Tekst Studium - Gmina Wieliszew

Transkrypt

WÓJT WIELISZEWA
BIURO PLANOWANIA ROZWOJU WARSZAWY S.A.
UL. BATOREGO 16, 02-591 WARSZAWA
PROJEKT STUDIUM UWARUNKOWAŃ
I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO GMINY WIELISZEW
Warszawa / Wieliszew 2013
Biuro Planowania Rozwoju Warszawy
SPÓŁKA AKCYJNA
02-591 Warszawa, ul. Batorego 16
Centrala +48 (22) 825-92-01
PROJEKT STUDIUM UWARUNKOWAŃ
I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO GMINY WIELISZEW
SPIS TREŚCI:
1. WPROWADZENIE
1.1. Informacje ogólne
1.2. Przesądzenia planistyczne
1.2.1. Wytyczne Planu zagospodarowania przestrzennego Województwa
Mazowieckiego
1.2.2. Planowanie przestrzenne w gminie
2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZESTRZENNEGO GMINY WIELISZEW
2.1. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE
2.1.1. Położenie i charakterystyka otoczenia
2.1.2. Możliwości rozwoju
2.2. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE
2.2.1. Ludność i zatrudnienie
2.2.2. Mieszkalnictwo i obsługa ludności
2.2.3. Stan prawny gruntów
2.2.3.1. Struktura własności
2.2.3.2. Tereny zamknięte
2.2.4. Środowisko przyrodnicze
2.2.4.1. Stan i funkcjonowanie środowiska przyrodniczego
A. Położenie geograficzne
B. Rzeźba terenu. Geomorfologia
C. Klimat
D. Hydrogeologia
- Wody powierzchniowe
- Wody podziemne
E. Geologia. Złoża kopalniane
F. Warunki gruntowo-wodne
G. Flora
H. Fauna
I. Struktura przestrzenna środowiska przyrodniczego.
Powiązania przyrodnicze
J. Krajobraz
2.2.4.2. Obszary i obiekty chronione
A. Obszar Natura 2000
B. Rezerwaty
C. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu
D. Pomniki przyrody
E. Sieć ekologiczna ECONET
F. Ochrona wód powierzchniowych
G. Ochrona wód podziemnych
H. Gleby chronione dla produkcji rolnej
2.2.4.3. Zagrożenia i uciążliwości środowiska przyrodniczego
A. Zagrożenia i uciążliwości wynikające z
działalności człowieka
- Zagrożenia i uciążliwości dla zachowania
walorów przyrodniczych i krajobrazowych
- Zagrożenie poważnymi awariami
- Zanieczyszczenie wód
- Zanieczyszczenia gleb
- Zanieczyszczenia powietrza
- Zagrożenia dla klimatu akustycznego
B. Zagrożenia naturalne
2.2.5. Dziedzictwo kulturowe
2.2.5.1. Rys historyczny
2.2.5.2. Charakterystyka i ochrona prawna wartości
kulturowych
2.2.6. Turystyka
i rekreacja
2.2.6.1. Infrastruktura turystyki kwalifikowanej
A. Turystyka rowerowa
B. Turystyka piesza
C. Turystyka konna
D. Turystyka wodna
2.2.7. Struktura funkcjonalno - przestrzenna
2.2.7.1. Sieć osadnicza i charakterystyka zabudowy
2.2.7.2. Usługi i przemysł
2.2.7.3. Produkcja rolna i leśna
2.2.8. Komunikacja
2.2.8.1. Transport drogowy
2.2.8.2. Komunikacja zbiorowa
A. Komunikacja autobusowa
B. Transport kolejowy
C. Transport lotniczy
2.2.9. Infrastruktura techniczna
2.2.9.1. Zaopatrzenie w wodę
2.2.9.2. Gospodarka ściekowa i odprowadzanie wód
opadowych
2.2.9.3. Ciepłownictwo
2.2.9.4. Elektroenergetyka
2.2.9.5. Zaopatrzenie w gaz
2.2.9.6. Telekomunikacja
2.2.9.7. Gospodarka odpadami
2.2.9.8. Cmentarze
2.3. WNIOSKI
3. KIERUNKI I CELE ROZWOJU PRZESTRZENNEGO
3.1. WYTYCZNE I CELE ROZWOJU PRZESTRZENNEGO
3.2. STRUKTURA FUNKCJONALNO - PRZESTRZENNA
3.2.1. Podział terenów gminy
3.2.1.1. Obszary urbanizowane
- Obszary zabudowy mieszkaniowej
- Obszary o funkcji mieszanej mieszkaniowej i/lub
usługowej
- Obszary działalności gospodarczej
3.2.1.2. Obszary nieurbanizowane z dopuszczeniem
ekstensywnych form zagospodarowania
- Obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z
indywidualnymi urządzeniami infrastruktury technicznej
- Obszary usług sportu, rekreacji i/lub turystyki
3.2.1.3. Obszary wyłączone z zabudowy
- Rolnicza i leśna przestrzeń produkcyjna
- Obszary zieleni
- Obszary urządzeń sportu, rekreacji i turystyki
- Tereny wód śródlądowych
3.2.1.4. Tereny urządzeń infrastruktury technicznej
3.2.2. Formy i zasady zagospodarowania
3.2.3. Obszary szczególnych polityk przestrzennych
3.2.4. Tereny górnicze
3.2.5. Tereny zamknięte
3.2.6. Obsługa ludności
3.2.6.1. Trendy rozwoju demograficznego
3.2.6.2. Ośrodki obsługi mieszkańców
3.2.6.3. Infrastruktura społeczna
3.3. STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU I OCHRONY
ŚRODOWISKA
3.3.1. Racjonalna gospodarka zasobami środowiska
3.3.2. Ochrona przed zanieczyszczeniem środowiska
3.3.3. Waloryzacja przestrzeni ekologicznej gminy – preferencje
kierunków zagospodarowania przestrzennego
3.4. OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
3.5. ROZWÓJ TURYSTYKI
3.6. KOMUNIKACJA
3.6.1. Kierunki przekształceń układu drogowego
3.6.2. Komunikacja autobusowa
3.6.3. Transport kolejowy
3.6.4. Trasy rowerowe
3.6.5. Transport lotniczy
3.7. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
3.7.1. Zaopatrzenie w wodę
3.7.2. Gospodarka ściekowa
3.7.3. Ciepłownictwo
3.7.5. Elektroenergetyka
3.7.6. Zaopatrzenie w gaz
3.7.7. Telekomunikacja
3.7.8. Gospodarka odpadami
3.7.9. Cmentarze
4.USTALENIA OPERACYJNE
4.1. LOKALIZACJA INWESTYCJI CELU PUBLICZNEGO
4.2. OBSZARY, DLA KTÓRYCH GMINA ZAMIERZA SPORZĄDZIĆ
MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
4.3. OBSZARY WYMAGAJĄCE PRZEZNACZENIA GRUNTÓW ROLNYCH
NA CELE NIEROLNICZE I NIELEŚNE
4.4. OBSZARY WYMAGAJĄCE PRZEPROWADZENIA SCALEŃ I PODZIAŁU
NIERUCHOMOŚCI
4.5. OBSZARY ROZMIESZCZENIA OBIEKTÓW HANDLOWYCH O
POWIERZCHNI POWYŻEJ 2000 M2
4.6. WNIOSKI DO STRATEGII I PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO
5.SYNTEZA I UZASADNIENIE PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ
1. WPROWADZENIE
1.1. INFORMACJE OGÓLNE
Podstawa formalną opracowania zmiany Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gm. Wieliszew (Studium) jest Uchwała Rady
Gminy Wieliszew Nr 30/VI/2007 z dnia 13 lutego 2007 r. oraz Uchwała Rady Gminy
Wieliszew Nr 99/XIV/08 z dnia 15 stycznia 2008 r.
Obszar opracowania zmiany Studium obejmuje gminę Wieliszew w jej granicach
administracyjnych.
Studium zostało przygotowane zgodnie z postanowieniami Ustawy z dnia 27
marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2012 r. poz.
647 z późn. zm.) oraz Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia
2004
r.
w
sprawie
zakresu
projektu
Studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania przestrzennego (Dz. U. z 2004 r. Nr 118, poz 1233).
Projekt Studium, na zlecenie gminy Wieliszew, został opracowany przez zespół
specjalistów z Biura Planowania Rozwoju Warszawy S.A., kierowany przez mgr inż.
arch. Marcina Świetlika (czł. Okręgowej Izby Urbanistów z/s w Warszawie).
Przytaczane
w
Studium
dane
statystyczne
zaczerpnięto
z
informacji
opublikowanych na stronach internetowych Głównego Urzędu Statystycznego
w Warszawie oraz z informacji przekazanych przez Urząd Gminy Wieliszew.
Załącznikami do uchwały o uchwaleniu Studium są:
- Tekst Studium /Załącznik Nr 1/
- Rysunek Studium /Załącznik Nr 2/
- Rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia nieuwzględnionych uwag
/Załącznik Nr 3/.
1
1.2. PRZESĄDZENIA PLANISTYCZNE
1.2.1. Wytyczne Planu zagospodarowania przestrzennego Województwa
Mazowieckiego
W planie zagospodarowania przestrzennego Województwa Mazowieckiego,
zatwierdzonym Uchwałą nr 65/2004 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia
7 czerwca 2004 r. określono szereg ponadlokalnych inwestycji celu publicznego,
które powinny być zlokalizowane na terenach gminy Wieliszew. Należą do nich:
-
droga krajowa nr 61 Warszawa- Legionowo – Serock – Ostrołęka,
-
droga wojewódzka nr 631,
-
droga wojewódzka nr 632,
-
drogi powiatowe,
-
europejska linia kolejowa E65 Gdynia-Warszawa-Katowice-Zebrzydowice,
-
linia kolejowa nr 10 Legionowo – Tłuszcz,
-
Zakład Wodociągu Północnego,
-
III nitka ropociągu,
-
linie wysokiego napięcia 110 kV,
-
III nitka gazociągu,
-
projektowana Trasa “Olszynki Grochowskiej”,
-
planowana Legionowska Trasa Mostowa.
Ponad wyżej wymienione, Zarząd Województwa Mazowieckiego nie zgłasza
innych inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, które powinny być
zlokalizowane na terenach gminy Wieliszew.
1.2.2. Planowanie przestrzenne w gminie
W chwili obecnej około 30 % powierzchni gminy pokryte jest 93 obowiązującymi
planami miejscowymi, a kolejnych 8 planów jest w trakcie sporządzania. Granice
planów pokazuje załącznik rysunek pt.: “Tereny objęte miejscowymi planami
zagospodarowania przestrzennego w gminie Wieliszew”.
2
Rejestr miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy Wieliszew:
Lp.
TYTUŁ PLANU
UCHWAŁA RADY GMINY
PUBLIKACJA
WIELISZEW
1.
Zatwierdzenie zmian miejscowego planu
Nr
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania przestrzennego gminy
245/XXIII/97
Województwa
Wieliszew
z dnia 12 maja 1997 r.
Warszawskiego
Nr 33 poz. 106 z 1997 r.
2.
Zatwierdzenie miejscowego planu
Nr
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania przestrzennego obszaru
246/XXIII/97 z dnia 12 maja
Województwa
wsi Wieliszew gmina Wieliszew
1997 r.
Warszawskiego
Nr 33 poz. 107 z 1997 r.
3.
4.
5.
Nr
Dziennik Urzędowy
247/XXIV/97
Województwa
Wieliszew
z dnia 1 lipca
Warszawskiego
1997 r.
Nr 43 poz. 150 z 1997 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania przestrzennego wsi
248/XXIV/97
Województwa
Skrzeszew gmina Wieliszew
z dnia 1 lipca
Warszawskiego
1997 r.
Nr 43 poz. 151 z 1997 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
264/XXVI/97
Województwa
Wieliszew
z dnia 3 września 1997 r.
Warszawskiego
Nr 54 poz. 179 z 1997 r.
6.
Nr
Dziennik Urzędowy
276/XXVII/97
Województwa
Wieliszew
z dnia 26 listopada 1997 r.
Warszawskiego
Nr
Nr 5 poz. 20 z 1998 r.
7.
8.
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania przestrzennego
294/XXIX/98
Województwa
wsi Góra gmina Wieliszew
z dnia 10 marca
Warszawskiego
1998 r.
Nr 24 poz. 77 z 1998 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
301/XXX/98
Województwa
Janówek Pierwszy gmina Wieliszew
z dnia 16 kwietnia 1998 r.
Warszawskiego
Nr 31 poz. 98 z 1998 r.
9.
10.
Nr
Dziennik Urzędowy
302/XXX/98
Województwa
Wieliszew
z dnia 16 kwietnia
Warszawskiego
1998 r.
Nr 31 poz. 99 z 1998 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania przestrzennego wsi Łajski
303/XXX/98
Województwa
gmina Wieliszew
Warszawskiego
Nr 31 poz.100 z 1998 r.
11.
Nr
Dziennik Urzędowy
16/II/98
Województwa
Wieliszew
Mazowieckiego
Nr 2 poz. 9 z 1999 r.
3
Lp.
TYTUŁ PLANU
UCHWAŁA RADY GMINY
PUBLIKACJA
WIELISZEW
12.
Nr
Dziennik Urzędowy
70/VII/99
Województwa
Wieliszew
Mazowieckiego
Nr 67 poz. 2182 z 1999 r.
13.
14.
15.
16.
Nr
Dziennik Urzędowy
73/VIII/99
Województwa
Wieliszew
z dnia 2 czerwca
Mazowieckiego
1999 r.
Nr 67 poz. 2183 z 1999 r.
Uchwalenie zmiany miejscowego planu
Nr
Dziennik Urzędowy
74/VIII/99
Województwa
Skrzeszew (obecnie Wieliszew) na obszarze
z dnia 2 czerwca
Mazowieckiego
wsi Krubin
1999 r.
Nr 67 poz. 2184 z 1999 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
75/VIII/99
Województwa
z dnia 2 czerwca
Mazowieckiego
wsi Skrzeszew
1999 r.
Nr 67 poz. 2185 z 1999 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
147/XI/99
Województwa
z dnia 28 grudnia 1999 r.
Mazowieckiego
wsi Łajski w rejonie ul. Kościelnej i granic
Nr 13 poz. 95 z 2000 r.
gminy
17.
Nr
Dziennik Urzędowy
127/X/99
Województwa
Mazowieckiego
wsi Łajski w rejonie ul. Sikorskiego
18.
Nr 32 poz. 215 z 2000 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
157/XII/2000
Województwa
z dnia 16 lutego
Mazowieckiego
wsi Łajski w rejonie ulic: ul. Akacjowej i ul.
2000 r.
Nr 44 poz. 431 z 2000 r.
Zmiana miejscowego planu
Nr
Dziennik Urzędowy
191/XIII/2000
Województwa
Skrzeszew )obecnie Wieliszew) na obszarze
Mazowieckiego
Leśnej
19.
wsi Łajski w rejonie ul. Leśnej (część A)
20.
Nr 54 poz. 566 z 2000 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
192/XIII/2000
Województwa
Mazowieckiego
wsi Łajski – centrum (część A)
21.
Nr 54 poz. 567 z 2000 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
205/XV/2000
Województwa
z dnia 16 czerwiec
Mazowieckiego
wsi Łajski – centrum (część B)
2000 r.
Nr 88 poz. 882 z 2000 r.
4
Lp.
TYTUŁ PLANU
UCHWAŁA RADY GMINY
PUBLIKACJA
WIELISZEW
22.
Nr
206/XV/2000
Województwa
z dnia 16 czerwca 2000 r.
Mazowieckiego
wsi Wieliszew (część A)
23.
Nr 88 poz. 883 z 2000 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
226/XVI/2000
Województwa
wsi Łajski – centrum (część C)
24.
Dziennik Urzędowy
Mazowieckiego
Nr 123 poz. 1194 z 2000 r.
Uchwalenie miejscowego planu
Nr
Dziennik Urzędowy
261/XIX/01
Województwa
we wsi Łajski w rejonie ul. Fabrycznej
z dnia 8 lutego 2001 r.
Mazowieckiego
Nr 123 poz. 1650 z 2001 r.
25.
Nr
262/XIX/01
Województwa
Mazowieckiego
wsi Wieliszew
26.
Nr 123 poz. 1651 z 2001 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
263/XIX/01
Województwa
Mazowieckiego
wsi Wieliszew
27.
Dziennik Urzędowy
Nr 123 poz. 1652 z 2001 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
264/XIX/01
Województwa
Mazowieckiego
wsi Wieliszew ul. Niepodległości – Jezioro
Nr 123 poz. 1653 z 2001 r.
Wieliszewskie
28.
Nr
265/XIX/01
Województwa
Mazowieckiego
wsi Łajski
29.
Nr 123 poz. 1654 z 2001 r.
Nr
31.
Dziennik Urzędowy
302/XXI/2001
Województwa
Mazowieckiego
wsi Wieliszew
30.
Dziennik Urzędowy
Nr 178 poz. 2890 z 2001 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
303/XXI/2001
Województwa
z dnia 5 czerwca
Mazowieckiego
wsi Janówek Pierwszy
2001 r.
Nr 178 poz. 2891 z 2001 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania przestrzennego na
304 /XXI/2001
Województwa
obszarze wsi Skrzeszew gm. Wieliszew w
z dnia 5 czerwca
Mazowieckiego
rejonie ulic: Nowodworskiej, Szkolnej i Polnej
2001 r.
Nr 178 poz. 2892 z 2001 r.
Miejscowy plan zagospodarowania
Nr
Dziennik Urzędowy
przestrzennego obszaru wsi Łajski (gmina
340/XXIV/01
Województwa
Wieliszew)
w obszarze położonym w rejonie ul. Polnej
32.
Mazowieckiego
Nr 54 poz. 1136 z 2002 r.
5
Lp.
TYTUŁ PLANU
UCHWAŁA RADY GMINY
PUBLIKACJA
WIELISZEW
33.
Nr
Dziennik Urzędowy
341/XXIV/01
Województwa
Wieliszew)
Mazowieckiego
Nr 54 poz. 1137 z 2002 r.
34.
Nr
Dziennik Urzędowy
przestrzennego obszaru wsi Wieliszew w
342/XXIV/01
Województwa
rejonie ul. Modlińskiej, gm. Wieliszew
Mazowieckiego
Nr 54 poz. 1138 z 2002 r.
35.
Nr
Dziennik Urzędowy
343/XXIV/01
Województwa
wsi Łajski w rejonie ul. Leśnej (część B i C)
36.
Nr
Dziennik Urzędowy
365/XXVI/02
Województwa
z dnia 19 kwietna 2002 r.
Mazowieckiego
wsi Olszewnica Stara – obszar północny
37.
Mazowieckiego
Nr 54 poz. 1139 z 2001 r.
Nr 178 poz. 3981 z 2002 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
366/XXVI/02
Województwa
Mazowieckiego
wsi Olszewnica Stara – obszar południowy
Nr 178 poz. 3982 z 2002 r.
(część B)
38.
39.
Nr
Dziennik Urzędowy
370/XXVII/02
Województwa
z dnia 18 czerwca
Mazowieckiego
wsi Wieliszew
2002 r.
Nr 236 poz. 6031 z 2002 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
371/XXVII/02
Województwa
Wieliszew)
Mazowieckiego
Nr 236 poz. 6032 z 2002 r.
40.
Nr
Dziennik Urzędowy
387/XXVIII/02
Województwa
Mazowieckiego
wsi Wieliszew w rejonie ul. Polnej
41.
42.
Nr 305 poz. 8037 z 2002 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
394/XXIX/02
Województwa
obszarze wsi
z dnia 8 października
Mazowieckiego
Wieliszew w rejonie ul. Podgórnej
2002 r.
Nr 314 poz. 8391 z 2002 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
49/VI/03
Województwa
Mazowieckiego
wsi: Janówek Pierwszy, Góra, PAN Góra
Nr 191 poz. 4825 z 2003 r.
(Jezioro Góra)
6
Lp.
TYTUŁ PLANU
UCHWAŁA RADY GMINY
PUBLIKACJA
WIELISZEW
43.
44.
45.
46.
Nr
105/XI/03
Województwa
Mazowieckiego
wsi Kępa Kikolska
2003 r.
Nr 313 poz. 9648 z 2003 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
106/XI/03
Województwa
Mazowieckiego
wsi Krubin
2003 r.
Nr 313 poz. 9649 z 2003 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania przestrzennego wsi Łajski
107/XI/03
Województwa
(działki nr ew. 406/2, 406/3, 406/4, 406/5,
Mazowieckiego
406/6) gm. Wieliszew
2003 r.
Nr 313 poz. 9650 z 2003 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
117/XII/03
Województwa
obszarze wsi Janówek Pierwszy, gmina
Mazowieckiego
Wieliszew
47.
Nr 31 poz. 957 z 2004 r.
Zmiana miejscowego planu zagosp.
Nr
Dziennik Urzędowy
przestrzennego gminy Skrzeszew (obecnie
118/XII/03
Województwa
Wieliszew) dotyczące obszaru wsi Wieliszew
z dnia18 listopada 2003 r.
Mazowieckiego
– Kwietniówka gm. Wieliszew - cmentarz
48.
Dziennik Urzędowy
Nr 31 poz.958 z 2004 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
119/XII/03
Województwa
Wieliszew gmina Wieliszew
Mazowieckiego
Nr 31 poz. 959 z 2004 r.
49.
50.
Nr
Dziennik Urzędowy
132/XIV/03
Województwa
wsi Wieliszew gmina Wieliszew
z dnia 30 grudnia
Mazowieckiego
2003 r.
Nr 59 poz.1508 z 2004 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
133/XIV/03
Województwa
Janówek Pierwszy, gmina Wieliszew
Mazowieckiego
Nr 59 poz. 1509 z 2004 r.
51.
Nr
Dziennik Urzędowy
182/XVIII/04
Województwa
wsi Skrzeszew – Poniatów.
52.
Nr
Dziennik Urzędowy
183/XVIII/04
Województwa
wsi Wieliszew
53.
Mazowieckiego
Nr 236 poz. 6350 z 2004 r.
Mazowieckiego
Nr 236 poz.6351 z 2004 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
154/XVI/04
Województwa
Skrzeszew (obecnie Wieliszew) dotyczącej
Mazowieckiego
obszaru miejscowości Skrzeszew (w rejonie
Nr 236 poz. 6352 z 2004 r.
ul. Kościelnej i Nowodworskiej) gm. Wieliszew
7
Lp.
TYTUŁ PLANU
UCHWAŁA RADY GMINY
PUBLIKACJA
WIELISZEW
54.
Nr
197/XX/04
Województwa
Skrzeszew (w rejonie ul. Polnej) gmina
Mazowieckiego
Wieliszew
55.
Dziennik Urzędowy
Nr 299 poz. 8213 z 2004 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
198/XX/04
Województwa
Skrzeszew (obecnie Wieliszew) dotyczącej
obszaru wsi Skrzeszew (w rejonie ul.
Mazowieckiego
Nr 299 poz. 8214 z 2004 r.
Szkolnej)
56.
Nr
199/XX/04
Województwa
Mazowieckiego
wsi Wieliszew w rejonie ul. Polnej
57.
58.
Dziennik Urzędowy
Nr 299 poz. 8215 z 2004 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
290/XXVII/05
Województwa
Janówek Pierwszy
z dnia 21 czerwca
Mazowieckiego
2005 r.
Nr 201 poz. 6616 z 2005 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
307/XXIX/05
Województwa
wsi Janówek Pierwszy gmina Wieliszew
Mazowieckiego
Nr 26 poz. 849 z 2006 r.
59.
Nr
Dziennik Urzędowy
przestrzennego wsi Sikory w gminie Wieliszew
310/XXIX/05
Województwa
Mazowieckiego
Nr 26 poz. 850 z 2006 r.
60.
Nr
Dziennik Urzędowy
przestrzennego gminy Skrzeszew (obecnie
309/XXIX/05
Województwa
Wieliszew) dotyczący fragmentu wsi
Mazowieckiego
Kałuszyn(Polana), gm. Wieliszew
61.
62.
Nr 28 poz. 950 z 2006 r.
Nr
353/XXXIII/06
Województwa
wsi Janówek Pierwszy dotyczącego (Zacisze),
z dnia 21 marca
Mazowieckiego
gm. Wieliszew
2006 r.
Nr 124 poz. 4061 z 2006 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
393/XXXVI/06
Województwa
Wieliszew dotyczącego obszaru wsi Góra i
Janówek Pierwszy gm. Wieliszew
63.
Mazowieckiego
Nr 184 poz. 7092 z 2006 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
396/XXXVI/06
Województwa
Wieliszew dotyczącego obszaru wsi
Olszewnica Stara gm. Wieliszew
64.
Dziennik Urzędowy
Mazowieckiego
Nr 184 poz. 7093 z 2006 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
418/XXXVIII/06
Województwa
Mazowieckiego
Komornica
2006 r.
Nr 269 poz. 10567 z 2006 r.
8
Lp.
TYTUŁ PLANU
UCHWAŁA RADY GMINY
PUBLIKACJA
WIELISZEW
65.
Nr
Dziennik Urzędowy
41/IX/07
Województwa
Wieliszew dotyczącego obszaru wsi Łajski
Mazowieckiego
Nr 224 poz. 6498 z 2007 r.
66.
67.
Nr
Dziennik Urzędowy
44/IX/07
Województwa
Wieliszew dotyczącego
z dnia 12 czerwca
Mazowieckiego
obszaru wsi Krubin
2007 r.
Nr 224 poz. 6499 z 2007 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
45/IX/07
Województwa
Wieliszew dotyczącego obszaru wsi Kałuszyn
Mazowieckiego
Nr 224 poz. 6500 z 2007 r.
68.
Nr
Dziennik Urzędowy
46/IX/07
Województwa
Mazowieckiego
Komornica
69.
70.
71.
72.
73.
74.
Nr 224 poz. 6501 z 2007 r.
Nr
zagospodarowania przestrzennego dla
209/XVII/03
Dziennik Urzędowy
obszaru Osiedla Kolejarzy w Michałowie
Województwa
Reginowie
uchwała Rady Gminy
Mazowieckiego
Nieporęt
Nr 31 poz. 956 z 2004 r.
Nr
Dziennik Urzędowy
XXVIII/85/04
Województwa
obszaru sołectwa Michałów-Reginów, z
Mazowieckiego
wyłączeniem Osiedla Kolejarzy i osiedla
uchwała Rady Gminy
Nr 288 poz. 7848 z 2004 r.
Nowopol- część I
Nieporęt
Nr
Dziennik Urzędowy
XLI/84/05
Województwa
obszaru przebiegu trasy trzeciej nitki systemu
z dnia 4 lipca 2005 r.
Mazowieckiego nr 201
rurociągów naftowych „PRZYJAŻŃ” –
uchwała Rady Gminy
poz.6622 z 2005 r.
rurociągu naftowego DN 800
Nieporęt
Nr
Dziennik Urzędowy
LI/32/06
Województwa
obszaru sołectwa Michałów-Reginów, z
z dnia 30 marca 2006 r.
Mazowieckiego nr
wyłączeniem Osiedla
uchwała Rady
130 poz.4266 z 2006 r.
Kolejarzy i osiedla Nowopol- część II b,
Gminy Nieporęt
Nr
Dziennik Urzędowy
108/XV/08
Województwa
wsi Wieliszew ( rejon ul. Modlińskiej i
z dnia 26 lutego
Mazowieckiego
Niepodległości)
2008 r.
Nr 82 poz. 2936 z 2008r.
Nr
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania przestrzennego wsi Łajski,
XXX/253/09
Województwa
gmina Wieliszew
z dnia 16 czerwca
Mazowieckiego
2009 r.
Nr 146 poz. 4439 z 2009r.
9
Lp.
TYTUŁ PLANU
UCHWAŁA RADY GMINY
PUBLIKACJA
WIELISZEW
75.
Nr
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania przestrzennego wsi Łajski,
XXX/254/09
Województwa
gmina Wieliszew, uchwalonego uchwałą nr
z dnia 16 czerwca
Mazowieckiego
303/XXX/98 Rady Gminy Wieliszew z dnia
2009 r.
Nr 146 poz. 4440 z 2009r.
Nr
Dziennik Urzędowy
16 kwietnia 1998r.
(Dz. Urz. Woj. Warsz. nr 31, poz.100 z dnia 10
czerwca 1998r.) oraz sporządzenia
miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego wsi Łajski, gmina Wieliszew
76.
XXXV/319/09
Województwa
Wieliszew dotyczącego obszaru wsi Góra i
Mazowieckiego
Janówek Pierwszy, gmina Wieliszew,
Nr 56 poz. 819 z 2010 r.
uchwalonego uchwałą nr 393/XXXVI/06 Rady
Gminy Wieliszew z dnia 20 czerwca 2006r.
(Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 184, poz.7092 z dnia
13 września 2006r.) w zakresie związanym z
linią zabudowy na działkach o nr ewid. 96/2 ,
96/3 , 97/1 i 98 we wsi Janówek Pierwszy, gm.
Wieliszew
77.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania części wsi
Wieliszew nr XXXIX/355/10 z
Województwa
Wieliszew, gmina Wieliszew
dnia 30 marca 2010 r.
Mazowieckiego
Nr 123 poz. 2710 z 2010r.
78.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania dla obszaru wsi
Wieliszew nr XXXVIII/338/10
Województwa
Olszewnica Nowa, gmina Wieliszew
Mazowieckiego
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania dla części wsi
Województwa
Olszewnica Nowa, gmina Wieliszew
Mazowieckiego
Nr 162 poz. 4013 z 2010r.
79.
Uchwała Rady Gminy
Nr 162 poz. 4014
Wieliszew nr XLI/379/10
i poz. 4016 z 2010r.
80.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania dla obszaru wsi
Województwa
Olszewnica Nowa/Kałuszyn, gmina Wieliszew
z dnia 23 lutego 2010 r.;
Mazowieckiego
Uchwała Rady Gminy
Nr 162 poz. 4015
Wieliszew nr XLI/378/10
i poz. 4017 z 2010r.
81.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
zagospodarowania gminy Wieliszew
Wieliszew nr XXXIX/354/10 z
Województwa
dotyczącego obszaru wsi Olszewnica Stara ,
dnia 30 marca 2010 r.
Mazowieckiego
gmina Wieliszew
Nr 162 z 2010r.
10
Lp.
TYTUŁ PLANU
UCHWAŁA RADY GMINY
PUBLIKACJA
WIELISZEW
82.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
Wieliszew nr XLVII/430/10 z
Województwa
dotyczącego obszaru wsi Kałuszyn
dnia 9 listopada 2010 r.
Mazowieckiego
Nr 26 poz. 830 z 2011r.
83.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
Wieliszew nr VII/58/11
Województwa
dotyczącego obszaru wsi Skrzeszew
Mazowieckiego
Nr 123 poz. 3926 z 2011r.
84.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
Województwa
dotyczącego obszaru wsi Janówek Pierwszy
Mazowieckiego
Nr 123 poz. 3927 z 2011r.
85.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
Województwa
dotyczącego obszaru wsi Łajski – centrum
Mazowieckiego
(część B)
86.
Nr 123 poz. 3928 z 2011r.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
Wieliszew nr VIII/70/11
Województwa
dotyczącego obszaru wsi
Mazowieckiego
Skrzeszew
87.
Nr 123 poz. 3929 z 2011r.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
Wieliszew nr XI/88/11
Województwa
obszaru przebiegu trzeciej nitki systemu
Mazowieckiego
rurociągów naftowych “Przyjaźń” - rurociągu
Nr 186 poz. 5715 z 2011r.
naftowego DN 800 w miejscowości Skrzeszew
88.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
Województwa
Mazowieckiego
Nr 186 poz. 5716 z 2011r.
naftowego DN 800 w miejscowości Kałuszyn
89.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
Województwa
Mazowieckiego
Nr 186 poz. 5717 z 2011r.
naftowego DN 800 w miejscowości Topolina
90.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
Województwa
Mazowieckiego
Nr 200 poz. 6036 z 2011r.
naftowego DN 800 w miejscowości Łajski
91.
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
Wieliszew nr XIII/110/11
Województwa
dotyczącego obszaru wsi Wieliszew (wieś)
z dnia 7 października 2011 r.
Mazowieckiego
Nr 240 poz. 8606 z 2011r
11
Lp.
TYTUŁ PLANU
UCHWAŁA RADY GMINY
PUBLIKACJA
WIELISZEW
92.
Uchwała Rady Gminy
Wieliszew nr XXIII/227/2012
Województwa
Wieliszew dotyczącego części wsi Janówek
Mazowieckiego
Pierwszy, gmina Wieliszew
93.
Dziennik Urzędowy
z 2012 r. poz. 7514
Uchwała Rady Gminy
Dziennik Urzędowy
Wieliszew nr XXIII/228/2012
Województwa
Skrzeszew, gmina Wieliszew
Mazowieckiego
z 2012 r. poz. 7515
Wykaz sporządzanych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
gminy Wieliszew:
Lp.
TYTUŁ PROJEKTU PLANU
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Topolina
I
Gmina Wieliszew
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Poddębie
II
Gmina Wieliszew
Projekt zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Skrzeszew (obecnie
III
Wieliszew) na obszarze wsi Wieliszew w rejonie ul. Podgórnej
Projekt zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Wieliszew (ul. Spokojna)
IV
gmina Wieliszew
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Olszewnica Stara
V
gmina Wieliszew
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Krubin
VI
gmina Wieliszew
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Wieliszew (obręb PGR)
VII
gmina Wieliszew
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Wieliszew (obręb PGR)
VIII
gmina Wieliszew
Ponadto ze znaczących inwestycji na terenie gminy realizowanych w trybie
decyzji administracyjnych należy wymienić: budowę zespołu szpitalnego przy
ul. Kościelnej w obrębie Wieliszew PGR oraz realizację zespołu budynków
mieszkalnych wraz z zabudową usługową na działce 18/4 w obrębie Wieliszew PGR
przy ul. Modlińskiej (decyzje o warunkach zabudowy).
12
2. UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZESTRZENNEGO GMINY
WIELISZEW
2.1. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE
2.1.1. Położenie i charakterystyka otoczenia
Gmina Wieliszew położona jest w centralnej części województwa mazowieckiego
w powiecie legionowskim, centrum wsi Wieliszew znajduje się w odległości ok. 30 km
na północ od centrum Warszawy (ok. 12 km od jej granic).
Powierzchnia statystyczna gminy wynosi 106,09 km2. Gmina leży w obrębie
Kotliny Warszawskiej i graniczy:
- od północy: poprzez rzekę Narew z gminą Pomiechówek i gminą Serock,
- od wschodu: z gminą Nieporęt,
- od południa: z gminą Jabłonna i gminą Legionowo,
- od zachodu z gminą Nowy Dwór Mazowiecki.
Większa część obszaru gminy to tereny lasów, łąk, pastwisk i upraw rolnych. W
przestrzeni osadniczej gminy wyraźnie daje się wyodrębnić tendencje podziału
rozwojowego, wynikające z ciążenia gminy w kierunku dwóch przygranicznych miast:
Legionowa i Nowego Dworu Mazowieckiego.
W skład gminy wchodzi 14 sołectw: Wieliszew (ośrodek gminny), Góra, Janówek
Pierwszy, Kałuszyn, Komornica, Krubin, Łajski, Michałów-Reginów (dołączone
w styczniu 2008r.), Olszewnica Nowa, Olszewnica Stara, Poddębie, Sikory,
Skrzeszew, Topolina.
Zawsze najważniejszym czynnikiem dla rozwoju gospodarczego Gminy było
bliskie sąsiedztwo Warszawy, jako największego rynku pracy w regionie, a także
największego odbiorcy produktów rolnych przeznaczonych do bezpośredniej
konsumpcji. Dodatkowo od roku 1963 (budowa zapory w Dębem i powstanie Zalewu
Zegrzyńskiego) bardzo wzrosła atrakcyjność rejonu dla celów rekreacyjnowypoczynkowych. W części północnej gminy powstały liczne zespoły zabudowy
letniskowej, a w samym Wieliszewie nad Zalewem przygotowano plażę z zapleczem
gastronomicznym i wypożyczalnią sprzętu wodnego.
13
2.1.2. Możliwości rozwoju
W przyszłości o funkcjach Gminy decydować będą przede wszystkim
dotychczasowe przesłanki rozwoju związane z rynkiem pracy w Warszawie i ofertą
turystyczno-rekreacyjną.
Coraz częściej osoby prywatne i inwestorzy dostrzegają w terenach gminy
Wieliszew (uzbrojonych w sieci infrastruktury technicznej) potencjał dla rozwoju
mieszkalnictwa nakierowanego na pracujących w Warszawie. Na cele budowlane
zostało już wyznaczone wiele nowych obszarów związanych z istniejącą siecią
osadniczą, przede wszystkim w Wieliszewie, Łajskach i Michałowie-Reginowie.
Rośnie również znaczenie oferty rekreacyjno - wypoczynkowej. Gmina posiada
wiele
atutów przyrodniczo-krajobrazowych
(Warszawski Obszar Chronionego
Krajobrazu), mogących przyciągać amatorów turystyki i rekreacji jednodniowej,
weekendowej jak i pobytowej. Nie bez znaczenia jest tu możliwość uprawiania
sportów wodnych i wędkarstwa zarówno nad rzeką Narwią, Jez. Zegrzyńskim oraz
mniejszymi jeziorami gminnymi, jak jezioro Klucz i jezioro Góra. Przypuszczać można
również, iż coraz powszechniejszą stawać się będzie tendencja do osiedlania się na
terenie gminy Wieliszew osób pragnących jak najczęściej wykorzystywać walor
bliskości Jez. Zegrzyńskiego - fascynatów żeglarstwa i windsurfingu.
Ważnym czynnikiem rozwojowym może być intensyfikacja i modernizacja
powiązań komunikacyjnych z Warszawą oraz zapewnienie połączeń układu
komunikacyjnego Gminy z trasami krajowymi: drogą nr 7 Chyżne – Warszawa –
Gdańsk, drogą nr 61 Warszawa – Augustów i projektowaną Dużą Obwodnicą
Warszawy.
Otwarcie lotniska pasażerskiego w Modlinie (dla tanich linii) staje się nowym
ważnym aspektem dla rozwoju zwłaszcza zachodniej części gminy. Obsługa
funkcjonowania portu lotniczego wymaga zatrudnienia kilku tysięcy osób, które
w większości będą szukały możliwości zamieszkania w pobliżu miejsca pracy.
Tereny mieszkaniowe w Janówku Pierwszym położone są w odległości 15 minut
jazdy samochodem od lotniska w Modlinie. Również dla osób pracujących za granicą
możliwość zamieszkania z rodziną tak blisko lotniska oznaczała będzie częstsze
i łatwiejsze wizyty.
14
2.2. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE
2.2.1. Ludność i zatrudnienie
Według danych GUS na koniec 2011 roku Gmina Wieliszew liczyła 11 610
mieszkańców. Przy powierzchni gminy 106,09 km2 gęstość zaludnienia wynosi 109
osób/km2
gminy i jest znacznie niższa od średniej dla powiatu legionowskiego,
wynoszącej 278 osób/km2. Gmina charakteryzuje się stałym wzrostem liczby
mieszkańców, co jest spowodowane przede wszystkim dodatnim saldem migracji,
utrzymującym się na wysokim poziomie (w 2011 roku saldo migracji wynosiło +276
osób, co stanowiło 2,4% mieszkańców gminy). Natomiast wskaźnik przyrostu
naturalnego wykazuje od kilku lat znaczne wahania, przy czym do roku 2006 zmieniając
swój znak (+/-) z roku na rok a w kolejnych latach przyjmując wartości dodatnie (w
przedziale od +8 do +51 osób). W 2011 roku przyrost ten wynosił +24 osoby, co
stanowiło +2,1‰. Dla porównania w powiecie legionowskim saldo migracji wynosiło
+1,3% i było niższe niż w gminie Wieliszew, a przyrost naturalny był dodatni (+3,1‰).
Zgodnie z “Prognozą ludności na lata 2003-2030” przygotowaną przez GUS
liczba ludności w powiecie legionowskim będzie stale wzrastać, jednak w okresie
2020-2030 nieznacznie. Przyrost ten (w stosunku do 2010 r.) w okresie 2010-2020
będzie wynosił ok. 11%, a w okresie 2020-2030 2,8%. Ponadto kontynuowany
będzie trend przemieszczeń ludności miejskiej na wieś w związku ze zjawiskiem
suburbanizacji. Dlatego można założyć, że liczba ludności w gminie Wieliszew
będzie stale wzrastać głównie dzięki dodatniemu saldu migracji. Zgodnie z prognozą
GUS w okresie 25-letnim (tj. w latach 2005 do 2030) w Wieliszewie nastąpi przyrost
liczby ludności o ok. 35,5%, co oznacza prawie 3500 nowych mieszkańców. Jednak
w związku z atrakcyjnym położeniem gminy oraz staraniem władz o pozyskanie
nowych mieszkańców można przyjąć, że przyrost ten będzie wyższy niż zakładany
w prognozie. Jego wielkość będzie zależała przede wszystkim od poziomu
chłonności terenów w południowo i północno-wschodniej części gminy.
Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku w 2011 roku przedstawia
się następująco:
Ekonomiczne grupy wieku
[%]
ludność w wieku przedprodukcyjnym (do 17 lat)
21,4%
ludność w wieku produkcyjnym
65,9%
ludność w wieku poprodukcyjnym
12,8%
15
Struktura ta jest korzystniejsza w odniesieniu do struktury ludności w powiecie
i województwie ze względu na wyższy udział ludności w wieku przedprodukcyjnym
i niższym udziale ludności w wieku poprodukcyjnym.
Liczba zarejestrowanych bezrobotnych gminy Wieliszew stale spada. W 2011
roku wynosiła 450 osób, co przekłada się na stopę bezrobocia na poziomie 5,9%
(stopa bezrobocia liczona w porównaniu do liczby osób w wieku produkcyjnym –
7647 osób). Według danych dla powiatu legionowskiego najliczniejsze grupy
bezrobotnych stanowią (według różnych podziałów) osoby z wykształceniem
gimnazjalnym i niższym, bez stażu pracy, długotrwale pozostające bez pracy oraz
w wieku 45-54 i 25-34 lat.
Brak jest dokładniejszych danych na temat miejsca zatrudnienia osób
pracujących. Można założyć, że mieszkańcy gminy pracują w pobliskich miastach –
Legionowie, Nowym Dworze Mazowieckim i w Warszawie oraz na terenie gminy
w zlokalizowanych tu podmiotach gospodarczych, których liczba stale wzrasta.
W roku 2011 było 1538 podmiotów, z czego 27 z sektora publicznego. Poniżej
przedstawiono zestawienie podmiotów gospodarczych według sekcji PKD:
Sekcje PKD
Liczba podmiotów
Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów
483
samochodowych, włączając motocykle
Budownictwo
207
Przetwórstwo przemysłowe
164
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
118
Transport i gospodarka magazynowa
116
Pozostała działalność usługowa oraz Gospodarstwa domowe
78
zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe
produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
53
Działalność w zakresie usług administrowania i działalność
53
wspierająca
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna
48
Edukacja
46
16
Sekcje PKD
Liczba podmiotów
Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami
39
gastronomicznymi
Informacja i komunikacja
39
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
21
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją
17
Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz
10
działalność związana z rekultywacją
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe
7
zabezpieczenia społeczne
Górnictwo i wydobywanie
4
Liczba osób pracujących według danych z grudnia 2011r wynosiła 1 773 osoby
- udział osób pracujących wśród wszystkich mieszkańców (11 610) wynosił 15,3 %.
2.2.2. Mieszkalnictwo i obsługa ludności
Sytuacja mieszkaniowa w gminie Wieliszew jest podobna jak w powiecie
legionowskim
i nieznacznie
lepsza
w zakresie
powierzchni
użytkowej niż
w województwie mazowieckim. Standardy mieszkaniowe w 2010 roku ilustruje
poniższe zestawienie:
[l. osób/
[m2 pow. uż./
[m2 pow. uż./
1 mieszkanie]
1 mieszkanie]
1 osobę]
gm. Wieliszew
2,9
93,1
31,8
pow. legionowski
2,7
82,9
30,3
woj. mazowieckie
2,6
69,3
26,7
obszar
Obserwowany jest stały wzrost zasobów mieszkaniowych należących do osób
fizycznych oraz Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Ponadto w stosunku do
2004 roku liczba mieszkań komunalnych podwoiła się. Wyposażenie mieszkań
w wodociąg, łazienkę z ustępem spłukiwanym i centralne ogrzewanie kształtuje się
na poziomie 85,5 - 95% wszystkich zasobów. W gaz sieciowy wyposażonych jest
52% mieszkań. Oznacza to zapewniony wysoki standard życia mieszkańców.
Obsługę ludności zapewnia zarówno samorząd jak i inne podmioty.
17
Do usług świadczonych przez samorząd należą:
Oświata
-
4 przedszkola w Wieliszewie, Łajskach i Janówku
Pierwszym oraz 4 oddziały przedszkolne przy szkołach w
Skrzeszewie, Olszewnicy Starej, Janówku Pierwszym
i Łajskach,
-
5 szkół podstawowych w Wieliszewie, Skrzeszewie,
Olszewnicy Starej, Janówku Pierwszym Łajskach,
-
gimnazjum w Wieliszewie i gimnazjum w Łajskach,
-
Powiatowy Zespół Szkół Ponadgminazjalnych w Komornicy
(Technikum Gospodarki Wodnej, liceum profilowane, liceum
ogólnokształcące) z internatem.
-
Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej (PZOZ) w Wieliszewie,
-
Filia PZOZ w Wieliszewie z siedzibą w Skrzeszewie,
Opieka zdrowotna i pomoc
społeczna
-
Kultura
Administracja
gminny ośrodek pomocy społecznej,
Ośrodek
Rehabilitacji
Psychofizycznej
dla
Osób
Uzależnionych w Michałowie-Reginowie – filia ośrodka w
Nieporęcie.
-
biblioteka w Wieliszewie oraz jej 4 filie w Skrzeszewie,
Janówku Pierwszym, Łajskach i Michałowie-Reginowie,
-
Centrum Kultury w Łajskach,
-
Filia Centrum Kultury w Łajskach,
-
Dom Ogrodnika w Michałowie-Reginowie,
-
2 zespoły artystyczne.
-
3 piłkarskie kluby sportowe,
-
hala sportowa z zespołem boisk w Wieliszewie,
-
4 boiska sportowe, Skrzeszew boisko wybudowane
w ramach programu rządowo-samorządowego Orlik 2012,
boisko ze sztucznym oświetleniem, Krubin – boisko klubu
Mewa Krubin, Olszewnica Stara,
-
ścieżki rowerowe.
-
komisariat policji w Wieliszewie,
-
5 remiz strażackich OSP w Wieliszewie, Skrzeszewie,
Kałuszynie, Krubinie i Janówku Pierwszym.
-
Urząd Gminy w Wieliszewie,
-
2 urzędy pocztowe w Skrzeszewie i Wieliszewie.
Sport
Bezpieczeństwo
Filia PZOZ w Wieliszewie z siedzibą w Janówku Pierwszym,
18
Do usług świadczonych przez inne podmioty należą m.in.:
-
Mazowiecki Szpital Onkologiczny przy ul. Kościelnej
w Wieliszewie,
Opieka zdrowotna
i pomoc
społeczna
Religia
Stowarzyszenia
-
Niepubliczny Ośrodek Zdrowia BER-MED w Wieliszewie
oraz we wsi Michałów-Reginów,
-
3 gabinety lekarskie w Wieliszewie
stomatologiczny, ginekologiczny),
-
apteki w Wieliszewie, Skrzeszewie oraz MichałowieReginowie,
-
punkt apteczny – Janówek Pierwszy,
-
stacja opieki medycznej “CARITAS” w Wieliszewie.
-
3 parafie rzymsko-katolickie w Wieliszewie, Janówku
Pierwszym, Skrzeszewie,
-
2 cmentarze parafialne w Wieliszewie i Krubinie,
-
Cmentarz Kwietniówka w Wieliszewie Kwietniówka
- wielowyznaniowy założony dla potrzeb wojsk carskich.
-
Stowarzyszenie Wspierania Kultury i Folkloru Polskiego,
-
Towarzystwo Przyjaciół Gminy Wieliszew,
-
Stowarzyszenie Młodzi dla Rozwoju – eMka,
-
Stowarzyszenie ”Etyka i Prawo”,
-
Stowarzyszenie „Aktywni dla Łajsk”,
-
Stowarzyszenie wsi Góra.
-
kort tenisowy w Wieliszewie,
-
przystań żeglarska w Wieliszewie oraz wypożyczalnia
(kardiologiczny,
kajaków w Topolinie,
Wypoczynek i
rekreacja
Finanse
Handel,
gastronomia
-
kluby jeździeckie w Łajskach, Skrzeszewie, Wieliszewie,
Olszewnicy Nowej,
-
klub paralotniowy w Wieliszewie,
-
łowisko w Janówku Pierwszym.
-
filia Banku Spółdzielczego w Legionowie z siedzibą
w Wieliszewie.
-
około 50 sklepów wielobranżowych oraz około 10 barów
i restauracji.
19
Obsługa ludności zapewniona jest na wysokim poziomie dzięki różnorodnej
ofercie. Bardzo dobrze funkcjonują usługi z zakresu kultury i sportu oraz wypoczynku
i rekreacji. Konieczny jest dalszy rozwój w zakresie ilościowym i jakościowym usług
gastronomicznych obsługujących tereny letniskowe gminy Wieliszew.
Pozytywnym aspektem w zakresie opieki zdrowotnej jest wybudowany
i funkcjonujący szpital onkologiczny wraz z oddziałem opieki paliatywnej przy ulicy
Kościelnej w Wieliszewie.
2.2.3. Stan prawny gruntów
2.2.3.1. Struktura własności
W gminie Wieliszew większość gruntów stanowi własność prywatną. Największe
tereny należące do Skarbu Państwa (w sumie około 20 % powierzchni gminy) to
przede wszystkim tereny Lasów Państwowych oraz tereny kolejowe.
Gmina posiada bardzo niewielki zasób gruntów komunalnych (0,8%), w związku
z czym realizacja inwestycji celu publicznego prawie każdorazowo wiązała się będzie
z pozyskaniem prawa do dysponowania nieruchomością dla celów budowlanych od
właścicieli
prywatnych.
Dodatkowo
działki
gminne
w
większości
są
już
zainwestowane. Większość z nich znajduje się w centrum poszczególnych wsi.
Najwięcej
niezainwestowanych
działek
gminnych
znajduje
się
w
Łajskach
i Wieliszewie. Ponadto trwa procedura w sprawie przejęcia części rezerwy terenów
PKP pod drogi gminne – część tych terenów gmina już przejęła.
2.2.3.2. Tereny zamknięte
Na obszarze gminy występują tereny zamknięte – wojskowe i kolejowe. Tereny
wojskowe znajdują się pomiędzy wsią Kałuszyn a Olszewnicą Starą na terenach
leśnych oraz w miejscowości Janówek Pierwszy, na północ od drogi wojewódzkiej nr
631. W miejscowości Wieliszew, przy ul. Modlińskiej, znajdują się ponadto dwa
tereny należące do Biura Ochrony Rządu. Natomiast tereny kolejowe zlokalizowane
są głównie wzdłuż wschodniej i południowej granicy gminy oraz wzdłuż ul.
Przedpełskiego. Długość linii kolejowych wynosi ok. 17 km.
20
2.2.4. Środowisko przyrodnicze
2.2.4.1. Stan i funkcjonowanie środowiska przyrodniczego
A. Położenie geograficzne
Według regionalizacji fizyczno – geograficznej J. Kondrackiego gmina Wieliszew
położona jest w obrębie Niziny Środkowomazowieckiej, w mezorejonie Kotlina
Warszawska na pograniczu z Wysoczyzną Ciechanowską.
B. Rzeźba terenu. Geomorfologia
Teren gminy został głównie ukształtowany przez zlodowacenie w czwartorzędzie
oraz procesy zachodzące podczas ustępowania zlodowacenia, w okresach
interglacjalnych, a także okresie holoceńskim.
Zasadniczą formą morfologiczną tego terenu jest dolina rzeki Narwi. Tworzą ją
taras zalewowy zajmujący północno-zachodnią, środkową i północno-wschodnią
część gminy oraz taras nadzalewowy na pozostałych terenach.
Powierzchnia dna doliny w granicach tarasu zalewowego ma szerokość ok. 4 km
i wyniesiona jest 1,5 – 3 m ponad średni poziom lustra wody. Budują go utwory
aluwialne: piaski rzeczne luźne lub średnio zagęszczone z domieszką humusu
w partiach stropowych oraz lokalnie występujące piaski eoliczne i torfy.
Taras nadzalewowy to tereny płaskie, nizinne o wysokościach od 68,9 m n.p.m.
w rejonie wsi Góra na zachodzie do 91,5 m n.p.m. na południowym zachodzie
i wzniesiona jest o 4,5-5 m ponad średni poziom lustra wody. W obrębie tarasu
nadzalewowego zlokalizowane są liczne rozległe obniżenia terenu. Występują tu
głównie utwory wodnolodowcowe: piaski z przewagą frakcji drobnych i pylastych oraz
żwiry. Krawędź erozyjna dzieląca tarasy ma szerokość 2-4 m. W obrębie tarasu
nadzalewowego znajdują się pagórki wydmowe, zbudowane z piasków eolicznych,
luźnych.
C. Klimat
Pod względem klimatycznym gmina Wieliszew należy do regionu Krainy Wielkich
Dolin, do tzw. dzielnicy podlaskiej. Charakteryzuje się on kontynentalizacją klimatu
przejawiającą się w dużej amplitudzie średnich rocznych temperatur, dość nagłymi
przejściami w porach roku oraz niezbyt wielką ilością opadów.
21
Liczbową charakterystykę parametrów klimatu zestawiono poniżej:
•
średnia roczna temperatura powietrza
•
średnia temperatura miesiąca najcieplejszego – lipca
•
średnia temperatura miesiąca najchłodniejszego – stycznia
•
średnia wilgotność powietrza
•
średnie zachmurzenie
•
średnia suma opadu rocznego
550 mm
•
średnia prędkość wiatrów
2-2,5 m/s
7,1-7,2oC
18oC
-3,5oC
80%
6,5o pokrycia nieba
D. Hydrogeologia
Wody powierzchniowe
Teren gminy Wieliszew należy do zlewni Wisły i jej dopływów Narwi i Bugu.
Powierzchnia wód zajmuje około 8% terenu gminy.
Głównym elementem układu hydrograficznego gminy jest rzeka Narew - prawy
dopływ Wisły. Jest to rzeka nizinna o charakterze naturalnym, tworząca rozległe
powierzchnie bagien, błot i torfowisk. Fragment rzeki w obrębie gminy ma długość
około 20 km.
Na
północnym-wschodzie
granicę
Gminy
stanowi
6
km
brzeg
Jez.
Zegrzyńskiego, sztucznego zbiornika o pow. 3300 ha i głębokości dochodzącej do
12 m, powstałego w wyniku spiętrzenia wód Narwi i Bugu.
Na
terenie
gminy
Wieliszew
widoczna
jest
różnica
w
zasobie
wód
powierzchniowych. Silnie rozwinięty jest układ wodny w obrębie tarasu zalewowego
na północy gminy.
Oprócz Narwi na jej terenie występują: Kanał Bródnowski, Kanał Komornicki,
oraz system kanałów i jezior Niziny Wieliszewskiej, Niziny Skrzeszewskiej, Niziny
Krubińskiej. Znajdują się tu liczne płytkie jeziora będące starorzeczami Narwi m.in.:
jez. Klucz, jez. Góra, Jez. Olszewskie, jez. Ławeczno, jez. Drzązewo, Jez.
Wieliszewskie, jez. Kwietniówka.
Raporty monitoringu wód powierzchniowych prowadzone przez Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska wskazują, że wody Jez. Zegrzyńskiego są złej
jakości. Pod względem fizyko-chemicznym są pozaklasowe, pod względem
bakteriologicznym należą do II i III klasy czystości.
22
Zły stan wód Jeziora wynika przede wszystkim z nieuporządkowanej gospodarki
ściekowej w rejonie tego zbiornika.
Wody podziemne
Na terenie gminy Wieliszew wody gruntowe występują na różnej głębokości.
Taras zalewowy stanowi obszar płytkiej wody gruntowej, znajdującej się na
głębokości 0,5-1 m p.p.t. Na tarasie nadzalewowym wody gruntowe są na głębokości
4-7m p.p.t. Lokalnie we wsi Sikory, Poddębie i Topolinie występują one na głębokości
poniżej 2-2,5 m p.p.t. Na terenach wydmowych wody gruntowe sięgają głębokości
7-10 m p.p.t.
Na terenie gminy występują trzy piętra wodonośne:
-
piętro wodonośne górnej kredy występujące na różnej głębokości: od
kilkudziesięciu metrów w dolinie Wisły do ponad 200 m na północnym skraju
regionu Północnomazowieckiego;
-
piętro wodonośne trzeciorzędu, które tworzą dwa poziomy wodonośne:
mioceński o zasobach wód 30-60 m3/h i oligoceński o zasobach wód od 30 do
100 m3/h
-
piętro wodonośne czwartorzędu w dolinie Narwi występujące płytko do 1,0 m
p.p.t., na pozostałych obszarach od 2,0 do 8,0 m p.p.t. Zasoby wód tego piętra
są zmienne: od 30-70 m3/h na terenie wsi Łajski do120 m3/h w rejonie tarasu
nadzalewowego Narwi.
Teren gminy Wieliszew położony jest w obrębie głównych zbiorników wód
podziemnych: zbiornika wód podziemnych w utworach czwartorzędowych - Dolina
rzeki środkowej Wisły - GZWP 222 oraz zbiornika wód podziemnych w utworach
trzeciorzędowych – subniecka warszawska (część centralna) - GZWP 215 A (wg
Dokumentacji określającej warunki hydrogeologiczne dla ustanowienia stref ochrony
zbiornika zatwierdzonej przez MOŚZNiL Decyzją nr DG/kdh/BJ/6199/98 z dnia
17.12.1998r). Tereny znajdują się w obszarze wysokiej ochrony wód podziemnych
(OWO).
E. Geologia. Złoża kopalniane
Największą powierzchnię terenu gminy zajmują słabe pod względem żyzności
gleby
typu
brunatnych
wyługowanych
i
kwaśnych,
a
także
bielicowych
i pseudobielicowych, lokalnie czarnych ziem właściwych, które wykształciły się na
23
podłożu gliniastym i piaszczystym. Występują głównie w południowej i centralnej
części gminy we wsiach: Góra, Janówek Pierwszy, Krubin, Olszewnica Stara,
Kałuszyn, Kolonia Skrzeszew, Łajski i Michałów-Reginów.
Są to gleby o składzie mechanicznym piasków gliniastych, pylastych i pyłów,
podścielonych średniogłęboko piaskiem luźnym lub gliną. Są one okresowo suche
i ubogie w składniki pokarmowe. Według klasyfikacji bonitacyjnej zaliczane są do IVa
i IVb klasy, wartościowe rolniczo.
Na podłożu gliniastym i gliniasto-piaszczystym wykształciły się najwartościowsze
gleby: gleby brunatne wyługowane i kwaśne, bielicowe i pseudobielicowe, lokalnie
czarne ziemie. Zajmują stosunkowo małe powierzchnie terenu gminy. Są to gleby
o składzie mechanicznym pyłów podścielonych gliną, o stosunkach wodnopowietrznych właściwych lub okresowo za suchych i średniej zasobności. Gleby te
należą do IIIa i IIIb klasy bonitacyjnej, chronionej przed zmianą użytkowania.
Również na terenie gminy, na podłożu piaszczystym wykształciły się gleby słabe
typu gleb brunatnych wyługowanych i kwaśnych. Są to gleby piaskowe, o składzie
mechanicznym piasków słabogliniastych przechodzących w piaski luźne, suche
i ubogie w składniki pokarmowe. Należą do V i VI klasy bonitacyjnej.
Na terenie gminy zlokalizowane są cztery udokumentowane złoża kruszywa
naturalnego drobnego: żwiru i piasku. Należą do nich częściowo eksploatowane
Złoże ‘Janówek Pierwszy’ (pola ‘E’, ‘S’, ‘S1’) oraz nieeksploatowane Złoże ‘Krubin’ ,
Złoże ‘Wieliszew’ oraz Złoże ‘Michałów-Reginów’.
Również na terenie gminy występują udokumentowane złoża torfu: ‘Okunin’,
‘Janówek Pierwszy’, ‘Krubin’, ‘Kałuszyn’, ‘Wieliszew’.
F. Warunki gruntowo-wodne
Warunki
gruntowo-wodne
gminy
Wieliszew
są
średnio
korzystne
dla
budownictwa kubaturowego.
Ponad 50 % powierzchni terenów gminy to tereny, na których możliwa jest
lokalizacja
zabudowy.
Większość
z
nich
znajduje
się
na
terenie
tarasu
nadzalewowego doliny Narwi, który pokrywają grunty spoiste, plastyczne takie jak:
utwory gliniasto-piaszczyste, mady, utwory piaszczyste i piaszczysto-żwirowe oraz
żwiry i piaski wodnolodowcowe. Poziom wody gruntowej jest płytki (do 2 m p.p.t.).
Tylko lokalnie na tarasie nadzalewowym występują obniżenia terenowe z namułami
i torfami o bardzo płytkich wodach gruntowych.
24
Na obszarze tarasu zalewowego doliny Narwi warunki gruntowo-wodne są
niekorzystne. Jest to teren podmokły, silnie zawodniony i narażony na ciągłe
zalewanie. Występują tu liczne zagłębienia, starorzecza. Powierzchnię tego terenu
budują grunty nienośne lub słabonośne o małej spoistości oraz tendencji do
przemieszczania. Są to głównie piaski rzeczne. Lokalnie występują piaski eolicznie,
namuły organiczne oraz torfy. Dodatkowo tereny międzywala są narażone na
okresowe zalewanie. Wykluczone dla zabudowy są przede wszystkim tereny
międzywala.
G. Flora
Szata roślinna gminy Wieliszew charakteryzuje się wyraźnym zróżnicowaniem
pod względem rozmieszczenia oraz intensywności pokrycia terenu.
Lasy stanowią około 25% powierzchni terenów gminy Wieliszew. Są to zarówno
wielkopowierzchniowe kompleksy leśne (uroczyska: Góra, Poniatów, Kałuszyn,
Olszewnica Stara), znajdujące się w środkowej i wschodniej części gminy, jak
również mniejsze kompleksy leśne, które powszechnie występują w pozostałych
częściach gminy. Są to głównie siedliska borowe: bór świeży, bór mieszany świeży,
małe fragmenty boru suchego, z niewielkim udziałem lasów mieszanych świeżych i
mieszanych. Zbiorowiska te zajmują gleby bielicowe i rdzawe powstałe z utworów
luźnych (piasków). Są to tereny słabo uwilgotnione, o kwaśnym odczynie gleby.
Gatunkiem panującym w tego typu siedliskach jest sosna z domieszką dębu, brzozy i
świerku. Wśród krzewów dominujące gatunki to kruszyna, jarzębina i jałowiec, mniej
liczne gatunki to dereń i śliwa tarnina.
Z gatunków chronionych i rzadkich można w lasach gminy spotkać lilię złotogłów,
żurawkę, miodownika melisowatego, dziurawiec skąpolistny. Liczne są też gatunki
mchów.
Roślinność doliny rzeki Narwi w obrębie tarasu zalewowego jest różnorodna pod
względem zbiorowisk roślinnych, jakimi są tereny leśno-łąkowe. Głównie na
północnym zachodzie zlokalizowane są małe zespoły lasów olszowych oraz lasów
wilgotnych. Gatunkami panującymi jest olsza czarna, wierzba i topola. Zbiorowiska te
zajmują żyzne siedliska mad rzecznych i gleb torfowo-murszowych, okresowo
zalewanych (łęgi) bądź o wysokim poziomie wód stojących (olsy). Występują tu
również zarośla łozowe, wierzbowo - olchowo – brzozowe, szuwary turzycowe oraz
zbiorowiska wikliny nadrzecznej z udziałem pnączy i wysokich bylin.
25
W zachodniej części gminy bardzo mało jest obszarów leśnych. Na tych
terenach w obrębie tarasu zalewowego przeważają łąki i pastwiska ze śródłąkowymi
grupami drzew topolowo-olchowo-wierzbowymi. Przy starorzeczach występuje
naturalna roślinność zbiorowisk bagiennych i szuwarowych.
Grunty orne znajdują się w południowej części gminy. Ich przyrodniczą wartość
podnoszą pojedyncze drzewa śródpolne oraz szpalery przydrożnych drzew.
W obrębie terenów zabudowanych pokrycie zielenią jest małe. Cennymi
zespołami przyrodniczo - kulturowymi są: zespół pałacowo-parkowy w stylu
klasycystycznym z XVIII w. we wsi Góra oraz park krajobrazowy w Poniatowie z XVIII
w. Zieleń urządzona skupiona jest wokół centrów wsi i obiektów usługowych: szkół,
kościołów oraz na cmentarzach. Przy zabudowie mieszkaniowej znajdują się luźno
rozmieszczone zadrzewienia oraz roślinność ogródków przydomowych.
H. Fauna
Dolina rzeki Narwi jest miejscem występowania wielu gatunków zwierząt. Jest
korytarzem migracyjnym oraz miejscem lęgowym ptaków wodno-błotnych i lądowych.
Zachowane naturalne łęgi doliny Narwi stanowią ostoję ptaków drapieżnych
(myszołowa, jastrzębia, błotniaka stawowego). Wśród roślinności nadwodnej
występują ptaki rybożerne (perkoz dwuczuby, perkoz rdzawoszyi, kormoran czarny,
bocian czarny), ptaki odżywiające się bezkręgowcami i owadami (perkozek, perkoz
zausznik, cyraneczka, płaskonos, czernica, kokoszka wodna) oraz ptaki roślinożerne
(łabędź niemy, gęś gęgawa, kaczka krzyżówka, łyska). Na szczególnym obszarem
są Łąki Krubińskie, na których zaobserwowano wiele gatunków ptaków migrujących,
lęgowych i zimujących. Teren Kępy Kikolskiej
(teren projektowanego rezerwatu)
stanowi lęgowisko czapli siwej.
W lasach Wieliszewskich występują dziko żyjące ssaki: lisy, dziki, kuny, tchórze,
łosie, jelenie, zające i sarny. Ponadto w ostatnich latach na terenie gminy
zanotowano duża populacje bobrów, które z jednej strony doskonale zwiększają
lokalną retencje wód powierzchniowych ale z drugiej strony dewastują budowle
inżynieryjne służące gospodarce wodnej.
W Forcie IV Janówek, który został objęty ochroną Natura 2000 jako specjalny
obszar ochrony siedlisk PLH 140020, zimują nietoperze: mopek, nocek duży, nocek
łydkowłosy.
26
Na terenach łąk podmokłych, pól uprawnych oraz na terenach przyleśnych żyją
drobne ssaki takie jak: myszy leśne, nornice, ryjówki. Towarzyszą im ptaki z rodziny
krukowatych, wróblowatych, grzebiących, blaszkodziobych. W obniżeniach terenów,
w niewielkich starorzeczach żyją płazy bezogonowe (żaby, ropuchy i grzebieniuszki).
Występują tu również
płazy ogoniaste
(traszki) oraz gady (jaszczurka zwinka
i żyworódka, zaskrońca, żmiję zygzakowatą i padalca zwyczajnego).
W wodach płynących występują ryby z gatunku: leszcze, płocie, karpie,
sandacze, szczupaki, bolenie, okonie i sumy.
I. Struktura przestrzenna środowiska przyrodniczego. Powiązania przyrodnicze
Struktura przyrodnicza gminy składa się z terenów lasów, łąk i pastwisk
powiązanych
pasmami
korytarzy
ekologicznych
i
uzupełnionych
systemem
zadrzewień śródpolnych i przydrożnych.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa wyznacza przebieg
dwóch korytarzy ekologicznych o znaczeniu międzynarodowym. Jest to dolina rzeki
Narwi,
wzdłuż
północnej
granicy
oraz
południkowo
przebiegający
korytarz
ekologiczny od rzeki Narew przez Rezerwat Storczyków w Wieliszewie, lasy
położone wzdłuż kanału Żerańskiego aż do Wisły. Dolina Narwi wraz z obszarami
objętymi przyrodniczą formą ochrony należy do sieci ekologicznej ECONET, której
zadaniem jest chronić i łączyć tereny bioróżnorodne, najcenniejsze pod względem
przyrodniczym.
Dodatkowo na terenie gminy duże kompleksy leśne połączone są przez
korytarze ekologiczne o znaczeniu regionalnym. W części zachodniej przebiega
korytarz wiążący dolinę rzeki Narew, Lasy Chotomowskie z doliną rzeki Wisły. Na
wchodzie znajduje się korytarz ponadlokalny łączący kompleksy leśne: Uroczysko
Poddębie, Uroczysko Poniatów, z lasami Nieporętu i kanałem Żerańskim. Korytarze
ekologiczne o znaczeniu lokalnym stanowią pasma leśne oraz tereny łąk i pastwisk
wzdłuż cieków wodnych. Funkcjonalność przyrodnicza kanału Bródnowskiego
została
w dużej mierze zatracona przez awarię pompowni przerzucającej wody
z warszawskiej części kanału Bródnowskiego przez kanał Żerański do części kanału
Bródnowskiego położonego na terenie gmin Nieporęt i Wieliszew i odprowadzające
wody do rzeki Narew.
27
J. Krajobraz
Krajobraz gminy Wieliszew to krajobraz szerokiej, płaskiej doliny rzeki Narwi,
mający charakter rolniczy. Jest to teren otwarty przestrzeni: pól i łąk z płatowym
układem dużych kompleksów leśnych.
Krajobraz leśny stanowią cztery kompleksy leśne: Uroczysko Wieliszew,
Uroczysko Poddębie, Uroczysko Poniatów, Uroczysko Bagno oraz znajdujące się na
wschodzie fragmenty lasów w Łajskach i Michałowie-Reginowie. Są to głównie
ubogie bory sosnowe. Różnorodność przestrzenną krajobrazu zwiększają niewielkie
płaty zadrzewień i zbiorowisk leśnych, luźno rozmieszczone na terenach rolnych
w południowej części gminy.
Z tą monokulturą sosnową kontrastuje bioróżnorodny krajobraz Narwi, pokryty
okresowo zalewanymi zbiorowiskami łęgowo-olsowymi. Krajobraz ten znajduje się w
północnej części gminy Wieliszew i jest jej najcenniejszym elementem przyrodniczokrajobrazowym. Charakteryzuje się najbardziej urozmaiconą rzeźbą terenu oraz
występowaniem licznych starorzeczy.
Na terenach podmokłych tarasu zalewowego znajdują się duże obszary łąk
i pastwisk porośniętych luźnym zadrzewieniem.
W środkowej oraz południowej części gminy silnie zmienia się krajobraz
z rolniczego na zagospodarowany budownictwem mieszkaniowym. Jest to
łańcuszkowy układ wsi położonych głównie wzdłuż dróg wojewódzkich. Tworzy go
głównie luźna niska zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i gospodarcza.
Jedynymi budowlami, które wyraźnie wyróżniają się w krajobrazie gminy jest Zakład
Wodociągu Północnego oraz zapora Jez. Zegrzyńskiego w Dębe.
Najcenniejsze elementy krajobrazu kulturowego gminy są słabo wyeksponowane
w krajobrazie. Założenia pałacowo-parkowe w Górze i Poniatowie zanikły
w
przestrzeni
a
ich
układy
kompozycyjne
nie
zostały
zachowane
- natomiast forty w Janówku Pierwszym zostały sprywatyzowane – pieczę nad
zachowaniem ich układów sprawuje Wojewódzki Konserwator Zabytków.
2.2.4.2. Obszary i obiekty chronione
Na terenie gminy ustanowione są następujące formy ochrony przyrody: obszar
Natura 2000, rezerwaty przyrody, Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu oraz
pomniki przyrody. Ponadto ochronie środowiska przyrodniczego podlegają wody
powierzchniowe, wody podziemne oraz grunty rolne.
28
Lokalizację oraz formy ochrony uwarunkowania dla środowiska przyrodniczego
pokazano na rysunku pt: „Uwarunkowania wewnętrzne - Przyrodnicze”.
A. Obszar Natura 2000
Na terenie gminy Wieliszew zlokalizowany jest obszar Forty Modlińskie Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 - zapisany pod nr PLH140020.
Obejmuje on jeden z obiektów Twierdzy Modlin: Fort IV – Janówek. W forcie tym
znajduje
się
ostoja
(zimowisko)
nietoperzy
(Załącznik
II
Dyrektywy
Rady
92/43/EWG):
- mopek Barbastella barbastellus - Kod 1308,
- nocek duży Myotis myotis – Kod 1324,
- nocek łydkowłosy Myotis dasycneme – Kod 1318.
B. Rezerwaty
Rezerwat Storczykowy “Gaja” – “Łęgi Wieliszewskie” położony jest w części
północno-wschodniej gminy przy granicy ze Zbiornikiem Zegrzyńskim. Przedmiotem
ochrony jest w nim środowisko leśne.
Projektowany rezerwat “Kępa Kikolska” znajduje się w północno-zachodniej
części gminy nad rzeką Narew. Przewiduje się w nim objęcie ochroną naturalnych
lasów łęgu wierzbowo-topolowego z miejscem lęgowisk czapli siwej.
C. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu
Zgodnie z rozporządzeniem Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007r.
w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu około 65% powierzchni
gminy Wieliszew leży
w granicach
“Warszawskiego
Obszaru
Chronionego
Krajobrazu”. Obejmuje on obszary położone w północnej części gminy, między rzeką
Narwią i Zalewem Zegrzyńskim a drogą wojewódzką nr 631 relacji Nowy Dwór
Mazowiecki – Nieporęt.
Na terenie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu w obrębie gminy
Wieliszew wyróżnia się następujące strefy:
- strefę szczególnej ochrony ekologicznej
- strefę ochrony urbanistycznej
- strefę “zwykłą” (obejmującą pozostałe tereny).
29
Na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu dopuszcza się realizację obiektów
budowlanych pod warunkami określonymi w rozporządzeniu, w którym obowiązują
zakazy:
- zakaz realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo
ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 i Nr 170, poz. 1217);
- zakaz likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i
nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i
zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy,
odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych;
- zakaz wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu,
z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub
przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub
remontem urządzeń wodnych;
- zakaz dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż
ochrona przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych
oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka;
- zakaz likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów
wodnobłotnych;
- zakaz lokalizowania obiektów budowlanych w określonej odległości od linii
brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych (z wyjątkiem urządzeń
wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej,
leśnej lub rybackiej):
- w strefie szczególnej ochrony ekologicznej - w pasie szerokości 100 m
- w strefie “zwykłej”- w pasie szerokości 20 m
- strefie ochrony urbanistycznej - w pasie szerokości 20 m.
Obszary szczególnej ochrony ekologicznej
Najcenniejsze przyrodniczo tereny gminy zostały objęte statutem obszarów
szczególnej ochrony ekologicznej. Należą do niej tereny łąk i lasów zlokalizowane
w północnej części gminy:
30
- dolina rzeki Narew w granicy wałów przeciwpowodziowych,
- obszar łąkowo-wodny i leśny: Jezioro Klucz i las Sikory,
- zespół torfowo-leśny Kałuszyn,
- zespół torfowo-leśny Poddębie.
Uwzględniając zakazy określone w rozporządzeniu Wojewody Mazowieckiego
z dnia 13 lutego 2007r. w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu
(punkt 2.2.4.2 A.) realizacja nowej zabudowy na tych terenach może stanowić
zagrożenie dla środowiska przyrodniczego. Zatem w granicach obszaru szczególnej
ochrony ekologicznej powinien obowiązywać zakaz lokalizacji nowej zabudowy
z dopuszczeniem jedynie budynków i budowli związanych ze sportem i rekreacją.
Strefa ochrony urbanistycznej Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu
Na terenach wsi, gruntów o wzmożonym naporze urbanizacyjnym, posiadających
szczególne wartości przyrodnicze, zostały wyznaczone strefy ochrony urbanistycznej
WOChK. Należą do nich tereny wsi: Sikory, Topolina, Poddębie, Komornica,
Olszewnica Stara oraz Wieliszew Kwietniówka z Michałowem-Reginowem.
Rozporządzenie Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007r. w sprawie
Warszawskiego
Obszaru
Chronionego
Krajobrazu
zezwala
tu
na
rozwój
mieszkalnictwa i turystyki. Jednocześnie wprowadza ograniczenia i zakazy, związane
m.in. z lokalizowaniem obiektów budowlanych, realizacją przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko.
D. Pomniki przyrody
Na terenie gminy znajduje się dziewiętnaście pomników przyrody, które stanowią
uzupełnienie wielkopowierzchniowych form ochrony przyrody. Zlokalizowane są one
na terenach wartościowych przyrodniczo (Uroczysko Poniatów, Las Dębinki, Łąki
Krubińskie) oraz wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 631.
31
Wykaz pomników przyrody:
Nr rej.
Gatunek
186
2 dęby szypułkowe o pierśnicy 3,4 m i 3,6 m
187
dąb szypułkowy o pierśnicy 4,9 m
166
345
547
346
lipa drobnolistna o pierśnicy 3,5 m
396
397
398
399
Lokalizacja
Wieś Góra, na terenie Ośrodka
Doświadczalnego PAN
Wieś Olszewnica Nowa, przy drodze nr
631
Wieś Poddębie - “ Olszanka”, obok ruin
dworku
Wieś Poniatówów, oddział 141 a
Wieś Poniatów, Leśnictwo Poniatów,
oddział 142
oddział 141
dąb szypułkowy “Dąb Hrabiego” o pierśnicy
3,0 m
oddział 142 b
dąb szypułkowy “Poniatowski” o pierśnicy
3,7 m
oddział 891
dąb szypułkowy „Maciek”
oddział 141 a
topola biała zrośnięta szyją korzeniową z
1007
wiązem polnym o pierśnicy 3,0 m, topola
Wieś Sikory, w pasie zadrzewień, przy
biała o pierśnicy 3,7 m, wierzba biała o
kanale nawadniającym
pierśnicy 4,8 m
546
550
dwa jesiony wyniosłe o pierśnicy 3,3 m i 3,5
Wieś Wieliszew, obok domu ob. W.
m
Bławata
Wieś Wieliszew, obok domu ob. A.
lipa drobnolistna o pierśnicy 4,6 m
Snopka
E. Sieć ekologiczna ECONET
W granicach gminy Wieliszew fragment doliny Narwi wraz obszarami objętymi
przyrodniczą formą ochrony należy do sieci ekologicznej ECONET. Sieć ta ma za
zadanie chronić i łączyć tereny bioróżnorodne, najcenniejsze pod względem
przyrodniczym.
32
F. Ochrona wód powierzchniowych
Dla potrzeb ujęcia wód Zakładu Wodociągowego Północnego w Wieliszewie
ustalona jest strefa ochrony bezpośredniej, w której obowiązują ograniczenia
określone w decyzji Starosty Legionowskiego Nr 313/2012 z dnia 12.12.2012 roku.
Zgodnie z art. 53 ustawy z dnia 18.07.2001 r. Prawo wodne (Dz. U.
z 2012 r. poz. 145 z późn. zm.) na terenie strefy ochrony bezpośredniej należy m.in.:
odprowadzać wody opadowe w sposób uniemożliwiający przedostawanie się ich do
urządzeń służących do poboru wody, zagospodarować teren zielenią oraz
odprowadzać poza granicę terenu ścieki z urządzeń sanitarnych, przeznaczonych do
użytku osób zatrudnionych przy obsłudze urządzeń służących do poboru wody.
I. Ochrona wód podziemnych
Cała gmina Wieliszew znajduje się w strefie wysokiej ochrony wód podziemnych
(OWO). Obszar ten powinien być chroniony przed zanieczyszczeniami związanymi
z działalnością rolnictwa, zanieczyszczeniami z atmosfery oraz nieskanalizowanym
osadnictwem wiejskim.
Wschodnie tereny gminy leżą w obrębie strefy A2 zagrożonej zanieczyszczeniami
z powierzchni terenu (czas przesączania wynosi 0-5 lat). W obrębie tej strefy na
podstawie przepisów Prawa ochrony środowiska obowiązuje zakaz lokalizacji
inwestycji, które mogą zanieczyścić wody podziemne ze względu na wytwarzane
ścieki, emitowane pyły i gazy oraz składowane odpady - o zezwoleniu na lokalizację
danej inwestycji decydować będą organy administracji państwowej w ramach
procedury oceny oddziaływania na środowisko.
Dla stref ochrony pośredniej studni głębinowych zlokalizowanych na terenie
gminy Wieliszew mają również zastosowanie potencjalne ograniczenia określone
w art. 54 Ustawy z dnia 18.07.2001 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz. 145
z późn. zm.).
33
J. Gleby chronione dla produkcji rolnej
Gleby III klasy zlokalizowane w południowo – zachodniej (we wsi Janówek
Pierwszy, Góra, Krubin) oraz środkowo-wschodniej (we wsiach Skrzeszew,
Wieliszew, Łajski, Poniatów) części gminy Wieliszew objęte są ochroną.
Ochrona ta polega na:
-
ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub nieleśne,
-
zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom
w produkcji rolniczej, powstającym w skutek działalności nierolniczej,
-
rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze,
-
zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych.
2.2.4.3. Zagrożenia i uciążliwości środowiska przyrodniczego
A. Zagrożenia i uciążliwości wynikające z działalności człowieka
Zagrożenia i uciążliwości dla zachowania walorów przyrodniczych
i krajobrazowych
Istotnym zagrożeniem dla zachowania walorów przyrodniczych i krajobrazowych
gminy
jest
intensywny
i
niekontrolowany
rozwój
zabudowy
mieszkaniowej
i letniskowej na terenach w obrębie doliny rzeki Narwi. Przypadkowa lokalizacja
zabudowy, nowe drogi mogą przyczynić się do fragmentacji lub osłabienia węzłów
przyrodniczych i powiązań między nimi.
Zagrożenie poważnymi awariami
Zagrożenie poważnymi awariami na terenie opracowania może dotyczyć
zagrożeń zanieczyszczeń gruntów oraz wód podziemnych mogące powstać:
-
podczas awarii w Zakładzie Wodociągu Północnego magazynującego chlor,
-
podczas przewozu substancji niebezpiecznych drogami nr 61, 631, drogą
kolejową,
-
w wyniku wycieku produktów ropopochodnych z rurociągów produktów naftowych
PERN,
-
w wyniku wycieku znacznych ilości etyliny i oleju napędowego oraz wyniku
wybuch zbiorników naziemnych i butli gazu propan-butan na stacjach paliw.
34
Zanieczyszczenie wód
Nasilający się proces urbanizacji, nieuporządkowana gospodarka ściekowa oraz
produkcja rolnicza przyczyniły się do zanieczyszczenia wód powierzchniowych
i gruntowych. Większość cieków i zbiorników wodnych to wody pozaklasowe. Rzeka
Narew znajduje się w IV kasie czystości. Wody Jez. Zegrzyńskiego pod względem
fizyko-chemicznym są pozaklasowe, pod względem bakteriologicznym należą do II
i III klasy czystości.
Zanieczyszczenia gleb
Zanieczyszczenie gleb powoduje nie skanalizowana zabudowa mieszkaniowa.
Do degradacji gleb przyczynia się również znaczna eksploatacja na terenach
rolnych: nadmierna mineralizacja substancji organicznej i zakwaszenie.
Zanieczyszczenia powietrza
Stan czystości powietrza w obszarze Gminy ocenia się jako dobry. Na terenie
gminy nie ma obiektów przemysłowych mogących w znaczącym stopniu oddziaływać
na
środowisko.
Jedynymi
źródłami
emisji
zanieczyszczeń
atmosferycznych
o charakterze punktowym są kotłownie węglowe zakładów i warsztatów usługowych
oraz paleniska domów jednorodzinnych nie posiadających instalacji gazowych
i systemy grzewcze szklarń. Zanieczyszczenia komunikacji drogowej w postaci tlenku
azotu, tlenku węgla i węglowodorów pochodzą z emisji spalin samochodowych.
Zanieczyszczenia te związane są z głównymi trasami komunikacyjnymi.
Zagrożenia dla klimatu akustycznego
Najbardziej uciążliwym źródłem hałasu jest komunikacja kołowa. Uciążliwość
akustyczną stwarzają głównie drogi krajowa nr 61 oraz drogi wojewódzkie nr 631
i nr 632.
B. Zagrożenia naturalne
Północna
część
gminy
znajduje
się
w
strefie
zagrożenia
powodzią
i podtopieniami. Okresowo powodzie występują na terenach w obrębie wałów
przeciwpowodziowych.
Na terenie gminy wyznaczone są zasięgi wielkiej wody o prawdopodobieństwie
0,5%, 1%, 5%.
35
W celu zabezpieczenia przed powodziami prowadzone są prace modernizacyjne
wałów przeciwpowodziowych wzdłuż brzegu Narwi. Nadzór nad urządzeniami
przeciwpowodziowymi
sprawuje
Regionalny
Zarząd
Gospodarki
Wodnej
w Warszawie Inspektorat w Dębem oraz Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń
Wodnych.
2.2.5. Dziedzictwo kulturowe
2.2.5.1. Rys historyczny
Najstarsze ślady osadnictwa na terenach gminy Wieliszew, zachowane poprzez
sieć stanowisk archeologicznych datuje się na ok. 10 000 - 8000 lat p.n.e.
Najwcześniejsze wzmianki o gminie datowane na wiek XIV dotyczą fundacji kościoła
w Wieliszewie. Na jego miejscu obecnie stoi wybudowany w latach 1950-1962
murowany kościół w stylu neoromańskim.
Najstarsza wieś Wieliszew wymieniana jest w XIII w. jako posiadłość należąca do
klasztoru w Czerwińsku. W XVIII w. biskup Andrzej Stanisław Kostka Załuski
bezskutecznie starał się o prawa miejskie dla Wieliszewa. Następnie tereny gminy
Wieliszew
przeszły
w
posiadanie
przedstawicieli
rodów
magnackich,
m.in.
Poniatowskich i Potockich. Kolejnymi właścicielami Wieliszewa byli Tomasz
Kamieński herbu Ślepowron i jego żona Maria Gautier, którzy pozostawili po sobie
zabudowania folwarczne oraz zabytkową, klasycystyczną kaplicę cmentarną z 1834
r. z dedykacją - "Żona Mężowi".
Wieś Góra wymieniana już w XV w. należała do rodu Nałęczów. W 1428 r. Jan
z Gór otrzymał dla wsi prawo niemieckie. Od XVIII w. wieś stanowiła własność
księcia Stanisława Poniatowskiego, bratanka króla. W tym czasie powstała tam letnia
rezydencja z okazałym parkiem. Po rozbiorach majątek przejął Ludwik Szymon
Gutakowski, który założył w Górze wzorcowe gospodarstwo rolne. W latach 18381914 pałac należał do rządu rosyjskiego. W czasie I wojny światowej został
zbombardowany. Po wojnie w odbudowanym budynku mieściła się Szkoła Rolnicza
Żeńska Warszawskiego Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych. W czasie II wojny
światowej budynek pałacu spłonął i nie został odbudowany. Od tego czasu popadał
w ruinę.
36
W XIX w. tereny wsi Wieliszew, Łajski, Komornica, Poddębie, Skrzeszew
i Kałuszyn, stanowiły własność Augusta hr. Potockiego. W roku 1864 mieszkańcy
tych wsi zgodnie z ukazem cara zostali uposażeni częścią ziem.
Mieszkańcy tych terenów czynnie włączyli się w odzyskanie niepodległości
w 1918 r. przyczyniając się do kapitulacji garnizonu niemieckiego stacjonującego
na terenie Legionowa. W odbudowę państwowości włączyły się Straże Ogniowe
z Krubina, Kałuszyna i Skrzeszewa.
Na tym terenie prowadzone były też walki we wrześniu 1939 r. Ciała poległych
300 polskich żołnierzy pochowano na cmentarzu w Wieliszewie. W czasie okupacji
tereny te zostały podzielone między Rzeszę Niemiecką a Generalną Gubernię.
W trakcie wojny na obszarze gminy działał oddział AK ze zgrupowania “Obroża”.
W 1944 r. w czasie walk prowadzonych przez Armię Czerwoną tereny gminy uległy
ogromnemu zniszczeniu.
W 1973 r. w wyniku nowego podziału administracyjnego kraju na 49 województw
powstała Gmina, a samorządność odzyskała w 1990r. Symbolami scalania lokalnej
wspólnoty stały się: nowoczesna siedziba urzędu gminy oraz nowy herb, nawiązujący
do ponad 700-letniej historii tych terenów.
2.2.5.2. Charakterystyka i ochrona prawna wartości kulturowych
Na obszarze gminy Wieliszew znajduje się kilkanaście niżej wymienionych
obiektów dziedzictwa kulturowego. Część z nich jest objęta ochroną konserwatorską.
Do rejestru wpisano:
-
zespół pałacowo-parkowy w stylu klasycystycznym z XVIII w. (w ruinie) we
wsi Góra – wpis do rej. zab. nr 1015/623 z dn. 04.04.62r, w skład którego
wchodzą: ruiny pałacu (2 przełom XVIII w.), oficyna pałacowa (I ćw. XIX w.)
oraz pozostałości parku o pow. 3 ha (2 połowa XVIII w.). Zespół ten
stanowi najstarszy zabytek architektoniczno-urbanistyczny na terenie
gminy. Pałac wzniósł książę Stanisław Poniatowski, prawdopodobnie wg
projektu Jana Christiana Kamsetzera (lub Stanisława Zawadzkiego) ok.
1780 roku w stylu klasycystycznym, z parkiem w stylu angielskim. Od
1795r. pałac przeszedł na własność rodziny Gutakowskich, następnie
w 1839r. stał się własnością rządu rosyjskiego aż do I wojny światowej.
Obecnie, w wyniku działań wojennych, stopniowo rozbierany – pałac
37
znajduje się w ruinie. W dobrym stanie zachowała się jedynie oficyna
(obecnie dom mieszkalny), choć wymaga ona niezwłocznego remontu.
Brak jest śladów dawnego założenia parkowego otaczającego pałac.
-
klasycystyczna kaplica na cmentarzu parafialnym z 1834 roku we wsi
Wieliszew – wpis do rej. zab. nr 1115/618 z dn. 19.04.62r.
Kaplica została wzniesiona przez Marię Gautier dla męża Tomasza
Kamińskiego (właściciela wsi). Zbudowana w stylu klasycystycznym, na
planie sześciokąta, murowana, stanowi najlepiej zachowany zabytek
architektury sakralnej na terenie gminy. Ponadto jej ciekawa lokalizacja –
na zamknięciu widokowym drogi łączącej Nieporęt i Nowy Dwór sprawia,
że stanowi swego rodzaju dominantę architektoniczną.
-
grupa forteczna Janówek, czyli zespół trzech rozległych fortów Twierdzy
Modlin. Powstawały one w latach 1883–1888 (obiekt ceglano-ziemny) i
1912–1915 (obiekty żelbetonowe). Fort XVII Janówek (Twierdza Modlin,
grupa fortowa GF Janówek) – wpis do rej. zab. nr 41 z dn. 23.01.03r.
Fort XVII należy do zewnętrznego pierścienia Twierdzy Modlin. Powstał
w latach 1912-1915. Wraz ze starszym fortem F-IV, sąsiadującą z nim
barierą kolejową, punktem oporu P-09 (Fort XVII A), i punktem oporu P-10
tworzył samodzielną grupę fortową GF-Janówek, kontrolującą wschodni
sektor twierdzy. Obiekt wzniesiony w stylu typowym dla rosyjskiej szkoły
fortyfikacyjnej z przełomu XIX i XX w., z betonu zbrojonego siatką żelazną,
kamieni i pokryte nasypem ziemnym. Dzieło jest silnie zniszczone,
generalny zarys czytelny, choć porośnięty drzewami i krzewami. Najlepiej
zachowany i czytelny fragment kazamat fortu to związany w jeden system
komunikacyjny: poterna, przelotnia i wieżyczka obserwacyjna – położone
w południowej części wału czołowego.
Do wojewódzkiej ewidencji wpisano:
-
organistówka z końca XIX w. we wsi Wieliszew.
-
cmentarz parafialny rzymsko-katolicki z I połowy XIX w, na którym znajduje
się, wpisana do rejestru zabytków klasycystyczna kaplica.
-
cmentarz wojskowy we wsi Krubin, na którym po 1940 r. grzebano również
osoby cywilne.
38
-
forty Twierdzy Modlin – grupa fortowa w Janówku Pierwszym powstała na
przełomie XIX i XX w., składająca się z pięciu dzieł, z których trzy są
fortami, a dwa były prawdopodobnie bateriami polowymi. Dzieła te zostały
rozmieszczone na planie trójkąta zwróconego wierzchołkiem w stronę
wschodnią. Poza wyżej wymienionym Fortem XVII wpisanym do rejestru
zabytków, pozostałe dwa forty to: Fort IV, Fort XVII A.
Fort IV znajdujący się na północny zachód od stacji kolejowej należy do
wewnętrznego pierścienia Twierdzy Modlin. Został wzniesiony w latach
1878-1880 i zmodernizowany w latach 1912-1924. Zbudowany z cegły,
kamienia i ziemi, o zwartej bryle na rzucie detaszowanego bastionu,
złożonej z wałów, fosy, dziedzińca wewnętrznego i sześciu obiektów
ceglanych. Stan zachowania dość dobry, nasyp wałów i fosy czytelny.
Zniszczona kaponiera lewego barku i schron pogotowia lewego barku.
Koszary zmodernizowane, z zewnątrz obrzucone betonem.
Fort XVII A (koszary obronne - dzieło D-9) wraz z Fortem XVII, należy do
zewnętrznego pierścienia Twierdzy Modlin i stanowi dzieło grupy fortowej
najbardziej wysunięte na północ. Dzieło ziemno-betonowe na planie
nieregularnego pięcioboku, co wynika z lokalizacji na terenach
podmokłych. Silnie zniszczony, choć ogólny zarys czytelny, dobrze
zachowana jedynie część fosy osłaniająca czoło fortu.
Obecnie tereny wokół fortów wraz z fortami stanowią własność prywatną.
Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków zamierza umieścić w ewidencji
cmentarz
garnizonowy
Twierdzy
Zegrze,
resztę
umocnień
grupy
Janówek
i uporządkować wpisy dotyczące poszczególnych elementów grupy Janówek.
Dla Gminy Wieliszew utworzono w ostatnim czasie gminną ewidencję zabytków.
Przystąpiono także do opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami.
Inne obiekty dziedzictwa kulturowego to:
-
cmentarz chrześcijan prawosławnych (pozostałości rosyjskiego cmentarza
wojskowego Twierdzy Zegrze z przełomu XIX i XX wieku, użytkowanego
później także cywilnie) we wsi Wieliszew (Wieliszew-Kwietniówka).
Cmentarz istniał do roku 1945, kiedy to podczas ofensywy rosyjskiej został
zniszczony. Było na nim wiele cennych budowli: murowana kaplica
cmentarna na planie ośmiokąta, z freskami i stylizacją typowo
39
prawosławną, przekryta kopułą jak również bogato dekorowane pomniki
carskich dygnitarzy. Oprócz mogił i nagrobków z okresu zaboru rosyjskiego
istniały na cmentarzu także groby i pomniki rzymsko-katolickie. Niestety
resztki pomników i krzyży, które się zachowały – są mniej wartościowe.
Cały teren dawnego cmentarza porośnięty jest młodym lasem sosnowym.
-
kościół we wsi Wieliszew (istniejący od XIV w., obecnie kościół murowany
z XX w.). Pierwotny kościół powstał z fundacji opatów czerwińskich
w 1387r. Kolejny – drewniany został wzniesiony przez biskupa
kamienieckiego Stanisława Hozjusza w 1729 r. Kościół uległ spaleniu
w 1945r. Obecny kościół murowany został wzniesiono w latach 1950-1962.
-
park krajobrazowy w Poniatowie z XVIII wieku;
-
spichlerz z XVIII w. we wsi Góra,
-
kuźnia z XVIII w. we wsi Góra,
-
przydrożna kapliczka z XIX w. we wsi Olszewnica Nowa,
-
krzyże, figurki i kapliczki na terenie gminy,
-
Miejsca upamiętniające wydarzenia II wojny światowej:
▫ pomnik upamiętniający walkę żołnierzy polskich w 1939r. na
cmentarzu parafialnym we wsi Wieliszew
▫ miejsce upamiętniające egzekucję 1944r. na osiedlu Nowopol w
Michałowie-Reginowie.
Na
terenie
gminy
Wieliszew
znajdują
się
również
liczne
stanowiska
archeologiczne, wśród nich do rejestru zabytków wpisano:
- stanowisko nr AZP 52-64/13 we wsi Krubin wpisane pod numerem 119,
- stanowisko nr AZP 52-64/50 we wsi PAN Góra wpisane pod numerem 120,
- stanowisko nr AZP 52-64/48 we wsi PAN Góra wpisane pod numerem 121,
- stanowisko nr AZP 52-64/49 we wsi PAN Góra wpisane pod numerem 122.
Dla obszarów tych stanowisk obowiązuje zakaz zabudowy, naruszania struktury
gruntu i zalesiania.
Ponadto Wojewódzki Konserwator Zabytków wytypował stanowiska o znacznej
wartości (niewpisane do rejestru zabytków), gdzie wskazane jest unikanie zabudowy
i zalesiania. Są to następujące stanowiska:
- obszar AZP nr 52-64 - stanowiska: 4, 5, 27, 29, 32, 34,
- obszar AZP nr 52-65 - stanowiska: 1, 3, 11, 23, 26, 41, 48, 53,
- obszar AZP nr 52-66 - stanowiska: 18, 22, 23 ,24 ,30.
40
Główne skupiska stanowisk archeologicznych znajdują się:
-
we wsi PAN Góra, Góra, Janówek Pierwszy, Krubin, Olszewnica Nowa w
pasie drogi wojewódzkiej nr 631,
-
w centrum gminy we wsi Skrzeszew,
-
we wsi Łajski, Wieliszew, Komornica, w pasie drogi wojewódzkiej nr 632,
-
w południowej i zachodniej części Wieliszewa.
Szczegółowe rozmieszczenie obiektów dziedzictwa kulturowego pokazuje
rysunek pt.: “Uwarunkowania wewnętrzne - Historyczno - kulturowe”.
2.2.6. Turystyka i rekreacja
Tereny gminy Wieliszew to obszary atrakcyjne wypoczynkowo i turystycznie ze
względu
na
bliskie
sąsiedztwo
aglomeracji
warszawskiej
i
cenne
walory
przyrodniczo-krajobrazowe i kulturowe.
Niewielka odległość od Warszawy, Nowego Dworu Mazowieckiego oraz
stosunkowo dobre połączenie komunikacyjne: drogowe i kolejowe, dają możliwości
rozwoju turystyki o charakterze weekendowym.
Duży potencjał przyrodniczy doliny Narwi warunkuje wykorzystanie turystycznorekreacyjne głównie północnych terenu Gminy.
Rekreacyjna zabudowa letniskowa rozwinęła się głównie w północnej części
gminy przy rzece Narwi, kanale Komornickim, jez. Klucz, na Kępie Kikolskiej, we
wsiach: Sikory, Skrzeszew, Topolina, Poddębie, Komornica oraz w części zachodniej
przy jez. Góra w okolicy wsi Góra. Obecnie na terenie całej gminy znajduje się ok.
5 tys. działek letniskowych a w okresie letnim co weekend przyjeżdża tu ponad 12 tyś
“letników”.
Również wzdłuż rzeki Narwi znajdują się najchętniej uczęszczane trasy
rowerowe i piesze, plaża z wypożyczalnią sprzętu wodnego i popularne łowiska
wędkarskie.
Biorąc pod uwagę potencjał turystyczny gminy, jej atrakcyjność oraz liczbę osób
korzystających regularnie z działek letniskowych należy uznać, że ogólnie usługi
związane z obsługą turystyczną są niewystarczające.
Niedostatecznie rozwinięta jest baza noclegowa w formie hoteli, ośrodków
wypoczynkowych,
campingów
-
w
chwili
obecnej
jej
pojedyncze
obiekty
zlokalizowane są w Wieliszewie, Komornicy i Górze. Uboga jest również baza ofert
kwater agroturystycznych.
41
Na terenie całej gminy brak jest punktów informacji turystycznej. Pojedyncze
obiekty gastronomiczne znajdują się tylko we wsiach Wieliszew, Komornica,
Skrzeszew,
Łajski
i
Michałów-Reginów.
Niewiele
jest
ośrodków
sportowo-
rekreacyjnych. We wsi Wieliszew znajduje się centrum sportowe (hala sportowa oraz
stadion) obsługujące całą gminę. Ponadto na terenie gminy działają trzy kluby
sportowe: AKS "Impet" Łajski, KS "Dąb" Wieliszew i AKS "Mewa" Krubin. Standard
wyposażenia obiektów sportowych jest niski.
2.2.6.1. Infrastruktura turystyki kwalifikowanej
A. Turystyka rowerowa
Na terenie całej gminy Wieliszew zostały wytyczone trasy rowerowe. Łączą one
tereny powiatu legionowskiego z Warszawą i wchodzą w skład wojewódzkiej,
krajowej a także międzynarodowej (EuroVelo) sieci tras rowerowych. Ich łączna
długość wynosi 96,5 km.
Szlaki rowerowe wiążą miejscowości zurbanizowane, posiadające rozwiniętą
bazę turystyczną z terenami doliny Narwi oraz lasami. Umożliwiają dotarcie do miejsc
cennych kulturowo (ruiny pałacu w Górze, forty w Janówku Pierwszym), przyrodniczo
(Uroczysko Kępa Kikolska) oraz atrakcyjnych dla różnych grup hobbistycznych
(Łowiska Specjalnego "Okoń", stajni "Klucz"). Ich atutem jest dobre powiązanie z
komunikacją zbiorową (trasy rowerowe połączone są ze stacjami PKP, dworcami
PKS). W przeważającej części poprowadzone są drogami gruntowymi.
Przez gminę Wieliszew wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 621 została wyznaczona
rowerowa trasa międzynarodowa EV11 (Nordkapp /Norwegia/ – Ateny /Grecja/). Na
terenie gminy przebiega ona od wsi Łajski wzdłuż drogi nr 621 do zapory w Dębem.
Ponadto na terenie gminy Wieliszew wytyczone są cztery szlaki rowerowe.
Dwa z nich mają charakter regionalny i należą do systemu tras Velo Mazovia:
Trasa Obwodowa (szlak zielony), biegnąca po wale przeciwpowodziowym wzdłuż
Narwi, Jez. Zegrzyńskie oraz Trasa Pułtuska (szlak czarny) o kierunku północnopołudniowy, przebiegająca przez tereny leśne wsi Skrzeszew i Poddębie.
Dwa pozostałe szlaki mają znaczenie lokalne i zostały wyznaczone w postaci
pętli. Jest to szlak Wieliszewski (szlak czerwony) o długość 45,7 km, oraz szlak
Zachodni (szlak żółty) o długość 35,4 km.
Podstawowym problemem związanym z turystyką rowerową jest kolizyjne
przecinanie układów komunikacyjnych oraz prowadzenie tras w pasach drogowych.
42
B. Turystyka piesza
Na terenie gminy wytyczono i oznaczono cztery szlaki piesze (o łącznej długości
48 km), które umożliwiają dotarcie do najciekawszych punktów i obiektów
krajoznawczych:
widokowych,
przyrodniczych,
kulturowych,
architektonicznych
i archeologicznych. Dwa z nich są szlakami ponadlokalnymi. Jest to druga część
niebieskiego szlaku wzdłuż Narwi i Wisły WA1459n Nieporęt - Choszczówka
(29-ciokilometrowa, urozmaicona trasa Zegrze - Poddębie - Łąki Kałuszyńskie - Kępa
Kikolska - Janówek Pierwszy), z malowniczym półtorakilometrowym Łącznikiem
Kałuszyńskim oraz fragment Podwarszawskiego Szlaku Okrężnego - szlaku
czerwonego WA1420c Modlin – Wiązowna.
W okresie zimowym szlaki piesze wykorzystywane są dla narciarstwa biegowego.
C. Turystyka konna
Przy cennych przyrodniczo terenach (dużych kompleksach leśnych, terenach
łąk) znajdują się ośrodki jazdy konnej i hipoterapii “Klucz” przy Jeziorze Klucz,
stadnina “Alicja” w Wieliszewie, “Mandragora” w Olszewnicy Nowej, stajnia “Ławra”,
klub jeździecki “Vena Sport” w Łajskach przy ul. Nowodworskiej oraz stadnina we wsi
Góra. Na terenie gminy nie ma jednak wyznaczonych szlaków konnych.
D. Turystyka wodna
Rozbudowany system wodny stanowi atrakcję przyrodniczą i turystyczną gminy
Wieliszew. Jez. Zegrzyńskie, rzeka Narew oraz liczne, niewielkie cieki i zbiorniki
wodne (jez. Góra, jez. Klucz, jez. Drzązewo) zlokalizowane w północnej części gminy
Wieliszew są podstawowym walorem tego regionu.
Mimo bogatego układu hydrograficznego turystyka wodna jest bardzo słabo
rozwinięta. Możliwości przyrodnicze związane uprawianiem sportów wodnych
i wędkarstwa nie są w pełni wykorzystane. Obok Zakładu Wodociągu Północnego
w Wieliszewie zlokalizowana jest plaża z kąpieliskiem strzeżonym. Tylko w Topolinie
istnieje możliwość wypożyczenia kajaków. Nad jez. Góra występują miejsca
uznawane za “zwyczajowe” miejsca kąpieli.
43
Na terenie gminy funkcjonuje jeden wodny szlak kajakowy. Biegnie on na rzece
Narwi na odcinku o długości 14,8 km. Rozpoczyna się poza granicami gminy,
powyżej Jez. Zegrzyńskiego a kończy się przy ujściu Narwi.
Rzeka Narew oraz jej starorzecza posiadają bardzo korzystne warunki
dla uprawiania wędkarstwa. Jednak turystyka wędkarska jest słabo rozwinięta
z powodu braku odpowiedniego zaplecza. Wzdłuż Narwi istnieje kilka miejsc połowu
ryb. We wsi Góra znajduje się Łowisko Specjalne “Okoń”.
Szczegółowe rozmieszczenie obiektów infrastruktury turystycznej oraz miejsc
i obiektów potencjalnych atrakcji turystycznych pokazuje rysunek pt. “Uwarunkowania
wewnętrzne – Turystyka”.
2.2.7. Struktura funkcjonalno - przestrzenna
2.2.7.1. Sieć osadnicza i charakterystyka zabudowy
Jednostki osadnicze wchodzące w skład gminy charakteryzują się dużym
rozproszeniem, wynikającym z jej specyficznego charakteru. Duże obszary leśne,
tereny podmokłe i obszary chronione determinują położenie i rozwój osadnictwa,
ograniczając
lokalizację
terenów
budowlanych.
Podstawowa
sieć
terenów
osadniczych rozwinęła się w środkowej, południowej i południowo-wschodniej części
gminy wzdłuż jej głównych dróg – wojewódzkich i powiatowych oraz drogi krajowej.
Głównym ośrodkiem administracyjno-usługowym jest wieś Wieliszew. Korzystne
położenie miejscowości pod względem komunikacyjnym (rejon drogi krajowej Nr 61)
oraz lokalizacja głównych ośrodków administracji lokalnej i infrastruktury społecznej
determinuje jego funkcję i potencjalny rozwój.
Hierarchia ośrodków sieci osadniczej:
- siedziba gminy - wieś Wieliszew – ośrodek ponadpodstawowy,
- ośrodki podstawowe z niepełnym zakresem usług – Łajski (występują tu
również duże tereny o funkcjach przemysłowo-składowych), MichałówReginów (z dużą ilością podmiotów gospodarczych) i Janówek Pierwszy
(obsługujący mieszkańców z zachodniej części gminy),
- ośrodki elementarne – wsie Góra, Krubin, Kałuszyn, Olszewnica Stara,
Olszewnica Nowa, Skrzeszew,
- ośrodki letniskowe: wsie Sikory, Topolina, Poddębie, Komornica.
44
Na terenie gminy dominującą formą zabudowy mieszkaniowej jest zabudowa
jednorodzinna i zagrodowa. Zabudowa wielorodzinna występuje w skupiskach w:
▪ Wieliszewie: przy ul. Słonecznej, przy ul. Przedpełskiego (róg ul. 600-lecia) i
przy ul 600-lecia (osiedle mieszkaniowe przy Zakładzie Wodociągu Północnego);
▪ Górze przy ul. Rzecznej i przy ul. Pałacowej;
▪ we wsi Janówek Pierwszy przy drodze nr 631.
Wydane zostały również warunki zabudowy dla lokalizacji nowego osiedla
budynków wielorodzinnych w obrębie Wieliszew PGR przy ul. Modlińskiej. Jednak
w przeważającej większości nowe realizacje to głównie budynki jednorodzinne,
powstające na terenach korzystnie położonych pod względem komunikacyjnym
i infrastrukturalnym.
2.2.7.2. Usługi i przemysł
Największe tereny wykorzystywane pod funkcje usługowe i przemysłowoskładowe oraz największe zagęszczenie podmiotów gospodarczych gminy Wieliszew
znajduje się w Łajskach i Michałowie-Reginowie. Najważniejsze działające tu firmy
będące znaczącymi pracodawcami to:
•
Zakład Wodociągu Północnego w Wieliszewie
•
Przedsiębiorstwo Przetwórstwa Blach “BISTYP"
•
Zakład Produkcji Sprzętu Medycznego "RAVIMED" Sp. z o.o.
•
Firma transportowa Ars Altman Polska
•
Hurtownia Daria – Przetwórstwo Owoców i Warzyw, Wyroby cukiernicze
•
Hurtownia – Zajkowski Zakład Przemysłowo Dziewiarski, Dzianiny
•
Edward Fus, Usługi – Murarstwo Remontowo – Budowlane
•
ACO Elementy Budowlane Sp. z o. o.
•
Byars Industries Poland Sp. z o. o.
•
"FSB PIEKARNIE" Sp. z o. o.
•
IRVEGA – producent makaronów
•
YTONG
•
EURO CARS Sp. z o. o.
•
„Smaczek” – hurtownia drobiu
45
W samej miejscowości Wieliszew obecnych jest wiele małych placówek
usługowych koncentrujących się głównie w rejonie ulicy Modlińskiej i Niepodległości.
Znajdują się tu placówki świadczące usługi ponadpodstawowe dla mieszkańców całej
gminy.
W zachodniej części gminy okresowo eksploatowane są złoża kruszyw
naturalnych żwiru i piasku ‘Janówek Pierwszy’.
2.2.7.3. Produkcja rolna i leśna
Gmina Wieliszew jest gminą wiejską. W jej krajobrazie dominują obszary
wykorzystywane rolniczo oraz lasy. Charakterystyczny jest podział gminy wzdłuż
drogi wojewódzkiej nr 631. Na południe od niej przeważają grunty orne, a na północ
łąki i pastwiska. Natomiast duże kompleksy leśne występują na całym obszarze
gminy.
Lasy występujące na terenie gminy to w większości bory mieszane świeże
(sosna z domieszką dębu, brzozy, świerku).
Wśród gleb zajętych pod uprawy rolne przeważają gleby należące do klasy
bonitacyjnej IVa i IVb. Natomiast łąki występują na słabszych glebach pochodzenia
organicznego położonych w północnej części gminy na terenach zalewowych rzeki
Narwi. Największy kompleks łąk występujący w północno-zachodniej części gminy
został pokryty intensywną siecią melioracyjną.
We wcześniejszych latach Wieliszew znany był z produkcji mleka, żywca
wołowego i ogrodnictwa. Jednak od roku 2004 nie jest już kwalifikowany do
wdrożenia “Krajowego programu rolnośrodowiskowego”.
W strukturze użytkowania gruntów według GUS w gminie Wieliszew w 2010 roku
18% gruntów stanowiły użytki rolne, lasy zajmowały 25,4%, a pozostałe grunty
i nieużytki 56,6%. Struktura ta znacznie odbiega od średniej dla województwa
mazowieckiego. Mimo, że Wieliszew jest gminą wiejską, charakteryzuje się
stosunkowo niskim udziałem użytków rolnych, a wysokim udziałem pozostałych
gruntów i nieużytków, co oznacza, że ludność gminy odchodzi od rolniczego
wykorzystania gruntów. Jedynie w
mniejszych
podmiotów
zajmujących
Michałowie-Reginowie znajduje się szereg
się
produkcyjną.
46
jeszcze
ogrodniczą
działalnością
Gmina Wieliszew
Użytkowanie gruntów
Województwo
mazowieckie
[ha]
[%]
[%]
Użytki rolne
1906
18,0
54,7
Lasy
2693
25,4
22,7
Pozostałe grunty i nieużytki
6010
56,7
22,4
Wśród użytków rolnych według Powszechnego Spisu Rolnego z
2010 roku
34,3% powierzchni zajmowały grunty pod zasiewami, 12,4% grunty ugorowane
łącznie z nawozami zielonymi, 42,6% łąki trwale, 10,4% pastwiska trwałe. Tak wysoki
udział łąk i pastwisk wiąże się z występowaniem terenów zalewowych rzeki Narwi.
Rolnictwo odgrywa coraz mniejszą rolę dla mieszkańców gminy. Według danych
GUS dochody z rolnictwa jako podstawę utrzymania deklaruje poniżej 5%
gospodarstw domowych, a większość gospodarzy prowadzi produkcję rolniczą na
własne potrzeby. Przyczyną coraz mniejszej roli rolnictwa jest duże rozdrobnienie
gospodarstw rolnych, niska rentowność produkcji rolniczej oraz niekorzystne warunki
gospodarowania ze względu na niską klasę bonitacyjną gleb, a także obecność
dużych ośrodków miejskich w pobliżu gminy, z dużym i chłonnym rynkiem pracy.
2.2.8. Komunikacja
2.2.8.1. Transport drogowy
Podstawowy układ komunikacyjny gminy Wieliszew stanowi droga krajowa oraz
dwie drogi wojewódzkie. Droga krajowa nr 61 (Warszawa- Legionowo – Serock –
Ostrołęka) ma znaczenie międzyregionalne i przebiega wschodnim skrajem gminy
przez Michałów-Reginów. Droga wojewódzka nr 631 przecina gminę na kierunku
wschód-zachód - wzdłuż niej zlokalizowanych jest większość wsi: Wieliszew,
Skrzeszew, Kałuszyn, Olszewnica Nowa, Olszewnica Stara, Krubin, Janówek
Pierwszy ,Góra. Droga wojewódzka nr 632 biegnie równolegle do kanału
Bródnowskiego i przechodzi przez miejscowości Łajski, Skrzeszew, Poddębie i
Komornica.
Obie drogi wojewódzkie są najbardziej uczęszczanymi trasami. Pełnią funkcję
tranzytową, zapewniając dogodne połączenie gminy z Warszawą, Legionowem oraz
Nowym Dworem Mazowieckim.
47
Połączenie gminy z regionem jest dobre. Dojazd samochodem z centrum
Warszawy zajmuje ok. 40 minut.
Wyżej wymieniony układ uzupełniają drogi powiatowe: nr 1818W Legionowo Wieliszew (ul. Kościelna), nr 1822W
Wieliszew (ul. Niepodległości) - Komornica
(ul. Wspólna), nr 1820W Chotomów - Olszewnica Stara (ul. Warszawska), nr 1823W
Łajski (ul. Suwalna), nr 1824W Łajski (ul. Fabryczna), nr 1817W Janówek Pierwszy
(ul. Dworcowa) - Góra oraz drogi gminne obsługujące bezpośrednio gminę.
Łączna długość dróg publicznych na obszarze Gminy wynosi około 187,7 km,
w tym:
-
droga krajowa – 5, 3 km
-
drogi wojewódzkie – 27,6 km
w tym: droga wojewódzka nr 631 – 17, 9 km
droga wojewódzka nr 632 – 9, 7 km
-
drogi powiatowe – 15,83 km
drogi gminne – 126,9 km w tym o nawierzchni twardej tzw. ulepszonej 63,4 km
Wskaźnik gęstości dróg gminnych na jednostkę powierzchni gminy, który wynosi
ok. 1,2 km/km2. Drogi o nawierzchni utwardzonej stanowią ok. 50% ogólnej długości
wszystkich dróg gminnych (ma to związek z faktem, iż gmina w ostatnich latach
przejęła na własność drogi głównie o nawierzchni gruntowej).
Na terenie gminy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa
przewiduje realizację dróg odciążających i usprawniających połączenia ośrodków
osadniczych aglomeracji warszawskiej.
Planowana jest Trasa „Olszynki Grochowskiej”, która będzie wchodziła
w system transportowy Warszawy jako uzupełnienie układu obwodnic stolicy.
Będzie ona przebiegać w kierunku wschód- zachód poniżej drogi wojewódzkiej
nr 631. Przebieg „Trasy Olszynki Grochowskiej” przedstawiony w dotychczasowych
dokumentach planistycznych dla Gminy znajduje się w kolizji z Fortem VI, będącym
w ewidencji zabytków oraz należącym do obszaru Natura 2000 Forty Modlińskie
PLH 140020. Planowana jest również Legionowska Trasa Mostowa pełniąca funkcję
drogi głównej. Obie drogi przecinać się będą w węźle w części wschodniej gminy we
wsi Łajski.
48
2.2.8.2. Komunikacja zbiorowa
A. Komunikacja autobusowa
Sieć komunikacji zbiorowej autobusowej składa się z linii autobusów PKS:
o Wieliszew (Wodociąg Północny) - Legionowo (dw. PKP),
o Legionowo (dw. PKP) - Wieliszew - Dębe (szkoła) - Olszewnica Stara Olszewnica Nowa - Krubin - Janówek Pierwszy - Góra - Nowy Dwór Mazowiecki,
o Nowy Dwór Mazowiecki (dw. Autobusowy) - Wieliszew - Legionowo (dw.
PKP) - Warszawa Centralna.
oraz linii strefowych uzupełniających ZTM: L9 i L10 obsługujących niemal
wszystkie miejscowości na terenie gminy (poza zasięgiem ich obsługi znajdują się
jedynie Sikory i Topolina):
B. Transport kolejowy
Południowa oraz wschodnia część gminy obsługiwana jest przez pociągi Kolei
Mazowieckich oraz linię S9 Szybkiej Kolei Miejskiej (SKM). Dzięki temu gmina ma
bardzo dobre połączenie kolejowe z Warszawą.
Wzdłuż południowej granicy gminy biegnie magistrala kolejowa nr 9. Kursują na
niej pociągi podmiejskie relacji Warszawa - Legionowo - Nowy Dwór Mazowiecki Nasielsk i zatrzymują się na przystanku w Janówku Pierwszym.
Na trasie Legionowo - Nieporęt - Tłuszcz przebiega druga linia kolejowa nr 10
o znaczeniu państwowym ze stacją towarową w Wieliszewie i przystankiem
w Michałowie-Reginowie.
Na obu trasach pociągi do Warszawy kursują bardzo często. Czas podróży
do Warszawy wynosi około 30 min.
Na obszarze gminy dla potrzeb Wodociągu Północnego istnieje bocznica
kolejowa.
Biegnie
przez
wsie:
Łajski,
Wieliszew,
wzdłuż
ulic:
Piaskowej,
Przedpełskiego i łączy się z linią kolejową nr 10 w Michałowie-Reginowie.
C. Transport lotniczy
W Modlinie, oddalonym o 10 km od gminy, zrealizowano lotnisko krajowe i międzynarodowe obsługujące przewozy pasażerskie (tzw. tanie linie lotnicze). Jego otwarcie
miało znaczący wpływ na poprawę długodystansowych połączeń komunikacyjnych.
Na rysunku pt.: „Uwarunkowania wewnętrzne – Komunikacja” pokazano układ
komunikacyjny na terenie gminy Wieliszew.
49
2.2.9. Infrastruktura techniczna
Gmina charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem w zakresie wyposażenia
terenów w infrastrukturę techniczną. Większość mieszkańców gminy ma zapewnione
dostawy energii elektrycznej, wody i gazu, a także może korzystać z systemu
odprowadzania ścieków czy z sieci telefonicznej. Należy dodać, że gmina Wieliszew
jest lepiej wyposażona w instalacje infrastrukturalne niż tereny wiejskie powiatu
legionowskiego.
Wyposażenie gminy Wieliszew w urządzenia sieciowe w 2011 roku (dane GUS)
obrazuje poniższa tabela:
Długość sieci
Rodzaj sieci
Ludność
obsługiwana
Ludność powiatu
Sieć
mieszkająca na
rozdzielcza
wsi obsługiwana
na 100 km2
[km]
[%]
[%]
[km]
Wodociąg
42,9
55,3
47,8
40,4
Kanalizacja
61,6
69,0
41,1
58,1
Gaz
104,5
52,7
-
98,5
2.2.9.1. Zaopatrzenie w wodę
Gmina Wieliszew korzysta głównie z wód podziemnych występujących
w czwartorzędowym górnym poziomie wodonośnym, ujmowanych za pośrednictwem
studni głębinowych, studni kopanych i abisynek. Jedynie tereny należące do Zakładu
Wodociągu Północnego korzystają z wód powierzchniowych ujmowanych z Jez.
Zegrzyńskiego. Pobór wody przez Wodociąg Północny wynosi obecnie około
115 000 m3/dobę.
Woda do wodociągów obsługujących mieszkańców wsi Wieliszew, Łajski
i Michałów-Reginów dostarczana jest z ujęcia w Wieliszewie. W ostatnim czasie
zrealizowano wodociągi we wsiach Góra, Janówek Pierwszy, Krubin, Olszewnica
Nowa, Olszewnica Stara – stacja uzdatniania wody zlokalizowana jest w Janówku
Pierwszym. Przygotowywana jest rozbudowa sieci dla pozostałych miejscowości.
Własne
systemy
mieszkaniowych
na
wodociągowe
terenie
posiadają
jednostki
lokalnie
wojskowej
w
mieszkańcy
Janówku
osiedli
Pierwszym,
Gospodarstwa Doświadczalnego PAN w Górze i Zakładu Wodociągu Północnego.
50
Własne ujęcia posiadają również zakłady produkcyjne i niektóre obiekty gminne na
terenie całej gminy.
Mieszkańcy wsi nie posiadających systemów zbiorowego zaopatrzenia w wodę
oraz użytkownicy działek letniskowych korzystają z własnych studni przydomowych,
z których czerpią wodę niskiej jakości, z pierwszych warstw wodonośnych.
2.2.9.2. Gospodarka ściekowa i odprowadzanie wód opadowych
Aktualnie prawie 70% mieszkańców obsługiwanych jest przez oczyszczalnie
ścieków.
Gmina uczestniczy w programie rozwoju systemu kanalizacji Opaski Zalewu
Zegrzyńskiego. W ramach realizacji tego systemu kanalizacji wybudowany został
grawitacyjno-pompowy układ transportu ścieków, oparty o kolektor zbiorczy
i pompownie ścieków: w Wieliszewie i Komornicy. Obecnie z systemu zbiorowego
odprowadzania ścieków korzysta część mieszkańców Wieliszewa, Łajsk, Komornicy
Michałowa-Reginowa. Ścieki z tych terenów odprowadzane są do oczyszczalni
biologicznej “Dębe” w Orzechowie. Własne systemy lokalne posiadają: osiedle PAN
Góra oraz wsie Góra, Janówek Pierwszy i Krubin, które odprowadzają ścieki do
oczyszczalni w Janówku Pierwszym.
Wszystkie ścieki po oczyszczeniu trafiają do rzeki Narew.
W planach pozostaje skanalizowanie środkowej części gminy oraz letniskowych
miejscowości położonych wzdłuż dolnego biegu Narwi.
Sieć kanalizacji deszczowej występuje fragmentarycznie na terenie wsi
Wieliszew i Łajski.
W Wieliszewie system kanałów deszczowych istnieje na terenie dawnego
Kombinatu Ogrodniczego, stacji wodociągowej w ul. Kościelnej, ul. Modlińskiej
i ul. Solidarności. Odprowadza on wody deszczowe do Kanału Komornickiego.
Na terenie przemysłowym w Łajskach wody deszczowe odprowadzane są przez
zbiornik retencyjny do kanalizacji deszczowej Legionowa skąd trafiają do Kanału
Bródnowskiego.
Wody deszczowe z obszarów nie objętych układem kanalizacji deszczowej
odprowadzane są bezpośrednio do gruntu oraz cieków i rowów melioracyjnych.
51
2.2.9.3. Ciepłownictwo
Ze względu na wiejski charakter gminy nie ma potrzeby budowy sieci centralnego
ogrzewania. Wszystkie budynki zaopatrywane są w ciepło z lokalnych źródeł energii
w większości opalanych gazem.
2.2.9.4. Elektroenergetyka
Przez teren gminy przebiegają napowietrzne linie energetyczne wysokiego
napięcia łączące stacje w Nowym Dworze Mazowieckim i Legionowie (przez stację
w Michałowie-Reginowie) oraz Wieliszew z elektrownią wodną Dębe. Energia
elektryczna jest powszechnie dostępna dla mieszkańców gminy. Stan techniczny
sieci jest dobry i spełnia warunki ciągłości dostaw energii. Ponadto jej parametry
techniczne pozwalają na dalszą rozbudowę wynikającą ze wzrostu zapotrzebowania
na energię wynikającą z realizacji nowych inwestycji oraz wzrostu zapotrzebowania.
2.2.9.5. Zaopatrzenie w gaz
Przez teren gminy poprowadzono gazociągi wysokiego ciśnienia, biegnące
wzdłuż gminy oraz od Narwi przez Poddębie, Skrzeszew, Wieliszew do Nieporętu, a
także przecinający wsie Topolina, Skrzeszew i Łajski. Dla potrzeb gminy powstała
sieć gazowa, z której korzystają mieszkańcy wsi Góra, Janówek Pierwszy, Krubin,
Olszewnica Stara, Olszewnica Nowa, Kałuszyn, Skrzeszew, Komornica, Wieliszew i
Łajski. Parametry techniczne sieci pozwalają na jej dalszą rozbudowę związaną ze
zwiększonym zapotrzebowaniem na gaz, który stał się paliwem powszechnie
wykorzystywanym
do
ogrzewania
pomieszczeń.
W
celu
uzyskania
pełnej
niezawodności dostaw gazu istnieje możliwość dwustronnego zasilania w gaz
sieciowy: od strony Nowego Dworu Mazowieckiego i od Legionowa.
2.2.9.6. Telekomunikacja
W zakresie telefonizacji gmina obsługiwana jest przez operatorów telefonii
stacjonarnej i komórkowej. W związku z tym istnieje także możliwość korzystania
z sieci internetowej.
Lokalizacja stacji bazowych telefonii komórkowej:
- wieża z nadajnikami w Wieliszewie na al. Solidarności na terenie Przepompowni
ścieków
- wieża z nadajnikami na terenie Zespołu Szkół we wsi Komornica
52
- nadajniki w wsi Sikory w MPWiK,
- na terenie Zakładu Wodociągu Północnego w Wieliszewie
- wieża z nadajnikami “Motoroli” dla TP SA w Skrzeszewie na ul. Nowodworskiej.
2.2.9.7. Gospodarka odpadami
Gmina Wieliszew jest współwłaścicielem składowiska odpadów w Jaskółowie,
położonego na terenie gminy Nasielsk. Obiekt został uruchomiony w 2003 roku. Jest
to nowoczesne składowisko wyposażone w sortownię odpadów i kompostownię oraz
instalacje do ujmowania odcieków i biogazów ze składowiska. Na jego terenie
zbudowano także ścieżkę edukacyjną przybliżającą problem gospodarki odpadami
w powiązaniu z ochroną środowiska.
Na terenie gminy prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów.
W 2011 roku w gminie Wieliszew zebrano ok. 3000 t odpadów wymieszanych
i ok. 300 t odpadów zebranych selektywnie. Odpady te są unieszkodliwiane na
składowiskach odpadów zlokalizowanych na terenie województwa mazowieckiego
m.in. w Uniszkach, Zakroczymiu, Dalanówku, Żulinku, Cieszewie, Grabowcu
i Jaskółowie. Część odpadów jest unieszkodliwiana w spalarni w Warszawie.
Zbiórką i wywozem odpadów zajmują się wyspecjalizowane firmy. Z ich usług
mają obowiązek korzystać wszyscy stali mieszkańcy gminy. Natomiast mieszkańcy
terenów letniskowych są zobowiązani do wnoszenia opłat na rzecz gminy, która
przejmuje na siebie obowiązek usuwania odpadów.
Znaczącym problemem jest istotny wzrost ilości odpadów zbieranych w okresie
letnim. Jest to związane z pobytem letników i turystów na terenie gminy.
Negatywnym zjawiskiem jest porzucanie odpadów bezpośrednio w miejscach
służących rekreacji, np. na plaży w Wieliszewie czy wzdłuż szlaków rowerowych.
Rozmieszczenie urządzeń infrastruktury technicznej na terenie gminy Wieliszew
pokazano na rysunku pt.: „Uwarunkowania wewnętrzne – Infrastruktura techniczna”.
2.2.9.8. Cmentarze
Na terenie gminy znajdują się dwa czynne cmentarze katolickie w Wieliszewie
i Krubinie. W Wieliszewie-Kwietniówce położony jest także nieczynny cmentarz
pamiątkowy,
stanowiący
pozostałości
rosyjskiego
wojskowego.
53
prawosławnego
cmentarza
2.3. WNIOSKI
Gmina Wieliszew posiada potencjały rozwojowe umożliwiające jej rozwój jako
miejsca zamieszkania dla pracujących w Warszawie, Legionowie czy Nowym Dworze
Mazowieckim oraz jako miejsca rekreacji i turystyki dla osób mieszkających
w Warszawie i północnej części województwa mazowieckiego.
Na
podstawie
zagospodarowania
analizy
poszczególnych
przestrzennego
gminy
elementów
Wieliszew
oraz
diagnozy
jej
stanu
zewnętrznych
i wewnętrznych uwarunkowań rozwoju zebrano w formie tabeli szczegółowe wnioski
dotyczące silnych i słabych stron rozwoju gminy. Analizę przeprowadzono w podziale
na cztery aspekty polityki rozwoju przestrzennego: mieszkalnictwo, turystykę, rynek
pracy oraz zapisy w obowiązującym Studium, definiując dla każdego z nich walory
(silne strony) i bariery (słabe strony) rozwojowe. Polityka rozwoju gminy Wieliszew
powinna dążyć do maksymalnego wykorzystania istniejących walorów i niwelowania
barier.
Wyniki
analiz
pokazano
również
w
formie
graficznej
na
rysunku
zatytułowanym “Model rozwoju przestrzennego gminy Wieliszew”, który przedstawia
schematycznie tendencje przeznaczenia terenów gminy pod rozwój wiodących
funkcji.
Wstępnie wskazać można również podstawowe działania sprzyjające rozwojowi
funkcji mieszkaniowych. Będzie to stworzenie dogodnych warunków dla rozwoju
budownictwa
mieszkaniowego
i
zapewnienie
wysokiego
standardu
terenów
mieszkaniowych.
Natomiast najważniejsze działania wspomagające rozwój funkcji turystycznej
powinny koncentrować się na rozwoju bazy noclegowej i gastronomicznej,
wyznaczeniu miejsc pod lokalizację zabudowy rekreacyjnej i parkingi publiczne,
stymulowaniu rozwoju agroturystyki, dążeniu do wykorzystania rzeki Narwi do celów
turystycznych i rekreacyjnych. Funkcja turystyczna stymulować będzie rozwój innych
funkcji usługowych, a więc i rynku pracy.
54
ROZWÓJ MIESZKALNICTWA:
silne strony
słabe strony
POŁOŻENIE GMINY:
- bliskość Warszawy (około 30 km)
- sąsiedztwo Nowego Dworu Mazowieckiego, Legionowa, Modlina
- położenie gminy na terenach wartościowych przyrodniczo, wzdłuż południowego
brzegu Narwi, Jez. Zegrzyńskiego
POTENCJAŁ DEMOGRAFICZNY:
-
napływ nowych mieszkańców związanych zawodowo z Warszawą
-
emigracja obecnych mieszkańców za pracą
-
nieuporządkowany rozwój układu osadniczego
-
słaba obsługa komunikacyjna w północnej części gminy
droga krajowa nr 61 Warszawa - Legionowo – Nieporęt – Serock – Ostrołęka
-
tylko jedna przeprawa mostowa na terenie gminy
o znaczeniu ponadregionalnym (droga biegnie po wschodniej granicy gminy)
-
główny układ komunikacyjny obudowany zabudową
– czas dojazdu do centrum Warszawy: 40- 50 min.
-
kolizyjne skrzyżowania drogi krajowej 61 z drogami wojewódzkimi
drogi wojewódzkie:
-
podział Michałowa-Reginowa na dwie części przez drogę krajową nr 61
STRUKTURA WŁASNOŚCI:
-
zainteresowanie terenami gminy, wzrost ceny działek budowlanych
-
dążenie mieszkańców do przekwalifikowania jak największej części terenów
pod zabudowę
UKŁAD KOMUNKACYJNY GMINY:
Dobre powiązania komunikacyjne z regionem:
-
-
nr 631 – Warszawa –Nieporęt – Skrzeszew - Nowy Dwór Mazowiecki (biegnie
przez środek gminy ze wschodu na zachód, przez miejscowości: Wieliszew,
Kolonia Skrzeszew, Kałuszyn, Olszewnica Nowa, Krubin, Janówek Pierwszy) –
czas dojazdu do centrum Warszawy: 40- 60 min.
nr 632 Legionowo – Nasielsk (biegnie we wschodniej części gminy z północy
55
na południe, przez miejscowości: Michałów-Reginów, Łajski, Poniatów
Komornica) – czas dojazdu do centrum Warszawy: 40- 60 min.
--
drogi kolejowe :
linia kolejowa Warszawa -Legionowo – Nowy Dwór Mazowiecki - Nasielsk
biegnie wzdłuż południowej granicy gminy, dworzec w Janówku Pierwszym) –
czas dojazdu do centrum Warszawy: 35 min.
linia kolejowa Legionowo – Nieporęt – Tłuszcz (biegnie wzdłuż wsch. granicy
gminy przez : Michałów-Reginów)
trasy Szybkiej Kolei Miejskiej oraz kolei regionalnych
- komunikacja lotnicza: uruchomione lotnisko w Modlinie
projektowana komunikacja:
-
projektowana trasa “Olszynki Grochowskiej” (w przypadku minimalizacji kolizji
przestrzennych z istniejącą zabudową)
-
projektowana Legionowska Trasa Mostowa
UWRUNKOWANIA PRZYRODNICZE:
- duże wartości przyrodniczo - widokowe: Warszawski Obszar Chronionego
1. tereny zalewowe, tereny w zasięgu wylewu wielkiej wody, tereny podmokłe (łąki,
Krajobrazu,
bagna)
- cenne tereny leśne
2. występowanie dużych powierzchni obszarów chronionych:
- spacerowe tereny nadrzeczne
-
- bliskość Jez. Zegrzyńskiego
w części północnej gminy Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu
obejmujący ok. 65% pow. gminy, dopuszcza rozwój mieszkalnictwa w formie
ekstensywnej
-
Obszary szczególnej ochrony ekologicznej, to jest: rzeka Narew wraz z doliną w
granicach wałów przeciwpowodziowych, obszar łąkowo-wodny, leśny jez. Klucz
i las Sikory, zespół torfowo-leśny Kałuszyn, zespół torfowo- leśny Poddębie,
zakaz zmiany przeznaczenia terenów rolnych i leśnych, zakaz naruszania stanu
istniejącego zasobów i warunków przyrodniczych obszaru;
56
-
rezerwaty przyrody: istniejący rezerwat storczyków, projektowany rezerwat łęgu
olszowo-topolowego w okolicy Kępy Kikolskiej, zakaz zabudowy
-
obszar siedliskowy Natura 2000 w Forcie IV w Janówku Pierwszym
-
ciągi ekologiczne: regionalny wzdłuż Narwi (kierunek wschód-zachód)
ponadlokalny (kierunek pn- pd), lokalny (kierunek pn- pd) - konieczność
zachowania ciągłości powiązań ekologicznych
-
duże tereny leśne rozciągające się północnej, środkowej, wschodniej oraz
południowej części gminy (ok. 25% pow. gminy)
-
gleby organiczne na tarasie zalewowym, nadzalewowym Narwi, zakaz
zabudowy
-
złoża surowców w Janówku Pierwszym, zakaz zmiany dotychczasowego
użytkowania, zakaz zabudowy
-
gleby chronione dla produkcji rolnej, znajdują się w południowej części gminy:
południowo-zachodnia cz. gminy, we wsiach: Janówek Pierwszy, Góra,
środkowa cz. gminy we wsiach: Kałuszyn, Kolonia Skrzeszew, Skrzeszew,
Poniatów, Wieliszew, południowo-wschodnia cz. gminy we wsi Łajski, zakaz
zmiany dotychczasowego użytkowania, zakaz zabudowy
UWARUNKOWANIA KULTUROWE:
- dobra kultury, choć nieliczne wyraźnie zwiększają atrakcyjność gminy.
-
strefy i stanowiska archeologiczne – zakaz zmiany dotychczasowego
użytkowania, zakaz zabudowy
-
słabe dotychczasowe wykorzystanie dóbr kultury objętych ochroną
konserwatorską, są to w większości obiekty w ruinie, nieczytelne w krajobrazie,
wymagają podjęcia działań zapewniających im właściwą opiekę. W niektórych
przypadkach konieczny jest remont lub przywrócenie pierwotnego wyglądu.
INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA:
57
- w Wieliszewie i Janówku Pierwszym występują elementy rozbudowanej
- zcentralizowany rozkład infrastruktury społecznej
infrastruktury społecznej
- brak ośrodków kultury i edukacji w małych miejscowościach
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA:
- na terenie gminy znajdują się wszystkie podstawowe sieci przesyłowe
-
zakaz lokalizowania zabudowy w strefach ochronnych infrastruktury technicznej
(gazociąg, ropociąg itp.)
-
słabo skanalizowana środkowa część gminy
ROZWÓJ TURYSTYKI:
silne strony
-
-
słabe strony
wartości przyrodnicze: walory przyrodniczo-krajobrazowe w dolinie rzeki
- brak infrastruktury do obsługi ruchu turystycznego (gastronomia, baza noclegowa,
Narwi, Jez. Zegrzyńskie, wysoki stan zalesienia
miejsca parkingowe, pola biwakowe, informacja turystyczna)
dobra kultury: fortyfikacje twierdzy Modlin w Janówku Pierwszym, zespół
pałacowo - parkowy w Górze, park krajobrazowy w Poniatowie, Spichlerz –
młyn i kuźnia w Górze oraz krzyże, kościoły, kapliczki i figurki na terenie
gminy itp.
-
bliskość aglomeracji warszawskiej (około 25 km)
-
dobre powiązanie komunikacyjne z regionem
-
dobry stan środowiska naturalnego
TURYSTKA POBYTOWA: turystyka weekendowa (krótkoterminowa), turystyka kilkudniowa (długoterminowa)
- zabudowa letniskowa w północnej części gminy we wsiach: Kępa Kikolska,
-
brak ośrodków wypoczynkowych, słaba baza noclegowa
Sikory, Skrzeszew, przy jez. Klucz Topolina, Poddębie, Komornica
-
ograniczenia zabudowy wynikające z prawnej ochrony terenów
- agroturystyka – szansa: rozwój rolnictwa ekologicznego
-
zamknięte, ogrodzone zespoły zabudowy letniskowej
58
TURYSTYKA KWALIFIKOWANA: turystyka rowerowa, turystyka piesza, turystyka konna, turystyka wodna
- szlaki piesze, rowerowe łączące miejsca o wartościach kulturowych,
-
słaba baza turystyczna
przyrodniczych, krajobrazowych
-
turystyka konna - brak szlaków przeznaczonych do jazdy
-
miejsca kolizyjne szlaków z układem drogowym
-
szlaki prowadzone wzdłuż dróg
-
brak ciągłości szlaków za północną granicą gminy
-
nierozwinięta infrastruktura dla wypoczynku związanego z wodą
- turystyka konna - duże tereny leśne, ośrodek jazdy konnej “Klucz” przy jez.
Klucz, stadnina “Alicja” w Wieliszewie, “Ławra” w Łajskach, “Mandragora” w
Olszewnicy Nowej, klub jeździecki “Vena Sport” w Łajskach
-
rekreacja wodna - zasoby wodne: Jez. Zegrzyński, Narew, jez. Klucz, szlak
wodny
-
dobre połączenie szlaków turystycznych z komunikacją ( trasy rowerowe
połączone z trzema stacjami PKP
TURYSTYKA KRAJOZNAWCZA
- wartości przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe gminy
- nieurządzone ścieżki edukacyjne
- zaniedbane zespoły zabytkowe fortów w Janówku Pierwszym pałacowy w Górze
(brak infrastruktury turystycznej)
TURYSTYKA PRZYRODNICZA / EKOTURYSTYKA
- tereny objęte ochroną
- intensywny rozwój zabudowy letniskowej wygradzającej tereny leśne i nadrzeczne
59
RYNEK PRACY :
silne strony
-
-
słabe strony
istniejące duże zakłady pracy: Zakład Wodociągów Północnego, Elektrownia
-
duża atrakcyjność płac w Warszawie
w Dębe, Altmann, Bistyp i Rawimed, Byars Industries Poland, "FSB
-
mało miejsc pracy w turystyce
PIEKARNIE", RVEGA, YTONG itp.
-
niewykorzystanie złóż surowców ‘Janówek Pierwszy’
złoża surowców ‘Janówek Pierwszy’
ZAPISY W OBOWIĄZUJĄCYM STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA GMINY:
silne strony
-
tereny przeznaczone pod rozwój mieszkalnictwa są ściśle związane z
słabe strony
-
obecnymi terenami mieszkaniowymi
-
została ograniczona zabudowa mieszkaniowa na terenach wartościowych
zapotrzebowania mieszkańców
-
krajobrazowo
-
zostały wyznaczone obszary pod ochronę i turystyczne zagospodarowanie
wyznaczone tereny dla rozwoju zabudowy nie pokrywają obecnego
dużo terenów przeznaczonych pod zabudowę letniskową w części północnej
gminy
-
przeznaczenie terenów pod zabudowę mieszkaniową wzdłuż dróg wojewódzkich i
drogi krajowej
-
brak jest spójnego systemu układu zabudowy dla całej gminy
-
niewykazanie wszystkich obszarów wartościowych dla rekreacji (PAN Góra,
Sikory, Klucz, Kałuszyn, Komornica, Poddębie, Topolina)
60
3. KIERUNKI I CELE ROZWOJU PRZESTRZENNEGO
3.1. WYTYCZNE I CELE ROZWOJU PRZESTRZENNEGO
O rozwoju gminy Wieliszew decydowało będzie przede wszystkim wykorzystanie
jej walorów wynikających z położenia i naturalnych potencjałów.
Sąsiedztwo
Warszawy,
Legionowa
i
Nowego
Dworu
Mazowieckiego,
w których to ilość terenów mieszkaniowych jest ograniczona i stopniowo zaczyna być
odczuwalny ich niedosyt (powodujący znaczny wzrost cen gruntów), stwarza popyt
na powstawanie zaplecza mieszkaniowego m.in. w gminie Wieliszew. Bliskość
dużych rynków pracy, jakimi są wymienione powyżej miasta oraz walory
krajobrazowe będą aspektem stawiającym gminę Wieliszew wysoko w rankingu
wybieranych miejsc zamieszkania.
Strefy mieszkalnictwa kształtować się będą głównie na styku z terenami
mieszkaniowymi Legionowa i Nowego Dworu Mazowieckiego oraz jako kontynuacja
rozwoju osadnictwa miejscowości położonych wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 631.
Położenie nad Jez. Zegrzyńskim i nad rzeką Narew sprawia, że północny obszar
gminy oferuje tereny atrakcyjne dla turystyki i rekreacji. Obecnie zlokalizowane są
tam cztery miejscowości o funkcjach letniskowych. W północnej części gminy, na
terenach cennych przyrodniczo i krajobrazowo kształtować się będą strefy
turystyczno-rekreacyjne.
W miejscowościach Wieliszew, Łajski, Michałów-Reginów oraz w południowozachodnim rejonie gminy przy granicy z Nowym Dworem Mazowieckim powstaną
strefy wielofunkcyjne. Strefy wielofunkcyjne w Łajskach, Michałowie-Reginowie
i Wieliszewie rozwijać się będą w oparciu o istniejący popyt na tereny mieszkaniowe,
przemysłowe i usługowe w tych rejonach oraz w wyniku nadanego terenom
przeznaczenia w obowiązujących planach zagospodarowania przestrzennego. Na
rozwój strefy wielofunkcyjnej (strefa ekonomiczna i zaplecze mieszkaniowe) w Górze
przy
granicy
z
Nowym
Dworem
Mazowieckim
wpłynie
otwarcie
lotniska
międzynarodowego.
Strefy ochrony wartości przyrodniczych obejmować będą przede wszystkim
obszary lasów, łąk, użytków rolnych, wód śródlądowych i zieleni naturalnej
międzywala nad rzeką Narew.
Schemat rozwoju przestrzennego gminy pokazano na rysunku pt.: „Strefy
rozwoju przestrzennego gminy”.
61
Dążenie do wykrystalizowania struktury funkcjonalno-przestrzennej, która
zapewni harmonijny, zrównoważony rozwój gminy Wieliszew wiąże się z przyjęciem
i realizacją określonych celów polityki przestrzennej.
Podstawowymi celami strategicznymi rozwoju przestrzennego gminy Wieliszew są:
- stworzenie dogodnych warunków dla rozwoju budownictwa mieszkaniowego i
zapewnienie wysokiego standardu terenów mieszkaniowych,
- przygotowanie atrakcyjnej bazy turystycznej i rekreacyjnej,
- stworzenie dogodnych warunków aktywizacji gospodarczej w strefach
wielofunkcyjnych,
- ochrona szczególnych wartości kulturowych, przyrodniczych i krajobrazowych
gminy, w sposób umożliwiający ich wykorzystanie turystyczne.
Powyższe
cele
strategiczne
osiągnięte
zostaną
poprzez
wprowadzanie
następujących celów operacyjnych:
1. ochrona
istniejących
zasobów
środowiska
przyrodniczego,
z
umiejętnym
wykorzystaniem tych zasobów w zagospodarowaniu przestrzennym i procesach
społeczno-gospodarczych,
2. zapewnienie nowych terenów pod rozwój sieci osadniczej i budownictwa
mieszkaniowego,
3. likwidacja uciążliwych wpływów działalności człowieka na środowisko – np.
rekultywacja terenów pokopalnianych,
4. rozwój społeczno-gospodarczy gminy, wynikający z dostosowania struktury
funkcjonalno-przestrzennej do istniejących uwarunkowań,
5. ochrona oraz umiejętne wykorzystanie posiadanego dziedzictwa kulturowego,
6. poprawa
ładu
przestrzennego,
w
szczególności
wykreowanie
centrum
miejscowości Wieliszew oraz mini-centrów pozostałych miejscowości,
7. poprawa stanu funkcjonowania i zaopatrzenia w sieci infrastruktury technicznej,
8. poprawa stanu technicznego i rozbudowa istniejącego układu komunikacyjnego,
9. rozwój infrastruktury turystycznej, wzbogacenie oferty i promocja walorów i atrakcji
gminy.
Konsekwentna realizacja przedstawionych celów powinna skutkować poprawą
standardów
Jednocześnie
ekologicznych,
niezbędna
przestrzennych,
będzie
stała
społecznych
kontrola
i
zmian
ekonomicznych.
zachodzących
w zagospodarowaniu przestrzennym, ich ocena i ewentualne okresowe aktualizacje
Studium.
62
3.2. STRUKTURA FUNKCJONALNO - PRZESTRZENNA
3.2.1. Podział terenów gminy
Cały obszar gminy został podzielony na obszary urbanizowane, obszary
nieurbanizowane,
obszary
wyłączone
z
to
już
zabudowy
oraz
tereny
urządzeń
zarówno
funkcjami
infrastruktury technicznej.
Obszary
urbanizowane
tereny
zabudowane
mieszkaniowymi, usługowymi jak i gospodarczymi, tereny wymagające uzupełnień
w zabudowie lub wymiany funkcji i zabudowy oraz obszary wyznaczone w Studium
dla rozwoju zabudowy. Docelowo wszystkie obszary urbanizowane powinny znaleźć
się w strefie zorganizowanej obsługi wodno-kanalizacyjnej.
Na
obszarach
nieurbanizowanych
dopuszcza
się
ekstensywne
formy
zagospodarowania. Są to obszary przeznaczone dla realizacji budownictwa
letniskowego a także obszary gdzie dopuszcza się zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną na terenach obecnych użytków rolnych pod warunkiem zapewnienia
niezbędnej infrastruktury technicznej we własnym zakresie inwestora. Ponadto
obszary nieurbanizowane obejmują tereny, na których dopuszcza się lokalizowanie
zabudowy związanej z usługami sportu, rekreacji i/lub turystyki.
Wyłączenie z zabudowy dotyczy głównie terenów podlegających różnym formom
ochrony: lasów, użytków rolnych i zieleni publicznej.
Na terenach urządzeń infrastruktury technicznej możliwa jest lokalizacja
koniecznych budynków i budowli związanych z funkcją terenu.
Dla poszczególnych obszarów, zgodnie z rysunkiem Studium wyznacza się
wiodącą funkcję obszaru. Oznacza to, iż w szczególnych przypadkach wynikających
ze stanu istniejącego, wydanych decyzji administracyjnych lub obowiązujących
planów miejscowych dopuszcza się przeznaczenie nieruchomości inne niż wiodąca
funkcja obszaru.
3.2.1.1. Obszary urbanizowane
Obszary urbanizowane obejmują:
-
wszystkie tereny zabudowane,
-
tereny przeznaczone pod zabudowę w Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania
przestrzennego
gminy Wieliszew z 2000 roku
63
oraz
w obowiązujących i sporządzanych miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego,
-
nowe tereny wyznaczone pod rozwój zabudowy.
Na całym obszarze gminy będą występować przekształcenia wynikające ze
zmiany funkcji, uzupełnienia zabudowy i modernizacji istniejących zasobów. Tereny
przeznaczone pod przyszłe zainwestowanie będą wymagały poprowadzenia nowych
dróg gminnych w celu zapewnienia obsługi komunikacyjnej działek budowlanych.
Zagospodarowanie nowych obszarów urbanizowanych wymaga uzbrojenia terenów
w sieci infrastruktury technicznej, a zwłaszcza zapewnienia zorganizowanej obsługi
wodno-kanalizacyjnej
i
dostaw
energii
elektrycznej.
Dla
nowej
zabudowy,
w przypadku braku możliwości podłączenia do gminnego systemu oczyszczania
ścieków, powinien bezwzględnie obowiązywać nakaz zapewnienia oczyszczania
ścieków na własnym terenie lub budowy szczelnych osadników bezodpływowych
i zapewnienie wywozu ścieków do najbliższej oczyszczalni lub punktu zlewnego na
sieci kanalizacyjnej. Docelowo wszystkie obszary zabudowane znajdą się w strefie
sieci wodno-kanalizacyjnej.
Obszary zabudowy mieszkaniowej:
Obszary przeznaczone pod kontynuację i rozwój funkcji mieszkaniowych to:
-
obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
-
obszary zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
-
obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i/lub mieszkaniowej
wielorodzinnej,
-
obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na działkach leśnych,
We wschodniej części gminy w miejscowościach posiadających sieć wodno-
kanalizacyjną: Wieliszew, Łajski i Michałów-Reginów przewiduje się możliwość
lokalizacji
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
i/lub
mieszkaniowej
wielorodzinnej. Pozostałe obszary gminy stanowić mają obszary zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej.
Na obszarach zabudowy mieszkaniowej dopuszcza się lokalizację jedynie usług
nieuciążliwych tj. takich których oddziaływanie nie wykracza poza granice działki
budowlanej
i
nie
powoduje
przekroczenia
standardów
jakości
środowiska
określonych w przepisach odrębnych zakresu ochrony środowiska. Jednocześnie
64
postuluje się by usługi te w jak największym stopniu służyły obsłudze funkcji
mieszkalnych.
Dla istniejących obszarów mieszkaniowych należy
uwzględnić rehabilitację
istniejących zasobów mieszkaniowych poprzez poprawę standardu wyposażenia
technicznego, poprawę wskaźników koncentracji substancji mieszkaniowej, poprawę
estetyki architektury i przestrzeni społecznych oraz poprawę zagospodarowania
terenów mieszkaniowych.
Obszary o funkcji mieszanej mieszkaniowej i/lub usługowej:
Obszary przeznaczone pod rozwój funkcji mieszanych to:
−
obszary zabudowy usługowej i/lub mieszkaniowej jednorodzinnej,
−
obszary
zabudowy
usługowej
i/lub
mieszkaniowej
(wielorodzinnej,
jednorodzinnej),
−
obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, usługowej i/lub ogrodniczej.
Na obszarach tych przewidywany jest rozwój lub kontynuacja:
−
funkcji mieszkaniowych na takich samych zasadach jak dla obszarów
mieszkaniowych;
−
funkcji usług nieuciążliwych, tj. takich, których oddziaływanie nie wykracza poza
granice własnej działki;
−
funkcji upraw ogrodniczych, w tym szklarniowych.
Poszczególne funkcje mogą występować samodzielnie lub w dowolnym stopniu
być łączone na jednym terenie.
Dopuszcza się adaptację na cele mieszkaniowe istniejących obiektów innych
funkcji.
Obszary działalności gospodarczej:
Obszary przeznaczone dla rozwoju działalności gospodarczej obejmują:
−
obszary zabudowy usługowej,
−
obszary zabudowy przemysłowej i składowej,
−
obszary zabudowy przemysłowej, składowej i/lub usługowej.
Na obszarach tych przewidywany jest rozwój lub kontynuacja:
−
funkcji usług komercyjnych i rzemieślniczych;
65
−
funkcji produkcyjnych i składowych, w tym hal magazynowych, wystawowych
i ekspozycyjnych, zaplecza budowlanego i transportowego, przy czym obiekty
służące magazynowaniu i/lub sortowaniu odpadów mogą być lokalizowane
wyłącznie w sposób nie kolidujący z istniejącą i planowaną zabudową
mieszkaniową oraz wyłącznie przy ważniejszych drogach - lokalizacja tych
obiektów powinna dokonywać się na etapie planu miejscowego.
Obszary
działalności
gospodarczej
wymagać
będą
działań
ochronnych
w stosunku do terenów przyległych, zwłaszcza wprowadzania pasów zieleni
izolacyjnej.
Na obszarach działalności gospodarczej zachowuje się istniejącą zabudowę
mieszkaniową oraz dopuszcza się funkcję mieszkaniową jedynie integralnie
związaną z prowadzoną działalnością w ramach funkcji podstawowej.
Na obszarach tych preferuje się rozwój funkcji gospodarczych a ewentualne
kolizje z innymi funkcjami powinny być rozstrzygane na korzyść funkcji wiodącej.
3.2.1.2. Obszary nieurbanizowane z dopuszczeniem ekstensywnych form
zagospodarowania
Obszary budownictwa letniskowego:
Obszary przeznaczone pod kontynuację i rozwój budownictwa letniskowego
obejmują:
-
obszary zabudowy letniskowej i/lub zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
-
obszary
zabudowy
letniskowej
na
działkach
leśnych
i/lub
zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej na działkach leśnych;
przy czym pod pojęciem zabudowy letniskowej należy rozumieć budynek lub zespół
budynków rekreacji indywidualnej, zgodnie z przepisami Prawa Budowlanego.
Na obszarach budownictwa letniskowego realizowana będzie zabudowa
letniskowa, alternatywnie mieszkaniowa jednorodzinna lub mieszana letniskowomieszkaniowa.
Lokalizację nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz zmianę sposobu
użytkowania budynków letniskowych na mieszkalne jednorodzinne dopuszcza się
pod warunkiem wyposażenia terenów w podstawowe urządzenia i sieci infrastruktury
technicznej. W przypadku braku możliwości podłączenia do gminnego systemu
66
oczyszczania ścieków, powinien bezwzględnie obowiązywać nakaz zapewnienia
oczyszczania ścieków na własnym terenie lub budowy szczelnych osadników
bezodpływowych i zapewnienie wywozu ścieków do najbliższej oczyszczalni lub punktu
zlewnego na sieci kanalizacyjnej.
Obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z indywidualnymi
urządzeniami infrastruktury technicznej:
Do obszarów tych należą tereny obecnych użytków rolnych, na których
dopuszcza się zmianę funkcji na mieszkaniową jednorodzinną wolnostojącą
z indywidualnymi urządzeniami infrastruktury technicznej. Oznacza to, że gmina nie
gwarantuje doprowadzenia dróg publicznych i niezbędnych mediów dla nowopowstałej zabudowy.
Na obszarach tych nie dopuszcza się zabudowy w formie bliźniaczej, grupowej
lub szeregowej.
Na obszarach zabudowy indywidualnej dopuszcza się zabudowę siedliskową
oraz zabudowę gospodarczą i urządzenia związane z produkcją rolniczą.
Przy wydawaniu zezwolenia na lokalizację zabudowy powinien bezwzględnie
obowiązywać nakaz zapewnienia oczyszczania ścieków na własnym terenie lub
budowy szczelnych osadników bezodpływowych i zapewnienie wywozu ścieków do
najbliższej oczyszczalni lub punktu zlewnego na sieci kanalizacyjnej (w przypadku
braku możliwości podłączenia do gminnego systemu oczyszczania ścieków).
Obszary usług sportu, rekreacji i/lub turystyki:
Na obszarach tych przewiduje się lokalizację usług sportu, rekreacji i/lub turystyki
w formie obiektów terenowych lub kubaturowych, w tym m.in.: hal sportowych,
basenów, ośrodków wypoczynkowych, hoteli, pensjonatów, centrów konferencyjnych
i szkoleniowych, lokali gastronomicznych, wypożyczalni sprzętu sportowego,
wyposażonych w niezbędną infrastrukturą komunikacyjną i inżynieryjną.
3.2.1.3. Obszary wyłączone z zabudowy
Obszary
wyłączone
z
zabudowy
obejmują
tereny
użytków
rolnych,
ogólnodostępnych terenów naturalnych (lasów, łąk, zbiorników wodnych) oraz
zainwestowane tereny otwarte jak parki i cmentarze. Na obszarach tych obowiązuje
całkowity zakaz lokalizacji zabudowy kubaturowej, przy czym dopuszcza się
67
realizację obiektów niezbędnych dla funkcjonowania powyższych terenów (m.in.
zabudowa związana z prowadzeniem gospodarki leśnej) oraz zabudowy siedliskowej
na terenach użytków rolnych.
W obszarze wyłączonym z zabudowy zawarte jest międzywale rzeki Narew
z przyległymi łąkami istotne dla utrzymania równowagi przyrodniczej. Ochrona tego
terenu przed zabudową oprócz walorów krajobrazowych ma istotne znaczenie dla
ekosystemu wód gruntowych, przeciwdziałania lub zapobiegania szkodliwym
wpływom na środowisko powodującym jego zniszczenie lub zmianę
charakteru
elementów przyrodniczych. Zalecane jest zachowanie walorów naturalnych w jak
największej części tego obszaru.
Rolnicza i leśna przestrzeń produkcyjna:
Do obszarów tych należą:
− obszary lasów i zadrzewień,
− obszary przeznaczone do dolesienia,
− użytki rolne, w tym obszary upraw rolnych, łąk i pastwisk.
Znaczenie rolnictwa w gminie Wieliszew maleje. Dodatkowo zakładany rozwój
urbanizacji będzie odbywał się kosztem terenów rolnych. W związku z tym funkcję
rolniczą powinny spełniać tereny najbardziej przydatne dla rolnictwa. W przypadku
gruntów ornych będą to tereny charakteryzujące się wysoką klasą bonitacyjną gleb
(III, IVa) oraz korzystnym ukształtowaniem powierzchni. W przypadku łąk i pastwisk
tereny o uregulowanych stosunkach wodnych, zajmujące gleby organiczne.
W zakresie kształtowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej w „Programie
ochrony środowiska dla gminy Wieliszew” promowane kierunki rozwoju to
gospodarstwa specjalistyczne i agroturystyczne. Także w „Strategii rozwoju gminy
Wieliszew” wśród celów strategicznych dotyczących rolnictwa postuluje się
specjalizację gospodarstw w kierunku ogrodniczym oraz pozyskiwanie dochodów
z agroturystyki i innych dziedzin pozarolniczej działalności gospodarczej. Natomiast
w programach wyższego rzędu postuluje się rozwój proekologicznych form produkcji
rolniczej. Dodatkowo proponuje się kształtowanie korzystnej struktury obszarowej
gospodarstw w celu zwiększenia ich średniej powierzchni.
Zachowanie funkcji rolniczej dotyczyć będzie przede wszystkim terenów
w południowo-zachodniej części gminy, w rejonie wsi Góra i Janówek Pierwszy. Ze
względu na duży popyt na tereny mieszkaniowe obszary gleb wyższych klas
68
w miejscowościach Wieliszew, Skrzeszew i Kałuszyn włączone zostały do obszarów
urbanizowanych, jako obszary położone w rejonie najbardziej predysponowanym
do rozwoju osadnictwa skoncentrowanego i o największej presji inwestycyjnej.
W zakresie gospodarki leśnej we wszystkich programach dotyczących ochrony
środowiska obejmujących zasięgiem gminę Wieliszew postuluje się zwiększanie
lesistości tego obszaru. Zatem proponuje się objąć programem zalesiania tereny
najmniej przydatne rolniczo, należące do klasy bonitacyjnej VIz i VI, a także tereny
położone wzdłuż brzegów rzek i zbiorników wodnych. Zalesianie powinno być
prowadzone
w taki
sposób,
aby zmniejszać
rozdrobnienie i rozproszenie
kompleksów leśnych, kształtować optymalną granicę rolno-leśną oraz wzmacniać
funkcjonujące powiązania ekologiczne.
W obrębie obszarów lasów państwowych prowadzona jest planowa gospodarka
leśna.
W
lasach
prywatnych
gospodarka
taka
powinna
być
prowadzona
z poszanowaniem wymogów ochrony środowiska przyrodniczego i wartościowych
komponentów miejscowego krajobrazu, w szczególności na obszarach objętych
przestrzennymi formami ochrony przyrody.
Penetracja turystyczna obszarów leśnych odbywać się powinna przede
wszystkim na podstawie przyjętych programów przebiegu ścieżek rowerowych, tras
edukacji ekologicznej oraz tras rekreacji konnej. Przy takich trasach należy
zorganizować miejsca biwakowe i zapewnić pojemniki na śmieci.
Obszary zieleni:
Do obszarów tych należą tereny:
−
cmentarzy,
−
zieleni publicznej,
−
ogródków działkowych,
−
zieleni naturalnej niskiej,
−
zieleni położonej wzdłuż Kanału Bródnowskiego.
Tereny cmentarzy i zieleni publicznej (parków, skwerów, alej) to tereny otwarte
zainwestowane. W ramach tych obszarów dopuszcza się urządzanie nawierzchni
utwardzonych, lokalizację elementów małej architektury oraz parkingów publicznych
i innych urządzeń służących obsłudze funkcji głównej.
Wskazuje się następujące tereny zieleni parkowej jako tereny wypoczynku
codziennego mieszkańców gminy Wieliszew:
69
− tereny przy jez. Kwietniówka dla mieszkańców Wieliszewa – Kwietniówka,
− tereny przy jez. Ławeczno dla mieszkańców Topolina,
− tereny wzdłuż ul. Mickiewicza, ul. Dolna dla mieszkańców Kałuszyna,
− teren przy Urzędzie Gminy pomiędzy ul. Modlińską i ul. Solidarności dla
mieszkańców Wieliszewa.
Na terenach zieleni parkowej nie przewiduje się rozwoju funkcji towarzyszących.
Zachowuje się istniejące zagospodarowanie i użytkowanie terenów ogrodów
działkowych w Wieliszewie przy ul. Modlińskiej, w Michałowie-Reginowie przy
ul.
Warszawskiej
oraz
w
Kałuszynie.
Jednocześnie
zakazuje
się
zmiany
przeznaczenia terenów ogrodów działkowych na tereny budowlane.
Tereny zieleni naturalnej niskiej, to tereny otwarte, służące zachowaniu lokalnych
wartości przyrodniczych i krajobrazowych, zapewniające ciągłość przestrzeni
ekologicznych.
Obszary urządzeń sportu, rekreacji i turystyki:
Na
obszarach
tych
lokalizowane
będą
usługi
sportu,
rekreacji
i turystyki wraz z towarzyszącą infrastrukturą komunikacyjną i inżynieryjną, obiektami
małej architektury itp., przy czym dopuszcza się wyłącznie lokalizację obiektów
budowlanych niezbędnych dla funkcjonowania tych obszarów, w tym urządzeń
wodnych w rozumieniu przepisów ustawy Prawo Wodne.
Tereny wód śródlądowych:
Dla terenów wód śródlądowych dopuszcza się zagospodarowanie związane
z funkcją gospodarczą (stawy hodowlane), jak i z funkcjami sportu, rekreacji
i turystyki (kąpieliska, przystanie, łowiska wędkarskie, pomosty, punkty widokowe).
Sposób użytkowania nie może jednak wpływać negatywnie na walory przyrodnicze
i naruszać stosunków hydrologicznych (chyba, że służy to ochronie przyrody lub
racjonalnej gospodarce wodnej lub rybackiej). Dopuszcza się lokalizację jedynie
urządzeń, obiektów i budowli związanych z gospodarką wodną.
3.2.1.4. Tereny urządzeń infrastruktury technicznej
Są to tereny lokalizacji terenochłonnych urządzeń, budynków i budowli
związanych z funkcjonowaniem infrastruktury technicznej. Na terenie gminy
Wieliszew są to tereny: Zakładu Wodociągu Północnego, zbiornika retencyjnego
70
w
Wieliszewie,
stacji
wodociągowej
–
S.U.W.
‘Janówek
Pierwszy’,
stacji
transformatorowych w Wieliszewie, Komornicy i Michałowie-Reginowie, stacji
redukcji gazu w Poddębiu oraz w okolicy zapory wodnej w Dębem.
3.2.2. Formy i zasady zagospodarowania
Przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
należy posługiwać się niżej określonymi standardami urbanistycznymi
Na terenie gminy Wieliszew ustala się następujące maksymalne wysokości
nowej zabudowy:
− dla budynków mieszkaniowych jednorodzinnych (w tym w zabudowie
bliźniaczej i szeregowej): 12m i 3 kondygnacje, w tym poddasze mieszkalne,
− dla budynków mieszkaniowych wielorodzinnych: 16m i 4 kondygnacje,
− dla budynków mieszkaniowych jednorodzinnych z usługami w parterze
(wysoki parter): 13m i 3 kondygnacje, w tym poddasze mieszkalne,
− dla budynków letniskowych oraz budynków mieszkaniowych jednorodzinnych
lokalizowanych w obszarach budownictwa letniskowego: 9m i 2 kondygnacje,
w tym poddasze mieszkalne,
− dla budynków usługowych (w tym usług sportu, rekreacji i turystyki) oraz dla
budynków przemysłowych i składowych: 15m,
− dla budynków gospodarczych związanych z zabudową zagrodową lub
związanych z produkcją rolniczą: 12m,
− dla budynków gospodarczych i garażowych związanych z zabudową
mieszkaniową: 6m.
Dopuszcza się zwiększenie powyższych maksymalnych wysokości budynków
usługowych oraz budynków mieszkaniowych wielorodzinnych - w przypadku
wyznaczenia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lokalnej
dominanty na terenie usługowym.
Dopuszcza się zwiększenie powyższych maksymalnych wysokości zabudowy
w przypadku obiektów sakralnych i sportowych oraz przemysłowych i/lub składowych
o ile wynika to z technologii.
Z uwagi na położenie obszaru gminy w powierzchni podejścia lotniska
Warszawa/Modlin przy sporządzaniu planów miejscowych należy uwzględnić
ograniczenia wysokości zabudowy określone w dokumentacji rejestracyjnej lotniska
71
Warszawa/Modlin, przy czym ograniczenie wysokości obiektu obejmuje także
umieszczone na nim urządzenia, w szczególności anteny, reklamy a w przypadku
dróg lub linii kolejowych również ich skrajnie. Ponadto obiekty trudno dostrzegalne z
powietrza, w tym napowietrzne linie, maszty, anteny usytuowane w zasięgu
powierzchni podejścia powinny być niższe o co najmniej 10 m od dopuszczalnej
wysokości zabudowy wyznaczonej przez powierzchnie ograniczające.
Nowa zabudowa mieszkaniowa powinna gabarytami, usytuowaniem i stylem
architektonicznym nawiązywać do sąsiedztwa i regionalnego charakteru zabudowy.
Nie ogranicza się form architektonicznych wynikających z potrzeb technologii
produkcji, której służy zabudowa lub ze specyfiki obiektów sportowych.
Dla
zabudowy
przemysłowej,
składowej
i
magazynowej
nakazuje
się
analizowanie skali i form projektowanej zabudowy pod kątem wzajemnych relacji
z inwestycjami na terenach sąsiednich oraz w kontekście krajobrazowym.
Ustala się następujące minimalne wielkości działek budowlanych:
− dla zabudowy wielorodzinnej: od 1000 do 1200m2,
− dla zabudowy jednorodzinnej w strefie wielofunkcyjnej: 500 m2,
− dla zabudowy jednorodzinnej w strefie mieszkalnictwa: od 800 do 1000m2,
− dla zabudowy jednorodzinnej na terenach dopuszczających zabudowę
o charakterze indywidualnym: 1000 m2,
− dla zabudowy letniskowej: 500 m2 jako uzupełniającej istniejące zespoły
zabudowy letniskowej i 1000 m2 przy nowych zespołach.
W przypadkach uzasadnionych istniejącymi podziałami własnościowymi możliwe
jest zmniejszenie minimalnej wielkości działek, jednak nie więcej niż o 10%.
W
przypadku
lokalizowania
zabudowy
na
działkach
leśnych
zmianie
przeznaczenia na cele nieleśne może ulec maksymalnie 30% powierzchni działki.
Ustala się minimalny udział terenu biologicznie czynnego bilansowany
w ramach działki inwestycyjnej objętej pozwoleniem na budowę:
− dla zabudowy wielorodzinnej: 40%,
− dla zabudowy jednorodzinnej w strefie wielofunkcyjnej: 40%,
− dla zabudowy jednorodzinnej w strefie mieszkalnictwa: 60%,
− dla zabudowy jednorodzinnej na terenach dopuszczających zabudowę
o charakterze indywidualnym: 60%,
72
− dla zabudowy letniskowej: 60%,
− dla zabudowy usługowej i/lub mieszkaniowo - usługowej: 25%,
− dla zabudowy przemysłowej i/lub składowej: 20%, w tym co najmniej 10% pod
zadrzewienia.
Minimalny udział terenów zieleni osiedlowej w zabudowie wielorodzinnej
bilansowany w granicach działki inwestycyjnej objętej pozwoleniem na budowę
powinien wynosić 20%.
Ustala się minimalną wielkość placówek infrastruktury społecznej bilansowaną
w granicach wyznaczonych w Studium jednostek obsługi mieszkańców:
− dla szkół podstawowych i gimnazjów: 4 miejsca na 50 mieszkań w zabudowie
wielorodzinnej i/lub 50 działek budowlanych w zabudowie jednorodzinnej,
− dla przedszkoli: 1 miejsce j.w.,
− dla obiektów podstawowej opieki zdrowotnej: 5 m2 powierzchni użytkowej
na 50 lokali mieszkalnych.
Dostępność komunikacyjna nowej zabudowy zlokalizowanej wzdłuż drogi
krajowej i dróg wojewódzkich powinna być zapewniona z dróg lokalnych i/lub
poprzez drogi odbarczające tak by minimalizować liczbę wjazdów na posesje
bezpośrednio z dróg ponadlokalnych.
Ustala się minimalną ilość miejsc do parkowania dla samochodów osobowych
w garażach, w tym ew. podziemnych i na parkingach terenowych - bilansowaną
w ramach działki inwestycyjnej objętej pozwoleniem na budowę:
− dla zabudowy wielorodzinnej: 2 stanowiska na 1 mieszkanie,
− dla zabudowy jednorodzinnej: 2 stanowiska na 1 lokal mieszkalny,
− handel i usługi: 1 stanowisko na 30m2 powierzchni użytkowej (bez powierzchni
pomocniczych i ew. garaży podziemnych),
− biura i urzędy: 1 stanowisko na 30m2 powierzchni użytkowej (j.w.),
− gastronomia: 1 stanowisko na 4 miejsca konsumpcyjne,
− inne: według kalkulacji indywidualnej.
Zaleca
się
wprowadzanie
jednolitej
koncepcji
stylistycznej
dla
detali
architektonicznych na poszczególnych terenach przestrzeni publicznych, tak aby
tereny te odbierane były jako estetyczne wizytówki gminy.
73
Postuluje się wprowadzenie stref ochronnych, całkowicie wolnych od reklam
(z wyłączeniem plansz promujących gminę Wieliszew i jej atrakcje), wokół
szczególnie istotnych miejsc na terenie gminy. Strefy ochronne powinny obejmować
co najmniej:
−
tereny zieleni publicznej,
−
publiczne tereny rekreacyjne,
−
szlaki turystyczne,
−
zabytki i zespoły zabytkowe,
−
cmentarze,
−
miejsca kultu religijnego,
−
miejsca pamięci,
−
szkoły, biblioteki i domy kultury,
−
budynki administracji i użyteczności publicznej,
−
pasy drogowe.
Na
całym
terenie
gminy
obowiązuje
zakaz
wprowadzania
ogrodzeń
z prefabrykatów betonowych.
3.2.3. Obszary szczególnych polityk przestrzennych
Jako obszary szczególnych polityk przestrzennych Studium wskazuje:
−
obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego,
−
tereny Łęgów Wieliszewskich,
−
tereny złoża ‘Janówek’.
Na obszarach, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowe plany
zagospodarowania
zabudowy
przed
przestrzennego
sporządzeniem
nie
dopuszcza
miejscowego
się
wprowadzania
planu
nowej
zagospodarowania
przestrzennego, który szczegółowo określi funkcje terenu, formy i zasady
zagospodarowania oraz zasady obsługi komunikacyjnej (w tym lokalizację dróg).
Na terenach Łęgów Wieliszewskich dopuszcza się wprowadzenie zabudowy
mieszkaniowej, obiektów sportu i rekreacji lub innych form użytkowania terenu
jedynie
po
opracowaniu
całościowej
koncepcji
zagospodarowania
terenów.
W koncepcji tej konieczne jest zaprojektowanie przede wszystkim sieci dróg,
wyznaczenie terenów mieszkaniowych, usługowych (w tym sportu i rekreacji) lub
74
innych oraz określenie parametrów zabudowy i zagospodarowania. Koncepcja
powinna
formę
mieć
kompleksowego
opracowania
urbanistycznego
uwzględniającego wymogi ochrony środowiska, atrakcyjne położenie obszaru
w sąsiedztwie Zalewu Zegrzyńskiego, zapotrzebowanie na infrastrukturę społeczną,
obsługę infrastrukturą techniczną oraz powinna wyznaczać główne przestrzenie
publiczne.
Miejscowe
plany
zagospodarowania
przestrzennego
dla
terenów
poszczególnych części Łęgów Wieliszewskich (lub jeden plan dla całego terenu)
sporządzane będą w oparciu o powyższą koncepcję zagospodarowania terenów. Na
terenach Łęgów Wieliszewskich dopuszcza się odtworzenie dawnego zbiornika
wodnego.
Na części terenów złoża ‘Janówek Pierwszy’ prowadzona jest obecnie
eksploatacja kruszywa. W momencie zakończenia eksploatacji kopalin tereny te
należy poddać rekultywacji i przekształceniu zgodnie ze wskazaniami Studium. Na
terenach pokopalnianych zakłada się wprowadzenie funkcji usług sportu, rekreacji
i/lub turystyki oraz funkcji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z indywidualnymi
urządzeniami infrastruktury technicznej.
3.2.4. Tereny górnicze
Na terenie gminy Wieliszew występują dwa tereny górnicze: ‘Janówek’ - pole
S i ‘Janówek’ - pole S1. Ich szczegółowe rozmieszczenie pokazano na rysunku
Studium. Na terenach tych nie występują zagrożenia wodne i osuwiskowe.
Dla
terenów
kubaturowych,
eksploatacji
urządzeń
kopalin
dopuszcza
komunikacyjnych
oraz
się
realizację
pomocniczych
obiektów
wyłącznie
bezpośrednio związanych z eksploatacją kopalin.
Dla terenów eksploatacji kopalin konieczne jest spełnienie warunków
zachowania bezpieczeństwa powszechnego oraz wymogów dotyczących ochrony
środowiska określonych w przepisach odrębnych.
Po zakończeniu eksploatacji kopalin ustala się rekultywację na wszystkich
terenach górniczych.
Dla terenów sąsiednich nie objętych eksploatacją kopalin ustala się filar
ochronny zgodnie z normami polskimi.
3.2.5. Tereny zamknięte
Na terenie gminy Wieliszew znajdują się tereny kolejowe (bocznica MPWiK) oraz
tereny wojskowe w Janówku Pierwszym oraz w Kałuszynie, które stanowią tereny
75
zamknięte w rozumieniu art. 2 pkt.9 ustawy prawo geodezyjne i kartograficzne z dnia
17 maja 1989 r.
Tereny kolejowe zlokalizowane są wzdłuż południowej i wschodniej granicy
gminy. Tereny wojskowe znajdują się na terenach leśnych na granicy wsi Kałuszyn
i Olszewnicy Starej oraz w miejscowości Janówek Pierwszy, na północ od drogi
wojewódzkiej nr 63. W miejscowości Wieliszew ponadto znajdują się dwa tereny
należące do Biura Ochrony Rządu.
Zgodnie z art. 3.1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
z dnia 27 marca 2003 r. kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na tego
rodzaju terenach nie jest zadaniem gminy Wieliszew.
3.2.6. Obsługa ludności
3.2.6.1. Trendy rozwoju demograficznego
W gminie Wieliszew, tak jak w całym powiecie legionowskim, obserwowany jest
od wielu lat stały trend wzrostu liczby ludności. W latach 2002 – 2011 wzrost ten
kształtował się, jak poniżej:
Ludność ogółem Gminy Wieliszew i Powiatu Legionowskiego w latach 2002 - 2011
Gmina Wieliszew
Powiat Legionowski
2002
Ludność
ogółem
9 295*
-
Ludność
ogółem
92 141
2003
9 374*
100.8
93 109
101.1
2004
9 531*
101.7
94 597
101.6
2005
9 704*
101.8
95 742
101.2
2006
9 919*
102.2
97 611
102.0
2007
10 223*
103.1
99 390
101.8
2008
10 546
103.2
101 307
101.9
2009
10 856
102.9
103 039
101.7
2010
11 306
104.1
106 607
103.5
2011
11 610
102.7
108 368
101.7
Lata
%r. poprz.=100.0%
%r. poprz.=100.0%
-
* łącznie z sołectwem Michałów-Reginów
W powyższym okresie liczba ludności gminy wzrosła o 2 315 osób, czyli o ok.
24.9%. W tym samym czasie liczba ludności powiatu powiększyła się o ok. 17.6%.
Średnioroczne tempo przyrostu liczby ludności wynosiło w gminie 2.51%, zaś na
terenie całego powiatu 1.82%. Na wysokie tempo przyrostu ludności powiatu wpływ
76
miał przede wszystkim utrzymujący się tu od kilku lat dodatni bilans migracyjny,
jeden z najwyższych w całym województwie mazowieckim.
W całym tym okresie mieszkańcy gminy Wieliszew stanowili ok. 10.1% – 10.7%
ludności całego powiatu. Od roku 2003 zaobserwować też można wyraźną tendencję
zwiększania się tempa przyrostu liczby mieszkańców gminy. Wpływ na to ma w coraz
większej mierze napływ migracyjny z sąsiadujących z terenem gminy dwóch miast:
Legionowa i Nowego Dworu Mazowieckiego.
W roku 2004 na podstawie spisu powszechnego mieszkańców z 2002 r. Główny
Urząd Statystyczny opracował „Prognozę ludności na lata 2003 – 2030” m.in. wg
podziału terytorialnego kraju na powiaty oraz w podziale na ludność w miastach i na
terenach wiejskich. Prognoza ta oparta została o założenia naturalnego ruchu
ludności (urodzenia, zgony) oraz ruchów migracyjnych. Prognoza ta zakłada, że w
roku 2030 liczba ludności powiatu legionowskiego wyniesie 108 986 osób. Na
terenach wiejskich zaś mieszkać będą w tym roku 55 092 osoby. W latach 2002 –
2030 liczba ludności powiatu ma się więc zwiększyć o ok. 18.3%. Jednocześnie na
terenach wiejskich wzrost ten ma wynieść aż 44.6%. Z prognozy tej wynika więc
wprost, że cały przyrost ludności powiatu w tym okresie skierowany będzie na tereny
wiejskie. W miastach mieszkać ma bowiem w 2030 roku tyle samo ludności, co
w roku 2002.
W/w prognoza ludności nie uwzględnia przyszłych trendów przemieszczeń
ludności wynikających z nagle wzrastającej atrakcyjności jakiegoś szczególnego
terenu (gminy, powiatu, miasta lub ich części) i przyszłych kierunków znaczącej
ekspansji zabudowy mieszkaniowej, usługowej, itp. na takim terenie. Taka ekspansja
może
spowodować
znaczny
wzrost
liczby
mieszkańców
danego
terenu
w stosunkowo krótkim czasie – kilku lub kilkunastu lat.
W gminie Wieliszew znajdują się obszary o dużym potencjale rozwojowym
umożliwiającym przyszłą zabudowę mieszkaniowo-usługową. Jej atrakcyjne (pod
wieloma względami) położenie w pobliżu dużych miast może spowodować
w przyszłości znaczący napływ nowych mieszkańców z innych rejonów powiatu
i województwa. Z tych też względów opracowano trzy projekcje rozwoju
demograficznego gminy do roku 2030. Pierwsza przyjmuje założenia prognozy
demograficznej wykonanej przez GUS, druga dotychczasowy trend wzrostu liczby
ludności gminy w latach 2003 – 2006, trzecia zaś zakłada, iż po roku 2010 nastąpi
77
zwiększony napływ migracyjny nowych mieszkańców i liczba ludności gminy
zwiększać się będzie w tempie ok. 3 – 4% średniorocznie.
Wyniki tych projekcji dla gminy Wieliszew przedstawia tabela poniżej.
Projekcje wzrostu liczby ludności Gminy Wieliszew do 2030 r.
Wg dotychczasowego
trendu
Wg prognozy GUS
Lata
Wg założeń dot. ekspansji
nowej zabudowy
2002
9 295*
Wskaźnik
wzrostu:
rok
2006=100.0%
93.7
2006
9 919*
100.0
9 919*
100.0
9 919*
100.0
2010
10 630
107.2
10 740
108.3
10 740
108.3
2015
11 460
115.5
11 820
119.2
12 460
125.6
2020
12 270
123.7
13 000
131.1
14 450
145.7
2025
12 950
130.6
14 300
144.2
17 630
177.7
2030
13 440
135.5
15 730
158.6
21 500
216.8
Ludność
ogółem
9 295*
Wskaźnik
wzrostu:
rok
2006=100.0%
93.7
9 295*
Wskaźnik
wzrostu:
rok
2006=100.0%
93.7
Ludność
ogółem
Ludność
ogółem
* łącznie z sołectwem Michałów-Reginów
3.2.6.2. Ośrodki obsługi mieszkańców
Studium wyznacza umowny podział terenów osadniczych gminy Wieliszew na
jednostki obsługi mieszkańców. W ramach każdej z takich jednostek mieszkańcy
powinni mieć zapewniony dostęp do podstawowych usług kultury i oświaty, sportu
oraz handlu. Wraz ze wzrostem rangi jednostki osadniczej zwiększeniu powinien
podlegać również program obsługi mieszkańców, rozszerzany o ośrodki opieki
zdrowotnej, banki, urzędy pocztowe i inne.
W gminie Wieliszew przyjmuje się następującą hierarchię ośrodków obsługi
mieszkańców:
Ośrodek gminny:
- Wieliszew
Ośrodki wspomagające:
- Łajski z Michałowem-Reginowem, Skrzeszew
Ośrodki elementarne:
- Kałuszyn, Olszewnica Stara, Olszewnica Nowa, Krubin, Janówek Pierwszy
z Górą
78
Ośrodki
obsługi
letniskowej
z
docelowym
przekształceniem
na
ośrodki
elementarne (sukcesywnie wraz z wypieraniem zabudowy letniskowej przez
zabudowę mieszkaniową):
- Topolina i Sikory,
- Poddębie i Komornica.
Głównym ośrodkiem obsługi mieszkańców jest Wieliszew. Szacuje się, że
docelowo będzie on obsługiwał tereny mieszkaniowe dla około 6000 osób. Już teraz
koncentrują się tutaj wszystkie ważniejsze usługi. Oprócz szkół i ośrodków zdrowia
jest też urząd gminy, kościół, komisariat policji, a także hala sportowa,
zagospodarowana plaża, biblioteka, ośrodek kultury, apteka, bank i szereg punktów
handlowych. W Wieliszewie wytworzyło się centrum usługowe skupione wokół
skrzyżowania ulicy Modlińskiej z Kościelną. Dalszy rozwój usług skierowanych do
stałych mieszkańców gminy powinien następować w tym rejonie.
Ośrodkami wspomagającymi są Łajski z Michałowem-Reginowem i Skrzeszew.
Szacuje się, że docelowo będą one obsługiwały tereny mieszkaniowe dla około 4000
osób każdy. W miejscowościach tych znajdują się szkoły, ośrodki zdrowia, biblioteki,
remizy strażackie, obiekty służące rekreacji oraz punkty handlowe i stacje
benzynowe. Skrzeszew powinien również pełnić na razie rolę ośrodka obsługi
terenów letniskowych
(dopóki nie wykształcą się one w miejscowościach
letniskowych) oferując usługi z zakresu gastronomii i handlu.
Zadaniem ośrodków elementarnych
jest
przede
wszystkim
zapewnienie
mieszkańcom dostępu do najbardziej podstawowych usług, jak szkoła podstawowa,
przedszkole, sklepy ogólnospożywcze i gospodarcze, boisko. W gminie Wieliszew
ośrodki te docelowo będą obsługiwały tereny mieszkaniowe dla około 2000 osób
każdy.
Ośrodki obsługi letniskowej powinny zapewniać turystom i letnikom dostęp do
usług gastronomii, handlu, bazy noclegowej. Docelowo wraz z wypieraniem
zabudowy letniskowej przez zabudowę mieszkaniową przekształcać się one będą
w ośrodki elementarne obsługujące tereny mieszkaniowe dla około 1000-1500 osób
każdy.
3.2.6.3. Infrastruktura społeczna
Szacowany docelowy wzrost liczby mieszkańców gminy Wieliszew w roku 2030
do poziomu ok. 21,500 osób skutkować powinien dostosowaniem sieci obiektów
79
obsługi ludności tak w zakresie ilościowym, jak i
przestrzennym. Dotyczy to
w szczególności obiektów oświaty, opieki zdrowotnej i pomocy społecznej, kultury,
sportu, bezpieczeństwa i administracji.
Urządzenia oświaty
Na podstawie wyników „Prognozy ludności na lata 2003 – 2030” wykonanej
przez GUS i dotyczącej obszarów wiejskich powiatu legionowskiego określona
została na rok 2030 struktura ludności wg funkcjonalnych grup wieku. Wynika z niej,
iż
docelowo w gminie Wieliszew wystąpi zapotrzebowanie na objęcie opieką
przedszkolną ok. 70% dzieci z grupy wieku 3 – 5 lat, tj. ok. 340 dzieci, a obowiązkowi
szkolnemu podlegać będzie:
−
w zakresie szkoły podstawowej (grupa wieku 6 - 12 lat) – 1260 dzieci,
−
w zakresie gimnazjum (grupa wieku 13 - 15 lat) – 580 dzieci.
Ponadto na terenie gminy zamieszkiwać będzie ok. 600 dzieci w grupie wiekowej
16–18 lat, które uczęszczać będą do szkół ponadgimnazjalnych.
Aby zaspokoić potrzeby oświatowe wynikające z w/w ilości dzieci na terenie
gminy:
−
baza przedszkolna powinna móc obsłużyć nie mniej niż 17 grup przedszkolnych
(oddziałów) liczących nie więcej niż 20 dzieci każdy,
−
łącznie szkoły podstawowe powinny móc obsłużyć nie mniej niż 50 klas (grup
szkolnych),
−
szkoły gimnazjalne łącznie nie mniej niż 23 klasy (grupy szkolne).
Dodać tu należy, że dzieci mogą uczęszczać do przedszkoli i szkół tak
publicznych, jak i niepublicznych. Z uwagi na faktyczny brak rejonizacji mogą też
wybierać te placówki zlokalizowane w innych gminach, np. w Legionowie lub Nowym
Dworze Mazowieckiego. Także dzieci z innych gmin mogą uczęszczać do szkół
i przedszkoli gminy Wieliszew.
Należało będzie z czasem rozpatrzyć konieczność lokalizacji nowej szkoły
podstawowej na terenach przekształconych z funkcji letniskowej w mieszkaniową.
W odniesieniu do szkół ponadgimnazjalnych nie bilansuje się potrzeb
i możliwości ich zaspokojenia w granicach jednej gminy. Młodzież może wybierać
różne profile kształcenia na tym poziomie i różne szkoły działające na terenie
województwa i całego kraju.
80
Urządzenia opieki zdrowotnej i pomocy społecznej
Do urządzeń opieki zdrowotnej i pomocy społecznej zalicza się:
−
żłobki,
−
zakłady opieki zdrowotnej,
−
apteki,
−
szpitale,
−
stacje sanitarno-epidemiologiczne,
−
zakłady opieki specjalnej (np. hospicja),
−
ośrodki pomocy społecznej.
Żłobki
Ten rodzaj urządzeń opieki zdrowotnej nie jest obligatoryjny dla każdej gminy.
Niemniej z uwagi na rosnącą aktywność zawodową kobiet notuje się już obecnie
wzmożony popyt na tego typu usługę. Można oszacować, że docelowo obiekty takie
winny obsłużyć w gminie ok. 160 dzieci w grupie wiekowej 0 – 2 lata. Mogą one być
publiczne, bądź niepubliczne.
Zakłady opieki zdrowotnej
Przyjmuje się, że zakłady takie na terenach wiejskich obsługiwać powinny nie
więcej niż ok. 4 – 6 tys. mieszkańców w zakresie opieki podstawowej. Dlatego też
docelowo na terenie gminy winno być ich nie mniej niż 4. Mogą one być publiczne
lub niepubliczne. Ich działalność uzupełniać będą też różne specjalistyczne gabinety
i kliniki (tak jak obecnie).
Apteki
Wyposażenie terenów zabudowy mieszkaniowej w apteki podlega wolnej grze
rynkowej. Niemniej przyjmuje się, że 1 apteka na terenach wiejskich winna
obsługiwać ok. 3 tys. mieszkańców. Aktualna liczba tych obiektów na terenie gminy
spełnia powyższą normę.
Szpitale, stacje sanitarno-epidemiologiczne, zakłady opieki specjalnej
Na terenie gminy powstały w ostatnim czasie: prywatny szpital w Wieliszewie,
dom opieki dla osób starszych w Łajskach, Instytut Medycyny Cybernetycznej. Na
81
obecną chwilę Gmina nie planuje realizacji żadnych innych urządzeń z tego zakresu.
Będą one funkcjonować na poziomie powiatu lub województwa. Niemniej kolejne
takie obiekty mogą powstawać na terenie gminy w wyniku lokalnych inicjatyw, np.
domy opieki dla osób starszych i osób niepełnosprawnych, hospicja, ośrodki opieki
dziennej itp.
Ośrodki pomocy społecznej
Ośrodek taki (Ognisko środowiskowe w Krubinie) już istnieje na terenie gminy.
Możliwości jego działania winny być dostosowywane na bieżąco do występujących
potrzeb. W zależności od potrzeb i starań lokalnych aktywistów mogą pojawić się
nowe instytucje tego typu.
Urządzenia kultury
Do urządzeń kultury na terenach wiejskich zaliczyć można:
−
biblioteki (z wypożyczalnią, czytelnią i dostępem do internetu),
−
kluby (ośrodki) kultury.
Docelowo w gminie Wieliszew działać powinna 1 gminna biblioteka z filiami
w elementarnych ośrodkach obsługi mieszkańców. W samym Wieliszewie działać też
powinien ośrodek kultury (tak jak obecnie) obejmujący swym wpływem cały obszar
gminy.
Urządzenia sportu
Do podstawowych powszechnie dostępnych terenów i urządzeń rekreacyjnosportowych zaliczyć można:
−
boiska do różnego rodzaju gier zespołowych, korty tenisowe oraz tereny do gier
ruchowych,
−
sale gimnastyczno-sportowe,
−
baseny i pływalnie kryte.
Boiska, korty tenisowe oraz inne tereny sportowo-rekreacyjne mogą być
realizowane na obszarze gminy w zależności od lokalnych potrzeb i inicjatyw.
Niezależnie od hal sportowych istniejących przy szkołach wskazana jest docelowo
budowa na terenie gminy 1 lub 2 hal sportowych ogólnodostępnych oraz 1 obiektu
z pływalnią krytą dla celów rekreacyjnych.
Urządzenia bezpieczeństwa i administracji
82
Obecnie sieć tych urządzeń na terenie gminy odpowiada bieżącym potrzebom.
Docelowo przystosowywane one być muszą do rosnących zadań wynikających ze
zwiększającej
się
liczby
mieszkańców
i
obszarów
podlegających
nowemu
zagospodarowaniu.
Podsumowując, uznać można, że dla aktualnego i planowanego stanu rozwoju
sieci osadniczej funkcjonujące obecnie ośrodki obsługi mieszkańców oferują program
świadczenia usług na poziomie wystarczającym. Sukcesywnie wraz ze zwiększaniem
się potrzeb i/lub liczby ludności działania w ośrodkach obsługi mieszkańców powinny
polegać na:
−
wzbogacaniu oferty usługowo-handlowej (sektor prywatny),
−
inwestowaniu w placówki kulturalno oświatowe w celu ciągłego podnoszenia ich
standardu oraz propozycji programowej (głównie sektor publiczny),
−
inwestowaniu w urządzenia sportu i rekreacji dla mieszkańców (głównie sektor
publiczny)
−
ewentualnej rozbudowie placówek szkolnych.
Sposób kształtowania obsługi mieszkańców w gminie Wieliszew pokazano na
rysunku pt.: „Kierunki rozwoju – Obsługa mieszkańców”.
3.3. STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU I OCHRONY
ŚRODOWISKA
3.3.1. Racjonalna gospodarka zasobami środowiska
W racjonalnym kształtowaniu przestrzeni gminy Wieliszew obowiązywać będą
następujące zasady ochrony wartości krajobrazu:
−
zachowanie
ładu
przestrzennego
gminy
poprzez
rozwój
terenów
zurbanizowanych zlokalizowanych głównie wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 631 i na
południe od niej, zachowanie dotychczasowego charakteru wsi z niską
zabudową
mieszkaniową
jednorodzinną
i
usługowo-produkcyjną
oraz
koncentracja zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej w obrębie wsi Wieliszew,
Łajski i Michałów-Reginów;
−
ochrona krajobrazu oraz walorów przyrodniczych obszarów i obiektów objętych
ochronną prawną: rezerwaty, obszar Natura 2000, Warszawski Obszar
83
Chronionego Krajobrazu, pomniki przyrody, obszary i obiekty wpisane do rejestru
zabytków;
−
ochrona
naturalnego
charakteru
krajobrazu
terenów
najcenniejszych
krajobrazowo (trenów tarasu zalewowego doliny rzeki Narwi porośniętych
zadrzewieniami topolowo-olchowo-wierzbowymi, łąkami, nadwodną roślinnością
starorzeczy oraz obszarów leśnych) przed zabudową;
−
zachowanie oraz utworzenie powiązań, otwarć widokowych wzdłuż istniejących
szlaków rowerowych i pieszych, szlaku kajakowego wzdłuż rzeki Narwi, drogi
krajowej nr 61, dróg wojewódzkich nr 631, 632 poprzez takie działania jak min.:
zachowanie ciągów i miejsc widokowych wzdłuż trasy rowerowej biegnącej po
wale przeciwpowodziowym, utworzenie miejsca widokowego na zaporze w Dębe;
−
wyeksponowanie elementów wartościowych kulturowo (założenia pałacowoparkowe w Górze i Poniatowie, forty w Janówku Pierwszym, cmentarze,
kapliczki), w tym odtworzenie ich układów kompozycyjnych.
W racjonalnym kształtowaniu przestrzeni gminy obowiązywać będą następujące
zasady ochrony środowiska przyrodniczego:
1. ochrona różnorodności biologicznej:
−
ochrona doliny rzeki Narwi poprzez zachowanie naturalnych zbiorników i cieków
wodnych, lasów, łąk, terenów podmokłych, zadrzewień śródpolnych;
−
konserwacja, ochrona i monitoring zieleni znajdującej się w obrębie terenów
wartościowych kulturowo: parków, zespołów pałacowo-parkowych w Górze
i Poniatowie, zadrzewień cmentarzy w Wieliszewie i Kwietniówce oraz lasów
fortów w Janówku Pierwszym;
−
adaptacja, ochrona istniejącej zieleni oraz wprowadzanie nowej roślinności na
terenach zurbanizowanych, w szczególności zadrzewień przy ośrodkach obsługi,
obiektach użyteczności publicznej (urzędzie gminy, szkołach, kościołach,
cmentarzach);
−
wprowadzanie zieleni izolacyjnej na tereny przemysłowe i usługowe;
−
zachowanie jak największego udziału terenu biologicznie czynnego na
obszarach przewidzianych do rozwoju zabudowy;
−
ochrona przed niekontrolowanym i zbyt intensywnym zainwestowaniem turystyki,
polegająca na policentrycznym rozmieszczeniu ruchu turystycznego Gminy.
84
2. ochrona obszarów i obiektów objętych ochronną prawną
Wskazuje się na potrzebę opracowania planów, programów udostępniania,
zachowania i ochrony obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych w
szczególności: w rezerwatach, obszarze Natury 2000, na obszarach szczególnej
ochrony ekologicznej,.
Kierunki działań na obszarach, strefach i obiektach objętych ochroną:
A. Fort IV Janówek – Forty Modlińskie - specjalny obszar ochrony siedlisk
(SOO) Natura 2000 nr PLH140020 (ochrona zgodnie z art. 33. ustawy o ochronie
przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r.).
Podstawowe wytyczne:
-
zakaz turystyki i rekreacji w okresie hibernacji zwierząt oraz uzgodnienie
z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska wszelkich działań, które mogłyby
spowodować zmianę mikroklimatu w rejonie fortu.
B. Rezerwaty (zagospodarowania rezerwatów zgodne z art. 15.1. ustawy o ochronie
przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. oraz z rozporządzeniami).
−
zakaz działalności gospodarczej;
−
dopuszczenie możliwości wykorzystania w celu edukacji ekologicznej i związanej
z tym konieczności realizacji urządzeń przy głównym wejściu do rezerwatów oraz
ścieżek dydaktycznych.
C. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu (zagospodarowanie terenów
zgodnie z art. 24. 1. ustawą o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. oraz
rozporządzeniem Wojewody Mazowieckiego z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie
Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu).
−
ograniczenie lokalizacji zabudowy na terenach łąk i lasów tarasu zalewowego
rzeki Narew. Możliwość realizacji przedsięwzięć tylko na terenach wskazanych
przez Studium.
strefa szczególnej ochrony ekologicznej WOChK.
85
−
uwzględnienie warunków określonych w w/w rozporządzeniu. Możliwość
realizacji przedsięwzięć tylko na terenach wskazanych przez Studium.
strefa ochrony urbanistycznej WOChK.
−
uwzględnienie warunków określonych w w/w rozporządzeniu z dopuszczeniem
rozwoju zabudowy letniskowej całorocznej oraz mieszkaniowej jednorodzinnej
z dostosowanej do istniejących wartości krajobrazowych wsi.
D. pomniki przyrody (ochrona zgodnie z art. 45. 1. ustawy o ochronie przyrody
z dnia 16 kwietnia 2004 r.)
−
nakaz bezwzględnej ochrony pomników przyrody oraz zakaz prowadzenia w ich
sąsiedztwie działań, które mogą negatywnie oddziaływać na stan zdrowotny
drzew.
3. ochrona powiązań przyrodniczych
Wyznacza się kierunki powiązań przyrodniczych zgodnie z rysunkiem Studium.
W
obrębie
istniejącej
urbanizowanymi
lub
lub
planowanej
obszarami
z
zabudowy
(na
dopuszczeniem
styku
z
obszarami
ekstensywnych
form
zagospodarowania) zasięg korytarzy ekologicznych określają granice obszarów
wyłączonych z zabudowy. W zasięgu korytarzy ekologicznych oraz w ich
bezpośrednim sąsiedztwie zaleca się:
− zachować i chronić istniejące struktury przyrodnicze (lasy, zadrzewienia,
zakrzewienia, łąki, cieki wodne) oraz utrzymać ciągłość między nimi.;
− odstąpić od wprowadzania lub znacznie ograniczyć wprowadzanie zabudowy
(w obrębie istniejącej lub planowanej zabudowy pozostawienie przepustów
o szerokości umożliwiającej przemieszczanie się zwierząt);
Ponadto w zasięgu korytarzy ekologicznych zaleca się utrzymać dotychczasowe
użytkowanie
gruntów
a
w
miejscach
kolizji
powiązań
ekologicznych
z modernizowanymi lub planowanymi inwestycjami liniowymi uwzględnić wykonanie
przejść dla zwierząt.
86
Wskazuje się na konieczność utrzymania ciągłości przestrzennej i funkcjonalnej
terenów wartościowych przyrodniczo poprzez zachowanie, wzmocnienie oraz
ochronę przed przerwaniem lub osłabieniem istniejących powiązań przyrodniczych:
−
dla korytarza ekologicznego o znaczeniu międzynarodowym doliny rzeki Narwi i
Jez. Zegrzyńskiego zachowanie naturalnego środowiska rzeki oraz poprawienie
warunków przyrodniczych Jez. Zegrzyńskiego;
−
dla korytarza ekologicznego o znaczeniu międzynarodowym pomiędzy Jez.
Zegrzyńskim a lasami Nieporętu zachowanie łąk i luźnych zadrzewień;
−
dla korytarzy ekologicznych o znaczeniu regionalnym: korytarza ekologicznego
pomiędzy doliną rzeki Narwi, Lasami Chotomowskimi i doliną rzeki Wisły oraz dla
korytarza
ekologicznego
wzdłuż
Wzgórz
Wardziny,
pomiędzy
dużymi
kompleksami leśnymi: Uroczyskiem Poddębie a Uroczyskiem Wieliszew i lasami
gminy Nieporęt pozostawienie dotychczasowego sposobu użytkowania;
−
dla korytarza ekologicznego kanału Bródnowskiego odstąpienie od możliwości
lokalizowania zabudowy bezpośrednio przy kanale.
3.3.2. Ochrona przed zanieczyszczeniem środowiska
Ochrona przed zanieczyszczeniami wód:
−
ochrona wód powierzchniowych poprzez stosowanie ograniczeń wynikających
z ochrony wód podziemnych i powierzchniowych;
−
przywracanie
właściwego
stanu
ekologicznego
wodom
podziemnym
i powierzchniowym, w tym poprawienie czystości wód Zbiornika Zegrzyńskiego
i rzeki Narew (obecnie posiadają IV kasę czystości);
−
szczególna ochrona w strefie wysokiej ochrony wód podziemnych (OWO)
polegająca na niewprowadzaniu inwestycji wpływających negatywnie na
czystość wód oraz na zakazie wprowadzania zanieczyszczeń związanych
z działalnością przemysłu i rolnictwa;
−
zachowanie warunków ochrony w obrębie stref ochrony pośredniej Jez.
Zegrzyńskiego.
Ochrona gleb:
−
ochrona gleb przed zmianą użytkowania i przeznaczenie na cele nierolnicze
i nieleśne gruntów III klasy w południowo-zachodniej części gminy Wieliszew;
87
−
nielokalizowanie zabudowy na terenach gleb organicznych, mułowo-torfowych
rolniczych oraz konieczność zachowania naturalnych torfowisk i oczek wodnych;
−
ochrona użytków III klasy poprzez podwyższenie proekologicznego charakteru
gospodarki rolnej;
−
rekultywacja wyrobisk po złożu kopalin w Janówku Pierwszym po zakończeniu
eksploatacji.
Ochrona przed zanieczyszczeniami powietrza oraz zagrożeniami hałasem:
− wprowadzanie stref zieleni izolacyjnej wzdłuż dróg oraz przy obiektach przemysłu
i usług generujących znaczne emisje zanieczyszczeń powietrza i hałas;
−
modernizacja systemów grzewczych w kotłowniach lokalnych;
−
wprowadzanie rozwiązań z wykorzystaniem energii odnawialnej;
−
stosowanie
rozwiązań
architektonicznych
ograniczających
negatywne
oddziaływanie w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi.
3.3.3. Waloryzacja przestrzeni ekologicznej gminy – preferencje kierunków
Gmina Wieliszew jest bogata pod względem wartości przyrodniczych środowiska.
Decyduje o tym położenie gminy w obrębie szerokiej doliny rzeki Narew.
Podstawowe elementy struktury przyrodniczej stanowią:
−
tereny
zalewowe
rzeki
Narwi
z
lasami
topolowo-olchowo-wierzbowymi
międzywala oraz łąki, pastwiska, zadrzewienia, starorzecza tarasu zalewowego;
−
duże kompleksy leśne (uroczyska: Góra, Poniatów, Kałuszyn, Poddębie)
stanowiące około 25 % powierzchni terenów gminy Wieliszew, znajdujące się
głównie w środkowej i wschodniej części gminy;
−
parki zespołów pałacowo-parkowy we wsi Góra oraz w Poniatowie, stanowiące
wyjątkowe dziedzictwo kulturowe gminy Wieliszew.
W celu zachowania wartości elementów struktury przyrodniczej wskazuje się
działania mające na celu racjonalne kształtowanie i korzystanie z jego elementów.
Poniżej omówiono główne elementy struktury przyrodniczej i proponowane dla nich
kierunki działań:
88
1) Międzywale rzeki Narwi
(z Jez. Zegrzyńskim, rezerwatem Wieliszewskim
i projektowanym rezerwatem Kępy Kikolskiej) oraz kanał Bródnowski
Międzywale rzeki Narwi stanowi rozległe podmokłe tereny leśno-łąkowe
zróżnicowane pod względem zbiorowisk roślinnych (duże walory krajobrazowe).
Wskazuje się na zachowanie międzywala rzeki Narwi jako terenów otwartych
i utrzymania jej naturalnego charakteru (utrzymanie doliny jako ponadlokalnego
korytarza ekologicznego) poprzez:
−
ochronę naturalnych warunków siedliskowych, w tym szczególną ochronę
roślinności
łąkowej,
zarośli
i
zadrzewień
oraz
zachowanie
walorów
krajobrazowych;
−
wymóg
proekologicznego
charakteru
wszelkich
rozwiązań
i
działań
inwestycyjnych związanych z zaporą w Dębe.
Wskazuje się na możliwość lokalizacji przystani wodnych, plaży, łowisk
wędkarskich.
Postuluje się o przeprowadzenie rewitalizacji silnie zanieczyszczonego Kanału
Bródnowskiego (utworzenie powiązania ekologicznego wzdłuż kanału oraz
poprawienie warunków środowiskowych).
2) Tereny łąk i pastwisk tarasu zalewowego
W zachodniej części gminy, w obrębie tarasu zalewowego przeważają łąki
i pastwiska ze śródłąkowymi grupami drzew topolowo-olchowo-wierzbowymi.
Występują
starorzecza
z
naturalną
roślinnością
zbiorowisk
bagiennych
i szuwarowych.
Łąki należą do systemu powiązań ekologicznych - łączą regionalny korytarz
ekologiczny wzdłuż rzeki Narwi z korytarzem ekologicznym między lasem Nieporętu
a Jez. Zegrzyńskim.
Wskazuje się na konieczność objęcia szczególną ochroną terenów łąk i pastwisk
oraz pozostawienie ich jako terenów otwartych, bez zainwestowania poprzez:
−
zakaz wszelkich działań, które mogłyby doprowadzić do wysuszenia gleb,
obniżenia poziomu wód gruntowych oraz do zaniku starorzeczy,
−
ochronę bagienek i oczek wodnych, stanowiących ostoję zwierzyny,
−
bezwzględną ochronę istniejącego systemu melioracji łąk oraz jego stały
monitoring.
89
3) Tereny lasów
Lasy stanowią około 25% powierzchni terenów gminy Wieliszew. Tworzą system
łączący dolinę rzeki Narew z lasami Legionowa i Nieporętu. Są siedliskiem licznych
zwierząt w tym gatunków chronionych.
Na terenach lasów:
−
nie lokalizuje się obiektów kubaturowych, jednocześnie wskazuje się na
możliwość wprowadzania obiektów związanych z gospodarką leśną;
−
wskazuje się na możliwość zagospodarowania/użytkowania lasów dla potrzeb
turystyki, rekreacji i sportu zgodnie z wyznaczoną chłonnością przyrodniczą tych
terenów;
−
na terenach lasów we wsi Wieliszew przy ul. Leśnej, w Wieliszewie Kwietniówka oraz w Michałowie-Reginowie na os. Nowopol wskazuje się na
możliwość
lokalizacji
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
przy
uwzględnieniu w maksymalnym zakresie istniejącego zadrzewienia;
−
na terenach lasów we wsiach Sikory, Topolina, Poddębie, Komornica wskazuje
się na możliwość wprowadzenia ekstensywnej zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej i/lub letniskowej całorocznej z zachowaniem istniejącego
zadrzewienia.
Wskazuje
się
na
konieczność
wprowadzania
zalesień
uzupełniających
i wyrównujących granicę kompleksów leśnych.
4) Tereny fortów w Janówku Pierwszym
Stanowią dużą wartość zarówno kulturową jak i przyrodniczą. Teren fortu IV
Janówek ze względu na występowanie nietoperzy został objęty ochroną jako
specjalny obszar ochrony siedlisk (SOO) Natura 2000 nr PLH140020.
Postuluje się ochronę obszaru Natura 2000 w tym ochronę obiektów dziedzictwa
kulturowego fortów w Janówku Pierwszym poprzez:
−
zakaz zmiany warunków siedliskowych na terenach fortów oraz w ich
bezpośrednim sąsiedztwie;
−
nielokalizowanie zabudowy kubaturowej na terenie fortu IV.
Jednocześnie wskazuje się na możliwość:
−
lokalizacji zabudowy związanej z usługami turystyki, sportu i rekreacji na
wyznaczonych terenach pomiędzy fortem IV i D-9.
90
5) Teren parku leśnego w PAN Górze
Park leśny w PAN Górze stanowi cenny kompleks parkowo-leśny, bogaty
w
drzewa
pomnikowe.
Wszelkie
podejmowane
działania
powinny
zostać
poprzedzone analizami przyrodniczo-krajobrazowymi.
Wskazuje się na możliwość adaptacji istniejącej zabudowy na terenie parku oraz
na możliwość lokalizacji nowej zabudowy usługowej turystycznej i letniskowej nad
jez. Góra zgodnie z wytycznymi zawartymi w Studium.
Dodatkowo
wyróżnia
się
następujące
elementy
struktury
przyrodniczej
o mniejszym znaczeniu i wskazuje postulowane dla nich działania:
1) Tereny pól uprawnych z luźną zabudową zagrodową.
Tereny pól uprawnych znajdują się w południowej i południowo-zachodniej części
gminy. Ich przyrodniczą wartość podnoszą pojedyncze drzewa śródpolne oraz
szpalery przydrożnych drzew. Są to tereny cenne dla produkcji rolnej. Ponad połowa
powierzchni terenu stanowią gleby klasy III i IV klasy bonitacyjnej – gleby
wartościowe dla produkcji rolnej.
Przez tereny rolne przebiega korytarz ekologiczny łączący lasy Chotomowskie
z doliną rzeki Narwi.
Postuluje się:
-
ochronę
wszystkich
elementów
przyrodniczo-krajobrazowych
na
terenach
położonych w obrębie strefy Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu;
−
zachowanie
istniejących
drobnych
terenów
leśnych
i
łąk
śródpolnych.
2) Tereny zieleni na obszarze zabudowy wiejskiej
Tereny zieleni na obszarze zabudowy wiejskiej obejmują tereny zieleni
publicznej, ogródki przydomowe, zadrzewienia przyuliczne itp. Stanowią najuboższy
element pod względem przyrodniczym na odcinkach zabudowy wiejskiej.
Postuluje się:
91
−
wzmocnienie powiązań ekologicznych poprzez dolesienie, wprowadzenie zieleni
parkowej i przyulicznej powiązanej z pobliskimi lasami, zadrzewieniami
śródpolnymi oraz ograniczenie zabudowy w obrębie korytarzy ekologicznych;
−
wprowadzanie zieleni urządzonej skupionej wokół obiektów usługowych, szkół,
kościołów oraz na cmentarzach.
Waloryzację przestrzeni środowiska przyrodniczego gminy i racjonalną
gospodarkę jej zasobami pokazano na rysunku pt.: „Kierunki rozwoju – Waloryzacja
przestrzeni ekologicznej i preferencje kierunków zagospodarowania przestrzennego”.
3.4. OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
W celu ochrony krajobrazu kulturowego, jako jednego z potencjałów rozwoju
funkcji turystycznej gminy Wieliszew, obowiązywać będą zasady ochrony dóbr
kultury.
Na terenie gminy nie ma zbyt wielu obiektów zabytkowych. Tym ważniejsze jest
zapewnienie właściwego standardu utrzymania i użytkowania zabytkowych obiektów
oraz unikalnych elementów przyrodniczo-kulturowych. Dotyczy to zwłaszcza:
−
zabytkowych parków (patrz punkt 2.2.5.),
−
budynków i założeń zabytkowych (patrz punkt 2.2.5.).
Ochronie podlegają wszystkie obiekty wpisane do rejestru zabytków oraz do
ewidencji zabytków. Ochrona ta ma na celu zachowanie i utrzymanie ww. obiektów w
jak najlepszym stanie poprzez odpowiednie zabiegi konserwatorskie, dobranie
właściwych funkcji użytkowych, zapewnienie ekspozycji i powiązań widokowych oraz
zachowanie właściwej skali obiektów przyległych. Zachowaniu podlegają również
inne obiekty dziedzictwa kulturowego nie ujęte w rejestrze.
Ochrona zabytków powinna opierać się na prowadzeniu gminnej ewidencji
zabytków. Konieczna jest aktualizacja zbioru informacji o obiektach zabytkowych,
opartej na stałej kontroli stanu technicznego, sposobu użytkowania. W miejscowych
planach zagospodarowania przestrzennego i decyzjach o warunkach zabudowy
należy uszczegółowić warunki, zasady i metody ochrony obiektów dziedzictwa
kulturowego, w tym: określenie gabarytów, form oraz
bezpośredniego
otoczenia.
Postuluje
się
o
ochronę
zagospodarowania
kompozycji,
widokowych oraz utrzymanie i kontynuację historycznych traktów i dróg.
92
powiązań
Dbałość o obiekty zabytkowe i ich otoczenie oraz właściwe ich wyeksponowanie
będą pomocne w rozwoju funkcji turystycznej.
Dla zabytkowych założeń urbanistycznych: zespołu pałacowo-parkowego w stylu
klasycystycznym z XVIII w. we wsi Góra oraz parku krajobrazowego w Poniatowie z
XVIII w. postuluje się:
−
ochronę, rewaloryzację z możliwością adaptacji obiektów na cele usługowe
o funkcji turystycznej, rekreacyjnej i edukacyjnej,
−
w przypadku budowy nowych obiektów budowlanych przy zespole pałacowoparkowym
we
wsi Góra
należy przyjąć
rozwiązania architektoniczne
uwzględniające sąsiedztwo zabudowy zabytkowej.
Na terenie zabytkowego zespołu pałacowo - parkowy w Górze możliwe jest
również utworzenie centrum konferencyjnego. Wszelkie prace przy zabytkach i w ich
otoczeniu wymagają pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Proponuje się wykorzystanie fortów w Janówku Pierwszym do celów rekreacji
i kultury. Proponowany przebieg Trasy Olszynki Grochowskiej winien uwzględniać
sąsiedztwo objętej ochroną konserwatorską grupy fortecznej.
W stosunku do zabytkowych cmentarzy we wsi Wieliszew, we wsi Krubin,
cmentarza Kwietniówka w Michałowie-Reginowe oraz w stosunku do miejsc pamięci
postuluje się ich zachowanie i właściwą ekspozycję.
Proponuje się wytyczanie ścieżek edukacyjnych prezentujących historię gminy
i łączących poszczególne obiekty dziedzictwa kulturowego, uświadamiające historię
terenów, a w tym wątki patriotyczne.
Ochrona krajobrazu kulturowego obejmuje także dostosowywanie nowych form
zagospodarowania i zabudowy do tradycyjnych, charakterystycznych dla danego
miejsca. Przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
lub przy ich braku, przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy należy wnikliwie
analizować cechy otoczenia i przestrzegać zasady harmonijnej kompozycji.
Na rysunku Studium zaznaczono lokalizacje stanowisk archeologicznych. Dla
stanowisk wpisanych do rejestru zabytków obowiązuje zakaz zabudowy, zalesiania
i innych ingerencji powodujących naruszenie warstw znajdujących się poniżej
warstwy glebowej. Szczegółowe wytyczne i granice stref ochrony konserwatorskiej
dla zabytków archeologicznych będą ustalane na etapie sporządzania miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego. Ilość oraz zasięg stref przewidzianych do
93
uwzględnienia w planach, na skutek nowych odkryć lub ustaleń, może w następnych
latach ulec zmianie.
3.5. ROZWÓJ TURYSTYKI
Wysokie
wartości
krajobrazowe
i
przyrodnicze
gminy
oraz
położenie
w niewielkiej odległości od dużych skupisk ludności (Warszawa, Legionowo, Nowy
Dwór) stanowi ogromny potencjał do rozwoju turystyki, która jest jednym z głównych
źródeł dochodu zarówno prywatnych, jak i publicznych. Jednak turystyka, aby
stanowiła dochodową gałąź przemysłu, wymaga nie tylko sieci odpowiednio
utrzymanych dróg, która zapewni dostęp do miejscowości wypoczynkowych i atrakcji
turystycznych, ale również uwarunkowana jest standardem świadczonych usług
i stopniem atrakcyjności form spędzania wolnego czasu.
Główne działania na rzecz rozwoju turystyki to:
−
promocja gminy i regionu,
−
pozyskiwanie kapitału i inwestorów,
−
podnoszenie standardu oferowanych usług turystycznych,
−
przekształcenia turystyki sezonowej na całoroczną,
−
działania na rzecz uzyskiwania poparcia wszelkich inicjatyw związanych
z rozwojem turystyki i rekreacji wśród społeczności lokalnej,
−
rozpoczęcie prac nad wieloletnim planem rozwoju turystyki w gminie (przy
współpracy z gminami sąsiednimi).
W celu zapewnienia poprawy warunków wypoczynku a tym samym do rozwoju
turystyki w gminie konieczna jest poprawa oraz ochrona środowiska przyrodniczego
poprzez:
−
poprawę czystości wód cieków i zbiorników wodnych (obecnie są to wody poza
klasowe),
−
niedopuszczenie do intensywnego, skoncentrowanego ruchu turystycznego na
małopowierzchniowych
terenach
o
dużych
wartościach
przyrodniczych
i wrażliwych na degradację (Przed zagospodarowaniem terenów łąk i lasów dla
potrzeb turystyki, rekreacji i sportu wymagane jest określenie chłonności tych
terenów oraz możliwości ich wykorzystania);
−
rozbudowa infrastruktury przyczyniającej się do ochrony środowiska naturalnego.
94
Na terenie gminy Wieliszew wyznacza się trzy ośrodki obsługi ruchu
turystycznego oraz dwa ośrodki obsługi letniskowej (docelowo wraz z rozwojem
zabudowy mieszkaniowej całorocznej przekształcać się one będą w ośrodki obsługi
mieszkańców). Lokalizacja tych ośrodków planowana jest na terenach obecnie
funkcjonujących miejsc turystyki, rekreacji oraz na nowych, niezagospodarowanych
terenach, rozmieszczonych w północnej, północno-zachodniej oraz północnowschodniej części gminy.
Ośrodki obsługi ruchu turystycznego:
−
główny ośrodek obsługi turystyki w centrum wsi Wieliszew, pełniący funkcję
miejsca koncentrującego występowanie usług nakierowanych na zaspokajanie
szeroko pojętych potrzeb osób przyjezdnych,
−
ośrodek obsługi turystyki przy ul. Dworcowej we wsi Góra,
−
ośrodek obsługi turystyki przy zaporze we wsi Komornica.
Ośrodki obsługi letniskowej:
−
ośrodek letniskowy Topolina i Sikory,
−
ośrodek letniskowy Poddębie i Komornica.
W ośrodkach obsługi ruchu turystycznego powinny znajdować się punkty
informacji turystycznej, wypożyczalnie sprzętu sportowego, punkty promocji gminy,
punkty usługowe i handlowe, itp. W głównym ośrodku obsługi turystyki, przy
ul. Kościelnej w Wieliszewie wskazane jest realizacja obiektów obsługi turystycznej
jako funkcji towarzyszącej na terenach mieszkalnictwa i usług.
Oprócz wyżej przedstawionych ośrodków turystycznych przewiduje się adaptację
dla potrzeb turystyki obiektów objętych ochroną konserwatorską: fortów we wsi
Janówek Pierwszy oraz ruin i zabytkowego parku we wsi Góra. Na tych terenach
preferowane jest użytkowanie rekreacyjne, z możliwością lokalizacji obiektów
kubaturowych
związanych
z
rekreacją,
wypoczynkiem,
usługami
o
funkcji
turystycznej i edukacją: centrum konferencyjno-szkoleniowego, ciągów pieszych,
ścieżek rowerowych, ścieżek dydaktycznych. Wszelkie inwestycje na tych terenach
odbywać się mogą pod warunkiem uzyskania zgody Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków. Dodatkowo na terenach fortu F-4 w Janówku Pierwszym objętego
ochroną Natura 2000 Forty Modlińskie PLH 140020 ogranicza się zagospodarowanie
i użytkowanie do form ekstensywnych, zapewniających zachowanie siedlisk oraz
95
gatunków nietoperzy będących przedmiotem ochrony. Proponuje się przesunięcie
rezerwowanego korytarza „Trasy Olszynki Grochowskiej” w kierunku północy.
Ośrodki obsługi letniskowej powinny zapewniać turystom i letnikom dostęp do
usług gastronomii, handlu, bazy noclegowej. Ich rozwój i zasady funkcjonowania
powinny
odpowiadać
aktualnemu
zapotrzebowaniu.
Możliwe
jest
sezonowe
funkcjonowanie niektórych z oferowanych usług.
Na poszczególnych terenach gminy nakierowanych na rozwój turystyki i rekreacji
wskazane jest określenie funkcji wiodących obszarów, programów turystycznych
oraz zagospodarowanie terenów urządzeń i usług o charakterze sportoworekreacyjnym i obsługi turystycznej. Wymagane jest wskazanie miejsc pod
lokalizację bazy noclegowej w formie hoteli, campingów, ośrodków wypoczynkowych.
Konieczna jest realizacja inwestycji gminnych, związanych bezpośrednio z turystyką:
punktów informacji turystycznej, miejsc organizowania imprez zbiorowych, usług
związanych z kulturą, obiektów gastronomicznych i handlowych. Ważnym jest też
wybór lokalizacji i przygotowanie miejsc biwakowych (ze stołami, zadaszeniami,
pojemnikami na śmieci i parkingami) oraz parkingów terenowych dla osób
korzystających ze szlaków pieszych, dróg rowerowych, łowisk i innych atrakcji
znajdujących się w gminie.
Zakłada się lokalizację nowego pola campingowego w Wieliszewie nad Jez.
Zegrzyńskim w pobliżu terenów Wodociągu Północnego.
Wskazuje się tereny położone na północ od drogi wojewódzkiej nr 631 jako
obszary predysponowane do rozwoju agroturystyki.
Dodatkowo wyznacza się:
−
obszary usług sportu, rekreacji i turystyki, na których istnieje możliwość
zabudowy: w Wieliszewie w centrum wsi, nad Jez. Wieliszewskim oraz nad jez.
Kwietniówka, w Łajskach przy ul. Kościelnej, w Komornicy przy zaporze,
w Olszewnicy Starej przy ul. Warszawskiej, w Kałuszynie przy ul. Dragonów,
ul. Słowackiego i nad jez. Klucz, w Skrzeszewie przy ul. Szkolnej, w Janówku
Pierwszym tereny pomiędzy fortami XVII i D-9, w Górze przy ul. Dworcowej oraz
nad jez. Góra,
−
obszary urządzeń sportu, rekreacji i turystyki wyłączone z zabudowy:
w
Wieliszewie
nad
Jez.
Wieliszewskim,
wzdłuż
linii
brzegowej
Jez.
Zegrzyńskiego, w Łajskach przy ul. Sikorskiego, w Michałowie-Reginowie przy
96
ul. Wrzosowej i w północno-wschodniej części osiedla Nowopol, w Olszewnicy
Starej w południowej części sołectwa, tereny łąk w Olszewnicy Nowej
i w Krubinie, w Kałuszynie przy ul. Dragonów, w Sikorach na wschód od terenów
zabudowy letniskowej, tereny złóż w Janówku Pierwszym (jako kierunek
rekultywacji), tereny fortów w Janówku Pierwszym, w Górze na południowym
brzegu jeziora. Na terenach tych możliwe jest wprowadzenie terenochłonnych
aktywności sportowych.
Infrastruktura turystyki kwalifikowanej
Turystyka wodna
Dla potrzeb turystyki wodnej oraz nadwodnej przewiduje się wykorzystanie
terenów zlokalizowanych w Wieliszewie i Komornicy nad Jez. Zegrzyńskim (przystań
wodna i plaża publiczna), nad rzeką Narwią w Topolinie, Poddębiu i Sikorach,
w Wieliszewie nad Jez. Wieliszewskim, jez. Kwietniówka, w Kałuszynie nad jez.
Klucz, w Janówku Pierwszym na rekultywowanych zbiornikach pokopalnianych.
Wskazane jest również utworzenie bazy usługowo-serwisowej nad Jez.
Zegrzyńskim, gdzie znalazłaby się wypożyczalnia sprzętu turystycznego i wodnego
(forma
usługi
polegająca
na
dowozie
i
odbiorze
sprzętu
pływającego
w wyznaczonych miejscach postojowych), lokal gastronomiczny, oferta noclegowa.
Proponuje się lokalizację takiej bazy wraz z ogólnodostępną przystanią wodną na
wschód od zapory, bezpośrednio przy niej (np. na terenie Zespołu Szkół
Ponadgimnazjalnych w Komornicy).
Również wędkarstwo jest formą atrakcji turystycznej przyciągającą nad zbiorniki
wodne gminy Wieliszew. Znajduje się tu kilka popularnych łowisk nad Narwią (przed
Zaporą Dębe na wysokości Komornicy, na terenach międzywala w Topolinie, na
wysokości Zakładu Wodociągu Północnego) oraz w Janówku Pierwszym na
zbiornikach pokopalnianych.
Turystyka piesza i rowerowa
Dla potrzeb turystyki rowerowej i pieszej konieczny jest bogaty program
turystyczny oraz obsługa wzdłuż szlaków. Wymagane jest zwiększenie dostępności
do miejsc atrakcyjnych turystycznie, cennych pod względem krajobrazowym,
przyrodniczym i kulturowym (ruiny pałacu w Górze, forty w Janówku Pierwszym,
Rezerwat „Wieliszewskie Łęgi”, Uroczysko Kępa Kikolska).
97
Należy wyznaczyć miejsca lokalizacji punktów informacji, baz noclegowych,
usług handlu i gastronomii, miejsc postoju rowerów oraz parkingów dla samochodów.
Najbogatszy program należy zapewnić na trasach o znaczeniu ponadlokalnym,
wchodzących w sieć trasy międzynarodowej (EuroVelo) oraz sieci tras rowerowych
systemu Velo Mazovia.
Wymagane
jest
usprawnienie
połączeń
tras
rowerowych
i
pieszych
z komunikacją zbiorową autobusową (z przystankami PKS w Wieliszewie,
Olszewnicy Starej,
Olszewnicy Nowej, Krubinie, Janówku Pierwszym, Górze)
i kolejową (stacjami PKP w Janówku Pierwszym i Michałowie-Reginowie).
Turystyka konna
Obecnie w gminie Wieliszew funkcjonuje 6 ośrodków jazdy konnej: w Wieliszewie
na Łęgach Wieliszewskich, dwa w Łajskach, w Skrzeszewie, w Olszewnicy Nowej
i w Górze. Powstawanie nowych ośrodków uzależnione będzie od popytu na tego
rodzaju formę rekreacji.
W celu podniesienia atrakcyjności terenów gminy dla wycieczek i rajdów konnych
wskazanym jest wytyczenie dwóch systemów szlaków konnych: w północnej
i w południowej części gminy Wieliszew. Szlaki konne powinny łączyć poszczególne
ośrodki jeździeckie, aby zapewnić dostępność wszystkim użytkownikom i eliminować
potrzebę jeżdżenia poza szlakami.
Pierwszy szlak konny w północnej części gminy proponuje się wyznaczyć wokół
Łąk Krubińskich. Powinien rozpoczynać się w ośrodku jeździeckim nad Jez. Góra
i biegnąć równolegle do wału przeciwpowodziowego do miejscowości Sikory
a następnie do ośrodka jeździeckiego w Skrzeszewie nad Jez. Klucz. Stamtąd
wskazuje się aby podążała na południe do Łąk Krubińskich i Uroczyska Kałuszyn.
Końcowy odcinek proponuje się wyznaczyć wzdłuż skarpy tarasu nadzalewowego,
przy miejscowościach Olszewnica Nowa i Krubin.
Orientacyjnie długość szlaku
konnego będzie wynosić około 15 km.
Na terenach łąk Wieliszewskich i lasów Uroczyska Zegrze wskazane jest
wyznaczyć szlaki konne obsługujące ośrodek jeździecki w Wieliszewie nad Jez.
Wieliszewskim.
Drugi system to szlaki w południowej część gminy na terenach lasów
Chotomskich i Uroczyska Poniatów. Proponuje się wyznaczyć szlak konny biegnący
od Fortów Janówka Pierwszego do ośrodka jeździeckiego w Olszewnicy Nowej.
98
Postuluje się by
łączył się on z ośrodkami jeździeckimi w Łajskach przez Lasy
Chotomowskie i Uroczysko Poniatów. Wskazane jest kontynuowanie tego systemu
poza terenem gminy w kierunku lasów Legionowa.
W celu ochrony środowiska przy projektowaniu szlaków konnych należy:
− wytyczać szlaki konne jedynie na istniejących ścieżkach i duktach leśnych, np.
na drogach pożarowych,
− unikać przeprowadzania szlaków przez obszary o małej chłonności naturalnej
oraz objętych szczególną ochrona rezerwatową,
− na terenach tarasu zalewowego w zbiorowiskach wierzbowo-topolowoolsowych wyznaczyć szlaki sezonowe, które w okresie od późnej jesieni do
wczesnej wiosny nie byłyby przeznaczone do jazdy (szczególne uwilgotnienie
podłoża w tym okresie).
Ze względu na bezpieczeństwo użytkowników zaleca się wytyczanie szlaków
ruchu konnego z dala od dróg publicznych o znacznym natężeniu ruchu kołowego
(w szczególności dróg nr 61, 631, 632) oraz odizolowanie ruchu konnego od szlaków
pieszych i rowerowych.
Rozwój turystyki gminy Wieliszew pokazano na rysunku pt.: „Kierunki rozwoju –
Turystyka”.
3.6. KOMUNIKACJA
3.6.1. Kierunki przekształceń układu drogowego
Obecny układ drogowy gminy Wieliszew po przeprowadzeniu modernizacji dróg
gminnych
można
by
uznać
za
wystarczający
do
obsługi
komunikacyjnej
mieszkańców. Jednak w świetle planowanego rozwoju funkcji osadniczych oraz
przeznaczenia w Studium wielu nowych terenów pod zabudowę mieszkaniową
wymagał on będzie znacznej rozbudowy.
Dla drogi krajowej nr 61 przewidziana jest modernizacja polegająca na
poszerzeniu drogi oraz na wykonaniu węzła dwupoziomowego z drogą wojewódzką
nr 631. Planowana jest budowa Trasy „Olszynki Grochowskiej” - głównej o ruchu
przyspieszonym, Legionowskiej Trasy Mostowej oraz drogi mającej łączyć Trasę
„Olszynki Grochowskiej” z drogą wojewódzką nr 630 relacji Warszawa - Nowy Dwór
Mazowiecki przebiegającą przez gminę Jabłonna. Modernizacja drogi krajowej
i budowa nowych tras należy do ponadlokalnych inwestycji celu publicznego.
99
Do zadań gminy należy rozbudowa i modernizacja sieci dróg gminnych. Zakres
przekształceń sieci drogowej wskazano na rysunku Studium.
Ponadto konieczne jest unormowanie sytuacji prawnej dróg publicznych
będących własnością gminy lecz nie będących drogami gminnymi.
3.6.2. Komunikacja autobusowa
Wraz z rozwojem terenów zabudowy mieszkaniowej powinno sukcesywnie
następować:
- rozszerzenie istniejących linii i tras autobusowych o obsługę nowych terenów
mieszkaniowych;
- wyznaczenie tras autobusowych obsługujących Sikory i część wsi Kałuszyn nad
jez. Klucz.
Rozmieszczenie oraz kolejność realizacji przystanków autobusowych powinny
wynikać z zapotrzebowania mieszkańców danego rejonu oraz z założeń ułatwiania
dostępu turystycznego do wybranych miejsc gminy.
3.6.3. Transport kolejowy
W zakresie obsługi komunikacją kolejową wskazuje się na:
- utrzymanie linii kolejowej Legionowo – Nieporęt, zakładając jej modernizację
i budowę drugiego toru,
- utrzymanie linii kolejowej Legionowo – Nowy Dwór Mazowiecki.
Zalecana jest również modernizacja oraz podniesienie standardu obsługi
pasażerów na stacjach kolejowych Michałów-Reginów i Janówek Pierwszy.
Działania modernizacyjne związane z transportem kolejowym należą do
ponadlokalnych inwestycji celu publicznego.
3.6.4. Trasy rowerowe
Obecnie sieć wyznaczonych tras rowerowych w gminie Wieliszew ma łączną
długość
prawie
100km.
Trasy
rowerowe
przechodzą
przez
najciekawsze
przyrodniczo i krajobrazowo tereny gminy, łączą jej tereny poprzez powiat
legionowski z Warszawą i wchodzą w skład wojewódzkiej, krajowej a także
międzynarodowej sieci (EuroVelo). Przyjąć należy, że sieć tras na terenie gminy nie
wymaga rozbudowy. Konieczne jest natomiast stałe poprawianie jakości dróg
100
rowerowych, wprowadzanie przy nich programu usługowego oraz likwidacja kolizji
z układem drogowym.
W miejscach kolizyjnych między trasami pieszo-rowerowymi a drogami
samochodowymi, w szczególności z drogą krajową nr 61, drogami wojewódzkimi
nr 632 i 631 oraz projektowaną Trasą „Olszynki Grochowskiej”, należy wprowadzać
rozwiązania komunikacyjne zwiększające bezpieczeństwo użytkowników. Ponadto
zaleca się odchodzenie od modelu miejscowego prowadzenia dróg rowerowych
łączonego z ruchem samochodowym. W miarę możliwości należy zaprojektować
równoległe ścieżki rowerowe lub wydzielić osobny pas jezdni.
Postuluje się przeprowadzenie drogi rowerowej na drugi brzeg Narwi w miejscu
przejścia ropociągu ‘Przyjaźń’. Szlak pieszo-rowerowy może przechodzić tu na
doczepionej konstrukcji, bazującej na konstrukcji mostu obsługującego instalację
ropociągu.
3.6.5. Transport lotniczy
Otwarcie lotniska tanich linii w Modlinie otwiera przed mieszkańcami gminy
możliwość szybkiego i sprawnego połączenia komunikacyjnego z odległymi miastami
w kraju i zagranicą. Podnosi to atrakcyjność terenów gminy jako miejsca
zamieszkania.
Ważnym
aspektem
jest
zapewnienie
dogodnych
połączeń
komunikacją publiczną miejscowości gminnych z terminalem lotniska.
Na
rysunku
pt.:
„Kierunki
rozwoju
–
Komunikacja” pokazano
kierunki
kształtowania układu komunikacyjnego na terenie gminy Wieliszew.
3.7. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
Dopuszcza się zachowanie i użytkowanie istniejących sieci i urządzeń
infrastruktury technicznej, a także ich modernizację, przebudowę lub rozbudowę,
wynikające z bieżących potrzeb funkcjonowania oraz przyszłego zagospodarowania
obszaru.
Rozwój infrastruktury technicznej na terenie gminy Wieliszew pokazano na
rysunku pt.: „kierunki rozwoju – Infrastruktura techniczna”.
W uchwalonych w 2011 planach miejscowych umieszczono również budowę
trzeciej nitki ropociągu „Przyjaźń”, która przebiegać będzie w szlaku istniejących
101
ropociągów. Przewidywana jest również realizacja trzeciej nitki gazociągu. Są to
inwestycje ponadlokalne realizowane w trybie tzw. specustaw.
W przypadku przebudowy ropociągu ‘Przyjaźń’, w miejscu przejścia przez rzekę
Narew postuluje się przeprowadzenie połączenia pieszo-rowerowego (na bazie
konstrukcji mostu obsługującego instalację ropociągu).
3.7.1. Zaopatrzenie w wodę
Obecnie w zasięgu wodociągów znajduje się wieś Wieliszew, wieś Łajski
i Michałów-Reginów. W związku z rozwojem terenów mieszkaniowych należy
wyposażyć
w
sieć
wodociągową
pozostałe
wyznaczone
obszary
rozwoju
mieszkalnictwa gminy. W pierwszej kolejności należy rozszerzyć zasięg obecnej sieci
we wsiach Wieliszew, Łajski i Michałów-Reginów oraz wdrożyć pozostałe elementy
koncepcji zwodociągowania zachodniej i środkowej części gminy na bazie nowego
ujęcia wody ‘Janówek Pierwszy’. Drugim etapem zwodociągowania gminy powinno
być wprowadzenie sieci na tereny wsi: Kałuszyn, Skrzeszew, Komornica, Topolina,
Poddębie i Sikory.
Docelowo cały obszar gminy powinien być wyposażony w sieć wodociągową,
zwłaszcza tereny zorganizowanych osiedli mieszkaniowych oraz obszary działalności
gospodarczej. Dla obszarów, na których dominować będzie zabudowa rozproszona
dopuszcza się możliwość korzystania z indywidualnych ujęć wody.
3.7.2. Gospodarka ściekowa
Przyjmuje się, że wskazane w Studium obszary urbanizowane docelowo objęte
będą zorganizowanymi systemami odprowadzania ścieków.
System opaskowej kanalizacji sanitarnej Zalewu Zegrzyńskiego z oczyszczalnią
w Orzechowie obecnie obejmuje wieś Wieliszew, Łajski, cześć wsi MichałówReginów i Komornica. System ten powinien być dalej rozbudowywany.
Drugim obszarem wymagającym rozbudowy jest sieć kanalizacji funkcjonująca
w zachodniej części gminy we wsiach Janówek Pierwszy, Góra i Krubin, korzystająca
z oczyszczalni ścieków w Janówku Pierwszym, która powinna rozszerzyć zasięg
obsługi także o tereny wsi Olszewnica Nowa i Olszewnica Stara.
W Michałowie-Reginowie prowadzona jest aktualnie budowa sieci kanalizacyjnej
w części tej miejscowości.
102
Objęcie kanalizacją środkowej części gminy, to jest wsi Kałuszyn i Skrzeszew
będzie wymagało największych nakładów. Kanalizacja tych wsi będzie możliwa
poprzez budowę odrębnego systemu przyjmującego częściowo także ścieki
z terenów letniskowych wsi Topolina i Poddębie oraz docelowo również ze wsi
Sikory.
Natomiast możliwość skanalizowania wsi Skrzeszew i Kałuszyn istnieje na bazie
oczyszczalni ścieków w Orzechowie. Wybór tego wariantu zakłada objęcie terenów
letniskowych indywidualnymi sposobami odprowadzania i oczyszczania ścieków,
takimi jak przydomowe oczyszczalnie ścieków czy zbiorniki bezodpływowe.
Obszary zabudowy rozproszonej i zabudowa siedliskowa mogą posiadać
indywidualne systemy oczyszczania ścieków bądź ich gromadzenia w szczelnych
zbiornikach.
3.7.3. Ciepłownictwo
Zaopatrzenie ludności w ciepło powinno być tak jak obecnie oparte na
indywidualnych instalacjach grzewczych stosujących ekologiczne niskoemisyjne
paliwa i technologie. W gminie Wieliszew będzie to przede wszystkim gaz ziemny (na
bazie istniejącej sieci gazowej na całym obszarze gminy) a ponadto: olej opałowy
niskosiarkowy, energia elektryczna lub odnawialne źródła energii (w przypadkach
zabudowy rozproszonej).
Nie przewiduje się realizacji zdalczynnego systemu dostawy ciepła.
Przyjmuje
się
sukcesywną
wymianę
czynnika
grzewczego
z
palenisk
indywidualnych na gaz przewodowy.
3.7.5. Elektroenergetyka
Istniejąca sieć elektroenergetyczna posiada rezerwy przepustowości. W związku
z rozwojem obszarów zurbanizowanych konieczna będzie rozbudowa sieci średniego
i niskiego napięcia.
3.7.6. Zaopatrzenie w gaz
Istniejąca sieć gazowa została zaprojektowana z pewnym zapasem. Dzięki temu
możliwe jest podłączanie do sieci nowych odbiorców. Zakładany rozwój obszarów
urbanizowanych spowoduje konieczność dalszej rozbudowy sieci, zwłaszcza
w obliczu wzrostu wykorzystania gazu do ogrzewania budynków.
103
3.7.7. Telekomunikacja
Centrala telefoniczna obecnie obsługująca gminę Wieliszew nie jest w pełni
wykorzystywana, istnieje więc możliwość podłączenia kolejnych abonentów. W miarę
wzrostu zapotrzebowania sieć powinna być rozbudowywana.
Nie ma przeszkód również dla rozwoju telefonii komórkowej.
3.7.8. Gospodarka odpadami
W prowadzeniu gospodarki odpadami komunalnymi przyjmuje się zasady:
-
segregacji odpadów u źródła,
-
maksymalnego ich wykorzystania gospodarczego,
-
obróbki odpadów niebezpiecznych w miarę możliwości w jak największym
stopniu przy zastosowaniu procesów fizykochemicznych i biologicznych,
-
utylizacji pozostałych odpadów w sposób bezpieczny dla środowiska.
W
dłuższej
perspektywie
należy
zwiększać
świadomość
ekologiczną
mieszkańców gminy w zakresie postępowania z odpadami tak, aby wszyscy
mieszkańcy korzystali z systemu selektywnej zbiórki odpadów.
Ważną kwestią wymagającą rozwiązania jest problem zaśmiecania miejsc
służących wypoczynkowi, np. poprzez ustawianie dużych kontenerów na odpady
przy plaży czy zwiększoną częstotliwość odbierania odpadów z mniejszych
pojemników.
3.7.9. Cmentarze
W Studium powiększa się zasięg terenów cmentarza w Krubinie oraz wyznacza
się teren pod nowy cmentarz we wsi Wieliszew oraz we wsi Góra przy granicy
z Nowym Dworem Mazowieckim. Powinno to zaspokoić potrzeby gminy w dłuższej
perspektywie.
Ponadto
postuluje
się
przeprowadzenie
renowacji
cmentarza
w Wieliszewie-Kwietniówka oraz umożliwienie prowadzenia na nim pochówków.
104
4.
USTALENIA OPERACYJNE
4.1. LOKALIZACJA INWESTYCJI CELU PUBLICZNEGO
Na terenie gminy Wieliszew znajdują się ponadlokalne i lokalne inwestycje celu
publicznego. Są to przede wszystkim inwestycje infrastruktury technicznej liniowe
(w tym modernizacja i rozbudowa elementów układu komunikacyjnego) i obszarowe.
Na rysunku Studium zostały one odpowiednio zaznaczone w legendzie przy opisie
poszczególnych elementów.
Ponadto do lokalnych inwestycji celu publicznego należy opieka nad zabytkami
gminnymi i terenami zieleni publicznej, budowa, modernizacje i remonty szkół i innych
gminnych placówek publicznych (obiektów sportowych, bibliotek, domów kultury itp.).
4.2. OBSZARY, DLA KTÓRYCH GMINA ZAMIERZA SPORZĄDZIĆ
MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
Na rysunku Studium wyznaczono obszary, dla których gmina zamierza
sporządzić miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Na terenach tych
nie
dopuszcza
się
wprowadzania
nowej
zabudowy
przed
sporządzeniem
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który szczegółowo określi
podział funkcjonalny terenu, formy i zasady zagospodarowania oraz zasady obsługi
komunikacyjnej (w tym lokalizację dróg).
Polityka przestrzenna gminy zakłada zmianę przeznaczenia znaczących
obszarów rolniczych na cele nierolnicze. Obszary te będą wymagały sporządzenia
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (lub zmian obowiązujących
planów). W tej chwili nie jest jednak możliwe dokładne określenie granic oraz
kolejności sporządzania tych planów. Przystępowanie do ich sporządzania
dyktowane będzie popytem na nowe tereny rozwoju zabudowy.
4.3. OBSZARY WYMAGAJĄCE PRZEZNACZENIA GRUNTÓW ROLNYCH
NA CELE NIEROLNICZE I NIELEŚNE
W Studium wyznaczono około 1650 hektarów terenów rolnych i leśnych pod
rozwój zabudowy. Szczegółowa analiza zakresu wymaganych do uzyskania zgód na
zmianę przeznaczenia na cele nierolnicze i nieleśne, w rozumieniu ustawy
o ochronie gruntów rolnych i leśnych (art.7.1. ustawy z 3 lutego 1995 roku) będzie
możliwa w przypadku podjęcia na tych terenach prac nad miejscowymi planami
zagospodarowania przestrzennego.
105
4.4. OBSZARY WYMAGAJĄCE PRZEPROWADZENIA SCALEŃ
I PODZIAŁU NIERUCHOMOŚCI
Obszarami wymagającymi przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości są
tereny Łęgów Wieliszewskich wyznaczone w Studium jako obszary, dla których
gmina zamierza sporządzić miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.
Dodatkowo obszarem takim może okazać się drugi z obszarów, dla których gmina
zamierza sporządzić miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego – obszar
leżący w południowo-zachodniej części gminy przy granicy z Nowym Dworem
Mazowieckim. Ewentualna konieczność scaleń i podziału nieruchomości wyniknie
z założeń koncepcji rozwoju tych terenów i określona zostanie w sporządzanych
miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.
Wytyczne do scaleń i podziału przedstawione zostaną w ramach prac nad
planami i wynikały będą z zaprojektowanej struktury funkcjonalnej i rozmieszczenia
sieci drogowej.
4.5. OBSZARY ROZMIESZCZENIA OBIEKTÓW HANDLOWYCH
O POWIERZCHNI POWYŻEJ 2000 M2
W Studium nie wyznacza się na terenie gminy Wieliszew obiektów handlowych
o powierzchni powyżej 2000 m2.
4.6.
WNIOSKI
DO
STRATEGII
I
PLANU
ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO
Wniosek Studium do strategii i planu zagospodarowania przestrzennego
województwa mazowieckiego dotyczy przebiegu i budowy planowanej Trasy
„Olszynki Grochowskiej”.
Studium wnioskuje zmianę dotychczasowego przebiegu planowanej drogi
głównej ruchu przyspieszonego Trasy „Olszynki Grochowskiej” we wschodniej części
gminy Wieliszew.
W przypadku realizacji dotychczasowego przebiegu planowanej Trasy „Olszynki
Grochowskiej” pojawi się szereg uciążliwości i zagrożeń dla ludzi i środowiska. Na
terenach
zabudowanych
oraz
przeznaczonych
pod
rozwój
mieszkalnictwa
planowana Trasa „Olszynki Grochowskiej” i związany z nią ruch tranzytowy stanie się
źródłem zanieczyszczeń atmosferycznych oraz hałasu.
106
5.
SYNTEZA I UZASADNIENIE PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ
Wszelkie wytyczone w Studium działania podporządkowane są osiągnięciu celu
podstawowego to jest „wielofunkcyjnemu rozwojowi gospodarczemu gminy przy
zachowaniu wysokich walorów środowiska przyrodniczego, czyli przy spełnieniu
zasady zrównoważonego rozwoju”. Zakłada się stałe dążenie do stworzenia
warunków
do
harmonijnego
i
dynamicznego
rozwoju
gospodarczego,
zaspokajającego stale rosnące materialne i kulturowe potrzeby społeczności gminy,
poprzez
efektywne
zagospodarowanie
zasobów
przyrodniczych,
społeczno-
ekonomicznych i kulturowo-historycznych.
Głównym czynnikiem dla rozwoju gminy Wieliszew jest jej położenie w bliskim
sąsiedztwie Warszawy oraz Legionowa i Nowego Dworu Mazowieckiego. Oznacza to
przede wszystkim korzyści w postaci dostępu do największego w regionie rynku
pracy
oraz
możliwość
zaoferowania
atrakcyjnych
terenów
mieszkaniowych
w dogodnej lokalizacji.
Walory
krajobrazowe
i
przyrodnicze
oraz
powiązania
komunikacyjne
predysponują obszar do wprowadzania w nim funkcji rekreacyjno-turystycznych
o zasięgu regionalnym co przyczyni się do wzmocnienia czynnika rozwoju gminy
związanego z oddziaływaniem aglomeracji warszawskiej.
Wszelkie działania powinny skoncentrować się na wykorzystaniu w/w atutów
poprzez:
-
stymulowanie rozwoju mieszkalnictwa tj.: stwarzanie możliwości powstania
‘zaplecza sypialnianego’ dla osób decydujących się na pracę w Warszawie
i mieszkanie w tańszym i atrakcyjnym krajobrazowo rejonie oraz dla osób z miast
sąsiednich (Legionowa i Nowego Dworu Mazowieckiego),
-
udostępnianie nowych terenów pod zabudowę poprzez rozwój infrastruktury
technicznej,
-
modernizację i rozbudowę sieci dróg w celu obsługi nowych terenów
inwestycyjnych oraz polepszenia połączeń komunikacyjnych wewnątrz gminy
oraz z zewnętrznymi trasami tranzytowymi,
-
stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi turystyki i rekreacji (w tym
promocja walorów i oferty gminy),
-
wytworzenie centrum usługowo-handlowego w Wieliszewie,
107
-
koncentrację
zainwestowania
usługowego,
gospodarczego
i
rekreacyjno-
sportowego we wsiach i w ich sąsiedztwie,
-
wytworzenie dobrych warunków dla lokalizacji nieuciążliwego przemysłu na
wyznaczonych terenach w Łajskach oraz strefy ekonomicznej w Górze,
związanej z lotniskiem w Modlinie,
-
podniesienie
standardu
połączeń
kolejowych
ruchu
osobowego
gminy
z Warszawą.
Realizacja
omawianych
zamierzeń
z
zakresu
rozwoju
mieszkalnictwa
warunkowana jest m.in. rozbudową systemu wodno-kanalizacyjnego. Otworzy to
szansę dla podniesienia standardu cywilizacyjnego istniejącej zabudowy, pozwoli na
jej ogólną intensyfikację i rozwój. Docelowo planowane jest objęcie systemem
wodno-kanalizacyjnym
wszystkich
obszarów
urbanizowanych
wyznaczonych
w Studium.
Ze względu na rosnące odchodzenie mieszkańców gminy od rolnictwa zakłada
się
stopniowe
odstępowanie
od
produkcji
rolnej,
jako
istotnego
czynnika
rozwojowego na rzecz rozwoju mieszkalnictwa.
W zakresie zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska przyrodniczego
i kulturowego obowiązuje zasada ochrony walorów stanowiących o tożsamości
przyrodniczej gminy oraz wzmocnienia biologicznie słabych struktur przyrodniczych.
108
Opracowanie:
BIURO PLANOWANIA ROZWOJU WARSZAWY S.A., PRACOWNIA CENTRUM
KIEROWNIK PRACOWNI:
mgr inż. arch. Marcin Świetlik
GŁÓWNY PROJEKTANT:
mgr inż. arch. Marcin Świetlik
WSPÓŁAUTORZY:
mgr inż. Piotr Jaworski
mgr inż. Renata Laszczka
mgr inż. Arleta Walczak
mgr inż. arch. Marta Tarnacka
mgr inż. arch. Agnieszka Bielecka
mgr inż. arch. Marta Oprządek
WSPÓŁPRACA:
Demografia: mgr Leszek Cisło
Środowisko przyrodnicze: mgr Eliza Gnyś, mgr Elżbieta Ostaszewska

Tekst Studium - Gmina Wieliszew

Transkrypt

Podobne dokumenty

oparcie dzigara dachowego

KARTA INFORMACYJNA

PlanetAP, Wieliszew, Modlinska

Zarządzenie Nr 122 /2016 Wójta Gminy Wieliszew z dnia 22

Regulamin konkursu - Ośrodek Kultury w Wieliszewie

Gmina Wieliszew - turystyka

KARTA INFORMACYJNA Zameldowanie na wniosek w drodze

Gmina Wieliszew