Wytyczne MAN dotyczące zabudów
Transkrypt
Wytyczne MAN dotyczące zabudów
Wytyczne MAN dotyczące zabudów Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 Engineering the Future – since 1758 MAN Truck & Bus AG W Y D A W C A MAN Truck & Bus AG (W tekście dalej zwany MAN) Technical Sales Support Application Engineering Dachauer Str. 667 D-80995 Monachium E-Mail: [email protected] Faks: + 49 (0) 89 1580 4264 www.manted.de Niniejsza wersja polska stanowi tiumaczenie. Przy wątpliwościach lub w przypadkach spornych miarodajny jest waźny oryginal niemieckojęzyczny. Zmiany techniczne wynikające z postępu technicznego zastrzeżone. © 2016 MAN Truck & Bus Aktiengesellschaft Przedruk, powielanie lub tłumaczenie, również we fragmentach, bez pisemnego zezwolenia firmy MAN Truck & Bus AG jest niedozwolone. MAN zastrzega sobie wyraźnie wszelkie prawa wynikające z ustawy o prawie autorskim. Trucknology® i MANTED® są zarejestrowanymi znakami towarowymi firmy MAN Truck & Bus AG. Jeśli oznaczenia są znakami towarowymi, to nawet bez znaków (® ™), uznane są za chronione znaki towarowe uprawnionego podmiotu. IEdycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Spis treści 1.0 1.1 1.2 Ogólne zasady................................................................................... 3 Obliczanie mocy i momentu obrotowego.......................................... 5 Podłączenie wałka przegubowego na przystawce odbioru mocy..... 6 2.0 Regulacja prędkości obrotowej silnika............................................... 8 2.1 Regulacja ZDR przez elementy obsługowe tempomatu.................... 8 2.2 Regulacja prędkości obrotowej ze złączem ZDR............................. 10 2.3 Uruchomienie i zatrzymanie silnika spoza kabiny kierowcy............ 11 2.4 Blokada przełączania przekładni i przełącznik położenia neutralnego...................................................................................... 12 2.5 Praca stacjonarna i niestacjonarna.................................................. 13 3.0 3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4 3.1.5 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.2.5 3.2.6 3.2.7 3.2.8 3.2.9 Opis techniczny przystawek odbioru mocy..................................... 14 Przystawki odbioru mocy MAN........................................................ 14 Rowkowe koło pasowe.................................................................... 14 Przystawka odbioru mocy na sprężarce powietrza......................... 16 Napęd z wałka rozrządu, przystawka odbioru mocy po stronie kołs zamachowego (SSNA).............................................................. 18 Podparcie pomp hydraulicznych na przystawce odbioru mocy po stronie koła zamachowego......................................................... 29 Przystawka odbioru mocy w przekładni rozdzielczej....................... 32 Przystawka odbioru mocy na przekładni......................................... 35 Rozróżnienie..................................................................................... 35 Zależne od przekładni przystawki odbioru mocy............................. 35 Przystawki odbioru mocy zależne od silnika................................... 41 Przystawki odbioru mocy na przekładni z WSK.............................. 44 Przystawka odbioru mocy w przekładni automatycznej ZF HP....... 45 Przystawki odbioru mocy i intarder.................................................. 47 Przystawki odbioru mocy w MAN HydroDrive................................. 48 Przystawki odbioru mocy na przekładni ZF (Dane techniczne i tabele)................................................................ 48 Przystawka odbioru mocy w przekładni EATON (Dane techniczne i tabele)................................................................ 48 Jeśli nie zaznaczono inaczej: wszystkie wymiary w mm, wszystkie ciężary i ładunki w kg. MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 II Niniejsza dyrektywa dotycząca nadwozi jest skierowana do profesjonalnych firm nadbudowujących i przebudowujących. W związku z tym w niniejszych wytycznych dotyczących nadwozi przyjęto odpowiednią wiedzę ogólną. Należy przestrzegać, aby niektóre prace były wykonywane wyłącznie przez odpowiednio wykwalifikowany personel, w celu uniknięcia ryzyka obrażeń oraz osiągnięcia jakości niezbędnej Oznaczenia W tej dyrektywie dotyczącej nadwozi są wykorzystywane następujące oznaczenia: Informacja Ta wskazówka zwraca uwagę na dalsze informacje. Wskazówka dot. możliwych uszkodzeń Ta wskazówka zwraca uwagę na możliwość uszkodzenia pojazdu. Wskazówka dot. ochrony środowiska Ta wskazówka informuje o kwestiach związanych z ochroną środowiska. Ostrzeżenie Ostrzeżenie zwraca uwagę na ryzyko wypadku lub odniesienia obrażeń przez różne osoby. 2Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe 1.0 Ogólne zasady Przystawki odbioru mocy stanowią element łączący silnik pojazdu i napędzane agregaty, np. sprężarki lub pompy hydrauliczne. Staranny wybór przystawki mocy i kontrola sytuacji montażowej są niezbędne dla późniejszego bezawaryjnego użytkowania pojazdu. MAN (adres patrz wyżej pod „Wydawca”) pozostaje do dyspozycji w kwestii ewentualnych zapytań i porad. Wytyczne dotyczące nadwozi dla przystawek odbioru mocy nie zastępują instrukcji obsługi pojazdu. Informacja Zabudowa przystawek odbioru mocy, które nie są oferowane fabrycznie dla danej konfiguracji pojazdu, następuje na odpowiedzialność montującego. Przystawki odbioru mocy mogą być montowane w wymienionych miejscach, niekiedy równocześnie: • Przy silniku - Po stronie przedniej silnika (np. przedni odbiór mocy wału korbowego z 2-rowkową podkładką paska klinowego, bezpośredni montaż pompy na sprężarce powietrza) - Z tyłu silnika (np. odbiór mocy wałka rozrządu, przystawka odbioru mocy po stronie koła zamachowego) • Na przekładni • Na przekładni rozdzielczej. Podczas wyboru przystawki odbioru mocy należy uwzględniać następujące czynniki: • • • • • • • • • • • • • • • Dopuszczalne momenty obrotowe Kierunek obrotów Współczynniki uderzeniowe Żywotność Krytyczna prędkość obrotowa Maksymalna długość wałka przegubowego Kąt ugięcia i przestrzeń montażowa wałka przegubowego Tłumaczenie Technologia przekładni (OD/DD) Chłodzenie (brak zatoru ciepła na przystawce odbioru mocy) Montaż i dostępność Zabudowa pompy Instrukcje producenta przystawki odbioru mocy Instrukcje producenta pompy Instrukcje producenta wałka przegubowego Producenci przystawek odbioru mocy wydają własne publikacje, które zawierają szczegółowe informacje o: • • • właściwym wyborze przystawki odbioru mocy właściwym zastosowaniu unikaniu drgań i ich usuwaniu. Dopuszczony dla przystawki odbioru mocy maksymalny moment obrotowy może być wykorzystywany tylko wówczas, kiedy eksploatacja następuje całkowicie bez uderzeń mechanicznych i drgań. Rzadko jest to możliwe, dlatego w praktyce trzeba uwzględnić współczynniki uderzeniowe przy wyborze przystawki odbioru mocy. Pod pojęciem uderzenia rozumie się szybki, silny wzrost momentu obrotowego, który ponownie silnie opada po bardzo krótkim czasie. Iloczyn maksymalnego i minimalnego momentu obrotowego nazywa się współczynnikiem uderzeniowym. Wymiarowanie musi być oparte o największy występujący moment obrotowy włącznie z współczynnikiem uderzeniowym. MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 3 Przystawki odbioru mocy muszą być chronione przed przeciążeniem termicznym, w razie potrzeby należy montować oferowane przez MAN koło napędu wentylatora. Oprócz koła wirnika wentylatora dostępne są także różne rozwiązania w zakresie wymienników ciepła do chłodzenia przekładni i przystawek odbioru mocy. Przez to można osiągnąć stałą wytrzymałość w przypadku poszczególnych typów przystawek odbioru mocy. O szczegółach w tym zakresie informuje MAN (adres, patrz wyżej pod „Wydawca”). Wskazówka dot. możliwych uszkodzeń Nie może powstawać zator ciepła, niewystarczające odprowadzanie ciepła prowadzi do uszkodzeń. Wskazówka dot. możliwych uszkodzeń Wskazówka dotycząca temperatury oleju przekładniowego: Przekładnia i temperatura oleju przystawki odbioru mocy podczas pracy przystawki odbioru mocy nie mogą przekraczać 110 °C. Krótkotrwale (do maks. 30 minut) dopuszczalne są temperatury kulminacyjne maks. 130 °C. Jeśli weryfikacja temperatury oleju daje wyższe wartości, konieczne jest dodatkowe rozwiązanie poprzez chłodzenie zewnętrzne (np. koło napędowe wentylatora). Jeśli poprzez zabudowę przystawki odbioru mocy usuwa się części osłony silnika, należy zastąpić je odpowiednimi własnymi częściami. Należy zadbać o to, aby emisja hałasów nie była niedopuszczalnie wysoka. Należy przestrzegać wskazówek zawartych w rozdziale „Zmiana podwozia” (w poszczególnych dokumentacjach serii), punkt „Zmiany w silniku”. Przystawki odbioru mocy nie są przeznaczone do promieniowego obciążenia łożyska przez napędy łańcuchowe lub napędy z paskami klinowymi. Dlatego nie wolno montować kół łańcuchowych lub podkładek pasków klinowych bezpośrednio na przystawce odbioru mocy. Jeśli napędzane są agregaty, w przypadku których występuje ryzyko przeciążenia przystawki odbioru mocy, należy zamontować zabezpieczenie przed przeciążeniem. Ten wymóg obowiązuje także wówczas, kiedy tylko poszczególne kulminacje momentów obrotowych przekraczają dopuszczalny wymiar. W pojazdach TG można parametryzować i kablować ograniczenia prędkości obrotowej i momentu przez warsztat serwisowy MAN w zakresie przyłącza seryjnego. Dokładniejsze opisy przyłączy, obłożenia pinów i informacje dotyczące parametryzacji są wymienione w dokumentacji przyłączy dla wytycznych dotyczących nadwozi. Wszystkie dane dotyczące kierunku obrotów należy rozumieć, co typowe w segmencie maszyn, z „kierunkiem spojrzenia na czop”, czyli na miejsce odbioru napędu. Prędkość obrotowa w miejscu odbioru napędu jest obliczana z prędkości obrotowej silnika, mnożonej przez współczynnik prędkości obrotowej danej przystawki odbioru mocy. Wskazówka dot. możliwych uszkodzeń Niedopuszczalne są: • Wartości prędkości obrotowej < 800 / min. przy włączonej i pozostającej pod obciążeniem przystawką odbioru mocy. • Stosunki przełożenia o wartościach liczb całkowitych, np. 1:1, 1:2 itp. ponieważ mogą występować drgania rezonansowe. Przy prędkości obrotowej silnika < 800 / min. ze względu na niekorzystne właściwości w połączeniu z wałkami przegubowymi na przystawce odbioru mocy może dojść do emisji hałasu i wibracji. 4Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe 1.1 Obliczanie mocy i momentu obrotowego Dla właściwego wyboru przystawki odbioru mocy konieczne są następujące dane napędzanego agregatu: • • • • • Zapotrzebowanie na moc, moment obrotowy Kierunek obrotów Czas eksploatacji Prędkość obrotowa Współczynniki uderzeniowe. Podawany przy zamontowanych w przekładni zależnych od sprzęgła i silnika przystawkach odbioru mocy moment napędowy wynosi w odniesieniu do nominalnej prędkości obrotowej 1500 obr./min. na przystawce odbioru mocy. Przy wyższych prędkościach obrotowych moment napędowy redukuje się. Jako stałą przyjmuje się tutaj moc napędową 1500 obr./min. Wzór 01: Wyliczenie nominalnej mocy odbioru napędu M [Nm] · nPTO [min-1] __________________ P [kW] = 9552 P = M = = nPTO Nominalna moc odbioru napędu w kilowatach Dopuszczalny moment napędowy według karty danych Prędkość obrotowa przystawki odbioru mocy –tutaj znamionowa prędkość obrotowa 1500 obr./min Prędkość obrotowa przystawki odbioru mocy –tutaj znamionowa prędkość obrotowa 1500 obr./min. Wzór 02: Obliczanie dopuszczalnego momentu napędowego przy prędkości obrotowej przystawki odbioru mocy > 1500 obr./min P [kW] · 9552 Mmax [Nm] = ____________ nPTO [min-1] Mmax = P = nPTO = dopuszczalny moment napędowy przy prędkości obrotowej> 1500 obr./min Nominalna moc odbioru napędu w kilowatach (określona w poprzednim etapie obliczeń) Prędkość obrotowa przystawki odbioru mocy – tutaj rzeczywista prędkość obrotowa MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 5 1.2 Podłączenie wałka przegubowego na przystawce odbioru mocy Dla podłączenia wałka przegubowego obowiązują zasady określone w rozdziale III w punkcie 6.5 „Przekładnie i wały przegubowe” (w poszczególnych dokumentacjach serii). Pod względem kąta ugięcia obowiązują występujące warunki zarówno dla przegubów krzyżowych, jak i przegubów z przebiegiem stałym: • • Kąt ugięcia ≤ 7°, dopuszczalna jest tolerancja +1° Docelowa bezwzględna różnica kąta między kątami ugięcia wału ≤ 1°, 0°. Rysunek 01: Geometria układu wałów przegubowych dla przystawki odbioru mocy 5 4 1 2 3 T_364_000007_0001_G 1) Przekładnia 2)Agregat 3+4) Kołnierze muszą być ułożone równolegle 5) Kąt ugięcia wałów przegubowych 6Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Przy określaniu długości wałka przegubowego należy uwzględnić długość ewentualnego montowanego elastycznego sprzęgła. Podane wartości obowiązują zarówno dla równego, jak i dla przestrzennego układu wałów przegubowych. Przy przestrzennym układzie wałów przegubowych należy przyjąć występujący przestrzennie kąt ugięcia. Wyjątki od podanych wartości muszą być jednoznacznie zatwierdzone przez MAN (adres patrz powyżej pod „Wydawca“). W zakresie komunikacji i zakresie roboczym osób umieszczone wały przegubowe muszą być osłonięte lub zakryte. W określonych przypadkach może być konieczna modyfikacja poszczególnych wsporników poprzecznych dla zapewnienia prowadzenia wałów przegubowych pod dopuszczalnym kątem. Firma MAN oferuje w tym zakresie własne rozwiązania. W serii pojazdów TGL/TGM występuje np. możliwość montażu regulowanego w zakresie wysokości wspornika poprzecznego portalu. Jeśli fabrycznie na przekładni zamontowane są jedna lub więcej przystawek odbioru mocy, 1 poprzecznica ramy (wspornik poprzeczny portalu) za przekładnią jest wykonana w sposób regulowany w zakresie wysokości. Dzięki temu można zainstalować wiązki wału przegubowego na przystawce odbioru mocy z uwzględnieniem dopuszczalnego maksymalnego kąta ugięcia 7° (+1° tolerancji). W położeniu seryjnym poprzecznica włącznie z łbem śruby wykracza o 70 mm poza górną krawędź ramy. Można też doposażyć regulowaną w zakresie wysokości poprzecznicę (np. przy późniejszej zabudowie przystawki odbioru mocy). Jeśli te rozwiązania nie są wystarczające, przewidziane działania wymagają zatwierdzenia przez MAN (adres, patrz wyżej pod „Wydawca”). Rysunek 02: Regulowana w zakresie wysokości poprzecznica ramy w przystawce odbioru mocy na przekładni 70 1 30 4x 4x 30 T_327_000003_0001_G 1) Kierunek jazdy MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 7 2.0 Regulacja prędkości obrotowej silnika Zasadniczo moc wymagana przez silnik nie jest stała, niezależnie od tego, czy w trybie jazdy, czy w trybie pracy agregatów. Wahające się zapotrzebowanie na moc przy stałej roboczej prędkości obrotowej musi zostać wyrównane przez zmianę ilości wtrysku paliwa. Przy stałej prędkości obrotowej obowiązuje zatem: • • mniejsza moc – mniej paliwa większa moc – więcej paliwa. W zależności od nadwozia i celu zastosowania pojazdu wymaga się od przystawki odbioru mocy, a tym samym od silnika, minimalnej, stałej lub maksymalnej prędkości obrotowej. Zwykle konieczne jest równoczesne spełnienie kilku wymogów. Wszystkie silniki wysokoprężne MAN regulują prędkość obrotową i obciążenie z EDC (EDC= Electronic Diesel Control). Ingerencje ze strony producenta nadwozia następują poprzez złącze ZDR (ZDR = regulacja pośredniej prędkości obrotowej). ZDR może być też sterowane przez moduł KSM (KSM = moduł sterujący specyficzny dla klienta). Ustawiona prędkość obrotowa jest utrzymywana także pod obciążeniem, jakość regulacji jest każdorazowo wyższa niż w przypadku regulatorów mechanicznych. Niższe prędkości obrotowe nie prowadzą koniecznie przy eksploatacji przystawki odbioru mocy do niższego zużycia lub niższej emisji hałasu. Silniki są zoptymalizowane do określonych sytuacji roboczych, które zapewniają ekonomiczną i cichą pracę. 2.1 Regulacja ZDR przez elementy obsługowe tempomatu Ciężarówki i ciągniki siodłowe MAN są wyposażone w dźwignię tempomatu do regulacji prędkości. Funkcją tempomatu można sterować alternatywnie także przyciskami funkcyjnymi na kole kierownicy ze zintegrowanymi przełącznikami. Przy prędkości <= 20 km/h można regulować prędkość obrotową silnika także bez ingerencji w złącze ZDR. Przycisk pamięci (rysunek 03 poz. 1 / rysunek 04 poz. 1) umożliwia ustawianie stałej prędkości obrotowej, naciskanie + i - służy do ustawiania roboczej prędkości obrotowej między górnym i dolnym limitem prędkości obrotowej i wartość jest utrzymywana do naciśnięcia przycisku Off (rysunek 03 poz. 2 / rysunek 04 poz. 2) lub do wystąpienia innych warunków wyłączania (np. naciśnięcie hamulca). Wartość prędkości obrotowej można trwale zapisać przyciskiem pamięci Nacisnąć przycisk 1 (rysunek 03 poz. 1) przez 2 sekundy, także po zatrzymaniu silnika i/lub tymczasowym trybie jazdy poprzez krótkie naciśniecie przycisku pamięci 1 (rysunek 03 poz. 1). 8Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Rysunek 03: Układ i funkcja dźwigni tempomatu T_255_000001_0001_G 1 1) 2) 2 Przycisk pamięci Przycisk Off Rysunek 04: Układ i funkcja koła kierownicy ze zintegrowanymi przełącznikami 2 1 T_464_000003_0001_G 1) 2) Przycisk pamięci Przycisk Off MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 9 2.2 Regulacja prędkości obrotowej ze złączem ZDR EDC może być programowane do indywidualnego dopasowania regulacji silnika przy stosowaniu przystawek odbioru mocy. Można ustawiać: • • • • • Prędkość (np. redukcja prędkości maksymalnej przy stosowaniu przystawki odbioru mocy) Pośrednie prędkości obr. Graniczna prędkość obrotowa przy stosowaniu regulacji pośredniej prędkości obrotowej (np. do ochrony agregatów) Zachowanie regulacyjne i charakterystyka regulacji Warunki łączeniowe. Ingerencje ze sterownika nadwozia (np. polecenie przełączania do rozruchu pośredniej prędkości obrotowej) i pozostające po stronie nadwozia rejestrowanie stanu roboczego (np. hamulec postojowy, położenie neutralne przekładni, przełącznik przystawki odbioru mocy) realizowane są przez złącze ZDR. Aby możliwe było skorzystanie z programowalnych rozwiązań, potrzebne są następujące informacje: • • • Złącze ZDR (serie 2000 L2000, M2000 i F2000) Złącze do regulacji pośredniej prędkości obrotowej na komputerze kierującym pojazdem ZDR w FFR (zakres seryjny we wszystkich pojazdach serii TG) Moduł sterujący specyficzny dla klienta KSM (opcjonalny, zakres seryjny w pojazdach serii TG). Informacja Szczegółowy opis złączy FFR i KSM z przykładami zastosowania i aktualną dokumentacją stanu sprzętu / oprogramowania znajduje się w publikacji „Złącza TG”. Uwaga: fabrycznie oferowane jest tylko złącze, bez okablowania. Programowanie parametrów specyficznych dla branży może następować już fabrycznie, jeśli sprzedający MAN otrzyma terminowo informacje o żądanych wartościach od producenta nadwozia. Późniejsze zmiany można wprowadzać odpłatnie przez system diagnostyczny MAN-cats. 10Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe 2.3 Uruchomienie i zatrzymanie silnika spoza kabiny kierowcy Niektóre nadwozia wymagają, aby silnik pojazdu można było uruchamiać lub wyłączać także spoza kabiny kierowcy. Niezależnie od regulacji pośredniej prędkości obrotowej (patrz wyżej) MAN oferuje „Przygotowanie do urządzenia uruchamiającego i wyłączającego silnik na końcu ramy”. Z montażem tego pakietu wiąże się zasadniczo: • • • przełącznik położenia neutralnego przekładni, silnik może być uruchamiany tylko wówczas, kiedy nie jest wrzucony żaden bieg przekładni identyfikacja sygnału hamulca postojowego, silnik może być uruchamiany tylko wówczas, kiedy wrzucony jest hamulec postojowy przekaźnik blokady uruchomienia, już pracujący silnik nie może zostać uruchomiony ponownie. Dozbrojenie przyłącza jest możliwe, wymaga jednak szczegółowej wiedzy w zakresie elektryki / elektroniki i sieci pokładowej MAN. Dlatego rekomendujemy zamówienie z fabryki. Kabel przedłużający jest zawinięty na końcu ramy. Jeśli podczas eksploatacji pojazd nie może się poruszyć, dodatkowo do wyposażenia rekomendujemy blokadę przełączania przekładni (patrz rozdział „Blokada przełączania przekładni i przełącznik położenia neutralnego”). Dla aktualnie dostępnych serii TGL/TGM i TGS/TGX oprócz przygotowania na końcu ramy oferowane jest też urządzenie uruchamiające i wyłączające silnik pod klapą przednią. Zakres funkcjonalny jest identyczny z tym przygotowania na końcu ramy. Nie ma jednak ułożonej wiązki kabli do końca ramy. W przypadku opracowanego przez producenta nadwozia urządzenia uruchamiającego i wyłączającego należy stosować się do instrukcji z oddzielnych dokumentacji przyłączy. MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 11 2.4 Blokada przełączania przekładni i przełącznik położenia neutralnego W określonych rodzajach pojazdów / nadwozi konieczne jest zapewnienie, że przystawkę odbioru mocy można dołączyć tylko wówczas, kiedy żaden bieg przekładni nie jest wrzucony. Ta funkcja jest umożliwiana przez przełącznik położenia neutralnego. Blokada przełączania przekładni dotyczy także odwrotnego przypadku, kiedy bieg przekładni nie daje się wrzucić, a przystawka odbioru mocy jest już włączona. Blokada przełączania przekładni MAN działa jak „wyłączne przełączanie LUB”, tzn. można przełączać bieg lub przystawkę odbioru mocy, ale nie obydwa równocześnie. W pojazdach z przekładniami zmianowymi stopniowymi blokada przełączania przekładni następuje mechanicznie, w pojazdach z przekładnią zautomatyzowaną (TipMatic) blokada przełączania przekładni następuje przez parametry oprogramowania. Ostrzeżenie Rekomendujemy wyposażenie w blokadę przełączania przekładni, jeśli regulacja prędkości obrotowej i/lub uruchomienie silnika muszą być wykonywane spoza kabiny kierowcy i pojazd nie może się poruszyć. Rysunek 05: Blokada przełączania przekładni zmianowej stopniowej 1 T_327_000001_0001_G 1) Blokowanie biegów 12Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe 2.5 Praca stacjonarna i niestacjonarna Informacja Rekomendujemy wyposażenie w blokadę przełączania przekładni, jeśli regulacja prędkości obrotowej i/lub uruchomienie silnika muszą być wykonywane spoza kabiny kierowcy i pojazd nie może się poruszyć. Seryjnie przystawki odbioru mocy na końcu przekładni są przeznaczone do pracy niestacjonarnej, tzn. przystawka odbioru mocy może być stosowana także podczas jazdy na biegu ruszania. Przy wybranym blokowaniu biegów przystawka odbioru mocy przełączana jest na pracę stacjonarną. Z przystawki odbioru mocy można korzystać tylko w zatrzymanym pojeździe. W przypadku więcej niż jednej zamontowanej przystawki odbioru mocy można ją sparametryzować jako stacjonarną lub niestacjonarną przystawkę odbioru mocy. Jeśli eksploatowana jest skonfigurowana stacjonarnie przystawka odbioru mocy, nie ma możliwości wrzucenia biegu, niezależnie od tego, czy dalsza, skonfigurowana jako niestacjonarna, przystawka odbioru mocy występuje, czy też jest eksploatowana. Jeśli eksploatowane są tylko skonfigurowane niestacjonarnie przystawki odbioru mocy, można wrzucić bieg ruszenia i poruszyć pojazd. Wrzucanie biegów i zmiana biegu są możliwe tylko w zatrzymanym pojeździe. W przypadku zautomatyzowanej przekładni biegów TipMatic praca stacjonarna przystawki odbioru mocy w przekładni rozdzielczej jest niemożliwa. MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 13 3.0 Opis techniczny przystawek odbioru mocy Informacja Informujemy, że opisane w wytycznych dotyczących nadwozi warianty NA mogą nie pozostawać fabrycznie do dyspozycji. Nabywane seryjnie przystawki odbioru mocy przedstawione są w naszych obowiązujących dokumentach sprzedażowych. W zakresie zmiany celu zastosowania pojazdu lub dla zwiększenia wartości ponownej sprzedaży rekomenduje się wyposażenie pojazdu w elektryczne przygotowanie do późniejszej dobudowy przystawki odbioru mocy. 3.1 Przystawki odbioru mocy MAN MAN produkuje następujące przystawki odbioru mocy: • • • • 3.1.1 Podkładka paska klinowego, zależna od silnika, opis patrz punkt 3.1.1 Przystawka odbioru mocy w dwucylindrowej sprężarce powietrza, zależna od silnika, opis patrz punkt 3.1.2 Przystawka wałka rozrządu lub przystawka odbioru mocy po stronie koła zamachowego, zależna od silnika, opis patrz punkt 3.1.3 Przystawka odbioru mocy na przekładni rozdzielczej, w zależności od położenia łączenia zależna od silnika, od przekładni lub od drogi, opis, patrz punkt 3.1.4. Rowkowe koło pasowe Na przednim końcu wału korbowego w silniku D08 możliwa jest dobudowa 2-rowkowego koła pasowego o średnicy dw = Ø 242 mm. Takie rowkowe koło pasowe jest stosowane fabrycznie w połączeniu z pompą hydrauliczną, domontowaną w kierunku jazdy w prawo. Dodatkowo na wale korbowym w pojazdach z urządzeniem klimatyzacyjnym występuje koło pasowe wieloklinowe z dw = Ø 224,8 mm do napędzania sprężarki chłodziwa. • • L2000 / M2000: Przy wyposażeniu w klimatyzację to miejsce odbioru mocy jest zajęte przez sprężarkę chłodziwa klimatyzacji. TGL/TGM: Można łączyć klimatyzację i przystawkę odbioru mocy. Jako ogniwo przenoszące należy stosować wąskie paski klinowe DIN 7753 (sprężarka chłodziwa) lub międzynarodowo ISO 2790. Przy przeprowadzaniu obliczeń mocy należy postępować zgodnie z DIN 7753 część 2 lub według danych producentów pasków. MAN może dostarczać różne agregaty napędzane przez paski klinowe lub paski wieloklinowe. Są to przede wszystkim pompy hydrauliczne. Aktualny zakres dostaw jest określony w systemach sprzedażowych. 14Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Rysunek 06: Pompa hydrauliczna na silniku D08 1 T_327_000002_0001_G 1) Pompa hydrauliczna Tabela 01: Typ silnika Dane techniczne pomp hydraulicznych do napędu przez rowkowe koło pasowe Współczynnik prędkości obrotowej Pompa hydrauliczna Objętość na obrót w cm³ Ciśnienie przy trybie ciągłym w barach 19 190 14 + 5,5 200 Pompa hydrauliczna D08 1,175 Pompa hydrauliczna podwójna 16 16 + 8 16 + 11 230 280 280 Mocowanie dostarczonych fabrycznie pomp hydraulicznych następuje na jarzmie skrzyni korbowej. Inne agregaty również można tam mocować, jeśli waga agregatu nie wynosi więcej niż 11 kg. MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 15 3.1.2 Przystawka odbioru mocy na sprężarce powietrza W silnikach 6-cylindrowych serii D28 (serie produkcyjne pojazdów F2000, E2000 i TGA do roku 2003) z dwucylindrową sprężarką powietrza występuje możliwość łączenia kołnierzowego pomp hydraulicznych bezpośrednio z przednim końcem sprężarki powietrza. Rysunek 07: Lewa grafika: Punkt odbioru mocy na przednim końcu dwucylindrowej sprężarki powietrza w silniku D28 Euro 3 Prawa grafika: Przykłady pomp hydraulicznych na przednim końcu dwucylindrowej sprężarki powietrza w silniku D28 Euro 3 4 1 5 3 2 6 5 T_327_000004_0001_G T_327_000005_0001_G 1)Generator 2) Sprężarka chłodziwa, klimatyzacja kabiny kierowcy 3) Odbiór napędu dwucylindrowej sprężarki powietrza 4) Pompa pojedyncza 5) Pompa hydrokierowania 6) Pompa dwusekcyjna MAN może dobudowywać fabrycznie różne pompy hydrauliczne na przednim końcu sprężarki powietrza. Informacji o programie sprzedażowym danego kraju udziela sprzedający MAN lub właściwa filia, rysunki są dostępne przez MAN (adres, patrz góra pod „Wydawca”). Tabela 02: Typ silnika D28 Dane techniczne pomp hydraulicznych do montażu na sprężarce powietrza w silniku D28 Współczynnik prędkości obrotowej 1,15 Pompa hydrauliczna Objętość na obrót w cm3 Ciśnienie przy trybie ciągłym w barach Pompa hydrauliczna 32 210 25 + 11 210 Pompa hydrauliczna podwójna W silnikach 6-cylindrowych serii D20/D26 (serie produkcyjne pojazdów TGA, TGS i TGX) z jednocylindrową sprężarką powietrza występuje możliwość łączenia kołnierzowego pomp hydraulicznych bezpośrednio z przednim końcem sprężarki powietrza. Do tego potrzeba sprężarki powietrza z drugim wałkiem odbioru mocy. Taki drugi wałek odbioru mocy nie może być dozbrajany. Do późniejszego montażu konieczna jest wymiana sprężarki powietrza. Możliwe jest przygotowanie do późniejszej zabudowy pomp w sprężarce powietrza. 16Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe MAN może dobudowywać fabrycznie różne pompy hydrauliczne na przednim końcu sprężarki powietrza. Informacji o programie sprzedażowym danego kraju udziela sprzedający MAN lub właściwa filia, rysunki są dostępne przez MAN (adres, patrz góra pod „Wydawca”). Tabela 03: Typ silnika D20 und D26 Dane techniczne pomp hydraulicznych do montażu na sprężarce powietrza w silniku D20/D26 Współczynnik prędkości obrotowej 1,194 Pompa hydrauliczna Objętość na obrót w cm Ciśnienie przy trybie ciągłym w barach 32 22,5 11 22,5 + 32 11 + 22,5 250 230 280 230 230 Pompa hydrauliczna Pompa hydrauliczna podwójna Na jednocylindrowej sprężarce powietrza może być odbierany następujący moment obrotowy: • Punkt odbioru mocy dół: maks. 180 Nm Informacja W silnikach 6-cylindrowych serii D38 nie można zabudowywać pomp hydraulicznych na sprężarce powietrza. Pompy hydrauliczne na sprężarce powietrza przy dostawie pojazdu nie są połączone z wałkiem odbioru mocy sprężarki powietrza. Dlatego należy najpierw włożyć znajdujące się wewnątrz pojazdu tarcze zabieraka. W ten sposób uniknie się pracy pompy na sucho i ewentualnego uszkodzenia. Opcjonalnie możliwa jest fabrycznie dostawa dwuobwodowej instalacji hydraulicznej (np. do trybu pługu śnieżnego i rozsiewacza). W pojazdach z MAN HydroDrive na dolnym wałku odbioru mocy domontowana jest pompa zasilająca do napędu hydrostatycznego. Dobudowa dodatkowej pompy hydraulicznej w tym przypadku nie jest możliwa. W pojazdach, które są wyposażone w Air Pressure Management (APM), czyli automatycznie wyłączaną sprężarkę powietrza - obecnie dobudowa przystawek odbioru mocy na sprężarce powietrza nie jest możliwa. Ewentualne zmiany są określone w systemach sprzedaży. MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 17 3.1.3 Napęd z wałka rozrządu, przystawka odbioru mocy po stronie kołs zamachowego (SSNA) Punkt odbioru napędu jest umieszczony na tylnym końcu silnika. Takie przystawki odbioru mocy nie są przełączalne. Producent nadwozia może jednak zamontować sprzęgło elektromagnetyczne w układzie wałów przegubowych. Odbiór mocy wałka rozrządu jest dostępny dla silników z oznaczeniem D28 (seria produkcyjna pojazdów F2000, E2000 i TGA do roku produkcyjnego 2003). SSNA jest dostępny do silników 6-cylindrowych z oznaczeniem D38 (seria produkcyjna pojazdów TGX), D20/D26 (seria produkcyjna pojazdów TGA, TGS/TGX) i D08 (seria produkcyjna pojazdów TGL i TGM). Dozbrojenie SSNA jest niemożliwe. Dla silników D38/D20/D26 dostępne jest przygotowanie do SSNA. Dane adaptery do podłączenia wału przegubowego lub do bezpośredniej dobudowy pompy mogą być w prosty sposób dozbrajane. W wariantach do bezpośredniej dobudowy pompy należy zwracać uwagę na poniższe: Przy dobudowie agregatów (np. pomp hydraulicznych) na SSNA nie wolno przekroczyć maksymalnego momentu masy. Przy obliczaniu momentu masy waga •pompy, •armatur, • węży i • danego oleju hydraulicznego musi zostać uwzględniona. Agregaty z wyższym momentem masy muszą być odpowiednio podparte. Informacje dotyczące podparcia zamontowanych na występującej po stronie koła zamachowego przystawce odbioru mocy pomp hydraulicznych są wymienione w rozdziale 3.1.4. Wskazówka dot. możliwych uszkodzeń Przed montażem pompy należy wystarczająco nasmarować połączenie wału/piasty smarem wysokotemperaturowym według normy zakładowej MAN 284 Li-H2. Nie wolno w żadnym wypadku stosować past zawierających metal (miedź, aluminium itp.). 18Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Wskazówka dot. ochrony środowiska Uwaga! Powierzchnia kołnierzowa do przyłącza pompy jest zabezpieczona woskiem konserwacyjnym. Przed zabudową pompy należy oczyścić tę powierzchnią dostępnymi w handlu, zawierającymi rozpuszczalnik środkami czyszczącymi (np. benzyną testową). Należy przestrzegać obowiązujących krajowych przepisów utylizacyjnych. Istnieje możliwość uzyskania norm zakładowych MAN przez http://ptd.mantruckandbus.com. Wymagana jest rejestracja. W wariantach z nasadką napędzaną należy zwracać uwagę na poniższe: Należy zwracać uwagę na dopuszczalny kąt ugięcia wału przegubowego 7° (patrz także punkt „Podłączenie wału przegubowego na przystawce odbioru mocy”) i na pracę bez uderzeń mechanicznych i drgań. W określonych przypadkach może być konieczna modyfikacja poszczególnych wsporników poprzecznych dla zapewnienia prowadzenia wałów przegubowych pod dopuszczalnym kątem. Firma MAN oferuje w tym zakresie własne rozwiązania. Jeśli te rozwiązania nie są wystarczające, przewidziane działania wymagają zatwierdzenia przez MAN (adres, patrz wyżej pod „Wydawca”). Fabrycznie dostępne są pasujące do danego SSNA elastyczne sprzęgi z kołnierzem podwójnym. Są one potrzebne przy napędzie agregatów z wysokim współczynnikiem uderzeniowym Mmax / Mmin ≥ 2 i rekomendowane ze względu na unikanie hałasu / rezonansu i przy ochronie przed przeciążeniem przy wszystkich pozostałych nadwoziach. Sprzęg z kołnierzem podwójnym należy zamontować między przystawką odbioru mocy a napędzanym agregatem (po stronie agregatu). Dane przystawki odbioru mocy SSNA w silniku D38 (patrz rysunek 08): Wariant do bezpośredniej dobudowy pompy według SAE-B (2 otwory) z 300 Nm maks. moment napędowy przy eksploatacji ciągłej • • • • • • • Przyłącze pompy, profil piasty zębatej ANSI B92.1, 15T, 16/32 DP Prędkość obrotowa = 1,42 x prędkość obrotowa silnika Kierunek obrotów, jak kierunek obrotów silnika, patrząc w kierunku jazdy, w lewo Prędkość obrotowa silnika ≥ 800 1/min przy obciążonym SSNA Podczas zwiększania prędkości obrotowej możliwe jest utrzymywanie przez pewien czas prędkości o wartościach < 800 1/min. Przy czym należy pamiętać o tym, aby wskutek drgań obrotowych nie doszło do przekroczenia maksymalnego dozwolonego momentu. Maksymalny nominalny moment obrotowy ≤ 300 Nm w trybie ciągłym Maksymalny kulminacyjny moment obrotowy ≤ 420 Nm dla trybu krótkotrwałego (tryb krótkotrwały jest definiowany z maks. 3 min. na godzinę roboczą). MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 19 Rysunek 08: SSNA w silniku D38 do bezpośredniej dobudowy pompy 121,5 ± 0,15 365 Ø 101,6 G8 146 69 T_327_000030_0001_G 1 1) Środek wału korbowego Wariant do bezpośredniej dobudowy pompy według DIN ISO 14 z 400 Nm maks. moment napędowy przy eksploatacji ciągłej • • • • • • • • Przyłącze pompy, profil piasty klinowej DIN ISO 14 –8x32x36 Prędkość obrotowa = 1,233 x prędkość obrotowa silnika Dopuszczalny moment masy maks. 30 Nm (pompa z armaturami, np. węże hydrauliczne, olej hydrauliczny itp.) Kierunek obrotów, jak kierunek obrotów silnika, patrząc w kierunku jazdy, w lewo Prędkość obrotowa silnika ≥ 800 1/min przy obciążonym SSNA Podczas zwiększania prędkości obrotowej możliwe jest utrzymywanie przez pewien czas prędkości o wartościach < 800 1/min. Przy czym należy pamiętać o tym, aby wskutek drgań obrotowych nie doszło do przekroczenia maksymalnego dozwolonego momentu. Maksymalny nominalny moment obrotowy ≤ 400 Nm w trybie ciągłym Maksymalny kulminacyjny moment obrotowy ≤ 570 Nm dla trybu krótkotrwałego (tryb krótkotrwały jest definiowany z maks. 3 min. na godzinę roboczą). Rysunek 09: SSNA w silniku D38 do bezpośredniej dobudowy pompy (DIN ISO 14) 80 (40.7) B (153) 80 A B 365 A 69 T_327_000041_0001_G 1) Środek wału korbowego 1 20Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Dane przystawki odbioru mocy odbiór mocy wałka rozrządu w silniku D28 (patrz rysunek 10): • • • • • • Kołnierz Ø 100 6 otworów 8 mm Prędkość obrotowa = 1,075 x prędkość obrotowa silnika Kierunek obrotów, jak kierunek obrotów silnika, patrząc w kierunku jazdy, w lewo Prędkość obrotowa silnika ≥ 800 1/min przy obciążonym odbiorze napędu wałka rozrządu Maksymalny nominalny moment obrotowy ≤ 600 Nm w trybie ciągłym Maksymalny kulminacyjny moment obrotowy ≤ 720 Nm dla trybu krótkotrwałego (tryb krótkotrwały jest definiowany z maks. 3 min. na godzinę roboczą). Rysunek 10: Odbiór mocy wałka rozrządu w silniku D28 15 1 1) T_327_000006_0001_G Środek wału korbowego Dane przystawki odbioru mocy SSNA w silniku D20 i D26 (patrz rysunek 11): Wariant z 650 Nm maks. moment napędowy przy eksploatacji ciągłej • • • • • • • Kołnierz Ø 100 6 otworów 8 mm Prędkość obrotowa = 1,233 x prędkość obrotowa silnika Kierunek obrotów, jak kierunek obrotów silnika, patrząc w kierunku jazdy, w lewo Prędkość obrotowa silnika ≥ 800 1/min przy obciążonym SSNA Podczas zwiększania się prędkości obrotowej tymczasowo możliwe są też prędkości obrotowe < 800 1/min. Należy przy tym uważać, aby maksymalny dopuszczalny moment nie został przekroczony przez drgania obrotowe. Montaż po stronie agregatu oferowanego fabrycznie elastycznego sprzęgu kołnierzowego jest wymagany w zastosowaniach z współczynnikiem uderzeniowym > 2. Maksymalny nominalny moment obrotowy ≤ 650 Nm w trybie ciągłym Maksymalny kulminacyjny moment obrotowy ≤ 720 Nm dla trybu krótkotrwałego (tryb krótkotrwały jest definiowany z maks. 3 min. na godzinę roboczą). MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 21 Wariant z 870 Nm maks. moment napędowy przy eksploatacji ciągłej: • • • • • • • Kołnierz Ø 100 6 otworów 8 mm Prędkość obrotowa = 1,233 x prędkość obrotowa silnika Kierunek obrotów, jak kierunek obrotów silnika, patrząc w kierunku jazdy, w lewo Prędkość obrotowa silnika ≥ 800 1/min przy obciążonym SSNA Podczas zwiększania prędkości obrotowej możliwe jest utrzymywanie przez pewien czas prędkości o wartościach < 800 1/min. Przy czym należy pamiętać o tym, aby wskutek drgań obrotowych nie doszło do przekroczenia maksymalnego dozwolonego momentu. Montaż po stronie agregatu oferowanego fabrycznie elastycznego sprzęgu kołnierzowego jest wymagany. Maksymalny nominalny moment obrotowy ≤ 870 Nm w trybie ciągłym Maksymalny kulminacyjny moment obrotowy ≤ 950 Nm dla trybu krótkotrwałego (tryb krótkotrwały jest definiowany z maks. 3 min. na godzinę roboczą). Rysunek 11: SSNA w silniku D20 i D26 z nasadką napędzaną 336 60 78,7 1 1) T_327_000007_0001_G Środek wału korbowego Wariant do bezpośredniej dobudowy pompy według DIN ISO 14 z 400 Nm maks. moment napędowy przy eksploatacji ciągłej : • • • • • • • • Przyłącze pompy, profil piasty klinowej DIN ISO 14 –8x32x36 Prędkość obrotowa = 1,233 x prędkość obrotowa silnika Dopuszczalny moment masy maks. 30 Nm (pompa z armaturami, np. węże hydrauliczne, olej hydrauliczny itp.) Kierunek obrotów, jak kierunek obrotów silnika, patrząc w kierunku jazdy, w lewo Prędkość obrotowa silnika ≥ 800 1/min przy obciążonym SSNA Podczas zwiększania prędkości obrotowej możliwe jest utrzymywanie przez pewien czas prędkości o wartościach < 800 1/min. Przy czym należy pamiętać o tym, aby wskutek drgań obrotowych nie doszło do przekroczenia maksymalnego dozwolonego momentu. Maksymalny nominalny moment obrotowy ≤ 400 Nm w trybie ciągłym Maksymalny kulminacyjny moment obrotowy ≤ 570 Nm dla trybu krótkotrwałego (tryb krótkotrwały jest definiowany z maks. 3 min. na godzinę roboczą). 22Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Rysunek 12: SSNA w silniku D20 i D26 do bezpośredniej dobudowy pompy 80 336 80 121,5 60 T_327_000031_0001_G 1 1) Środek wału korbowego MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 23 Wariant do bezpośredniej dobudowy pompy według SAE-A (2 otwory) z 100 Nm maks. moment napędowy przy eksploatacji ciągłej: • Przyłącze pompy, profil piasty zębatej ANSI B92.1, 9T, 16/32 DP • Prędkość obrotowa = 1,233 x prędkość obrotowa silnika • Kierunek obrotów, jak kierunek obrotów silnika, patrząc w kierunku jazdy, w lewo • Prędkość obrotowa silnika ≥ 800 1/min przy obciążonym SSNA • Podczas zwiększania prędkości obrotowej tymczasowo możliwe są też prędkości obrotowe < 800 1/min., przy czym należy uważać, aby maksymalny dopuszczalny moment nie został przekroczony przez drgania obrotowe. • Maksymalny nominalny moment obrotowy ≤ 100 Nm w trybie ciągłym • Maksymalny kulminacyjny moment obrotowy ≤ 140 Nm dla trybu krótkotrwałego (tryb krótkotrwały jest definiowany z maks. 3 min. na godzinę roboczą). Rysunek 13: SSNA w silniku D20 i D26 do bezpośredniej dobudowy pompy (SAE-A) 106.4 ±0.15 336 Ø 82.6 15 ° G8 121.5 60 T_327_000032_0001_G 1 1) Środek wału korbowego 24Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Wariant do bezpośredniej dobudowy pompy według SAE-B (2 otwory) z 300 Nm maks. moment napędowy przy eksploatacji ciągłej: • • • • • • • Przyłącze pompy, profil piasty zębatej ANSI B92.1, 13T, 16/32 DP Prędkość obrotowa = 1,233 x prędkość obrotowa silnika Kierunek obrotów, jak kierunek obrotów silnika, patrząc w kierunku jazdy, w lewo Prędkość obrotowa silnika ≥ 800 1/min przy obciążonym SSNA Podczas zwiększania prędkości obrotowej możliwe jest utrzymywanie przez pewien czas prędkości o wartościach < 800 1/min. Przy czym należy pamiętać o tym, aby wskutek drgań obrotowych nie doszło do przekroczenia maksymalnego dozwolonego momentu. Maksymalny nominalny moment obrotowy ≤ 300 Nm w trybie ciągłym Maksymalny kulminacyjny moment obrotowy ≤ 420 Nm dla trybu krótkotrwałego (tryb krótkotrwały jest definiowany z maks. 3 min. na godzinę roboczą). Rysunek 14: SSNA w silniku D20 i D26 do bezpośredniej dobudowy pompy (SAE-B) 121,5 336 Ø 101,6 G8 146 ±0,15 60 T_327_000033_0001_G 1 1) Środek wału korbowego MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 25 Dane przystawki odbioru mocy SSNA w silniku D08 (patrz rysunek 15): SSNA jest możliwa w seriach produkcyjnych TGL/TGM tylko z kabiną kierowcy C lub kabiną podwójną. W pojazdach od normy spalin Euro6 SSNA jest dostępna niezależnie od kabiny kierowcy. Wariant do Euro 4: • • • • • Kołnierz Ø 100 6 otworów 8 mm Prędkość obrotowa = 1,195 x prędkość obrotowa silnika Kierunek obrotów, jak kierunek obrotów silnika, patrząc w kierunku jazdy, w lewo Maksymalny nominalny moment obrotowy ≤ 300 Nm w trybie ciągłym. Maksymalny kulminacyjny moment obrotowy ≤ 350 Nm dla trybu krótkotrwałego (tryb krótkotrwały jest definiowany z maks. 3 min. na godzinę roboczą). Wariant przy Euro 5: • • • • • • • Kołnierz Ø 100 6 otworów 8 mm Prędkość obrotowa = 1,219 x prędkość obrotowa silnika Kierunek obrotów, jak kierunek obrotów silnika, patrząc w kierunku jazdy, w lewo Prędkość obrotowa silnika ≥ 800 1/min przy obciążonym SSNA Podczas zwiększania prędkości obrotowej możliwe jest utrzymywanie przez pewien czas prędkości o wartościach < 800 1/min. Przy czym należy pamiętać o tym, aby wskutek drgań obrotowych nie doszło do przekroczenia maksymalnego dozwolonego momentu. Montaż po stronie agregatu oferowanego fabrycznie elastycznego sprzęgu kołnierzowego jest wymagany w zastosowaniach z współczynnikiem uderzeniowym > 2. Maksymalny nominalny moment obrotowy ≤ 600 Nm w trybie ciągłym Maksymalny kulminacyjny moment obrotowy ≤ 720 Nm dla trybu krótkotrwałego (tryb krótkotrwały jest definiowany z maks. 3 min. na godzinę roboczą). Rysunek 15: Dane przystawki odbioru mocy SSNA dla silnika 6-cylindrowego D08 Ø84 ±0.1 +0.15 0 328 60° Ø8,1 87.4 16 1 1) T_327_000024_0002_G Środek wału korbowego 26Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Warianty od Euro 6: Wariant z nasadką napędzaną (patrz rysunek 15) • • • • • • • Kołnierz Ø 100 6 otworów 8 mm Prędkość obrotowa = 1,219 x prędkość obrotowa silnika Kierunek obrotów, jak kierunek obrotów silnika, patrząc w kierunku jazdy, w lewo Prędkość obrotowa silnika ≥ 800 1/min przy obciążonym SSNA Podczas zwiększania prędkości obrotowej możliwe jest utrzymywanie przez pewien czas prędkości o wartościach < 800 1/min. Przy czym należy pamiętać o tym, aby wskutek drgań obrotowych nie doszło do przekroczenia maksymalnego dozwolonego momentu. Montaż po stronie agregatu oferowanego fabrycznie elastycznego sprzęgu kołnierzowego jest wymagany w zastosowaniach z współczynnikiem uderzeniowym > 2. Maksymalny nominalny moment obrotowy ≤ 600 Nm w trybie ciągłym Maksymalny kulminacyjny moment obrotowy ≤ 720 Nm dla trybu krótkotrwałego (tryb krótkotrwały jest definiowany z maks. 3 min. na godzinę roboczą). Wariant do bezpośredniej dobudowy pompy według SAE-B (2 otwory) z 320 Nm maks. moment napędowy przy eksploatacji ciągłej: • Przyłącze pompy, profil piasty zębatej ANSI B92.1 (do wyboru średnica piasty 7/8“ lub 1“) • Prędkość obrotowa = 1,219 x prędkość obrotowa silnika • Kierunek obrotów, jak kierunek obrotów silnika, patrząc w kierunku jazdy, w lewo • Prędkość obrotowa silnika ≥ 800 1/min przy obciążonym SSNA • Podczas zwiększania prędkości obrotowej tymczasowo możliwe są też prędkości obrotowe < 800 1/min., przy czym należy uważać, aby maksymalny dopuszczalny moment nie został przekroczony przez drgania obrotowe. • Maksymalne dopuszczalne przyspieszenie w punkcie ciężkości pompy 20 g • Maksymalny dopuszczalny moment wsporczy na elemencie pośrednim: 50 Nm • Maksymalny odstęp punktu ciężkości od kołnierza przyłączeniowego: 160mm • Maksymalny moment obrotowy ≤ 320 Nm w trybie ciągłym • Maksymalny kulminacyjny moment obrotowy ≤ 380 Nm dla trybu krótkotrwałego (tryb krótkotrwały jest definiowany z maks. 3 min. na godzinę roboczą). Rysunek 16: Wariant do bezpośredniego przyłącza pompy według SAE-B w silniku 6-cylindrowym D08 l max = 160mm 146 328 . . m 16 T_327_000034_0001_G 1 1) Środek wału korbowego MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 27 Rysunek 17: Zestawienie profilów piasty A Ø8 4 30 ° ISO A T_327_000035_0001_G Tabela 04: Profile piasty Wielkość nominalna Pitch (modul) P Kąt natarcia Liczba zębów Z 1“ 13/32 30° 15 7/8“ 16/32 30° 28Edycja 2015 Wersja 2.0 13 MAN Napędy dodatkowe 3.1.4 Podparcie pomp hydraulicznych na przystawce odbioru mocy po stronie koła zamachowego Podparcie bezpośrednio domontowanych na SSNA pomp hydraulicznych na przekładni jest dopuszczalne w niżej wymienionych warunkach i tylko w pojazdach serii TGS i TGX z silnikiem D20 lub D26.genannten Voraussetzungen und nur bei Fahrzeugen der Baureihen TGS und TGX mit D20 oder D26 Motor zulässig. Wskazówka dot. możliwych uszkodzeń Moment masy pompy hydraulicznej (z napełnieniem olejem, wężami i armaturami) nie może przekraczać z podparciem 50 Nm. Maksymalny dopuszczalny moment napędowy pozostaje niezmieniony przy 400 Nm dla trybu ciągłego (570 Nm dla trybu krótkotrwałego; maksymalnie 3 minuty na godzinę roboczą). Wskazówki: • Wolno stosować tylko zatwierdzone punkty mocowania do montażu podparcia. • Wykonanie konstrukcyjne podparcia pozostaje po stronie producenta nadwozia. • Podparcie musi następować obustronnie. Jeden uchwyt, który podpiera pompę np. tylko po lewej stronie, jest niedopuszczalny. • Należy zapewnić, że poprzez podparcie nie wystąpi kolizja z innymi, częściowo ruchomymi częściami pojazdu. • Pompa musi być dokładnie wypoziomowana przez podparcie. Należy zapewnić dobudowę bez naprężeń. Osiowe przykładanie sił do przystawki odbioru mocy jest niedozwolone. • Długość śrub i gwintu do mocowania podparcia na przekładni należy wybierać w taki sposób, aby nie wystąpiło uszkodzenie przekładni. Otwory gwintowane na przekładni zmianowej stopniowej (ZF 16S Ecosplit) Otwory gwintowane na obudowie sprzęgła (preferowane zastosowanie) Wymagania stawiane złączu śrubowemu Żądanie Głębokość wkręcania Moment dokręcający Gwinty (poz.1) Wartość maks. 34 mm maks. 240 Nm M16 x 1,5 1 1 • Należy stosować śruby o wystarczającej wytrzymałości 1 1 MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 29 Otwory gwintowane na przekładni zmianowej stopniowej (ZF 16S Ecosplit) Otwory gwintowane na obudowie przekładni (do wyboru) Wymagania stawiane złączu śrubowemu Żądanie Głębokość wkręcania Gwinty (poz.1-3) • Wartość 1 2 patrz rysunek patrz rysunek (1) M8, 18 mm (2) M8, 22 mm (3) M12, 22 mm Należy stosować śruby o wystarczającej wytrzymałości 3 Otwory gwintowane w zautomatyzowanej przekładni TipMatic (ZF 12AS AS Tronic) Otwory gwintowane na obudowie sprzęgła (w kierunku jazdy w prawo) Wymagania stawiane złączu śrubowemu Żądanie Głębokość wkręcania Moment dokręcający Gwinty (poz.1) • Wartość 1 maks. 34 mm maks. 240 Nm M16 x 1,5 Należy stosować śruby o wystarczającej wytrzymałości 30Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Otwory gwintowane w zautomatyzowanej przekładni TipMatic (ZF 12AS AS Tronic) Otwory gwintowane na obudowie sprzęgła (w kierunku jazdy w lewo) Wymagania stawiane złączu śrubowemu Żądanie Głębokość wkręcania Moment dokręcający Gwinty (poz.1) • Wartość 1 maks. 34 mm maks. 240 Nm M16 x 1,5 Należy stosować śruby o wystarczającej wytrzymałości Otwory gwintowane w zautomatyzowanej przekładni TipMatic (ZF 12AS AS Tronic) Połączenie śrubowe na obudowie sprzęgła (do wyboru) Wymagania stawiane złączu śrubowemu Żądanie Wartość Gwinty (poz.1) M10 Moment dokręcający • • • • 1 50 Nm Śruby muszą być dłuższe o grubość materiału uchwytu niż śruby seryjne. Jakość śrub, jak śrub seryjnych Uchwyt może spoczywać tylko na powierzchni przylegania śruby. Należy skontrolować przekładnię pod względem szczelności olejowej na złączu śrubowym. MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 31 3.1.5 Przystawka odbioru mocy w przekładni rozdzielczej Przy dwubiegowym wykonaniu przekładni rozdzielczej (każdorazowo z przełączanym przełożeniem terenowym) dodatkowo do punktów odbioru mocy dla osi przedniej i tylnej można zamontować kołnierz dla przystawki odbioru mocy. Przekładnia rozdzielcza, w której możliwa jest przystawka odbioru mocy, patrz tabel 05+06. Punkt odbioru mocy położony jest z tyłu przekładni rozdzielczej (patrz rysunek 18+19). Niezależnie od przełączania przekładni i dodatkowego przełożenia terenowego w przekładni rozdzielczej można przełączać przystawkę odbioru mocy. Przystawka odbioru mocy na przekładni rozdzielczej może być stosowana także w stojącym pojeździe. W tym celu trzeba wrzucić bieg i wybrać położenie neutralne na przekładni rozdzielczej. Jednak w pojazdach z przekładnią ZF TipMatic obecnie zastosowanie przystawki odbioru mocy na przekładni rozdzielczej w stojącym pojeździe jest niemożliwe. Eksploatacja przystawki odbioru mocy na przekładni rozdzielczej na biegu wstecznym przy stojącym pojeździe jest niedozwolona. Pompa olejowa przekładni rozdzielczej tłoczy olej tylko przy eksploatacji na biegach do przodu. Wskazówka dot. możliwych uszkodzeń Przy eksploatacji przystawki odbioru mocy na biegu wstecznym zasilanie olejowe nie jest zapewnione, co prowadzi do uszkodzeń przekładni rozdzielczej. Aktualnie przy wyborze przystawki odbioru mocy na przekładni rozdzielczej automatycznie montuje się zewnętrzny pakiet chłodzenia do chłodzenia oleju przekładniowego. Niezależnie od zastosowania obowiązuje: • Przystawka odbioru mocy obraca się tylko wówczas, kiedy bieg jest wrzucony. • Kierunek obrotów przystawki odbioru mocy na biegu do przodu, to w lewo (przeciwnie do ruchu wskazówek zegara). Tabela 05: Przystawka odbioru mocy na przekładni rozdzielczej do nieprodukowanych już serii, dane techniczne Przekładnia rozdzielcza Seria produkcyjna Rysunek montażowy Przekładnia rozdzielcza G1000-2 L2000, M2000L/M 81.37000.8132 1,061 1,607 81.37000.8118 81.37000.8170 1,007 1,652 0,981 1,583 G1700-2 G173 G2500-2 G253 F2000, E2000 / TGA F2000, E2000 / TGA 81.37000.8124 81.37000.8170 Przełożenie Przełożenie Droga Teren Współczynnik prędkości obrotowej Przystawka odbioru mocy 1,0 32Edycja 2015 Wersja 2.0 Dopuszczalny moment obrotowy Przystawka odbioru mocy [Nm] Kołnierz Ø [mm] ≤ 8000 Uzębienie przestawne Ø 155 4 otwory M12x1, 5x45 MAN Napędy dodatkowe Rysunek 18: Przystawka odbioru mocy na przekładni rozdzielczej 1 2 4 5 3 6 7 9 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) T_327_000008_0001_G 8 Przełącznik wskazań przystawki odbioru mocy (przystawka odbioru mocy przełączana, styk zamknięty) (styk zwierny) Przyłącze sprężonego powietrza IV M12x1.5/16 głębokie Pompa kierownicza Przełącznik wskazań położenie neutralne (w położeniu neutralnym styk zamknięty) (styk zwierny) Przełącznik wskazań bieg terenowy (na biegu terenowym styk otwarty) (styk rozwierny) Przystawka odbioru mocy Przyłącze tacho, połączenie układu Spust oleju SW 22 Wlewanie oleju i poziom oleju SW 22 Tabela 06: Przystawka odbioru mocy na przekładni rozdzielczej do aktualnych serii, dane techniczne Przekładnia rozdzielcza Seria produkcyjna Rysunek montażowy Przekładnia rozdzielcza G173 TGS 81.37000.8163 1,007 1,652 G253 TGS 81.37000.8168 0,981 1,583 MAN Napędy dodatkowe Przełożenie Przełożenie Droga Teren Edycja 2015 Wersja 2.0 Współczynnik prędkości obrotowej Przystawka odbioru mocy 1,0 Dopuszczalny moment obrotowy Przystawka odbioru mocy [Nm] ≤ 8000 Kołnierz Ø [mm] Uzębienie przestawne Ø 155 4 otwory M12x1, 5x45 33 Rysunek 19: Przystawka odbioru mocy na przekładni rozdzielczeje 1 3 1) 2) 3) 4) 2 4 Wejście Przystawka odbioru mocy Odbiór napędu do osi przedniej Odbiór napędu do osi tylnej T_327_000009_0001_G Przystawka odbioru mocy MAN na przekładni rozdzielczej jest: • • zależna od przekładni zależna od drogi 1. Zastosowanie zależne od przekładni: Jeśli przystawka odbioru mocy jest potrzebna na przekładni rozdzielczej w stojącym pojeździe, należy przestawić układ przekładni rozdzielczej w położenie neutralne. Stosunek przełożenia przy stojącym pojeździe jest przedstawiany przez wrzucenie dowolnego biegu w przekładni zmiany biegów. Tym samym przełożenie przystawki odbioru mocy w stojącym pojeździe odpowiada przełożeniu biegu przekładni rozdzielczej. 2. Zastosowanie zależne od drogi: Urządzenia dobudowywane, które potrzebują w zależności od pokonanego odcinka drogi określonej liczby obrotów, są napędzane przez zależną od drogi przystawkę odbioru mocy. Ponieważ z przekładnią rozdzielczą przedstawiane są zarówno grupy biegów drogowych, jak i terenowych, tym samym można wybierać dwa różne przełożenia z zależną od drogi przystawką odbioru mocy. Zależna od drogi eksploatacja przystawki odbioru mocy zależy od: • • • przełożenia przekładni rozdzielczej (wybrany bieg drogowy lub terenowy). przełożenia osi napędowej. wielkości opon. Wymiar przełożenia to dane liczby obrotów przystawki odbioru mocy na metr pokonanej drogi lub jako odwrotność pokonany odcinek drogi w metrach na obrót przystawki odbioru mocy. Przekładnia rozdzielcza lub prędkość obrotowa silnika nie pozostają przy zastosowaniu zależnym od drogi w związku przyczynowym z przełożeniem przystawki odbioru mocy. 34Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe 3.2 Przystawka odbioru mocy na przekładni 3.2.1 Rozróżnienie Przystawki odbioru mocy rozróżnia się według: • czasu eksploatacji - eksploatacja krótka < 30 min - eksploatacja krótka < 60 min - eksploatacja ciągła >= 60 min. • Zależność przepływu paliwa - Przystawka odbioru mocy zależna od sprzęgła - Przystawka odbioru mocy zależna od silnika 3.2.2 Zależne od przekładni przystawki odbioru mocy Poprzez wał główny (także wał przekładni kierowniczej) przy pracującym silniku i wciśniętym sprzęgle napędzana jest już para kół przekładni. Przez to porusza się wał pośredni. Kiedy sprzęgło zostanie naciśnięte, ze względu na wewnętrzne opory przekładni wał pośredni zatrzyma się. W tym stanie roboczym możliwe jest dołączenie przystawki odbioru mocy. Jeśli pojazd jest dostarczany fabrycznie z dwiema, zależnymi od sprzęgła przystawkami odbioru mocy, górny punkt odbioru mocy jest przyporządkowany przystawce odbioru mocy 1. Przystawka odbioru mocy 2 jest zajęta przez dolny punkt odbioru mocy. Rysunek 20: Obłożenie punktów odbioru mocy 1 2 T_327_000042_0001_G 1) 2) Przystawka odbioru mocy I Przystawka odbioru mocy II → → MAN Napędy dodatkowe zawsze GÓRA zawsze DÓŁ Edycja 2015 Wersja 2.0 35 Stosunek przełożenia między silnikiem i przekładnią jest określany przez przełożenie pary kół „Wał główny do wału pośredniego”. Jeśli takie same przystawki odbioru mocy są zamontowane przy różnych przekładniach, ze względu na różne przełożenia podstawowe przekładni mają one różne współczynniki prędkości obrotowej (f). Domontowane na końcu przekładni zależne od sprzęgła przystawki odbioru mocy mogą być dozbrajane – o ile występuje odpowiednie przygotowanie elektryczne. Bez przygotowania elektrycznego nakład na późniejsze okablowanie jest znacznie wyższy. Dokładniejszych informacji dotyczących nakładu i kosztów udziela warsztat serwisowy MAN. W razie pytań dotyczących projektowania przystawki odbioru mocy można zwracać się do MAN (adres, patrz powyżej pod „Wydawca”). Rysunek 21: Przykład: Schemat przekładni zależna od sprzęgła przystawka odbioru mocy ZFb 1 5 4 2 3 T_327_000010_0001_G 1)Silnik 2) Przekładnia 3) Napęd pojazdu 4)Pompa 5) Przystawka odbioru mocy NH/1 36Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Przełączanie: Obsługa przystawki odbioru mocy następuje pneumatycznie poprzez zawór przełączający i zasilany jednostronnie siłownik pneumatyczny, który jest zintegrowany w obudowie przystawki odbioru mocy. Rysunek 22: Przełączanie, przystawka odbioru mocy ZF I O I 1 O 6 1 5 2 7 3 4 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) T_327_000011_0001_G Czujnik „I/O“ Przyłącze sprężonego powietrza Przystawka odbioru mocy przekładni Zbiornik sprężonego powietrza Zawór przełączający WYŁ - położenie powrotne poprzez siłę sprężynową WŁ - aktywacja przez sprężone powietrze Praca: Eksploatacja przystawek odbioru mocy jest możliwa w stojącym (sprzęgło jazdy zamknięte) i jadącym pojeździe. Włączanie i wyłączanie muszą następować w stojącym pojeździe. Jeśli zależne od sprzęgła przystawki odbioru mocy są eksploatowane podczas jazdy, nie można przeprowadzać procesu przełączania biegów. MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 37 W przekładni TipMatic przy włączonej przystawce odbioru mocy dostępne są biegi wymienione w poniższej tabeli. Biegi te można przełączać tylko w zatrzymanym pojeździe. Przełączanie podczas jazdy jest niemożliwe. Tabela 07: Dostępne biegi w przekładniach TipMatic i TraXon i z aktywną przystawką odbioru mocyb Typ przekładni Do przodu Do przekładni OD (Overdrive) 2, 4 Do przekładni DD (DirectDrive) Kierunek jazdy 1, 3, 5 Do tyłu 1 2 W przekładniach TraXon OD występuje możliwość opcjonalnego zamówienia przystawki odbioru mocy NH/4c przez kod sprzedażowy w wariancie specjalnie do eksploatacji wywrotki. Przy tym - jeśli przełącza się przełącznikiem zakresu jazdy na tryb ręczny i wrzuca się bieg ruszania - aktywowany jest wolny współczynnik prędkości obrotowej. Przez to można wybierać pierwszy bieg do ruszania, co ułatwia na przykład pokonywanie żwiru. Tabela 08: Dostępne biegi w przekładniach TraXon i dla aktywnej przystawki odbioru mocy NH/4 z opcją wywrotki Typ przekładni Opcja wywrotki dla przekładni TraXon OD (Overdrive) Do przodu Kierunek jazdy 1, 3, 5 Do tyłu 1 Należy przestrzegać następujących zasad bezpieczeństwa: • • • Przystawkę odbioru mocy wolno włączać lub wyłączać tylko przy otwartym sprzęgle (przekładnia zmianowa stopniowa) lub przy przełączniku DNR w położeniu neutralnym (przekładnia TipMatic)! Rozłączanie musi następować przy prędkości obrotowej biegu jałowego silnika. Przystawkę odbioru mocy włączać dopiero wówczas, kiedy wał pośredni jest nieruchomy. Niezatrzymany wał pośredni prowadzi do odgłosów grzechotania przy włączaniu przystawki odbioru mocy. W zależności od stanu eksploatacji czas wybiegu jest różny i przy przekładniach zmianowych stopniowych może zostać skrócony przez krótką asynchronizację, korzystnie 1 biegu. W przekładniach TipMatic ze względów systemowych może trwać kilka sekund, aż przystawka odbioru mocy zostanie aktywowana po wezwaniu. Uwaga: W stojącym pojeździe spada ciśnienie powietrza w instalacji. Przez to sprzęgło kłowe jest wyciskane przez zamontowane w cylindrze przełączającym sprężyny naciskowe. Kiedy ciśnienie powietrza po uruchomieniu silnika ponownie wzrośnie, ponownie nastąpi samoczynne wciśnięcie. Przy pracującym silniku powoduje to uszkodzenie zazębienia układu przełączania, a przez to przedwczesną awarię przystawki odbioru mocy. Dlatego przy dłuższym unieruchomieniu pojazdu (np. na noc) należy wyłączyć przystawkę odbioru mocy. 38Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Oznaczenie przystawki odbioru mocy: Ostatnie miejsce oznaczenia przystawki odbioru mocy, czyli litera „b” lub „c” oznacza rodzaj napędu. Rozróżnia się: • Wersja „b” Wersja podstawowa dla napędu wału przegubowego, kołnierz według DIN ISO 7646. • Wersja „c” Najprostszy i najbardziej popularny sposób bezpośredniej zabudowy pomp. Przyłącz pompy następuje według ISO 7653 lub BNA NF, R17-102 (np. pompa osiowa wielotłoczkowa Meiller). Wersja „c” może być przebudowywana w zależności od rodzaju przystawki odbioru mocy na wersję „b” i na odwrót. Informacje dotyczące wykonalności i nakładu są dostępne po stronie MAN (adres, patrz powyżej pod „Wydawca”). Rysunek 23: Przystawka odbioru mocy, warianty przyłączy 017517 023827 a 023827 b 017518 T_327_000012_0001_G Przy zabudowie bezpośredniej pomp, wersja „c”, firma nadbudowująca musi zadbać o to, aby maksymalny dopuszczalny moment masy bezpośrednio domontowanej pompy z elementami dodatkowymi (np. węże hydrauliczne, olej hydrauliczny itp.) nie był przekroczony: Momenty masy, patrz rozdział 3.2.8 „Przystawki odbioru mocy w przekładni ZF” lub 3.2.9 „Przystawki odbioru mocy w przekładni EATON”. Uszczelnienie między pompą a przystawką odbioru mocy należy wykonywać dwoma promieniowymi pierścieniami uszczelniającymi wału (D1 + D2) i odpowietrzeniem (E1) między promieniowymi pierścieniami uszczelniającymi wału (patrz rysunek 24). Pierścień uszczelniający (D1) po stronie przystawki odbioru mocy musi uszczelniać przekładnię z użyciem oleju zatwierdzonego przez MAN / ZF. Pierścień uszczelniający (D2) po stronie pompy musi uszczelniać pompę olejem hydraulicznym. Działanie otworu odpowietrzającego musi być każdorazowo zapewnione (bez dodatkowego lakierowania, zamykania, zabrudzeń). MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 39 Wskazówka dot. możliwych uszkodzeń Pierścienie uszczelniające muszą mieć odporność temperaturową do 120 °C. Wraz z odpowietrzeniem należy zapewnić, że olej przekładniowy nie jest zasysany i olej hydrauliczny nie może dostać się do przekładni. Wskazówka dot. ochrony środowiska W razie wycieku oleju na (E1) należy niezwłocznie skontrolować cały system. Rysunek 24: Uszczelnienie między pompą i przystawką odbioru mocy D2 D1 E1 T_327_000013_0001_G D1 = pierścień uszczelniający po stronie przystawki odbioru mocy D2 = pierścień uszczelniający po stronie pompy E1 = otwór odpowietrzający Rysunek 25: Maksymalny moment masy pomp przy zabudowie bezpośredniej 1 a [m] 1) Punkt ciężkości Wzór 03: FG [N] T_327_000014_0001_G Maksymalny moment masy na przystawce odbioru mocy MG = a · FG Oznaczają one: MG = a = FG = Maksymalny moment masy przy zabudowie bezpośredniej pompy w [Nm] Odstęp punktu ciężkości pompy od powierzchni kołnierza pompy w [m] Waga pompy wraz ze wszystkimi zamontowanymi na pompie armaturami (np. węże hydrauliczne, olej hydrauliczny itp.) w [N] 40Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe 3.2.3 Przystawki odbioru mocy zależne od silnika Zależne od silnika są przystawki odbioru mocy z oznaczeniem typu „NMV”. Takie przystawki odbioru mocy są bezpośrednio połączone z wałem korbowym silnika, patrz rysunek 26. Są one przeznaczone do eksploatacji ciągłej i do wysokiej mocy. Przełączanie następuje przez zamontowane, obsługiwane hydraulicznie sprzęgło lamelowe. Przez to można włączać i wyłączać punkt odbioru mocy NmV pod obciążeniem. Silne obciążenie uderzeniowe może prowadzić do szkód sprzęgła lamelowego NMV i sprzęgła jazdy, do zniszczenia przystawki odbioru mocy! Eksploatacja NMV jest wprawdzie zasadniczo niezależna od sprzęgła jazdy, ale poprzez układ przenoszenia napędu uderzenia oddziałują wstecznie na zamknięte sprzęgło jazdy. Przez to również mogą występować szkody. Jeśli nadwozie będzie eksploatowane przez ponad 10% całkowitego czasu eksploatacji w zatrzymaniu (przekładnia w położeniu neutralnym), mogą wystąpić szkody w jednostce wstępnej amortyzacji sprzęgła jazdy. Dotyczy to wyłącznie pojazdów, w których nadwozie jest napędzane przez NMV, np. koparka pneumatyczna, pompa do betonu, rębak do drewna. Jeśli wystąpią takie szkody, występuje możliwość montażu tarczy zabierakowej sprzęgła bez jednostki wstępnej amortyzacji. Taka tarcza zabierakowa sprzęgła bez jednostki wstępnej amortyzacji jest dostępna w nowych pojazdach jako wyposażenie specjalne. Informacji na ten temat udziela MAN (adres, patrz wyżej pod „Wydawca”). Podane moment napędowe są wartościami orientacyjnymi dla stopnia nierównomierności 1, tzn. dla pracy bez uderzeń i drgań. Przy krytycznych zastosowaniach (np. w rębakach do drewna) konieczne jest uzyskanie zezwolenia od MAN (adres, patrz powyżej pod „Wydawca”). Jeśli występuje ryzyko przeciążenia przystawki odbioru mocy przez zbyt wysoki pobór mocy, można ograniczyć moment obrotowy silnika poprzez parametryzację. Poprzez występujący moment wleczenia sprzęgła lamelowego nasadka napędzana NMV obraca się także w stanie wyłączonym. Ten moment resztkowy wynosi przy prędkości obrotowej silnika 1300 1/min i temperaturze roboczej 40°C ok. 10 Nm. Zatrzymanie jest zapewnione dopiero wówczas, kiedy moment przeciwny napędzanego agregatu wynosi > 10 Nm. Należy to uwzględnić zwłaszcza przy napędzie agregatów z lekkim biegiem (np. pomp wirowych straży pożarnej). Aktualnie przy wyborze NMV automatycznie montowany jest wymiennik ciepła, który chłodzi olej przekładniowy wodą chłodzącą silnik. Do zastosowania w trudnych warunkach i do utrzymującego się wysokiego spadku mocy dostępna jest zewnętrzna instalacja chłodząca z oddzielnym wymiennikiem ciepła dla oleju przekładniowego. Rysunek 26: Przystawki odbioru mocy ZF, schemat przekładni NMV 1 4 3 2 T_327_000015_0001_G 1)Silnik 2) Sprzęgło 3) Przekładnia 4) Nasadka napędzana NMV221 MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 41 • • • NMV można eksploatować w stojącym i jadącym pojeździe. Kiedy silnik pracuje, NMV jest gotowa do eksploatacji, ale może być obciążana dopiero od 800 1/min, Przeniesienie napędu do przystawki odbioru mocy jest całkowicie niezależne od sprzęgła jazdy. Występują dwa podstawowe typy informacji: NMV130E w przekładni ZF-Ecomid 16S109 (seria pojazdów M2000L/M) i NMV221 w przekładniach ZF-Ecosplit ≥ 16S…. Obydwa są alternatywnie dostępne w różnych przełożeniach: NMV130E: Współczynnik prędkości obrotowej f Współczynnik prędkości obrotowej f = = 1,03 • nmot, przy tym 1400 Nm maks. moment obrotowy 1,47 • nmot, przy tym 1400 Nm maks. moment obrotowy = = 0,98 • nmot, przy tym 2000 Nm maks. moment obrotowy 1,55 • nmot, przy tym 1300 Nm maks. moment obrotowy. NMV221: Współczynnik prędkości obrotowej f Współczynnik prędkości obrotowej f Wskazówka dot. możliwych uszkodzeń Minimalna prędkość obrotowa podczas pracy: W pozostającej pod obciążeniem przystawce odbioru mocy prędkość obrotowa silnika poniżej 800 1/min. jest niedozwolona. W przypadku zbyt niskiego ciśnienia oleju sprzęgło może się ślizgać i ulec uszkodzeniu przez powstające gorąco. Robocza prędkość obrotowa 800 1/min. do 1200 1/min. wymaga masy obrotowej agregatu (moment bezwładności masy) w przystawce odbioru mocy > 0,4 Kgm2. Jeśli producent nadwozia nie zna masy obrotowej agregatu / momentu bezwładności masy swojego agregatu, należy wybrać na przystawce odbioru mocy roboczą prędkość obrotową > 1200 1/min., aby przekraczała ona rezonansową prędkość obrotową. Ideałem jest eksploatacja w zakresie lub powyżej granicy rozłączania, patrz rysunek 27. 42Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe Rysunek 27: Przystawka odbioru mocy ZF NMV 221, wpływ masy obrotowej agregatu na prędkość obrotową rezonansową Każdorazowo należy unikać zakresu rezonansowego! 1600 1400 N = 0,98 x Nmot liczba obrotów [ 1/min ] 1200 1000 800 600 400 zakres rezonansowy 200 0 J > 0,3 kgm2, standardowe zastosowanie 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 1.2 1.4 1.6 1.8 1.6 1.8 moment bezwładności urządzenia [ kgm ] 2 1600 1400 N = 1,55 x Nmot liczba obrotów [ 1/min ] 1200 1000 800 600 400 zakres rezonansowy 200 0 J > 0,3 kgm2, standardowe zastosowanie 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 1.2 1.4 moment bezwładności urządzenia [ kgm ] 2 granica rozłączania zakres rezonansowy T_327_000016_0001_G MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 43 Przystawka odbioru mocy ZF NMV, prędkość obrotowa włączania przez moment bezwładności masy na nasadce napędzanej NMV 130E Maksymalny dopuszczalny moment włączenia przystawki ok. 28000 Nm Maksymalna prędkość obrotowa włączania przy maksymalnie 3 włączeniach/min dopuszczalne obroty silnika [ min-1 ] max. 1800 1200 1600 1400 nAb = 1,03 1000 800 nAb = 1,45 0 2 4 6 moment bezwładności na kołnierzu odbioru napędu nAb = 0,98 1200 1000 600 NMV 221 Maksymalny dopuszczalny moment włączenia przystawki ok. 60000 Nm Maksymalna prędkość obrotowa włączania przy maksymalnie 3 włączeniach/min 1800 1600 1400 max. 2000 dopuszczalne obroty silnika [ min-1 ] Rysunek 28: 8 10 max J [kgm2] 800 nAb = 1,55 600 0 2 4 6 moment bezwładności na kołnierzu odbioru napędu 8 10 12 14 J [kgm2] T_327_000017_0001_G 3.2.4 Przystawki odbioru mocy na przekładni z WSK Stosowanie przekładni hydrokinetycznej ze sprzęgłem ciernym (WSK) umożliwia niegwałtowny rozruch i prowadzone z dokładnością co do centymetra manewrowanie także przy wysokim ciężarze całkowitym niemal bez zużycia. Przekładnia hydrodynamiczna umożliwia prosty rozruch przy wysokim obciążeniu. Sprzęgło z obejściem przekładni tworzy po rozruchu bezpośrednie połączenie mechaniczne między stroną napędu i odbioru napędu i w ten sposób zwiększa stopień skuteczności w układzie przenoszenia napędu. Sytuacja montażowa przystawek odbioru mocy na końcu przekładni nie jest zmieniana przez zastosowanie WSK. Jednak położenie montażowe ze względu na szerszą formę konstrukcyjną WSK przesuwa się do tyłu w kierunku końca ramy. Zależne od sprzęgła przystawki odbioru mocy w przekładniach z WSK zachowują się inaczej pod względem funkcji, stopnia skuteczności i eksploatacji niż bez WSK. Do ok. 1000 1/min. przekładnik jest „otwarty”, tzn. nie występuje połączenie mechaniczne między stroną napędu i odbioru napędu. Jeśli na przekładni z WSK montuje się zależną od sprzęgła przystawkę odbioru mocy, należy uwzględnić, że poprzez eksploatację w zakresie przekładnika nie zawsze występuje stały stosunek przełożenia. Ze względu na działanie przekładni hydrodynamicznej mimo stałej prędkości obrotowej silnika odbierana prędkość obrotowa przystawki odbioru mocy może podlegać większym wahaniom ze względu na poślizg przekładnika. Prędkość obrotowa przystawki odbioru mocy może wynieść teoretycznie nawet zero. Dotyczy to przypadku, kiedy ze względu na skrajne obciążenie przystawki odbioru mocy poślizg przekładnika jest tak duży, że przenoszenie mocy nie jest możliwe. Przy pracy stacjonarnej przystawki odbioru mocy można uniknąć tego efektu przez montaż tak zwanego układu obejściowego. Wówczas po włączeniu przystawki odbioru mocy sprzęgło bocznikowe jest automatycznie zamykane. Tym samym występuje połączenie mechaniczne silnika z przystawką odbioru mocy i stały stosunek przełożenia. Przełączanie bocznikujące jest oferowane tylko w połączeniu z blokowaniem przekładni, które uniemożliwia omyłkowe wrzucenie biegu przy włączonej przystawce odbioru mocy. Przy pracy niestacjonarnej przystawki odbioru mocy należy uwzględnić poślizg przekładnika i powstające z tego wahania prędkości obrotowej i momentu napędowego. 44Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe 3.2.5 Przystawka odbioru mocy w przekładni automatycznej ZF HP Automatyczne przekładnie hydrokinetyczne ze sprzęgłem ciernym ZF HP 500, ZF HP 590 i ZF HP 600 mogą być dostarczane z 2 przystawkami odbioru mocy zależnymi od prędkości obrotowej silnika. Warianty przystawki odbioru mocy D01, D02 i D05 można zabudowywać zarówno po lewej, jak i po prawej stronie głównego kołnierza odbioru napędu. Wariant D05 z napędem czołowym można dobudować dodatkowo, ze skrętem z kątem nastawy alfa 60°, 120° i 300°. Kierunek obrotu zależy od miejsca zabudowy (lewa lub prawa strona od głównego wału przekładni). Należy przy tym uwzględnić, że zamontowane po lewej stronie od kołnierza głównego odbioru napędu (położenie godziny 11) przystawki odbioru mocy D01 i D02 obracają się w prawą stronę, a zamontowane po prawo od kołnierza głównego odbioru napędu (położenie godziny 1) przystawki odbioru mocy D01 i D02 obracają się w lewą stronę. Rysunek 29: Położenia zabudowy i kierunki obrotów przystawek odbioru mocy D01 i D02 A B T_327_000018_0001_G A B) Położenie „godzina 11” Położenie „godzina 1” Przystawka odbioru mocy D05 jest wyposażona w napęd czołowy. Przez to zamocowana po lewej stronie od głównego kołnierza odbioru napędu przystawka odbioru mocy obraca się w lewą stronę, a zamocowana po prawej stronie od głównego kołnierza odbioru napędu przystawka odbioru mocy obraca się w prawą stronę. Rysunek 30: Przystawka odbioru napędu D05 z napędem czołowym T_327_000019_0001_G MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 45 Dlatego określa się położenie zabudowy wspólnie z oznaczeniem przystawki odbioru napędu, przykład „D02c lewa strona” dla strony lewej od wału głównego. Informacja Uwaga! Dotyczy to pozycji zabudowy na przekładni, a nie kierunku obrotów. Przystawki odbioru mocy na przekładni HP mogą być przełączone w zakresie obciążenia i mogą być używane niezależnie od położenia przełączania. Przystawki odbioru mocy mogą być przełączane i eksploatowane podczas jazdy i w stanie zatrzymania. Przy dołączaniu przystawek odbioru mocy należy uwzględnić dopuszczalne prędkości obrotowe przełączania. Rysunek 31: Dopuszczalne prędkości obrotowe przełączania przy maks. 3 przełączaniach / min. dopuszczalne obroty silnikal n Mot [min -l] 1600 1400 1200 D01/02 nAb = 0,97 x nMot 1000 800 D05.4 nAb = 2,12 x nMot 600 0 1 D05.3 nAb = 1,43 x nMot 2 3 4 5 T_327_000020_0001_G Schwungmasse J [kg - m2] na kołnierzu odbioru Dla wszystkich zamontowanych fabrycznie przez MAN przekładniach HP możliwe jest doposażanie w przystawki odbioru mocy. 46Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe 3.2.6 Przystawki odbioru mocy i intarder Intarder ZF to zintegrowany w obudowie przekładni opóźniacz wtórny (hydrodynamiczny hamulec dodatkowy). Intarder jest dostępny dla przekładni 12AS... i 16S... i nie ogranicza zastosowania możliwych na końcu przekładni przystawek odbioru mocy. Rysunek 32: Przekładnia TipMatic z interderem (IT3 3 2 1 4 1) 2) 3) 4) T_327_000021_0001_G Urządzenie sterujące Intarderem 3 Intarder 3 Przekładnia TipMatic Wymiennik ciepła (ze stali szlachetnej) Niektóre montowane w połączeniu z interderem przystawki odbioru mocy wymagają zestawu adapterów lub są specjalnymi przystawkami odbioru mocy. Rysunek 33: Wariant przystawki odbioru mocy N221/10 z i bez intardera N221/10 (bez intardera) N221/10 (z intarderem) T_327_000022_0001_G MAN Napędy dodatkowe Edycja 2015 Wersja 2.0 47 3.2.7 Przystawki odbioru mocy w MAN HydroDrive Możliwe obecnie połączenia między MAN HydroDrive i przystawką odbioru mocy wynikają z aktualnych systemów sprzedażowych. Informacja Połączenie MAN HydroDrive i przystawki odbioru mocy na sprężarce powietrza jest niemożliwe, ponieważ punkt odbioru mocy na sprężarce powietrza jest zajęty przez pompę zasilającą do systemu HydroDrive. 3.2.8 Przystawki odbioru mocy na przekładni ZF (Dane techniczne i tabele) Dokumenty można pobrać ze strony www.manted.de. 3.2.9 Przystawka odbioru mocy w przekładni EATON (Dane techniczne i tabele) Dokumenty można pobrać ze strony www.manted.de. 48Edycja 2015 Wersja 2.0 MAN Napędy dodatkowe MAN Truck & Bus AG Technical Sales Support Application Engineering Dachauer Str. 667 D - 80995 München E-Mail: [email protected] MAN Truck & Bus AG –ein Unternehmen der MAN Gruppe Änderungen, bedingt durch den technischen Fortschritt, vorbehalten.