Pobierz PDF - Wydawnictwo UMCS

Spis treści
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Rozdział I
Konferencja Kościołów Europejskich jako regionalna organizacja ekumeniczna . . . . 19
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
1.1. Religia chrześcijańska w Europie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
1.2. Rozwój ruchu ekumenicznego w Europie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
1.2.1.Protestanckie i anglikańskie inicjatywy ekumeniczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
1.2.2.Kościół rzymskokatolicki wobec ruchu ekumenicznego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
1.3. Geneza i rozwój Konferencji Kościołów Europejskich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
1.4. Organizacja Konferencji Kościołów Europejskich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
1.4.1.Rozwiązania organizacyjne według konstytucji z 1964 roku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
1.4.2.Rozwiązania organizacyjne według konstytucji z 1992 roku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
1.4.3.Rozwiązania organizacyjne według konstytucji z 2013 roku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
1.5. Struktura członkowska Konferencji Kościołów Europejskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Rozdział II
Integracja europejska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
2.1. Pojęcie oraz istota integracji europejskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
2.1.1.Definiowanie integracji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
2.1.2. Formy i modele integracji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
2.1.3. Teorie integracji europejskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
2.1.4. Integracja a suwerenność państwa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
2.2. Uwarunkowania integracji europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
2.3. Historia jednoczenia się Europy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
2.4. Rozwój integracji europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
2.5. Chrześcijańska koncepcja integracji europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
6
Spis treści
Rozdział III
Deklaracja zasad integracji europejskiej w ujęciu Konferencji
Kościołów Europejskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
3.1. Rozwój dialogu międzywyznaniowego i międzyreligijnego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
3.1.1. Współpraca z Kościołem rzymskokatolickim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139
3.1.2. Dialog z islamem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
3.1.3. Dialog z judaizmem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
3.2. Wymiar aksjologiczny integracji europejskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
3.3. Prawa człowieka i ich ochrona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
3.4. Problemy ekologiczne i zrównoważony rozwój . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
Rozdział IV
Konferencja Kościołów Europejskich wobec integracji europejskiej
w latach 1964–1991. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
4.1. Przemiany polityczne i społeczne w Europie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
4.1.1. Zimna wojna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
4.1.2. Wyzwania społeczne i rola Kościołów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
4.2. Pojednanie państw jako przesłanka integracji europejskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187
4.2.1. Konflikt w Irlandii Północnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191
4.2.2. Konflikt cypryjski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
4.2.3. Porozumienie między RFN i ZSRR oraz RFN i PRL. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195
4.3. Problematyka bezpieczeństwa i współpracy w Europie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197
4.4. Wymiar gospodarczy i społeczny integracji europejskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
Rozdział V
Konferencja Kościołów Europejskich wobec integracji europejskiej
w latach 1992–2013. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213
5.1. Polityka wyznaniowa Unii Europejskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
5.1.1. Status prawny Kościołów i związków wyznaniowych w Unii Europejskiej. . . . . . . . . . . 214
5.1.2. Modele relacji państwo–Kościół w państwach członkowskich Unii Europejskiej. . . . . 218
5.2. Konferencja Kościołów Europejskich wobec aktów prawnych Unii Europejskiej. . . . . . . . . . . 221
5.3. Akcesja nowych państw członkowskich do Unii Europejskiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238
5.4. Wymiar ekonomiczny i społeczny integracji europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249
Spis rysunków i tabel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
Indeks osobowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275