Decyzja zapadła. Rozwód. Przestajecie być parą, ale wciąż

WYCHOWANIE rozwód rodziców
dzień. Rodzic, który przestaje
mieszkać z dzieckiem, uczestniczy wtedy w zwyczajnych sytuacjach takich jak kąpiel, przewijanie, czytanie bajki przed snem.
Ma to jednak sens tylko wtedy,
gdy rodzice normalnie się do siebie odzywają, nie wykorzystują
sytuacji opieki nad dzieckiem do
wytykania sobie błędów.
INFORMUJCIE. Rodzice często mają duże obawy przed powiedzeniem o rozwodzie. Ile
szczegółów ujawnić? Czy zrobić
to wspólnie, czy osobno? Dobrze byłoby, gdyby wspólnie
przekazali dziecku tę wiadomość, ale często nie jest to możliwe. Wtedy lepiej, żeby zrobił
to ten rodzic, który ma bliższy
i częstszy kontakt z dzieckiem.
Jak to powiedzieć? Jak najprościej. „Nie mogliśmy się dogadać,
dużo się kłóciliśmy. Próbowaliśmy to zmienić, ale się nie udało,
więc zdecydowaliśmy, że się
rozstaniemy”. Dla dziecka nie jest
istotna informacja, „czyja to wina”. Przedszkolaki warto informować też o tym, jak teraz będzie wyglądało ich życie: „Ty
i Franek będziecie mieszkać ze
mną, z tatą będziecie spotykać
się w soboty u babci Ali”, „Mama
zamieszka w bloku obok, będzie-
Gdy rodzice się rozstają ,
dzieci odczuwają
przede wszystkim smutek.
Drogowskazy
na rozstajach
Tekst ALEKSANDRA KSOKOWSKA-ROBAK, KATARZYNA ZEH, psycholożki z poznańskiej pracowni HUMANI
woje ludzi decyduje
się rozstać lub jedno
decyduje się odejść.
Czasem w rozpaczy
i gniewie, czasem ze smutkiem,
czasem z ulgą, prawie zawsze
ze strachem, niekiedy z nadzieją.
Rozwód to zmiana. Tym trudniejsza, jeśli ludzie rozstają się
jako para, a pozostają związani
jako rodzice. Często zadają pytanie: „Co zrobić, żeby dziecko
D
60
DZIECKO STYCZEŃ 2013
tego nie odczuło?”. Odpowiadamy: „Nie da się. Ale można towarzyszyć dziecku w tym trudnym czasie, oddzielać realne
obawy od nierealnych lęków,
pomagać w zdobywaniu nowego gruntu pod nogami”.
To naturalne, że dziecko
w tej sytuacji jest zdezorientowane. Czasami prowokuje dorosłych do jasnych i mocnych
reakcji, bo wtedy ma szansę
wyraźnie zobaczyć, jakie jest ich
ostateczne stanowisko. Jest niegrzeczne w przedszkolu, zaczyna się moczyć w nocy, choruje.
Niekiedy dorośli mają wrażenie,
że nic do niego nie dociera.
Dziecko „wyłącza się” i izoluje,
bo nie wie, na co może liczyć.
Czasem uparcie „pilnuje” jednego z rodziców – każde rozstanie,
nawet oddalenie związane jest
z panicznym lękiem, samodziel-
ne zasypianie nie wchodzi w grę,
posiłki najchętniej jadłoby na kolanach mamy lub taty. Sprawdza
w ten sposób, w jakim stopniu
mama i tata są razem. Próbuje
połączyć rodziców, trzymając
ich ręce na spacerze, przyciąga
ich fizycznie do siebie.
Reklama
Rady dla rodziców
Rozstającym się rodzicom łatwiej będzie uzgodnić nowy system opieki nad dzieckiem, jeśli
uwzględnią kilka zasad.
OBOJE BĄDŹCIE Z MALUCHEM W CODZIENNOŚCI. Lepiej codziennie spotykać się
z dzieckiem na godzinę niż raz
w tygodniu na weekend lub cały
FOT. WAVEBREAKMEDIA/SHUTTERSTOCK.COM
Decyzja zapadła. Rozwód. Przestajecie być parą, ale wciąż
będziecie kochającymi rodzicami. I będzie wam zależało, żeby
wasze dzieci miały obecnych i aktywnych w ich życiu rodziców.
cie u niej spać we wtorki i soboty, będzie was codziennie odbierała z przedszkola”. Jeśli dziecko
nie chce rozmawiać, trzeba to
uszanować, poczekać, aż z czasem zacznie zadawać pytania.
ROZMAWIAJCIE O EMOCJACH. Nie mówcie za dużo,
a szczególnie nie mówcie źle
o drugim rodzicu, raczej skupcie
się na uczuciach dziecka. Gdy
dziecko pyta „dlaczego?”, mówi
o swoim zagubieniu, smutku,
złości, czasem poczuciu winy.
I o tym warto z nim rozmawiać.
W sytuacji straty – a taką jest
rozstanie rodziców – pojawia się
smutek. Okazuje się, że rodzicom najtrudniej jest znieść
u dziecka właśnie tę emocję.
Próby rozśmieszenia smutnego
przedszkolaka dają krótkotrwały
efekt. Lepiej dać dziecku możliwość „wysmucenia się” i towarzyszyć mu w tym.
ZACHOWAJCIE SPOKÓJ
W OBECNOŚCI DZIECKA.
Nie chodzi o udawanie spokoju,
ale o takie organizowanie kontaktów, żeby mogły one przebiegać najspokojniej, jak się da.
Bez okazywania niezadowolenia,
wrogości i niepokoju. Dla dziecka ważne jest poczucie, że wolno mu lubić i mamę, i tatę.
UTRZYMUJCIE RYTM DNIA.
Istotna jest powtarzalność, przewidywalność, taki sam rytm
u jednego i drugiego rodzica,
utrzymywanie najważniejszych
punktów w planie dnia. Malec,
spotykając się z rodzicem, nie
potrzebuje atrakcji, chipsów na
kolację ani chodzenia spać po 23.
Potrzebuje normalności.
NAJWAŻNIEJSZE SPRAWY
UZGADNIAJCIE WSPÓLNIE.
Przede wszystkim te, które dotyczą zdrowia i życia dziecka.
Drugi rodzic musi wiedzieć o leczeniu. Akceptacja drugiej strony
potrzebna jest też w razie wyjazdów z dzieckiem za granicę.
Ważne jest poinformowanie
drugiego rodzica, dokąd i na jak
długo wyjeżdża dziecko i w jaki
sposób można się z nim kontaktować, gdy dziecko będzie przebywało poza domem – na wakacjach, wypadzie weekendowym,
u dalszej rodziny.
Pomoc psychologa
Warto poprosić o pomoc:
Przed przekazaniem dziecku
informacji o decyzji rozstania,
gdy chcecie porozmawiać o sytuacji, obawach, dogadać się,
jak przekazać to dziecku.
Gdy chcecie omówić kwestie
związane z opieką nad dziećmi,
podziałem obowiązków, wzajemnymi relacjami rodzicielskimi.
Gdy mijają tygodnie, a dziecko
nadal jest bardzo smutne, zagubione lub od dłuższego czasu
gorzej się zachowuje, stało się
wybuchowe i agresywne.
Jeśli chcielibyście, a nie umiecie oddzielić spraw wychowawczych od partnerskich, i powoduje to wiele zadrażnień.
Psycholog
porozmawia
z wami o tym, co jest potrzebne
dziecku, uwzględniając jego wiek
i doświadczenie. Podpowie, jak
przekazać dziecku informację
o rozstaniu, by była adekwatna
do jego możliwości zrozumienia.
Pomoże rozważyć, jak odtąd będziecie sprawować opiekę nad
dzieckiem oraz zawrzeć porozumienie w tej sprawie – w tych
kwestiach skuteczna może okazać się także pomoc mediatora.
W niektórych sytuacjach zaproponuje spotkania indywidualne dla dziecka. Być może
zaproponuje rodzicom podjęcie indywidualnej psychoterapii,
udział w grupie dla rodziców lub
inną formę pomocy. Rozwód to
sytuacja, w której także dorośli
potrzebują wsparcia.