pso_geografia

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII
Edukacja geograficzna w gimnazjum stwarza uczniowi możliwości:
 zrozumienia otaczającego nas świata i poruszania się w przestrzeni geograficznej
 przygotowania do przemian społecznych, gospodarczych i politycznych zachodzących
w regionie, kraju i na świecie
 kształtowanie postaw ludzi otwartych, aktywnych, tolerancyjnych i twórczych
 świadomego podejmowania decyzji
W TOKU NAUCZANIA OCENIE PODLEGAJ
KLUCZOWE KOMPETENCJE W EDUKACJI GEOGRAFICZNEJ:
Czytanie map różnej treści
Umiejętność posługiwania się przyrządami oraz modelami geograficznymi
Umiejętność odczytywania i wykorzystywania oraz sporządzania dokumentacji geograficznej
Umiejętność dokonywania obliczeń stosowanych w geografii
Umiejętność posługiwania się słownictwem, terminologią i symboliką geograficzną
Wyjaśnianie prawidłowości występujących w cyklach astronomicznych, geograficznych,
społecznych i gospodarczych
 Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia, określonych w standardach wymagań
egzaminacyjnych z zakresu przedmiotów matematyczno – przyrodniczych, którym podlegają:






przyrost wiadomości w zakresie: wskazywania i opisywania: faktów, nazw
geograficznych, terminów, zrozumienia związków i zależności zachodzących w
przestrzeni geograficznej
przyrost umiejętności w zakresie: samodzielnego porządkowania i wartościowania
informacji, posługiwania się zdobytymi informacjami z różnych źródeł (np.
interpretowanie danych statystycznych, czytanie mapy), praktycznego stosowania
informacji (np. orientacja na mapie), twórczego rozwiązywania problemów,
prezentowania treści geograficznych (np. formułowanie notatki w zeszycie
przedmiotowym, wykonanie rysunku, szkicu, diagramu)
postawy: systematyczność pracy ucznia przez cały rok (przygotowanie się do zajęć
lekcyjnych, udział w wykonywaniu zadań na lekcji), aktywność i inicjatywa, rozwój
własnych zdolności i zainteresowań, umiejętność współdziałania w grupie
§ 32: a) ust. 2:W klasie III gimnazjum jest przeprowadzany egzamin obejmujący wymagania ustalone w podstawie
programowej kształcenia ogólnego, określonej w przepisach w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego
oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, zwany dalej „egzaminem gimnazjalnym.”,
tekst zawierający wymagania egzaminacyjne dla uczniów jest w programie nauczania przedmiotu oraz na stronie:
http://www.edulandia.pl/edukacja/1,121133,10545745,Geografiawymagania egzaminacyjne.html?as=1#ixzz2Y5vzKtxZ
1. Na lekcjach geografii obowiązują następujące formy sprawdzania wiedzy i umiejętności:
a) formy ustne: odpowiedzi i wypowiedzi
b) formy pisemne: prace klasowe, sprawdziany, zadania i ćwiczenia wykonane w klasie, domu, inne
c) czytanie mapy – w różnych formach: pisemnej lub ustnej
Wiedzę i umiejętności ucznia ocenia się na poziomach:
 podstawowym – obejmuje on poziom konieczny i podstawowy, pozwalający wystawić ocenę 2
lub 3 (treści i umiejętności najbardziej przystępne, najprostsze i najbardziej uniwersalne,
niezbędne na danym i wyższych etapach kształcenia, bezpośrednio użyteczne w pozaszkolnej
działalności, obejmują te elementy treści, które mogą świadczyć o możliwości opanowania, przy
odpowiednim nakładzie pracy, pozostałych elementów tej treści. Elementy są najłatwiejsze,
najczęściej stosowane, praktyczne, niewymagające większych modyfikacji, niezbędne do
uczenia się ogółu podstawowych wiadomości i umiejętności)
 ponadpodstawowym – obejmującym poziom rozszerzający, dopełniający i wykraczający,
odpowiadający ocenom 4, 5 i 6 (umiarkowanie przystępne, bardziej złożone i mniej typowe,
przydatne ale nie niezbędne na danym i wyższych etapach kształcenia, trudne do opanowania,
pośrednio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia, obejmują wiadomości i umiejętności z
wybranej dziedziny geografii, wykraczające trudnością poza poziom rozszerzony, złożone i
oryginalne, twórcze naukowo, wąsko specjalistyczne)
 szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie zawiera plan dydaktyczny dla określonych
klas - dostępny w pracowni geograficznej u nauczyciela przedmiotu
2. Kryteria oceniania. Ocenianie bieżące wiedzy i umiejętności dokonywane jest systematycznie w
różnych formach w warunkach zapewniających obiektywność oceny.
a) w ocenianiu stosuje się ocenę „wagową”
Waga 1 – indywidualna i grupowa praca na lekcji, ćwiczenia, zadania, aktywność, wypowiedzi
Waga 2 – sprawdziany, projekt edukacyjny, diagnozy wewnątrzszkolne, diagnozy zewnętrzne,
stosowanie umiejętności w praktyce, zadania egzaminacyjne
Waga 3 – praca klasowa, konkurs
b) przy odpowiedzi ustnej i pisemnej ocenie podlegają:
 poziom merytoryczny (umiejętność doboru i zakres treści, wyjaśnianie zjawisk i procesów,
poprawne stosowanie terminów i nazw geograficznych)
 poprawność stylistyczna, kultura wypowiedzi
 przy pracach pisemnych bierze się pod uwagę: dobór i zakres treści, samodzielność wykonanej
pracy, dokładność rysunków, wykresów, map i konstrukcję pracy
c) przy ocenie prac wykonanych w domu (prezentacja, referat, zadanie domowe) bierze się pod uwagę:






zrozumienie tematu, stopień zaangażowania i możliwości ucznia
wartość merytoryczną treści, poprawność językową, - ortografia, styl
konstrukcję pracy i jej szatę graficzną
dokładność i estetykę wykonania
oryginalność i pomysłowość, samodzielność i wykorzystanie różnych źródeł informacji,
sposób prezentacji (selekcję materiału rzeczowego, logiczne wiązanie faktów, dostrzeganie
związków przyczynowo skutkowych, własne refleksje)
c) sprawdzian trwa od 10 do 30 min. i jest pisemną formą ocenienia podstawowych umiejętności
geograficznych określonych wymaganiami podstawy programowej dla gimnazjum (krótkie formy, tzw.
kartkówki z trzech ostatnich tematów nie wymagają zapowiadania)
d) praca klasowa trwa 1 godzinę lekcyjną i obejmuje zakres treści nauczania ustalony przez nauczyciela
(Ilość prac w ciągu semestru: w przypadku dwóch godzin tygodniowo 2 prace klasowe, w przypadku
jednej godziny tygodniowo - 1 praca klasowa)
e) na pracach klasowych, sprawdzianach, egzaminach uczniowie otrzymują oceny wg kryterium:






celujący powyżej - 96%
bardo dobry - 91% - 95 %
dobry - 75%-90%
dostateczny - 50%- 74%
dopuszczający - 30%- 49%
niedostateczny - 0% - 29% możliwych do uzyskania punktów.
f) uczeń może zgłosić nauczycielowi nieprzygotowanie do lekcji
 w klasach, które mają dwie lekcje geografii tygodniowo uczeń może zgłosić dwa
nieprzygotowania w semestrze, w klasach uczących się jedną godzinę tygodniowo przedmiotu uczeń może zgłosić jedno nieprzygotowanie w semestrze. Każde kolejne nieprzygotowanie
skutkuje oceną niedostateczną
 „nieprzygotowanie" zgłasza się na początku lekcji. Uczeń, który nie zgłosił faktu
nieprzygotowania do zajęć przed ich rozpoczęciem otrzymuje ocenę niedostateczną
 nie można zgłaszać nieprzygotowań w przypadku zaplanowanego na dany dzień oceniania
(zakres: lekcje powtórzeniowe, sprawdziany, praca klasowa)
g) uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach
w uczeniu się są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni.
h) w stosunku do wszystkich uczniów dysfunkcyjnych zastosowane zostaną zasady wzmacniania
poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów
4. Zasady poprawy ocen oraz wystawiania oceny semestralnej i rocznej.
 Wykaz umiejętności i wiadomości dla danego poziomu przedstawiony jest uczniom na początku
roku szkolnego poprzez omówienie programu nauczania w danej klasie z jednoczesnym
wskazaniem na kierunek pracy, częstotliwość i sposób uzyskania oceny
a) nauczyciele stwarzają uczniowi szanse nadrobienia braków na konsultacjach w terminie ustalonym
przez nauczyciela
b) w celu poprawy ocen każdy uczeń ma prawo wykorzystać różne formy twórczej aktywności
zaproponowane przez nauczyciela w poszczególnych klasach na dany rok szkolny (tu: sprawdziany,
diagnozy, samodzielna i zespołowa praca podczas lekcji, odpowiedzi i wypowiedzi ustne, praca z mapą,
podręcznikiem oraz innymi źródłami wiedzy geograficznej, analiza danych, wykonywanie i interpretacja
wykresów, zadania domowe, notatki z lekcji, ćwiczenia, samodzielnie przygotowane i przedstawienie
kolegom na zajęciach – prezentacje/wypowiedzi, odrabianie zadań domowych, dokonywanie obliczeń
matematycznych stosowanych w geografii, rozwiązywanie zadań egzaminacyjnych, praktyczne
wykorzystywane posiadanych umiejętności przedmiotowych podczas lekcji, zajęć pozalekcyjnych, zajęć
terenowych, postawa wobec przedmiotu, odpowiedzialność za wykonanie zadania powierzone grupie,
współpraca z nauczycielem w czasie zajęć edukacyjnych, aktywny udział w warsztatach i wycieczkach
przedmiotowych oraz projektach edukacyjnych, konkursy wiedzy przedmiotowej)
c) warunki i formy poprawy ocen:
 uczeń ma możliwość poprawienia oceny z pracy klasowej w ciągu dwóch tygodni od otrzymania
oceny (jako termin otrzymania oceny przyjmuje się datę wpisu do dziennika elektronicznego,
ocenę można poprawiać tylko raz). Formę i termin oraz szczegóły poprawy określa nauczyciel z
uczniem
 uczeń nieobecny podczas oceniania wiadomości i umiejętności (zakres: praca klasowa,
sprawdzian, czytanie mapy, dokonywanie obliczeń stosowanych w geografii) otrzymuje wpis ocenę „0" liczoną do średniej. Uczeń nieobecny zalicza oceniane treści w ciągu dwóch tygodni
od otrzymania oceny - formę i termin ustala nauczyciel. Brak rozliczenia skutkuje wartością „0”
liczoną do średniej wagowej
 jeżeli podczas pisemnej klasowej formy sprawdzania wiadomości i umiejętności uczeń pracuje
niesamodzielnie (korzysta z pomocy innych uczniów, książki, zeszytu, telefonu komórkowego,
innych materiałów), wówczas otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości jej poprawy
 nieusprawiedliwiona nieobecność ucznia podczas sprawdzania wiadomości i umiejętności jest
równoznaczna z uzyskaniem oceny niedostatecznej bez możliwości jej poprawy
 na koniec semestru nie przewiduje się sprawdzianu zaliczającego cały semestr
 po usprawiedliwionej nieobecności trwającej ponad tydzień uczeń ma prawo nie być oceniany
przez tydzień, uczeń ma obowiązek nadrobić zaległości w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu
do szkoły. W szczególnych przypadkach (wypadki losowe) termin ustala nauczyciel
 jeżeli uczeń jest w szkole, a zwalnia się z lekcji geografii samodzielnie opanowuje wiadomości i
umiejętności z lekcji, na której nie był obecny
 w przypadku ucznia trudnego wychowawczo wskazana jest obecność opiekuna prawnego,
pedagoga szkolnego lub wychowawcy podczas poprawiania uzyskanych ocen cząstkowych
c) klasyfikacji semestralnej i końcoworocznej dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych. Ocena
semestralna wynika z ocen cząstkowych, a ocena roczna z oceny semestralnej i ocen cząstkowych
drugiego semestru. Ocena jest wyliczona przez system e-dziennika LIBRUS.
d) w ocenianiu semestralnym i na koniec roku stosuje się ocenę wg kryterium:





dopuszczający – powyżej 1,6
dostateczny – powyżej 2,6
dobry – powyżej 3,6
bardo dobry – powyżej 4,6
ocenę celującą semestralną lub roczną otrzymuje uczeń z ocenami cząstkowymi co najmniej
bardzo dobrymi, wykonujący zadania nadobowiązkowe, osiągający sukcesy w konkursach
przedmiotowych z geografii (finalista, laureat), aktywny na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych.
e) wszystkie sprawy sporne, nie ujęte w PSO z geografii rozstrzygane będą zgodnie z WSO naszego
gimnazjum oraz z rozporządzeniami MENiS.
5. Formy kontaktu z rodzicami
 konsultacje z możliwością wglądu w prace pisemne (zgodnie z harmonogramem szkoły)
 rozmowy indywidualne po uzgodnionym wcześniej terminie (w czasie zaproponowanym przez
nauczyciela)
 wywiadówki (zgodnie z harmonogramem szkoły)
OGÓLNE KRYTERIA I WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE
OCENA
KRYTERIA I WYMAGANIA
NIEDOSTATECZNY
otrzymuje uczeń który: nie opanował niezbędnych wiadomości i umiejętności potrzebnych do kontynuowania nauki. W
szczególności: wykazuje brak systematyczności i chęci do nauki, nie posiada podstawowej orientacji na mapie, nie
wykonuje zadań domowych, nie potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł, w tym treści podręcznika, nie pracuje
na lekcji, nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych i praktycznych o elementarnym stopniu trudności samodzielnie, w
grupie lub przy pomocy nauczyciela, nie udziela prawidłowych odpowiedzi na większość zadanych mu pytań.
DOPUSZCZAJACY
otrzymuje uczeń który: opanował minimum wiadomości i umiejętności niezbędnych do kontynuowania nauki i potrafi
wykorzystać swoją wiedzę rozwiązując proste typowe zadania przy pomocy nauczyciela. Uczeń: opanował wymagania
konieczne z zakresu wiadomości i umiejętności, posiada elementarną orientację na mapie świata, Europy i Polski,
posługuje się w stopniu elementarnym słownictwem i terminologią geograficzną w mowie żywej i pisanej, samodzielnie
rozwiązuje i wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności, przejawia chęć i gotowość pracy i współpracy, umie
wykorzystać różne źródła informacji, nadrabia zaległości, przy pomocy nauczyciela udziela odpowiedzi na proste
pytania.
DOSTATECZNY
DOBRY
BARDZO DOBRY
CELUJACY
otrzymuje uczeń który: zdobył wiadomości umiejętności pozwalające na kontynuowanie nauki i potrafi wykorzystać je,
rozwiązując typowe zadania i problemy. Uczeń opanował podstawowe wiadomości i wybrane umiejętności określone
podstawą programową. W szczególności: posiada podstawową orientację na mapie, poprawnie wyraża swoje myśli w
prostych i typowych przykładach przy wypowiedzi widać nieliczne błędy, samodzielnie i w grupie rozwiązuje proste
polecenia, potrafi naśladować podobne rozwiązania w analogicznych sytuacjach, poprawnie odczytuje dane z tekstu,
rysunków, diagramów, tabel, przetwarza proste dane na wykresy, wykonuje wybrane, proste obliczenia stosowane w
geografii, z pomocą nauczyciela poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do rozwiązywania sytuacji problemowych.
otrzymuje uczeń który: wykorzystuje wiedzę i umiejętności rozwiązując typowe zadania, przeprowadza obserwacje i
badania pod kierunkiem nauczyciela, potrafi, korzystając z różnych źródeł wskazanych przez nauczyciela, gromadzić i
selekcjonować informacje dotyczące określonych tematów. Uczeń opanował wiadomości i umiejętności w stopniu
dobrym, uwzględniającym wymagania rozszerzające. W szczególności: pracuje systematycznie, a jego przygotowanie,
choć pełne jest różne jakościowo, posiada dobrą orientację na mapie świata, czyta ze zrozumieniem mapy tematyczne,
dokonuje poprawnych interpretacji różnorodnych tekstów źródłowych, wiadomości i umiejętności podstawowe są dla
niego zrozumiałe, wykonuje wszystkie obliczenia stosowane w geografii, dostrzega zależności przyczynowo - skutkowe,
łączy zagadnienia w logiczne ciągi, opanował umiejętność dokonywania interpretacji prostych zjawisk przedstawianych
graficznie, w mowie żywej i pisanej posługuje się językiem poprawnym pod względem merytorycznym, stylistycznym i
gramatycznym, aktywnie i efektywnie pracuje i współpracuje w zespołach grupowych, wykonuje dodatkowe zadania.
otrzymuje uczeń który: opanował cały materiał przewidziany w programie nauczania, potrafi sprawnie posługiwać się
zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami i wykorzystuje je do samodzielnego rozwiązywania problemów, wykazuje
umiejętność zdobywania wiedzy z różnych źródeł informacji, dokonania oceny przydatności zdobytych danych. Uczeń w
stopniu wyczerpującym opanował materiał przewidziany w podstawie programowej dla danej klasy oraz praktycznie
stosuje umiejętności z zakresu kluczowych kompetencji w edukacji geograficznej. W szczególności: przygotowanie
ucznia do lekcji jest pełne, sprawnie posługuje się wiadomościami i zdobytymi umiejętnościami, podczas wypowiedzi
ustnej samodzielnie potrafi interpretować omawiane zagadnienie, jego wypowiedź jest ładna, ciekawa i poprawna pod
względem merytorycznym, stylistycznym i gramatycznym, samodzielnie dokonuje interpretacji treści mapy i innych
materiałów źródłowych, obok prawidłowego wnioskowania przeprowadza proste analizy zjawisk, potrafi zastosować
wiedzę w praktycznym działaniu, chętnie wykonuje zadania i prace dodatkowe, wykorzystuje różne źródła informacji do
pogłębiania swojej wiedzy, wnosi twórczy wkład w realizację zadań oraz omawianych zagadnień, pracuje nad własnym
rozwojem lub bierze aktywny udział w konkursach o treściach geograficznych.
otrzymuje uczeń który: spełnia wszystkie kryteria ujęte w wymaganiach na ocenę bardzo dobrą, a ponadto samodzielnie
i twórczo rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania w granicach przedmiotu, efekty swojego zaangażowania potrafi
zaprezentować innym w konkretnej formie, uczeń powinien wykazać się znaczącymi osiągnięciami w konkursach na
poziomie międzyszkolnym.
Przedmiotowy system oceniania opracowała: Urszula Pudłowska