Właściwości materii - Pomocedydaktyczne.Info
Transkrypt
Właściwości materii - Pomocedydaktyczne.Info
Właściwości materii Tabela 12. Zjawiska cząsteczkowe w ciałach stałych, cieczach i gazach Nazwa zjawiska Opis zjawiska Przyczyny zjawiska dyfuzja samorzutne mieszanie się ruch cząsteczek cząsteczek różnych ciał kontrakcja objętości zmniejszanie się objętości różne wielkości cząsteczek dwóch cieczy po wymieszaniu spójność utrzymywanie kształtu wzajemne przyciąganie ciała cząsteczek tej samej substancji przyleganie powstawanie menisku, wzajemne przyciąganie zwilżanie powierzchni cząsteczek różnych substancji napięcie powierzchniowe tworzenie powierzchni działanie wypadkowej sił cieczy spójności na cząsteczki na powierzchni cieczy włoskowatość zajmowanie przez więk- siły przylegania szość cieczy wyższego poziomu w rurkach kapilarnych niż w rurkach szerokich przechodzenie substancji zmiana prędkości cząste- z jednego stanu skupienia czek przy zmianach w inny temperatury rozszerzalność tempe- zmiany wymiarów ciała zmiany średnich odległo- raturowa przy zmianach temperatury ści między cząsteczkami zmiany stanów skupienia w wyniku zmian temperatury 84 Budowa wewnętrzna i właściwości cieczy i gazów Czy wiesz, że: Zjawisko włoskowatości wywołane jest napięciem powierzchniowym cieczy. Gdy siły przylegania między cząsteczkami cieczy i cząsteczkami ścian naczynia są większe od sił spójności, to ciecz w bardzo wąskich rurkach, tak zwanych włoskowatych lub kapilarnych, podnosi się do góry. Zjawisko włoskowatości ma duże znaczenie w przyrodzie i w życiu codziennym. Rośliny pobierają wodę z gleby między innymi dzięki zjawisku włoskowatości. W krwioobiegu Rys. 2.48. a. Włoskowatość. ludzi i zwierząt dzięki naczyniom włoskowatym krew dociera do wszystkich tkanek. Kapilarność gruntu umożliwia przemieszczanie się wody w glebie. Wiele ciał dzięki zjawisku włoskowatości dobrze pochłania wodę: wata, lignina, bawełna. Szkodliwe skutki zjawiska włoskowatości to na przykład podsiąkanie wody w murach budynków, w których nie ma odpowiedniej izolacji. Jak wiesz, takie bańki mydlane, jak na fotografii, możesz zrobić z wody z domieszką mydła lub płynu do mycia naczyń. Dodanie do wody detergentów zmniejsza napięcie powierzchniowe wody i pozwala na otrzymanie niezwykle cienkiej wodnej powłoki. Jednak napięcie powierzchniowe tej powłoki jest dużo większe od jej ciężaru, dlatego też powłoka utrzymuje swój kształt. Rys. 2.48. b. Banki mydlane powstają dzięki zjawisku napięcia powierzchniowego. www.wsip.com.pl 85