1. I - Słownik polszczyzny XVI wieku

Słownik polszczyzny XVI wieku - wersja elektroniczna
hasło: I (stan na dzień: 11-10-2015)
www.spxvi.edu.pl
strona 1/1
1. I (64)
Sł stp, Cn brak, Linde XVI (streszczenie JanNKar) i XVIII w.
1. Litera i głoska (58) : W ięzyku polſkim/ kto chce wyraźić ten dźwięk ktory w wymáwianiu
ſłów ſłyſzęmy/ ty litery abo figury musͮi znać/ [...] ktoré sͮię tak piſzą/ a ieſt ich/ piętdźiesͮiąt i iedna
wliczbę. á á a b  c ć cz d dz dź dż e é ę f g h i ii j ij y yi k l ł m MurzOrt B; Bo co by tu niektorzy
miaſto i/ położyli y/ tedy wiédzmy że/ y/ inſzy má dźwięk niſz i/ iako to każdy ſłyſzy/ gdy mowi ty
ſłowa/ tedy/ wiédzmy/ inſzy/ ſłyſzy/ każdy/ gdy rć. MurzOrt B2; ẃ żoráẃ/ żółẃ/ móẃ/ tráẃ/ iako
f iedno że i nakońcu zatrącá MurzOrt B3, B2 [6 r.], B2v; Reieſtr, nie Regeſtr, Aniół, Ewanielia, etć.
nie Angiół, áni Ewángelia. Bo ácz z Láćińſkiégo idźie, ále w Polſkim iuż ná tym mieyſcu, odmięnia
ſie/ g/ w literę/ i/ conſonans: inſza gdy ſie po Láćinie piſze. JanNKar E4; Gdźieby ſie tráfiło dwoie ii/
weſpół, iáko w tym ſłowie, piie, biie, etć. tám iuż piérwſzè /i/ właſna vokaliſz, á drugié iuż conſonanſ.
Otóż wolał bym ie ták piſáć, bije/ pije/ etć. żeby to drugie /i/ było conſonans. JanNKar E4v, B3,
C4, E4, E4v, F4v [3 r.] (15); Znák tęn / ̂/ literą nie ieſt/ ále kázzdȩi liteŗe nád ktorą ſtoi/ ten d̂więk /
i/ pŗydáie. JanNKarGórn G3v, G3v [3 r.], G4, Hv, H2 [3 r.]; Gdźie tedi po c/ abo po s/ abo po z/
idźie ta litera i/ tam iuƶ nie tŗeba kréſki ƶadnéy na nie kłaść JanNKarKoch G2, E4, E4v [2 r.], F4v,
Gv, G2 [4 r.], Gv2 [3 r.], G3 [2 r.].
Zestawienia: »i krotkie« (1); i Krotkié wymawiáimy i piſzmy wſłowach/ ociec/ wniebie/ mói i
twói rć. MurzOrt Bv.
»proste i« (3): Tákże po ć/ dź/ l/ ś/ ź/ nie idźie tępè y/ iedno zgołá proſtè i JanNKar G2v, G2v;
JanNKarKoch G2.
»tępe i« (1): To ypſylon/ iáko pochodźi od /v/ Greckiégo/ tákby tèż kłáść ſie nie miáło równo z
literą/ i: Iedno że to iuż weſzło w zwyczay: tedy iuż tępym i/ bydź muśi. JanNKar F4v.
2. Symbol zastępujący w tekście prawniczym nazwę miejscową (6) : SToiąc oblicznie przed ſądem
ſzláchetny N. dźiedźic B. [...] zeznał: iż vczćiwym mężom Menſionarzom Kośćiołá Tumſkiégo
Krákowſkiégo/ [...] dwánaśćie grzywien pieniędzy monéty y liczby Polſkiéy wiecznie/ wſzákże ná
wyderkoff przedał y zápiſał/ y przedáie y zápiſuie ná dobrách ſwych dźiedźicznych/ to ieſt/ ná wśi I.
y kmiećiach/ káczmarzách/ y innych wſzyſtkich/ którzy mieſzkáią w przerzeczonéy wśi I. SarnStat
1251, 1249, 1251, 1257, 1258.
3. Użycie litery i w funkcji porządkującej na oznaczenie części rozdziału i układu alfabetycznego w
rejestrach (materiał nie objęty statystyką): Sałata, [...] A SAłatha albo laktuka ieſth dwoiaka, Iedna ieſt
domowa á druga leſnia [...] I Też tym ludziem ktorzy miewaią gorącze febry, Lactuka gim będzie
dobra á pożitecżna ku iedzeniu z ocztem. FalZioł I 74b; Hiſtoria o Ionáſzu Proroku/ 199. Hołd
Wołoſki/ 246. I. Iáko ſie ludzie rozno rodzą/ 2. Iáko poznáć náturę cżłowiecżą/ 3. RejZwierc Aaa4.
WG