z zintegrowanego systemu informatycznego SAP Business One, bazującego na wzorcach biznesowych klasy ERP (Enterprise Resource Planning). Jak powszechnie wiadomo, systemy klasy ERP obejmują między innymi finanse / księgowość, produkcję, sprzedaż, serwis, zarządzanie relacjami z klientami itd. Jego celem jest ułatwienie przepływu informacji pomiędzy wszystkimi funkcjami biznesowymi wewnątrz przedsiębiorstwa, jak i poza nim3. Systemy ERP mogą działać na różnych platformach i konfiguracji 1 Dr inż. Joanna Rut pracuje na Wydziale Inżynierii Produkcji i Logistyki Politechniki Opolskiej, a dr hab. inż. Ewa Kulińska, prof. PO, jest kierownikiem Katedry Marketingu i Logistyki na Wydziale Ekonomii i Zarządzania Politechniki Opolskiej. Autorki uzyskały zgodę na publikację informacji o firmie ZPC Otmuchów SA oraz informacji dotyczących oprogramowania SAP Business One udostępnionych przez firmę ALTAB SA. Artykuł recenzowany (przyp. red.). 2 Łuszcz A., Dziewicki K., ZPC Otmuchów – szybki rozwój, sprawny system. http://prportal.pl/2009/06/17/zpc-otmuchow-%E2%80%93-szybki-rozwoj-sprawny-system (dostęp: 19.09.2012). 3 Bidgoli, Hossein, The Internet Encyclopedia, Volume 1. John Wiley & Sons, Inc. 2004. Logistyka 2/2013 45 Elektroniczna gospodarka sieci, używając bazy danych jako zbiór informacji. Wspoma- 3.Zakup i działania operacyjne. Każda mała firma potrzebuje usysgają zarówno wyspecjalizowane funkcje produkcyjne, na tematyzowanego podejścia do zarządzania procesami nabyprzykład zarządzanie zmianami konstrukcyjnymi i technolocia, poczynając od tworzenia zamówień zakupu, a kończąc gicznymi, jak i zarządzanie jakością, remontami, serwisem czy na regulowaniu płatności na rzecz dostawców. Moduł ten tworzeniem raportów. Wśród wielu zadań systemów klasy ERP ułatwia koordynowanie całego cyklu od zamówienia do płatcharakterystycznym ich elementem jest generowanie wszechności, obejmującego przyjęcia, przetwarzanie faktur i obsłustronnych analiz finansowych na potrzeby naczelnego kierowgę zwrotów. Pozwala również na planowanie zapotrzebonictwa4. Największą zaletą najnowszych systemów ERP jest ich wań ma te ria ło wych pod ką tem pro duk cji, kon tro lę elastyczność i przede wszystkim możliwość dopasowania do specyfikacji materiałowych i automatyczne uzupełnianie zaspecyfiki przedsiębiorstwa w każdej branży, w zależności od pasów. jego potrzeb. Dziś systemy oparte na wzorcach ERP stanowią fundament do wprowadzania nowoczesnych koncepcji zarzą- 4.Rachunkowość i finanse. Moduł ten ułatwia zarządzanie Księdzania i systemów informatycznych, przez co przyczyniają się gą Główną, dziennikami, budżetami, jak również rozrachundo kształtowania postępu we kami z dostawcami i odbiorcami. Umożliwia realizację wszystkich obszarach zarząwszystkich działań bankowych obejmujących między innydzania przedsiębiorstwem5. Zami przetwarzanie płatności dokonanych gotówką, czekiem stosowany w ZPC Otmuchów i kartą kredytową, a także uzgodnienie rożnych kont i twoSA system SAP Business One inrzenie sprawozdań finansowych dotyczących zysku i strat, tegruje wszystkie najistotniejprzepływu środków pieniężnych, przeterminowanych należsze funkcje zarządzania, umożności i zobowiązań. Pozwala również na aktualizację zapili wia kom plek so wą kon tro lę sów księgowych z chwilą wystąpienia odpowiednich zdarzeń Rys. 2. Zintegrowany system informatyczny SAP Business One. działalności firmy i dostarcza gospodarczych. Źródło: http://www.altab.pl/index. rzetelnego oraz jednolitego php/pl/sap -bus si nes -one (do stęp: obrazu istotnych i aktualnych 5.Raportowanie i administracja. Moduł ten umożliwia rejestro23.10.2012). informacji biznesowych, powanie w jednym miejscu wszystkich decydujących danych chodzących z całej organizacji, biznesowych dotyczących sprzedaży, klientów, działań włącznie z obszarem CRM, funkcjami dotyczącymi finansów operacyjnych i finansów, by zapewnić do nich natychmiastooraz produkcji (rysunek 2). wy dostęp. Dzięki wszechstronnym funkcjom raportowania wykorzystującym mechanizm „przeciągnij i upuść”, opartym SAP Business One jest systemem bardzo złożonym, zatem na aplikacji Crystal Reports, od razu można przejść do odw pracy omówiono kilka wybranych modułów: powiednich danych i uzyskać pełne informacje, co umożliwia podejmowanie bardziej świadomych decyzji. 1.Gospodarka materiałowa i dystrybucja. Moduł ten umożliwia zarządzanie zapasami i działaniami operacyjnymi, w tym oferDostarczając wiarygodnych informacji o dostawach przychotami, zleceniami sprzedaży, wysyłką i rozliczaniem. Rozwią- dzących i wychodzących oraz o aktualnym poziomie zapasów, zanie to ułatwia przeprowadzanie inwentaryzacji, monito- narzędzia do zarządzania magazynem i zapasami aplikacji SAP rowanie zapasów, a także śledzenie na bieżąco przesunięć Business One umożliwiają sprawne zarządzanie łańcuchem domiędzy wieloma magazynami. Pozwala ono również na uru- staw, co w konsekwencji zwiększa zadowolenie klienta. Zinchamianie aktualizacji zapasów w czasie rzeczywistym, wy- tegrowana funkcjonalność produkcyjna pozwala na zarządzacenę zapasów, kontrolowanie dostępności i realizację pro- nie różnymi rodzajami specyfikacji materiałowych oraz cesów kompletacji dostaw. powiązanie magazynu z procesem przetwarzania zlecenia i produkcją. Ponadto funkcja MRP (Material Requirements Planning) 2.Sprzedaż i klienci. Za pomocą tego modułu można utrzymy- umożliwia skuteczne planowanie potrzeb materiałowych wać kontakty z klientami i zarządzać nimi w pełnej synchro- w przypadku kompleksowych, wielopoziomowych procesów nizacji z aplikacją Microsoft Outlook. Przekłada się to na więk- produkcyjnych, przy zachowaniu optymalnego poziomu zaszą skuteczność sprzedaży i umocnienie relacji z klientami. pasów. Rozwiązanie to umożliwia tworzenie ofert, wprowadzanie zleceń i zapewnienie klientom lepszej obsługi w biurze lub Rozszerzona obsługa procesów produkcyjnych za pośrednictwem Internetu. Można obserwować nadarzające się okazje i działania od momentu pierwszego kontak- PPS One w ZPC Otmuchów SA tu z klientem, aż po sfinalizowanie transakcji sprzedaży; inicjować kampanie marketingowe, używając szablonów Dziś elastyczność jest kluczowa – nie tylko jako chwytliwe w grupowych e-mailach; zapewnić wsparcie w zakresie ob- hasło, ale jako konieczna rzeczywistość. Często, zlecenia bęsługi klienta, umów o świadczenie usług oraz gwarancji, a tak- dące w produkcji muszą być dopasowane do różnych warunże korzystać z dostępu do informacji o klientach i sprzeda- ków, poprzez dodanie materiałów do produkowanych dóbr lub ży za pośrednictwem Internetu. zmianę etapów produkcji. 4 Encyklopedia zarządzania http://mfiles.pl/pl/index.php/Metoda_5S (dostęp: 22.06.2012). Lenart A., Zintegrowane systemy informatyczne klasy ERP. Teoria i praktyka na przykładzie systemu BAAN IV. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2005. 5 46 Logistyka 2/2013 Elektroniczna gospodarka ZPC Otmuchów SA korzysta z rozszerzonego rozwiązania procesów produkcyjnych PPS One. PPS One posiada modułową strukturę. Dzięki temu jest skalowalny i elastyczny, może być łatwo dopasowany do specyficznych wymagań przedsiębiorstwa. Integracja technologii SAP Business One z PPS One dostarcza wyczerpującego rozwiązania do zarządzania procesami produkcyjnymi przedsiębiorstw należących do Spółki. PPS One obsługuje szeroki zakres typów i rodzajów produkcji6: produkcja jednostkowa; produkcja seryjna; produkcja na zamówienie; produkcja mieszana; produkcja gniazdowa; produkcja różnych wariantów; montaż. Produkty które mają być wytworzone, posiadają przypisany plan (przygotowanie produktu do produkcji), definiujący materiały i operacje wymagane do wyprodukowania. Plan ten jest kluczem do sukcesu: zawiera podstawy do oszacowania kosztów, procesy produkcyjne i logistyczne. Ponadto istnieje możliwość wprowadzenia nieograniczonej liczby różnych i / lub alternatywnych planów (wariantów). Pozwala to na maksymalną elastyczność w planowaniu i przy wyborze procesów produkcyjnych. W zależności od wymagań, do operacji mogą być przypisane różne informacje w celu sprecyzowania działań lub procesu, na przykład: komentarz opisujący operację, koszt operacji / koszt na jednostkę, czas przygotowania, czas przebiegu. Ponadto można wyszukiwać i wyświetlać wszystkie zlecenia produkcyjne w zależności od kryteriów. Pozwala to na bezpośredni wybór, przeplanowanie i edycję zleceń produkcyjnych. Istniejące zlecenie produkcyjne może być skopiowane w celu utworzenia nowego zlecenia produkcyjnego. W razie potrzeby aktualna wartość istniejącego zlecenia produkcyjnego może być użyta jako docelowa w nowym zleceniu. Wszystkie zaległe operacje mogą być wyświetlone w odniesieniu do wybranych kryteriów. Wartość zaległości konkretnych procesów / operacji wyrażana jest w dniach. Wszystkie niezakończone operacje wyświetlane są dla odpowiadających im stanowisk, w wybranym okresie czasu. AltZPC – Zlecenia transportowe w SAP Business One ● DI (Data Interface) – zapewniającej wewnętrzną integralność bazy danych, co oznacza, że dane wpisywane do bazy są w 100% zgodne z informacjami zapisywanymi w aplikacji SAP Business One. ● AltZPC zwiększa funkcjonalność SAP Business One o moduł zleceń transportowych. Tworzone dzięki niemu zlecenia transportowe umożliwiają zaplanowanie transportu – zarówno surowców lub półproduktów potrzebnych w procesie produkcji, jak i gotowych produktów dostarczanych do odbiorców. Spedytor koordynujący w przedsiębiorstwie procesy logistyczne ma możliwość wyboru w oknie zlecenia transportowego konkretnego kierowcy i pojazdu (marka, numer rejestracyjny) lub spedytora zewnętrznego. Dzięki temu do danego zlecenia transportowego można szybko przypisać kierowców i zaplanować zasoby kadrowe na dany dzień. Add-on ma elastyczną strukturę i może współpracować z systemami zewnętrznych dostawców oferujących usługi logistyczne (na przykład firmami kurierskimi), umożliwiając szybką wymianę niezbędnych danych pomiędzy aplikacjami. Istotnym elementem rozwiązania AltZPC jest możliwość zapisywania w pamięci systemu odległości pomiędzy poszczególnymi lokalizacjami punktów odbioru lub dostawy. Dzięki temu system jest w stanie wyliczyć koszt danej dostawy w oparciu między innymi o wyznaczoną trasę i wskazaną kwotę tak zwanej „kilometrówki” (zryczałtowana cena transportu za każdy przejechany 1 km), zgodnej z umową z daną firmą transportową. W ten sposób powstają wyliczenia pozwalające na wybór najkorzystniejszej cenowo opcji. Zmiana statusu z planowanego na zatwierdzony (do realizacji) przynosi dodatkową korzyść – automatycznie w SAP Business One wystawia się zlecenie zakupu na usługę transportową i wysyłane jest ono do dostawcy. Na zleceniu zakupu pojawia się informacja o numerze zlecenia transportowego, a w poszczególnych pozycjach kolejne punkty wyznaczonej trasy wraz z odległościami pomiędzy nimi (podanymi w kilometrach)8. Przedsiębiorstwo ZPC Otmuchów SA korzysta ze specjalnie przygotowanego rozwiązania typu add-on – AltZPC, stanowiącego rozszerzenie do systemu klasy ERP – SAP Business One. AltZPC przede wszystkim służy optymalizacji zleceń transportowych, a tym samym redukcji kosztów w zakresie logistyki. Napisany w technologii. NET (platforma programistyczna opracowana przez Microsoft, obejmująca środowisko uruchomieniowe oraz biblioteki klas dostarczające standardowej funkcjonalności dla aplikacji) add-on wykorzystuje technologię SAP Business One w dwóch warstwach7: Kolejną bardzo przydatną funkcją AltZPC jest zarządzanie paletami. Firmy prowadzące sprzedaż dużej ilości towarów lub towarów o wysokiej masie załadunku transportują je na paletach. AltZPC wprowadza do SAP Business One dodatkową możliwość kontrolowania stanu przetrzymywanych palet. Dzięki temu można optymalnie zaplanować dostawy i odbiór palet, a także wcześniej przewidzieć konieczność zaopatrzenia się w dodatkowe palety (jeśli zbyt wiele palet jest w danym momencie w obiegu poza magazynami firmy) 9. UI (User Interface) – zapewniającej integrację z graficznym interfejsem użytkownika poprzez dodawanie przycisków, rozwijalnych menu itp., dzięki temu użytkownik korzystający z aplikacji posługuje się jej spójnym interfejsem, bez konieczności poruszania się pomiędzy kilkoma otwartymi oknami Następnym ważnym elementem wprowadzanym przez AltZPC jest zarządzanie rezerwami. Dzięki tej funkcji można zaplanować rezerwy na poczet kosztów logistyki (nieponiesionych) i zarezerwować środki na ten cel. Dzięki temu można zapobiegawczo przeznaczyć odpowiednie rezerwy na przykład na usługi transportowe lub marketingowe (na przy- ● 6 Materiały i dokumentacja SAP Business One udostępnione przez firmę ALTAB SA. Materiały i dokumentacja SAP Business One udostępnione przez firmę ALTAB SA. 8 http://www.altab.pl/index.php/pl/wydarzenia/38/611-zlecenia-transportowe-w-sap-business-one-tak-to-jest-proste (dostęp: 29.10.2012). 9 Materiały i dokumentacja SAP Business One udostępnione przez firmę ALTAB SA. 7 Logistyka 2/2013 47 Elektroniczna gospodarka kład tworząc zamówienie zakupu), a dopiero w momencie otrzymania FV księgować koszty podatkowe. AltZPC wprowadza również udoskonalenie w procesie zarządzania materiałami, gdzie w szczegółach partii można wprowadzić różne dodatkowe informacje. Jednocześnie w obsłudze partii pojawia się możliwość rejestra cji wy ni ków kon tro li ja ko ści prowadzonej przez laboratorium. Dzięki temu na podstawie wcześniej określonych metod badania jakości można rejestrować realizowane kontrole i ich wyniki, a także raportować z tych procesów. Ułatwia to współpracę z instytucjami zewnętrznymi sprawującymi nadzór nad jakością wyrobów (na przykład Państwowa Inspekcja Sanitarna lub inne jednostki nadające specjalne certyfikaty)10. Rys. 3. Okno dialogowe – zlecenia transportowe. 3 Korzyści z zastosowania zintegrowanych systemów informatycznych Wymierne korzyści z wdrożenia oprogramowania SAP Business One w przedsiębiorstwie ZPC Otmuchów SA to między innymi spójny przepływ danych, szczegółowa informacja o procesach oraz usprawnienie identyfikowalności i sposobu rozliczania produkcji. Rys. 4. Okno dialogowe – księgowanie rezerw. Efekty zastosowania zintegrowanego Źródło: materiały i dokumentacja SAP Business One udostępnione przez firmę ALTAB SA. systemu informatycznego w Spółce mają swoje odzwierciedlenie przede wszystkim we wzroście wydajności produkcji i sprzedaży. Po- nych czasach niezbędny i konieczny środek rozwiązywania nadto, uzyskane korzyści to sprawniejsze planowanie i spo- wszelkich problemów logistycznych, gwarantujących właścisób rozliczania produkcji oraz pozostałych operacji, dotrzy- wą funkcjonalność przedsiębiorstw. Obecnie zintegrowane sysmywanie ustalonych terminów i warunków dostawy, jak temy informatyczne umożliwiają szerokie spektrum działań i nadają nowy kształt organizacji przedsiębiorstwa, poprzez również monitoring procesów realizacji zamówienia. sprawne zarządzanie oraz konkretne korzyści finansowe, uzyskane poprzez oszczędności między innymi w produkcji. Podsumowanie Współczesne przedsiębiorstwa są świadome, że implementacja zintegrowanych systemów informatycznych odgrywa bardzo ważną rolę w zarządzaniu procesów logistycznych, a ich brak niejednokrotnie uniemożliwia poprawną ich działalność. Nowoczesne rozwiązania informatyczne są jednym z najskuteczniejszych narzędzi zwiększania zysków przedsiębiorstwa. Przyczyniają się one do lepszego przekazania informacji służącej zaspokojeniu potrzeb klientów, lepszego kontaktu między dostawcami a odbiorcami oraz do zwiększenia konkurencyjności, elastyczności i rozwoju firmy. Wdrożenie zintegrowanych systemów informatycznych, stanowi w obec10 Streszczenie W dzisiejszych czasach wdrażanie zintegrowanych systemów informatycznych stanowi podstawę efektywnego zarządzania przedsiębiorstwem, a ich brak uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie. Dziś konkurencja rynkowa zmusza przedsiębiorstwa do stosowania nowoczesnych systemów informatycznych, które w sposób kompleksowy wspomagają zarządzanie zbiorem procesów logistycznych w przedsiębiorstwie. Kluczem do sukcesu jest maksymalne wykorzystanie możliwości zintegrowanych systemów informatycznych. Materiały i dokumentacja SAP Business One udostępnione przez firmę ALTAB SA. 48 Logistyka 2/2013 Elektroniczna gospodarka THE INTEGRATED SYSTEM INFORMATION IN A MANUFACTURING COMPANY Abstract Nowadays, the implementation of integrated information systems is the basis of the enterprise, and their absence prevents the proper functioning. Market competition forces manufacturing companies to use modern information systems that support a comprehensive production management processes as well as the whole enterprise. Currently, the key to success is to maximize the opportunities offered by integrated management systems. LITERATURA 1. Adamczewski P., Słownik informatyczny, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2005, s. 273. 2. Adamczewski P., Zintegrowane systemy informatyczne wspomagania zarządzania, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku 2005. 3. Barcik R., Owsiak D., Zintegrowany system zarządzania materiałami produkcyjnymi, „Logistyka” nr 1/2004. 4. Bidgoli, Hossein, The Internet Encyclopedia, Volume 1, John Wiley & Sons, Inc. 2004. 5. Borkowski S., Ulewicz R., Zarządzanie produkcją. Systemy produkcyjne, Oficyna Wydawnicza Humanitas, Sosnowiec 2009, s. 5-153. 6. Cywka M., Informacja a informatyka – wpływ na sprawne zarządzanie łańcuchem dostaw, Wydawnictwo SCENO, Zeszyty Naukowe 2/2006. 7. Czernicki R., Jeziorski P., Elastyczne technologie, „Eurologistics”, nr 3/2008. 8. Encyklopedia zarządzania http://mfiles.pl/pl/index.php/Metoda_5S (dostęp: 22.06.2012). 9. Furtak R., Marketing partnerski na rynku usług, PWE Warszawa 2004. 10. Grudzewski W. M., Hejduk I. K., Metody projektowania systemów zarządzania, Difin, Warszawa 2004. 11. Januszewski A., Funkcjonalność informatycznych systemów zarządzania, Tom I, PWN, Warszawa 2008. 12. Lenart A., Zintegrowane systemy informatyczne klasy ERP. Teoria i praktyka na przykładzie systemu BAAN IV, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2005. 13. Łuszcz A., Dziewicki K., ZPC Otmuchów – szybki rozwój, sprawny sys tem. http://prpor tal.pl/2009/06/17/zpc -otmu chow -%E2%80%93-szybki-rozwoj-sprawny-system (dostęp: 19.09.2012). 14. Materiały i dokumentacja SAP Business One udostępnionych przez firmę ALTAB SA. 15. Rogowski A., Podstawy organizacji i zarządzania produkcją w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo CeDeWu, Warszawa 2010, s. 9. 16. Rut J., Kulińska E., Dobre praktyki zarządzania logistycznego w przedsiębiorstwie produkcyjnym, „Logistyka” nr 6/2011, s. 45-48. 17. Rut J., Kulińska E., Implementacja technik informatycznych w logistycznym funkcjonowaniu przedsiębiorstw, „Logistyka” nr 6/2011, (CD 4) s. 5296 – 5300. 18. Shaw R., Nowe spojrzenie na marketing, Wydawnictwo EMKA Warszawa 2001. 19. http://www.al tab.pl/in dex.php/pl/sap -bus si nes -one stęp: 23.10.2012). (do - 20. http://www.altab.pl/index.php/pl/wydarzenia/38/611-zlecenia-trans por to we -w -sap -bu si ness -one -tak -to -jest -pro ste (do stęp: 29.10.2012). Logistyka 2/2013 49