strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych i

Załącznik nr 6
do Uchwały Rady Pedagogicznej
Nr 8/2015 z dnia 24 listopada 2015 r.
STRATEGIA DZIAŁAŃ
WYCHOWAWCZYCH, ZAPOBIEGAWCZYCH
I INTERWENCYJNYCH WOBEC MŁODZIEŻY
ZAGROŻONEJ UZALEŻNIENIEM
W ZESPOLE SZKÓŁ W PIECKACH
W GIMNAZJUM W PIECKACH
Spis treści:
1. Podstawa prawna ……………………………………………………………
2. Założenia ogólne …………………………………………………………….
3. Strategie działań …………………………………………………………….
4. Strategia działań wychowawczych i zapobiegawczych……………………..
5. Strategia działań interwencyjnych ……………………………………………
6. Procedury zapewniające bezpieczeństwo w szkole …………………………..
1. PODSTAWA PRAWNA
1. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity
(Dz. U. z 2014 r., poz. 382).
2. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 1356).
3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (tekst jednolity Dz. U.
z 2012 r., poz.124).
4. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179 ze zmianami).
5. Zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie
form i metod działań Policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji
i przestępczości nieletnich.
6. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 ze
zmianami).
7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie
szczegółowych form działalności wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem
(Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226).
2. ZAŁOŻENIA OGÓLNE
1. Szkoła rozwija działania wychowawcze i zapobiegawcze wśród dzieci i młodzieży, u których
zespół
zjawisk
psychicznych
i
oddziaływań
środowiskowych
stwarza
wysokie
prawdopodobieństwo powstania zależności od środków odurzających lub substancji
psychotropowych, albo którzy sporadycznie używają środków odurzających lub substancji
psychotropowych lub środków zastępczych.
2. Działalność wychowawcza i zapobiegawcza w szkole polega w szczególności na:
a) systematycznym rozpoznawaniu i diagnozowaniu zagrożeń związanych z uzależnieniem;
b) informowaniu o narkomanii i jej skutkach;
c) współpracy z rodzicami dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem;
d) poradnictwie
w
zakresie
zapobiegania
uzależnieniom
od
środków
i
substancji
psychotropowych;
e) przygotowaniu nauczycieli i osób zajmujących się wychowaniem dzieci i młodzieży do
przeciwdziałania narkomanii.
3. Zadania z zakresu działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży
zagrożonych uzależnieniem są realizowane w szkole na:
a) zajęciach profilaktycznych w ramach:
· form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w szczególności: zajęć dydaktyczno wyrównawczych, zajęć specjalistycznych, zajęć psychoedukacyjnych,
· godzin dla wychowawcy klasy,
· zajęć pozalekcyjnych,
· zajęć świetlicowych.
b) zajęciach edukacyjnych w ramach:
· przedmiotów,
których
podstawy
programowe
uwzględniają
zagadnienia
dotyczące
zapobiegania narkomanii,
· edukacji prozdrowotnej, wychowania do życia w rodzinie.
4. Działalność informacyjna obejmuje upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży, rodziców
i nauczycieli informacji na temat:
a) środków lub substancji psychotropowych, których używanie łączy się z zagrożeniem
bezpieczeństwa i zdrowia oraz może prowadzić do uzależnień;
b) dostępnych form pomocy dzieciom i młodzieży zagrożonych uzależnieniem;
c) możliwości rozwiązywania problemów powodujących powstawanie uzależnień;
d) skutków prawnych związanych z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r.
o przeciwdziałaniu narkomanii.
5. Szkoła podejmuje działania interwencyjne polegające na powiadomieniu rodziców i Policji
w sytuacjach kryzysowych, w szczególności, gdy dzieci lub młodzież używają, posiadają lub
rozprowadzają środki lub substancje psychotropowe.
6. Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych oraz interwencyjnych wobec młodzieży
zagrożonej uzależnieniem obejmuje wszelkie działania wychowawcze, profilaktyczne,
edukację prozdrowotną i jest realizowana przez wszystkich pracowników szkoły.
3. STRATEGIE DZIAŁAŃ
I.
Wychowawcze:
1. rozmowa wychowawcza nauczyciela z uczniem,
2. rozmowa wychowawcy klasy z uczniem,
3. rozmowa wychowawcy z rodzicami,
4. ostrzeżenie, upomnienie wychowawcy klasy,
5. nagana wychowawcy klasy,
6. rozmowa ucznia z pedagogiem lub psychologiem szkolnym,
7. rozmowa ucznia z dyrektorem lub wicedyrektorem szkoły,
8. rozmowa ucznia z podmiotami jak w pkt. 6 i 7 w obecności rodziców ucznia,
9. nagana dyrektora szkoły,
10. utrata przywilejów uczniowskich, np.: „szczęśliwy numerek”,
11. zakaz udziału w imprezach klasowych i szkolnych,
12. zakaz pełnienia funkcji w klasie, szkole, reprezentowania szkoły na zewnątrz,
13. przeniesienie ucznia do równoległej klasy,
14. przeniesienie ucznia do innej szkoły za zgodą Kuratora Oświaty.
II.
Zapobiegawcze:
1. pogadanki na godzinach wychowawczych,
2. prelekcje pedagoga lub psychologa szkolnego,
3. prelekcje pielęgniarki szkolnej,
4. organizowanie spotkań ze specjalistami (policja, lekarz, terapeuta),
5. udział w akcjach informacyjnych, happeningach na terenie szkoły i poza szkołą,
6. kontrola występowania zjawisk patologicznych w środowisku szkolnym, lokalnym, rodzinnym,
7. indywidualne rozmowy z wychowawcą klasy, pedagogiem, psychologiem,
8. pomoc psychologiczno - pedagogiczna,
9. edukacja prozdrowotna, promocja zdrowia psychicznego i zdrowego trybu życia,
10. organizowanie akcji i zajęć profilaktycznych,
11. rozwijanie
aktywności
szkolnej
i
pozaszkolnej,
psychospołecznych, sprawności fizycznej,
12. organizowanie scenek tematycznych, spektakli teatralnych,
13. filmy edukacyjne,
14. systematyczna edukacja i współpraca z rodzicami uczniów,
zainteresowań
i
umiejętności
15. utrzymywanie współpracy z różnymi instytucjami w zakresie rozwiązywania problemów dzieci
i młodzieży.
III.
Interwencyjne:
1. na terenie szkoły obowiązuje zakaz posiadania, sprzedawania i używania papierosów, alkoholu,
dopalaczy i narkotyków,
2. zakaz obowiązuje wszystkich uczniów w czasie lekcji, przerw oraz innych zajęć odbywających
się na terenie szkoły lub poza szkołą,
3. organizowanie zajęć, w czasie których uczniowie i nauczyciele zapoznają się z ryzykiem
używania środków uzależniających,
4. uczniowie, którzy eksperymentują ze środkami uzależniającymi bądź ich zachowanie narusza
regulamin szkolny, muszą liczyć się z konsekwencjami określonymi w Statucie Szkoły,
5. uczniowie, którzy sięgają po używki będą mieli obowiązek uczestnictwa w zajęciach
psychoedukacyjnych
prowadzonych
przez
psychologa
lub
pracowników
Poradni
Psychologiczno - Pedagogicznej.
6. w sytuacjach kryzysowych podejmowana będzie interwencja skierowana na pomoc uczniowi
i rodzinie,
7. decyzje o podjęciu stosownych działań interwencyjnych podejmuje dyrektor szkoły
w konsultacji z wychowawcą ucznia i pedagogiem.
4. STRATEGIA DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH I
ZAPOBIEGAWCZYCH
I.
Dyrektor szkoły:
1. realizuje zadania wynikające ze Statutu Gimnazjum w Pieckach,
2. monitoruje i odpowiada za realizację strategii działań wychowawczych, zapobiegawczych
i interwencyjnych,
3. na bieżąco informowany jest przez wychowawców, nauczycieli i innych pracowników szkoły
o podejmowanych przez nich działaniach wynikających z realizacji strategii,
4. podejmuje
stosowne
decyzje
tak,
aby
każda
interwencja
z zachowaniem wszelkich praw zarówno uczniów, jak i ich rodziców.
była
przeprowadzona
II. Nauczyciele i wychowawcy klas
1. realizują zadania zawarte w szkolnym Programie Wychowawczym, Programie Profilaktyki,
Szkolnym Systemie Doradztwa Zawodowego oraz w planach pracy wychowawcy klasy,
2. systematycznie
prowadzą
edukację
prozdrowotną,
promocję
zdrowia
psychicznego
i zdrowego stylu życia wśród uczniów na godzinach do dyspozycji wychowawcy,
3. na zajęciach pozalekcyjnych, zajęciach w świetlicy szkolnej, kołach zainteresowań,
4. realizują zagadnienia dotyczące zapobieganiu narkomanii w ramach przedmiotów, których
podstawy programowe uwzględniają te zagadnienia oraz edukacji prozdrowotnej i wychowania
do życia w rodzinie,
5. uczestniczą w wewnątrzszkolnym doskonaleniu nauczycieli oraz kursach, szkoleniach,
konferencjach z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów młodzieży oraz sposobów
podejmowania wczesnej interwencji w sytuacji zagrożenia uzależnieniem,
6. wykorzystują zdobytą wiedzę w pracy z młodzieżą i ich rodzicami informując o szkodliwości
środków i substancji, których używanie łączy się z zagrożeniem bezpieczeństwa oraz może
doprowadzić do uzależnienia,
7. wychowawcy klas organizują szkolenia z rodzicami uczniów o charakterze profilaktycznym,
zapraszają specjalistów z zakresu tej tematyki,
8. wychowawcy klas dokonują diagnozy sytuacji wychowawczej, przejawów zachowań
ryzykownych uczniów swojej klasy, sytuacji życiowej rodzin dysfunkcyjnych,
9. wychowawcy klas i nauczyciele współpracują z pedagogiem szkolnym, psychologiem
szkolnym, pielęgniarką szkolną w zakresie realizowania zagadnień profilaktycznych,
wychowawczych i edukacji prozdrowotnej.
III. Pedagog szkolny:
1. zapewnia pomoc pedagogiczną młodzieży zagrożonej uzależnieniem na terenie szkoły,
prowadzi indywidualne
konsultacje i poradnictwo pedagogiczne uczniom podejmującym
zachowania ryzykowne,
2. systematycznie rozpoznaje i diagnozuje zagrożenia związane z uzależnieniem (ankiety
skierowane do uczniów, rodziców, nauczycieli, obserwacje diagnozujące, rozmowy kierowane,
indywidualne
rozmowy
z
uczniami,
konsultacje
z
wychowawcami,
nauczycielami
i pozostałymi pracownikami szkoły),
3. prowadzi działalność informacyjną, która obejmuje upowszechnianie wśród młodzieży,
rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły informacji na temat szkodliwości środków
lub substancji, których używanie jest zagrożeniem dla zdrowia i życia uczniów,
4. udostępnia młodzieży, rodzicom, nauczycielom i innym pracownikom szkoły materiały
edukacyjne dotyczące problematyki zapobiegania narkomanii,
5. dostarcza osobom zainteresowanym informacji na temat dostępnych form pomocy (placówki
i organizacje wspierające dziecko i rodzinę, placówki świadczące pomoc społeczną rodzinie,
punkty konsultacyjne dla osób z problemem uzależnienia, placówki leczenia uzależnień
i współuzależnień, organizacje pozarządowe służące
pomocą rodzinie, inne) młodzieży
zagrożonej uzależnieniem i uzależnionej, osobom współuzależnionym,
6. organizuje, prowadzi zajęcia profilaktyczne, integracyjne we współpracy z wychowawcami
klas, współorganizuje profilaktyczne imprezy ogólnoszkolne w celu zaspokajania potrzeb
psychicznych i społecznych uczniów, rozwijania poczucia własnej wartości, motywowania do
podejmowania właściwych decyzji, różnych form aktywności, rozwijania zainteresowań
i umiejętności psychospołecznych,
7. współpracuje z instytucjami i organizacjami wspierającymi dziecko, rodzinę i szkołę
w zakresie rozwiązywania problemów młodzieży,
8. organizuje
i
uczestniczy
w wewnątrzszkolnym
doskonaleniu
nauczycieli oraz
w warsztatach, szkoleniach, kursach organizowanych przez placówki zajmujące się tą
działalnością,
9. współpracuje z dyrekcją szkoły, wychowawcami, nauczycielami i innymi pracownikami szkoły
we wszystkich działaniach mających na celu redukowanie zachowań ryzykownych młodzieży,
w sytuacjach wymagających interwencji lub w sytuacjach wymagających udzielenia pomocy
uczniowi, który znalazł się w sytuacji kryzysowej.
IV. Pielęgniarz szkolny:
1. udziela pierwszej pomocy przedmedycznej na terenie szkoły uczniowi, który wymaga takiej
interwencji; określa stan jego zdrowia,
2. Wzywa pogotowie ratunkowe, jeśli wymaga tego stan zdrowia ucznia,
3. Powiadamia dyrektora szkoły o każdej interwencji w sytuacji, gdy stwierdzi, że uczeń jest pod
wpływem alkoholu lub środków odurzających lub stał się ofiarą pobicia,
4. Współpracuje z pedagogiem, w sytuacjach kryzysowych, wymagających udzielania uczniowi
pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub podejrzewa, że uczeń ma problemy zdrowotne
spowodowane zaniedbaniem stanu zdrowia lub złym odżywianiem.
V. Pracownicy administracji i obsługi szkoły:
1. Uczestniczą w organizowanych w szkole szkoleniach z funkcjonariuszami Policji na
temat reagowania w sytuacjach kryzysowych mających miejsce na terenie szkoły
(podejrzenie, że uczeń znajduje się pod wpływem narkotyków, alkoholu, posiada
substancję przypominającą narkotyk, dokonał czynu karalnego, stał się ofiarą
przemocy).
2. Informują dyrektora szkoły lub pedagoga, wychowawcę lub nauczyciela o każdej
zaobserwowanej sytuacji kryzysowej, wymagającej interwencji pracownika szkoły.
5. WSPÓŁPRACA Z ROŻNYMI INSTYTUCJAMI (TAKŻE POZARZĄDOWYMI)
1. We wszelkich działaniach profilaktycznych podejmowanych przez każde gimnazjum nie
jesteśmy osamotnieni. Istnieje wiele instytucji, których zadaniem jest wspieranie,
informowanie, szkolenie, a także prowadzenie działalności profilaktyczno - terapeutycznej.
Z propozycji form współpracy mogą korzystać rodzice, uczniowie oraz nauczyciele.
2. Najważniejszymi instytucjami, z którymi należy rozwijać współpracę są:
· Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna,
· Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej,
· Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie,
· Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna,
· Monar,
· Policja,
· Sąd Rejonowy,
· Prokuratura,
· Stowarzyszenie na rzecz Pomocy Rodzinie „Synapsa” i inne.
6. WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI
Główne formy współpracy z rodzicami na terenie szkół:
1. organizowanie zebrań z rodzicami z udziałem psychologa, wychowawcy i specjalisty do
spraw uzależnień,
2. zainteresowanie rodziców programami edukacyjnym, wychowawczym, profilaktycznym
(bardzo ważne jest zebranie informacji zwrotnych dotyczących tych programów, a także
uwzględnienie propozycji),
3. wyjaśnianie rodzicom, że bez ich pomocy i współuczestnictwa profilaktyka nie przynosi
efektów,
4. przedstawianie rodzicom rzetelnych faktów dotyczących zagrożeń (np. dane uzyskane
z Policji),
5. zapraszanie specjalistów, którzy będą podawać rodzicom podstawowe informacje
o narkotykach, dopalaczach i innych szkodliwych substancjach psychoaktywnych, będą
opowiadali dlaczego młodzi ludzie sięgają po takie substancje, udzielali konkretnych
odpowiedzi na pytanie, co robić w razie podejrzeń o branie narkotyków, informowali na
czym polega uzależnienie, jak rozpoznać sygnały świadczące o odurzaniu,
6. przekazywanie rodzicom wszelkich materiałów informacyjnych,
7. udostępnianie numerów telefonów i adresów organizacji, do których można kierować się
z prośbą o pomoc,
8. przekonywanie rodziców o konieczności angażowania się w życie szkoły,
9. organizowanie warsztatów dla chętnych rodziców, nawet jeśli jest niewielu chętnych.
7. PROCEDURY ZAPEWNIAJĄCE BEZPIECZEŃSTWO W SZKOLE
A. Procedura postępowania w przypadku prób samobójczych lub samobójstwa ucznia.
1. Każdy pracownik Gimnazjum w Pieckach ma obowiązek zareagowania na jakikolwiek
sygnał o ryzyku zachowania autodestrukcyjnego u ucznia. W przypadku zaobserwowania lub
powzięcia informacji, że uczeń planuje podjąć lub podjął próbę samobójczą każdy pracownik
powinien niezwłocznie poinformować o tym dyrektora szkoły.
B. Postępowanie w przypadku stwierdzenia występowania u ucznia czynników
wskazujących na ryzyko zachowań samobójczych.
1. O wysokim ryzyku zachowań samobójczych świadczyć może wystąpienie przynajmniej
jednego z poniższych czynników: - myśli i nasilone tendencje samobójcze - opracowany plan
popełnienia samobójstwa - zaburzenia psychiczne - poczucie braku nadziei - dostęp do
śmiertelnych środków - brak podania powodów aby żyć - impulsywność reakcji, niepokój.
2. Po zdiagnozowaniu sytuacji zagrożenia, wychowawca, pedagog i psycholog szkolny
podejmują
natychmiastowe
działania
interwencyjne
mające
na
celu
zapewnienie
bezpieczeństwa: - przebywanie z uczniem, niezwłoczne wezwanie pogotowia w celu
doprowadzenia do konsultacji specjalistycznej - skierowanie do lekarza czy innego
profesjonalisty zajmującego się zdrowiem psychicznym, kontakt z rodziną i przekonanie ich
do współpracy - regularne spotkania i monitorowanie zagrożenia po konsultacji/hospitalizacji.
C. Postępowanie w przypadku powzięcia informacji, że uczeń zamierza popełnić
samobójstwo (informacja od samego ucznia, kolegów, rodziny, osób postronnych)
1. Po zdiagnozowaniu sytuacji zagrożenia wychowawca, pedagog i psycholog szkolny oraz
dyrektor szkoły podejmują następujące działania:
a. nie pozostawiają ucznia samego, próbują przeprowadzić go w ustronne, bezpieczne miejsce,
b. udzielenie wsparcia emocjonalnego podczas rozmowy,
c. zawarcie kontraktu pozostania przy życiu,
d. informują o zaistniałej sytuacji i zagrożeniu rodziców,
e. przekazują dziecko pod opiekę rodziców lub jeżeli przyczyną zagrożenia jest sytuacja
domowa ucznia odpowiednim instytucjom (np. policji),
f. regularne spotkania i monitorowanie zagrożenia.
D. Postępowanie w przypadku powzięcia informacji, że uczeń podjął próbę
samobójczą.
1. Po powzięciu informacji, że uczeń podjął próbę samobójczą dyrektor szkoły, wychowawca,
pedagog i psycholog szkolny podejmują następujące działania:
a. jeśli próba samobójcza ma miejsce w szkole, wychowawca (nauczyciel, pracownik)
powiadamia o tym fakcie dyrekcję szkoły, a ta rodzica/opiekuna prawnego,
b. dyrektor szkoły, pedagog, psycholog szkolny oraz wychowawca dokonują oceny sytuacji
i przeprowadzają rozmowę wspierająca z uczniem i rodzicami oraz przekazują informacje
dotyczące pomocy psychologiczno – pedagogicznej,
c. jeśli próba samobójcza ma miejsce w domu, a rodzic poinformował o zajściu szkołę, dyrektor
szkoły, pedagog i psycholog szkolny przekazuje rodzicom informacje dotyczące pomocy
psychologiczno – pedagogicznej,
d. o próbie samobójczej dyrektor informuje Radę Pedagogiczną pod rygorem tajemnicy w celu
podjęcia wspólnych działań oraz obserwacji zachowania ucznia po jego powrocie do szkoły
przez wszystkich nauczycieli,
e. pedagog i psycholog planują dalsze działania mające na celu zapewnienie uczniowi
bezpieczeństwa w szkole, atmosfery życzliwości i wsparcia oraz przekazują rodzicom
informacje o możliwościach uzyskania pomocy psychologiczno-pedagogicznej poza szkołą.
E. Procedury postępowania w przypadku śmierci samobójczej ucznia
a. w przypadku śmierci ucznia w wyniku samobójstwa dyrektor szkoły informuje organ
prowadzący i nadzorujący szkołę o zaistniałej sytuacji,
b. pedagog i psycholog szkolny oraz wychowawcy udzielają pomocy psychologiczno pedagogicznej innym uczniom szkoły,
c. wychowawcy klas przekazują wiadomość na forum swoich klas (należy unikać
przekazywania informacji na forum szkoły). Komunikat ogranicza się do absolutnego
minimum, unikając sensacyjnego rozgłosu. Nie wspominać ani nie opisywać metody
samobójstwa oraz miejsca, w którym je popełniono. Należy unikać gloryfikowania ucznia.
Należy położyć nacisk na żałobę po śmierci, cierpienie u ludzi z najbliższego otoczenia
(konsekwencje dla osób, które pozostały),
d. przekazanie informacji o dostępnej pomocy,
e. lista dostępnych placówek z aktualnymi adresami i numerami telefonów oraz telefonów
zaufania.
F. Procedura postępowania w przypadku uzyskania informacji, że dziecko jest ofiarą
przemocy
1. Nauczyciel
sporządza
notatkę
służbową
i
przekazuje
informację
wychowawcy
klasy/(pedagogowi szkolnemu, dyrektorowi szkoły),
2. Pedagog szkolny wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów), przekazuje im
uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami i uczniem w obecności
wychowawcy,
3. Pedagog szkolny sporządza opis sytuacji szkolnej i rodzinnej dziecka na podstawie rozmów
z uczniem, nauczycielami, wychowawcą i rodzicami oraz plan pomocy dziecku, który
uwzględnia sposoby zapewnienia dziecku bezpieczeństwa oraz opis wsparcia, jakie szkoła
może zaoferować dziecku,
4. Przygotowuje informację o placówkach pomocy dziecku, jeśli jest taka potrzeba. Ofertę
placówek przekazuje rodzicom/prawnemu opiekunowi,
5. Ustala z rodzicami/prawnymi opiekunami plan pomocy dziecku poprzez określenie sposobu
zapewnienia bezpieczeństwa dziecku i zobowiązuje do skonsultowania dziecka i rodziny
przez psychologa,
6. Opracowuje i ustala harmonogram kontaktów z osobami i instytucjami wspierającymi
rodzinę w sytuacji przemocy wobec dziecka,
7. Informuje rodziców/prawnych opiekunów o prawnych konsekwencjach stosowania
przemocy wobec dziecka i obowiązku szkoły zgłoszenia do prokuratury i sądu rodzinnego
i nieletnich przypadków przemocy wobec małoletniego,
8. Pedagog szkolny informuje o swoich działaniach dyrektora szkoły,
9. Dyrektor szkoły składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury i/lub
wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rodzinnego i nieletnich w każdej sytuacji, kiedy
dziecko jest ofiarą przestępstwa,
10. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub odmawiają podjęcia działań proponowanych przez
szkołę, dyrektor szkoły niezwłocznie składa zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia
przestępstwa do prokuratury lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rodzinnego
i nieletnich,
11. Dyrektor powiadamia GOPS, Zespół Interdyscyplinarny działający na terenie gminy zgodnie
z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy, w razie konieczności właściwych pracowników
socjalnych,
12. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji.
G. Procedura postępowania w przypadku używania sprzętów nagrywających i telefonów
komórkowych podczas trwania zajęć edukacyjnych
1. Nauczyciel po zaobserwowaniu zdarzenia dokonuje wpisu do zeszytu obserwacji oraz
przekazuje sprzęt nagrywający lub telefon komórkowy (po uprzednim wyłączeniu)
wychowawcy lub dyrektorowi szkoły,
2. W przypadku powtarzania się zdarzenia zostają poinformowani rodzice, którzy odbierają
sprzęt nagrywający lub telefon komórkowy.
H. Procedura postępowania nauczycieli w przypadku uzyskania informacji, że uczeń
który, nie ukończył 18 lat, używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia
się w stan odurzenia, uprawia nierząd, bądź przejawia inne zachowania świadczące
o demoralizacji
1. Nauczyciel przekazuje uzyskaną informację wychowawcy klasy,
2. Wychowawca informuje o fakcie pedagoga/psychologa szkolnego i dyrektora szkoły,
3. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im
uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz z uczniem, w ich obecności.
W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego
postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku
interwencji profilaktycznej może zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do
specjalistycznej placówki i udział dziecka w programie terapeutycznym,
4. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych
źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, dyrektor szkoły
pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję (specjalistę ds.
nieletnich),
5. Podobnie, w sytuacji gdy, szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań
wychowawczych, (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania z pedagogiem,
psychologiem, itp.) a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor
szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji
tych instytucji,
6. Jeżeli zachowania świadczące o demoralizacji przejawia uczeń który ukończył 18 lat, a nie
jest to udział w działalności grup przestępczych czy popełnienie przestępstwa, to
postępowanie nauczyciela powinno być określone przez wewnętrzny regulamin szkoły,
7. W przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez ucznia, który ukończył 17 lat,
przestępstwa ściganego z urzędu lub jego udział w działalności grup przestępczych, zgodnie
z art. 304 § 2 kodeksu postępowania karnego, dyrektor szkoły jako przedstawiciel instytucji
jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub policję.
I. Procedura postępowania nauczycieli w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na
terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków
1. Nauczyciel powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy.
2. Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go
samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie.
3. Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie udzielenie
pomocy medycznej.
4. Zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów, których zobowiązuje
do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice/opiekunowie odmówią
odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole, czy przewiezieniu do placówki służby
zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariuszom policji – decyduje lekarz, po
ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły/placówki.
5. Jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat) znajduje się pod
wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor szkoły ma obowiązek
powiadomienia o tym policji (specjalisty ds. nieletnich) lub sądu rodzinnego.
6. Spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia, który ukończył 18 lat, stanowi
wykroczenie z art.43 ust.1 Ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu
w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić policję.
Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji.
J. Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły
substancję przypominającą narkotyk
1. Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem do niej
osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje
(o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do kogo znaleziona
substancja należy,
2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły, wzywa policję,
3. Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje
informacje dotyczące szczegółów zdarzenia.
K. Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada
przy sobie substancję przypominającą narkotyk
1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, pedagog, dyrektor, itp.) ma prawo żądać,
aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we
własnej odzieży), ew. innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku
z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności
przeszukania odzieży ani teczki ucznia – jest to czynność zastrzeżona tylko dla policji,
2. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły oraz rodziców /opiekunów ucznia
i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa,
3. W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi substancji
i pokazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież
i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do
ekspertyzy.
4. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel po odpowiednim zabezpieczeniu,
zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ja do jednostki policji. Wcześniej próbuje ustalić
w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje,
sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami.
L. Procedura w sytuacji używania „dopalaczy” na terenie szkoły
W przypadku stwierdzenia, że w szkole znajduje się osoba podejrzana o spożycie dopalaczy
nauczyciel stwierdzający powinien:
1. Powiadomić w następującej kolejności:
· wychowawcę
· pedagoga
· psychologa szkolnego, pielęgniarkę
· przedstawicieli dyrekcji.
2. Wychowawca lub inny powiadomiony pracownik szkoły wzywa natychmiast rodziców (lub
opiekuna prawnego).
3. Uczeń nie przebywa na lekcji wśród pozostałych uczniów, znajduje się pod opieką
powiadomionego pracownika szkoły w gabinecie:
· pedagoga
· pielęgniarki
· innego pracownika pedagogicznego.
4. Jeżeli nie ma możliwości wezwania rodziców (lub prawnego opiekuna), a zachodzi
podejrzenie że uczeń zażył dopalacze, za zgodą dyrektora szkoły powiadomić Pogotowie
Ratunkowe (999 lub 112).
· w trakcie załatwiania sprawy należy przez cały czas ponawiać próby skontaktowania się
z opiekunami ucznia,
· ucznia w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem narkotyków ma prawo odebrać ze szkoły
opiekun prawny; gdy nie jest możliwy kontakt z rodzicami, w sytuacji zagrożenia zdrowia
i życia dziecka - dziecko powinno oddać się pod opiekę służb medycznych (Pogotowia
Ratunkowego),
· członek
Rady
Pedagogicznej
prowadzący
zdarzenie
w
przypadku
trudności
ze skontaktowaniem się z rodziną przypuszczając, że w domu ucznia znajduje się osoba
mogąca odpowiadać za ucznia – powiadamia tą osobę o zaistniałej sytuacji,
· w każdym z powyższych przypadków należy sporządzić notatkę o przekazaniu ucznia pod
opiekę osoby dorosłej.
Ł. Procedura postępowania wobec ucznia – sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa
1. Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły,
2. Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia,
3. Przekazanie sprawcy (o ile jest i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi szkoły lub
pedagogowi szkolnemu pod opiekę,
4. Powiadomienie rodziców ucznia – sprawcy,
5. Niezwłoczne powiadomienie policji w przypadku gdy sprawa jest poważna (rozbój,
uszkodzenie ciała, itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu
znana,
6. Zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa lub przedmiotów pochodzących
z przestępstwa i przekazanie ich policji (np. sprawca rozboju na terenie szkoły używa noża
i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot pochodzący z kradzieży),
7. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych
niebezpiecznych
substancji
lub
przedmiotów,
należy
zapewnić
bezpieczeństwo
przebywającym na terenie szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych
przedmiotów i wezwać policję – tel. 997 lub 112.
W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez ucznia, który nie ukończył 17 lat
należy zawiadomić policję lub sąd rodzinny, a w przypadku popełnienia przestępstwa przez
ucznia, który ukończył 17 rok życia prokuratora lub policję (art.4 Upn i art. 304 KPK).
M. Procedura
postępowania nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu
karalnego
1. Udzielenie pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnienie jej udzielenia poprzez
wezwanie lekarza w przypadku kiedy ofiara doznała obrażeń,
2. Niezwłocznie powiadomienie dyrektora szkoły,
3. Powiadomienie rodziców ucznia,
4. Niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego
zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków
zdarzenia,
5. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych
niebezpiecznych
substancji
lub
przedmiotów,
należy
zapewnić
bezpieczeństwo
przebywającym na terenie szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych
przedmiotów i wezwać policję – tel. 997 lub 112.
W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez ucznia, który nie ukończył 17 lat
należy zawiadomić policję lub sąd rodzinny, a w przypadku popełnienia przestępstwa przez
ucznia, który ukończył 17 rok życia prokuratora lub policję (art.4 Upn i art. 304 KPK).
N. Procedura postępowania w przypadku agresywnego zachowania się ucznia wobec
innych uczniów, nauczycieli, pracowników szkoły.
1. Nauczyciel przerywa agresywne zachowanie ucznia (grupy uczniów), nie pozostawia go
(ich) samych, stara się go (ich) odizolować i zapewnić mu (im) bezpieczeństwo,
2. Natychmiast informuje wychowawcę klasy lub pedagoga szkolnego o zdarzeniu,
3. Wychowawca lub pedagog szkolny przeprowadza rozmowę z uczniem/uczniami na temat
zdarzenia,
sporządza
notatkę
(opis
zdarzenia,
osoby
uczestniczące,
sprawca,
poszkodowany),
4. Wychowawca tego samego lub następnego dnia informuje telefonicznie lub bezpośrednio
rodziców (opiekunów prawnych) ucznia/uczniów, uczestników zdarzenia o zaistniałej
sytuacji (odnotowuje ten fakt w dzienniku w ciągu 24 godzin od zajścia),
5. W przypadku powtarzania się sytuacji wychowawca zgłasza ten fakt do pedagoga
szkolnego oraz powiadamia dyrektora szkoły o przypadkach szczególnie drastycznych
zachowań agresywnych (stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia),
6. Wychowawca w porozumieniu z dyrektorem szkoły stosuje wobec ucznia/uczniów kary
określone w Statucie Szkoły.
O. Procedura postępowania w sytuacji kiedy nauczyciel jest ofiarą przemocy.
(znieważenie nauczyciela, upokorzenie)
1. Ujawnienie sytuacji dla dobra swojego i ofiary (ujawnienie agresji uczniów zanim
nauczyciel wróci na lekcję do tej samej klasy, w przeciwnym razie nastąpi kolejny atak
przemocy),
2. Rozmowy pokrzywdzonego nauczyciela z innym nauczycielem, pedagogiem, dyrekcją
(rozmowy o faktach zdarzenia),
3. Rozmowy razem z dyrektorem, z każdym sprawcą przemocy (jakie były przyczyny
i motywy ich zachowania),
4. Poinformowanie i wezwanie rodziców,
5. Ukaranie sprawców zgodnie z obowiązującymi w szkole regułami,
6. Podpisanie zobowiązań z uczniami - sprawcami agresji o nie używaniu przemocy
(zawarcie kontraktu), kary za łamanie zobowiązania przez ucznia,
7. Jeśli została naruszona godność nauczyciela, zostało złamane prawo - wezwanie policji
(spisanie relacji poszkodowanego i świadków).