marzec - maj 2009

63
Anna Krajewska
Kalendarium zmian prawnych
Niniejsze kalendarium zmian prawnych dotyczących organizacji pozarządowych obejmuje okres od
początku marca do końca maja 2009 roku. Rozpoczniemy od informacji na temat postępów prac nad nowelizacją Ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, by następnie przejść do stale aktualnego
tematu finansów organizacji pozarządowych; jak zwykle najbardziej problematyczne okazały się w opisywanym okresie przepisy ustaw podatkowych. Kalendarium zakończymy między innymi informacją na temat
planowanej nowelizacji Ustawy – Prawo o stowarzyszeniach.
Ustawa o dzia³alnoœci po¿ytku publicznego
i wolontariacie1
W
marcu 2009 roku rozpoczęły się sejmowe prace nad długo wyczekiwaną nowelizacją Ustawy o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie (dalej także jako UDPP). Rządowy projekt nowelizacji ustawy2 trafił w lutym do sejmowej Komisji Polityki
Społecznej i Rodziny, a 19 marca odbyło się jego
pierwsze czytanie. Rozpoczęło się ono od zaprezentowania przez Krzysztofa Więckiewicza, dyrektora Departamentu Pożytku Publicznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej (gdzie projekt
został przygotowany), głównych kierunków projektowanych zmian3. Przypomnijmy, że najistotniejsze modyfikacje dotyczą między innymi procedury zlecania zadań organizacjom pozarządowym.
Obejmują one ujednolicenie trybów zlecania zadań
z różnych obszarów (dotąd regulowanych odrębnie), możliwość pominięcia procedury konkursowej przy małych projektach, rezygnację z trybu
konkursowego w sytuacji klęski żywiołowej oraz
korzystniejsze terminy rozstrzygania konkursów
i podpisywania umów. Zmienią się też przepisy do-
tyczące komisji konkursowych; zgodnie z założeniami projektu nowelizacji, w ich skład będą mogli
wchodzić również przedstawiciele organizacji pozarządowych. Proponowane zmiany mają przyczynić się do uporządkowania i zwiększenia przejrzystości procedury zlecania zadań. Modyfikacje
obejmują także przepisy dotyczące współpracy
międzysektorowej; nowelizacja przewiduje np.
możliwość przyjmowania przez jednostki samorządu terytorialnego wieloletnich (a nie tylko rocznych, jak do tej pory) programów współpracy.
Nowością wprowadzoną przepisami projektu jest
instytucja tzw. inicjatywy lokalnej, która ma w założeniu stanowić jeszcze jedną z form współpracy
administracji samorządowej z organizacjami pozarządowymi (a konkretnie stowarzyszeniami
zwykłymi). Zmienione przepisy zaostrzą też nieco
wymagania związane z uzyskiwaniem przez organizacje statusu pożytku publicznego, poprzez
wprowadzenie między innymi kryterium co najmniej dwuletniej działalności, poprzedzającej wystąpienie o przyznanie tego statusu.
W toku dyskusji nad projektem nowelizacji
UDPP, które toczyły się zarówno w trakcie pierwszego czytania na forum sejmowej komisji, jak
1
DzU 2003, Nr 96, poz. 873.
Druk sejmowy nr 1727.
3 Za: G. Makowski: Pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, tekst informacyjny z 31 marca 2009 roku, opublikowany na stronie projektu KOMPAS (www.isp.org.pl/kompas).
2
ebook isp.org.pl
64
nr
17
–
lato
2009
i podczas późniejszych prac w ramach posiedzeń
Podkomisji do spraw Współpracy z Organizacjami
Pozarządowymi, pojawiło się kilka kontrowersyjnych obszarów i propozycji zmian, o których wypada
pokrótce wspomnieć4.
Jednym z dyskusyjnych rozwiązań przewidzianych w projekcie okazała się nowa definicja organizacji pozarządowej, która – w odróżnieniu od
obecnie obowiązującej – jednoznacznie wyklucza
spółki prawa handlowego o charakterze non-profit
z grona organizacji pozarządowych, a tym samym
uniemożliwia im uzyskiwanie statusu organizacji
pożytku publicznego. Uczestnicy posiedzenia zwrócili uwagę, że osiągnięcie tego celu wymaga nie tyle
zmiany definicji organizacji pozarządowej, ile ustalenia kryteriów dotyczących podmiotów, które mogą
prowadzić działalność pożytku publicznego. Zaproponowana przez rząd zmiana – zdaniem części dyskutantów – skomplikuje tylko zdefiniowanie organizacji pozarządowej i utrudni sytuację ekonomiczną
sektora, gdyż proponowany zakaz przeznaczania
nadwyżki przychodów organizacji (po odliczeniu
kosztów) na cele inne niż statutowe może praktycznie uniemożliwić – jak wskazywali krytycy tego
przepisu – inwestowanie części dochodu np. w infrastrukturę. Problemu ewentualnej modyfikacji
definicji wciąż jednak nie rozwiązano.
W toku dotychczasowych prac legislacyjnych
zrezygnowano natomiast z kontrowersyjnego rozwiązania, odnoszącego się do rocznych programów
współpracy. Skierowany przez rząd do parlamentu
projekt nowelizacji przewidywał, że program – w razie nieuchwalenia go przez jednostkę samorządową
w przewidzianym ustawowo terminie – będzie
wprowadzany w drodze zarządzenia zastępczego
wojewody. Zwrócono też uwagę na niekompatybilność przepisów przewidujących możliwość uchwalania przez jednostki samorządu terytorialnego wieloletnich programów współpracy z organizacjami
pozarządowymi z brakiem możliwości zlecania zadań w wieloletniej perspektywie. W projekcie nowelizacji nie ma też szczegółowych przepisów, odnoszących się do zlecania zadań organizacjom
działającym poza granicami Polski, co sprawia, że
muszą one stosować się do uciążliwych procedur
przetargowych.
Pojawił się również szereg uwag i propozycji,
odnoszących się do projektowanych zmian w zakresie współpracy międzysektorowej. W efekcie prac sejmowych powrócono do rozwiązania, zgodnie z którym część form współpracy – na gruncie aktualnego
stanu prawnego mająca charakter fakultatywny
i przez to nierzadko traktowana po macoszemu –
stanie się obligatoryjna (rządowy projekt nowelizacji
zakładał utrzymanie fakultatywnego charakteru
współpracy). Na forum sejmowej Podkomisji dyskutowano również nad możliwością wprowadzenia do
projektu (jako jednej z form współpracy) tzw. regrantingu, który ułatwiłby funkcjonowanie małym
organizacjom pozarządowym skupionym wokół większych i silniejszych podmiotów, przekazujących im
środki na działalność w ramach lokalnych funduszy
grantowych.
Innymi kontrowersyjnymi tematami, co do których nie podjęto na razie ostatecznych rozstrzygnięć,
okazały się między innymi projektowana instytucja
inicjatywy lokalnej, regulacje funkcjonowania lokalnych rad działalności pożytku publicznego oraz
zmiany kryteriów przyznawania statusu organizacji
pożytku publicznego. Ze względu na liczne rozbieżności w tych sprawach w toku posiedzenia podkomisji, które odbyło się 7 maja 2009 roku, padła nawet
propozycja, by nowelizację Ustawy o działalności pożytku publicznego podzielić na dwa etapy: wpierw
przygotować szybką zmianę, która objęłaby drobniejsze i niebudzące większych kontrowersji kwestie
(„nowelizacja mała”), a następnie podjąć prace nad
„nowelizacją dużą”, związaną ze zmianami o bardziej fundamentalnym charakterze. W trakcie dyskusji nie zapadła jednak decyzja w tej sprawie.
Przewodniczący Podkomisji do spraw Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi, Tadeusz
Tomaszewski, zapowiedział, że prace nad nowelizacją UDPP powinny zostać zakończone w Sejmie
przed wakacjami parlamentarnymi, a więc do końca
czerwca. Skala proponowanych w projekcie modyfikacji i ujawniające się kontrowersje sprawiają jednak, że szybkie sfinalizowanie prac jest wątpliwe.
Warto też wspomnieć, iż przedstawiciele sektora pozarządowego wyraźnie tracą zainteresowanie nowelizacją. Dowodem tego była zaskakująco niska frekwencja w czasie wysłuchania publicznego w sprawie
4
Za: G. Makowski, ibidem; G. Makowski: Podkomisja rozpoczęła prace nad projektem zmian w UDPP, tekst informacyjny z 13 maja
2009 roku, opublikowany na stronie projektu KOMPAS (www.isp.org.pl/kompas); G. Makowski: Kolejne posiedzenie sejmowej Podkomisji ds. organizacji pozarządowych w sprawie projektu nowelizacji UDPP, tekst informacyjny z 2 czerwca 2009 roku, opublikowany na
stronie projektu KOMPAS (www.isp.org.pl/kompas).
ebook isp.org.pl
Anna Krajewska
Kalendarium zmian prawnych
projektu nowelizacji, które odbyło się w Sejmie
21 kwietnia 2009 roku. Chęć udziału w wysłuchaniu
zgłosiło zaledwie 25 podmiotów; w roku 2007 natomiast na liście zainteresowanych znalazło się ponad
100 osób5.
Finanse organizacji pozarz¹dowych
W tym roku podatnicy po raz drugi mogli skorzystać ze zmodyfikowanego mechanizmu przekazywania w systemie PIT 1% podatku organizacjom
pożytku publicznego. Dzięki uproszczeniu procedury (wskazywanie wybranej organizacji w zeznaniu podatkowym w miejsce dokonywania wpłaty
i zaznaczania tego faktu w formularzu) – znacząco
zwiększyła się efektywność tego źródła finansowania
działalności organizacji pozarządowych posiadających ten status (wartość przekazanych alokacji
wzrosła prawie trzykrotnie w roku 2008 w porównaniu z poprzednim rokiem). W kwietniu 2009 roku
Ministerstwo Finansów zaprezentowało pomysł
kolejnej modyfikacji mechanizmu 1%: przesyłanie
organizacjom informacji o przekazaniu im przez
podatników jednoprocentowych alokacji zostanie
scentralizowane6. Do tej pory zajmowały się tym
urzędy skarbowe, po zmianie natomiast obowiązki
informacyjne przejdą na resort finansów. Co jest
powodem tej planowanej modyfikacji?
Jedną z głównych przyczyn dążenia do centralizacji sposobu przekazywania informacji o alokacjach są wysokie koszty aktualnej procedury:
nakłady na wysyłkę informacji czasem przewyższają
nawet wysokość samej alokacji dokonanej na rzecz
określonej organizacji. Ministerstwo obliczyło również, że przekazywanie organizacjom danych osobowych podatników, którzy dali im 1% należnego
podatku oraz wskazanych celów, na jakie mają być
spożytkowane te środki (podatnik ma prawo wskazania takiego celu), będzie kosztowało w roku 2008
około 3,5 miliona złotych. Jak wynika z szacunków
resortu, informacje tego rodzaju przekazywane są
w odniesieniu do około 10% wpłat alokacji procentowej. Zmiana procedury przekazywania informacji
o 1% ma umożliwić zmniejszenie związanych z nią
kosztów do około 1,5 miliona złotych7. Innym problemem, który ma rozwiązać modyfikacja, jest to, że
przepisy dotyczące procedury przekazywania danych o alokacjach i podatnikach nie są jednoznaczne
i ujednolicone, w związku z czym urzędy skarbowe
przesyłają informacje w różnym czasie, co trwa niekiedy nawet parę miesięcy. Konieczność przekazywania danych o alokacjach oznacza też dodatkową
pracę dla urzędników. Ministerstwo szacuje również, że blisko jedna czwarta informacji jest wysyłana przez urzędy do beneficjentów alokacji procentowej nawet kilkakrotnie, co oczywiście zwiększa
tylko koszty procedury.
Uproszczenie, jakie zapowiedzieli przedstawiciele resortu finansów, miałoby polegać na gromadzeniu przez ministerstwo wszystkich danych o przekazanym 1% na podstawie informacji nadsyłanych
przez poszczególne urzędy skarbowe. Następnie, po
przygotowaniu bazy zawierającej spis organizacji
pożytku publicznego uporządkowanych według numerów KRS i właściwości urzędów skarbowych,
resort opracuje raporty dotyczące wielkości przekazanych określonym organizacjom środków oraz wskazówek i danych pochodzących od podatników.
Zestawienia te mają być przesyłane drogą elektroniczną z powrotem do urzędów skarbowych, które
przekażą je odpowiednim organizacjom8. W ten
sposób procedura informowania organizacji o alokacjach będzie bardziej uporządkowana i spójna.
Z drugiej strony jednak – jak wskazywali reprezentanci środowiska pozarządowego po ogłoszeniu
przez resort planowanych zmian – scentralizowanie
może doprowadzić do znaczącego wydłużenia okresu przekazywania informacji. Warto też wspomnieć,
że umieszczanie przez podatników w formularzach
zeznań podatkowych wskazówek co do przeznaczenia 1% (na konkretny rodzaj działalności realizowanej przez organizację czy na rzecz jej określonego
beneficjenta) być może wkrótce stanie się niemożliwe, co wpłynie na zmniejszenie liczby informacji
przekazywanych organizacjom w związku z dokonywanymi na ich rzecz wpłatami. Wiąże się to z projektowaną zmianą w Ustawie o działalności pożytku
publicznego, która ma doprecyzować, że środki
5
G. Makowski: Małe zainteresowanie nowelizacją ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, tekst informacyjny
z 22 maja 2009 roku, opublikowany na stronie projektu KOMPAS (www.isp.org.pl/kompas).
6 A. Krajewska: Będą kolejne zmiany w mechanizmie 1%?, tekst informacyjny z 22 maja 2009 roku, opublikowany na stronie projektu
KOMPAS (www.isp.org.pl/kompas).
7 G. Makowski: Podatnik przekaże informację organizacji za pośrednictwem Ministerstwa Finansów, tekst informacyjny z 22 maja
2009 roku, opublikowany na stronie projektu KOMPAS (www.isp.org.pl/kompas).
8 G. Makowski: ibidem.
ebook isp.org.pl
65
66
nr
17
–
lato
2009
pochodzące z mechanizmu 1% organizacja będzie
mogła wykorzystać wyłącznie na prowadzenie
działalności pożytku publicznego. Niedopuszczalne
stanie się przy tym wskazywanie przez „podatnika-darczyńcę” konkretnego celu czy osoby, na rzecz
której wpłacony został 1% należności podatkowej,
co ma wyraźniej niż dotąd wyeksponować niefilantropijny charakter alokacji procentowej9.
W okresie objętym niniejszym kalendarium na
łamach „Rzeczpospolitej”10 poruszono też inny problem, wiążący się z podatkami w kontekście organizacji pozarządowych – a mianowicie kwestię
uchwalonej jesienią nowelizacji Ustawy o podatku
od towarów i usług11, w ramach której wprowadzono
zwolnienie z podatku VAT żywności darowanej na
cele charytatywne. Przypomnijmy, że zwolnieniem
objęta została dostawa towarów przez producenta,
której przedmiotem są produkty spożywcze (z wyjątkiem napojów alkoholowych), jeżeli są one przekazywane organizacjom pożytku publicznego z przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej
– prowadzonej przez tę organizację. Skorzystanie ze
zwolnienia jest możliwe pod warunkiem prowadzenia przez podatnika szczegółowej dokumentacji,
potwierdzającej dostawę na rzecz organizacji pożytku publicznego z przeznaczeniem wyłącznie na
prowadzoną przez nią działalność dobroczynną.
Nowelizacja art. 43 (zawierającego wspomniane
zwolnienie) zlikwidowała kłopotliwą sytuację,
w której przedsiębiorcy – ze względów podatkowych
– bardziej opłacało się zniszczyć żywność, której nie
sprzedał, niż przekazać ją osobom potrzebującym.
Zmodyfikowany art. 43 okazał się jednak nie
dość jednoznacznie sformułowany12: problemów
interpretacyjnych może przysparzać termin „producent” użyty w celu określenia podmiotów objętych
zwolnieniem z podatku. Można bowiem mieć wątpliwość: czy dostawa żywności na rzecz organizacji
charytatywnej dokonana przez niebędącego producentem dystrybutora (np. właściciela sklepu czy hurtowni) już nie będzie podlegać takiemu zwolnieniu?
Termin „producent” można różnie interpretować,
zwłaszcza że nie został on zdefiniowany w omawia-
nej ustawie. Po pierwsze, można przyjąć, że producentem jest każdy, kto wytwarza produkt jako całość
gotową do wprowadzenia do obrotu handlowego
(i będącą czym innym niż jej poszczególne części
składowe), przy czym nie musi to być wytworzenie
towaru „od początku do końca”, ale przygotowanie
go do wprowadzenia do sprzedaży, np. poprzez opakowanie produktu. Dzięki przyjęciu takiej interpretacji pojęcie „producenta” dotyczyłoby szerokiej grupy podmiotów, obejmującej również wielu dystrybutorów żywności. Poszerzenie zakresu terminu
„producent” jest też możliwe w drodze innej
wykładni: z brzmienia art. 43 nie wynika, by producent dokonujący zwolnionej z podatku VAT dostawy żywności na cele charytatywne musiał być producentem konkretnego, przekazywanego w ramach
dobroczynności produktu spożywczego. Wystarczy
więc jedynie, by miał „ogólny” status producenta.
Przy interpretacji przepisu art. 43 można poza tym –
jak wskazują Piotr Mirski i Marcin Panek na łamach
„Rzeczpospolitej” – odstąpić od wykładni językowej,
która prowadziłaby do niekorzystnego zawężenia
grupy osób mogących skorzystać ze zwolnienia podatkowego i skorzystać z wykładni celowościowej,
w ramach której odtwarza się intencje, jakimi kierował się ustawodawca formułując przepis. Celem
nowelizacji art. 43 było ułatwienie wspierania organizacji charytatywnych poprzez wyeliminowanie
sytuacji, w której zniszczenie żywności z kończącym
się terminem przydatności do spożycia było bardziej
opłacalne niż jej przekazanie potrzebującym. Mając
na względzie cel wprowadzonej zmiany, trzeba
przyjąć, że zwolnienie powinno obejmować – obok
producentów w ścisłym tego słowa znaczeniu – także dystrybutorów żywności i np. hurtownie spożywcze. Wątpliwości wokół art. 43 ustawy o podatku
VAT jednoznacznie powinien jednak usunąć minister finansów w drodze ogólnej interpretacji problematycznego przepisu.
Podatek VAT jest też źródłem innego problemu, o którym przypomniano w okresie objętym niniejszą edycją kalendarium. Chodzi o opodatkowanie
sms-ów wysyłanych na cele dobroczynne13. Od wartości
9
G. Makowski: ibidem.
M. Panek, P. Mirski: Podatkowe łamańce, czyli o darowiznach produktów spożywczych, „Rzeczpospolita”, wydanie internetowe
z dnia 2.05.2009.
11 DzU 2004, Nr 54, poz. 535.
12 A. Krajewska: Kto nie zapłaci podatku VAT od żywności darowanej na cele charytatywne?, tekst informacyjny z 3 czerwca 2009 roku,
opublikowany na stronie projektu KOMPAS (www.isp.org.pl/kompas).
13 A. Krajewska: Powraca temat opodatkowania charytatywnych SMS-ów, tekst informacyjny z 25 maja 2009 roku, opublikowany na
stronie projektu KOMPAS (www.isp.org.pl/kompas).
10
ebook isp.org.pl
Anna Krajewska
Kalendarium zmian prawnych
takiego sms-a fiskus pobiera 22% podatku VAT; jak
podaje „Rzeczpospolita”, z 22,4 mln złotych, które
zostały przekazane w ten sposób na rzecz największych polskich organizacji charytatywnych w roku
2008, odprowadzono ponad 4 mln podatku VAT14.
Powodem, dla którego resort finansów odmawia zwolnienia tego rodzaju usługi z podatku od towarów
i usług, jest – według przedstawicieli ministerstwa
– unijna dyrektywa o VAT, zgodnie z którą niemożliwe jest zwolnienie z podatku usługi telekomunikacyjnej, a jako tego rodzaju usługa kwalifikowane są
właśnie charytatywne sms-y. Dyrektywa nie przewiduje również możliwości zastosowania w takich
przypadkach obniżonej stawki tego podatku.
W odpowiedzi na problem obłożenia wysyłanych na cele dobroczynne sms-ów podatkiem
VAT największe polskie organizacje charytatywne
zawiązały koalicję „Charytatywny SMS bez VAT”,
która przyjęła za cel zniesienie tego podatku.
W skład koalicji weszło 20 organizacji, w tym Polska
Akcja Humanitarna, Fundacja Pomocy Dzieciom
z Chorobą Nowotworową, Forum Darczyńców,
Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce, Polski Czerwony Krzyż, Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, Fundacja Hospicyjna i Fundacja Anny
Dymnej „Mimo wszystko”. Powstała również strona
internetowa www.smsbezvat.pl, na której można
podpisywać się pod listem otwartym w sprawie
zniesienia opodatkowania charytatywnych sms-ów.
Organizacje uznały za niewystarczające doraźne
rozwiązanie problemu, które przyjęło Ministerstwo
Finansów w przypadku kwot zebranych w takiej formie przez Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy,
przekazując odprowadzony od charytatywnych
sms-ów podatek VAT resortowi zdrowia z przeznaczeniem na cele medyczne zbliżone do tych, które
finansuje Orkiestra. Gest ministerstwa to raczej
próba ominięcia kłopotu niż jego rozwiązania.
Okazuje się jednak, że – wbrew argumentom
przedstawicieli resortu finansów – problem opodatkowania charytatywnych sms-ów można rozwiązać
na gruncie obowiązujących przepisów. Specjaliści
od prawa podatkowego wskazują, że wymagałoby to
przyjęcia odpowiedniej interpretacji art. 29 Ustawy
o podatku od towarów i usług, określającego podstawę opodatkowania. Dzięki niej możliwe byłoby
wyłączenie znacznej części dokonanej sms-em
wpłaty spod podatku jako darowizny na cele charytatywne. Opodatkowaniu podlegałaby tylko część
wpłaty określona jako „prowizja dla operatora”. Ponieważ w przypadku akcji charytatywnych operatorzy rezygnują na ogół z jej pobierania, pozwoliłoby
to w praktyce całkowicie wyłączyć spod podatku
VAT przekazywane na cele dobroczynne sms-y. Nie
wiadomo jednak na razie, czy uda się przekonać do
takiego rozwiązania Ministerstwo Finansów.
W Sejmie toczą się prace nad projektem ustawy
zakładającym nowelizację kilku ustaw – w tym
Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego15
– których efektem ma być ulepszenie wykorzystania
jednego ze źródeł finansowania działalności organizacji społecznych, a mianowicie przekazywania na
ich rzecz nawiązek sądowych16. Po pierwszym czytaniu, które odbyło się 7 maja 2009 roku, projekt nowelizacji skierowano do Komisji Nadzwyczajnej do
spraw zmian w kodyfikacjach. Na czym polegają
proponowane przez rząd zmiany?
Podstawowym punktem nowelizacji jest utworzenie Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz
Pomocy Postpenitencjarnej, którego dysponentem
będzie minister sprawiedliwości. Przychodami funduszu będą środki pochodzące z orzeczonych przez
sądy w stosunku do sprawców przestępstw nawiązek
i świadczeń pieniężnych, potrąceń wynagrodzeń za
pracę skazanych, wykonania kar dyscyplinarnych,
spadków, zapisów, darowizn oraz dotacji, zbiórek
i innych źródeł. Fundusz ma połączyć źródła finansowania działalności na rzecz ofiar przestępstw oraz
pomoc postpenitencjarną, co ma prowadzić do uspójnienia polityki w tym zakresie. Powołanie funduszu
umożliwi stworzenie nieistniejącego na razie w Polsce systemu pomocy ofiarom przestępstw (a także
samym skazanym po odbyciu kary), który opierać się
będzie przede wszystkim na działalności organizacji pozarządowych. Powierzenie realizacji zadań
z zakresu pomocy pokrzywdzonym przestępstwem
będzie się odbywać na podstawie konkursu ofert. Jak
czytamy w uzasadnieniu projektu nowelizacji, organizacje będą składać wnioski do ministra sprawiedliwości, który po dokonaniu ich oceny będzie – w drodze umowy – przyznawał wybranym wnioskodawcom środki na sfinansowanie zadań. Zgodnie
14
M. Pogroszewska: Pomoc wolna od daniny, „Rzeczpospolita”, wydanie internetowe z dnia 18.05.2009.
Rządowy projekt ustawy o zmianie Ustawy Kodeks karny, Ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz Ustawy Prawo ochrony środowiska
– druk sejmowy nr 1854.
16 G. Makowski: Nawiązki sądowe. Czy będzie nowy fundusz dla organizacji pozarządowych?, tekst informacyjny z 20 marca 2009 roku,
opublikowany na stronie projektu KOMPAS (www.isp.org.pl/kompas).
15
ebook isp.org.pl
67
68
nr
17
–
lato
2009
z założeniami projektu, „zadania powierzane organizacjom pozarządowym mają służyć przede wszystkim tworzeniu sieci pomocy ofiarom przestępstw,
dzięki której każdy pokrzywdzony będzie mógł
uzyskać niezbędne informacje, porady oraz pomoc
prawną, psychologiczną czy socjalną na każdym
etapie postępowania”.
Powołanie funduszu ma też umożliwić rozwiązanie podstawowych problemów dotyczących
nawiązek, które pojawiają się na gruncie aktualnie
obowiązujących przepisów. Jedną z najważniejszych
wad obecnego stanu prawnego jest to, że nie umożliwia on stworzenia systemu pomocy ofiarom przestępstw – „sieci podmiotów, które udzielałyby wszystkim pokrzywdzonym niezbędnej pomocy, oferowałyby im możliwość korzystania z «opiekuna
ofiary», a także zapewniały dostęp do porad, w szczególności prawnych oraz psychologicznych”17. Kompleksowe wsparcie dla ofiar obecnie jest niemożliwe
do zorganizowania, ponieważ zajmujące się tego rodzaju działalnością podmioty nie otrzymują środków
finansowych systematycznie, nie mogą też przewidzieć ich wysokości oraz terminu, w którym zostaną
im przekazane. Nawiązki są przekazywane przez
sądy w sposób rozproszony; jedynym ograniczeniem
jest konieczność wyboru organizacji z rejestru podmiotów uprawnionych do ich otrzymywania. Wysokość środków, które są w ten sposób przekazywane,
wynosi około 30 milionów złotych rocznie, jest to
więc znacząca kwota. Warto jednak dodać, że udaje
się wyegzekwować zaledwie około 7 milionów
złotych zasądzonych nawiązek, co stanowi kolejny
problem, związany z obowiązującą w tym zakresie
regulacją. Jak przewidują autorzy projektu nowelizacji, stworzenie funduszu powinno zniwelować również ten niedostatek aktualnie obowiązujących przepisów. Zgodnie z ich przewidywaniami, ściągalność
nawiązek powinna zwiększyć się do około 50%. Obecnie część podmiotów, na rzecz których przyznawane
są nawiązki, w ogóle nie stara się ich wyegzekwować,
bo są to zbyt małe kwoty, by wysiłek był opłacalny.
Kolejnym problemem, który ma zlikwidować
nowelizacja, jest kwestia wydatkowania przez organizacje pieniędzy pochodzących z nawiązek. Obowiązujące przepisy są bardzo rygorystyczne w tym
zakresie: nawiązki można obecnie przeznaczać
wyłącznie na cele bezpośrednio związane z ochroną
zdrowia, ochroną środowiska, udzielaniem pomocy
osobom poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych oraz ochroną dobra naruszonego lub zagrożonego przestępstwem. Wymóg „bezpośredniości”
mocno zawęża zakres działalności, jaka może być finansowana z nawiązek; nowelizacja ma to zmienić
i uelastycznić regulację w tym zakresie. Sposób wydatkowania środków będzie bowiem określony w zawieranej z wnioskodawcą umowie, dzięki czemu – bez
utraty kontroli nad wydatkami – stanie się możliwe
przeznaczanie pochodzących z nawiązek pieniędzy
na rozmaite działania mieszczące się w zakresie
wsparcia dla ofiar przestępstw i pomocy postpenitencjarnej. „Jeśli nowy Fundusz udałoby się właściwie
skonstruować, rzeczywiście mógłby on stanowić rozwiązanie problemu nieprzejrzystości nawiązek oraz
ich zbytniego rozproszenia. Ponadto byłoby to otwarcie nowego źródła finansowania także dla tych organizacji, które dziś nie specjalizują się w niesieniu pomocy pokrzywdzonym i skazanym, ale chciałyby
spróbować sił w tym obszarze”18. W trakcie posiedzenia Parlamentarnego Zespołu do spraw Współpracy
z Organizacjami Pozarządowymi, które odbyło się
27 maja, w toku dyskusji nad projektem przedstawiciele sektora pozarządowego wyrazili jednak wątpliwość, czy nowelizacja nie rozbuduje – „pod płaszczykiem uelastycznienia systemu”19 – kolejnej biurokratycznej struktury, która de facto niewiele poprawi
w praktyce wykorzystywania środków z nawiązek
sądowych.
Inne zmiany w prawie dotycz¹cym
organizacji pozarz¹dowych
W Senacie, w ramach Parlamentarnego
Zespołu do spraw Współpracy z Organizacjami
Pozarządowymi, pojawiła się inicjatywa, która być
może zaowocuje bardzo poważną zmianą w prawie
dotyczącym sektora pozarządowego. Chodzi o przygotowania do nowelizacji Ustawy – Prawo o stowarzyszeniach20. Obowiązująca obecnie została przyjęta
na początku transformacji ustrojowej, w roku 1989,
i nie wprowadzono w niej do tej pory żadnych poważniejszych zmian. W efekcie przepisy dotyczące funkcjonowania stowarzyszeń w Polsce stały się w znacz-
17
Por. uzasadnienie do projektu nowelizacji – druk sejmowy nr 1854.
G. Makowski: ibidem.
19 Zob. sprawozdanie z 6. posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi (dostępne pod
adresem internetowym http://www.senat.gov.pl/ngo/2009/090527.htm).
20 DzU 2001, Nr 79, poz. 855.
18
ebook isp.org.pl
Anna Krajewska
Kalendarium zmian prawnych
nym stopniu nieprzystające do poważnie zmienionych w ciągu dwudziestu lat realiów – chociażby
członkostwa Polski w Unii Europejskiej. W ramach
przygotowań do zmian w Prawie o stowarzyszeniach
Senat zamówił dwie ekspertyzy prawne, dotyczące
obszarów, w których modyfikacje przepisów są najpotrzebniejsze. Autorzy ekspertyz, prof. Hubert
Izdebski i mec. Jan Stefanowicz, zidentyfikowali kilka problemów, które wymagają pilnego rozwiązania21. W jakim kierunku idą najistotniejsze z proponowanych przez nich zmian?22
Znacząca część propozycji dotyczy poszerzenia zakresu podmiotowego ustawy. Zgodnie z jej
aktualnym brzmieniem, prawo tworzenia stowarzyszeń przysługuje jedynie obywatelom polskim; wymóg ten zostaje złagodzony w art. 4 ustawy, zgodnie
z którym mają takie prawo również cudzoziemcy,
mieszkający na terytorium Polski, w myśl przepisów
obowiązujących obywateli polskich. Cudzoziemcy
niemający miejsca zamieszkania na terytorium RP
mogą wstępować do stowarzyszeń, jeśli ich statut dopuszcza taką możliwość. Dyskryminacja cudzoziemców w zakresie możliwości tworzenia stowarzyszeń
nie ma przy tym żadnego uzasadnienia: taka „nierównościowa” regulacja nie tylko nie wynika z polskiej konstytucji, ale też pozostaje w niezgodzie ze
standardami europejskimi i międzynarodowymi.
W związku z tym należałoby zmienić przepisy ustawy dotyczące prawa do tworzenia stowarzyszeń, zastępując sformułowanie „obywatele polscy” słowem
„każdy”. Celowa byłaby też zmiana, zgodnie z którą
możliwe stałoby się działanie na terenie Polski oddziałów stowarzyszeń międzynarodowych niemających siedziby na terytorium RP.
Kolejną wartą rozważenia modyfikacją, odnoszącą się do zagadnień podmiotów uprawnionych
do zrzeszania się na podstawie ustawy, jest zmniejszenie wymaganej do założenia stowarzyszenia liczby osób. Obecnie stworzyć stowarzyszenie może
co najmniej 15 osób fizycznych. Jak argumentuje
Izdebski, w odniesieniu do np. związków zawodowych liczba ta jest mniejsza i wynosi 10 osób, nie ma
też powodu, by w przypadku stowarzyszeń ustanawiać wyższe wymagania. Izdebski proponuje zatem,
by prawo utworzenia stowarzyszenia przysługiwało
też 10 osobom, Stefanowicz natomiast przewiduje jeszcze niższą minimalną liczbę założycieli – 3 osoby.
Jednocześnie postuluje, by zrezygnować z obowiązku
wyboru komitetu założycielskiego, jeżeli liczba osób
zakładających stowarzyszenie jest niewielka (np. do
20), a dla stowarzyszeń o małej liczbie członków (np.
do 15) wprowadzić możliwość osobistego nadzoru
i odstąpić od wymogu tworzenia w takich stowarzyszeniach organu kontroli wewnętrznej.
Obecnie stowarzyszenie w Polsce mogą
założyć jedynie osoby fizyczne. Ani z Konstytucji,
ani ze standardów międzynarodowych nie wynika
jednak konieczność ograniczenia tego prawa w stosunku do osób prawnych. Dlatego też – by uniknąć
nieuzasadnionego dyskryminowania osób prawnych
w tym zakresie – wypadałoby przyznać im na równi
z osobami fizycznymi prawo do tworzenia stowarzyszeń. Zrzeszanie się osób prawnych w formie stowarzyszeń byłoby możliwe jedynie w celach prowadzenia działalności statutowej niebędącej działalnością
gospodarczą, czyli w celach niezarobkowych. Izdebski proponuje, by w znowelizowanej ustawie zamieścić przepis, zgodnie z którym stowarzyszenie
mogłoby założyć co najmniej 5 osób prawnych. Stefanowicz z kolei zauważa, że dotychczas nie wypracowano w polskim ustawodawstwie instytucji, która
pozwalałaby na wspólne zrzeszanie się różnych rodzajów podmiotów: osób fizycznych z osobami prawnymi i ułomnymi osobami prawnymi. Zasadne
byłoby więc poszerzenie możliwości prawa do zrzeszania się i dopuszczenie do tworzenia stowarzyszeń, w których uczestniczyć będą na równych prawach różnego typu podmioty. Kwestią, która będzie
wymagała rozstrzygnięcia w tym kontekście, jest dookreślenie, jakie konkretnie typy osób prawnych
mogą zrzeszać się w stowarzyszeniach: czy należałoby przyznać takie prawo również np. przedsiębiorcom lub spółdzielcom. Cel, dla którego różnego
rodzaju podmioty mogłyby utworzyć stowarzyszenie, musiałby nadal być celem niegospodarczym.
Innym problematycznym obszarem Prawa
o stowarzyszeniach jest regulacja dotycząca rejestracji
stowarzyszeń. Konstytucja RP nakazuje co do zasady traktować stowarzyszenia tak samo jak fundacje.
Obowiązujące przepisy nie czynią jednak zadość
temu wymogowi: ustawa przewiduje dla stowarzyszeń tryb rejestracji wydłużający i komplikujący procedurę, ustanawiając wymóg, zgodnie z którym sąd
rejestrowy doręcza organowi nadzorującemu odpis
21
Obie ekspertyzy są dostępne pod adresem internetowym http://www.senat.gov.pl/ngo/publikacje/index.htm.
Zob. A. Krajewska: Propozycje zmian w Prawie o stowarzyszeniach, tekst informacyjny z 16 marca 2009 roku, opublikowany na stronie projektu KOMPAS (www.isp.org.pl/kompas).
22
ebook isp.org.pl
69
70
nr
17
–
lato
2009
wniosku o rejestrację wraz z załącznikami. Organ
nadzorujący ma prawo wypowiedzieć się w sprawie
wniosku w terminie 14 dni, licząc od dnia jego doręczenia, a także przystąpić, za zgodą sądu, do postępowania jako zainteresowany. By uprościć i przyspieszyć procedurę, należy tak przeredagować art. 13
Prawa o stowarzyszeniach, by w postępowaniu rejestrowym uczestniczył jedynie komitet założycielski,
organowi nadzorującemu pozostawić natomiast
możliwość ingerowania w sytuacji, gdy postanowienia statutu są niezgodne z przepisami prawa. Zmiana tego rodzaju wymagałaby rozbudowania uprawnień organu nadzorczego o prawo żądania zmiany
niezgodnych z prawem postanowień statutu.
Kolejna grupa propozycji przedstawionych
przez ekspertów dotyczy problematyki stowarzyszeń
zwykłych. Tworzone przez co najmniej 3 osoby i nieposiadające osobowości prawnej stowarzyszenia
zwykłe są formułą, której praktyczne wykorzystanie
jest w Polsce nikłe. Jak zauważa Izdebski, stowarzyszenia te „powinny być tak powszechnym prawnym instrumentem instytucjonalizacji inicjatyw obywatelskich jak spółki osobowe są powszechnym instrumentem instytucjonalizacji inicjatyw gospodarczych”.
Powodów niewykorzystywania instytucji stowarzyszenia zwykłego zapewne jest wiele, przepisy Ustawy –
Prawo o stowarzyszeniach sprawiają jednak, że formuła
ta wiąże się z istotnymi ograniczeniami możliwości
działania. Zgodnie z art. 42 ustawy, stowarzyszenie
zwykłe nie może powoływać terenowych jednostek
organizacyjnych, łączyć się w związki stowarzyszeń,
zrzeszać osób prawnych, prowadzić działalności gospodarczej, a także przyjmować darowizn, spadków
i zapisów oraz otrzymywać dotacji, nie może też korzystać z ofiarności publicznej. Środki na swoją działalność stowarzyszenie zwykłe uzyskuje ze składek
członkowskich. Według Izdebskiego celowe byłoby
rozważenie takiej modyfikacji ustawy, by – w ramach
stwarzania zachęt do korzystania w szerszym niż
dotąd zakresie z formuły stowarzyszenia nierejestrowego – umożliwić takim stowarzyszeniom pozyskiwanie środków na działalność również z darowizn pochodzących od ich członków. Stefanowicz proponuje
natomiast, by stowarzyszeniom zwykłym przyznać
zdolność prawną, umożliwić im występowanie pod
własną nazwą oraz wprowadzić zasadę współwłasności łącznej w odniesieniu do majątku takich stowa-
rzyszeń. Postuluje również, by stowarzyszeniom zwykłym przyznać prawo łączenia się w związki stowarzyszeń – zarówno rejestrowe, jak i nierejestrowe.
Przedstawionym pokrótce propozycjom towarzyszy jeszcze szereg rozwiązań bardziej szczegółowych. Czy i które z postulowanych przez Izdebskiego
i Stefanowicza rozwiązań znajdą odzwierciedlenie
w przepisach projektu nowelizacji Prawa o stowarzyszeniach, przekonamy się prawdopodobnie w najbliższych miesiącach. W trakcie piątego posiedzenia
Parlamentarnego Zespołu do spraw Współpracy
z Organizacjami Pozarządowymi, podczas którego
dyskutowano nad ewentualnymi planami nowelizacji, ustalono, że jej projekt zostanie przygotowany w Senacie pod kierunkiem senatora Łukasza
Abgarowicza. W toku dyskusji podkreślono, że projekt nowelizacji powinien powstawać w debacie ze
środowiskiem pozarządowym, by przygotowane
zmiany okazały się funkcjonalne i odpowiadały rzeczywistym potrzebom sektora23.
Na początku maja, po rozpatrzeniu poprawek
Senatu, Sejm uchwalił nowelizację Ustawy o spółdzielniach socjalnych24. Projekt nowelizacji wpłynął do
Sejmu w czerwcu ubiegłego roku. Propozycje zmian
zostały opracowane na podstawie doświadczeń zgromadzonych przez dwa lata obowiązywania przepisów
o spółdzielniach socjalnych. Celem modyfikacji wprowadzonych nowelą jest ułatwienie tworzenia i funkcjonowania spółdzielni, rozbudowa instrumentów
wspomagających zatrudnienie i system wsparcia osób
zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz umożliwienie wspierania podmiotów gospodarki społecznej
ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
Przypomnijmy, na czym polegają najważniejsze zmiany wprowadzone nowelizacją.
Po pierwsze, w odniesieniu do tworzenia
spółdzielni socjalnych zmieniły się wymagane proporcje zakładających je osób fizycznych: osoby niezagrożone wykluczeniem społecznym będą mogły
stanowić do 50% (zamiast – jak dotychczas – maksymalnie 20%) tworzących spółdzielnię, co ma sprzyjać wzmocnieniu osób zagrożonych bezrobociem
przez wsparcie ze strony ludzi aktywnych zawodowo i dysponujących odpowiednim doświadczeniem.
Spółdzielnie będą też mogły być zakładane nie tylko
przez osoby fizyczne, jak to miało miejsce do tej pory,
ale również przez jednostki samorządu terytorialne-
23
Zob. sprawozdanie z 5. posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi w dniu 4 marca
2009 (dostępne pod adresem internetowym http://www.senat.gov.pl/ngo/2009/090304.htm).
24 Ustawa z 7 maja 2009 o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, DzU 2009, Nr 91, poz. 742.
ebook isp.org.pl
Anna Krajewska
Kalendarium zmian prawnych
go, organizacje pozarządowe i kościelne organizacje
mające osobowość prawną. Jak zaznaczono w uzasadnieniu do projektu nowelizacji, rola osób prawnych sprowadzać się ma przede wszystkim do podejmowania inicjatywy w stworzeniu spółdzielni, gdyż
tego rodzaju impuls rzadko ma szanse wyjść od samych zagrożonych wykluczeniem. Jeżeli założycielami spółdzielni socjalnej są osoby fizyczne, nie
może ich być mniej niż pięć, jeżeli natomiast
spółdzielnię tworzą osoby prawne, muszą być co
najmniej dwie. W przypadku założenia spółdzielni
przez osoby prawne, przepisy nowelizacji przewidują obowiązek zatrudnienia w niej minimum pięciu osób zagrożonych wykluczeniem społecznym,
które docelowo, po przepracowaniu w spółdzielni
przynajmniej dwunastu miesięcy, dostaną prawo
do bycia członkiem spółdzielni. Organizacje pozarządowe mogą również przyłączać się do spółdzielni
jako jej członkowie25.
Nowelizacja wprowadza też elastyczniejsze
zasady zatrudniania w spółdzielni socjalnej: podjęcie w niej pracy będzie możliwe nie tylko na podstawie spółdzielczej umowy o pracę, ale także przy wykorzystaniu innych form zatrudnienia, przewidzianych w Ustawie – Prawo spółdzielcze, czyli na
podstawie umowy o pracę nakładczą, umowy zlecenia lub umowy o dzieło, jeżeli jest to uzasadnione
rodzajem działalności spółdzielni (zgodnie z art.
201 § 1. Ustawy – Prawo spółdzielcze). Ma to umożliwić dopasowywanie działalności spółdzielni do
warunków, w jakich przyjdzie jej funkcjonować.
Spółdzielnia będzie też mogła zatrudniać – zgodnie
ze swoimi aktualnymi potrzebami – osoby spoza
kręgu swoich członków. Przepisy nowelizacji przewidują poza tym szereg nowych regulacji, dotyczących finansów spółdzielni socjalnej, w tym np.
możliwość stosowania uproszczonej rachunkowości
przez spółdzielnie, których przychody netto za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość 1.200.000 euro w walucie polskiej.
Prezydent podpisał nowelizację Ustawy o spółdzielniach socjalnych 26 maja 2009 roku. Nowe przepisy wejdą w życie 16 lipca 2009 roku.
Kończąc niniejszą edycję kalendarium, warto
wspomnieć o jeszcze jednej, uchwalonej w opisywanym okresie nowelizacji, która po części odnosi się
również do trzeciego sektora. Na posiedzeniu 19 marca 2009 roku Sejm przełamał prezydenckie veto i ponownie uchwalił Ustawę o zmianie ustawy o systemie
oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw26.
O reformie systemu oświaty, jaką wprowadzi nowelizacja, pisaliśmy już w poprzedniej edycji kalendarium27, wypada jednak pokrótce przypomnieć, jak
wpłynie ona na sytuację organizacji pozarządowych.
Zmienione przepisy dopuszczają przekazywanie przez jednostkę samorządu terytorialnego prowadzenia szkoły lub placówki publicznej osobie prawnej
lub osobie fizycznej. Oznacza to, że łatwiejsze stanie
się przejmowanie szkół np. przez lokalne organizacje
pozarządowe. Zmiana pozwoli uniknąć dotychczasowych trudności, związanych z takimi przejęciami,
dla których dokonania niezbędna była uprzednia
likwidacja szkoły. Zgodnie z nową regulacją, przekazywane organizacjom będą mogły być małe, liczące
do 70 uczniów placówki. Decyzję o przekazaniu podejmować będzie rada gminy lub powiatu stosowną
uchwałą. Z organizacją (a także innym podmiotem
przejmującym szkołę) zawierana będzie umowa,
określająca warunki korzystania z mienia szkoły,
kontrolę przestrzegania warunków umowy i tryb jej
rozwiązania oraz procedurę odebrania placówki.
W razie niepowodzenia w prowadzeniu szkoły podmiot, któremu została ona przekazana, będzie mógł
ją zwrócić gminie, która nie ma prawa odmówić jej
przyjęcia. Pracownicy szkoły będą informowani o jej
planowanym przekazaniu co najmniej pół roku
przed przejęciem. W ciągu trzech miesięcy od uzyskania tej informacji nauczyciele będą mogli złożyć
oświadczenie o odmowie świadczenia pracy na nowych warunkach. Z momentem przejęcia szkoły stowarzyszenie ma obowiązek przedstawić nauczycielom nowe warunki pracy i płacy i dać im minimum
7 dni na podjęcie decyzji w sprawie dalszego zatrudnienia. Warto dodać, że podmiot przejmujący szkołę
nie będzie musiał zatrudniać pedagogów na podstawie Karty Nauczyciela (dającej większą niż zwykła
umowa o pracę ochronę przed zwolnieniem i dodatkowe prawa socjalne); możliwe będzie zatrudnienie
tylko na podstawie umowy o pracę.
Nowe przepisy – poza wyjątkami określonymi
w art. 26 ustawy – weszły w życie 22 kwietnia 2009
roku.
25
Zob. A. Krajewska: Sejm znowelizował ustawę o spółdzielniach socjalnych, tekst informacyjny z 18 kwietnia 2009 roku, opublikowany
na stronie projektu KOMPAS (www.isp.org.pl/kompas).
26 DzU 2009, Nr 56, poz. 458.
27 Por. A. Krajewska: Kalendarium zmian prawnych, „Trzeci Sektor” 2009, nr 16.
ebook isp.org.pl
71
72
nr
17
–
lato
2009
Podsumowanie najważniejszych wydarzeń, zmian lub projektów zmian w aktach prawnych
omawianych w tekście:
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o działal- 19 marca 2009 r. w sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny odbyło
się pierwsze czytanie projektu nowelizacji, który następnie trafił do Podkoności pożytku publicznego i wolontariacie
misji ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi.
(Druk sejmowy nr 1727)
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks
karny, ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy
– Prawo ochrony środowiska
(Druk sejmowy nr 1854)
Trwają prace nad projektem nowelizacji, która wprowadzi poważne zmiany
w zakresie przekazywania organizacjom pozarządowym środków z nawiązek sądowych. Nowelizacja przewiduje utworzenie Funduszu Pomocy
Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, z którego środki będą
przekazywane w drodze konkursu organizacjom działającym w obszarze
pomocy ofiarom przestępstw i pomocy skazanym.
Ustawa – Prawo o stowarzyszeniach
(DzU 2001, Nr 79, poz. 855)
W ramach Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami
Pozarządowymi trwają przygotowania do opracowania projektu nowelizacji
ustawy Prawo o stowarzyszeniach. Na razie prof. Hubert Izdebski i mec. Jan
Stefanowicz zidentyfikowali w ekspertyzach główne problemy związane
z polską regulacją prawa do zrzeszania się.
Ustawa z 7 maja 2009 o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz o zmianie niektórych innych
ustaw
(DzU 2009, Nr 91, poz. 742)
Sejm uchwalił nowelizację Ustawy o spółdzielniach socjalnych, która m.in.
ułatwi funkcjonowanie tej grupy spółdzielni, a także umożliwi ich zakładanie nie tylko przez osoby fizyczne, ale też jednostki samorządowe i organizacje o charakterze non-profit.
Ustawa z 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie Sejm przełamał prezydenckie veto i 19 marca 2009 r. uchwalił nowelizację,
która m.in. ułatwi przekazywanie przez jednostkę samorządu terytorialnego
oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw
prowadzenia szkoły lub placówki publicznej organizacjom pozarządowym.
(DzU 2009, Nr 56, poz. 458)
Dr Anna Krajewska prowadzi monitoring prawny w ramach projektu KOMPAS w Instytucie Spraw
Publicznych.
ebook isp.org.pl