zakład eksploatacji systemów elektronicznych instytut systemów

ZAKŁAD EKSPLOATACJI SYSTEMÓW ELEKTRONICZNYCH
INSTYTUT SYSTEMÓW ELEKTRONICZNYCH
WYDZIAŁ ELEKTRONIKI
WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------PRACOWNIA PODSTAW EKSPLOATACJI
ĆWICZENIE LABORATORYJNE
NR 12
DIAGNOZOWANIE UKŁADU SYGNALIZACJI WŁAMANIA
1. Narzędzia wspomagające realizację ćwiczenia:
- stanowisko do diagnozowania „Układu sygnalizacji włamania”.
2. Przedmiot:
– eksploatacja systemów bezpieczeństwa;
– eksploatacja systemów;
– diagnostyka systemów antropotechnicznych.
3. Cel ćwiczenia:
- zapoznanie studentów z metodami diagnozowania układu sygnalizacji włamania.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------Warszawa – 2009
SPIS TREŚCI
2.1. CEL ĆWICZENIA………………………………..………………………………..……………………..
2.2. WIADOMOŚCI OGÓLNE………………………………..………………………………..……………
2.2.1. Systemy bezpieczeństwa (ochrony) ……………………………………………………...
2.2.2. Diagnozowanie systemu bezpieczeństwa ………………………………..……………...
2.3. STANOWISKO DO DIAGNOZOWANIA UKŁADU SYGNALIZACJI WŁAMANIA………………
2.3.1. Uwagi wstępne………………………………..………………………………………………
2.3.1.1. Rodzaje czujek współpracujących z centralą MATRIX……………………
2.3.1.2. Przykłady przyłączenia czujek do centrali MATRIX……………………….
2.3.2. Opis stanowiska laboratoryjnego………………………………..………………………..
2.3.2.1. Zestaw stanowiska………………………………..…………………………….
2.3.2.2. Pulpit sterująco-pomiarowy………………………………..………………….
2.3.2.3. Wartości napięć w punktach AL modelu centrali i czujek………………..
2.3.2.4. Zestaw zadawanych uszkodzeń modelu centrali i modeli czujek………
2.3.3. Przygotowanie stanowiska do ćwiczenia laboratoryjnego……………………………
2.3.4. Pomiar wartości napięcia w punktach AL w stanie zdatności układu……………….
A. Pomiar wartości napięcia w punkcie AL1 – linia nr 1……………………………...
B. Pomiar wartości napięcia w punkcie AL2 – linia nr 2……………………………..
2.4. DIAGNOZOWANIE UKŁADU SYGNALIZACJI WŁAMANIA………………………………………
2.4.1. Uwagi wstępne………………………………………………………………………………..
2.4.2. Zbiory objawów, hipotez, poleceń sprawdzenia, wyników sprawdzeń i diagnoz….
Metodyka diagnozowania „Układu sygnalizacji włamania” za pomocą
2.4.3.
woltomierza……………………………………………………………………………………
A. Diagnozowanie układu w przypadku zapalenia się diody czerwonej „Alarm”.
B. Diagnozowanie układu w przypadku zapalenia się diody żółtej „Sabotaż”…..
2.4.4. Tabele pomiarowe niezbędne do przeprowadzenia procesu
diagnozowania………………………………………………………………………………..
2.7. UWAGI KOŃCOWE…………………………………………………………………………………….
2.8. PYTANIA KONTROLNE……………………………………………………………………………….
WZÓR SPRAWOZDANIA……………………………………………………………………………...
2
str.
3
3
3
4
5
5
5
6
8
9
9
10
10
11
11
11
11
11
11
11
12
12
14
15
16
16
17
2.1. CEL ĆWICZENIA
Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z metodami diagnozowania układu sygnalizacji
włamania.
2.2. WIADOMOŚCI OGÓLNE
2.2.1. Systemy bezpieczeństwa (ochrony)
Systemy bezpieczeństwa (ochrony) są obiektami technicznymi złożonymi, gdyż realizują
wiele różnych funkcji, do których można na przykład zaliczyć: dozorowanie zabezpieczanego
obiektu, autodiagnozowanie elementów systemu (czujek, kamer, linii zasilających, urządzeń
wej/wyj, rezerwowych źródeł zasilania, itd.),
alarmowanie o zagrożeniu, inicjowanie działań
antydestrukcyjnych.
W systemach bezpieczeństwa można wyróżnić następujące stany:
Z
• Stan zdatności ε – poprawnie realizowane są wszystkie funkcje systemu;
•
•
Stan niezdatności ε – wszystkie funkcje są realizowane nieprawidłowo;
N
Częściowa zdatność sytemu ochrony ε – poprawnie realizowane są niektóre funkcje
systemu.
A. System bezpieczeństwa prosty
ZN
Systemy te realizują jedną funkcję. Zwykle uszkodzenie dowolnego elementu (czujki, centrali)
uniemożliwia poprawną pracę całego systemu bezpieczeństwa.
O wskaźnikach niezawodności takiego obiektu decydują:
• jakość projektowania i wykonania – od tego głównie zależy nieuszkadzalność początkowa
RO zwana często nieuszkadzalnością konstrukcyjną (rozpoczynając użytkowanie możemy
nie mieć pewności, że obiekt jest zdatny);
• powolne (i w zasadzie nieodwracalne) zmiany fizyczne zachodzące w elementach
składowych systemu bezpieczeństwa (np. powolna zmiana czułości czujnika
temperaturowego) – procesy te charakteryzują się tzw. nieuszkadzalność parametryczna RN;
• skokowe (nagłe, losowe) zmiany właściwości fizycznych elementów systemu bezpieczeństwa
(np. uszkodzenie typu przerwa w przewodzie transmitującym sygnał z czujnika do centrali
alarmowej) – zjawiska tego typu charakteryzuje tzw. nieuszkadzalność katastroficzna RK;
• poprawność eksploatacji tj. obsługi, sterowania, zasilania, użytkowania – procesy te kształtują
tzw. nieuszkadzalność eksploatacyjną RE.
Wszystkie te wskaźniki niezawodności są funkcjami czasu oraz punktu pracy systemu
bezpieczeństwa SB.
B. System bezpieczeństwa złożony
W zasadzie wszystkie obecnie instalowane systemy bezpieczeństwa można zaliczyć do tej
grupy, gdyż realizują wiele różnych funkcji w obiektach technicznych. Można wyróżnić
następujące stany użytkowania systemów alarmowych:
1. stan zdatności (wszystkie założone i zaprojektowane funkcje systemu bezpieczeństwa
są realizowane poprawnie);
2. stan niezdatności (wszystkie założone i zaprojektowane funkcje systemu
bezpieczeństwa są realizowane niepoprawnie);
3. stan częściowej zdatności (tylko niektóre założone i zaprojektowane funkcje systemu
bezpieczeństwa są realizowane poprawnie).
Systemy bezpieczeństwa złożone tworzone są z systemów prostych, zatem uszkodzenie
jednego lub kilku z nich nie powoduje całkowitego uszkodzenia systemu, lecz zmniejsza jego
efektywność działania. Systemy bezpieczeństwa są obiektami odnawialnymi, tzn. w przypadku
uszkodzenia są naprawialne (np. możliwa jest wymiana uszkodzonej czujki).
Naprawa może zakłócić realizację planowych zadań systemu bezpieczeństwa (np. wymiana
czujki wymaga wyłączenia całego toru sygnałowego).
3
SYSTEMY ALARMOWE ZŁOŻONE
Systemy, które nie mogą być
remontowane w czasie
realizacji zadania
(np. statek powietrzny).
Klasa I
Systemy, od których wymaga się
skutecznego działania w zadanym,
krótkim przedziale czasu (t1, t2)
Klasa II
Systemy nienaprawialne
Systemy, od których wymaga
się skutecznego działania w
długim przedziale czasu
Klasa III
Systemy naprawialne
Rys. 2.1. Klasyfikacja złożonych systemów alarmowych
System klasy I (rys. 2.1) realizuje swoje zadanie w przedziale czasu τ, w tym czasie nie
może - z założenia - ulec uszkodzeniu. System ten do chwili rozpoczęcia zadania poddawany jest
permanentnej kontroli eliminującej elementy niezdatne w chwili początkowej.
Systemy klasy II znajdują się zwykle przez długi okres w stanie czuwania (dozorowania
chronionego obiektu), a realizowane zadania aktywne są krótkotrwałe (np. zainicjowanie sygnału
alarmu, zdjęcie zabezpieczeń lub włączenie blokad w strefach, weryfikacja biometryczna
użytkownika itp.). Odnowa takiego systemu jest wykonywana w czasie jego użytkowania. System
uznaje się za niezdatny, jeżeli ewentualna odnowa nie zostanie zakończona przed rozpoczęciem
aktywnego zadania lub wystąpi uszkodzenie podczas realizacji aktywnego zadania.
Od systemu alarmowego klasy III wymaga się by utrzymywał zdatność w długim okresie
użytkowania. Spełnienie tego wymagania zależy od czasu trwania odnowy, częstości uszkodzeń,
organizacji obsługi, od typu realizowanych zadań oraz od odporności systemu na destrukcję.
2.2.2. Diagnozowanie systemu bezpieczeństwa
Złożone systemy bezpieczeństwa wyposażane są w układy samokontroli tj. układy
automatycznego dozorowania stanu technicznego. Dozorowanie to polega na permanentnym
diagnozowaniu poszczególnych elementów systemu (tj. czujek, elementów centrali alarmowej,
kamer, monitorów, sygnalizatorów optycznych itd.). Centrala alarmowa wytwarza wzorcowe
sygnały, które pobudzają poszczególne elementy składowe sytemu. Elementy te generują
wzorcowe sygnały odpowiedzi, które są przetwarzane w centrali alarmowej na informację
diagnostyczną typu: system zdatny – niezdatny. Zadaniem konstruktorów jest określenie na
etapie konstruowania systemu dopuszczalnych tolerancji sygnałów wymuszających i odpowiedzi.
Informacja o stanie systemu może mieć formę wizualną lub akustyczną i może być prezentowana
w centrali alarmowej lub w oddalonym centrum alarmowym.
Na rysunku 2.2 przedstawiono przykładowy schemat blokowy złożonego systemu
bezpieczeństwa z układem samokontroli.
Określanie stanu systemu bezpieczeństwa realizowane jest przez układ samokontroli
przyłączony do centralnej magistrali Centrali alarmowej. W tym układzie wytwarzane są
wzorcowe sygnały kontrolne dla:
• linii dozorowych;
• centrali alarmowej (sterownika centralnego centrali – układy mikroprocesorowe:
zasadniczy µP1 i rezerwowy (rezerwa gorąca µP2), oraz mikroprocesora wykonawczego µPw;
kontroli urządzeń wejściowych i wyjściowych centrali (np. modułu wymiany informacji
wej/wy CA z liniami dozorowanymi);
• urządzeń wejściowych i wyjściowych centrali (np. modułu wymiany informacji wej/wy CA z
liniami dozorowanymi);
• modułu sterowania transmisją sygnału do oddalonego centrum alarmowego;
• przyłączonych przez port wej/wyj urządzeń sygnalizujących stan centrali (komputera na
którym są wyświetlane informacje o aktualnym stanie zdatności systemu bezpieczeństwa,
urządzeń zewnętrznych systemu – np. czytnika kodów);
• urządzeń informacyjnych wewnętrznych centrali o stanie zdatności systemu bezpieczeństwa
(wyświetlacz LCD, modułów sygnalizacji wizualnej stanu CA, panelu obsługi oraz drukarki
wewnętrznej CA gdzie drukowane są na bieżąco informacje o stanach technicznych całego
systemu);
• układu zasilania zasadniczego oraz rezerwowego całego systemu bezpieczeństwa.
4
Sterownik
centralny CA
LCD
Panel
obsługi
Moduł
sygnalizatorów
Drukarka
Transmisja sygnałów
Alarm, uszkodzenie
Linia dozorowa
nr 1
Linia dozorowa
nr "n"
Komputer
µPW
Urządzenia
Wej/Wyj
µP2
(rezerwa)
M a g is tra la c e n tra ln a
Wyświetlacz
µP1
Moduł sterowania
przekaźnikami lub liniami
Moduł wymiany informacji
Wej/Wyj CA
Linie (czujki)
Czytnik kodów
Klawiatura
S1
Si
Sn
Układy
samokontroli
CA i linii
Zasilanie
systemu
Moduł
zasilania
Moduł wymiany informacji
Wej/Wyj CA
Linie (czujki)
Monitoring
Zasilacz
230V - 50Hz
Akumulator
Zasilanie awaryjne
Rys. 2.2. Schemat blokowy złożonego systemu bezpieczeństwa z układem samokontroli
Elementem odpowiedzialnym za realizację algorytmu dozorowania systemu bezpieczeństwa
jest mikroprocesor sterownika centralnego centrali alarmowej, który realizuje określoną
programowo sekwencję działań diagnostycznych. Pobudzone sygnałami diagnostycznymi,
wytworzonymi przez układ samokontroli, czujki alarmowe „odpowiadają” impulsami o założonej
sekwencji np. czasowej. Oznacza to pojawienie się w określonym czasie impulsów odpowiedzi
(np. sekwencji zer i jedynek) odpowiadających stanowi poszczególnych czujek w linii dozorowej
systemu bezpieczeństwa. Każda czujka zabudowana w linii dozorowej posiada swój własny,
unikalny adres (przypisanie tego samego adresu dla dwóch czujek powoduje sygnalizację
niezdatności w CA). Informacja o stanach zdatności lub niezdatności czujek pojawia się na
wyświetlaczu LCD lub w module sygnalizatorów wizualnych. W przypadku wystąpienia, podczas
sprawdzania stanu technicznego systemu, stanu alarmu np. przeciwpożarowego, przerywana jest
procedura testowania (sygnał alarmu posiada większy priorytet niż sygnały diagnostyczne) i
uruchamiane są działania informacyjno-terapeutyczne.
2.3. STANOWISKO DO DIAGNOZOWANIA UKŁADU SYGNALIZACJI WŁAMANIA
2.3.1. Uwagi wstępne
Układ sygnalizacji włamania (napadu) ma na celu wykrywanie włamania oraz alarmowanie o
nim w celu podjęcia odpowiednich działań.
Ogólna zasada działania „Urządzenie sygnalizacji włamania” zostanie omówiona na bazie
Centrali alarmowej MATRIX.
W skład tego urządzenia wchodzą następujące podstawowe elementy:
- centrala alarmowa wraz z systemem zasilania w energię elektryczną;
- czujki napadu.
Do Centrali alarmowej MATRIX mogą być także przyłączone czujki dymu.
2.3.1.1. Rodzaje czujek współpracujących z centralą MATRIX
Do centrali MATRIX mogą być przyłączone następujące rodzaje czujek:
- czujki z przyłączanym wyłącznikiem krańcowym - styki NC (styki normalnie zwarte przy
drzwiach zamkniętych);
- czujki z przyłączanym wyłącznikiem krańcowym - styki NO (styki normalnie rozwarte przy
drzwiach zamkniętych);
- czujki z przyłączanym kontaktronem - styki NC.
Do czujek mogą być przyłączone pojedyncze lub podwójne rezystory. Czujki mogą być
wyposażone w dodatkowy wyłącznik z napisem „TAMPER” służący do sprawdzenia działania
urządzenie sygnalizacji włamania.
5
Na rysunku 2.3 przedstawiono schematy czujek z normalnie zwartymi stykami - NC.
4,7kΩ
SPARE
C
/
N
SPARE
C
/
4,7kΩ
+ -
N
N
/
C
T
+ -
T
SUPPLY
ALARM
ALARM
ALARM
TAMPER
Kontaktron
Mikrowyłącznik
Wyłącznik
Czujka z pojedynczym
rezystorem
/
C
T
+ -
T
SUPPLY
Kontaktron
Czujka
bez rezystora
N
4,7kΩ
N
/
C
T
T
SUPPLY
ALARM
Czujka
bez rezystora
4,7kΩ
TAMPER
ALARM
Czujka z pojedynczym
rezystorem
TAMPER
Czujka z dwoma
rezystorami
Rys. 2.3. Schematy czujek z normalnie zwartymi stykami NC
2.3.1.2. Przykłady przyłączenia czujek do centrali MATRIX
Poniżej podano kilka wybranych przykładów przyłączenia czujek do centrali MATRIX.
Producent określił dla jakich wartości prądów i rezystancji linii „Centrala alarmowa” sygnalizuje
stan pracy układu. Wartości te przedstawiono w formie „Tabeli parametryzacji linii” – tabela 2.1.
Tabela 2.1
Rezystancja linii [kΩ] 0
Bez rezystorów
Linia EOL
1 rezystor
Linia DEOL
2 rezystory
Prąd linii [mA]
0,75
1,36
3,72
5,86
6,91
7,41
17,4
NC
Dozorowanie
Alarm
NO
Alarm
Dozorowanie
NC
Sabotaż
Dozorowanie
Alarm
NO
Sabotaż
Alarm
Dozorowanie
35,6
NC Sabotaż
Dozorowanie
Alarm
Sabotaż
NO Sabotaż
Alarm
Dozorowanie
Sabotaż
0,5
0,47
0,44
0,37
0,325
0,295
0,285
0,18
0,11
0
Linie z czujkami ze stykami NC, bez rezystorów
Linie bez rezystorów, ze stykami NC, są to linie normalnie zwarte, które rozróżniają tylko dwa
stany:
- zamknięcie drzwi – zwarcie styków wyłącznika krańcowego (obwód zwarty – RL = 0Ω) –
jest to stan Dozorowania;
- otwarcie drzwi - rozwarcie styków (obwód rozwarty – RL =
) – jest to stan Alarmu.
Na liniach takich zwykle umieszcza się jedną czujkę lub kontaktron.
Linie EOL - Czujki ze stykami NC, z pojedynczym rezystorem
Linie EOL z pojedynczym rezystorem, ze stykami NC, są to linie, które rozróżniają trzy stany:
- zamknięcie drzwi – zwarcie styków wyłącznika krańcowego (obwód zwarty – RL = 4,7kΩ)
– jest to stan Dozorowania;
- otwarcie drzwi - rozwarcie styków (obwód rozwarty – RL =
) – jest to stan Alarmu;
- zwarcie przewodów linii między czujką, a centralą (RL = 0Ω) – jest to stan Sabotażu;
Linie EOL nie rozróżniają stanu Sabotażu, gdy linia zostanie rozwarta (przerwana). Na liniach
takich zwykle umieszcza się jedną czujkę lub kontaktron.
Linie DEOL - Czujki ze stykami NC, z dwoma rezystorami
Linie DEOL z dwoma rezystorami, ze stykami NC, przedstawione na rys. 2.4, są to linie, które
rozróżniają cztery stany:
- zamknięcie drzwi – zwarcie styków wyłącznika krańcowego (zwarty jeden rezystor
– RL = 4,7kΩ) – jest to stan Dozorowania;
- otwarcie drzwi - rozwarcie styków (RL = 9,4kΩ) – jest to stan Alarmu;
- zwarcie przewodów linii między czujką, a centralą (RL = 0 Ω) – jest to stan Sabotażu;
- przecięcie przewodów linii między czujką, a centralą (RL =
) – jest to stan Sabotażu.
Na rys. 2.4 przedstawiono linie, w których umieszczono tylko jedną czujkę. W liniach DEOL
można umieszczać kilka czujek, co przedstawia rys. 2.5.
6
C
SPARE
/
N
+
-
N
/
Z2
+
-
COM
T
C
T
+
-
N
SUPPLY
Kontaktron
/
C
T
T
SUPPLY
Czujka
ALARM
Linia nr 1
Z4
4,7k Ω
COM
4,7k Ω
-
4,7k Ω
+
4,7k Ω
COM
4,7k Ω
Z1
Matrix
AUX
4,7k Ω
CENTRALA ALARMOWA
AUX
Czujka
TAMPER
ALARM
TAMPER
ALARM
Linia nr 2
Linia nr 4
Rys. 2.4. Przyłączenie czujek z dwoma rezystorami do centrali alarmowej – linie DEOL
Linia DEOL – z kilkoma czujkami ze stykami NC, z dwoma rezystorami
Jeżeli linia składa się z kilku czujek, to w przypadku włamania do jednego pomieszczenia,
„Centrala alarmowa” sygnalizuje „Alarm”, jednak nie rozróżnia numeru pomieszczenia (czujki).
CENTRALA ALARMOWA
Matrix
Układ sygnalizacji
+UZ
Linia nr 1
Rogr
Układ pomiaru prądu linii
(spadku napięcia na
rezystancji linii)
AL
/
N
-
+
C
/
N
SUPPLY
ALARM
-
+
4 ,7 kΩ
4 ,7 kΩ
C
+
4 ,7 kΩ
Komparator drabinkowy
Z1
4 ,7 kΩ
COM
AUX
-
Czujka nr 1
C
/
SUPPLY
ALARM
Czujka nr 2
N
-
+
SUPPLY
ALARM
Ostatnia czujka w linii
Rys. 2.5. Przyłączenie kilku czujek w jednej linii do centrali alarmowej – linia DEOL
Centrala alarmowa wyposażona jest dla każdej linii w:
- rezystor ograniczający – Rogr;
- układ pomiaru prądu linii;
- układ sygnalizacji.
Rezystor ograniczający ogranicza prąd linii do wartości 0,5mA w przypadku zwarcia
przewodów przy wejściu do CA.
Układ pomiaru prądu linii mierzy prąd płynący w danej linii poprzez pomiar napięcia w
punkcie AL. Napięcie to podawane jest na komparator drabinkowy. W zależności od wartości
płynącego prądu komparator podaje odpowiedni sygnał do układu sygnalizacji.
Układ sygnalizacji, w zależności od wartości prądu linii, sygnalizuje stan pracy „Układu
sygnalizacji włamania”.
Kontrola stanu układu pomiaru prądu linii
W celu sprawdzenia czy układ układu pomiaru prądu linii np. nr 1 jest w stanie zdatności
należy:
- odłączyć czujki linii nr 1 od Centrali alarmowej;
- do zacisków Z1 i COM przyłączyć rezystor regulacyjny (47kΩ) połączony szeregowo z
7
miliamperomierzem;
- zmieniając wartość rezystancji, obserwować wskazania miliamperomierza;
- w momentach zmiany stanu pracy „Układu sygnalizacji włamania” porównać wartości prądu
wskazanego przez miliamperomierz z wartościami podanymi w tabeli 2.1.
Jeżeli wskazania miliamperomierza nie różnią się więcej niż 10% od wartości podanych w
tabeli 2.1, to należy uznać, że układu pomiaru prądu linii jest zdatny.
2.3.2. Opis stanowiska laboratoryjnego
Stanowisko laboratoryjne przedstawia model fizyczny układu sygnalizacji włamania, które
składa się z centrali alarmowej CA z dwoma liniami dozorowania stanu chronionych pomieszczeń
– linie DEOL. W linii dozorowania nr 1 znajduje się jedna czujka z dwoma rezystorami. W linii
dozorowania nr 2 znajdują się dwie czujki.
Ogólny schemat „Układu sygnalizacji włamania” przedstawiono na rysunku 2.6.
Do każdej linii dołączony jest rezystor ograniczający prąd do wartości 0,5mA, w przypadku
wystąpienia zwarcia linii. Rezystory te znajdują się w centrali alarmowej. W modelu fizycznym
zastosowano rezystory o wartości 12kΩ.
W tabeli 2.2 przedstawiono wartości rezystancji i prądu linii. Dodatkowo obliczono spadki
napięcia na rezystancji linii oraz napięcia w punktach „AL” – UAL. Wartości te obliczono tylko dla
punktów granicznych stanów pracy „Układu sygnalizacji włamania”.
Tabela 2.2
DEOL 2 rezystory NC
Sabotaż
Dozorowanie
Alarm
Sabotaż
Rezystancja linii [kΩ]
0
0,75
1,36
3,72
5,86
6,91
7,41
17,4
35,6
Prąd linii [mA]
Spadek napięcia na
rezystancji linii [V]
Napięcie w punkcie A
UAL [V]
0,5
0,47
0,44
0,37
0,325
0,295
0,285
0,18
0,11
0
0
0,35
1,9
3,9
0
0
0,35
1,9
3,9
6,0
Po przekroczeniu odpowiednich wartości napięcia w punkcie „AL”, co odpowiada danej
wartości prądu w linii IL, centrala sygnalizuje odpowiedni stan pracy układu.
CENTRALA ALARMOWA
12kΩ
1
4
2
3
AL2
+6V
5
10
4,7kΩ
AL1
12kΩ
+6V
MATRIX
6
4,7kΩ
4,7kΩ
Czujka Nr 1
Linia nr 1 DEOL
7
8
9
4,7kΩ
4,7kΩ
Czujka nr 2
Czujka nr 3
Linia nr 2 DEOL
Rys. 2.6. Ogólny schemat „Układu sygnalizacji włamania”
Na rysunku 2.7 przedstawiono schematy Linii nr 1 w czterech stanach pracy. W tabeli
podano graniczne i rzeczywiste wartości prądów w linii oraz napięć w punkcie AL. Wartości
rzeczywiste zawierają się w danych przedziałach.
Wartości prądów w linii oraz napięć w punkcie AL dla Linii nr 2, w czterech stanach pracy są
takie same, jak dla Linii nr 1. W przypadku jednoczesnego włamania do obu pomieszczeń
chronionych przez czujki nr 2 i 3, wartości te ulegają zmianie: IL2 = 0,22mA, a UAL2 = 3,24V.
Wartości te zawierają się także w przedziale stanu „Alarm” i Centrala alarmowa generuje
sygnał włamania.
8
Linia nr 1 DEOL
4,7kΩ
CA
AL1
1
1
4,7kΩ
4,7kΩ
2
4,7kΩ
4,7kΩ
4,7kΩ
2
4,7kΩ
C zu jka n r 1
4,7kΩ
C zujka n r 1
AL1
1
2
4,7kΩ
2
+6V
C zujka n r 1
AL1
1
CA
C zujka n r 1
AL1
CA
Sabotaż
Zwarcie
+6V
4,7kΩ
+6V
4,7kΩ
+6V
CA
Sabotaż
Przerwa
Alarm
4,7kΩ
Dozorowanie
3
3
3
3
4
4
4
4
Parametry
Wartości graniczne
Wartości rzeczywiste
Wartości graniczne
Wartości rzeczywiste
Max
I L1[mA]
Min
Min
UA L1[V]
Max
Sabotaż
Zwarcie
Dozorowanie
Alarm
Sabotaż
Przerwa
0,5
0,47
0,47
0,325
0,325
0,11
0,11
0
0,5
0,36
0,28
0
0
0,35
0,35
1,9
1,9
3,9
3,9
6,0
0
1,69
2,63
6,0
Rys. 2.7. Schematy Linii nr 1 w czterech stanach pracy
2.3.2.1. Zestaw stanowiska
Zestaw stanowiska stanowi pulpit sterująco-pomiarowy i woltomierz.
W stanach zdatności i niezdatności stanowisko umożliwia:
- sygnalizację stanów pracy „Układu sygnalizacji włamania”;
- pomiar napięcia UL1 i UL2 w punktach AL1 i AL2;
- pomiar napięcia w wybranych punktach linii nr 1 i 2 (punkty nr 1 ÷ 10);
- zadawanie uszkodzeń „Układu sygnalizacji włamania”.
2.3.2.2. Pulpit sterująco-pomiarowy
Na rysunku 2.8 przedstawiono widok płyty czołowej stanowiska.
Pulpit sterująco-pomiarowy zawiera:
- modele czujek DEOL i centrali alarmowej;
- wyłączniki i przełączniki sterujące pracą stanowiska;
- rezystor regulacyjny;
- gniazda pomiarowe;
- diody sygnalizacyjne.
1. Gniazda pomiarowe umożliwiają pomiar napięcia w wybranych punktach linii.
2. Wyłączniki z napisem „Uszkodzenia” (U1 ÷ U14) służą do zadawania uszkodzeń.
3. Diody służą do sygnalizacji stanu pracy „Układu sygnalizacji włamania”
(zgodnie z opisem na stanowisku rys. 2.8).
4. Układ zadawania napięcia w punktach AL1 i AL2, w celu określenia wartości napięć, przy których
zapalają się odpowiednie diody sygnalizacyjne.
5. Do zasilania stanowiska napięciem 230V służy podświetlany wyłącznik z napisem „Sieć”
umieszczony na tylnej ściance stanowiska.
9
CENTRALA ALARMOWA
LINIA nr 1 DEOL
Matrix
LINIA nr 2 DEOL
Alarm
Alarm
Dozorowanie
Dozorowanie
Sabotaż
Sabotaż
12kΩ
+6V
12kΩ
+6V
UΖΝ
AL1 A
AL2
4
5
10
4,7kΩ
1
2
Czujka Nr 1
Linia 2
S1
S2
Reg. U
6
4,7kΩ
4,7kΩ
3
Linia 1
9
7 8
4,7kΩ
4,7kΩ
Czujka nr 2
Czujka nr 3
Min
U1
U2
U3
U8
U9
U10
USZKODZENIA
Max
Sprawdzanie U
U4
U5
U6
U7
U11
U12
U13
U14
Rys. 2.8. Widok płyty czołowej stanowiska do diagnozowania układu sygnalizacji włamania
Układ zadawania napięcia w punktach AL1 i AL2
Układ składa się z dwóch przełączników S1”Linia 1” i S2”Linia 2” oraz rezystora
regulacyjnego Rr (47kΩ) „Sprawdzanie U”.
Jeżeli przełącznik S1 „Linia 1” jest ustawiony w położeniu „UZN”, to do centrali przyłączona
jest czujka nr 1. Wówczas w punkcie AL1 istnieje napięcie wynikające ze stanu pracy tej czujki.
Jeżeli przełącznik S1 jest ustawiony w położeniu „Reg. U”, to czujka nr 1 zostaje odłączona od
centrali, a na wejście pomiarowe centrali przyłączona jest szczotka rezystora regulacyjnego.
Rezystorem tym można zmieniać napięcie w punkcie AL1, w zakresie 0 ÷ 4,7V, w celu określenia
wartości napięć, przy których zapalają się odpowiednie diody sygnalizacyjne. Tym samym
rezystorem regulacyjnym można sprawdzać Linię nr 2 używając przełącznika S2 „Linia 2”.
2.3.2.3. Wartości napięć w punktach AL modelu centrali i czujek
1.
2.
3.
4.
UAL = 0 ÷ 0,35V – zwarcie linii – „Sabotaż”.
UAL = 0,35 ÷ 1,9V – stan normalny – „Dozorowanie”.
UAL = 1,9 ÷ 3,9V – otwarcie drzwi – „Alarm”.
UAL = 3,9 ÷ 6,0V – przerwa linii – „Sabotaż”.
2.3.2.4. Zestaw zadawanych uszkodzeń modelu centrali i modeli czujek
Na stanowisku można zamodelować następujące uszkodzenia:
- przerwa linii – centrala generuje sygnał „Sabotaż”;
- zwarcie linii – centrala generuje sygnał „Sabotaż”;
- uszkodzenie wyłącznika czujki (przy drzwiach zamkniętych styki wyłącznika są rozwarte) –
centrala generuje sygnał „Alarm”;
- uszkodzenie układu pomiaru napięcia w CA – centrala generuje sygnał „Sabotaż”;
- uszkodzenie układu pomiaru napięcia w CA – centrala generuje sygnał „Alarm”;
10
2.3.3. Przygotowanie stanowiska do ćwiczenia laboratoryjnego
1. Przyłączyć kabel zasilający stanowiska do gniazda 230V i włączyć podświetlany
wyłącznik „Sieć” umieszczony na tylnej ściance stanowiska..
2. Ustawić wszystkie przełączniki U1 ÷ U14 w pozycji wyłączone (dźwignie wyłączników do dołu).
3. Ustawić przełączniki S1 (Linia 1) i S2 (Linia 2) w pozycji „UZN”.
4. Pokrętło rezystora regulacyjnego „Sprawdzanie U” ustawić w lewym skrajnym położeniu.
Po wykonaniu tych czynności zapalą się diody zielone sygnalizując „Dozorowanie”.
Stanowisko znajduje się w stanie zdatności. Przed przystąpieniem do pomiarów odczekać
około 3 minuty w celu nagrzania się stanowiska.
2.3.4. Pomiar wartości napięcia w punktach AL w stanie zdatności układu
A. Pomiar wartości napięcia w punkcie AL1 – linia nr 1
Pomiar rzeczywistych granicznych wartości napięcia należy wykonać w sposób opisany
poniżej.
1. Do gniazda pomiarowego 4 lub 10 (masa) przyłączyć masę woltomierza, a do gniazda
pomiarowego AL1 przyłączyć dodatni zacisk woltomierza. Zakres woltomierza ustawić na
100V.
2. Przełącznik S1 „Linia 1” ustawić w położeniu „Reg. U” (pokrętło rezystora regulacyjnego
„Sprawdzanie U” w lewym skrajnym położeniu). Po przestawieniu przełącznika, do układu
pomiaru napięcia CA zostanie przyłączona szczotka rezystora regulacyjnego. Rezystancja
rezystora Rr=0Ω. Wartość napięcia w punkcie AL1 jest równa 0V. Zapali się dioda żółta
sygnalizując „Sabotaż”.
3. Pokręcając powoli pokrętłem rezystora regulacyjnego w prawo obserwować diody. Przy
wzroście napięcia kolejno będą gasły i zapalały się odpowiednie diody. W momentach
zapalania diod należy odczytać wartość napięcia na woltomierzu i zanotować ją w tabeli 2.9
w kolumnie – Linia 1 – USW zdatny (Układ Sygnalizacji Włamania – zdatny).
4. Po wykonaniu pomiarów przełącznik S1 ustawić w położeniu „UZN”, a pokrętło
rezystora regulacyjnego „Sprawdzanie U” w lewym skrajnym położeniu.
Zaświeci się dioda zielona sygnalizując „Dozorowanie”. Temu stanowi odpowiada określona
rzeczywista (dla badanej linii) wartość napięcia, którą po odczytaniu na woltomierzu należy
zanotować w ostatnim wierszu tabeli 2.9
Kolejność zapalania się diod w czasie pomiaru granicznych wartości napięć.
1. Gaśnie dioda żółta „Sabotaż” i zapala się zielona „Dozorowanie”.
2. Gaśnie dioda zieloną i zapala się czerwona „Alarm”.
3. Gaśnie dioda czerwona i zapala się żółta „Sabotaż”.
B. Pomiar wartości napięcia w punkcie AL2 – linia nr 2
Pomiar rzeczywistych wartości napięcia w punkcie AL2 należy wykonać podobnie, jak w
punkcie 2.3.4.A. Dodatni zacisk woltomierza przyłączyć do gniazda AL2, a przełącznik S2 „Linia 2”
ustawić w położeniu „Reg. U”. Wyniki pomiarów zanotować w tabeli 2.9 w kolumnie – Linia 2 –
USW zdatny. Po wykonaniu pomiarów przełącznik S2 ustawić w położeniu „UZN”, a pokrętło
rezystora regulacyjnego „Sprawdzanie U” w lewym skrajnym położeniu.
2.4. DIAGNOZOWANIE UKŁADU SYGNALIZACJI WŁAMANIA
2.4.1. Uwagi wstępne
Przed rozpoczęciem ćwiczenia wykładowca podaje numery wyłączników, które studenci
powinni włączać kolejno, aby zadać określone uszkodzenie. Dopiero po przeprowadzeniu
procesu diagnozowania jednego uszkodzenia, należy włączyć następny wyłącznik (po wyłączeniu
poprzedniego), zadając kolejne uszkodzenie. Założono, że w układzie diagnozowanym istnieje w
danej chwili tylko jedna niezdatność.
Włączenie kilku wyłączników jednocześnie nie powoduje uszkodzenia stanowiska.
2.4.2. Zbiory objawów, hipotez, poleceń sprawdzenia, wyników sprawdzeń i diagnoz
W tabeli 2.3 zestawiono zbiory objawów, hipotez, poleceń sprawdzenia, wyników sprawdzeń i
diagnoz. Z tych tabel, w procesie diagnozowania należy wybrać odpowiedni objaw itd.
11
Tabela 2.3
Zbiór objawów
1. Świeci dioda żółta „Sabotaż” w linii nr …..
2. Świeci dioda zielona „Dozorowanie” w linii nr …..
3. Świeci dioda czerwona „Alarm” w linii nr …..
Zbiór hipotez
1. Uszkodzona linia DEOL nr 1 lub 2
2. Zwarcie między punktami …. i…. Linii nr….
3. Przerwa między punktami …. i…. Linii nr….
4. Uszkodzony wyłącznik czujki nr…. (styki wyłącznika rozwarte przy zamkniętych drzwiach)
5. Ponieważ wartość pomierzonego napięcia mieści się w granicach napięć stanu „Dozorowanie” (tab. 2.2),
a świeci dioda czerwona „Alarm”, to hipoteza brzmi – Uszkodzony układ pomiaru napięcia CA w linii
nr ....
6. Ponieważ wartość pomierzonego napięcia mieści się w granicach napięć stanu „Alarm” (tab. 2.2) i świeci
dioda czerwona „Alarm”, to hipoteza brzmi – Uszkodzony wyłącznik krańcowy czujki nr ….. lub nr …..
(przy drzwiach zamkniętych styki wyłącznika są rozwarte).
7. Ponieważ wartość pomierzonego napięcia mieści się w granicach napięć stanu „Sabotaż” (tab. 2.2), a
świeci dioda żółta „Sabotaż”, to hipoteza brzmi – Uszkodzony układ pomiaru napięcia CA
w linii nr ….
8. Ponieważ wartość pomierzonego napięcia mieści się w granicach napięć stanu „Dozorowanie” (tab. 2.2),
a świeci dioda żółta „Sabotaż”, to hipoteza brzmi – Uszkodzony układ pomiaru napięcia CA
w linii nr ….
Zbiór poleceń sprawdzeń
1. Pomierzyć wartość napięcia w punkcie AL1 lub AL2
2. Pomierzyć wartość napięcia w punkcie nr …
3. Sprawdzić UPN w linii nr …. przy włączonym wyłączniku „U….” według punktu 2.3.4 i porównać go z
wartościami napięć zawartymi w tabeli 2.2.
Zbiór wyników sprawdzeń
1. Napięcie w punkcie AL.. - UAL1 lub UAL2 = ..…V
2. Napięcie w punkcie …. – U….. = ..…V
3. UMIN stanu „Alarm” = …..V. Wartość tego napięcia jest mniejsza od wartości w stanie zdatności układu
(tabela 2.2 - UMIN stanu „Alarm” = 1,9V).
4. UMAX stanu „Sabotaż” (przerwa linii) = …..V. Wartość tego napięcia jest większa od wartości w stanie
zdatności układu (tabela 2.2 - UMAX stanu „Sabotaż” = 0,35V).
5. U…. = ….V. Wyłącznik czujki nr ….. posiada styki zwarte.
6. U…. = ….V. Wyłącznik czujki nr ….. posiada styki rozwarte.
7. U…..= …..V. Między punktami …..-….. jest połączenie.
Zbiór diagnoz
1. Zwarcie linii między punktem …., a masą.
2. Przerwa między punktami ..…i .… Linii nr…
3. Uszkodzony wyłącznik krańcowy czujki nr …..
4. Uszkodzony układ pomiaru napięcia Linii nr … dla stanu układu „Sabotaż”
5. Uszkodzony układ pomiaru napięcia Linii nr … dla stanu układu „Alarm”
2.4.3. Metodyka diagnozowania „Układu sygnalizacji włamania” za pomocą woltomierza
Poniżej została opisana metodyka diagnozowania „Układu sygnalizacji włamania” za pomocą
woltomierza na przykładzie linii DEOL, która składa się z 3 czujek (takiej linii stanowisko nie
posiada). Po włączeniu jednego z wyłączników „Uszkodzenia” nastąpi uszkodzenie „Układu
sygnalizacji włamania”. Objawem niezdatności układu jest zapalenie żółtej diody sygnalizującej
„Sabotaż” lub diody czerwonej sygnalizującej „Alarm” (włamanie).
A. Diagnozowanie układu w przypadku zapalenia się diody czerwonej „Alarm”
Uwagi!
1. Jeżeli zapali się dioda czerwona „Alarm”, a napięcie w punkcie AL danej linii mieści się w
zakresie stanu „Alarm”, to oznacza że nastąpiło włamanie, lub nastąpiło uszkodzenie czujki
(rozwarcie styków wyłącznika czujki przy drzwiach zamkniętych). W ćwiczeniu zakładamy, że nie
nastąpiło włamanie.
2. W czasie diagnozowania czujek, aby stwierdzić czy styki wyłącznika są zwarte lub rozwarte,
należy pomierzyć napięcie na wyjściu i wejściu czujki. Jeżeli te napięcia są sobie równe, to styki
wyłącznika czujki są zwarte.
12
3. Jeżeli zapali się dioda czerwona „Alarm”, a napięcie w punkcie AL danej linii mieści się w
zakresie stanu „Dozorowanie”, to oznacza że nastąpiło uszkodzenie „Układu pomiaru napięcia”.
W takim przypadku należy sprawdzić „Układ pomiaru napięcia” przy włączonym wyłączniku
zadanego uszkodzenia wg. pkt. 2.3.4.
Aby przeprowadzić diagnozowanie układu należy wykonać niezbędną ilość kroków.
1-szy krok diagnozowania
Po włączeniu wyłącznika uszkodzenia np. U7 w tabeli 2.4 zanotować:
Objaw uszkodzenia Oi.
Postawioną hipotezę.
Podjętą decyzję, jakie należy wykonać sprawdzenie.
Wynik wykonanego sprawdzenia – kolejny objaw Oi.
Postawioną diagnozę.
1.
2.
3.
4.
5.
W tabelach wpisano fikcyjne wartości pomierzonych napięć, ale zbliżone do wartości rzeczywistych.
Oznaczenia użyte w tabeli:
• U6 – napięcie w punkcie 6;
• UPN – układ pomiaru napięcia Centrali alarmowej.
Kolejny krok diagnozowania
Jeżeli w poprzednim kroku nie została postawiona diagnoza, to należy wykonać następne
kroki diagnostyczne. Poniżej przedstawiono metodykę diagnozowania dla kilku wariantów
uszkodzeń linii nr 3 DEOL.
Na rysunku 2.9 przedstawiono schemat „Układu sygnalizacji włamania” z linią DEOL, która
składa się z 3 czujek.
Linia nr 3 DEOL
Cz
nr 1
CA
+6V
12kΩ
Alarm (włamanie)
1
AL3
4,7kΩ
1krok
2
+ 4krok
Cz
nr 2
4,7kΩ
3
4
3krok
Cz
nr 3
4,7kΩ
5
6
4,7kΩ
7
8
2krok
V
Rys. 2.9. Schemat „Układu sygnalizacji włamania” z linią DEOL, która składa się z 3 czujek
Wariant 1
Tabela 2.4
Krok 2
Krok 1
Zadane uszkodzenie
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Diagnoza
Włączony wyłącznik np. U7
O1. Świeci dioda czerwona „Alarm”.
Uszkodzona linia nr 3 DEOL.
Pomierzyć wartość napięcia w punkcie AL3.
O2 - UAL3 = 1,65V.
Ponieważ wartość pomierzonego napięcia mieści się w granicach napięć
stanu „Dozorowanie” (tab. 2.2), to hipoteza brzmi – Uszkodzony układ
pomiaru napięcia CA w linii nr 3.
Sprawdzić UPN w linii nr 3 przy włączonym wyłączniku „U7” według punktu
2.3.4 i porównać go z wartościami napięć zawartymi w tabeli 2.2.
O4. UMIN stanu „Alarm” = 1,42V. Wartość tego napięcia jest mniejsza od
wartości w stanie zdatności układu (tabela 2.2 - UMIN stanu „Alarm” = 1,9V).
Uszkodzony układ pomiaru napięcia CA w linii nr 3.
Wariant 2
Tabela 2.5
Krok 1
Zadane uszkodzenie
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Włączony wyłącznik np. U11
O1. Świeci dioda czerwona „Alarm”.
Uszkodzona linia nr 3 DEOL.
Pomierzyć wartość napięcia w punkcie AL3.
O2 - UAL3 = 2,68V.
13
Krok 3
Krok 2
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Diagnoza
Ponieważ wartość pomierzonego napięcia mieści się w granicach napięć
stanu „Alarm” (tab. 2.2), to hipoteza brzmi – Uszkodzony wyłącznik
krańcowy jednej z czujek (przy drzwiach zamkniętych styki
wyłącznika są rozwarte).
Pomierzyć napięcie w punkcie 6.
O3 - U6 = 0V. Wyłącznik czujki nr 3 posiada styki zwarte.
Uszkodzony wyłącznik krańcowy czujki nr 1 lub 2 (przy drzwiach
zamkniętych styki wyłącznika są rozwarte).
Pomierzyć napięcie w punkcie 4.
O4 - U4 = 1,31V. Wyłącznik czujki nr 2 posiada styki rozwarte.
Uszkodzony wyłącznik krańcowy czujki nr 2.
Gdyby wyłącznik czujki nr 2 był zdatny, (napięcie w punkcie 4 - U4 = 0V), to należy wykonać 4-ty krok,
mierząc napięcie w punkcie 2.
B. Diagnozowanie układu w przypadku zapalenia się diody żółtej „Sabotaż”
Aby przeprowadzić diagnozowanie układu należy wykonać niezbędną ilość kroków
postępując podobnie, jak w punkcie A. Wyniki diagnozowania zapisać w tabeli 2.6.
Uwagi!
1. Jeżeli zapali się dioda żółta „Sabotaż”, a napięcie w punkcie AL danej linii mieści się w
zakresie stanu „Sabotaż”, to oznacza że nastąpiło uszkodzenie linii (zwarcie, przerwa). Należy
odszukać rodzaj i miejsce uszkodzenia linii.
2. Jeżeli zapali się dioda żółta „Sabotaż”, a napięcie w punkcie AL danej linii mieści się w
zakresie stanu „Dozorowanie”, to oznacza że nastąpiło uszkodzenie „Układu pomiaru napięcia
danej linii. W takim przypadku należy sprawdzić „Układ pomiaru napięcia” przy włączonym
wyłączniku zadanego uszkodzenia wg. pkt. 2.3.4.
Na rysunku 2.10 przedstawiono schemat „Układu sygnalizacji włamania” przy zwarciu i
przerwie linii DEOL (3 czujki).
Linia nr 3 DEOL
Cz
nr 1
CA
+6V
12kΩ
Sabotaż (zwarcie, przerwa linii)
1
AL3
1krok
4,7kΩ
2
+ 5krok
Cz
nr 2
4,7kΩ
3
4
4krok
Cz
nr 3
4,7kΩ
5
6
7
4,7kΩ
3krok
8
2krok
V
Rys. 2.10. Schemat „Układu sygnalizacji włamania” z linią DEOL – zwarcie i przerwa
Wariant 1
Tabela 2.6
Krok 1
Zadane uszkodzenie
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Diagnoza
Włączony wyłącznik np. U2
O1. Świeci dioda żółta „Sabotaż”.
Uszkodzona linia nr 3 DEOL.
Pomierzyć wartość napięcia w punkcie AL3.
O2. - UAL3 = 0V.
Zwarcie linii między punktem 1, a masą.
Wariant 2
Tabela 2.7
Krok 1
Zadane uszkodzenie
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Włączony wyłącznik np. U12
O1. Świeci dioda żółta „Sabotaż”.
Uszkodzona linia nr 3 DEOL.
Pomierzyć wartość napięcia w punkcie AL3.
O2. - UAL3 = 1,64V.
14
Krok 2
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Diagnoza
Ponieważ wartość pomierzonego napięcia mieści się w granicach napięć
stanu „Dozorowanie” (tab. 2.2), to hipoteza brzmi – Uszkodzony układ
pomiaru napięcia CA w linii nr 3.
Sprawdzić UPN w linii nr 3 przy włączonym wyłączniku „U13” według punktu
2.3.4 i porównać go z wartościami napięć zawartymi w tabeli 2.2.
O3. UMAX stanu „Sabotaż” (przerwa linii) = 1,83V. Wartość tego napięcia
jest większa od wartości w stanie zdatności układu (tabela 2.2 - UMAX
stanu „Sabotaż” = 0,35V).
Uszkodzony układ pomiaru napięcia CA w linii nr 3.
Wariant 3
Tabela 2.8
Krok 3
Krok 2
Krok 1
Zadane uszkodzenie
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Diagnoza
Włączony wyłącznik np. U13
O1. Świeci dioda żółta „Sabotaż”.
Uszkodzona linia nr 3 DEOL.
Pomierzyć wartość napięcia w punkcie AL3.
O2. - UAL3 = 5,95V.
Przerwa linii nr 3 między punktami 1 - 8.
Pomierzyć napięcie w punkcie 7.
O3 – U7 = 0V. Między punktami 7 – 8 jest połączenie
Przerwa linii nr 3 między punktami 1 - 6.
Pomierzyć napięcie w punkcie 5.
O4 – U5 = 5,96V.
Przerwa linii nr 3 między punktami 5 - 6.
Gdyby między punktami 5 – 6 nie było przerwy (napięcie w punkcie 5 – U5 = 0V), to należy wykonać
4-ty i 5-ty krok, mierząc napięcie w punktach 3 i 2.
2.4.4. Tabele pomiarowe niezbędne do przeprowadzenia procesu diagnozowania
1. Tabela pomocnicza. Pomiar napięcia w punktach AL „Układu sygnalizacji włamania”
(USW) w celu określenia zdatności lub niezdatności „Układu pomiaru napięcia” danej linii.
W czasie diagnozowania, w przypadku postawienia hipotezy „Uszkodzony układ
pomiaru napięcia Linii nr …”, należy sprawdzić wymieniony układ wg punktu 2.3.4, przy
włączonym wyłączniku danego uszkodzenia. Wyniki pomiaru zanotować w tabeli 2.9 w
kolumnie USW niezdatny dla uszkodzenia U….. Porównać uzyskane wartości napięć z
wartościami napięć pomierzonych w stanie zdatności układu i postawić diagnozę.
Tabela 2.9
Linia nr 1
Stan pracy
układu
Sabotaż
Przerwa linii
Świeci
dioda
Czerwona
Dozorowanie
Sabotaż
Zielona
Dozorowanie
UAL1[V]
USW niezdatny
dla zadanego
uszkodzenia U…
UAL1[V]
USW
zdatny
UAL2[V]
USW niezdatny
dla zadanego
uszkodzenia U…
UAL2[V]
6
6
6
6
0
0
0
0
Żółta
Alarm
Zwarcie linii
USW
zdatny
Linia nr 2
Żółta
Napięcie w punktach AL w stanie normalnej pracy układu
Zielona
UAL1 = ……V
UAL2 = ……V
15
2. Główna tabela diagnostyczna
Tabela 2.10
Krok 3
Krok 2
Krok 1
Zadane uszkodzenie
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Diagnoza
Włączony wyłącznik U….
O1. Świeci dioda ...............” …………….” linii nr …..
Uszkodzona linia nr … DEOL.
Sprawdzić napięcie w punkcie AL… .
O2 - UAL… = …V.
O3.
O4
2.7. UWAGI KOŃCOWE
•
•
•
W wyniku wykonania ćwiczenia należy przedstawić sprawozdanie, które powinno zawierać:
schemat blokowy „Układu Sygnalizacji włamania”;
wypełnione tabele pomiarowe;
wnioski.
2.8. PYTANIA KONTROLNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Wymienić stany techniczne i funkcjonalne systemu bezpieczeństwa i je scharakteryzować.
Dokonać podziału systemów bezpieczeństwa na klasy i podać przykłady rozwiązań.
Omówić zasadę diagnozowania systemu bezpieczeństwa przez centralę alarmową.
Jakie stany pracy rozróżniają linie z czujkami bez rezystorów ze stykami NC (normalnie
zwartymi).
Jakie stany pracy rozróżniają linie EOL z czujkami ( z jednym rezystorem) ze stykami NC.
Jakie stany pracy rozróżniają linie DEOL z czujkami ( z dwoma rezystorami) ze stykami NC.
Jeżeli w jednej linii DEOL umieszczono dwie czujki, to w przypadku włamania do jednego z
dwóch pomieszczeń, zabezpieczanych przez te czujki, „Centrala alarmowa” rozróżnia nr
pomieszczenia (czujki), czy nie – udowodnić.
Omówić kolejność postępowania w procesie diagnozowania „Układu sygnalizacji włamania”.
16
PRACOWNIA PODSTAW EKSPLOATACJI
Grupa
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
Temat
Podgrupa
Nr ćwiczenia
Ocena
Nazwisko i Imię
Data wykonania ćwiczenia
...................................
.......
Prowadzący ćwiczenie
...................................
.......
...................................
.......
Podpis prowadzącego ćwiczenia
...................................
.......
...................................
.......
...................................
.......
Data oddania sprawozdania
...................................
.......
...................................
.......
DIAGNOZOWANIE UKŁADU SYGNALIZACJI WŁAMANIA
12
WZÓR SPRAWOZDANIA
1. Schematy „Układu sygnalizacji włamania” z liniami DEOL nr 1 i 2.
Linia nr 1 DEOL
CA
Czujka nr 1
AL1
+6V
12kΩ
1
4,7kΩ
2
4,7kΩ
3
4
Linia nr 2 DEOL
Cz
nr 2
CA
+6V
12kΩ
AL2
5
4,7kΩ
6
Cz
nr 3
4,7kΩ
7
8
4,7kΩ
9
10
2. Numery uszkodzeń podane przez prowadzącego zajęcia U…., U…., U…., U….,
3. Pomiar wartości napięcia w punktach AL w stanie zdatności układu wg pkt. 2.3.4.
4. Pomiar wartości napięcia w punktach AL w stanie niezdatności układu wg pkt. 2.4.4.
Tabela 2.9
Linia nr 1
Stan pracy
układu
Świeci
dioda
Sabotaż
Żółta
Alarm
Dozorowanie
Czerwona
Zielona
Sabotaż
Żółta
Dozorowanie
USW
zdatny
Linia nr 2
UAL1[V]
USW niezdatny
dla zadanego
uszkodzenia U…
UAL1[V]
USW
zdatny
UAL2[V]
USW niezdatny
dla zadanego
uszkodzenia U…
UAL2[V]
6
6
6
6
0
0
0
0
Napięcie w punktach AL w stanie normalnej pracy układu
Zielona
UAL1 = ……V
UAL2 = ……V
4. Tabele diagnostyczne.
Tabela 1
Krok 1
Zadane uszkodzenie
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Diagnoza
Włączony wyłącznik U….
O1. Świeci dioda ...............” …………….” linii nr …..
Uszkodzona linia nr …. DEOL.
Sprawdzić napięcie w punkcie AL… .
O2. UAL… = ……V.
17
Tabela 2
Krok 2
Krok 1
Zadane uszkodzenie
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Włączony wyłącznik U….
O1. Świeci dioda ...............” …………….” linii nr …..
Uszkodzona linia nr …. DEOL.
Sprawdzić napięcie w punkcie AL… .
O2. UAL… = ……V.
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
O3.
Diagnoza
Tabela 3
Krok 2
Krok 1
Zadane uszkodzenie
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Włączony wyłącznik U….
O1. Świeci dioda ...............” …………….” linii nr …..
Uszkodzona linia nr … DEOL.
Sprawdzić napięcie w punkcie AL… .
O2. UAL… = ……V.
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
O3.
Diagnoza
Tabela 4
Krok 4
Krok 3
Krok 2
Krok 1
Zadane uszkodzenie
Objaw
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
Włączony wyłącznik U….
O1. Świeci dioda ...............” …………….” linii nr …..
Uszkodzona linia nr … DEOL.
Sprawdzić napięcie w punkcie AL… .
O2. UAL… = ……V.
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
O3.
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
O4.
Hipoteza
Polecenie sprawdzenia
Wynik sprawdzenia
Objaw
O5.
Diagnoza
18
WNIOSKI
19