plan odnowy miejscowości krasne w gminie krasne na lata 2009
Transkrypt
plan odnowy miejscowości krasne w gminie krasne na lata 2009
Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI KRASNE W GMINIE KRASNE NA LATA 2009 – 2017 Krasne 2009 1 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 RADA SOŁECKA, RADA GMINY I WÓJT GMINY KRASNE PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI KRASNE W GMINIE KRASNE NA LATA 2009 – 2017 Załącznik do Uchwały zebrania wiejskiego w Krasnem Nr 1 /09 z dnia 03.03.2009r Załącznik do Uchwały Rady Gminy w Krasnem Nr II/9/2009 z dnia 27 marca 2009r. Opracował: Grzegorz Małkowski 2 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 SPIS TREŚCI Wstęp Wprowadzenie 1. Diagnoza stanu istniejącego 1.1. Położenie administracyjno – geograficzne 1.2. Z kart historii miejscowości Krasne 2. Turystyka i zabytki 2.1.Turystyka 2.2. Główne zabytki 3. Sfera społeczna 4. Rynek pracy 5. Strefa gospodarcza gminy Krasne 5.1. Rolnictwo 5.2. Działalność pozarolnicza 5.3. Klimat 5.4. Gleby i surowce mineralne 5.5. Stosunki wodne 5.5. Zasoby leśne 5.7. Infrastruktura wodno kanalizacyjna 5.8 Gospodarka odpadami 5.9. Infrastruktura dostaw gazu 5.10. Infrastruktura zaopatrzenia w ciepło 5.11. Infrastruktura zaopatrzenia w energię elektryczną 6. Edukacja dzieci i młodzieży w gminie Krasne 6.1. Dzieci w placówkach oświatowych na terenie gminy Krasne 7. Warunki i jakość życia mieszkańców 7.1. Pomoc społeczna 7.2. Bezpieczeństwo 8. Kultura fizyczna 9. Analiza zasobów miejscowości Krasne 10. Analiza SWOT miejscowości Krasne 10.1. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości Krasne 10.2. Czynniki wewnętrzne 10.2.1. Mocne strony 10.2.2. Słabe strony 10.3. Czynniki zewnętrzne 10.3.1. Szanse 10.3.2. Zagrożenia 11. Plan działania 12. Odbiorcy projektu 13. Przewidywane do realizacji przedsięwzięcia 14. Harmonogram realizacji projektu 15. Wdrażanie i monitorowanie planu 16. Podsumowanie 4 5 6 6 8 10 10 11 12 13 14 14 15 16 16 17 18 18 18 19 19 19 20 20 21 21 23 25 26 28 28 28 28 29 29 29 30 30 32 32 33 34 34 3 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 WSTĘP Plan rozwoju miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie tego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach SPO „Restrukturyzacja i Modernizacja Wsi oraz Rozwój Obszarów Wiejskich” działanie 2.3 „Odnowa Wsi oraz Zachowanie dziedzictwa kulturowego” jak również stanowić będzie wytyczne dla władz Gminy Krasne przy opracowywaniu kierunków rozwoju miejscowości. Celem działania 2.3 „Odnowa Wsi oraz Zachowanie dziedzictwa kulturowego” jest podniesienie standardów życia i pracy na wsi, podniesienie atrakcyjności turystycznej, wzrost atrakcyjności inwestycyjnej, zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych, rozwój tożsamości społeczności wiejskiej i zachowanie dziedzictwa kulturowego. W ramach działania pomocą finansową zostaną objęte projekty dotyczące np.: 1. realizacji inwestycji w zakresie modernizacji i wyposażenia obiektów pełniących funkcje kulturalne, rekreacyjne i sportowe, 2. odnowy obiektów zabytkowych charakterystycznych dla tradycji budownictwa wiejskiego regionu i ich adaptacji na cele publiczne, 3. modernizacji przestrzeni publicznej na wsi, 4. publicznej infrastruktury przyczyniającej się do rozwoju funkcji turystycznych wsi oraz działania związane z promocją regionu. Istotny element tego działania stanowi pobudzenie aktywności środowisk lokalnych i stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną, kulturową i przyrodniczą. Krasne Obszarem realizacji Planu Rozwoju miejscowości Krasne jest obszar tej miejscowości, a czas jego realizacji obejmuje lata 2009 – 2013. Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być dopisywane nowe zadania, a także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od uruchomienia i dostępu do funduszy UE. 4 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 WPROWADZENIE Uwarunkowania Planu Odnowy Miejscowości polegają na tym, że ma on zdecentralizowany, lokalny charakter, obejmuje ograniczony teren jednej miejscowości i przygotowywany jest (przy udziale przedstawicieli gminy) z inicjatywy i przez mieszkańców miejscowości. Specyfika planu polega na tym, że jest on ukierunkowany na zagadnienia cywilizacyjno-kulturowe, koncentruje się na prostych, lokalnych przedsięwzięciach, które prowadzić mają do poprawy standardu i jakości życia mieszkańców. Ma mniej pro-gospodarczy, a bardziej pro-społeczny i prokulturowy charakter. I dzięki temu może stanowić doskonałe uzupełnienie strategii rozwoju całej gminy, która zazwyczaj koncentruje się na zagadnieniach infrastrukturalnych i gospodarczych. Celem planu jest podtrzymanie lub odtworzenie atrakcyjności wsi jako miejsca zamieszkania i zaplanowanie oraz przeprowadzenie tego w sposób dostępny, oczekiwany i popierany oraz wykonalny dla lokalnej społeczności. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszej sytuacji, gdy miasta oferują konkurencyjną alternatywę zamieszkania, a rolnictwo traci swą atrakcyjność jako źródło utrzymania, co prowadzi m.in. do migracji młodych ludzi, szczególnie tych lepiej wykształconych ze wsi do miasta. Idea odnowy wsi wyrasta z przekonania, że odnowiona, doinwestowana i ożywiona kulturowo wieś odzyska swoją atrakcyjność jako miejsce zamieszkania, zapewni swoim mieszkańcom godziwy standard i jakość życia oraz zdoła zatrzymać młodzież na miejscu. Nie jako „mini-miasto”, wysoko zurbanizowana i konkurująca z ośrodkami miejskimi bogactwem oferty, ale właśnie jako „nowa wieś”, nowoczesna, lecz ceniąca i zachowująca swój wiejski charakter i kulturową specyfikę. Plan Odnowy ma więc charakter „planu małych kroków”, ale w kierunku wielkich celów. Małych kroków, które podejmowane przez mieszkańców przy finansowym i organizacyjnym wsparciu gminy doprowadzić mają do trwałej poprawy miejscowych warunków życia. Korzyści wynikające z posiadania Planu Odnowy: 1. Plan umożliwia efektywne gospodarowanie zasobami takimi, jak środowisko, ludzie, infrastruktura i środki finansowe. 5 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 2. zapisanie tego procesu w formie dokumentu umożliwia stałą ocenę postępów i korygowanie błędów przez wszystkich członków społeczności lokalnej. 3. dokument umożliwia zaangażowanie władz lokalnych oraz mieszkańców w planowanie swojej przyszłości. Uwzględnienie różnych opinii, pomysłów i koncepcji często wymaga consensusu. Osiągnięty na drodze otwartej dyskusji pozwala na wypracowanie strategii, z którą będzie identyfikowała się społeczność lokalna. 4. tworzenie Planu Odnowy sprzyja realistycznej ocenie mocnych i słabych stron miejscowości a przez to przyjrzenie się możliwościom oraz potencjalnym problemom, które mogą się pojawić w przyszłości. W ten sposób można uniknąć wielu trudności. Podstawą tworzenia Planu Odnowy jest zdanie sobie sprawy z lokalnych zasobów i potencjałów, zmobilizowanie ich, zainwestowanie w rozwój i stworzenie systemu działań partnerskich tak, aby uzyskać efekt żywiołowego przyrastania inicjatyw i kumulowania się ich skutków. Projekt wprowadzonych do Planu zadań powstał w oparciu o wytyczne środowiska lokalnego i konsultacji społecznych. 1 DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO 1.1 Położenie administracyjno - geograficzne Krasne jest miejscowością gminną, jedną z 53 miejscowości wyodrębnionych w podziale administracyjnym gminy Krasne, położona jest w południowej części powiatu przasnyskiego, który jest usytuowany w północnej części województwa mazowieckiego. W skład Gminy wchodzi 26 sołectw. 6 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 Powiat Przasnysz – podział administracyjny Źródło: www.gminy.pl 7 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 Mapa - Gmina Krasne wraz z miejscowościami Źródło: Urząd gminy w Krasnem 1.2 Z kart historii miejscowości Krasne Krasne od XIV wieku aż do wybuchu II wojny światowej pozostawało w rękach rodziny Krasińskich. W południowej części miejscowości stał już w XVI wieku – drewniany dwór, a wokół niego rozrósł się rozległy park. W centralnej części miejscowości, na północ od dworu, Krasińscy ufundowali kościół, stając się jego opiekunami i dobrodziejami. W roku 1421, staraniem ówczesnego właściciela piszącego się jeszcze Sławek z Krasnego herbu Ślepowron, książe mazowiecki Janusz I nadał tej miejscowości prawo chełmińskie. W II poł. XVI w. na miejsce spalonego kościoła drewnianego – powstał nowy, murowany, a przy nim szpitalik i szkoła dla włościan, które wzniósł Franciszek Krasiński. Krasne z czasem stało się ośrodkiem większej własności ziemskiej Krasińskich, którzy nabywali okoliczne wsie lub wchodzili w ich posiadanie przez koligacje małżeńskie. W 1754 roku, ówczesny właściciel – Michał Hieronim Krasiński otrzymał od Augusta III 8 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 przywilej na lokację miasta i odbywanie w nim jarmarków i targów, ale przywileju tego nie wykorzystał. Na przełomie XVIII i XIX wieku stanął w Krasnem klasycystyczny zajazd dla przyjezdnych klientów Krasińskich. Koszary dla dworskiej służby zbrojnej wzniósł w I poł. XIX wieku August Krasiński – adiutant gen. Skrzyneckiego. Syn Augusta – Ludwik Krasiński, drugi mąż wdowy po poecie Zygmuncie Krasińskim, działacz gospodarczy i ekonomista, wprowadził rentowną uprawę buraków cukrowych, zbudował w pobliżu Krasnego dużą cukrownię, pierwszą w Polsce fabrykę guzików i grzebieni. Powstała w ten sposób prężna jednostka gospodarcza, której Ludwik nadał nazwę Krasiniec. Dla transportu buraków cukrowych i innych płodów rolnych wziął udział w sfinansowaniu budowy kolejki wąskotorowej, łączącej tereny powiatów ciechanowskiego i przasnyskiego. Kolejka ta połączyła Krasne z Ciechanowem, Gruduskiem i Przasnyszem, zamykając obwód w Krasnem. Wkrótce dobudowano odnogę łączącą tę miejscowość z cukrownią w Krasińcu i z Makowem Mazowieckim. Pasją Ludwika Krasińskiego były konie. W 1857 roku założył stadninę w Krasnem rasy pełnej krwi angielskiej. Z chwilą wprowadzenia do Krasnego koni pełnej krwi angielskiej została wybudowana wspaniała stajnia, bogato wyposażona (tzw. Biała stajnia). Obok niej został wybudowany szesnastokątny maneż o bardzo ciekawej konstrukcji dachowej. W czasie I wojny światowej biała stajnia została spalona. W Krasnem w roku 1884 urodził się sławny ogier Ruler. Na 10 wyścigów wygrał 8 dwukrotnie był drugi. Swoją karjerę zakończył w 1888 roku i jako 4 latek został w stadzie, dając wspaniałe potomstwo W pierwszych latach naszego stulecia, Krasne przeszło jako spadek na Marię Ludwikę, córkę Ludwika i Magdaleny Krasińskich, która poślubiła księcia Adama Czartoryskiego w 1906 roku. On też objął dobra Krasne. Adam Czartoryski kontynuował pracę hodowlaną zmarłego teścia do 1937 roku. Już w pierwszych dniach września 1939 roku najazd hitlerowski ogarnął Krasne. W październiku 1939 r. Krasne wraz z przyległymi dobrami Krasińskich zagarnął gauleiter Erich Koch. Założył tu swoją rezydencję, wysiedlając właścicieli ziemskich i inteligencję do Generalnej Gubernii. Do majątku Krasnego liczącego 8 tysięcy ha, przyłączył grunty 160 gospodarstw chłopskich, wysiedlając nawet drzewa. W ten sposób zwiększył obszar ''swojego majątku'' do 20 tysięcy hektarów i utworzył ''Erich Koch – Suftung'' czyli ''Fundację Ericha Kocha''. 17 stycznia 1945 roku około godziny 15-tej na przedpola Krasnego dotarła 186 9 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 brygada 10 korpusu 5 armii pancernej generała W. Wolskiego. Po dwugodzinnej walce Krasne było wolne. 2 TURYSTYKA I ZABYTKI 2.1 Turystyka Jak można się przekonać Krasne jak i cała gmina to tereny, które mocnym akcentem zapisał się na kartach historii, ściśle związane z jednym z najznamienitszych rodów w Polsce rodem Krasińskich, z którego wywodzi się wieszcz narodowy Zygmunt Krasiński. Dlatego też są to miejsca bardzo atrakcyjne pod względem turystycznym, posiadające wiele obiektów godnych polecenia wytrawnym zwiedzającym, wpisane do rejestru zabytków. Niepowtarzalny w swej architekturze zabytkowy Kościół w Krasnem, w podziemiach którego znajduje się mauzoleum rodu Krasińskich a najstarsze grobowce liczą sobie ok. 500 lat. Zabytkowa siedziba rodu Krasińskich (wydzieloną murowanym parkanem) o powierzchni ok. 22 ha w której funkcjonuje do dnia dzisiejszego Stadnina Koni Pełnej krwi angielskiej (założona przez Ludwika Krasińskiego) z bardzo bogatą i chlubną tradycją. W ramach tego kompleksu prawie wszystkie obiekty są wpisane do rejestru zabytków a pośród nich między innymi unikalny park krajobrazowy z najdłuższą w Europie aleją grabową liczącą ok. 1500 metrów i unikalnymi gatunkami drzew sprowadzonych z Kanady, Mandżurii oraz z nad Morza Śródziemnego, budynki takie jak: stajnie, maneż, magazyn zbożowy, ochronka (dom dziecka), ruiny willi E. Kocha wzniesionej w latach okupacji hitlerowskiej. Do zabytków też należy historyczna wieża ciśnień która jest świadectwem wysokiego poziomu rozwoju infrastruktury Krasnego w czasach odległych. Przez miejscowość Krasne jak i gminę przebiega również zabytkowa linia kolejki wąskotorowej relacji Mława – Maków Mazowiecki (szlak ok. 70 km) której właścicielem jest gmina Krasne. Daje to duże możliwości rozwoju dla tej miejscowości i całej gminy w kierunku turystyki, agroturystyki i całego biznesu z tym związanego, pod warunkiem powstania i funkcjonowania dobrej infrastruktury. Na bazie kolejki wąskotorowej oraz pozostałych zabytków Krasne często organizuje różnego rodzaju imprezy o charakterze historycznym, sportowym,turystycznym itp. W kierunku rozwoju turystyki gmina poczyniła znaczne kroki. Z inicjatywy gminy Krasne 10 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 powstała między innymi Lokalna Organizacja Turystyczna Północnego Mazowsza skupiająca ok.20 samorządów szczebla powiatowego, miejskiego i gminnego. Organizacja ta opracowała program rozwoju turystyki, infrastruktury i gospodarki Północnego Mazowsza. Honorowy patronat nad tym programem objął Marszałek Województwa Mazowieckiego. Z zespołów i obiektów zabytkowych na szczególną uwagę zasługuje sama miejscowość gminna Krasne – gniazdo rodu Krasińskich herbu Ślepowron. Obecnie można podziwiać jedynie pozostałości po parkowo-rezydencjalnym zespole, zawierającym ruiny willi Ericha Kocha, oficynę, budynki mieszkalne, administracyjne i gospodarskie, ogrodzonym murem z okazałą bramą wjazdową. W szeregu miejscowości gminy zachowało się sporo obiektów zabytkowych, z których jedynie niewielka ilość została wpisana do rejestru zabytków. Wśród obiektów zabytkowych większość stanowią budynki mieszkalne, powstałe na przełomie wieków i na początku XX wieku. 2.2 Główne zabytki gminy Najciekawsze zabytki z terenu gminy Krasne obrazuje poniższy wykaz: Krasne: - Kościół parafialny p.w. Podwyższenia Krzyża Św w Krasnem, 2 połowa XVI w. ze wspaniałymi renesansowymi i barokowymi nagrobkami rodziny Krasińskich, wewnątrz obejrzeć można freski Sebastiana Ecksteina oraz wiele innych dzieł sztuki sakralnej. - Park krajobrazowy o pow. ok. 20 ha założony w XIX w. z inicjatywy Adama Czartoryskiego i Ludwiki z Krasińskich w granicach określonych istniejącym ogrodzeniem, - wieża ciśnień znajdująca się przy bramie parkowej, II poł. XIX wieku - zespół zabudowy mieszkalnej i gospodarczej, § ruiny willi E. Kocha § oficyna, dom mieszkalny przy ul. Plac Ludwika Krasińskiego § budynek mieszkalny (Ochronka), § budynek administracyjny z warsztatami, § warsztat naprawczy, § spichlerz, § młyn, § stajnie, 11 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 3 § ujeżdżalnia, § bukaciarnia, § obory § ogrodzenie murowane z brama wjazdową. SFERA SPOŁECZNA Według danych Narodowego Spisu Powszechnego ludność gminy Krasne na dzień 20 maja 2002 roku wynosiła 3977 osób. Szczegółową charakterystykę demograficzną gminy w oparciu o dane GUS prezentują poniższe tabele. Wg danych na terenie gminy krasne na koniec 2007 roku zamieszkiwało 4072 osób w tym 2044 mężczyzn i 2028 kobiet. W tym samym 2007r. zawarto 44 małżeństw, zanotowano 39 urodzenia i 48 zgonów, natomiast wg danych Urzędu Stanu Cywilnego w miejscowości Krasne zameldowanych jest na dzień 19.03.2009 r. 1170 osób. Tabela –Ludność gminy Krasne - przyrost naturalny Ludność 2007 2007 Ogółem Kobiety Mężczyźni Małżeństwa 44 I kwartał 4085 2033 2052 II kwartał 4090 2037 2053 Urodzenia 39 III kwartał 4073 2025 2048 IV kwartał 4072 2028 2044 Zgony 48 12 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 RYNEK PRACY 4 Bezrobocie w Gminie Krasne Bezrobocie 2008 2008 Ogółem Kobiety Mężczyźni do roku od dnia ukończenia nauki zwolnieni z przyczyn dotyczących zakładu pracy nie posiadający prawa do zasiłku w wieku mobilnym (18 - 44 lata) pozostający bez pracy powyżej roku I kwartał 262 144 118 15 11 240 189 142 II kwartał III kwartał IV kwartał 245 125 82 7 5 183 149 139 Stopa bezrobocia dla całego powiatu przasnyskiego styczeń 2009r wynosi 14,1%. Problemy Rynku Pracy Wśród najbardziej groźnych skutków bezrobocia należy wymienić: • Destabilizację i dewastację rynku pracy, • Zmniejszenie wpływów budżetowych ( zarówno do budżetu centralnego jak i lokalnego), • emigrację kadr, zwłaszcza wysoko wykwalifikowanych, • zahamowanie popytu i zubożenie rynku dóbr i usług, a co za tym idzie zmniejszenie obrotów handlu, • zmniejszenie atrakcyjności regionu i zniechęcenie inwestorów, • bezrobocie godzi w rodziny i powoduje tworzenie się zjawisk patologii społecznej. Walka z bezrobociem jest trudnym i długofalowym przedsięwzięciem, które wymaga współdziałania wielu instytucji, firm i organizacji. W tym miejscu należy się uwaga, iż poprzez pojęcie walki z bezrobociem rozumiemy tworzenie nowych miejsc pracy, profilaktyce w miejscach zagrożonych bezrobociem oraz zapobieganie patologiom społecznym, jakie towarzyszą zjawisku utraty pracy. Na czoło wśród podmiotów niezbędnych do uruchomienia skutecznego programu zwalczania bezrobocia wysuwają się ośrodki władzy centralnej, 13 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 lokalnej i samorządowej oraz organizacje pozarządowe. Wynika to zarówno z podziału kompetencji i rozdziału funduszy budżetowych, jak i perspektyw współpracy z instytucjami Unii Europejskiej. 5 SFERA GOSPODARCZA GMINY KRASNE 5.1 Rolnictwo Sytuacja rolnictwa w gminie charakteryzuje się następującymi cechami: 1. decydującą rolę w strukturze użytkowania gruntów odgrywają użytki rolne stanowiące 85,4% powierzchni ogólnej gminy. 2. Grunty orne charakteryzują się znacznym udziałem, wynoszącym 60,0% gleb II i III kl. bonitacyjnej, zaliczonych do najwyższej przydatności rolniczej, chronionych ustawą – o ochronie gruntów rolnych i leśnych. 3. W strukturze własności dominują gospodarstwa indywidualne. 4. W strukturze upraw dominuje produkcja zbóż - 75% powierzchni zasiewów, produkcja roślin przemysłowych – 14,4% powierzchni zasiewów, rośliny pastewne – 7,1%. 5. W hodowli zwierząt gospodarskich najwyższą rolę odgrywa chów bydła i trzody chlewnej. Czynnikiem decydującym o rentowności gospodarstw rolnych jest m.in. ich wielkość. Poniżej przedstawiono procentowy wskaźnik wielkości gospodarstw. Tabela Charakterystyka indywidualnych gospodarstw rolnych. Grupy obszaroweGOSPODARSTWA POWIERZCHNIA użytków rolnych w liczbachw odsetkach ogólna w tym użytków bezwzględnych rolnych OGÓŁEM 602 100,0 8823,26 8464,12 do 1 ha 119 20,8 58,66 42,6 1 do 5 ha 77 13,9 255,3 226,91 5 do 10 ha 130 21,4 1072,83 1010,25 10 do 15 ha 74 12,1 965,82 912,29 15 i więcej 202 31,8 6470,65 6212,07 Źródło: Podstawowe informacje ze spisów powszechnych, Urząd Statystyczny w Warszawie, Warszawa 2003r. 14 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 W gminie Krasne 34,7% gospodarstw posiada pow. do 5ha, co przy obecnym stanie rentowności w tym sektorze powoduje większe ubożenie społeczeństwa. Szansą dla mniejszych gospodarstw jest tworzenie grup producenckich oraz pozyskiwanie alternatywnych źródeł dochodu (można tu wymienić przykładowo agroturystykę, różnego rodzaju usługi, produkcję żywności ekologicznej oraz energii odnawialnej). Zagadnienie jest tym bardziej godne uwagi, że rolnictwo w gminie Krasne jest ważną branżą gospodarczą i zatrudnia 39,5% ogółu pracujących. Ogólna powierzchnia gminy w ha Powierzchnia użytków rolnych Grunty orne Sady Łąki Pastwiska Lasy i grunty leśne Pozostałe grunty i nieużytki 5.2 10094 8973 8094 19 418 442 461 660 Działalność pozarolnicza Poza rolniczą działalnością na terenie gminy aktualnie 170 podmiotów gospodarczych prowadzi działalność w zakresie : • handel - 33, • usługi budowlane – 7, • usługi transportowe – 10, • pozostałe – 34. Analiza danych z ewidencji działalności gospodarczej prowadzi do stwierdzenia, że liczba przedsiębiorców prowadzących w ostatnich latach działalność gospodarczą na terenie gminy ma tendencję malejącą. Powyższe dane wskazują, że gmina Krasne należy do rejonów o niskiej aktywności gospodarczej. Niedoinwestowanie w zakresie sfery usługowej, a także produkcyjnej. Występujące duże bezrobocie stwarza potrzebę podjęcia szybkich działań wspomagających rozwój sfery pozarolniczej. Wyżej omówiona sytuacja gospodarcza znajduje odzwierciedlenie w budżecie gminy, którego struktura dochodowa i wydatkowa obrazuje możliwości realizacji zadań o charakterze rozwojowym. 15 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 5.3 Klimat Gmina Krasne znajduje się w obszarze wschodniej dzielnicy rolniczo - klimatycznej. Charakteryzuje się ona m.in. dużymi amplitudami temperatur pomiędzy średnimi miesięcznymi stycznia i lipca, wczesnym występowaniem długiej zimy. Okres wegetacyjny trwa ok. 200 - 210 dni, okres bezprzymrozkowy ok.160 dni. Średnie roczne opady kształtują się na poziomie 500 do 550 mm. Gmina leży w pasie niewielkiej częstotliwości występowania opadów gradowych. Obserwuje się przewagę wiatrów zachodnich i północno zachodnich (ok.33%). Liczba dni pogodnych jest mniejsza od średniej w kraju i wynosi ok. 50. Znaczny udział terenów wylesionych sprzyja występowaniu silnych wiatrów zwiększających transpirację i powodujących pylenie gleb. Na terenie gminy Krasne mało jest terenów leśnych o odmiennych cechach klimatu lokalnego, mało jest więc powierzchni chronionych przed nadmiernym przewietrzaniem. Z uwagi na występowanie dużych powierzchni gleb o wysokiej przydatności rolniczej zwiększenie zadrzewień powinno być zrealizowane poprzez wprowadzenie ciągów zieleni przydrożnej, wzdłuż cieków oraz zalesianie gruntów o najniższej klasie bonitacyjnej (większe kompleksy występują m.in. w rejonie wsi Mosaki Rukle oraz Wężowo-Helenów). 5.4 Gleby i surowce mineralne Gleby w gminie zaliczane są w skali województwa do mało zdegradowanych i zdewastowanych. Na przeważającej części gminy występują gleby III i IV kl., charakterystyczne dla Wysoczyzny Ciechanowskiej. Wykazują stosunkowo małe zróżnicowanie pod względem typów jak i kompleksów przydatności rolniczej. Typologicznie należą do gleb brunatnych właściwych i wyrugowanych oraz w dużej ilości do czarnych ziem. Są to gleby zwięzłe o składzie mechanicznym pyłów, iłów, glin ciężkich i lekkich oraz piasków gliniastych mocnych zalegających na zwięźlejszym podłożu iłów lub glin. Pod względem własności fizycznych są słabo przepuszczalne, o głębokim poziomie próchniczym i zasobne w składniki mineralne. Pod względem przydatności rolniczej (ok. 79% gruntów ornych) dominują gleby zaliczane do kompleksu 1-pszennego bardzo dobrego, 2-pszennego dobrego i 4-pszenno-żytniego. Są one szczególnie przydatne pod uprawy roślin o dużych wymaganiach, przede wszystkim pszenicy i buraka cukrowego. Jest to więc obszar o najwyższej przydatności rolniczej. Przepisy szczególne oraz plan zagospodarowania przestrzennego gminy Krasne ogranicza 16 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 wprowadzanie trwałej zabudowy na tych glebach, które zalicza się do chronionych. Grunty o słabszych klasach nie podlegają takiej ochronie, a ze względu na niską przydatność rolniczą wskazane są do zalesienia lub przeznaczone na cele nierolnicze w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Gminy. Na obszarze gminy brak jest udokumentowanych oraz zarejestrowanych złóż surowców mineralnych. 5.5 Stosunki wodne Zasoby wód podziemnych na terenie gminy zaliczane są do niezbyt dużych ale pokrywają potrzeby ludności Gminy Krasne. Z badań prowadzonych w ramach monitoringu wód podziemnych wynika, że użytkowy czwartorzędowy poziom wodonośny na terenie gminy posiada wody dobrej jakości. Woda ta przed wykorzystaniem wymaga usunięcia żelaza i manganu. Są to w szczególności zanieczyszczenia określane jako naturalne, pochodzące od złoża, w którym wody występują. Pierwszy poziom wód gruntowych jest słabo izolowany i ulega zanieczyszczeniom pochodzącym z zabudowy mieszkalno – gospodarczej oraz z działalności rolniczej. Wody powierzchniowe stanowi rzeka Pełta z drobnymi dopływami oraz system rowów melioracyjnych. Wszystkie cieki, jako typowo nizinne, charakteryzują wyższe stany wód w okresie wiosennych roztopów i zwiększonych opadów jesienią. Stan czystości wód powierzchniowych na terenie gminy Krasne budzi duże zastrzeżenia. Rzeka Pełta prowadzi wody nie odpowiadające normom (NON) ze względu na wskaźniki fizyko-chemiczne. Fakt występowania NON klasy czystości wód na całej długości, w tym w jej górnym biegu pozwala na wysnucie tezy o wpływie braku kanalizacji w miejscowościach położonych w sąsiedztwie rzeki. Zanieczyszczenia wód rzeki mogą także pochodzić ze spływów powierzchniowych z terenów rolniczych (nawożenie, gromadzenie obornika, wylewanie gnojowicy).W całej zlewni rzeki dominuje rolniczy sposób użytkowania ziemi.Prawie cała gmina Krasne położona jest w zlewni rzeki Narew. Zlewnia ta jest chroniona między innymi ze względu na ujęcie powierzchniowe wody w Wieliszewie dla mieszkańców Warszawy. Zanieczyszczenia wód gruntowych i wód powierzchniowych spowodowane są nierozwiązanymi problemami gospodarki wodno – ściekowej w gminie. Problemy te wymagają kompleksowego rozwiązania. Wybudowania oczyszczalni ścieków. Przy zabudowie rozproszonej i korzystnych warunkach hydrogeologicznych mogą być stosowane oczyszczalnie przyzagrodowe lub szczelne, bezodpływowe zbiorniki, z których wywóz do oczyszczalni musi odbywać się specjalistycznym transportem. 17 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 5.6 Zasoby leśne Gmina należy do obszarów o niskiej lesistości, w której lasy zajmują 465 ha czyli ok.4,6 % powierzchni gminy. W strukturze władania przeważają lasy państwowe, zajmujące 62,1% ogólnej powierzchni leśnej oraz lasy rolników indywidualnych. Lasy państwowe podlegają pod nadleśnictwa Ciechanów i Przasnysz. Stan lasów pod względem zdrowotnym jest zadowalający i dobry. Jednak stan sanitarny lasów na terenie gminy budzi wiele zastrzeżeń z uwagi na ciągłe zaśmiecanie terenów leśnych, szczególnie wzdłuż ciągów komunikacyjnych. Gmina nie dysponuje dużą ilością gleb predysponowanych do zalesienia (ok.100 ha). Lasy pełnią ważną rolę nie tylko w podnoszeniu walorów krajobrazowych, ale też w utrzymaniu równowagi innych ekosystemów, regulacji stosunków wodnych i migracji faunistycznych. 5.7 Infrastruktura wodno – kanalizacyjna Gmina jest w 99,6% zwodociągowana. Sieć wodociągowa o łącznej długości 136,3 km i przyłączach 26,7 km doprowadzona jest do wszystkich miejscowości gminy. Z sieci tej korzysta 888 gospodarstw domowych. Na terenie gminy funkcjonuje jedna stacja uzdatniania wody i jedna przepompownia. System oczyszczania ścieków w gminie oparty jest na jednej oczyszczali zlokalizowanej w miejscowości Krasne, stanowiącej zbiornik Inhoffa o pojemności 50 m³. Do kanalizacji gminnej podłączonych jest 120 rodzin z Krasnego i kilka obiektów użyteczności publicznej. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest ciek wodny. Sieć kanalizacji sanitarnej ma długość ok. 1,2 km. Oczyszczalnia nie jest w stanie przyjąć wszystkich ścieków z terenu ani spełniać wymogów stawianych obecnie tego typu instalacjom. 5.8 Gospodarka odpadami Gmina Krasne nie posiada własnego składowiska odpadów ani własnej firmy zajmującej się wywozem odpadów komunalnych. Obecnie odpady komunalne z terenu gminy wywożone są na wysypisko przez Firmę „Błysk” Maków Mazowiecki na podstawie umów zawartych bezpośrednio z każdym właścicielem nieruchomości. Posesje zostały wyposażone w pojemniki 120 lub 240 litrowe. Wywóz nieczystości prowadzony jest 2 razy w miesiącu. Selektywna zbiórka prowadzona jest w oparciu o dwa pojemniki w których zbierane są odpady szkła. 18 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 5.9 Infrastruktura dostaw gazu Gmina Krasne nie jest podłączona do krajowego systemu gazociągów. Gazyfikacja gminy będzie możliwa po realizacji gazociągu wysokiego ciśnienia DN 300 i DN 250 Ciechanów – Krasne – Maków Mazowiecki. Będzie on potencjalnym źródłem zaopatrzenia w gaz sieciowy odbiorców na terenie gminy. 5.10 Infrastruktura zaopatrzenia w ciepło Zaopatrzenie ludności w ciepło w gminie odbywa się poprzez sieć do osiedli wielomieszkaniowych należących do spółdzielni „Baszta” w Krasnem i kotłownią węglową ogrzewającą jeden budynek wielorodzinny w miejscowości Szwejki. Większość mieszkań ogrzewana jest z kotłowni indywidualnych, wg danych ze spisu powszechnego 2002r. w centralne ogrzewanie wyposażone są 632 gospodarstwa domowe, z pieców korzysta ok. 346 domów zabudowy jednorodzinnej i zagrodowej. Podstawowym nośnikiem energii jest węgiel, miał węglowy i drewno. Minimalny udział w grupie wykorzystywanych paliw posiada olej opałowy, gaz, energia elektryczna, a także słoma. Budynki publiczne w gminie oraz szkoły posiadają kotłownie, w których paliwem opałowym jest olej. Na terenie gminy w indywidualnym gospodarstwie rolnym funkcjonuje kotłownia na słomę ogrzewająca budynek mieszkalny oraz obiekty gospodarcze. 5.11 Infrastruktura zaopatrzenia w energię elektryczną Zaopatrzenie gminy w energię elektryczną odbywa się z trzech stacji transformatorowych 110/15kV położonych w Makowie Mazowieckim, Ciechanowie, i Pułtusku. Energia elektryczna rozprowadzana jest do odbiorców poprzez rozdzielczą sieć linii napowietrznych średnich napięć 15 kV oraz stacje transformatorowe 15/0,4kV i sieć odbiorczą niskiego napięcia 220/380 V. 19 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 6 EDUKACJA DZIECI I MŁODZIEŻY W GMINIE KRASNE 6.1 Dzieci w placówkach oświatowych na terenie gminy Krasne Sieć edukacyjną tworzą: oddziały przedszkolne – klasy 0 , 6- letnie szkoły podstawowe i 3letnie gimnazjum i liceum ogólnokształcące. Łącznie do wszystkich rodzajów szkół uczęszcza aktualnie 564 uczniów. Systematyczne zmniejszanie się liczby uczniów w poszczególnych obwodach szkolnych obrazuje poniższa tabela. Liczba uczniów 2007/2008 Szkoła Podstawowa w Krasnem Szkoła Podstawowa w Zielonej Szkoła Podstawowa w Milewie-Szwejkach Gimnazjum Publiczne w Krasnem Ogółem 157 91 58 146 452 Liczba uczniów 2006/2007 Szkoła Podstawowa w Krasnem Szkoła Podstawowa w Zielonej Szkoła Podstawowa w Milewie-Szwejkach Gimnazjum Publiczne w Krasnem Liceum Ogólnokształcące w Krasnem Ogółem 151 98 64 160 12 485 Liczba uczniów 2005/2006 Szkoła Podstawowa w Krasnem Szkoła Podstawowa w Zielonej Szkoła Podstawowa w Milewie-Szwejkach Gimnazjum Publiczne w Krasnem Liceum Ogólnokształcące w Krasnem Ogółem 157 103 69 176 33 538 20 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 7 WARUNKI I JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW Rozpoczęta w 1989 roku transformacja ustrojowa uruchomiła szereg zjawisk, których ubocznym skutkiem jest obniżenia poziomu i warunków życia części społeczeństwa. Ubóstwo i patologie społeczne są coraz częstszym zjawiskiem wśród ludności zamieszkałej na terenie gminy Krasne. Z roku na rok wzrasta liczba osób zwracających się do pomocy społecznej. Należy przypuszczać, że liczba osób potrzebujących pomocy socjalnej będzie wzrastać z powodu braku możliwości zatrudnienia w gminie i okolicach. 7.1 Pomoc Społeczna Usługi w zakresie pomocy społecznej świadczy Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej zatrudniający 6 osób. Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania z zakresu zadań zleconych jak i zadań własnych gminy, wynikających bezpośrednio z ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej Środki finansowe na zadania zlecone przeznaczane są na następujące świadczenia: zasiłki stałe, które są przyznawane za względu na wiek oraz niepełnosprawność oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Świadczenia z pomocy społecznej to: 1) świadczenia pieniężne, a) zasiłek stały, b) zasiłek okresowy c) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy, d) zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie 2) świadczenia niepieniężne, a) praca socjalna, b) bilet kredytowany, c) składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, d) pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie, e) sprawianie pogrzebu, f) interwencja kryzysowa, g) schronienie, h) posiłek, i) niezbędne ubranie, 21 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 j) usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, k) pobyt i usługi w domu pomocy społecznej. Ośrodek realizuje również świadczenia wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003r. Są to zasiłki rodzinne oraz przysługujące do tych zasiłków dodatki a mianowicie dodatki: z tytułu urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowania dziecka, wychowanie dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego, pokrycia wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła. W ramach świadczeń rodzinnych wypłacane są zaliczki alimentacyjne. Po raz pierwszy w roku 2006 została zawarta między tutejszym Ośrodkiem Pomocy Społecznej a Bankiem Żywności w Olsztynie umowa w ramach realizacji programu „Dostarczanie żywności dla najuboższej ludności UE”. W ramach w/w programu Ośrodek otrzymał od Banku Żywności produkty takie jak: cukier, mąka, makaron, ser topiony, kasza jęczmienna, mleko UHT. Od 2005r. realizowany jest program rządowy „Pomoc Państwa w zakresie dożywiania” dzieci, młodzieży i osób dorosłych w stołówkach szkolnych jak również przyznanie zasiłku celowego terminowego oraz świadczenia rzeczowego na przygotowanie jednego gorącego posiłku. Pomoc ta skierowana została do osób, które wykorzystując swoje środki i możliwości nie są w stanie przygotować jednego gorącego posiłku. W zakresie zadań własnych są świadczone usługi opiekuńcze, jest to zadanie obowiązkowe. Usługi były i są świadczone dla osób samotnie gospodarujących w ilości kilku godzin dziennie. Usługi świadczone są za częściowym zwrotem usługobiorcy. Bardzo pracochłonne są zajęcia z podopiecznymi. Największy procent osób objętych pracą socjalną są osoby bezrobotne. Praca z tymi osobami polega głównie na nauce umiejętności poszukiwania pracy, pomocy w opracowywaniu dokumentów pomagających w odpowiednim zaprezentowaniu swoich pozytywnych cech przyszłemu pracodawcy: CV, list motywacyjny, zapoznanie z aktualnymi ofertami pracy na rynku itp. 22 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 7.2 Bezpieczeństwo Gminny Posterunek Policji w Krasnem W listopadzie 2003 roku powstał Gminnym Posterunku Policji w Krasnem pełni w nim służbę 4 policjantów. Jednostka wyposażona jest w radiowóz Opel Astra, alkomat, dwa zestawy komputerowe, radiotelefon oraz telefon i fax. Gmina Krasne jest gminą stosunkowo bezpieczną z informacji przekazanych przez Kierownika Posterunku w Krasnem wynika, że na terenie gminy popełniane są drobne przestępstwa typu: kradzieże oraz kradzieże z włamaniem do budynków gospodarczych (garaże), nietrzeźwi kierowcy. Przyczyną kradzieży jest brak zabezpieczenia mienia przez właścicieli, bieda społeczeństwa i duże bezrobocie. Brak też jest atrakcyjnych form spędzania czasu wolnego dla młodzieży. Nie ma tu miejsc, gdzie młodzi ludzie mogliby rozwijać swoje zainteresowania, spotykać się. Należałoby zwrócić uwagę także na złe oświetlenie ulic, osiedli i miejscowości gminnych, dążyć do oznakowania numerami porządkowymi wszystkich posesji. Ochotnicze Straże Pożarne W gminie Krasne działa 6 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej: OSP Krasne jednostka założona w 1922 roku działająca w KRS zrzeszająca 26 druhów w przedziale wiekowym: 18 – 50 lat 22 druhów, powyżej 50 roku życia 4 druhów. Jednostka jest wyposażona w średni samochód bojowy STAR, średni samochód bojowy MAN oraz lekki marki FORD. OSP Pęczki – Kozłowo jednostka założona w 1958 roku zrzeszająca w swych szeregach 19 druhów w przedziale wiekowym: 18 – 50 lat 17 druhów, powyżej 50 roku życia 2 druhów. Na wyposażeniu jednostki jest samochód marki Żuk. OSP Zalesie jednostka założona w 1965 roku ma w swoich szeregach 22 druhów w 23 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 przedziale wiekowym: 18 – 50 lat 15 ochotników, i powyżej 50 roku życia 7. Wyposażona w samochód marki STAR. OSP Krasne – Elżbiecin założona w 1981 roku, 26 ochotników w przedziale wiekowym: 18 – 50 lat 19 druhów powyżej 50 roku życia 7 druhów. Wyposażona w samochód ŻUK. OSP Zielona jednostka powstała w 1926 roku zrzesza 24 druhów w przedziale wiekowym: 18 – 50 lat 18 druhów, powyżej 50 roku życia 6 druhów. Na wyposażeniu jednostki jest ciężki samochód pożarniczy STAR oraz lekki samochód FORD TRANSIT. OSP Wężewo jednostka powstała w 1921 roku zrzesza 23 ochotników w przedziale wiekowym: 18 – 50 lat 17, powyżej 50 roku życia 6 ochotników. Na wyposażeniu OSP ma samochód pożarniczy marki MERCEDES. Baza towarzysząca – kultura W zakresie upowszechniania kultury główną funkcję pełni Gminny Ośrodek Kultury w Krasnem. Świetlice wiejskie znajdują się w miejscowościach: Żbiki, Nowe Żmijewo, MilewoRączki i Mosaki - Stara Wieś. W miejscowościach Zielona, Pęczki-Kozłowo, Ełżbiecin Zalesie, Wężewo i Krasne są strażnice OSP. Na terenie gminy działa Gminna Biblioteka Publiczna w Krasnem oraz filia w Zielonej. Gminny Ośrodek Kultury w Krasnem jest placówką samorządową, upowszechniającą działalność kulturalną na terenie gminy. 24 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 8 KULTURA FIZYCZNA Kultura fizyczna odgrywa bardzo istotną rolę we współczesnym świecie, wiąże się nierozerwalnie z ogólnym rozwojem cywilizacji, pozwala na zaspokajanie zarówno potrzeb indywidualnych, jak i grupowych społeczeństwa. Potrzeby te związane są z poprawą stanu zdrowia, aktywnym wypoczynkiem i odnową biologiczną, wychowaniem i rozwojem osobowości młodego pokolenia, a także czynnym i biernym uczestnictwem w odnoszeniu sukcesów sportowych. Formy upowszechniania i uprawiania kultury fizycznej muszą być odpowiednio dobierane do wieku oraz indywidualnych możliwości i potrzeb. Szczególnie istotne znaczenie, ze względu na istniejący zły stan zdrowia dzieci i młodzieży ma rozwój wychowania fizycznego już w przedszkolach, a następnie w szkołach i na uczelniach. Rozbudowa istniejącej infrastruktury może przyczynić się do wzrostu znaczenia sportu w życiu społeczności lokalnej, stworzy warunki lepszego kształcenia dzieci i młodzieży, poprzez szereg zależności podniesie jakość życia. Należy podkreślić fakt, że dorośli mieszkańcy gminy Krasne coraz częściej włączają się w czynne uprawianie sportu. W gminie Krasne działa wiele klubów sportowych zrzeszających w swoich kręgach zarówno dzieci, młodzież jak i osoby dorosłe, wszystkie te grupy biorą czynny udział w krzewieniu kultury fizycznej osiągając przy tym wysokie wyniki. Do placówek związanych z kulturą fizyczną należy zaliczyć: Ludowy Klub Sportowy „ISKRA” Krasne Uczniowski Klub Sportowy „MARATON” Tabela 1: Wykaz klubów sportowych w Gminie Krasne 25 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 9 ANALIZA ZASOBÓW MIEJSCOWOŚCI KRASNE Informacje na temat podstawowych zasobów charakteryzujących sołectwo Krasne zostały sporządzone na podstawie analizy ankiet, w których mieszkańcy określili jak postrzegają swoją miejscowość. Tabela ta przybliża obserwatorowi zewnętrznemu obecny stan wsi i obrazuje w pewien sposób moment rozwoju, w jakim obecnie się ona znajduje. Zasoby – to wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i otaczającego ją obszaru, które mogą być wykorzystane obecnie bądź w przyszłości w budowaniu bądź realizacji publicznych bądź prywatnych przedsięwzięć odnowy wsi. W analizie zasobów brano pod uwagę następujące rodzaje zasobów: 1. środowisko przyrodnicze, 2. środowisko kulturowe, 3. dziedzictwo religijne i historyczne, 4. obiekty i tereny, 5. gospodarka, rolnictwo, 6. sąsiedzi i przyjezdni, 7. instytucje, ludzi, organizacje społeczne. 26 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 Rodzaj zasobu Brak Jest znaczeniu małym o Jest znaczeniu średnim o Jest o znaczeniu dużym Środowisko przyrodnicze - walory krajobrazu - walory klimatu (mikroklimat, wiatr, nasłonecznienie) - walory szaty roślinnej (np. runo leśne) - cenne przyrodniczo obszary lub obiekty - świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) - osobliwości przyrodnicze - wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) - podłoże, warunki hydrogeologiczne - gleby, kopaliny X X X X X X X X X Środowisko kulturowe - walory architektury wiejskiej i osobliwości kulturowe - walory zagospodarowania przestrzennego - zabytki - zespoły artystyczne X X X X Dziedzictwo religijne i historyczne - miejsca, osoby i przedmioty kultu - święta, odpusty, pielgrzymki - tradycje, obrzędy, gwara - legendy, podania i fakty historyczne - ważne postacie historyczne - specyficzne nazwy X X X X X X Obiekty i tereny - działki pod zabudowę mieszkaniową - działki pod domy letniskowe - działki pod zakłady usługowe i przemysł - pustostany mieszkaniowe, magazynowe i po przemysłowe - tradycyjne obiekty gospodarskie wsi (kuźnie, młyny) - place i miejsca publicznych spotkań - miejsca sportu i rekreacji X X X X X X X Gospodarka, rolnictwo - specyficzne produkty (hodowle, uprawy polowe) - znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe - możliwe do wykorzystania odpady poprodukcyjne X X X Sąsiedzi i przyjezdni - korzystne, atrakcyjne sąsiedztwo komunikacyjna, atrakcja turystyczna) - ruch tranzytowy - przyjezdni stali i sezonowi (duże miasto, arteria X X X Instytucje - placówki opieki społecznej - szkoły - Dom Kultury X X X Ludzie, organizacje społeczne - OSP - Stowarzyszenia X X 27 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 10 ANALIZA SWOT MIEJSCOWOŚCI KRASNE 10.1 Ocena mocnych i słabych stron miejscowości Krasne Kierując się zasadami przyjętymi dla kreowania strategii w otoczeniu biznesowym lub samorządowym postanowiono również w przypadku miejscowości Krasne posłużyć się bardzo wygodnym narzędziem planistycznym, jakim jest analiza SWOT. Jest to analiza mająca na celu przeprowadzenie inwentaryzacji zasobów oraz ustalenie słabych i mocnych stron miejscowości oraz najbliższego otoczenia społeczno-gospodarczego, infrastrukturalnego i przyrodniczego, które przekłada się bezpośrednio na szanse i/lub zagrożenia miejscowości w okresie perspektywicznym. Praca nad analizą SWOT miejscowości Krasne w zakresie rozwoju społecznogospodarczego związanego z przeprowadzeniem diagnozy sytuacji wsi, pozwoliły na uzyskanie opinii, spostrzeżeń, wniosków i uwag odnośnie stanu wyjściowego. Zdobyta wiedza umożliwiła przeprowadzenie dyskusji na temat wewnętrznych atutów, możliwości i pozytywnych cech miejscowości Krasne umożliwiających podejmowanie skutecznych działań służących rozwojowi społeczno-gospodarczego. Wiele uwagi poświęcono także czynnikom hamującym tę działalność. Dyskusja na temat pozytywnego i negatywnego wpływu otoczenia zewnętrznego na proces tworzenia warunków do wzrostu konkurencyjności regionu wiejskiego dotyczyła określenia okazji, możliwości i szans oraz zagrożeń związanych z planowaniem, organizacją, zarządzaniem, a zwłaszcza finansowaniem działań ze środków zewnętrznych w tym z Unii Europejskiej. 10.2 Czynniki wewnętrzne 10.2.1 Mocne strony 1. Dobre położenie blisko aglomeracji miejskich, 2. czyste powietrze, 28 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 3. dobry układ komunikacyjny i sieć dróg, 4. długie tradycje rolnicze, 5. brak zakładów produkcyjnych zanieczyszczających środowisko, 6. wysoki stopień zwodociągowania, dobrze rozwinięta sieć elektro-energetyczna, 7. bliskość Warszawy, 8. gęsta sieć dróg gminnych, 9. dobry stan techniczny budynkuó szkoły, 10. działalność klubu sportowego. 10.2.2 Słabe strony - Apatia społeczna, - brak zaplecza przy boisku sportowym, - niedostateczny rozwój infrastruktury rekreacyjnej, - niska jakość życia w aspekcie kulturalnym i wypoczynkowo-rekreacyjnym, - brak miejsca do spotkań mieszkańców wsi, - brak zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży w czasie wolnym od nauki, - bezrobocie 10.3 Czynniki zewnętrzne 10.3.1 Szanse 1. Możliwość uzyskania środków z funduszy Unii Europejskiej. 2. Sprzyjająca polityka regionalna, w tym adresowana do rozwoju obszarów wiejskich ze strony rządu i władz wojewódzkich. 3. Otwarcie granic (możliwość kształcenia i legalnej pracy), 4. Rozwój przedsiębiorczości na terenach wiejskich i drobnej wytwórczości. 5. Nawiązanie współpracy z innymi miejscowościami i gminami. 6. Rozwój oświaty i społeczeństwa informacyjnego. 29 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 10.3.2 Zagrożenia 1. Niestabilny system prawny, szczególnie podatkowy w Polsce. 2. Trudno dostępny pieniądz (niestabilność kredytowa i bankowa). 3. Niestabilność polityczna i gospodarcza państwa. 4. Bezrobocie w regionie. 5. Postępujące rozwarstwienie ekonomiczne społeczeństwa. 6. Niebezpieczeństwo niepełnego wykorzystania szans jakie dają środki UE. 11 PLAN DZIAŁANIA Zapisy zawarte w Planie Odnowy Miejscowości Krasne spełniają warunek zgodności z zapisami zawartymi w dokumentach dotyczących Planem Rozwoju powiatu i województwa oraz zapisami strategii Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004 – 2006 oraz na lata 2007 - 2013. Cele i zadania określone w Planie Odnowy Miejscowości są wewnętrznie zgodne a ich osiąganie i realizacja nie powoduje negatywnych skutków dla osiągania celów i realizacji zadań strategii wyższego rzędu. Dla potrzeb gminy Krasne opracowano dokumenty strategiczne określające cele rozwojowe, a następnie zadania jakie powinno się zrealizować w ciągu najbliższych lat, aby poprawić sytuację społeczno-gospodarczą miejscowości wchodzącej w skład całej gminy. W celu stworzenia zbioru inwestycji, działań i zadań jakie należy przeprowadzić w okresie krótkoterminowym i perspektywicznym na terenie wsi Krasne posłużono się przede wszystkim sugestiami mieszkańców oraz wynikami analizy SWOT. Planowanymi do realizacji zadaniami we wsi Krasne są więc: 1. Modernizacja remizy strażackiej Utworzenie centrum spotkań mieszkańców Krasnego, poprawa wyglądu zewnętrznego budynku. 2. Budowa oświetlenia. Inwestycja ta zwiększy bezpieczeństwo w miejscowości, poprawi jej estetykę. Oświetlenie musi oddawać zabytkowy charakter Krasnego. 30 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 3. Budowa przystanku Poprawa estetyki miejscowości, odwołanie się do jej zabytkowego charakteru. 4. Budowa chodnika i zagospodarowanie poboczy przy ulicy Kopernika. Bardzo potrzebną i pilną inwestycją jest budowa chodnika i zagospodarowanie poboczy wzdłuż ulicy kopernika w Krasnem co znacznie poprawi bezpieczeństwo pieszych a w szczególności dzieci szkolnych oraz.. 5. Budowa placu zabaw. Budowa placu zabaw poprawi bezpieczeństwo bawiących się dzieci i stworzy nowe miejsc spotkań, zaspokoi potrzeby najmłodszych mieszkańców. 6. Modernizacja parkingów. Bardzo istotnym zadaniem w miejscowości Krasne jest budowa dwóch parkingów przy Ośrodku Zdrowia i obok kościoła oraz montaż lamp oświetleniowych przy parkingach. Wszystkie wyżej wymienione zadania możliwe będą do realizacji głównie przy dużej aktywności mieszkańców umiejętnie kierowanych przez miejscowych liderów, przy odpowiednim zrozumieniu i współpracy ze strony władz samorządowych i lokalnych przedsiębiorców. Oczywiście warunkiem koniecznym jest zapewnienie odpowiedniego poziomu finansowania tych zadań ze strony władz gminnych, samorządów wyższego szczebla, instytucji dysponujących środkami unijnymi, przedsiębiorstw użyteczności społecznej oraz firm prywatnych. Realizacja zamierzonych zadań przyczyni się do rozwoju kultury w miejscowości Krasne, podniesienia standardów życia i przyciągnie nowych mieszkańców. Rozwój infrastruktury technicznej ma znaczenie dla rozwoju lokalnej gospodarki, turystyki i zaspokajaniu potrzeb społecznych mieszkańców. 31 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 12 ODBIORCY PROJEKTU Odbiorcami projektu są mieszkańcy wsi Krasne, przejezdni oraz rodziny lokalnych przedsiębiorców i inwestorów. Ponadto projekt będzie oddziaływał na okoliczne sołectwa. 13 Przewidywane do realizacji przedsięwzięcia w ramach Planu Odnowy Miejscowości Krasne na lata 2009 – 2017 Źródła finansowania planowanych nakładów Lp. Nazwa planowanego zadania Określenie kryterium kolejności realizacji Czas realizacji działania Oczekiwane rezultaty 1 2 3 4 5 1 Modernizacja budynku remizy OSP na potrzeby kulturalne i społeczne mieszkańców wsi Krasne 2 Modernizacja oświetlenia ulicznego Placu Ludwika Krasińskiego 2 3 Budowa przystanku 3 4 Zasypanie zbiornika wodnego w centrum Krasnego , budowa placu zabaw i modernizacja parkingów 5 Budowa chodnika i zagospodarowani e poboczy przy ulicy Kopernika 2009 1 2009 zaspokojenie potrzeb społecznych kulturalnych, rozwój tożsamości społeczności wiejskiej poprawa bezpieczeństwa Odnowa wsi oraz Budżet zachowanie Inne Gminy w i ochrona środki (%) dziedzictwa finansowe kulturoweg o 6 25,00% 7 75,00% 8 ------ Koszt w złotych 9 210.000,00 i 52.500,00 25,00% 75,00% 100.000,00 25.000,00 2010 poprawa estetyki 25,00% miejscowości, 75,00% 2010-2011 poprawa estetyki 25,00% miejscowości, 75,00% 2010-2011 poprawa bezpieczeństwa ------ 4 25,00% 5 32 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 RODZAJ ZADANIA ŁACZNY KOSZT Modernizacja budynku remizy OSP na potrzeby kulturalne i społeczne mieszkańców wsi Krasne 210.000,00 zł Modernizacja oświetlenia ulicznego Placu Ludwika Krasińskiego Budowa przystanku Zasypanie zbiornika wodnego w centrum Krasnego , budowa placu zabaw i modernizacja parkingów Budowa chodnika i zagospodarowanie poboczy przy ulicy Kopernika 100.000,00 zł zł zł 14 zł HARMONOGRAM REALIZACJI PROJEKTU RODZAJ ZADANIA 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Modernizacja budynku remizy OSP na potrzeby kulturalne i społeczne mieszkańców wsi Krasne Modernizacja oświetlenia ulicznego Placu Ludwika Krasińskiego Budowa przystanku Zasypanie zbiornika wodnego w centrum Krasnego , budowa placu zabaw i modernizacja parkingów Budowa chodnika i zagospodarowanie poboczy przy ulicy Kopernika 33 Plan Odnowy Miejscowości Krasne w Gminie Krasne na lata 2009 – 2017 15 WDRAŻANIE I MONITOROWANIE PLANU Wdrożenie Planu Odnowy Miejscowości rozpocznie się poprzez wprowadzenie go w życie uchwałą Rady Gminy Krasne. Wdrożenie Planu zaleca się Wójtowi Gminy Krasne, Radzie Sołeckiej miejscowości Krasne oraz Sołtysowi wsi Krasne. Monitorowanie każdego przedsięwzięcia - czyli dbanie o prawidłowy jego przebieg przez cały czas jego trwania polega na systematycznym zbieraniu, zestawianiu i ocenie informacji rzeczowych i finansowych w postaci ustalonych wskaźników, które opisują jego postęp i efekty. W monitorowaniu biorą udział wszystkie podmioty oraz komórki organizacyjne Urzędu Gminy w Krasnem zaangażowane we wdrażanie Planu Odnowy Miejscowości Krasne. Oceną wdrażania Planu zajmie się Rada Sołecka. 16 PODSUMOWANIE Opracowany Plan Odnowy Miejscowości zakłada w przeciągu 6 najbliższych lat realizację kilku zadań. Istotą tych zadań jest pobudzenie aktywności środowisk lokalnych oraz stymulowanie współpracy na rzecz rozwoju i promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną i kulturową. Zakładane cele Planu przewidują wzrost znaczenia wsi jako lokalnego ośrodka rozwoju kultury, edukacji, sportu i rekreacji i turystyki. Realizacja Planu Odnowy Miejscowości Krasne ma także służyć integracji społeczności lokalnej, większemu zaangażowaniu w sprawy wsi, zagospodarowaniu wolnego czasu dzieci i młodzieży oraz rozwojowi organizacji społecznych. 34