Layout 1

miesięcznik informacyjno-techniczny
Lokalizatory
Lokalizator linii to wodoszczelne
urządzenie służące do lokalizacji trasy ułożonych w gruncie kabli i rurociągów do głębokości 6 m. Urządzenie o masie 2,35 kg charakteryzuje się
dokładnością pomiaru głębokości
+/-5 cm, zasilane jest sześcioma bateriami 1,5 V. Lokalizator pracuje w
zakresie częstotliwości „aktywnych” i
„pasywnych”. Częstotliwości aktywne generowane są przez generator i
odbierane przez lokalizator (982 Hz;
9,82 kHz i 81 kHz). Częstotliwości
pasywne odbierane są przez lokalizator. Są to częstotliwości charakterystyczne dla sygnałów emitowanych
przez obciążone kable elektromagnetyczne (50/60 Hz) oraz częstotliwości
radiowe (14-22 kHz) indukowane w
długich ciągach metalowych, takich
jak kable telekomunikacyjne czy rurociągi gazowe. Wskazania lokalizacji
odbywają się akustycznie poprzez sygnał dźwiękowy lub optycznie na wyświetlaczu LCD.
Lokalizator ferromagnetyczny zaś
to wodoszczelne urządzenie służące
do lokalizacji obiektów ferromagnetycznych, pokryw i skrzynek zasuw
oraz innych obiektów ze stali, żeliwa,
kobaltu, niklu i ich stopów. Stosowany
do lokalizacji krawędzi obiektów magnetycznych znajdujących się pod powierzchnią terenu do głębokości 3 m.
Urządzenie zasilane jest dwoma bateriami po 9 V, waży około 1 kg. Charakteryzuje się odpornością na wpływy
czynników atmosferycznych i odpornością na wstrząsy. Zakres pracy obejmuje temperatury od -18 do +50°C.
Minilokalizator wycieków to urządzenie służące do szybkiego wykrywania nieszczelności w dostępnych punktach sieci wodociągowej. W skład zestawu wchodzi elektroakustyczny
miernik HL 5 z nadajnikiem FM o częstotliwości połączenia 864 MHz oraz
słuchawka z odbiornikiem FM. Przyrząd ten, dzięki wysokiej klasy czujnikowi piezoelektrycznemu, pozwala na
nasłuch charakterystycznych szumów
w badanych punktach sieci wodociągowych, takich jak zasuwy i hydranty. Posiada zasięg radiowy pomiędzy słuchawką a lokalizatorem do 20 m oraz
filtry do tłumienia szumów zewnętrznych przez co daje możliwość pomiaru
przy różnych warunkach zewnętrznych. Urządzenie to jest z powodzewww.instalator.pl
nr 4 (176), kwiecień 2013
niem stosowane w celu monitorowania
prewencyjnego rur wodociągowych, zasuw, zaworów, wodomierzy, hydrantów
i kranów. Zasilanie jest poprzez baterie 1,5 V, umożliwia nasłuch szumu wycieku z odległości do 400 mb.
Podsumowanie
W celu ograniczania strat w sieci
wodociągowej w ujęciu kompleksowym czy też przy rozważaniu konkretnej strefy zasilania, niezbędne
jest podejście systemowe do zagadnienia. W pierwszym etapie należy
wykonać bilans standardowy wody
oraz obliczenia wskaźników technicznych, przechodząc do wyznaczenia
ekonomicznego poziomu wycieków.
Ustalenie powyższych wielkości jest
nieocenioną pomocą dla typowania
działań detekcyjnych, naprawczych
czy też inwestycyjnych.
Mając na uwadze koszty przedsięwzięć, Aktywna Kontrola Wycieków
jest najtańszym procesem redukcji
strat. W strefach wyposażonych w
monitoring przepływu najefektywniejszym działaniem mającym na celu
wyznaczenie awaryjnych odcinków
sieci będzie Szybkość Napraw, natomiast planując w szerszym aspekcie
regulację sieci, należy pamiętać o
zgubnym działaniu wysokiego ciśnienia oraz jego nagłych wahaniach. Korzystne rozwiązanie mogłoby stanowić stworzenie systemu zarządzania
ciśnieniem dla terenów zróżnicowanych wysokościowo. Sprawne dostarczanie wody zostałoby oparte na komunikacji reduktorów z charakterystycznymi punktami na sieci, wyposażonymi w manometry. W takim przypadku zawory redukcyjne nie pracowałyby na sztywnych nastawach, ale
dostosowywałyby wysokość ciśnienia,
w określonych granicach, do aktualnych rozbiorów. Zakładając powyższe,
w łatwy sposób możemy minimalizować ciśnienie w godzinach nocnych,
nie wywołując niepożądanych nagłych
zmian wskazanego parametru.
Mając na uwadze wysokie koszty
procesów redukujących straty wody, rehabilitacja przewodów jest na
samym szczycie. Niemniej jednak
jest działaniem nieuniknionym i
zwykle nie wykonuje się jej w odniesieniu do całości sieci, lecz do
wybranych fragmentów wytypowanych jako najbardziej awaryjne.
Odnosząc się do analizy strat wody
oraz uszkodzeń w kilku Przedsiębiorstwach Wodociągowych, można
stwierdzić, że przyjęta droga detekcji
nieszczelności zaczyna przynosić wymierne efekty. Oparcie diagnostyki
pracy sieci wodociągowej o proces Aktywnej Kontroli Wycieków oraz wprowadzanie monitoringu w wydzielonych strefach spowodowało utrwalenie spadkowego trendu strat.
Traktując problematykę strat w
szerokim aspekcie, niezmiernie
ważny jest czynnik społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw o
profilu wodociągowym, które dzięki optymalizacji procesów wykorzystania zasobów wodnych oraz redukcję wycieków mogą przyczynić
się do ochrony tego niezmiernie
cennego zasobu. Mając na uwadze
powyższe, dla zachowania ciągłości
dostaw przez następne pokolenia
wykorzystanie wody przez człowieka musi być wsparte świadomością
ekologiczną i etyczną.
dr inż. Florian G. Piechurski
Literatura:
1. S. Speruda, R. Radecki, „Ekonomiczny
poziom wycieków”, Wydawnictwo Translator, Warszawa 2003.
2. BMsonic Biotechnika - Monitoring sieci
wodociągowej; Bmsonic, WaterKey, ASW
Warszawa 2007.
3. S. Denczew, A. Królikowski, „Podstawy
nowoczesnej eksploatacji układów wodociągowych i kanalizacyjnych”, Arkady,
Warszawa 2002.
4. „Bezpieczeństwo, niezawodność, diagnostyka urządzeń i systemów gazowych, wodociągowych, kanalizacyjnych,
grzewczych”. Materiały II Ogólnopolskiej
Konferencji Naukowo-Technicznej, Zakopane 2001.
5. S. Speruda, „Kurs operatora sieci wodociągowej ograniczanie strat wody z
wycieków”, Akademia strat wody WaterKey, Warszawa 2007.
6. S. Speruda, „Przygotowanie procesu
szybkości napraw”, Wodociągi - Kanalizacje 1(23)/2006, s. 14-17.
7. S. Speruda, „Przygotowanie szybkości
napraw - parametryzacja”, Wodociągi Kanalizacje 3(25)/2006, s. 12-14.
23