Park Narodowy Dolina Dolnej Odry Witamy w parku narodowym

Parę słów o historii
W ubiegłych latach w dolinie
Dolina Dolnej Odry to rozciągająca się na długości ponad 60 km
Orzeł bielik
nizina rzeczna między Hohensaaten na południu a Szczecinem
aż pomorskiego stadium zlodowacenia Wisły. Nizinę o szerokości
Dolnej Odry zaobserwowano
284 gatunków ptaków, z
na północy. Trwająca prawie 10 tys. lat historia tej doliny sięga
których 161 odbywa tu lęgi.
Jaz Saathener Wehr nad Odrą, polder A/B
Szczególnie bogato zalesione
3 – 5 km otaczają moreny denne i końcowe względnie piaszczyste
tarasy dolinowe. Sieć polderów utworzona w latach 1906 – 1928
europejskiej. W końcu w czerwcu 1995 roku parlament krajowy
zbocza na skraju doliny słyną
według holenderskiego wzoru decyduje do dziś, zwłaszcza w
Brandenburgii uchwalił ustawę o utworzeniu Parku Narodowego
z tego, że stanowią obszar
Różnorodność gatunkowa odnosi się również do świata roślinnego.
Witamy w
parku narodowym
półroczu zimowym, o stanie wody Odry oraz sytuacji na większości
Dolina Dolnej Odry (Unteres Odertal). Ustawę znowelizowano w
lęgowy rzadkich dużych pta-
W parku narodowym mamy zarówno zaciszne starorzecza, pokryte
obszarów łęgów – mimo regulowania biegu rzeki i budowy wałów.
2006 roku.
ków, takich jak bielik, orlik
liliami wodnymi i paprocią pływającą, jak również ubarwione, pod-
krzykliwy, żuraw i bocian
mokłe łąki. Ponadto występują tu też pierwotne pozostałości lasów
czarny. Dolina Dolnej Odry to
łęgowych, a na nadodrzańskich zboczach naturalne liściaste lasy
jedyne miej-sce w Niemczech,
mieszane. Osobliwością są kolorowo kwitnące murawy kserotermicz-
Dolina Dolnej Odry położona na północy Brandenburgii,
Dzięki informacjom o świecie ptaków gromadzonym przez wiele lat
obszar ochrony krajobrazu Region Parku Narodowego Dolina Dol-
w którym wodniczka wycho-
ne. Tutaj przebiega także północno-zachodnia granica występowania
bezpośrednio przy granicy polsko-niemieckiej, zaliczana jest
przez ornitologów pracujących na bazie wolontariatu udało się już
nej Odry (Nationalparkregion Unteres Odertal – 18.000 ha) jako
wuje jeszcze swoje młode.
wielu roślin i gatunków roślin i zwierząt strefy stepowej.
do niewielu naturalnych dolin rzecznych w Europie Środkowej.
w 1980 roku nadać rozległym terenom polderów status obszarów
strefę buforową oraz polskie parki krajobrazowe – Park Krajobra-
Również derkacz występujący
Ta wąska dolina z przylegającymi zboczami Odry jest jedynym
podmokłych o międzynarodowym znaczeniu (FIB). W 1992 roku
zowy Dolina Dolnej Odry (6.000 ha) oraz Cedyński Park Krajobra-
na terenie parku narodowego
parkiem narodowym – pośród 14 niemieckich parków naro-
Polska i Niemcy porozumiały się w sprawie utworzenia transgra-
zowy (30.000 ha).
w liczebności do 200 wołają-
dowych – powstałym na terenie doliny rzecznej. Parki narodowe
nicznego obszaru chronionego – „Międzynarodowy Park Dolina
łączy jedna prosta zasada – „Pozostawić przyrodę samej sobie”.
Dolnej Odry“ (Internationalpark Unteres Odertal). Jego celem jest
Poldery są w stanie pobrać do 130 mln m³ wody. Tym samym
stanowią naturalną ochronę przeciwpowodziową.
Międzynarodowy Park Dolina Dolnej Odry obejmuje Park Narodowy Dolina Dolnej Odry (Nationalpark Unters Odertal – 10.300 ha),
W intensywnie eksploatowanych Niemczech stanowią one swoiste
zachowanie przestrzeni krajobrazowej unikalnej również w skali
Zimorodek
cych samców zaliczany jest do
jednej z największych populacji
Fauna i flora
Wydra
lęgowych w Niemczech.
oazy niezakłóconego rozwoju dzikiej przyrody i mają nieocenione
znaczenie dla utrzymania krajobrazów przyrodniczych.
Uroki parku narodowego widać
Budowa drogi wodnej Hohensaaten-FriedrichsthalerWasserstraße na północ od Schwedt nad Odrą, 1913 rok
Nie tylko świat ptaków jest tu
jest przede wszystkim
unikalny. Występuje tutaj 50
jako ważny obszar, na
gatunków ssaków, 11 gatun-
o każdej porze roku. Podczas
którym ptaki odbywają
ków płazów ziemnowodnych,
gdy jesienią nizinę przemierzają
lęgi, odpoczywają i
6 gatunków gadów oraz 49
spowite gęstą mgłą wielkie
zimują. Wypoczywa
gatunków ryb. Tym samym ni-
tu do 35 tys. gęsi
zina Odry stanowi ważne refu-
białoczelnych, 30 tys.
gium dla rzadkich kręgowców.
chmary żurawi i gęsi, w mroźne
zimy dominuje cisza na pokryŻurawie jesienią
Park narodowy znany
tych szronem pastwiskach i
Bocian czarny
gęsi zbożowych, 17 tys. kaczek krzyżówek, 15 tys. świstunów,
Po ponownym osiedleniu
niemal bezgłośny pochód lodu na Odrze. Budząca się wiosna
8000 cyraneczek oraz 9000 rożeńców. Jesienią lub wiosną nizinę
bobrów na obszarze środkowej
przyciąga z kolei na łęgi hałaśliwe chmary ptaków, latem zaś wiele
odrzańską przemierza około 200 tys. ptaków wodnych. Co roku
Odry w latach 70. i 80. XX
przybrzeżnych stref starorzeczy urzeka czarującą okazałością
w październiku do swoich noclegowni w północnej dolinie Odry
wieku mamy dziś w parku na-
kwitnących na nich bagiennych i wodnych roślin.
przylatuje na kilka tygodni do 15 tys. żurawi.
Miłek wiosenny
rodowym znowu 50 bobrowni.
Wydawca:
Ministerstwo Środowiska, Zdrowia
i Ochrony Konsumentów
Kraj Związkowy Brandenburgia
Redakcja: Urząd Środowiska Kraju
Związkowego Brandenburgia,
Referat ds. informacji o środowisku,
public relations
14476 Potsdam, OT Groß Glienicke
Seeburger Chaussee 2
Tel.: 033 201 / 442-0
Park Narodowy Unteres Odertal
Tekst: D. Treichel, H.-J. Wilke
Zdjęcia: G. Blutke (4), D. Damschen (3),
B. Grimm (1) P. Pleul (1), H. Schmidt
(1), J. Teubner (1), H.-J. Wilke (6)
Mapa: Pro Line Concept, Berlin
Opracowanie graficzne:
Goscha Nowak, Berlin
Druk: Landesvermessung und
Geobasisinformation Brandenburg
Nakład: 8.000
Lipiec 2013 roku
Park Narodowy
Dolina Dolnej Odry
Landesamt für
Umwelt,
Gesundheit und
Verbraucherschutz
NP
NutheNieplitz
Nowe-Czarnowo
(Neu Zarnow)
NLP = Park narodowy
BR = Rezerwat biosfer
NP = Park przyrodniczy
NP
Niederlausitzer
Landrücken
NP
Niederlausitzer
Heidelandschaft
W kierunku
runku
unku
nku
SZCZECINA
Czepino
(Wintersfelde)
Daleszewo
stein)
(Ferdinandstein)
n
Zabnica
chkapp
kappel))
(Mönchkappel)
Z
Odra
Moczyly
(Schillersdorf)
Strefa ochronna I a (istnieja,ce obszary dzikiej przyrody)
Strefa ochronna I b (przyszl/e obszary dzikiej przyrody)
Strefa ochronna II
P
Mescherin
GARTZ/ODER
Staffelde
NSG
Geesower
Hügel
Neurochlitz
Salvey
Mühle 3
Obszar ochrony krajobrazu (strefa buforowa)
Informacja
0
Parking
Wycieczki kajakowe
z przewodnikiem
Szlak rowerowy
nad Odra, i Nysa,
Szlaki zimowe i letnie
Szlaki letnie
5 km
Teerofenbrücke
FriedrichsP thal
P
P
Pomellen
Gatow
Ga
atow
SCHWEDT/ODER
Meyenburg
Nationalparkhaus
Criewen
Vierr
Vierraden
erraden
Hohenreinkendorf
Flemsdorf
P
Woltersdorf
Radekow
Casekow
Petershagen
Felchowsee
166
Kummerow
Ku
m
mm
w
Biesendahlshof
W kierunku
BAD FREIENWALDE
W
Schöneberg
REPUBLIKA
FEDERALNA
NIEMIEC
P
Niede
Niederie rla
landin
Hohenlandin
Stolzenhagen
Stolpe P
Linde
Gellmersdorf
Hauss
see
Stendell
S
e
Pinnow
Ausbau
P
Felchow
Wilhelmsfelde
2
NeukünkenN
dorf
Bölkendorff
DOBBERZIN
D
BE
Herzsprung
erzspru
zsprung
sprung
ungCriewen
Zamek
w
2
M
Augustenhof
en
Parstein
Crussow
Neuhof
NSG
G
Landiner
er
Ha
Haussee
Lüdersdorf
P
P
L284
Heinersdorf
Hohenselchow
Neu Galow
NSG
Felchowsee
Groß
G
Pinnow
Heinrichshof
chsho
Lunow
Alt Galow
Kunow
NSG
Silberberge
Oder
Stützkow
CriewenVorwerk
Mürow
ANGERMÜNDE
Schönermark
mark
ParsteinParste
werde
werder
W kierunku
LDE
W LD
EBERSWALDE
EBERSWAL
EBER
EBERS
2/198
Jamikow
ko
Passow
Pas
Noclegi
Informacja
Pola kempingowe
Gospoda
Przystań
Wypożyczalnia łódek Przejażdżka po Odrze
Wypożyczalnia rowerów
Turystyka konna / jeździecka
Ścieżka dydaktyczna
OFERTA
Berkholz/Meyenburg
•
•
Criewen
•
•
•
•
Schöneberg/Stützkow
•
•
Flemsdorf
•
Friedrichsthal
•
Gartz
•
• •
•
Gatow
•
•
Geesow
•
•
Groß Pinnow
• •
•
Teerofen
•
•
• •
Hohensaaten
•
• •
•
Angermünde
• •
•
•
Lüdersdorf
•
Lunow
• •
• •
Mescherin
• •
• • • •
Schwedt
• • • • • • • •
Stolpe
• •
Stolzenhagen
•
• • •
Tantow
• •
•
Vierraden
•
•
•
Zützen
•
• •
Przyroda i
ochrona środowiska
P
Berkholz-
NSG
Salveytal
Quellerlebnispfad
MIEJSCOWOŚCI
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
P
Odra
P
Zützen
Blumenen
h
hagen
2
Hohensaaten
saa
sa
aaten
Bielinek
(Bellinchen)
Piasek
(Peetzig)
Hohensaaten-Friedrichsth
aler-Was
serstr
aße
P
H
Hohenfelde
Damitzow
W kierunku
PENKUN
P
Walderlebnispfad
Tantow
T
tow
w
11
Auenlehrpfad
hr
t
ee
des
ün
Punkt widokowy
.
Wieza obserwacyjna /
Szal/as obserwacyjny
Mosty
Rosow
.
Wypozyczalnia rowerów
P
Geesow
113
2
Polskie parki krajobrazowe
ia
dn
er
tod
es
W
chodnia
Odra Za
arggo
Pargowa
(Pa
(Pargow)
Kamieniec
n)
(
(Schöningen)
Qu
er
fa
Hafen
o
ac h
Cedynski Park Krajobrazowy
(Landschaftsschutzpark Zehden)
Radun
(Raduhn)
P
P
Lubiechów Dolny
(Nieder Lübbichow)
Zaton Dolny
(Niedersaathen)
Krajnik
b
(Buddenbrock)
Odra Wschodnia
Ostoder
Park Krajobrazowy Dolina
Dolnej Odry (Landschaftsschutzpark Unteres Odertal)
Park Narodowy Dolina Dolnej Odry (Unteres Odertal)
Widuchowa
c
(Fiddichow)
cho
wic
Marwice
tz)
Marwitz)
((Marwitz)
(M
Gryfino
ag )
(Greifenhagen)
(
ia
Odra Wschodn
Dom Parku Narodowego
(Nationalparkhaus)
Administracja / Organizacja
„Naturwacht” („Straż
Ochrony Przyrody”)
Sc
hw
ed
ter
NP
Schlaubetal
Lubiechów Górny
(Hohen Lübbichow)
Krajnik Górny
(Hohenkränig)
Debogóra
(Brusenfelde)
BR
Spreewald
Wielkopowierzchniowe
obszary chronione
w Brandenburgii
Krajnik Dolny
(Niederkränig)
Cedynia
(Zehden)
t e i n e r S ee
Schutzzone II
NP
DahmeHeideseen
Zó
Zórawie
Kro
(Kronheide)
Weltyn
(Woltin)
Ognica
gn a
(Nipperwiese)
p e
Na zboczach odrzańskich pod
Stolpe wybudowano w XII w.
zamek, z którego zachowała
się już tylko wieża. Grubość
jej potężnych murów wynosi
5 m. Tym samym zalicza się
ona do najpotężniejszych wież
zamkowych w Niemczech.
Roztacza się z niej rozległy
widok na dolinę Odry.
Strefa ochronna Parku
(Pufferzone)
(Grabow)
e
Potsdam
NP
Märkische
Schweiz
˛ ta
Pacholee˛ta
(Pakulent)
R Z E C Z P O S P O L I TA
P O L S K A Grabowo
W
BERLIN
Lubicz
(Lindow))
Wellssee
Bernau
Rynica
(Roderbeck)
e ls
NP
Barnim
NP
Westhavelland
NP
Hoher
Fläming
Wirów
(Wierow)
T
Tywa
NP
Uckermärkische
BR Flusslandschaft Rheinsberg
NLP
NP
Seen
Elbe-BrandenburgNemitz
BR
Unteres
StechlinSchorfheide- Odertal
Ruppiner Land
Chorin
Krzywin
in
((Kehrberg)
hrbe
Steklno
(Stecklin)
Praca strażników przyrody jest wielostronna:
Współpraca w realizacji programów związanych
z ochroną gatunków, monitoring, edukacja
ekologiczna, a także organizowanie wycieczek
z przewodnikiem dla turystów. Sprawują oni
ponadto opiekę nad Domem Parku Narodowego (Nationalparkhaus) z wystawą poświęconą
przyrodzie i krajobrazowi przy zamku w Criewen. Największą atrakcją każdego zwiedzania
jest tam wielkie Akwarium Odrzańskie.
Ru
rzy
ca
Park narodowy –
niezapomniane przeżycie
Od połowy lipca do połowy listopada warto wziąć
udział w przejażdżce kajakiem z przewodnikiem,
aby „zanurkować“ w fascynujący wodny świat Doliny
Dolnej Odry. W prawie każdy weekend organizowane
są także zwiedzania z przewodnikiem, wycieczki oraz
wędrówki przyrodniczo-przygodowe.
Pa r s
Spokoju, rozległości oraz zacisza
Doliny Dolnej Odry doświadczyć
można poruszając się pieszo,
bryczką, a najlepiej rowerem
po drogach wałowych o łącznej
długości ponad 120 kilometrów. Z miejscowości Schwedt
i Mescherin dotrzeć można do
polskich parków krajobrazowych.
Schmargenchmarg
margendorf
Kleinn
Ziethen
i
Turystyka
Administracja Parku Narodowego
Dolina Dolnej Odry
Park 2
16303 Schwedt / Oder, OT Criewen
Tel.: 033 32 / 267 70
Faks: 033 32 / 267 72 20
[email protected]
www.nationalpark-unteres-odertal.
brandenburg.de
www.nationalpark-unteres-odertal.eu
Związek Turystyki Parku
Narodowego Dolina Dolnej Odry
Vierradener Straße 36
16303 Schwedt / Oder
Tel.: 033 32 / 255 90
Faks: 033 32 / 25 59 59
[email protected]
www.unteres-odertal.de
Szkoła dzikiej przyrody Teerofenbrücke
Tel.: 033 32 / 83 88 40
Fax: 033 32 / 83 88 48
[email protected]
www.wildnisschule-teerofenbruecke.de
Warsztat ekologiczny
„Unteres Odertal” e.V.
Park 4
16303 Schwedt / Oder, OT Criewen
Tel.: 033 32 / 25 08 10
Związek Turystyki
Angermünde e. V.
Zwiedzanie z przewodnikiem / Wycieczki Brüderstraße 20
Tel.: 033 32 / 267 72 01
16278 Angermünde
Tel.: 033 31 / 29 76 60
Dom Parku Narodowego
Faks: 033 31 / 29 76 61
Tel.: 033 32 / 267 72 44
1.4.-31.10. Pon - nd w godz. od 9 do 18 [email protected]
1.11.-31.3. Pt - nd w godz. od 10 do 17 www.angermuende-tourismus.de
Wstęp wolny
Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska
Straż Ochrony Przyrody
70-382 Szczecin
Park 2
Ul. Jagiellońska 32
16303 Schwedt / Oder, OT Criewen
Tel.: 00 48 91 / 43 05 200
Tel.: 033 32 / 51 64 06
Faks: 00 48 91 / 43 05 229
Faks: 033 32 / 25 01 20
[email protected]
[email protected]
www.szczecin.rdos.gov.pl
www.naturwacht.de