Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Nauki o rodzinie A

Załącznik nr 69
Standardy kształcenia dla kierunku studiów:
Nauki o rodzinie
A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
I. WYMAGANIA OGÓLNE
Studia pierwszego stopnia trwają nie krócej niŜ 6 semestrów. Liczba godzin zajęć nie
powinna być mniejsza niŜ 1800. Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System)
nie powinna być mniejsza niŜ 180.
II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA
Absolwent powinien posiadać wiedzą interdyscyplinarną obejmującą zagadnienia
małŜeństwa i rodziny oraz wiedzę z obszaru nauk: psychologiczno-pedagogicznych,
socjologiczno-prawnych, biomedycznych i filozoficzno-teologicznych. Absolwent powinien
umieć refleksyjnie spojrzeć na swoje predyspozycje do wykonywania zawodu. Powinien znać
język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego
Rady Europy oraz umieć posługiwać się słownictwem specjalistycznym z zakresu nauk o
rodzinie. Absolwent powinien być przygotowany do pracy w charakterze: specjalisty do
spraw rodziny; pracownika socjalnego; pracownika poradni małŜeńskich i rodzinnych
(doradcy, konsultanta); pracownika wymiaru sprawiedliwości oraz nauczyciela (w
szkolnictwie) w zakresie przygotowania dzieci i młodzieŜy do Ŝycia małŜeńskiego i
rodzinnego (po ukończeniu specjalności nauczycielskiej – zgodnie ze standardami kształcenia
przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela). Absolwent powinien być
przygotowany do pracy w: placówkach oświatowo-wychowawczych, rodzinnych poradniach
specjalistycznych, placówkach opiekuńczo-rehabilitacyjnych, agendach słuŜb socjalnych,
placówkach pomocy społecznej, placówkach słuŜby zdrowia, agendach samorządowych oraz
instytucjach profilaktyki społecznej. Powinien być przygotowany do udzielania pomocy
osobom niepełnosprawnym, a takŜe przewlekle i nieuleczalnie chorym oraz członkom ich
rodzin. Absolwent powinien być przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia
(magisterskich).
III. RAMOWE TREŚCI KSZTAŁCENIA
III.1 GRUPY TREŚCI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH
B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH
Razem
godziny ECTS
150
20
360
49
510
69
III.2 SKŁADNIKI TREŚCI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA
LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA
LICZBA PUNKTÓW ECTS
A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH
Treści kształcenia w zakresie:
1. Filozofii i etyki
2. Psychologii
3. Socjologii
2. Pedagogiki
B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH
Treści kształcenia w zakresie:
1. Wiedzy o rodzinie w kontekście naukowym
2. Wiedzy o rodzinie w kontekście praktyki społecznej
godziny ECTS
150
20
60
30
30
30
360
49
III.3 WYSZCZEGÓLNIENIE TREŚCI I EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH
1. Kształcenie w zakresie filozofii i etyki
Treści kształcenia: Podstawowe pojęcia i zagadnienia filozofii. Główne kierunki i
orientacje filozoficzne na przestrzeni dziejów. Istota poznania, sposoby interpretacji
rzeczywistości. Zagadnienie prawdy. Filozoficzne i teologiczne rozumienie świata,
człowieka i Boga. Struktura, właściwości, przyczyny, analogie i normatywny wymiar
bytu. Kultura jako specyficzny sposób wyraŜania się ludzkiej natury. Filozoficzne ujęcie
nauczania i wychowania. Elementy filozofii przyrody oŜywionej. Etyka a inne nauki o
moralności. Personalistyczna norma moralności. Źródła moralności czynu ludzkiego.
Zagadnienia prawa naturalnego i sumienia. Godność i integralność osoby ludzkiej.
Moralny wymiar płciowości człowieka. Podstawowe zasady i normy bioetyczne.
Zjawiska kulturowe wobec rozwoju człowieka i rodziny.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia podstawowych pojęć
filozoficznych; krytycznej interpretacji rzeczywistości; rozumienia człowieka jako bytu
osobowego; filozoficznego pojmowania nauczania i wychowania; określania norm
postępowania; oceny zjawisk kulturowych; identyfikowania, analizowania i
rozwiązywania dylematów moralnych.
2. Kształcenie w zakresie psychologii
Treści kształcenia: Psychologia jako nauka o człowieku. Główne nurty w psychologii.
Biologiczne podstawy psychiki człowieka. Pojęcie procesów psychicznych. Procesy
poznawcze w kategoriach odbioru i przetwarzania informacji. Percepcja, myślenie i
rozwiązywanie problemów. Pamięć. Uczenie się – elementarne i złoŜone formy uczenia
się. Emocje. Motywacje. Osobowość – podstawowe koncepcje, struktura osobowości.
RóŜnice indywidualne – inteligencja, temperament, styl poznawczy. Poznawanie innych i
samego siebie. Psychologiczne i biologiczne ujęcie rozwoju człowieka.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia róŜnych nurtów psychologii i
koncepcji człowieka; studiowania i analizowania literatury psychologicznej;
identyfikowania procesów psychicznych i mechanizmów funkcjonowania człowieka;
wykorzystywania wiedzy z zakresu psychologii w edukacji; posługiwania się metodami
poznawania nauczanych; samopoznania i samodoskonalenia; określania róŜnic
indywidualnych i wynikających z nich implikacji dla wychowania i kształcenia.
2
3. Kształcenie w zakresie socjologii
Treści kształcenia: Geneza, istota i rozwój socjologii. Teorie socjologiczne. Teorie
wpływu społecznego. Elementy oraz rodzaje struktur społecznych – ich znaczenie w Ŝyciu
społecznym jednostek. Środowisko społeczne – kręgi społeczne, wspólnoty, społeczności
lokalne. Grupy społeczne, grupy przynaleŜności i grupy odniesienia – struktura grup,
układ ról. Teoria roli społecznej. Interakcje społeczne – symboliczna natura ludzkich
interakcji, klasyfikacja podczas interakcji, interakcje z grupami odniesienia i
nieobecnymi. Konflikty społeczne i sposoby ich rozwiązywania.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: dostrzegania, analizowania i
interpretowania róŜnych zjawisk społecznych; wykorzystywania wiedzy socjologicznej
oraz procedur badawczych do diagnozowania i wyjaśniania problemów pedagogicznych.
4. Kształcenie w zakresie pedagogiki
Treści kształcenia: Wychowanie a Ŝycie społeczne. Geneza wychowania. Wychowanie w
róŜnych kulturach i w róŜnych organizacjach (porządkach) Ŝycia społecznego.
Wychowanie a rozwój. Funkcje wychowania. Problematyczność wychowania –
konsekwencje. Wychowanie jako czynność techniczna, jako działanie komunikacyjne
oraz jako element kulturowy. Instytucje edukacyjne. Relacje między sposobem
uprawiania pedagogiki a rozumieniem wychowania. Geneza i struktura wiedzy
pedagogicznej. Społeczno-kulturowe uwarunkowania wiedzy pedagogicznej. Związki
pedagogiki z innymi dziedzinami wiedzy. RóŜnice między pedagogiką rozumianą jako
nauka i jako filozofia wychowania. Typowe pytania pedagogiczne. Struktura i style
myślenia pedagogicznego. Aporie pedagogiczne – przymus i swoboda w wychowaniu,
wychowanie jako urabianie i jako wspomaganie rozwoju, wychowanie adaptacyjne i
emancypacyjne, wychowanie a manipulacja. Dziecko jako podmiot wychowania.
Problemy wychowania, błędy wychowania, skuteczność wychowania, niepowodzenia
wychowawcze.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty nauki o wychowaniu;
rozumienia problemów współczesnej pedagogiki; rozumienia podstawowych kategorii
uŜywanych w badaniach nad edukacją i wychowaniem; analizy odmiennych koncepcji
wychowania; rekonstruowania załoŜeń oraz koncepcji wychowawczych; rozróŜniania
potocznej wiedzy o wychowaniu od wiedzy naukowej; identyfikowania moŜliwości i
ograniczeń procesów edukacji i wychowania; posługiwania się róŜnymi koncepcjami
wychowania w analizie i opisie rzeczywistości społecznej.
B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH
1. Kształcenie w zakresie wiedzy o rodzinie w kontekście naukowym
Treści kształcenia: Teorie osobowości. Postawy, potrzeby, motywacje, uczucia,
inteligencja człowieka. Mechanizmy obronne człowieka. Charakterystyka rozwoju
fizycznego, poznawczego, emocjonalnego, społecznego i moralnego w poszczególnych
okresach Ŝycia. Psychologia umierania i Ŝałoby. Problematyka więzi i relacji w rodzinie –
psychospołeczne uwarunkowania. Psychologiczna problematyka wyboru partnera do
małŜeństwa. Obraz siebie i obraz partnera do małŜeństwa. Znaczenie miłości i poŜycia
seksualnego w związku małŜeńskim. MałŜeństwo i rodzina w aspekcie systemowym.
Fazy cyklu Ŝycia małŜeńskiego i rodzinnego. Psychologiczne teorie rodziny. Atrakcyjność
interpersonalna. Psychologiczne aspekty przygotowania do małŜeństwa. Metody badań
psychologicznych – zastosowania w naukach o rodzinie. Rodzina jako podstawowe
środowisko Ŝycia człowieka. Funkcje rodziny. Role w rodzinie. Więzi między
pokoleniami w rodzinie. Modele rodziny i ich uwarunkowania. Sytuacja rodzin w okresie
przemian społeczno-gospodarczych i politycznych. Uwarunkowania wychowania i
socjalizacji. Przemiany współczesnych środowisk i instytucji wychowawczych.
3
Demograficzne aspekty funkcjonowania rodziny – struktura rodziny, proces jej powstania,
rozwoju (prokreacja), rozpadu i rekonstrukcji. Polityka społeczna państwa wobec rodziny.
Relacje między rodziną, społeczeństwem, państwem i Kościołem. Metody badań
społecznych – zastosowania w naukach o rodzinie. Analiza struktury i procesu
wychowania w rodzinie – rodzina jako środowisko wychowawcze, postawy rodzicielskie,
style wychowania, atmosfera wychowawcza w rodzinie, świadomość i kultura
wychowawcza rodziców, kultura duchowa i materialna rodziny. Instytucje wychowania i
ich współpraca z rodziną. Państwo, Kościół i instytucje pozarządowe wobec rodziny.
Metodologiczne aspekty badań nad procesami wychowania i kształcenia. Etapy rozwoju
biologicznego człowieka – specyfika w róŜnych okresach ontogenezy. Rozwój, funkcje i
zaburzenia organizmu człowieka. Płodność i odpowiedzialne rodzicielstwo. Fizjologia
uzaleŜnień. Higiena, profilaktyka i promocja zdrowia. Określenie i źródła prawa
rodzinnego – cywilnego i kanonicznego. Normy dotyczące przygotowania do małŜeństwa.
Przesłanki zawarcia małŜeństwa świeckiego, warunki zawarcia małŜeństwa kanonicznego.
Ustanie małŜeństwa – separacja, rozwód. MałŜeńskie ustroje majątkowe. Stosunki prawne
między rodzicami i dziećmi. Pojęcie, rodzaje i przesłanki przysposobienia. Opieka i
kuratela. Prawne aspekty opieki i pomocy rodzinie. MałŜeństwo i rodzina w róŜnych
religiach – szczególnie w tradycji judeochrześcijańskiej.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia biologicznych,
psychologiczno-pedagogicznych, socjologiczno-społecznych, prawnych i religijnych
uwarunkowań rozwoju, wychowania i funkcjonowania człowieka w małŜeństwie i
rodzinie; rozumienia wiedzy o funkcjonowaniu małŜeństwa i rodziny; rozpoznawania
płodności; rozumienia procesu przygotowania do Ŝycia w małŜeństwie i w rodzinie;
rozpoznawania zagroŜeń, zaburzeń i kryzysów w rozwoju człowieka; dostosowania
działań opiekuńczych, wychowawczych, profilaktycznych i resocjalizacyjnych do
zróŜnicowanych potrzeb człowieka; stosowania form instytucjonalnej pomocy
małŜeństwu i rodzinie; rozumienia i stosowania prawa w zakresie opieki i pomocy
rodzinie; diagnozowania, ewaluacji oraz opracowywania programów i projektów
działalności edukacyjnej, opiekuńczej i wychowawczej.
2. Kształcenie w zakresie wiedzy o rodzinie w kontekście praktyki społecznej
Treści kształcenia: Charakterystyka rodziny prawidłowo funkcjonującej i dysfunkcyjnej.
Warunki powodzenia Ŝycia rodzinnego. Przygotowanie do Ŝycia w rodzinie.
Charakterystyka systemów rodzinnych. Analiza zagroŜeń patologią w poszczególnych
fazach rozwojowych rodziny. Oddziaływania rodzicielskie a kryzysy Ŝycia rodzinnego.
Rodzina wobec problemu – uzaleŜnień, niepełnosprawności, bezrobocia, bezdomności,
migracji, ubóstwa, przemocy. Funkcjonowanie rodziny z chorym psychicznie. Rodziny
niepełne i zrekonstruowane. Rola rodziców, rodziny, grup rówieśniczych, grup wsparcia i
organizacji społecznych w osiąganiu przystosowania i rozwoju. Komunikacja w rodzinie.
Zasady komunikacji. Rola komunikacji w rozwiązywaniu konfliktów. Pojęcie, źródła,
rodzaje i etapy konfliktów. Strategie i metody rozwiązywania konfliktów. Zasady
komunikacji w poradnictwie małŜeńskim i rodzinnym. Budowanie kontaktu
interpersonalnego. Warunki pracy poradni. Pomoc małŜeństwu i rodzinie w
infrastrukturach świeckich i eklezjalnych. Definicja, pojęcie, cele i metody pracy
socjalnej. Problemy etyczne i zawodowe pracownika socjalnego. Instytucjonalne formy
pomocy społecznej. Ewaluacja pracy socjalnej. Rodzinny kontekst zdrowia i choroby.
Psychospołeczny wymiar zdrowia w rodzinie. Rozwiązywanie problemów osób chorych i
z niepełnosprawnością – pacjent jako osoba, wartość Ŝycia i sens troski o zdrowie,
znaczenie cierpienia i śmierci. Zadania rodziny, społeczeństwa i instytucji wobec chorych
i z niepełnosprawnością. Formy opieki nad chorymi w stanie terminalnym. Ruch
4
hospicyjny w Polsce i na świecie. Wolontariat hospicyjny. Infrastruktury opieki
paliatywnej i hospicyjnej.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: analizy struktury i funkcji rodziny;
rozpoznawania kryzysów w rodzinie; wspierania rodziny w sytuacjach trudnych;
rozumienia przyczyn i skutków psychopatologii w Ŝyciu rodzinnym; diagnozowania Ŝycia
rodzinnego; identyfikowania systemów wsparcia rodziny; diagnozowania i doradztwa w
sprawach stosowania ośrodków terapeutycznych; posługiwania się komunikatami
werbalnymi i niewerbalnymi w relacji interpersonalnej; identyfikowania sytuacji
konfliktowych i ich źródeł; rozwiązywania konfliktów; przyjmowania i udzielania
informacji zwrotnych; korzystania z metod pracy socjalnej; stawiania diagnozy społecznej
i socjalnej; opracowywania i oceny programów naprawczych; identyfikowania placówek
pomocy społecznej; identyfikowania problemów psychiczno-duchowych osób z
niepełnosprawnością oraz chorych i ich rodzin; analizy studium przypadków ludzi
chorych; prowadzenia rozmów z terminalnie chorymi i ich rodzinami; nawiązywania
kontaktu z instytucjami pomocy społecznej; udzielania wsparcia i aktywizowania osób
społecznie marginalizowanych i osób z niepełnosprawnością.
IV. PRAKTYKI
Praktyki powinny trwać nie krócej niŜ 4 tygodnie.
Zasady i formę odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadząca kształcenie.
V. INNE WYMAGANIA
1. Programy nauczania powinny przewidywać zajęcia z zakresu wychowania fizycznego
– w wymiarze 60 godzin, którym moŜna przypisać do 2 punktów ECTS; języków
obcych – w wymiarze 120 godzin, którym naleŜy przypisać 5 punktów ECTS;
technologii informacyjnej – w wymiarze 30 godzin, którym naleŜy przypisać 2 punkty
ECTS. Treści kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik
informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika
menedŜerska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i
przetwarzanie informacji – powinny stanowić co najmniej odpowiednio dobrany
podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego
Certyfikatu Umiejętności Komputerowych (ECDL – European Computer Driving
Licence).
2. Programy nauczania powinny obejmować treści poszerzające wiedzę ogólną w
wymiarze nie mniejszym niŜ 60 godzin, którym naleŜy przypisać nie mniej niŜ 3
punkty ECTS.
3. Programy nauczania powinny zawierać treści z zakresu ochrony własności
intelektualnej.
4. Przynajmniej 40% zajęć powinny stanowić seminaria, konwersatoria, ćwiczenia lub
warsztaty.
5. Za przygotowanie do egzaminu dyplomowego (w tym za przygotowanie pracy
dyplomowej, jeśli przewiduje ją program nauczania) student otrzymuje 10 punktów
ECTS.
5
B. STUDIA DRUGIEGO STOPNIA
I. WYMAGANIA OGÓLNE
Studia drugiego stopnia trwają nie krócej niŜ 4 semestry. Liczba godzin zajęć nie powinna
być mniejsza niŜ 800. Liczba punktów ECTS nie powinna być mniejsza niŜ 120.
II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA
Absolwent powinien dysponować zaawansowanym – w stosunku do studiów pierwszego
stopnia – przygotowaniem w zakresie nauk o rodzinie. Absolwent powinien posiadać
umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów w zakresie pomocy rodzinie.
Absolwent powinien móc samodzielnie wykonywać zadania jako wykwalifikowany
pracownik poradni małŜeńskich i rodzinnych (doradca), jako pracownik wymiaru
sprawiedliwości (kurator społeczny i rodzinny, mediator), specjalista do spraw rodziny
(familiolog), animator środowiska rodzinnego oraz pracownik socjalny. Absolwent powinien
być przygotowany do udzielania pomocy osobom niepełnosprawnym, osobom przewlekle i
nieuleczalnie chorym oraz ich rodzinom. Absolwent powinien być przygotowany do pracy w
szkolnictwie (w zakresie przygotowania dzieci i młodzieŜy do Ŝycia małŜeńskiego i
rodzinnego) – po ukończeniu specjalności nauczycielskiej (zgodnie ze standardami
kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela). Absolwent powinien
być przygotowany do pracy w: placówkach oświatowo-wychowawczych, rodzinnych
poradniach specjalistycznych, placówkach opiekuńczo-rehabilitacyjnych, agendach słuŜb
socjalnych, placówkach pomocy społecznej, placówkach słuŜby zdrowia i resocjalizacyjnych,
agendach samorządowych, instytucjach profilaktyki społecznej oraz instytucjach wymiaru
sprawiedliwości. Absolwent powinien być przygotowany do podejmowania wyzwań
badawczych oraz kontynuowania edukacji na studiach trzeciego stopnia (doktoranckich).
III. RAMOWE TREŚCI KSZTAŁCENIA
III.1 GRUPY TREŚCI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH
B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH
Razem
godziny
120
210
330
ECTS
16
28
44
III.2 SKŁADNIKI TREŚCI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA
LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA
LICZBA PUNKTÓW ECTS
6
A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH
Treści kształcenia w zakresie:
1. Logiki i metodologii badań nad rodziną
2. Antropologii
3. Bioetyki
B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH
Treści kształcenia w zakresie:
1. Pomocy małŜeństwu i rodzinie
2. Historyczno-kulturowych uwarunkowań
małŜeńsko-rodzinnego
3. Uwarunkowań prokreacji i zdrowia rodziny
godziny
120
ECTS
16
30
30
60
210
28
Ŝycia
III.3 WYSZCZEGÓLNIENIE TREŚCI I EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH
1. Kształcenie w zakresie logiki i metodologii badań nad rodziną
Treści kształcenia: Język jako narzędzie poznania i komunikacji. Definiowanie,
klasyfikacja i podział logiczny języka. Logika klasyczna. Rozmaitość i jedność nauk –
unifikacja a fragmentaryzacja, klasyfikacja nauk. Cechy poznania naukowego. Badania
ilościowe i jakościowe. Organizacja i etapy badań. Metody badawcze. Opracowanie i
interpretacja wyników badań. Metodologiczna specyfika badań nad małŜeństwem i
rodziną (system nauk o rodzinie). RóŜnorodne podejścia metodologiczne badań nad
rodziną. Narzędzia, techniki, metody i procedury badań. Strategie ilościowe i jakościowe.
Opracowywanie wyników badań. Wnioskowanie i formułowanie wniosków.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: wyraŜania myśli i wykonywania
czynności badawczych; wykorzystywania warsztatu badawczego; dokonywania oceny
poprawności metodologicznej badań; organizowania i realizowania badań nad
małŜeństwem i rodziną; konstruowania i stosowania narzędzi badawczych w zaleŜności
od potrzeb i celów; opracowywania materiału ilościowego i jakościowego oraz
formułowania zaleceń praktycznych.
2. Kształcenie w zakresie antropologii
Treści kształcenia: Przedmiot, nurty, cele i metody antropologii. Źródła antropologii
filozoficznej i teologicznej. Geneza człowieka. Struktura bytowa człowieka i sens jego
egzystencji. Człowiek i jego działanie. Człowiek wobec dobra i zła moralnego. Wolność i
rozumność osoby ludzkiej. Człowiek w relacji do drugiej osoby, świata i Boga. Rozwój
osobowy poprzez miłość i odpowiedzialność. Człowiek w rodzinie, narodzie,
społeczeństwie i kulturze.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: krytycznej oceny koncepcji
antropologicznych; identyfikowania załoŜeń antropologicznych w róŜnych teoriach i
koncepcjach występujących w naukach społecznych.
3. Kształcenie w zakresie bioetyki
Treści kształcenia: Istota i wartość Ŝycia. Zagadnienia bioetyczne związane z początkiem
i końcem Ŝycia – eksperymenty medyczne, ingerencje genetyczne, klonowanie człowieka,
zapłodnienie in vitro, aborcja, samobójstwo, eutanazja, kara śmierci, poświęcenie Ŝycia.
Ingerencje medyczne ukierunkowane na podtrzymanie zdrowia i Ŝycia oraz w celach
innych niŜ ratowanie Ŝycia i zdrowia. Elementy ekologii.
7
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: wykorzystywania wiedzy
antropologicznej w bioetyce; rozpoznawania, analizowania i argumentowania w sprawach
dylematów moralnych dotyczących ingerencji biomedycznych w Ŝycie i zdrowie
człowieka.
B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH
1. Kształcenie w zakresie pomocy małŜeństwu i rodzinie
Treści kształcenia: Koncepcje zdrowia psychicznego. Geneza zaburzeń rozwoju i
funkcjonowania człowieka. Norma i patologia w zachowaniu ludzkim. Systemy
klasyfikacji zaburzeń psychicznych. Reakcje nerwicowe, zespoły psychosomatyczne,
zaburzenia zachowania, zaburzenia psychotyczne. Zaburzenia emocjonalne, uzaleŜnienia,
samobójstwa, agresja, przemoc. Pojęcie, zadania i załoŜenia poradnictwa oraz terapii
małŜeńskiej i rodzinnej. Antropologiczne podstawy poradnictwa. Główne kierunki
poradnictwa i terapii. Poradnictwo oraz terapia małŜeńska i rodzinna. Poradnictwo
integralne, poradnictwo na poszczególnych etapach Ŝycia małŜeństwa i rodziny. Wybrane
obszary polityki społecznej – związki z sytuacją małŜeństwa i rodziny. Polityka
zdrowotna i edukacyjna. Etyczne aspekty polityki społecznej.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia aspektów psychologii
klinicznej i psychiatrii umoŜliwiających porozumienie i współpracę z psychologiem i
lekarzem; orientowania się w róŜnych koncepcjach dotyczących genezy i terapii zaburzeń
psychicznych; prowadzenia rozmów z osobami potrzebującymi wsparcia;
przygotowywania diagnozy i prognozy w procesie terapeutycznym; rozpoznawania
konfliktów i kryzysów; opracowywania strategii rozwiązywania kryzysów; organizowania
poradnictwa małŜeńsko-rodzinnego; wskazywania właściwych form prywatnej i
publicznej pomocy instytucjonalnej małŜeństwu i rodzinie.
2. Kształcenie w zakresie historyczno-kulturowych uwarunkowań Ŝycia
małŜeńsko-rodzinnego
Treści kształcenia: Struktura i funkcje rodziny w wymiarze historycznym. MałŜeństwo i
rodzina w tradycji judeochrześcijańskiej. Teologiczne i filozoficzne podstawy godności
osoby ludzkiej. Zasady miłości w relacjach międzyosobowych, w małŜeństwie i w
rodzinie. Pojęcie i funkcje obrzędowości rodzinnej. Skutki społeczne obrzędowości
rodzinnej. Obrzędowość rodzinna w kontekście Ŝycia religijnego i narodowego. Elementy
szczegółowej analizy demograficznej. Procesy demograficzne. Polityka ludnościowa –
aspekty etyczne. Struktura społeczna a bezpieczeństwo socjalne. Doktryny społeczne a
koncepcje polityki społecznej. Polityka prorodzinna.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia znaczenia wpływu
czynników kulturowych na Ŝycie małŜeńsko-rodzinne; rozumienia sakralnego wymiaru
małŜeństwa, godności osoby ludzkiej i miłości; diagnozowania współczesnych zagroŜeń
obrzędowości rodzinnej; promowania obrzędowości rodzinnej; rozumienia tendencji
występujących w zmianach ludnościowych; analizy danych demograficznych; rozumienia
procesów zachodzących w rodzinie na tle analizy danych demograficznych;
identyfikowania problemów społecznych, ich przyczyn i konsekwencji dla rodziny;
identyfikowania powiązań między doktrynami społecznymi a polityką prorodzinną.
1. Kształcenie w zakresie uwarunkowań prokreacji i zdrowia rodziny
Treści kształcenia: Genetyczne i środowiskowe czynniki ontogenezy człowieka.
Fizjologia aktu prokreacyjnego, początki Ŝycia ludzkiego, fazy rozwojowe dziecka w
okresie prenatalnym, ciąŜa, poród, połóg, pielęgnacja noworodka. Psychologiczne
uwarunkowania więzi między dzieckiem a rodzicami w okresie pre- i postnatalnym.
Uwarunkowania postaw prokreacyjnych – kulturowe, rodzinne, psychologiczne,
sytuacyjne, medyczne i etyczne. Ekologia i zagroŜenia prokreacji. Psychospołeczne
8
aspekty trudności w prokreacji. Psychospołeczne, etyczne i medyczne aspekty aborcji.
Diagnostyka prenatalna, poradnictwo genetyczne, urodzenie dziecka chorego i martwego.
Przyczyny, diagnozowanie i leczenie bezpłodności. Dojrzewanie psychoseksualne,
menopauza, andropauza. Seksualność człowieka – zaburzenia i współczesne zagroŜenia
identyfikacji płciowej. Instytucje wspomagające rodzinę z problemami Ŝycia seksualnego.
Fizjologia płodności. Charakterystyka, podział i rodzaje metod planowania rodziny.
Psychologiczne i etyczne aspekty róŜnych metod planowania poczęcia. Odpowiedzialne
rodzicielstwo. Diagnozowanie płodności kobiety. Technologie wspomagające
rozpoznawanie płodności. Metodyka naturalnego planowania rodziny (NPR).
Instytucjonalne formy nauczania metod planowania rodziny. Szkoła rodzenia.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia biologicznych praw
kierujących prokreacją; rozpoznawania czynników warunkujących płodność męŜczyzny i
kobiety; określania przyczyn trudności z poczęciem dziecka oraz wskazywania instytucji
pomocy; rozumienia problemów osób w okresie dojrzewania, menopauzy lub andropauzy;
rozpoznawania biomedycznych i psychospołecznych uwarunkowań zaburzeń
seksualnych; rozumienia metod planowania rodziny; kształtowania prawidłowych postaw
wobec prokreacji i Ŝycia człowieka; nauczania metody NPR; przygotowywania pomocy
dydaktycznych do pracy z rodzinami.
V. INNE WYMAGANIA
1. Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego
student otrzymuje 20 punktów ECTS.
9