nr_5 (Page 1)

–11–
Witaminy
– zestawienie podstawowych informacji
…przygotowa∏a: Weronika
nazwa
witaminy
najwa˝niejszy wp∏yw
na funkcje organizmu
najbogatsze êród∏a
Witaminy rozpuszczalne w t∏uszczach:
A
D
E
K
• wzrost i ogólny rozwój organizmu • tworzenie koÊci • produkcja hormonów • widzenie (tak˝e nocne) • prawid∏owy rozwój i funkcjonowanie skóry • ochrona przed nowotworami i chorobami serca (przeciwutleniacz).
ryby morskie, tran, wàtroba: wo∏owa, wieprzowa, w´gorz,
˝ó∏tko jaj, mas∏o, oleje roÊlinne, szpinak, morele, sa∏ata, dynia, groszek zielony, boçwina, szczaw, marchew
• przemiany wapnia i fosforanów • w∏aÊciwa
mineralizacja koÊci
ryby morskie, tran, w´gorz, Êledê, szprot, makrela, ∏osoÊ, wàtroba: barania, ciel´ca, wieprzowa, wo∏owa, jaja, mas∏o, mas∏o roÊlinne, sery ˝ó∏te
• zapobieganie uszkodzeniu b∏on komórkowych przez procesy utleniania – tzw.
przeciwutleniacz • Ochrona przed rozwojem mia˝d˝ycy
soja, kie∏ki zbó˝, oleje roÊlinne: s∏onecznikowy i sojowy, jaja,
kasze: j´czmienna i gryczana, zbo˝a, orzechy, szparagi, tran,
mas∏o, mas∏o roÊlinne, kapusta czerwona i w∏oska, groszek
zielony, brukselka, fasola bia∏a, groch, p∏atki owsiane
• regulacja procesów krzepni´cia krwi i zapobieganie krwawieniom • utrzymywanie prawid∏owej struktury koÊci i gojenie z∏amaƒ
lucerna, szpinak, kapusta, kalarepa, marchew, pomidory,
groch, truskawki, ziemniaki, sery ˝ó∏te, ˝ó∏tka jaj kurzych, wàtroba
Witaminy rozpuszczalne w wodzie:
B1
• przemiany metaboliczne glukozy • funkcjonowanie w∏ókien uk∏adu nerwowego, serca i mi´Êni • produkcja krwinek czerwonych
dro˝d˝e, nie∏uskane ziarno pszenicy, p∏atki owsiane, mi´so
wieprzowe, wàtroba: wieprzowa, ciel´ca, jaja, ziemniaki,
orzechy, groch, fasola, pieczywo pe∏noziarniste
B2
• produkcja zwiàzków wysokoenergetycznych • w∏aÊciwe funkcjonowanie skóry i b∏on
Êluzowych
dro˝d˝e, wàtroba: ciel´ca, wieprzowa, mleko, p∏atki owsiane,
ca∏e ziarno pszenicy, szpinak, mi´so wieprzowe, jaja, marchew, chleb bia∏y, ser ˝ó∏ty, makrela
• metabolizm t∏uszczów, w´glowodanów
i bia∏ek • prawid∏owa budowa i funkcjonowanie skóry oraz w∏osów • ochrona przed
infekcjami
dro˝d˝e, wàtroba: wieprzowa, ciel´ca, jaja, nie∏uskane ziarno
pszenicy, p∏atki owsiane, pe∏noziarnisty chleb, chleb bia∏y,
mi´so: wieprzowe, wo∏owe, mleko, ziemniaki, szpinak, marchew, kapusta
• synteza i regulacja ponad 60 bia∏ek w organizmie • produkcja czerwonych i bia∏ych
komórek krwi
dro˝d˝e, nie∏uskane ziarno pszenicy, mi´so: wo∏owe, wieprzowe, chleb bia∏y, kapusta, p∏atki owsiane, mleko, marchew, ziemniaki, ryby
• tworzenie czerwonych komórek krwi • tworzenie materia∏u genetycznego (synteza DNA
i RNA) • prawid∏owe funkcjonowanie uk∏adu
nerwowego
wàtroba: wo∏owa, wieprzowa, nerki: wo∏owe, wieprzowe,
Êledê, makrela, ∏osoÊ, pstràg, mózg: ciel´cy wieprzowy, ozór
wo∏owy, flàdra, dorsz, wo∏owina, baranina, ciel´cina, ˝ó∏tko
jaja kurzego, sery ˝ó∏te
• procesy utleniania i redukcji w organizmie
• regulacja poziomu cukru we krwi • regulacja przep∏ywu krwi w naczyniach krwionoÊnych • regulacja poziomu cholesterolu
dro˝d˝e, wàtroba: wieprzowa, ciel´ca, mi´so: wo∏owe, wieprzowe, nie∏uskane ziarno pszenicy, chleb: bia∏y, pe∏noziarnisty, marchew, groszek szpinak, jab∏ka, kapusta, pomaraƒcze,
ziemniaki, makrela
• zmniejszanie szkodliwego dzia∏ania procesów utleniajàcych – tzw. przeciwutleniacz
• produkcja kolagenu i podstawowych bia∏ek w ca∏ym organizmie (koÊci, chrzàstki,
Êci´gna, wi´zad∏a) • zwi´kszanie wydajnoÊci uk∏adu odpornoÊciowego • przyspieszanie gojenia ran
ró˝a: cukrowa, dzika, porzeczka: czarna, bia∏a, czerwona,
agrest, grejpfrut, cytryna, pomaraƒcz, malina, truskawka, rabarbar, bób, kapusta, kalafior, szczypior, pory cebula, groszek
zielony, ziemniaki, pomidory, rzepa, kapusta czerwona, kapusta w∏oska, chrzan, rzodkiewka, brukselka, broku∏y
B5
b6
b12
PP
c