program promocji zdrowia w gminie wieluń na lata 2005-2007

PROGRAM PROMOCJI ZDROWIA W GMINIE
WIELUŃ
NA LATA 2005-2007
Rozdział I
Postanowienia ogólne
Gmina Wieluń, na mocy Uchwały nr IX/66/03 Rady Miejskiej w Wieluniu z dnia 21 maja 2003 r.,
zgłosiła akces do Stowarzyszenia Zdrowych Miast Polskich. W poczet członków stowarzyszenia
została przyjęta uchwałą Walnego Zgromadzenia Stowarzyszenia Zdrowych Miast Polskich w dniu 6
lutego 2004 r. Stowarzyszenie to realizuje w Polsce program Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).
Jego celami są:
1. poprawa stanu środowiska naturalnego w gminach,
2. poprawa stanu zdrowia mieszkańców gmin,
3. wdraŜanie zasad i strategii polityki zdrowia w kraju, regionach i gminach,
4. aktywizowanie społeczności w gminach do wspólnego rozwiązywania problemów ochrony
środowiska i zdrowia,
5. rozwijanie i popieranie współpracy pomiędzy innymi miastami i sieciami krajowymi Zdrowych
Miast w kraju i na świecie,
Zgodnie ze statutem stowarzyszenia Burmistrz Wielunia, Zarządzeniem nr 137/03 z dnia 24
listopada 2003 r., powołał Lokalny Zespół Koordynacyjny oraz kierującego nim Lokalnego
Koordynatora. Zadaniem koordynatora i zespołu jest koordynacja działań róŜnych środowisk w
ramach szeroko rozumianej promocji zdrowia. W skład Lokalnego Zespołu Koordynacyjnego weszli
przedstawiciele róŜnych środowisk:
1. Magdalena Majkowska - przedstawiciel Urzędu Miejskiego
2. Tomasz Wolniaczyk
- przedstawiciel Urzędu Miejskiego – Lokalny Koordynator
3. Marek Sujka
- radny, przewodniczący Komisji Zdrowia
i Opieki Społecznej, przedstawiciel SP ZOZ
4. Bogumił Skrzypecki
- radny, przewodniczący GKRPA
5. Bogumiła Czerniak
- Dyrektor Gimnazjum Nr 1
6. Jolanta Chrobot-Suplicka
- Dyrektor Publicznego Przedszkola Nr 4
7. Andrzej Małolepszy
- przedstawiciel Komendy Powiatowej Policji
8. Leszek Pałyga
- nauczyciel w Szkole Podstawowej Nr 2,
przedstawiciel WKS
9. Anna Guzek
- Prezes Klubu „Kwadransowe Grubasy”
10. Ryszard Klaczyński
- Prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków
11. Małgorzata Komar
- Przedstawiciel Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Wieluniu.
W ramach tych obowiązków zespół opracował niniejszy program. Celami tego programu są:
1. wyznaczenie głównych priorytetów w promocji zdrowia na lata 2005-07,
2. koordynacja działań podejmowanych przez róŜne instytucje, stowarzyszenia w ramach
promocji zdrowia,
3. lepsze gospodarowanie środkami finansowymi na promocje zdrowia.
Przy opracowywaniu programu przyjęto dwa załoŜenia:
1. program ma obejmować szeroko rozumianą promocję zdrowia, łącznie z eliminowaniem
czynników negatywnych wpływających na zdrowie mieszkańców.
2. program obejmuje te dziedziny Ŝycia, na które Gmina ma realny wpływ.
Jako punkt wyjścia przyjęto te działania w zakresie promocji zdrowia, które juŜ były wdraŜane w
Gminie Wieluń w latach ubiegłych lub są w trakcie realizacji. Uzupełniono je o zdania przewidziane w
Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Wieluń na lata 2004-13 (zwanej dalej „Strategią”)
przyjętą Uchwałą Nr XVII/132/04 Rady Miejskiej w Wieluniu, z dnia 5.03.2004 r. w sprawie przyjęcia
Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Wieluń. Uwzględnione zostały takŜe kierunki
działań zawarte w Wojewódzkim Planie Zdrowotnym na 2005 r. oraz Gminnym Programie Ochrony
Środowiska. Program Promocji Zdrowia jest zgodny równieŜ z wytycznymi Stowarzyszenia Zdrowych
Miast Polskich.
Rozdział II
Priorytety
Przy opracowywaniu programu obrano następujące priorytety:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
profilaktyka zdrowotna,
profilaktyka i leczenie uzaleŜnień,
poprawa bezpieczeństwa,
ochrona środowiska,
zwiększenie aktywności fizycznej mieszkańców,
wyrównywanie szans,
edukacja prozdrowotna.
Ad 1. Profilaktyka zdrowotna.
W ramach tego kierunku wyodrębniono następujące działania:
a) Profilaktyka nowotworowa – programy badań przesiewowych.
Działanie to jest zgodne z Wojewódzkim Planem Zdrowotnym na rok 2005, który z racji na wysoki
wskaźnik zgonów z powodu chorób nowotworowych w województwie łódzkim zakłada profilaktyke
raka piersi, raka jelita grubego, raka gruczołu krokowego oraz raka szyjki macicy. Działanie to jest
takŜe zapisane w Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Wieluń na lata 2004-13.
b) Profilaktyka wad słuchu u uczniów I klas gimnazjów.
Działanie to jest zapisane w Strategii i jest konsekwencją dotychczasowych działań
podejmowanych w Gminie Wieluń.
c) Profilaktyka wad postawy wśród dzieci.
Działanie jest zapisane w Wojewódzkim Planie Zdrowotnym zakładającym prewencje chorób
cywilizacyjnych i w Strategii oraz jest konsekwencja dotychczasowych działań.
d) Opieka pielęgniarska w szkołach.
Działanie jest konsekwencją dotychczasowych działąń.
Ad 2. Profilaktyka i leczenie uzaleŜnień.
W ramach tego kierunku wyodrębniono następujące działania:
a) - zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej
- pomoc rodzinom z problemem alkoholowym
- działalność edukacyjna i informacyjna
- wspomaganie działalności instytucji i stowarzyszeń słuŜącej rozwiązywaniu
problemów alkoholowych
Działania te wynikają z załoŜeń Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych na rok 2004 i jest konsekwencja działań realizowanych w programach uchwalanych
w poprzednich latach.
b)
Utworzenie w Olewinie „Centrum Profilaktyki i Terapii”.
Działanie wynika z Strategii oraz GPPiRPA.
Oba kierunki działań są one takŜe zgodne z kierunkami Wojewódzkiego Planu Zdrowotnego
zakładającego zwiększenie dostępności do terapii osób uzaleŜnionych i rozwój ośrodków terapii
uzaleŜnień.
Ad 3. Poprawa bezpieczeństwa.
W ramach tego kierunku wyodrębniono następujące działania:
a) Zrealizowanie projektu monitoringu wizyjnego wybranych obszarów miasta.
b) Organizowanie świetlic środowiskowych dla dzieci i młodzieŜy zagroŜonych
patologiami.
c) Dofinansowanie organizacji i stowarzyszeń mających w celach statutowych
przeciwdziałanie patologii wśród młodzieŜy oraz współfinansowanie programu
alternatywnych form spędzania czasu dla młodzieŜy i dzieci, opracowanego przez
lokalne stowarzyszenia.
WyŜej wymienione działania wynikają ze Strategii, zakładającej przeciwdziałanie przestępczości i
patologii wśród dzieci i młodzieŜy.
d) Finansowanie ochotniczych straŜy poŜarnych oraz wspieranie Państwowej StraŜy
PoŜarnej i Policji.
Jest to konsekwencją dotychczasowych działań oraz wynika z ustawowych obowiązków gminy.
Ad 4. Ochrona środowiska.
W ramach tego kierunku wyodrębniono następujące działania:
a) Rozbudowa infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej Gminy oraz rozbudowa
oczyszczalni ścieków.
Działania wynikające z Strategii oraz Programu Ochrony Środowiska w Gminie Wieluń. Wynikają
z niedostatecznego skanalizowania i zwodociągowania obszarów wiejskich gminy co wpływa na
stopień dostępu do czystej wody pitnej mieszkańców gminy.
b) Poprawa stanu uciepłownienia Gminy, wykorzystanie alternatywnych źródeł energii w
Gminie.
Działanie wynikające ze strategii i POŚwGW. Mają na celu ograniczenie tzw. niskiej misji
zanieczyszczeń do atmosfery w związku z ogrzewaniem domów indywidualnymi źródłami ciepła.
c) Poprawa stanu gospodarki odpadami.
Działanie wynikające ze strategii i POŚwGW. WiąŜe się to z koniecznością budowy nowego lub
przebudowy istniejącego wysypiska śmieci oraz uregulowania problemu segregacji śmieci.
Wpłynie to czystość Gminy.
d) Współudział w budowie obwodnicy drogi nr 8.
Działanie wynikające ze strategii i POŚwGW. Ma to na celu ograniczenie emisji spalin oraz hałasu
w związku ze zwiększaniem się tranzytowego ruchu samochodowego, głównie samochodów
cięŜarowych.
e) Poprawa zagospodarowania terenów zielonych w mieście i na terenach wiejskich.
Działanie wynikające ze strategii i POŚwGW. WiąŜe się to z niskim udziałem powierzchni parków,
zieleńców w mieście oraz złym zagospodarowaniem tych terenów na obszarach wiejskich i
wiąŜącym się z tym brakiem dostatecznej ilości miejsc do rekreacji.
Ad 5. Zwiększenie aktywności fizycznej mieszkańców.
W ramach tego kierunku wyodrębniono następujące działania:
a) Inwestycje w infrastrukturę sportową.
Kontynuacja dotychczasowych działań.
b) Organizacja imprez kulturalnych, sportowych i rekreacyjno-rehabilitacyjnych oraz
dotacje dla klubów sportowych.
Kontynuacja dotychczasowych działań. Zgodne ze Strategią.
c) Budowa zbiornika retencyjnego Kurów-Brzoza.
Działanie wynikające ze Strategii.
d) Budowa ścieŜek rowerowych.
Działanie wynikające ze Strategii.
Cztery wyŜej wymienione działania wynikają równieŜ z Wojewódzkiego planu zdrowotnego,
zakładającego m.in. propagowanie aktywnego trybu Ŝycia.
Ad 6. Wyrównywanie szans.
W ramach tego kierunku wyodrębniono następujące działania:
a) Likwidowanie barier architektonicznych.
b) Likwidacja barier i integracja osób niepełnosprawnych z otoczeniem oraz dotowanie
stowarzyszeń, które mają w celach statutowych powyŜsze cele.
Oba działania wynikają ze Strategii oraz WPZ i wiąŜą się z usuwaniem skutków
niepełnosprawności.
c) DoŜywianie dzieci i dorosłych.
Działanie to jest kontynuacją dotychczasowych.
d) Tworzenie grup integracyjnych w szkołach i przedszkolach.
Kontynuacja dotychczasowego programu.
Ad 7. Edukacja prozdrowotna.
W ramach tego kierunku wyodrębniono następujące działania:
a) Udział placówek oświatowych w programie „Szkoła promująca zdrowie”.
Rozdział III
Sposób realizacji i źródła finansowania
Lp.
Zestawienie
priorytetów
Działanie
Instytucje/osoby
realizujace
Źródła
finansowania
1
Profilaktyka
zdrowotna
Profilaktyka
nowotworowa – program
badań przesiewowych
Profilaktyka wad słuchu
u uczniów I klas
gimnazjów
Profilaktyka wad
postawy wśród dzieci
Opieka pielęgniarska w
szkołach
Gminny program
przeciwdziałania
alkoholizmowi:
- zwiększenie
dostępności pomocy
terapeutycznej
- pomoc rodzinom z
problemem alkoholowym
- działalność edukacyjna
i informacyjna
- wspomaganie
działalności instytucji i
stowarzyszeń słuŜącej
rozwiązywaniu
problemów
alkoholowych
Placówka wybierana
rokrocznie w przetargu.
BudŜet Gminy
SP ZOZ w Wieluniu
BudŜet Gminy
SP ZOZ w Wieluniu
BudŜet Gminy
Firma posiadająca
umowę z NFZ
GKRPA, Stowarzyszenie
„Tratwa”,
Stowarzyszenie „Krąg”,
Stowarzyszenie
Świętego Jana
Chrzciciela,
Stowarzyszenie
„Wieluński Telefon
Zaufania”, Ogólnopolskie
Stowarzyszenie Liderów
Działań
Psychospołecznych,
ZHP, PKPS, PCK, UM
BudŜet Gminy
Utworzenie w Olewinie
„Centrum Profilaktyki i
Terapii”
Zrealizowanie projektu
monitoringu wizyjnego
wybranych obszarów
miasta
UM, M-GOPS
BudŜet Gminy
Urząd Miejski + firma
zewnętrzna
BudŜet
Gminy/wpłaty
lokalnych
przedsiębiorców
2
3
Profilaktyka
uzaleŜnień
Poprawa
bezpieczeństwa
BudŜet Gminy
/opłaty za
korzystanie z
zezwoleń na
sprzedaŜ alkoholu
4
5
6
Ochrona
środowiska
Zwiększenie
aktywności
fizycznej
mieszkańców
Wyrównywanie
szans
Organizowanie świetlic
środowiskowych dla
dzieci i młodzieŜy
zagroŜonych patologiami
Dofinansowanie
organizacji i
stowarzyszeń mających
w celach statutowych
przeciwdziałanie
patologii wśród
młodzieŜy oraz
współfinansowanie
programu
alternatywnych form
spędzania czasu dla
młodzieŜy i dzieci,
opracowanego przez
lokalne stowarzyszenia
Finansowanie
ochotniczych straŜy
poŜarnych oraz
wspieranie Państwowej
StraŜy PoŜarnej i Policji
Rozbudowa
infrastruktury
kanalizacyjnej i
wodociągowej Gminy
oraz rozbudowa
oczyszczalni ścieków
Poprawa stanu
uciepłownienia Gminy,
wykorzystanie
alternatywnych źródeł
energii w Gminie
Poprawa stanu
gospodarki odpadami
Współudział w budowie
obwodnicy drogi nr 8
Poprawa
zagospodarowania
terenów zielonych w
mieście i na terenach
wiejskich
Inwestycje w
infrastrukturę sportową
Organizacja imprez
kulturalnych, sportowych
i rekreacyjnorehabilitacyjnych oraz
dotacje dla klubów
sportowych
Budowa zbiornika
retencyjnego KurówBrzoza
Budowa ścieŜek
rowerowych
Likwidowanie barier
architektonicznych
UM, M-GOPS
BudŜet Gminy
UM, lokalne
stowarzyszenia
BudŜet Gminy
UM
BudŜet Gminy
UM
BudŜet
Gminy/środki
pozabudŜetowe
UM, Energetyka Cieplna
BudŜet Gminy
UM, Przedsiębiorstwo
Komunalne
UM
BudŜet Gminy
UM
BudŜet Gminy
UM
BudŜet Gminy
WOSiR, WDK, MiGBP,
kluby sportowe, Klub
Kwadransowych
Grubasów
BudŜet Gminy
UM
BudŜet
Gminy/środki
pozabudŜetowa
BudŜet Gminy
UM, współpraca z
gminami ościennymi i
Starostwem powiatowym
UM, Przedsiębiorstwo
Komunalne
BudŜet Gminy
BudŜet Gminy
7
Edukacja
prozdrowotna
Likwidacja barier i
integracja osób
niepełnosprawnych z
otoczeniem oraz
dotowanie
stowarzyszeń, które
mają w celach
statutowych powyŜsze
cele
DoŜywianie
dzieci
i
dorosłych.
Tworzenie grup
integracyjnych w
szkołach i przedszkolach
Udział placówek
oświatowych w
programie „Szkoła
promująca zdrowie”
UM, M-GOPS,
Stowarzyszenie
Diabetyków,
Stowarzyszenie „Tacy
Sami”, Polski Związek
Niewidomych
BudŜet
Gminy/budŜety
organizacji i
stowarzyszeń
UM, M-GOPS
BudŜet Gminy
Wytypowane
przedszkola i szkoły
BudŜet Gminy,
subwencja
oświatowa
BudŜety placówek
oświatowych
Placówki edukacyjne,
które przystąpiły do
programu