direct budownictwo

direct budownictwo
aplikacje–rozwiązania–wyroby 1/2013
własne rozwiązania
na „własnym podwórku”
/ 20
The Squaire
–leżący wieżowiec
więcej dali w sieci
Wykonawstwo z
/ 12
/8
certyfikatem WAGO
/ 11
SPIS TREŚCI WSTĘP
WSTĘP
SPIS TREŚCI
PURO – hotel przyszłości dla młodych duchem
strona 4
W Centrum Nowych Technologii
nie mogło zabraknąć WAGO
strona 6
Więcej DALI w sieci
strona 8
WAGO do pieczenia chleba
strona 10
Wykonawstwo z certyfikatem WAGO
strona 11
The Squaire – leżący wieżowiec
strona 12
LON w module
strona 16
Mały zasilacz w modułowej obudowie
strona 18
WINSTA® skrzynka do sterowania żaluzjami
strona 18
Cztery asy w ręku – instalacyjne złączki WAGO
strona 19
WAGO – własne rozwiązania na „własnym podwórku”
strona 20
Kompleksowy program złączek listwowych
do rozdzielnic budynkowych
strona 23
Oddajemy w Państwa ręce pierwszy numer nowego cyklu „WAGOdirect
budownictwio” poświęcony prezentacji rozwiązań WAGO dla tej
branży. Wśród wielu przedstawionych propozycji najwięcej miejsca
przeznaczyliśmy na aplikacje związane z automatyką budynkową.
Automatyzacja budynków, głównie ze względu na koszty inwestycyjne,
często traktowana jest przez inwestorów jako zbędny i ekstrawagancki
dodatek. Dzisiaj jednak nowoczesne projekty bez automatyki nie
spełnią ani oczekiwań użytkowników, ani standardów stawianych przez
budownictwo zrównoważone. Wraz z rozwojem zielonego budownictwa
coraz większe znaczenia na polskim rynku nabierają certyfikaty LEED,
BREEM lub DGNB. Służą one nie tylko podniesieniu prestiżu inwestycji,
ale przede wszystkim dają gwarancję budownictwa energooszczędnego
i przyjaznego środowisku.
Na łamach tego biuletynu prezentujemy różne aspekty związane
z automatyką budynkową: począwszy od samej idei automatyzacji,
poprzez propozycje rozwiązań sprzętowych i funkcjonalnych WAGO, aż
po omówienie opracowanych na naszym systemie gotowych aplikacjach
budynkowych.
Warto zwrócić uwagę na różnorodność argumentów, jakimi posługują
się inwestorzy i użytkownicy, a więc ci, którzy z efektów zastosowania
automatyki korzystają na co dzień.
Dla projektantów i wykonawców mamy proste podpowiedzi, jak wydajnie
i efektywnie korzystać z zaprezentowanych rozwiązań sprzętowych. Pomysły
na aplikacje i zrealizowane systemy przedstawione zostały w kilku
artykułach referencyjnych. Warto zapoznać się z nowymi standardami,
jakie w przyszłości będą obowiązywać w nowoczesnych hotelach
na przykładzie PURO we Wrocławiu czy możliwościami integracji
różnorodnych systemów technicznych w ramach BMS w gigantycznym
biurowcu i galerii SQUARE we Frankfurcie.
Wszystkie przedstawione obiekty pokazują nie tylko zalety rozwiązań
WAGO, ale również kompetencje i umiejętności naszych partnerów,
z którymi współpracujemy w ramach inwestycji budynkowych. Nasze
wspólne doświadczenia pozwolą na realizację Państwa marzeń
o komfortowym, niezawodnym, prestiżowym i energooszczędnym
budynku. My naprawdę wiemy jak to zrobić!
Mam nadzieję, że lektura artykułów przekona Państwa nie
tylko o słuszności inwestowania w automatykę budynkową, ale
również o tym, że warto to zrobić na komponentach WAGO.
Wojciech Leciński
menedżer ds. techniki budynkowej
WAGO ELWAG
2
direct budownictwo
3
PURO
HOTEL PRZYSZŁOŚCI DLA MŁODYCH DUCHEM
W starej, historycznej części Wrocławia powstał nowoczesny i najbardziej zautomatyzowany hotel w Polsce.
Dzięki zastosowaniu nowych technologii goście mają zapewniony komfort, wygodę i niezapomniane wrażenia,
a administrator – pełną kontrolę nad poszczególnymi układami i możliwość zdalnego zarządzania.
„PURO jest hotelem przyszłości dla osób młodych duchem,
poszukujących rozwiązań innych niż tradycyjne”, mówi
z dumą dyrektor PURO Hotel Łukasz Piekarski. „Od początku
przyświecała nam idea stworzenia inteligentnych, miejskich
hoteli wyróżniających się wysokim komfortem przy rozsądnej
cenie za pokój”. W związku z tym ograniczono obszary generujące koszty jak basen, SPA czy restaurację, które klient
bez problemu może znaleźć na zewnątrz. W zamian zaoferowano wysokiej jakości wyposażenie pokoi (np. 40-calowy
telewizor LED) oraz nowoczesne rozwiązania automatyki.
Według potrzeb i nastroju
W każdym ze 102 pokoi znajduje się wielofunkcyjny panel
dotykowy z oprogramowaniem NetVizLite, pozwalający na
ustawienia parametrów zgodnie z indywidualnymi potrzebami i nastrojem gości. Za pomocą panelu można wybrać rodzaj, natężenie czy barwę oświetlenia, ustawić temperaturę
w pokoju lub ogrzewanie podłogowe w łazience, a nawet
4
W każdym z pokoi znajduje się skrzynka rozdzielcza
do zarządzania funkcjami.
Automatyka z WAGO
„Kiedy inwestor zaproponował mi przygotowanie projektu nowoczesnego i inteligentnego budynku, pomyślałem
o WAGO”, mówi Dariusz Stolarczyk, integrator, przedstawiciel firmy iHMS Integrator Systemów z Białegostoku.
„O wyborze zdecydowały bardzo dobre doświadczenia
z wcześniejszych realizacji i bogata oferta firmy w zakresie
automatyki i złącz krosowych”. Modułowość systemu, cena
oraz obecność WAGO na polskim rynku okazały się z kolei
atutami w rozmowach z inwestorem.
Nad wszystkimi instalacjami w budynku kontrolę sprawuje zintegrowany system BMS, wykorzystujący komponenty
systemu automatyki WAGO, w skład którego wchodzą programowalne sterowniki 750-849 oraz moduły wejść/wyjść
cyfrowych i analogowych z serii 750. Każdy ze 102 pokoi
hotelowych posiada dedykowany tylko dla niego sterownik
WAGO, służący m.in. do komunikacji z panelem dotykowym
i sterowaniem funkcjami w pokoju. Stanowi on odrębną i samodzielną „wyspę” w ramach całego systemu automatyki
i nawet w przypadku braku komunikacji z pozostałymi sterownikami, wszystko w pokoju działa, a goście nie odczuwają żadnego dyskomfortu.
Sterowniki WAGO wykorzystane są również w 14 rozdzielnicach elektrycznych w pozostałych częściach obiektu do sterowania i monitorowania oświetleniem w korytarzach, salach
konferencyjnych, lobby i na elewacji oraz komunikacją z cen-
tralami wentylacyjnymi, klimakonwektorami, agregatami wody
lodowej i urządzeniami nagłośnienia hotelowego. Na uwagę
zasługuje sposób wykonania instalacji elektrycznych w obiekcie przez wrocławską firmę LUMEN. W szafach zastosowano
złączki listwowe TOPJOB® S, zasilacze EPSITRON®, przekaźniki i system wtykowy WINSTA®. Dzięki takiemu rozwiązaniu
możliwa jest szybka i bezkolizyjna wymiana skrzynek sterowniczych. W przypadku awarii wymienia się nie poszczególne
elementy, ale całą skrzynkę, a ponowne uruchomienie układu
sterowania trwa zaledwie kilka minut.
Jolanta Zasławska, WAGO ELWAG
Zdjęcia: hotel PURO, WAGO ELWAG
wymeldować się z hotelu. Goście mają dostęp do bezprzewodowego Internetu oraz bezpłatnych połączeń telefonicznych. Przy każdym łóżku znajduje się konsola do przyłączenia własnego sprzętu, np. laptopa, aparatu fotograficznego
lub MP3.
Nowoczesność to również oszczędność
„Zastosowanie nowoczesnych technologii pozwala również
na optymalizację kosztów w trakcie eksploatacji”, mówi
Łukasz Piekarski. Hotel nie ma tradycyjnej recepcji, co pozwala na redukcje kosztów osobowych. Goście rezerwują
pobyt przez Internet, a po przybyciu do hotelu meldują się
i otrzymują kartę dostępu w check-in kioskach zlokalizowanych w głównym lobby. W każdej strefie umieszczone są
czujki ruchu, których uruchomienie powoduje automatyczne
zapalenie się światła. Z kolei w pokojach zainstalowane
są czujniki obecności, wyłączające wszystkie urządzenia
w czasie, gdy nikogo w nich nie ma.
PURO
KRAKÓW
Sprawdzone komponenty automatyki
budynkowej WAGO zastosowano
również w nowo powstałym hotelu
PURO w Krakowie.
Aktualne parametry każdego ze 102 pokoi hotelowych
zwizualizowane są na monitorze operatora.
• Szybka i bezproblemowa wymiana skrzynki
rozdzielczej w pokoju dzięki systemowi
wielowtyków WINSTA
• Sterowanie wszystkimi funkcjami
pomieszczenia dzięki WAGO-I/O-SYSTEM
direct budownictwo
5
W Centrum Nowych
Technologii
nie mogło zabraknąć
WAGO
HVAC. „W przypadku tak skomplikowanej wentylacji i klimatyzacji, z jaką mamy do czynienia w Centrum Nowych
Technologii możliwość dowolnej konfiguracji komponentów
WAGO pozwoliła w pełni zrealizować wszystkie wymagania stawiane przez projektantów instalacji sanitarnych.”
W całym kompleksie zaprojektowano 20 układów wentylacyjnych połączonych dodatkowo z lokalnymi układami
przeznaczonymi do doregulowania parametrów poszczególnych pomieszczeń. „Programowalne i elastyczne sterowniki WAGO potrafią scalić, odpowiednio przetworzyć
i w zdalny sposób zarządzać informacjami pozyskanymi
z czujników i przetworników”, tłumaczy Daniel Szewczuk,
inżynier z Działu Rynku Budowlanego WAGO ELWAG. Na
Instalacja bazuje na sterownikach sieciowych WAGO
oraz modułach I/O.
Politechnika Śląska w Gliwicach wzbogaciła się
o nowoczesne Naukowo-Dydaktyczne Centrum
Nowych Technologii.
Nowy obiekt będzie służył do celów dydaktycznych,
naukowych i badawczych trzech jednostek uczelni:
Instytutu Fizyki, Wydziału Mechanicznego Technologicznego
i Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki.
Cały kompleks składa się z 2 brył połączonych przeszklonym dziedzińcem. W wyższej, siedmiokondygnacyjnej części zaprojektowano pomieszczenia dydaktyczno-naukowe,
a w niższej, trzykondygnacyjnej zaplecze laboratoryjne.
Ponieważ już sama nazwa – Centrum Nowych Technologii – zobowiązuje, obiekt zaprojektowano i wybudowano
wykorzystując najnowsze technologie, m.in. system odzysku energii, zasilania w energię ekologiczną pozyskiwaną
z ogniw fotowoltaicznych oraz energię cieplną z kolektorów słonecznych. Odpowiedni komfort pracy ma zapewnić
zaawansowany system HVAC. Klimatyzacja i wentylacja
działają w sposób zaplanowany, utrzymując optymalne
parametry w poszczególnych pomieszczeniach. Puste pokoje i sale w nocy ogrzewane są tylko w takim stopniu,
w jakim jest to niezbędne, a wentylacja włącza się wtedy, gdy spada jakość powietrza. Automatyzacja systemu
HVAC pozwala na obniżenie kosztów obsługi i konserwacji, gdyż system kontroluje stan urządzeń i wiele funkcji
wykonuje za człowieka.
• Możliwość dowolnej konfiguracji
komponentów WAGO
• Modyfikacja aplikacji sterującej
bez przerywania pracy systemu
podstawie uzyskanych danych sterownik przesyła informacje
do centrali wentylacyjnej, uruchamiając odpowiednie urządzenia. Wszystkie kontrolery zostały połączone magistralą
komunikacyjną, tworząc sieć Ethernet, co umożliwiło wizualizację pracy całego systemu i ewentualnych zagrożeń na
monitorze komputera. Dzięki takiej strukturze system klimatyzacji i wentylacji tworzy spójny układ, a regulacja poszczególnych węzłów jest przejrzysta i efektywna.
System elastyczny i łatwy w rozbudowie
WAGO idealne do automatyki BMS
Nad rozbudowaną instalacją wentylacyjno-klimatyzacyjna
czuwa system automatyki budynkowej WAGO, bazujący
na programowalnych sterownikach sieciowych WAGO
oraz modułach I/O. „WAGO idealnie nadaje się do automatyki BMS”, mówi Mateusz Milkowski, programista
z firmy Procom System, przygotowującej projekt systemu
6
W całym kompleksie zaprojektowano 20 układów wentylacyjnych
z centralą ulokowaną na dachu.
Programowalne sterowniki Wago potrafią scalać, przetwarzać
i zdalnie zarządzać informacjami.
„Atutem rozwiązań WAGO jest elastyczność i możliwość
rozbudowy”, mówi Mateusz Milkowski. „Przy zmianie aranżacji pomieszczenia lub przebudowie bez problemu można
zmienić konfigurację systemu i dopasować go do nowych
warunków.” Jest to możliwe dzięki elastycznej budowie
węzłów WAGO. Do realizacji projektu instalacji HVAC wykorzystano moduły wejść/wyjść dwustanowych i analogowych
równolegle z modułami komunikacji sieciowej MODBUS
Klimatyzacja i wentylacja dzłają w sposób zaplanowany, utrzymując
optymalne parametry w pomieszczeniach.
oraz MP-BUS. Każdorazowa modyfikacja aplikacji sterującej w działającym już sterowniku może być wprowadzana
bez restartowania urządzeń, a co za tym idzie nie wymaga
przerywania pracy całego systemu.
Programowanie przy wsparciu WAGO
Mateusz Milkowski podkreśla, że ogromną zaletą WAGO
jest duża liczba gotowych rozwiązań w postaci bibliotek.
Programy dotyczące sterowania systemami HVAC oprócz
zagadnień związanych z obsługą, sterowaniem i monitorowaniem konkretnych urządzeń, zawierają również krótki
opis zasad tworzenia własnej aplikacji. Dzięki gotowym
bibliotekom programiści mogą ograniczyć nakład pracy
i zaoszczędzić czas. Poza tym w trakcie całego etapu projektowania i realizacji można liczyć na wsparcie inżynierów
z Działu Rynku Budowlanego i Działu Wsparcia Technicznego
WAGO ELWAG.
Jolanta Zasławska, WAGO ELWAG
direct budownictwo
7
DALI
WIĘCEJ
W SIECI
Na targach Light & Building WAGO zaprezentowało swój nowy moduł DALI; wyrób o numerze katalogowym 753-647
oferuje więcej funkcji niż jego poprzednik, powinien zatem odnieść taki sam, a nawet większy sukces na rynku.
Konfigurator DALI dostępny jest jako samodzielne oprogramowanie
pod Windows lub w ramach oprogramowania WAGO-I/O-CHECK
W aplikacjach efektywnej instalacji oświetleniowej w budynkach publicznych nie sposób pominąć technologii DALI. I nie
bez racji, bowiem ten protokół sterowania oferuje wiele korzyści przy integracji technicznych opraw oświetleniowych
z instalacją budynkową. DALI ostatnio bardzo się rozwija
– a wraz z nim oferta modułów WAGO przeznaczona dla
tego standardu. Obok nowych funkcjonalności, takich jak
tryb „easy”, moduły te wspierają także integrację czujników
poprzez sieć DALI.
Gdy przed siedmiu laty pojawił się pierwszy moduł I/O DALI
750-641, spodziewano się naturalnie sukcesu. Ale że słupki sprzedaży zareagują aż takim wzrostem, było chyba
w 2004 roku trudne do przewidzenia: dziś rocznie na całym
świecie kilka tysięcy balastów DALI podłączanych jest do
systemów sterowania na bazie WAGO. Aby utrzymać ten
trend, firma przedstawiła na targach Light & Building następną generację modułów I/O DALI.
ruchu. To, że po stronie obiektowej nie trzeba już instalować dwóch i więcej sieci, znacznie obniża czas montażu
na budowie oraz koszt instalacji. Możliwość podłączenia
czujników do sieci DALI oferował wprawdzie już poprzedni
moduł, jednak liczba czujników była ograniczona do ośmiu,
a wartości były sczytywane cyklicznie.
Teraz jest inaczej: w nowym module można do 64 adresów
czujników przypisać 64 adresy opraw oświetleniowych. Tym
samym zostały zaimplementowane funkcje, które mają być
ujęte w normie IEC 62386. Wprawdzie w momencie wchodzenia nowego modułu na rynek norma ta nie była jeszcze
uaktualniona, ale dostępny był już firmware do nowego modułu DALI, który otwierał mu drzwi do wszystkich przyszłych
aplikacji.
• C
zujniki i oświetlenie w jednej sieci
obiektowej
• Nowoczesny interfejs użytkownika
• Możliwość aktualizacji firmware’u
Nowy interfejs, nowe funkcje
Zmianą, którą użytkownik najwyraźniej dostrzeże na pierwszy rzut oka, jest interfejs, noszący wszystkie cechy nowoczesnego oprogramowania i umożliwiający szybkie uruchomienie systemu. Łatwą i przyjazną obsługę wspiera oferowany przez WAGO tryb „easy”. Pozwala on na załączanie
w ramach zaadresowanej sieci różnych funkcji przełączania, ściemniania i zarządzania scenami świetlnych zarówno
w przypadku pojedynczych urządzeń, jak i ich grup. Dzięki
temu użytkownik może realizować sterowanie oprawami
DALI bez konieczności programowania.
Moduł ma szerokość 12 mm i zasilany jest przez moduł
zasilający. Ponieważ do jednego sterownika można podłączyć kilka modułów DALI, WAGO opracowało dla 753647 dodatkowe praktyczne rozwiązanie: aby uniknąć potrzeby umieszczania dla każdego pojedynczego modułu
DALI osobnego modułu zasilającego, w ofercie znalazł się
specjalny zewnętrzny zasilacz 230 V na szynę TS 35. Przy
jego pomocy można zasilać nawet pięć modułów równocześnie.
Stefan Keggenhoff, WAGO
Jedna sieć, dwa światy
Dzięki modułowi 753-647 WAGO zaimplementowało szereg nowych funkcji. Do najważniejszych technicznych zmian
należy bez wątpienia możliwość równoczesnego podłączenia balastów i czujników – na przykład natężenia oświetlenia i obecności – do jednej i tej samej sieci. Ostatnio WAGO
wprowadziło również do swojej oferty multiczujniki (multisensory) przeznaczone do sieci DALI. Urządzenia te mają dwie
funkcjonalności – pomiar natężenia oświetlenia i detekcja
Moduł DALI multimaster
z odłączalnym oprzewodowaniem
8
direct budownictwo
9
WAGO
do pieczenia chleba
Aby powstał dobry chleb, nie wystarczy wyszkolona kadra, sprawdzona receptura czy specjalistyczny
park maszynowy, ale również utrzymanie odpowiednich, stałych parametrów powietrza w poszczególnych
pomieszczeniach. W tym obszarze doskonale sprawdzają się programowalne sterowniki WAGO z serii 750.
i sterując palnikami kotłów. Odpowiadają również za sterowanie ogrzewaniem podłogowym i grzejnikami: centralnie
– na poziomie kotłowni i strefowo – na poziomie grzejników.
Niewątpliwą zaletą piekarni jest możliwość odzysku ciepła
z pieców piekarniczych. „W Piekarni Familijnej istnieje możliwość odzysku ciepła z 6 źródeł”, tłumaczy Artur Musiała.
„Ciepło odzyskane w procesie rekuperacji jest magazynowane w zbiornikach, a następnie wykorzystywane zarówno
w systemie grzewczym, jak i produkcyjnym Latem nadmiar
ciepła przetwarzany jest na chłód przy pomocy adsorberów
i wykorzystywany do schładzania pomieszczeń”. Sterowniki
WAGO zaprogramowane są tak, aby ciepło z odzysku wykorzystywane było w pierwszej kolejności, a kocioł włączał
się dopiero po zużyciu dodatkowego źródła ciepła. Odzysk
ciepła w piekarni to zarówno korzyść ekonomiczna, jak
i świadome działanie na rzecz ochrony środowiska poprzez
zmniejszenie emisji spalin do atmosfery.
Sterowniki do wielu zastosowań
W nowoczesnym przedsiębiorstwie istotnym aspektem jest
również odpowiednie zarządzanie oświetleniem. Układ re-
obiektu”, wyjaśnia Artur Musiała. Udogodnieniem eksploatacyjnym jest możliwość sterowania oknami poprzez siłowniki. Po otrzymaniu sygnału ze stacji pogodowej sterowniki
automatycznie otwierają lub zamykają okna (np. w czasie
deszczu). Jest to niezwykle wygodne rozwiązanie, ponieważ
okna w pomieszczeniach znajdują się na dużej wysokości.
Możliwości sterowników WAGO wykorzystane zostały
również do sterowania instalacjami ciepłej wody użytkowej
(m.in. na potrzeby produkcji i mycia) oraz do nadzoru nad
instalacją chłodu technologicznego, czyli kontrolą parametrów zimnej wody wykorzystywanej w procesie produkcji.
Media kontrolowane
Skuteczne opomiarowanie i zarządzanie mediami stanowi
podstawę do optymalizacji kosztów funkcjonowania obiektu,
szczególnie, gdy pracuje on w systemie wielozmianowym,
przez większość czasu w tygodniu. System rozproszonych
sterowników WAGO w sposób ciągły monitoruje i rejestruje
zużycie energii elektrycznej, oleju opałowego, wody, ścieków
oraz sprężonego powietrza. To duże ułatwienie dla zarządcy.
Może on na bieżąco kontrolować stan instalacji poszczegól-
Wykonawstwo z certyfikatem
W obiekcie wykorzystano ponad 20 sterowników programowalnych WAGO połączonych magistralą komunikacyjną sieci Ethernet.
Piekarnia Familijna w Kuźnicy Czeszyckiej działa już ponad
20 lat. Z małego, rodzinnego zakładu, zatrudniającego początkowo 5 osób rozwinęła się w dużą, nowoczesną firmę.
Obecnie pracuje tam około 300 osób. „Poświęcamy się tworzeniu jakości na najwyższym poziomie”, deklarują właściciele piekarni. Wypieki powstają w oparciu o sprawdzone receptury przy wykorzystaniu naturalnych składników, a jakość
wymagana i kontrolowana jest na każdym etapie produkcji.
Nie jest łatwo zarządzać przedsiębiorstwem z branży spożywczej. Trzeba sprostać rosnącym i stale zmieniającym się
oczekiwaniom klientów, spełnić surowe wymagania sanitarne dotyczące jakości wyrobu, procesu produkcji oraz całej
infrastruktury. Dlatego zdecydowano się na modernizację
parku maszynowego, co wymusiło również rozbudowę całego obiektu.
Odpowiednia temperatura
i suche powietrze
Wymagania dotyczące jakości powietrza powodują, że
wentylacja w firmie produkującej żywność to jedna z naj-
10
istotniejszych instalacji infrastruktury technicznej. Konieczne
jest utrzymanie nie tylko odpowiedniej temperatury i wilgotności, ale również odpowiedniego układu ciśnień, by wymusić ruch powietrza pomiędzy pomieszczeniami we właściwym kierunku. W piekarni wykorzystano ponad 20 sterowników programowalnych WAGO z serii 750 połączonych
magistralą komunikacyjną sieci Ethernet. „Sterowniki WAGO
pozwoliły nam na zrealizowanie skomplikowanych algorytmów i stworzenie odpowiednich powiązań pomiędzy poszczególnymi instalacjami rozrzuconymi po całym obiekcie,
co było konieczne przy tak rozbudowanej wentylacji”, mówi
Artur Musiała, dyrektor techniczny firmy Metro-Term, która
projektowała i wdrażała automatykę. Zadaniem wentylacji
mechanicznej jest zapewnienie odpowiedniej jakości powietrza, zgodnie z surowymi wymogami normy sanitarnej.
Podobnie jest z temperaturą. Sterowanie ogrzewaniem musi
być dostosowane do wymagań każdego pomieszczenia, począwszy od magazynów technicznych, poprzez hale produkcyjne, na dziale spedycji skończywszy. Sterowniki WAGO
zarządzają 5 kotłowniami zlokalizowanymi na terenie piekarni, kontrolując temperaturę dla poszczególnych obiegów
Tytuł WAGO Solution Provider zarezerwowany jest dla najlepszych! Do programu zapraszamy sprawdzone na rynku
firmy projektowe i integratorskie. Partner
WSP doskonale zna wyroby WAGO i potrafi je zastosować w konkretnych rozwiązaniach, dysponuje odpowiednimi narzędziami do programowania, konfiguracji
i uruchamiania systemów automatyki, ale
przede wszystkim ma duże doświadczenie
w realizacji różnych inwestycji budowlanych lub przemysłowych.
WAGO nie pozostawia partnerów samych
sobie. Na każdym etapie udzielamy firmom
współpracującym w ramach WSP wsparcia
technicznego i marketingowego. Cyklicznie organizowane są szkolenia i warsztaty, które sta-
WAGO
nowią również forum wymiany doświadczeń
i know-how. Nasi partnerzy mają najaktualniejszą wiedzę o wyrobach WAGO, pierwszeństwo w dostępie do informacji, nowości
sprzętowych i oprogramowania.
Program WSP funkcjonuje zaledwie trzy
lata, a w jego efekcie powstało już kilka interesujących realizacji, o których piszemy na
łamach „WAGOdirect budownictwo”. Na
uwagę zasługuje aplikacja kompleksowej
automatyki w hotelu PURO we Wrocławiu.
Nowatorskie i nowoczesne podejście do tematu z dziedziny obsługi klienta zyskało akceptację inwestora i już zostało powielone
w kolejnym obiekcie tej sieci hotelowej.
Druga aplikacja to przykład wykorzystania
najnowszej generacji systemów sterowania
gulacji oświetlenia ma spełniać wymogi norm i zmniejszyć
koszty zużycia energii elektrycznej. Jest to możliwe dzięki
programowalnym sterownikom WAGO oraz modułom wejść
i wyjść, współpracującym z czujnikami ruchu. Światło zapala się automatycznie po otrzymaniu sygnału obecności
w pomieszczeniu i utrzymuje odpowiedni, zadany poziom
natężenia. Nadzór nad oświetleniem można sprawować
z poziomu BMS lub rozdzielni.
„Zastosowanie sterowników WAGO pozwoliło stworzyć
zintegrowany system dla części technicznej i produkcyjnej
do automatyki obiektu o specjalnych wymaganiach, jakie niewątpliwie stawiane są
przed nowoczesną piekarnią. Zadanie nie
było łatwe. Integrator musiał zaprojektować
i wykonać układy, które nie tylko miały sterować wentylacją i ogrzewaniem oraz technologią, ale także znacząco wpłynąć na
poprawę jakości wytwarzanego produktu
końcowego (pieczywa) oraz, poprzez bieżący monitoring i zarządzanie mediami,
optymalizować koszty pracy zakładu.
Paweł Frankowski
koordynator programu
WAGO Solution Provider
nych mediów i reagować w przypadku awarii lub nieprawidłowej pracy urządzeń. Poza tym wszystkie parametry są rejestrowane, archiwizowane i mogą być udostępniane w postaci
bilansów, raportów i sumarycznych zestawień. Wiedza ta
pozwala m.in. na wybór odpowiednich taryf (np. w zakładzie
energetycznym) i tym samym zmniejszenie kosztów.
Jolanta Zasławska, WAGO ELWAG
Metro-Term sp. z o.o., Wrocław
– partner WAGO w programie WSP
direct budownictwo
11
The Squaire
– leżący wieżowiec
Prace nad projektem największego w Europie biurowca rozpoczęły się w 2000 roku. Koncepcja zakładała stworzenie
kompleksowej infrastruktury miejskiej pod dachem – tak
zwane New Work City. Powierzchnie biurowe przewidziano
dla 7000 pracowników. Jednak oprócz biur w The Squaire
znalazły się także punkty usługowe, niezbędne w codziennym życiu: centrum medyczne, klub fitness, przedszkole,
sklepy, kawiarnie, restauracje i dwa hotele. Kolejnym atutem
są dogodne połączenia komunikacyjne. Tuż „za progiem”
znajduje się jedno z największych lotnisk w Europie i przebiegają najważniejsze autostrady, ekspresy Inter City odjeżdżają praktycznie „z piwnicy”, a dla zmotoryzowanych
przewidziano wystarczającą liczbę miejsc parkingowych.
12
Ten jedyny w swoim rodzaju obiekt wymagał oczywiście
niestandardowych rozwiązań w zakresie techniki budynkowej, w tym automatyki i sterowania. Inwestorzy oczekiwali szczególnie elastycznych systemów automatyzacji
pomieszczeń, aby można było dowolnie modyfikować powierzchnie biurowe, bez ingerencji w instalację elektryczną
i oprogramowanie aplikacyjne. Firma Hermos AG, której
generalny wykonawca YIT powierzył realizację systemu automatyki i sterowania, opracowała kompleksowe rozwiązanie, obejmujące zarówno automatyzację całego budynku,
jak i poszczególnych pomieszczeń.
fot. Christian Gahl
Jednym z najbardziej spektakularnych budynków, jaki powstał w ostatnich latach w Europie, jest bez
wątpienia The Squaire na lotnisku we Frankfurcie. Na zaledwie dziewięciu piętrach uzyskano 140.000 m²
powierzchni użytkowej, gdyż budynek ma 660 m długości, 65 m szerokości, czyli więcej niż dworzec ICE
na tym samym lotnisku. W instalacjach niskonapięciowych i BMS budynku zastosowano komponenty systemu
automatyki budynkowej WAGO i prefabrykowaną instalację elektryczną WINSTA®.
System o otwartej architekturze
i dużej elastyczności
System sterowania, zgodnie z architekturą budynku, podzielono na sześć stref, biegnących wzdłuż jego osi; dla każdej z nich przewidziano osobny serwer. Serwery te, wraz
z nadrzędnym centralnym serwerem połączono w jedną
sieć. Dzięki temu możliwe jest wydzielenie kompletnych obszarów budynku, przy zachowaniu możliwości technicznej
obsługi i monitorowania całego obiektu. Na centralnym serwerze umieszczono oprogramowanie aplikacyjne FIS#ApplicationServer firmy Hermos, które w połączeniu z oprogramowaniem wizualizacyjnym FIS#Graph umożliwia obsługę,
sterowanie i wizualizację wszystkich urządzeń i układów
w budynku. Zastosowany moduł FIS#Facility pozwala na
integrację urządzeń różnych producentów, zastosowanych
w różnych instalacjach technicznych budynku, na neutralnej
platformie z jednolitym interfejsem użytkownika.
Struktura master-slave
Przy poszczególnych serwerach pierścieniem światłowodowym połączono switche na poszczególnych piętrach. Do
każdego switcha podłączono kilka rozdzielnic systemowych,
wyposażonych w sterownik 750-841 WAGO. „Decyzja o zastosowaniu WAGO zapadła przede wszystkich dlatego, że
direct budownictwo
13
Automatyczne generowanie
oprogramowania
Przy tworzeniu oprogramowania aplikacyjnego firma Hermos
również narzuciła sobie standard. Lista funkcji, zgodnie z wytyczną VDI 3814 z tabelą zmiennych służy jako podstawa
do generowania oprogramowania dla głównych układów.
„Opracowaliśmy skrypt, który wczytuje listę funkcji i generuje z niej kod programu“, wyjaśnia Christian Kuhles. Jest
on potem importowany do CoDeSys-a i kompilowany. Następnie wgrywa się gotowy program do sterownika WAGO,
gdzie realizowane są wszystkie funkcje do obsługi poszczególnych urządzeń i wizualizacji ich stanu. Należy jedynie
ustawić wymagane parametry układu sterowania, jak na
przykład regulacji temperatury. „Dzięki takiemu sposobowi
tworzenia aplikacji skracamy czas programowania przy tak
dużym projekcie nawet o 80% “, dodaje Christian Kuhles.
Oprogramowanie aplikacyjne, wykorzystane do automatyki
pomieszczeń, jest we wszystkich obszarach budynku jednakowe. Integrator może je w łatwy sposób konfigurować. Obsługa
oświetlenia, ogrzewania i zaciemniania odbywa się poprzez
przełączniki radiowe, pracujące na standardzie EnOcean.
Technologia EnOcean sprawdza się wszędzie tam, gdzie przewidywana jest modyfikacja przestrzeni biurowej. Urządzenia
EnOcean można montować ponownie w nowo utworzonych
pomieszczeniach, w dowolnym miejscu. Następnie należy skonfigurować w programie przyporządkowanie urządzeń i podział
pomieszczeń – wystarczy do tego parę kliknięć myszką.
fot. HERMOS
w ramach WAGO-IO-SYSTEM dostępne są wszystkie możliwe interfejsy i protokoły“, tłumaczy Christian Kuhles, który
jako kierownik projektu z firmy Hermos odpowiedzialny był
za konfigurację i uruchomienie całego systemu. W rozdzielnicach do sterownika dołączono różnego typu moduły funkcyjne, sterujące poszczególnymi urządzeniami lub podsystemami, jak na przykład oświetleniem czy żaluzjami, oraz moduły do rozszerzenia wewnętrznej magistrali K-Bus sterownika.
Co 15 m połączono siedem takich rozdzielnic – tak zwanych
slave’ów – w jedną grupę zarządzaną z jednego sterownika.
W ten sposób za pomocą jednego mastera można zautomatyzować odcinek o długości ponad 100 m.
Rozdzielnice systemowe zaprojektowane zostały według jednolitego standardu. „Standaryzowanie przynosi wymierne
korzyści przy produkcji i testowaniu podzespołów“, mówi kierownik projektu Stephan Thaufelder. Poprzez moduły w rozdzielnicach kontroler WAGO steruje ogrzewaniem, klimatyzacją i żaluzjami w poszczególnych pomieszczeniach. To samo
dotyczy urządzeń umieszczonych w centralnych systemach
technicznych budynku – pomp, zaworów, falowników do
wentylatorów, oświetlenia zewnętrznego, centrali wytwarzania ciepła i chłodu. Do tego dochodzą różne podsystemy, jak
MODBUS RTU, DALI, MP-Bus czy KNX. Także oprzewodowanie rozdzielnic systemowych podlegało standardom: poszczególne komponenty podłączane są do rozdzielnic konfekcjonowanymi przewodami systemu WINSTA® z oferty WAGO.
„Pracownik musi tylko zamontować gotową i przetestowaną
na warsztacie rozdzielnicę i podłączyć do niej przewody zakończone wielowtykami“, zachwala Stephan Thaufelder.
fot. Gaby Sommer
Squaire to jeden z najnowocześniejszych budynków w Europie.
Standaryzowane rozdzielnice systemowe, przetestowane uprzednio w warsztacie, ułatwiają uruchamianie systemów w miejscu montażu.
Standaryzacja zapewnia szybki rozruch
Kontroler 750-841 steruje wszystkimi komponentami systemu
automatyki budynku i pojedynczych pomieszczeń.
„Ten obiekt o nieprzeciętnych wymiarach postawił przed
nami szczególne wymagania“, mówi Christian Kuhles o swoich doświadczeniach. „Instalacja i uruchamianie systemu
automatyki budynku musiała w poszczególnych obszarach
być przeprowadzona bardzo szybko.“ Można było tego
dokonać tylko przy pomocy ustandaryzowanych rozwiązań
sprzętowych oraz automatycznemu generowaniu części
oprogramowania. System automatyki budynkowej WAGO
okazał się idealną propozycją, aby szybko i bezproblemowo połączyć wszystkie komponenty w jedną sieć.
Martin Hardenfels, WAGO
• W budynku wykorzystano siedem serwerów,
ponad 900 sterowników WAGO i tysiące
modułów I/O.
• Komponenty podłączone zostały do rozdzielnic
konfekcjonowanymi przewodami systemu
WINSTA®.
14
direct budownictwo
15
LON
w module
Nowy moduł LON, dostępny w ramach WAGO-I/O-SYSTEM 750, pozwala na bardziej elastyczne
podłączanie urządzeń obiektowych LON do sieci obiektowej. Przy wyborze optymalnego systemu
dla automatyki budynkowej nie ma z reguły jednego uniwersalnego rozwiązania. Zbyt różne
są zadania do zrealizowania na obiekcie, zbyt dużo indywidualnych wymagań dotyczących
sterowania i zarządzania. Skutkiem tego są rozwiązania opracowywane specjalnie pod kątem
konkretnego obiektu, składające się z wielu systemów i podsieci. Ich bezproblemową integrację
wspiera moduł LON 753-648 WAGO.
Technologia LON powstała przed z górą dwiema dekadami, a od 2008 roku została ustandaryzowana jako ISO/IEC
14908. Do tego czasu programowalne sterowniki sieciowe
LON WAGO sprawdziły się w licznych renomowanych projektach. Nowoczesna automatyka budynkowa nie oznacza
jednak komunikacji między urządzeniami obiektowymi a systemem sterowania w ramach jednego typu sieci. W ciągu
ostatnich lat wymagania określane w projektach bardzo się
zmieniły, a stale rozwijające się technologie otworzyły projektantom i integratorom systemów drogę do opracowywania rozwiązań „skrojonych na miarę”.
Tam gdzie wcześniej realizowano aplikacje wyłącznie na
bazie LON, teraz stosuje się nierzadko systemy mieszane,
w których po stronie sterowania i zarządzania pojawia się
BACnet lub inne sieci obiektowe. Na obiekcie natomiast
nadal „króluje” protokół LON, a wraz z nim wymóg integrowania urządzeń w jednej zbiorczej aplikacji. W ramach
WAGO-I/O-SYSTEM 750 dostępny jest od kwietnia ubiegłego roku moduł LON FTT, umożliwiający szybkie i łatwe
podłączanie do systemu sterowania urządzeń LON bazujących na technice dwuprzewodowej. W praktyce stosowane
są dwa scenariusze.
Wykorzystanie istniejących urządzeń
na obiekcie
Pierwszy z nich dotyczy projektów modernizacji lub rozbudowy układów HVAC, które po 10 – 15 latach wymagają wymiany przestarzałych urządzeń. Normy dotyczące oszczędności energii określają ścisły związek między automatyzacją
pomieszczeń a sterowaniem HVAC. Nie oznacza to obowiązku całkowitej wymiany urządzeń, lecz zwiększenia ich
16
funkcjonalności, a tym samym optymalizacji zużycia energii
i jej zarządzania. Tę możliwość dają swobodnie programowalne aplikacje w nadrzędnych sterownikach WAGO, które
z kolei można dodatkowo podłączyć do nadrzędnego protokołu sterowania – na przykład BACnet.
Do nowego modułu LON 753-648 można podłączać funkcjonujące już na obiekcie czujniki i elementy wykonawcze.
Nie trzeba także wymieniać widocznych w pomieszczeniu
urządzeń LON, które w pierwotnym projekcie wykonane
były zgodnie z wzornictwem wymaganym przez klienta.
Już sam ten fakt pozwala ograniczyć koszty modernizacji. Zwłaszcza w budynkach biurowych o dużej liczbie
pomieszczeń wykorzystanie istniejących urządzeń jest nie
tylko pożądane, a dla projektanta wręcz staje się wymogiem.
Nieograniczony wybór producentów
Drugi scenariusz, przy którym trudno zrezygnować
z udziału LON na obiekcie: czołowi producenci oferują
urządzenia grzewcze i klimatyzacyjne, wyposażone w interfejs LON. Dzięki nowemu modułowi WAGO można je
teraz bez problemu podłączyć do dowolnej sieci obiektowej. Użytkownik ma dwie możliwości: może poprzez
plug-in do środowiska CoDeSys zdefiniować interfejs do
ustawiania zmiennych sieciowych, wgrać do modułu i zintegrować z systemem zarządzającym siecią; obok pojedynczych zmiennych sieciowych ma do wyboru również
obiekty zgodne z Lonmark.
Może także skorzystać z oferowanych przez WAGO gotowych bloków funkcyjnych, opracowanych specjalnie dla aplikacji modernizacji, które wymagają uwzględnienia istnieją-
cych struktur sieciowych LON i ponownego wykorzystania
pojedynczych czujników i elementów wykonawczych, oraz
dla zastosowań seryjnych, w których kilka urządzeń LON
wykorzystywanych jest zawsze w tej samej konfiguracji.
Korzystając z tych bloków można odczytywać i zapisywać
wartości urządzeń LON. W ten sposób można, przy niewielkim nakładzie i bez pomocy oprogramowania do zarządzania siecią, tworzyć także specyficzne aplikacje dostosowane
do potrzeb klienta czy projektu.
Efektywna realizacja projektów
Nowy moduł LON 753-648 to nowe możliwości integracji
z WAGO-I/O-SYSTEM 750, a tym samym ze wspieranymi
protokołami BACnet IP, KNX IP i Modbus TCP. Bogatszy,
w porównaniu ze sterownikiem LON 750-819, interfejs oraz
możliwość obsługi zmiennych sieciowych, ustawień konfiguracyjnych i obiektów Lonmark pozwala na realizację nowoczesnych projektów, zoptymalizowanych pod względem
kosztów i możliwości zarządzania.
Konfigurator LON
Konfigurator LON jest integralną częścią zgodnego z IEC
61131-3 środowiska programistycznego WAGO-I/O-PRO.
Przy pomocy tego oprogramowania narzędziowego można
zaprojektować interfejs modułu LON 753-648 do sieci Lonworks i zintegrować go jako projekt WAGO-I/O-PRO.
Obok typów standardowych zmiennych sieciowych (SNVTs)
i właściwości konfiguracyjnych (SCPTs) wspierane są także
zdefiniowane przez użytkownika typy (UNVTs/UCPTs) oraz
profile funkcyjne Lonmark.
W celu ułatwienia obsługi, w aplikacji IEC automatycznie
generowane są bloki funkcyjne zgodne z IEC 61131-3. Służą one jako reprezentacja interfejsu sieciowego LON w aplikacji IEC. Przy uruchomieniu systemu sterowania zarówno
interfejs zmiennych sieciowych, jak i dane konfiguracyjne
wczytywane są automatycznie do modułu.
Konfigurację offline w oprogramowaniu do zarządzania siecią umożliwia „External Interface File (XIF).
Stefan Keggenhoff, WAGO
direct budownictwo
17
EPSITRON® COMPACT Power
Mały zasilacz w modułowej obudowie
Warunki techniczne budynku bądź otoczenie przemysłowe często
narzucają głębokość komponentów instalacji. Dlatego norma DIN
43880 dokładnie określa wymiary urządzeń przeznaczonych do
zabudowy w rozdzielniach instalacyjnych oraz miejsca liczników.
Zasilacze z rodziny COMPACT Power spełniają te wymagania nie
tylko pod względem wysokości (55 mm od górnej krawędzi szyny),
lecz także szerokości i profilu obudowy.
Niewielkie, a pomimo to wydajne zasilacze 787-10xx o wyjściowych napięciach nominalnych 12 V i 24 V DC są dostępne w klasach
mocy 30 W, 60 W i 100 W. Odpowiadają one klasie ochronności II,
dysponują szerokim zakresem napięć wejściowych, co pozwala na
zastosowanie w różnych sieciach zasilających. Umieszczony z przodu wskaźnik sygnalizacji pracy, niewymagający konserwacji zacisk
CAGE CLAMP®, możliwość ustawienia napięcia wyjściowego, praca na stałym poziomie napięcia przy przeciążeniu oraz możliwość
montażu „do góry nogami” to tylko niektóre z ich zalet. W ten sposób rozproszone układy sterowania mogą być zasilane z płaskich
rozdzielni systemowych lub paneli sterowania.
Jednoznaczna sygnalizacja
Wszystkie zasilacze COMPACT Power są wyposażone we wskaźnik pracy w postaci zielonej LED, sygnalizujący obecność napięcia
wyjściowego. Pozwala to rozpoznać stan pracy urządzenia już na
pierwszy rzut oka.
– złączki instalacyjne WAGO
Wydajność
Aby sprostać zadaniu
zasilania obciążeń elektronicznych z udziałem
pojemnościowym,
na
przykład rozproszonych
układów sterowania lub
paneli sterowania, zasilacze COMPACT Power
mają charakterystykę liniową
prądu stałego i dostarczają 1,1-krotność wyjściowego prądu nominalnego na czas przeciążenia. Przy zwarciach niskoomowych napięcie
wyjściowe jest redukowane, a następnie wzrasta automatycznie aż do
momentu likwidacji zwarcia.
Większa tolerancja
Zasilacze COMPACT Power cechuje szeroki zakres napięcia wejściowego 85 ... 264 V AC, co pozwala na ich eksploatację w różnych sieciach zasilających Europy, Ameryki i Azji bez konieczności
przestawiania i wprowadzania dodatkowych nastaw. Ponadto
o wiele wyższa jest tolerancja na wahania napięcia w sieci zasilającej, co pozytywnie wpływa na bezpieczeństwo eksploatacji.
WINSTA®
Skrzynka do sterowania żaluzjami
Skrzynka do sterowania żaluzjami WINSTA® jest rozproszoną,
samodzielną jednostką sterującą do sterowania czterema silnikami ochrony przeciwsłonecznej, obsługiwaną konwencjonalnymi
przyciskami. Za pomocą mikroprzełącznika DIP ustawia się sposób
grupowania wyjść oraz czas otwierania/zamykania i tryb pracy
lamel/żaluzji.
Funkcje żaluzji
Funkcję żaluzji wykorzystuje się w zewnętrznych lub wewnętrznych
osłonach chroniących prywatność, których poszczególne profile są
ze sobą połączone, np. w klasycznych roletach.
Funkcja lameli
Funkcję lameli wykorzystuje się w zewnętrznych i wewnętrznych
osłonach chroniących prywatność, których lamelki ustawia się
w poziomie w celu regulacji ilości przenikającego światła (np.
w klasycznych osłonach przeciwsłonecznych).
18
Cztery asy w ręku
Funkcja centralna
Jeden impuls (trwający
co najmniej przez sekundę) przy wejściu centralnym powoduje, że wszystkie osłony są przestawianie
do wybranego położenia
krańcowego.
Połączenie skrzynek w ramach
sieci pozwala na poszerzenie zakresu funkcjonalności.
Żaluzjami ze wszystkich podłączonych do sieci skrzynek można
sterować centralnie – przesuwać do dolnego i górnego położenia
krańcowego – przy użyciu przewodu sterowniczego 24 V. Funkcję
włącza się za pomocą stacji pogodowej, centralnego przycisku lub
zegara sterującego.
Alternatywnie skrzynki można połączyć za pomocą magistrali szeregowej interfejsu RS-485: w tym układzie nadrzędny układ sterowania ma dostęp do 16 podłączonych skrzynek żaluzji na segment
magistrali. Tryb ten pozwala na uruchamianie zarówno pojedynczych kanałów skrzynek żaluzji, jak również grup złożonych z kilku
skrzynek.
WAGO od lat specjalizuje się w dostarczaniu elementów połączeniowych do instalacji budynkowych. Ich wspólną cechą jest szybkość montażu,
pewność połączenia i bezpieczeństwo obsługi.
W skład oferty wchodzą uniwersalne złączki do
wielu zastosowań, złączki do puszek instalacyjnych
oraz MICRO, a także złączki oświetleniowe.
Ekonomiczne i bezpieczne
Złączki oświetleniowe WAGO z serii 224 to idealne rozwiązanie do szybkiego i łatwego łączenia przewodów giętkich ze sztywnymi. Stosuje się je głównie do podłączania
opraw oświetleniowych, ale sprawdzają się również w napędach żaluzji, rolet i markiz, wentylatorach okiennych
i łazienkowych, urządzeniach grzewczych czy pompach.
Złączki oświetleniowe mają wiele niespotykanych do tej
pory walorów. Są ekonomiczne ze względu na szybki i bezpośredni montaż przewodów: od strony instalacji poprzez
wetknięcie, a od strony oprawy oświetleniowej poprzez ściśnięcie złączki. Przy napięciu znamionowym 400 V i prądzie
nominalnym 24 A, złączki z serii 224 spełniają wszystkie
wymagania w zakresie obciążalności prądowej podłączonego przekroju przewodu 2,5 mm².
Uniwersalne do wielu zastosowań
Nie bez kozery mówi się o serii 222 „złączki uniwersalne”,
bo można wręcz mnożyć przykłady ich zastosowań: od podłączania opraw oświetleniowych, żyrandoli i lampek choinkowych, przez instalację nagłaśniającą, ogrzewanie podłogowe, kuchenkę elektryczną, sterowanie bramami aż po
podłączanie maszyn i urządzeń czy pomp zanurzeniowych.
Pojawienie się na rynku uniwersalnych złączek instalacyjnych WAGO z zaciskiem CAGE CLAMP® stanowi kamień
milowy w technologii wykonywania instalacjach budynkowych. Nareszcie stało się możliwe podłączenie przewodów
giętkich bez zarabiania końcówek. Po prostu otwiera się
zacisk poprzez odchylenie dźwigni i wprowadza przewód,
a następnie opuszcza dźwignię, powodując zakleszczenie
przewodu. Dzięki sile docisku sprężyny powstaje pewne
i trwałe połączenie. Przy użyciu złączek z serii 222 można
bez problemu łączyć przewody jednodrutowe o przekroju
2,5 mm² z linkowymi o przekroju 0,5 mm²!
Małe złączki o dużych możliwościach
Złączki z serii 2273 są o ponad 50% mniejsze niż sprawdzone miliardy razy złączki WAGO z serii 273. A to oznacza przede wszystkim sporą oszczędność miejsca w puszce
instalacyjnej. Niewątpliwym atutem jest również możliwość
tworzenia dowolnych kombinacji przewodów o przekrojach
od 0,5 do 2,5 mm², prąd nominalny do 24 A oraz wyraźne
rozróżnienie kolorystyczne ułatwiające szybką identyfikację.
Przezroczysta obudowa umożliwia kontrolę wzrokową prawidłowego ułożenia przewodów. Wizjer do kontroli ochrony
przed dotykiem pozwala sprawdzić, czy przewody zostały
prawidłowo odizolowane.
Niezawodne do małych przekrojów
Złączki instalacyjne MICRO z serii 243 służą do podłączania urządzeń teleinformatycznych, np. alarmów, telefonów
czy domofonów. Dzięki zaciskowi zakleszczającemu PUSH
WIRE® można szybko i łatwo połączyć przewody o niewielkich przekrojach (0,4–0,8 mm). Odizolowane końcówki
przewodów jednodrutowych należy po prostu wetknąć do
otworu, bez użycia narzędzi. Mimo prostoty montażu instalacja gwarantuje najwyższą jakość połączeń i nawet po latach
jest w pełni sprawna. Atutem złączek MICRO jest możliwość
mechanicznego zespalania złączek oraz mostkowanie za
pomocą mostków drutowych. Powstałe w ten sposób moduły
zajmują mniej miejsca w puszce, a jednocześnie zwiększają
liczbę możliwych do podłączenia przewodów.
direct budownictwo
19
wago
wago
własne rozwiązania
na „własnym podwórku”
Firma WAGO, znana na świecie z technicznych innowacji, planując rozbudowę
i modernizację siedziby swojej spółki we Wrocławiu postawiła na własne, sprawdzone
komponenty. Do zrealizowania systemu automatyki wykorzystano rozwiązania, bazujące
na rodzinie sterowników programowalnych WAGO. W szafach rozdzielczych zastosowano
złączki listwowe TOPJOB® S, a instalacje elektryczne wykonano za pomocą systemu
prefabrykowanych wiązek przewodów WINSTA®.
Wraz z rozwojem firmy, a szczególnie produkcji, konieczna
stała się rozbudowa zakładu. WAGO ELWAG zainwestowało około 24 mln zł w rozbudowę i modernizację siedziby spółki we Wrocławiu. W sumie firma zyskała ponad 5 tys. m2 powierzchni użytkowej. Powstał nowoczesny, 5-kondygnacyjny
obiekt, w którym znajdują się 3 hale produkcyjne każda o powierzchni 830 m2, część biurowo-socjalna wraz z kantyną
oraz zautomatyzowany magazyn wysokiego składowania.
Wszystkie pomieszczenia są klimatyzowane i posiadają
nowoczesne systemy sterowania ogrzewaniem i oświetleniem. W celu poprawy warunków pracy zmodernizowano
również dotychczasowe obiekty (w sumie 2,7 tys. m2) – pomieszczenia biurowe i hale zostały odnowione, a istniejąca
automatyka adaptowana na potrzeby nowo stworzonego
systemu BMS.
Głównym celem wdrożenia systemu BMS w WAGO ELWAG
było umożliwienie efektywnego nadzoru nad bezpieczeństwem budynku oraz uzyskanie kontroli nad kosztami eksploatacji. W związku z tym rozbudowano opomiarowanie
mediów energetycznych. Wiele uwagi poświęcono też
automatycznemu lub harmonogramowemu dopasowaniu
parametrów pracy instalacji (ogrzewanie/oświetlenie) do
aktualnego sposobu wykorzystania pomieszczeń.
W systemie BMS zbierane są wszystkich niezbędne parametry
pracy instalacji. Możliwość swobodnego programowania ste-
20
rowników WAGO pozwoli na optymalizację algorytmów pracy,
a także uwzględnienie w zarządzaniu budynkiem parametrów,
które dopiero w przyszłości mogą okazać się istotne. Zastosowany nowoczesny system wizualizacji ASIX zapewnia interfejs użytkownika (wgląd do stanu pracy poszczególnych urządzeń oraz
możliwość ich sterowania), a ponadto udostępnia rozbudowane
narzędzia do archiwizacji danych i ich raportowania.
Modularność i nieograniczone
możliwości rozbudowy
„Automatyka budynkowa integruje na jednolitej platformie
sprzętowo-programowej wszystkie kluczowe instalacje budynkowe – oświetlenie w standardzie DALI, ogrzewanie, klimatyzację, wentylację, opomiarowanie mediów oraz spójny
system alarmowania o zagrożeniach technicznych i naruszeniach stref kontrolowanego dostępu”, wyjaśnia Bogusław
Wandzel, dyrektor Działu Wsparcia Technicznego WAGO
ELWAG. „Uruchomienie tak złożonego systemu w tak krótkim czasie było możliwe dzięki rozbudowanym bibliotekom
gotowych rozwiązań programowych, bazujących na środowisku CODESYS oraz modularnym rozwiązaniom sprzętowym sterowników WAGO”.
Projekt automatyki przygotowała i wdrożyła firma Asseco
przy współpracy z Działem Wsparcia Technicznego WAGO
ELWAG. „Zainstalowaliśmy 28 sterowników WAGO zarządzających poszczególnymi obszarami obiektu”, mówi
Michał Surmacz, automatyk z firmy Asseco. „Modularność
systemu pozwoliła na podłączenie do jednego sterownika
wielu modułów wejść i wyjść oraz modułów komunikacyjnych, odpowiedzialnych za różne podsystemy, jak oświetlenie, klimatyzacja czy ogrzewanie. Takie rozwiązanie
ułatwia dostęp do wszystkich instalacji zarządzanych w ramach BMS, przy zachowaniu przejrzystej struktury całego
systemu”.
Czujniki i elementy wykonawcze oraz podsieci obiektowe (np.
LON, Modbus czy DALI) z danego obszaru połączone są
z odpowiedzialnym za ten obszar sterownikiem, realizującym
algorytm sterowania. Zaletą systemu automatyki budynkowej
WAGO jest możliwość zmiany w dowolnym momencie konfiguracji systemu i dodanie nowych funkcjonalności.
Instalacje pod kontrolą
Oświetlenie wewnętrzne jest monitorowane i sterowane
zgodnie z zadaną wartością, odpowiednią dla komfortu
pracowników. Światło włącza się automatycznie po otrzymaniu sygnału o obecności osoby w pokoju czy holu. Natężenie oświetlenia dopasowuje się do zmiennych warunków
zewnętrznych.
Oświetlenie zewnętrzne działa zgodnie z określonymi harmonogramami – załącza się wtedy, gdy wartość natężenia
światła dziennego spada poniżej wartości wprowadzonej
w systemie SCADA.
Temperatura w pomieszczeniach ustawiona jest tak, aby
zapewnić komfort pracy użytkownikom i oszczędność
zarządcy budynku. „Ogrzewanie jest sterowane automatycznie, co pozwala utrzymać temperaturę na odpowiednim do pracy poziomie”, tłumaczy Krzysztof Gnoiński, inżynier ds. utrzymania ruchu w WAGO ELWAG.
„Kotłownie włączają się według ustalonych harmonogramów dziennych i miesięcznych. Nikt nie musi już pamiętać
o skręceniu kaloryferów w nocy, podczas weekendu czy
świąt – temperatura w pomieszczeniach obniża się automatycznie”. Co ważne, po otwarciu okna ogrzewanie
lub klimatyzacja wyłączają się samoczynnie. Udogodnieniem jest to, iż pracownicy mogą indywidualnie regulować temperaturę w pomieszczeniach biurowych zależnie
od własnych preferencji.
Swobodne programowanie sterowników WAGO pozwoliło
zrealizować w ramach BMS oryginalny, inteligentny system
bezpieczeństwa budynku. Obejmuje on sygnalizację włamań i naruszeń przejść kontrolnych (SSWiN) oraz ostrzeżenia przed zagrożeniami technicznymi i pożarowymi.
direct budownictwo
21
W nowoczesnym, automatycznym magazyn wysokiego składowania
wykorzystano sterowniki WAGO w węzłach sieci PROFIBUS/ PROFIsafe
do akwizycji sygnałów automatyki zarówno standardowych, jak również
odpowiedzialnych za bezpieczeństwo pracy ludzi.
Wizualizacja ułatwia zarządzanie
„Nadzór nad BMS realizowany jest poprzez oprogramowanie wizualizacyjne ASIX”, tłumaczy Bogusław Wandzel.
„Wspólnie z firmą Askom wypracowaliśmy narzędzia automatyzujące tworzenie wizualizacji ASIX dla środowiska
sterowników WAGO”. Administrator systemu na ekranie
monitora może śledzić stan pracy poszczególnych urządzeń (w tym również stan instalacji elektrycznych, wind,
kontroli dostępu i systemu ppoż.) oraz uzyskać informacje
o ewentualnych zagrożeniach czy awariach. Przy tak dużej
powierzchni, na której funkcjonuje 9 centrali wentylacyjnych
to ogromne ułatwienie. Administrator bez problemu może
zlokalizować ewentualne usterki. Poza tym wszystkie parametry pracy są rejestrowane i archiwizowane, z możliwością
tworzenia raportów i sumarycznych zestawień, co w rezultacie wpływa na optymalizację procesów i kosztów funkcjonowania obiektu.
Jolanta Zasławska, WAGO ELWAG
TOPJOB® S
Kompleksowy program złączek listwowych
do rozdzielnic budynkowych
Każdy kto miał do czynienia z oprzewodowywaniem, serwisowaniem oraz pomiarami w rozdzielnicach budynkowych, wie ile problemów stwarza podłączenie przewodów instalacyjnych bezpośrednio
do aparatów czy szyn zbiorczych PE i N, rozlokowanych w różnych
częściach rozdzielnicy. Układający przewody w budynku zostawia
zazwyczaj dłuższy zapas przewodów, czasami nawet dwumetrowy,
gdyż na etapie tworzenia instalacji nie zna dokładnej topografii rozdzielnicy. Monter oprzewodowujący rozdzielnicę musi podłączyć
dosyć długie, sztywne przewody jednodrutowe do aparatów i szyn
zbiorczych. Te operacje na pewno nie należą do przyjemnych.
Dodatkowo pojedyncze żyły przewodów podłączone w różnych
miejscach rozdzielnicy mocno ograniczają przejrzystość oprzewodowania, co nie ułatwia identyfikacji poszczególnych przewodów,
np. w przypadku pomiaru rezystancji izolacji kolejnych obwodów
oraz identyfikacji doziemień po zadziałaniu zbiorczego wyłącznika
różnicowoprądowego. Niewygodne jest również stosowanie zacisków gwintowych, które wymagają okresowej kontroli, polegającej
na dokręcaniu luźnych styków, aby uniknąć ewentualnej awarii. Także odkręcanie poszczególnych przewodów neutralnych podczas
pomiaru rezystancji izolacji jest bardzo pracochłonne.
Biorąc pod uwagę wszystkie te utrudnienia WAGO opracowało
kompleksowy program złączek przeznaczony do rozdzielnic budynkowych. Instalacyjne złączki piętrowe TOPJOB®S to najmniejsze
dostępne na rynku złączki do rozdzielnic budynkowych. Dzięki kompaktowym wymiarom w szafie pozostaje o 30% więcej miejsca niż
przy zastosowaniu konwencjonalnych złączek listwowych. Wtykowy
montaż przewodów jednodrutowych oraz linkowych zakończonych
tulejką bez użycia narzędzi skraca czas oprzewodowania obwodów
zasilających i zmniejsza koszty, a jednolita technika łączeniowa we
wszystkich typach złączek ogranicza do minimum błędy w obsłudze.
Jakość styku nie zależy od staranności czy umiejętności montera.
Sprężyna zapewnia stałą, powtarzalną za każdym razem siłę docisku przewodu do szyny prądowej. Nie ma zatem problemu źle
dokręconej śruby i zbyt luźnych zacisków. Połączenie sprężynowe
nie wymaga serwisowania w trakcie eksploatacji.
Atutem jest również jednolita architektura wszystkich złączek, pozwalająca na tworzenie spójnych listew. Niewielkie wymiary i optymalne nachylenie płaszczyzny podłączania przewodów zapewniają szybki i łatwy montaż nawet w małej rozdzielnicy.
W skład oferty WAGO wchodzą instalacyjne złączki piętrowe
z rozłączeniem potencjału N z serii 2003 i 2005 oraz złączki zasilające i rozłączalne N z serii 2016.
Piętrowe złączki instalacyjne są zgodne z wymogami
normy dotyczącymi rozłączania potencjału N
bez wypinania przewodu z zacisku
podczas pomiaru rezystancji
izolacji. Norma ta
określa, że
przy przewodach o przekrojach poniżej 10 mm2 musi istnieć możliwość prostego pomiaru rezystancji izolacji wszystkich przewodów
pojedynczego obwodu prądowego względem ziemi, bez odłączania przewodu neutralnego. Zapewnia to prosty łącznik suwakowy
lub nożowy rozłączający tor neutralny złączki.
Piętrowe złączki instalacyjne umożliwiają podłączenie wszystkich
typów przewodów stosowanych w budownictwie, o przekrojach od
0,2 mm2 do nawet 35 mm2. Złączki TOPJOB® S mogą być obciążone prądem nominalnym największego możliwego do podłączenia
przewodu. I tak np. przy złączce 2,5 mm2 o prądzie nominalnym
24 A przy zastosowaniu przewodu 4 mm2 bez tulejki obciążalność
złączki wynosi aż 32 A! Duże prądy nominalne umożliwiają liczne
zastosowania i bezpieczną eksploatację.
Wszystkie potencjały obwodu prądowego znajdują się w jednej
złączce o standardowej szerokości. Dzięki integracji potencjałów
L, N i PE w jednej obudowie złączki zyskuje się przejrzysty układ
połączeń w rozdzielnicy, co maksymalnie ogranicza błędy łączeniowe i operacje pomiarowe, a przewody dochodzące do rozdzielnicy
mogą być dość krótkie.
Dodatkowym elementem zapewniającym bezpieczeństwo użytkowania jest miedziana szyna zbiorcza o wymiarach 10x3 mm, umożliwiająca przepływ prądu powrotnego rzędu 140 A sumarycznie ze
wszystkich obwodów, zabezpieczonych jednym wyłącznikiem różnicowoprądowym. Zastosowanie łączników suwakowych pozwala
na szybkie i proste rozłączanie obwodów N. Suwaki dzięki dużej
powierzchni styku z szyną kompensują mniejszą siłę docisku w porównaniu do sprężyny, zapewniając zawsze optymalny styk. Możliwość rozłączania torów prądowych pojedynczych złączek ułatwia
również identyfikację doziemionego obwodu podczas zadziałania
zbiorczego zabezpieczenia różnicowoprądowego.
Złączki listwowe WAGO do rozdzielnic budynkowych to porządek
w szafie, bezpieczeństwo podczas rozruchu i eksploatacji, łatwość
pomiarów oraz szybka identyfikacja awarii.
Henryk Ziegler, WAGO ELWAG
Modularność systemu WAGO pozwoliła na podłączenie do jednego
sterownika wielu modułów I/O i komunikacyjnych,
odpowiedzialnych za różne podsystemy.
22
direct budownictwo
23
WAGO ELWAG sp. z o.o.
ul. Piękna 58a
50-506 Wrocław
telefon: 71 360 29 70
fax: 71 360 29 99
e-mail: [email protected]
www.wago.com
WAGOdirect budownictwo 1/2013
Odpowiedzialny za treść:
Wojciech Urbanek
Wykorzystanie zawartych w biuletynie
informacji technicznych jest możliwe
bezpłatnie, z powołaniem na źródło.
51293029 • 0888-0814/0000-0355 • WAGOdirect budownictwo PL 1/2013
Biuro handlowe
ul. Powązkowska 15
01-797 Warszawa
telefon: 22 331 88 00
fax: 22 331 88 01