Zobacz - Instytut Historyczny

OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim
Przeobrażenia urbanistyczne miast europejskich w XIX i XX w.
Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim
Jednostka prowadząca przedmiot
Instytut Historyczny
Kod przedmiotu/modułu
22-HI-S2-PrzUrbMia i 22-HI-Z2-PrzUrbMia
Rodzaj przedmiotu/modułu (obowiązkowy lub fakultatywny)
Obowiązkowy
Kierunek studiów
Historia
Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie)
II stopień
Rok studiów (jeśli obowiązuje)
I
Semestr (zimowy lub letni)
Letni
Forma zajęć i liczba godzin
Wykład (30 godzin)
Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia
Dr Miron Urbaniak
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji
społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów
Cele przedmiotu
Zapoznanie z najważniejszymi wydarzeniami i prądami panującymi w XIX-i XXwiecznej urbanistyce, wskazanie istotnych etapów przeobrażeń urbanistycznych,
zaakcentowanie głównych czynników wpływających na kształt urbanistyczny
miast. Zaprezentowanie zjawisk w XIX- i XX-wiecznej urbanistyce na jasno
sprecyzowanych przykładach ośrodków miejskich w Polsce, ukazując zarazem
wpływ ówczesnych rozwiązań urbanistycznych na współczesny obraz i
funkcjonowanie miast. Wzbudzenie zainteresowania losami polskich miast,
pomoc w zrozumieniu miast.
Zakładane efekty kształcenia
Symbole kierunkowych
efektów kształcenia, np.:
K_W01*, K_U05, K_K03
Student rozumie i zna zależności
pomiędzy przeszłością oraz
współczesnością w sferze urbanistyki
polskiej i europejskiej,
Zauważa interdyscyplinarny charakter
badań związanych z historią oraz
historią architektury i urbanistyki,
rozumie związki pomiędzy historią
polityczną, gospodarczą itp. oraz
historią urbanistyki i kultury
materialnej,
Zna, rozumie i potrafi posługiwać się
fachową terminologią z pogranicza
historii, architektury i urbanistyki,
Przygotowuje krótką prezentację
K_W09,
K_W15,
K_U05,
K_U11,
multimedialną, wprowadzającą w
problematykę wykładu,
Potrafi zrozumieć wpływ materialnego
K_K02,
dziedzictwa technicznego na krajobraz
kulturowy, w którym funkcjonujemy,
rozumie miasto i jego rozwój w ciągu
XIX i XX w., utożsamia się z „małą
ojczyzną”,
Potrafi wskazać najważniejsze czynniki K_K04,
decydujące o określonym kształcie
urbanistycznym miast, rozumie
uwarunkowania historyczne,
determinujące określone rozwiązania
urbanistyki europejskiej i polskiej w
XIX i XX w.,
Rozumie konieczność promowania
K_K07
unikatowych – z urbanistycznego
punktu widzenia – ośrodków miejskich.
Student rozumie i widzi zależności pomiędzy przeszłością oraz współczesnością
w sferze urbanistyki polskiej i europejskiej, zauważa interdyscyplinarny charakter
badań związanych z historią oraz historią architektury i urbanistyki, rozumie
związki pomiędzy historią polityczną, gospodarczą itp. oraz historii urbanistyki i
kultury materialnej, poznaje, rozumie i potrafi posługiwać się fachową
terminologią z pogranicza historii, architektury i urbanistyki, przygotowuje krótką
prezentację multimedialną, wprowadzającą w problematykę wykładu, potrafi
zrozumieć wpływ materialnego dziedzictwa technicznego na krajobraz kulturowy,
w którym funkcjonujemy, rozumie miasto i jego rozwój w ciągu XIX i XX w.,
utożsamia się z „małą ojczyzną”, potrafi wskazać najważniejsze czynniki
decydujące o określonym kształcie urbanistycznym miast, rozumie
uwarunkowania historyczne, determinujące określone rozwiązania urbanistyki
europejskiej i polskiej w XIX i XX w., rozumie konieczność promowania
unikatowych – z urbanistycznego punktu widzenia – ośrodków miejskich.
15. Treści programowe
1. Przyczyny i skutki rozwoju/stagnacji/degradacji miast w XIX w.
2. Defortyfikacja jako czynnik prorozwojowy miast
3. Awans zieleni w XIX-wiecznym mieście
4. Miasto jak maszyna
5. Rola kolei w kształtowaniu XIX-wiecznej urbanistyki miast
6. Frontem ku rzece
7. Wpływ industrializacji na urbanistykę, nowe elementy sylwety miast
8. Państwo i samorząd miejski jako inwestor w przestrzeni miejskiej
9. Miasto czy wieś – problemy ośrodków wiejskich o cechach miejskich w
Górnośląskim Okręgu Przemysłowym
10. Miasto – ogród – nowe koncepcje w urbanistyce przełomu XIX i XX w.
11. Ku nowoczesności na gruzach przeszłości – początki sformalizowanej
ochrony zabytków
12. Polska architektura okresu międzywojennego – od motywów narodowych
do modernizmu
13. Monumentalizm, swojskość i funkcjonalizm – koncepcje urbanistycznoarchitektoniczne nowego miasta w architekturze hitlerowskiej
16. Zalecana literatura (podręczniki)
Bińkowska I., Natura i miasto. Publiczna zieleń miejska we Wrocławiu od schyłku
XVIII do początku XX wieku, Wrocław 2006.
Czyżewski A., Trzewia Lewiatana. Miasta – ogrody i narodziny przedmieścia
kulturalnego, Warszawa 2009.
Donath Mattias, Architektur in Berlin 1933 – 1945, Berlin 2007.
Janoszek E., Architektura przemysłowa Bielska i Białej w latach 1806–1939,
Bielsko Biała 2008.
Kiess W., Urbanismus im Industriezeitalter. Von der klassizistischen Stadt zur
Garden City, Berlin 1991.
Kościk J., Urbanizacja przy torach [w:] „Śląski Labirynt Krajoznawczy”, Wrocław
1992.
Kozina I., Chaos i uporządkowanie. Dylematy architektoniczne na przemysłowym
Górnym Śląsku w latach 1763–1955, Katowice 2005.
Krakowski P., Sztuka Trzeciej Rzeszy, Kraków 2002.
Kucharzewska J, Architektura i urbanistyka Torunia 1871–1920, Warszawa 2004.
Kulak T., Historia Wrocławia. Od twierdzy fryderycjańskiej do twierdzy
hitlerowskiej, t. 2, Wrocław 2003.
Małachowicz E., Konserwacja i rewaloryzacja architektury w środowisku
kulturowym, Wrocław 2002.
Matzerath H., Urbaniesierung in Preussen 1815–1914, Stuttgart 1985.
Ostrowska-Kębłowska Z., Architektura i budownictwo w Poznaniu w latach 1780–
1880, Poznań 2010.
Rączka J. W., Walka o polski styl narodowy w architekturze: na przykładzie stylu
zakopiańskiego i dworkowego na przełomie XIX i XX wieku, Kraków 2001.
Salm J., Odbudowa miast wschodniopruskich po I wojnie światowej, Olsztyn
2006.
Sołtysik M., Gdynia – miasto dwudziestolecia międzywojennego: urbanistyka i
architektura, Warszawa 1993.
Stadterweiterungen 1800–1875. Von den Anfängen des modernen Städtebaues in
Deutschland, Hamburg 1983.
Stefański K., Jak zbudowano przemysłową Łódź. Architektura i urbanistyka
miasta w latach 1821–1914, Łódź 2001.
Szczypka-Gwiazda B., Pomiędzy praktyką a utopią. Trójmiasto Bytom – Zabrze –
Gliwice jako przykład koncepcji miasta przemysłowego czasów Republiki
Weimarskiej, Katowice 2003.
Technik Geschichte. Netzwerke. Stahl und Strom, t. 4, Berlin 1999.
Tofilska J., Katowice. Nikiszowiec. Miejsca, ludzie, historia, Katowice 2007.
Urbaniak M., Powstanie i rozwój Jaworzyny Śląskiej (Koenigszelt). Przyczynek do
przebiegu procesów modernizacyjnych na Śląsku w latach 1848–1939, „Rocznik
Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, t. 67 – 2007.
Wrocławskie dworce kolejowe, pod red. M. Zwierz, Wrocław 2008.
Zabłocka-Kos A., Zrozumieć miasto. Centrum Wrocławia na drodze ku
nowoczesnemu city 1807–1858, Wrocław 2006.
Żelichowski R., Lindleyowie. Dzieje inżynierskiego rodu, Warszawa 2002.
17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu/modułu, sposób
sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:
wykład: Aktywność na zajęciach/egzamin pisemny
seminarium:
laboratorium:
konwersatorium:
inne:
18. Język wykładowy
Polski
19. Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta
Średnia liczba godzin na
zrealizowanie aktywności
Godziny zajęć (wg planu studiów) z
nauczycielem:
- wykład:
- ćwiczenia:
30 godzin
- laboratorium:
- inne:
Praca własna studenta np.:
- przygotowanie do zajęć:
- opracowanie wyników:
- czytanie wskazanej literatury:
- napisanie raportu z zajęć:
- przygotowanie do egzaminu:
90 godzin
Suma godzin
120 godzin
Liczba punktów ECTS
4
*objaśnienie symboli:
K (przed podkreśleniem) - kierunkowe efekty kształcenia
W - kategoria wiedzy
U - kategoria umiejętności
K (po podkreśleniu) - kategoria kompetencji społecznych
01, 02, 03 i kolejne - numer efektu kształcenia