1 Monitoring „Programu rozwoju sektora energetycznego w
Transkrypt
1 Monitoring „Programu rozwoju sektora energetycznego w
Monitoring „Programu rozwoju sektora energetycznego w województwie zachodniopomorskim do 2015 r. z częścią prognostyczną do 2030 r.” I półrocze 2011 r. 1. Produkcja i zużycie energii elektrycznej w województwie zachodniopomorskim W ciągu ostatnich 10 lat w województwie zachodniopomorskim zaobserwować można stosunkowo stabilny poziom zużycia energii elektrycznej wynoszący ok. 5000 GWh. Natomiast w omawianym okresie produkcja energii elektrycznej podlegała znacznym wahaniom. W latach 2001-2005 odnotowano wyraźny spadek produkcji energii. W 2006 r. nastąpił gwałtowny skok o ok. 2000 GWh. Sytuacje ta spowodowana była koniecznością zapewnienia wymaganego poziomu niezawodności pracy Krajowej Sieci Elektroenergetycznej - zrównoważenia zapotrzebowania i produkcji energii elektrycznej. Województwo zachodniopomorskie charakteryzuje się znaczną nadwyżką produkcji energii elektrycznej w stosunku do zużycia w wysokości ok. 2300-2500 GWh co przedstawiono na wykresie 1. Wykres 1. Zużycie oraz produkcja energii elektrycznej w województwie zachodniopomorskim w latach 2001 – 2010 9000 8000 7000 6000 5000 [GWh] 4000 3000 2000 1000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Lata zużycie energii elektrycznej produkcja energii elektrycznej Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ARE SA i GUS Produkcja brutto energii elektrycznej w województwie zachodniopomorskim w 2009 r. wynosiła 7397,9 GWh natomiast w 2010 r. - 7962,5 GWh, w tym z OZE w 2009 r. - 812 GWh, a w 2010 r. 697 GWh. Nastąpił wyraźny spadek produkcji energii z OZE w województwie. W skali kraju produkcja energii z OZE była na poziomie w 2009 r. - 8679 GWh, a w 2010 r. 10889 GWh. Na wykresie 2 zestawiono dane dotyczące produkcji energii elektrycznej z OZE – kraj, województwo zachodniopomorskie w latach 2009-2010. 1 Wykres 2. Produkcja brutto energii z OZE 10888,76 12000 10000 8678,98 8000 [GWh] 6000 4000 697,58 2000 812,98 2010 0 w oj . za ch od ni op om . Po ls ka 2009 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ARE SA Zużycie energii elektrycznej ogółem w 2010 roku wyniosło 5639,4 GWh i przekroczyło poziom maksymalny scenariusza dla 2015 roku co przedstawiono na wykresie 3. Najbardziej widoczny wzrost zapotrzebowania obserwować można w gospodarstwach domowych. W sektorze przemysłowym ze względu na likwidację kilku zakładów przemysłowych nastąpił natomiast spadek zapotrzebowania. Mimo, iż odnotowano spadek zapotrzebowania na energię w przemyśle nadal największe zużycie energii jest w tym sektorze i dalej kolejno w sektorach gospodarstwa domowe i energetycznym. Sektor przemysłowy zużywa ok. 25% energii, gospodarstwa domowe 21% natomiast sektor energetyczny 15%. Zużycie energii elektrycznej z podziałem na sektory w latach 2001–2010 przedstawiono na wykresie 4. Strukturę zużycia energii w 2010 r. przedstawiono natomiast na wykresie 5. Wykres 3. Zużycie energii elektrycznej w województwie zachodniopomorskim w latach 2001 – 2010 w zestawieniu z prognozą opisaną w Programie rozwoju sektora energetycznego 9000 max 8000 min 7000 [GWh] 6000 min max 5000 4000 3000 2000 1000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2015 2015 2030 2030 Lata Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych ARE SA i GUS 2 Wykres 4. Zużycie energii elektrycznej z podziałam na sektory 6000 5000 4000 [GWh] 3000 2000 ogółem pozostałe zużycie sektor przemysłowy gospodarstwa domowe sektor energetyczny transport rolnictwo 2009 lata 2007 0 2005 2003 2001 1000 sektory rolnictwo transport sektor energetyczny sektor przemysłowy pozostałe zużycie ogółem gospodarstwa domowe Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Wykres 5. Struktura zużycia energii elektrycznej w województwie zachodniopomorskim w 2010 r. sektor transportowy 5% pozostałe zużycie 33% sektor energetyczny 15% rolnictwo 1% sektor przemysłowy 25% gospodarstwa domowe 21% sektor transportowy sektor energetyczny rolnictwo gospodarstwa domowe sektor przemysłowy pozostałe zużycie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS 3 2. Rozwój OZE Program wojewódzki dla okresu do 2015 r. rozpatruje trzy możliwe scenariusze dla rozwoju energetyki wiatrowej: Scenariusz I – osiągniecie mocy zainstalowanej na poziome ok. 600 MW, Scenariusz II – osiągniecie mocy zainstalowanej na poziomie ok. 800 MW, Scenariusz III – osiągniecie mocy zainstalowanej na poziomie ok. 1000 MW. Według danych z monitoringu na koniec czerwca 2011 r. moc zainstalowana w farmach wiatrowych wynosiła 486 MW. Od 2005 r. stopniowo wzrastała liczba nowych mocy. Szczególny postęp zaobserwowano w latach 2009-2011: 2009 – przyrost mocy o 144,4 MW, 2010 – przyrost mocy o 145,2 MW, 2011 – przyrost mocy o 60 MW, co przedstawiono na poniższym wykresie. Wykres 6. Moc zainstalowana w farmach wiatrowych w województwie zachodniopomorskim w latach 2000-2010. 1100 [MW] 1000 900 800 726,425 700 600 500 400 300 200 100 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Lata przyrost mocy scenariusz I scenariusz II scenariusz III Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych URE Według statystyk prowadzonych przez Urząd Regulacji Energetyki moc zainstalowana w OZE w województwie zachodniopomorskim na koniec 2011 r. wynosiła 509,631 MW, w tym: elektrownie wiatrowe na lądzie – 488,912 MW (28 instalacji), instalacje wytwarzające energię z biogazu z oczyszczalni ścieków – 1,478 MW (4 instalacje), instalacje wytwarzające energię z biogazu rolniczego – 3,013 MW (4 instalacje), instalacje wytwarzające energię z biogazu składowiskowego – 2,575 MW (9 instalacji), elektrownie wodne przepływowe do 0,3 MW – 4,263 MW (59 instalacji), elektrownie wodne przepływowe do 1 MW – 2,540 MW (4 instalacje), elektrownie wodne przepływowa do 5 MW – 5,950 MW (3 instalacje). Województwo zachodniopomorskie zajmuje czołową pozycję w rankingu województw pod kątem rozwoju odnawialnych źródłach energii (OZE). Region dysponuje doskonałymi warunkami wiatrowymi i stał się przede wszystkim liderem w rozwoju energetyki wiatrowej co przedstawiono na wykresie 7. 4 Wykres 7. Moc zainstalowana w energetyce wiatrowej z podziałem na województwa – stan na 31.12.2011 r. 500 [MW] 400 300 200 100 za ch od ni o po m ku o w i el rsk ja w ko ie s w ar ko pol -p m sk o iń sk mo ie om rski az e ur sk ie łó dz po ki e m or s po kie po dla dk sk ar i e pa ck op ie o m az lsk ow ie ie ck ie l u św bu sk ię to kr ie zy sk śl ie ą m ał ski op e ol sk ie lu b do els ln k oś ie lą sk ie 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych URE 3. Prace planistyczne gmin W okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2011 r. Gmina Koszalin podjęła dwie uchwały w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w związku z planowaną budową stacji przeładunkowych odpadów komunalnych i zakładu termicznego przekształcania odpadów dla miast i gmin Pomorza Środkowego. Całkowity koszt projektów to 453 mln złotych. Ponadto jedenaście gmin województwa zachodniopomorskiego rozpoczęło prace planistycznie celem ustalenia przeznaczenia terenów pod lokalizacje energetyki wiatrowej o sumarycznej mocy zainstalowanej ok. 338 MW. Ocena stanu zaawansowania prac planistycznych możliwa będzie po uzyskaniu danych z monitoringu za II półrocze 2011 r. Stan rozwoju energetyki wiatrowej na koniec marca 2011 r. przedstawiono na mapie 1 opracowanej przez Biuro Planowania Przestrzennego. 5 Mapa 1. Stan rozwoju energetyki wiatrowej w województwie zachodniopomorskim 4. Podsektor elektroenergetyczny W okresie od stycznia do czerwca 2011 r. realizowano następujące zadania: PSE- Operator SA - realizował rozbudowę stacji 220/110 kV Morzyczyn o rozdzielnię 400 kV i transformację 400/220 kV i 400/110 kV - wykonanie 99%, rozbudowę rozdzielni 400 i 110 kV w stacji 400/220/110 kV Dunowo – wykonanie 1%, montaż TR 400/110 kV 450 MVA w stacji 400/220/110 kV Dunowo – wykonanie 1%, przyłączeni farmy wiatrowej Darłowo 250 MW do stacji Dunowo – wykonanie 1%. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna SA Oddział Zespół Elektrowni Dolna Odra kontynuowało prace związane z budową kotła fluidalnego opalanego biomasą w Elektrowni Szczecin. ENEA - Operator Sp. z o.o. w grupach przyłączeniowych od III-VI realizowała przyłączenia nowych odbiorców, w zakresie OZE w II grupie przyłączeniowej podpisała umowy celem przyłączenia 3 farm wiatrowych o łącznej mocy 152 MW, 6 w III grupie przyłączeniowej podpisała umowy przyłączeniowe dla 12 farm wiatrowych o łącznej mocy 56,875 MW i realizowała prace modernizacyjne w stacjach transformatorowych. 5. Podsektor gazowy W okresie od stycznia do czerwca 2011 r. realizowano następujące zadania: Polskie LNG S.A. w zakresie terminalu LNG: wmurowano kamień węgielny pod budowę terminalu LNG w Świnoujściu, uzyskano certyfikat ISO dotyczący: „Systemu zarządzania środowiskowego”, zgodnego z normą PN-EN ISO 14001:2005. Wdrożenie tego systemu potwierdza, że budowa terminalu LNG – kluczowej inwestycji dla bezpieczeństwa energetycznego kraju jest realizowana w harmonii z otoczeniem oraz zgodnie z wszystkimi wymogami prawa w zakresie ochrony środowiska, zawarto porozumienie o współpracy pomiędzy Akademią Górniczo-Hutniczą w zakresie działalności dydaktycznej oraz wymiany informacji naukowo-technicznej, otworzono Europejskie Centrum Szkoleniowe LNG. Operator gazociągów Przesyłowych GAZ System: Gazociąg Szczecin-Gdańsk, DN 700, MOP 8,4 MPa, L = 265 km etap I: Płoty – Karlino styczeń 2011 r.- podpisano umowę ramową na dostawę rur dla gazociągu, luty 2011 r. - wszczęto postępowanie przetargowe na zawarcie umowy na roboty oraz nadzór inwestorski dla gazociągu, luty 2011 r. - podpisano umowę ramową w zakresie dostawy armatury dla gazociągu, luty 2011 r. - uzyskano decyzję lokalizacyjną dla odcinka w gm. Karlino obręb Daszewo, kwiecień 2011 r. - uzyskano decyzję lokalizacyjną dla odcinka w gm. Rymań, Sławoborze, Gościno i Karlino oraz w gm. Płoty. etap II: Karlino – Koszalin styczeń 2011 r.- podpisano umowę ramową na dostawę rur dla gazociągu, luty 2011 r. - podpisano umowę ramową w zakresie dostawy armatury dla gazociągu, luty 2011 r. - uzyskano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla gazociągu dla gminy Biesiekierz obręb Stare Bielice, kwiecień 2011 r. - uzyskano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla gazociągu dla gminy Biesiekierz obręb Kotłowo, kwiecień 2011 r. - uzyskano decyzję lokalizacyjną dla gazociągu na powiat białogardzki i koszaliński, kwiecień 2011 r. - wszczęto postępowanie przetargowe na zawarcie umowy na roboty, maj 2011 r. - wszczęto postępowanie przetargowe na zawarcie umowy na nadzór inwestorski dla gazociągu, czerwiec 2011 r. - uzyskano decyzję lokalizacyjną dla gazociągu w obrębie Kotłowo gm. Biesiekierz. etap III: Koszalin – Słupsk styczeń 2011 r. - podpisano umowę ramową na dostawę rur dla gazociągu, luty 2011r. - podpisano umowę ramową w zakresie dostawy armatury dla gazociągu, kwiecień 2011 r. - wszczęto postępowanie przetargowe na zawarcie umowy na roboty, maj 2011 r. - wszczęto postępowanie przetargowe na zawarcie umowy na nadzór inwestorski dla gazociągu, czerwiec 2011 r. - uzyskano decyzję lokalizacyjną dla gazociągu dla powiatu koszalińskiego i sławieńskiego, lipiec 2011 r. - uzyskano decyzję lokalizacyjną dla gazociągu w obrębie działek Bukowy Las Górki. 7 Gazociąg Szczecin-Lwówek, DN 700, MOP 8,4 MPa, L= 186 km Etap I: Szczecin - Gorzów Wlkp. styczeń 2011 r.- podpisano umowę ramową na dostawę rur dla gazociągu, styczeń 2011 r. - uzyskano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla gazociągu, luty 2011 r. - podpisano umowę ramową w zakresie dostawy armatury dla gazociągu, luty - maj 2011 r. - uzyskano 8 decyzji lokalizacyjnych dla powiatów: choszczeński, pyrzycki, goleniowski, stargardzki, strzelecko-drezdenecki, gorzowski, stargardzki oraz choszczeński dla terenów leśnych, lipiec 2011 r. - wszczęto postępowanie przetargowe na zawarcie umowy na nadzór inwestorski dla gazociągu oraz na zawarto umowę na roboty. Gazociąg Świnoujście-Szczecin, DN 800, MOP 8,4 MPa, L = 80 km styczeń 2011 r.- podpisano umowę ramową na dostawę rur dla gazociągu, luty 2011r. - podpisano umowę ramową w zakresie dostawy armatury dla gazociągu, luty 2011r. - wszczęto postępowanie przetargowe na zawarcie umowy na roboty oraz nadzór inwestorski dla gazociągu, I kwartale 2011r. - zakończono budowę Tłoczni Goleniów, marzec 2011r. przekazano tłocznię do eksploatacji. Gazociąg łączący polski i duński system przesyłowy (Baltic Pipe) w pierwszym półroczu 2011 r. wyłoniony w przetargu wykonawca prowadził prace związane z badaniami geofizycznymi dna morskiego dla tego projektu. Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo Gazociąg wysokiego ciśnienia łączący systemy gazownicze Polski i Niemiec pomiędzy miejscowościami Boernicke i Police Projekt budowy gazociągu wysokiego ciśnienia jest wspólnym przedsięwzięciem Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A. (PGNiG) oraz Verbundnetz Gas (VNG). PGNiG dysponuje projektami budowlanymi oraz pozwoleniem na budowę całego odcinka gazociągu na terytorium Polski. Starosta Policki wydał decyzje o zatwierdzeniu projektów budowlanych i pozwoleniu na budowę: 4 października 2006 r. na budowę odcinka Dobieszyn – Tanowo, 13 lutego 2009 r. na budowę odcinka Tanowo – Trzeszczyn. Rozpoczęto wstępne prace budowlane. Zgodnie z zatwierdzonym projektem budowlanym gazociąg na terytorium Polski będzie biegł od granicy polsko-niemieckiej w pobliżu miejscowości Dobieszyn do miejscowości Trzeszczyn znajdującej się w rejonie Polic. Interconnector ma zostawać podłączony do systemu przesyłowego OGP Gaz-System S.A. w rejonie Polic poprzez jego włączenie do gazociągu wysokiego ciśnienia DN 500 relacji Odolanów – Police. Gazociąg będzie przystosowany technicznie do tłoczenia gazu w obu kierunkach. W pierwszej połowie 2011 r. prowadzone były badania rynku „Market Screening” celem oszacowanie zapotrzebowania na moc przesyłową planowanego gazociągu. Parametry techniczne gazociągu po stronie polskiej: średnica: 700 mm, ciśnienie robocze: 8,4 MPa, długość: ok. 18 km. Wielkopolska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. W 2011 r. wybudowano 95,34 km sieci w 21 powiatach. Na 2012 r. zaplanowano budowę 59,7 km nowych sieci. Na wykresie 8 przedstawiono stan istniejący i planowany przyrost długości sieci zarządzanych przez WSG Sp. z o.o. 8 Wykres 8. Przyrost długości sieci dystrybucyjnej zarządzanej przez WSG Sp. z o.o. 59,7 lata 2012 2011 95,3 4926,8 do 2010 0 1 000 2 000 3 000 4 000 5 000 długość [km] Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych WSG Sp. z o.o. Charakterystyka sieci Długość czynnej sieci gazowej w województwie zachodniopomorskim stale rośnie. W 2010 r. osiągnęła ponad 6000 km. Jest to znaczący przyrost w ciągu 5 lat – o 1000 km w stosunku do roku 2005, co przedstawiono na wykresie 9. Wykres 9. Długość czynnej sieci gazowej w województwie zachodniopomorskim 7000 6000 5000 [km] 4000 3000 2000 1000 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Charakterystyka odbiorców gazu Od roku 2001 rośnie liczba odbiorców gazu w regionie północno-zachodnim. W 2010 r. liczba odbiorców wynosiła ponad 1 100 000, a przyrost w latach 2002–2006 wynosił średnio 380 000. Spowolnienie przyrostu odbiorców nastąpiło w latach 2007-2010. Również od 2001 r. rosła liczba 9 odbiorców gazu w samym województwie zachodniopomorskim, w 2010 r. wynosiła 37 600. W latach 2005-2010 wzrastała stopniowo liczba odbiorców gazu na wsiach. W omawianym okresie przyrost wyniósł 10 000 odbiorców. Powyższe dane przedstawiono na wykresach 10 i 11. Wykres 10. Odbiorcy gazu w regionie północno-zachodnim 1200000 liczba odbiorców 1000000 800000 600000 400000 200000 0 2001 2002 2003 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Lata Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Wykres 11. Odbiorcy gazu w województwie zachodniopomorskim 400000 350000 Liczba odbiorców 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0 2001 2002 2003 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Lata ogółem miasto w ieś Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS 6. Podsektor ciepłowniczy Informacje dotyczące działań podjętych w pierwszym półroczu 2011 r. przesłało siedem Przedsiębiorstw Energetyki Cieplnej. Z otrzymanych danych wynika, że w omawianym okresie nie podejmowano działań mających na celu ograniczenie szkodliwych emisji, natomiast realizowane były następujące inwestycje: rozbudowano sieć cieplną, co spowodowało przyrost długości o 1,08 km (3 przedsiębiorstwa), zmodernizowano 16 węzłów cieplnych (3 przedsiębiorstwa), 10 zmodernizowano 3 systemy automatyki i sterowania (1 przedsiębiorstwo), przystosowano kotły do wykorzystania OZE (2 przedsiębiorstwa). Charakterystyka sieci Od roku 2001 w województwie nastąpił przyrost długości sieci cieplnej o ponad 100 km. Całkowita długość sieci cieplnej w 2010 r. wynosiła 732,6 km. Przyrost długości sieci cieplnej w województwie zachodniopomorskim w latach 2000-2010 przedstawiono na wykresie 12. Wykres 12. Długość cieplnej sieci przesyłowej w województwie zachodniopomorskim 800 700 600 500 [km] 400 300 200 100 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Lata Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Produkcja ciepła W 2010 r. produkcja ciepła wynosiła 18 595 054,7 GJ. Strukturę paliw w produkcji ciepła przedstawiono na wykresie 13. Wykres 13. Struktura paliw w produkcji ciepła w woj. zachodniopomorskim w 2010 r. [%] 1,24% 1,17% 0,33% 3,03% 0,06% 9,27% 84,91% węgiel kamienny gaz ziemny - E gaz ziemny - L biomasa inne OZE olej opałowy pozostałe Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych URE 11 Sprzedaż ciepła Zapotrzebowanie na ciepło ulega wahaniom związanym z warunkami atmosferycznymi w sezonie grzewczym. W latach 2007-2010 zauważyć można tendencję zwyżkową zapotrzebowania. Wpływ na zwiększoną sprzedaż ciepła miały bardzo mroźne zimy, a także przyrost sieci ciepłowniczych. Wolumen sprzedanego ciepła ogółem w województwie w 2010 r. była na poziomie 11 000 000 GJ. Na wykresie 14 przedstawiono dane dotyczące wolumenu sprzedanego ciepła w latach 20062010, natomiast na wykresach 15 i 16 strukturę paliw w sprzedaży ciepła w województwie zachodniopomorskim w 2010 r. Wykres 14. Sprzedaż ciepła w województwie zachodniopomorskim 12 000 000 sprzedaż ciepła [GJ] 10 000 000 8 000 000 6 000 000 4 000 000 2 000 000 0 2006 2007 2008 2009 2010 Lata Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Wykres 15. Sprzedaż ciepła z różnych rodzajów paliw w 2010 r. w województwie zachodniopomorskim 10 500 000 9 000 000 6 000 000 4 500 000 3 000 000 1 500 000 2009 e po zo st ał op ał ow y O ZE ol ej in ne -L bi om as a -E zie m ny 2010 2009 ga z zie m ny ga z ęg i el k am ie nn y 0 w [GJ] 7 500 000 2010 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych URE 12 Wykres 16. Sprzedaż ciepła z różnych rodzajów paliw w 2010 r. w województwie zachodniopomorskim z wyłączeniem węgla kamiennego 600000 500000 [GJ] 400000 300000 200000 100000 0 2009 e po zo st ał ol ej op ał ow y O ZE in ne bi om as a -L zie m ny ga z ga z zie m ny -E 2010 2009 2010 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych URE Parametrem opisującym stan ogrzewnictwa jest kubatura budynków ogrzewanych centralnie i jej zmiany. W województwie w 2010 r. zaobserwować można zmniejszenie całkowitej kubatury ogrzewanych budynków. Dane te świadczą o odwrocie od scentralizowanych systemów ogrzewania. Na wykresie 17 przedstawiono informacje na temat kubatury ogrzewanych budynków w województwie w latach 2000-2010 natomiast na wykresie 18 kubaturę budynków z podziałem wg form własności. Wykres 17. Kubatura budynków ogrzewanych centralnie w województwie zachodniopomorskim. 100000 90000 80000 70000 [dam 3] 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Lata Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS 13 Wykres 18. Kubatura budynków ogrzewanych centralnie w 2010 r. - podział wg formy własności 60000 50000 [dam 3] 40000 30000 20000 10000 0 budynki mieszkalne ogółem budynki mieszkalne spółdzielni mieszkaniow ych budynki mieszkalne komunalne budynki mieszkalne pryw atne Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS Koszty ciepła Od 2003 r. w woj. zachodniopomorskim sukcesywnie wzrasta cena ciepła wytworzonego z różnych paliw, wyjątek stanowi olej opałowy lekki. Koszt ciepła wytworzonego z tego paliwa spadł o ponad 30% w stosunku do 2009 r. Średnią cenę ciepła wytworzonego z różnych paliw w województwie w latach 2003-2010 przedstawiono na wykresie 19. Wykres 19. Średnia cena ciepła zachodniopomorskim wytworzonego z różnych paliw w województwie 90 80 70 cena [zł/GJ] 60 50 40 30 20 10 0 2003 2004 wegiel 2005 2006 olej opałowy lekki 2007 2008 gaz ziemny - E 2009 2010 biomasa Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych URE W województwie zachodniopomorskim wzrasta cena ciepła wytworzonego z biomasy, podobną sytuacje zaobserwować można w województwie pomorskim, natomiast w województwie lubuskim cena tego paliwa w roku 2010 zdecydowanie obniżyła się. Porównanie średniej ceny ciepła 14 wytworzonego z biomasy w województwie zachodniopomorskim i województwach ościennych przedstawiono na wykresie 20. Wykres 20. Porównanie średniej cena ciepła wytworzonego z biomasy w województwie zachodniopomorskim i w województwach ościennych 60 50 cena [zł/GJ] 40 30 20 10 0 2003 2004 pomorskie 2005 2006 wielkopolskie 2007 lubuskie 2008 2009 2010 zachodnipomorskie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych URE 15