Program studiów

Transkrypt

Program studiów

Instytut Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Podyplomowe Kwalifikacyjne Studia w zakresie
ICT, języka obcego oraz Historii i Społeczeństwa.
Dziedzictwo epok
Program studiów
Zebrał i opracował dr Maciej Fic
Czas realizacji projektu : III 2011 – I 2013
Podyplomowe Kwalifikacyjne Studia w zakresie ICT, języka obcego oraz Historii i Społeczeństwa. Dziedzictwa epok
Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego 2011
Zebrał i opracował: dr Maciej Fic
Podyplomowe Kwalifikacyjne Studia
w zakresie ICT, języka obcego oraz Historii i Społeczeństwa. Dziedzictwa epok
Niniejszy program studiów podyplomowych przygotowano zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Ministra Edukacji i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli (Dz.U. z 2004 r., Nr 207, poz. 2110). Zakres przygotowania merytorycznego do nauczania
przedmiotu jest zgodny z zakresem podstawy programowej dla „Historii i społeczeństwa. Dziedzictwa epok” IV etapu edukacyjnego, stanowiącej załącznik do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 grudnia 2008 roku, zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z
2009 r. Nr 4, poz. 17).
Całkowita liczba godzin zajęć wynosi 478 godzin, w tym:
170 % o wykłady trwać będą 170 godziny, co stanowi 35% ogółu zajęć;
28
o
praca poza zajęciami w szkole wyższej (np. kształcenie na odległość, programy interaktywne, zestawy do samokształcenia, itp.) trwać będzie 28 co stanowi 6% ogółu zajęć;
280
o
zajęcia w grupach ćwiczeniowych trwać będą 280 co stanowi 59% ogółu zajęć.
PROGRAM AUTORSKI U n i w e r s y t e t u Ś l ą s k i e g o w K a t o w i c a c h
Opis szczegółowego programu modułów (przedmiotów), zawiera następujące elementy:
I. Tytuł modułu,
II. Cele,
III. Zarys treści,
IV. Przykładową literaturę.
2
OGÓLNE CELE EDUKACYJNE
Po zakończeniu trzy semestralnych zajęć nauczyciele w nich uczestniczący powinni:
•
nabyć niezbędne kompetencje, przygotowujące do nowych zadań jakie stoją przed osobami
uczącymi współcześnie ,,Historii i społeczeństwa. Dziedzictwa epok”, w kontekście pojawiających
się wyzwań zreformowanej szkoły;
•
otrzymać podstawowy zakres wiedzy merytorycznej w zakresie prezentowanym w programie studiów, a w szczególności:
a) nabyć lub poszerzyć wiedzę z zakresu problematyki funkcjonowania człowieka w społeczeństwie (od starożytności po czasy współczesne);
b) poznać podstawowe zagadnienia oraz zjawiska z zakresu ekonomii (Polski i powszechnej);
c) nabyć lub poszerzyć wiedzę z zakresu problematyki wojen i wojskowości (od starożytności
po czasy współczesne);
d) nabyć lub poszerzyć wiedzę z zakresu podstaw socjologii;
e) nabyć lub poszerzyć wiedzę z zakresu historii kultury i sztuki;
•
otrzymać podstawowy zakres wiedzy dydaktycznej (w zakresie określonym programem),
a w szczególności:
a) dostosować posiadaną wiedzę z zakresu celów kształcenia, podstaw programowych, programów nauczania do specyfiki przedmiotu;
b) poznać i nabyć umiejętność podejmowania zróżnicowanych działań dydaktycznych w zakresie prowadzenia zajęć historii i społeczeństwa – dziedzictwa epok (m.in. stosowania metod i technik, środków dydaktycznych etc.);
c) udoskonalić umiejętność korzystania z narzędzi kontroli dokonań uczniowskich i własnych;
d) wykorzystywać w procesie kształcenia historii i społeczeństwa – dziedzictwa epok technologię informacyjną.
e) nabyć umiejętność przekazywania wiedzy teoretycznej w praktyce, kształtowania pożądanych postaw uczniów;
•
pogłębić znajomość obsługi komputera, systemów informatycznych
•
pogłębić znajomość języka obcego (angielskiego).
3
Ramowy plan Podyplomowych Kwalifikacyjnych Studiów
w zakresie ICT, języka obcego oraz Historii i Społeczeństwa. Dziedzictwa epok.
l.p.
Nazwa przedmiotu
I.
Segment „Podstawy merytoryczne nauczania
historii społeczeństwa. Dziedzictwa epok”
1.
2.
3.
Moduł 1. Historia społeczeństwa starożytnego
Moduł 2. Historia społeczeństwa średniowiecznego
Moduł 3. Historia społeczeństwa nowożytnego
XVI-XVIII w.
4.
Moduł 4. Historia społeczeństwa XIX w.
5.
Moduł 5. Historia społeczeństwa XX w.
6.
Moduł 6. Historia gospodarcza powszechna
7.
Moduł 7. Historia gospodarcza Polski
8.
9.
Moduł 8. Historia wojen i wojskowości w starożytności i średniowieczu
Moduł 9. Historia wojen i wojskowości w czasach
nowożytnych
10. Moduł 10. Historia wojen i wojskowości w XIX w.
11. Moduł 11. Historia wojen i wojskowości w XX w.
12.
Moduł 12. Wybrane zagadnienia z historii kultury
i nauki
13. Moduł 13. Podstawy socjologii
Forma
zajęć
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Moduł 14. Źródła do najnowszych dziejów Polski
Warsztaty
(IPN)
Moduł 15. Regionalny aspekt działalności muze15.
Warsztaty
alnej (Muzeum Śląskie)
Wykład
Segment dydaktyczny „Kompetencje nauczyciela Ćwiczenia
II.
historii i społeczeństwa. Dziedzictwa epok”
Samokształcenie
Wykład
Dydaktyka historii i społeczeństwa. Dziedzictwa Ćwiczenia
epok
samokształcenie
Ćwiczenia
Segment „Kompetencje informatyczne nauczyIII
Naucz. na
ciela historii i społeczeństwa. Dziedzictwa epok”
odległość
Ćwiczenia
Technologia informacyjna w procesie nauczania
16.
Naucz. na
historii i społeczeństwa
odległość
Segment „Doskonalenie kompetencji z języka
IV.
Ćwiczenia
angielskiego”
30.
Język angielski
Ćwiczenia
14.
4
Forma
zaliczenia
Zaliczenie
Zaliczenie
S1
Godziny zajęć
S2 S3 Razem
10
10
10
10
20
20
10
10
10
10
Zaliczenie
Zaliczenie
Egzamin
Zaliczenie
Zaliczenie
10
10
20
10
10
20
10
10
20
10
10
10
10
Zaliczenie
10
10
20
20
10
10
Zaliczenie
Egzamin
Zaliczenie
Egzamin
Zaliczenie
20
10
10
Zaliczenie
Zaliczenie
20
10
10
20
20
40
Zaliczenie
10
10
20
Zaliczenie
4
4
Zaliczenie
4
4
30
0
0
30
0
20
10
90
30
0
0
30
0
20
10
90
0
20
20
10
50
0
20
20
10
50
Zaliczenie
20
20
10
50
Zaliczenie
20
20
10
50
Egzamin
Zaliczenie
Egzamin
Zaliczenie
Zaliczenie
Zaliczenie
SEGMENT I. „PODSTAWY MERYTORYCZNE
NAUCZANIA HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA. DZIEDZICTWA EPOK”
Moduł 1: Historia społeczeństwa starożytnego
Liczba godzin – 10 godzin wykładu; 10 godzin ćwiczeń.
Cele
Słuchacz po zrealizowaniu zajęć powinien:
a)
•
•
•
•
•
•
znać i rozumieć:
cechy charakterystyczne świata antycznego jako obszaru wielokulturowości kulturowej i różnorodności językowej,
wyznaczniki antycznej cywilizacji i kultury,
pojęcia romanizacja, stereotyp barbarzyńcy, humanitas, inhumanitas, crudelitas, bios politikos, euergetyzm etc.,
rolę i mężczyzny i kobiety w świecie starożytnym, umieć określić ich miejsce w rodzinie oraz polis,
podstawowe wartości i ideały w życiu rodzinnym i prywatnym starożytnych
mechanizm funkcjonowania starożytnej polis, zrozumieć ideały i wartości demokracji ateńskiej oraz republiki
rzymskiej, rozumieć kwestie motywacji obywateli do uczestniczenia w życiu politycznym,
• liderów politycznych demokratycznych Aten i Rzymu republikańskiego i scharakteryzować ich dorobek polityczny,
• główne procesy społeczno-gospodarcze zachodzące na styku świata grecko-rzymskiego i świata barbarzyńskiego
b) potrafić:
• dostrzegać różnice w jednolitości i jakości elementów kultury w wewnętrznym i zewnętrznym świata rzymskiego,
• wyjaśnić atrakcyjność rzymskiego modelu organizowania świata przy akceptacji i tolerancji elementów kultur
tradycyjnych,
• kategoryzować takie cechy, wartości i pojęcia, jak: barbarzyństwo, barbarus, humanitas, romanitas,
• ilustrować wybranymi przykładami aktywność polityczną obywateli Aten i Rzymu,
• dostrzegać istotę obyczajowości greckiej i rzymskiej w jej aspekcie sprowadzonym do życia rodzinnego,
• ocenić znaczenie obecności pieniądza w handlu w świecie starożytnym, zwłaszcza w kontaktach z „sąsiadami”, na
tej bazie wartościować znaczenie handlu jako czynnika uwidaczniającego odległości (geograficzne) i odmienności
(cywilizacyjne).
Zarys treści programowych.
l.p.
Zagadnienia
1.
Początki cywilizacji śródziemnomorskiej.
2.
Horyzont geograficzny starożytnych Greków.
3.
W poszukiwaniu Ultima Thule.
4.
„Pompejańska soczewka”. Z życia codziennego starożytnych Rzymian.
5.
O czym nam mówią starożytne monety.
6.
„Kulturowe konsekwencje podboju rzymskiego”
7.
Grecy, Rzymianie i barbarzyńcy
8.
W rodzinie greckiej i rzymskiej
9.
Aktywność i bezczynność obywatelska w świecie Ateńczyków i Rzymian
10. W świecie antycznych kupców i handlarzy
Forma
Wykład
Wykład
Wykład
Wykład
Wykład
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Liczba godzin
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Ćwiczenia
2
Opis bibliograficzny przykładowej literatury:
•
•
•
•
•
G. Alföldy, Historia społeczna starożytnego Rzymu, tłum. A. Gierlińska, do druku podał L. Mrozewicz, Poznań 1991.
Człowiek Grecji, red. J.P. Vernant, Warszawa 2002.
Człowiek Rzymu, red. A. Giardina, tłum. P. Bravo, Warszawa 1997.
Europa rzymska, red. E. Bispham, przeł. B. Mierzejewska, Warszawa 2010.
Grecy, Rzymianie i ich sąsiedzi, red. K. Nawotka, M. Pawlak, przy współpracy A. Pałuchowskiego
i A. Wojciechowskiej, Wrocław 2007.
5
•
•
•
•
•
•
•
•
M.H. Hansen, Demokracja ateńska w czasach Demostenesa, Struktura, zasady, ideologia, tłum. R. Kulesza,
Warszawa 1999.
Historia życia prywatnego, t.1: Od Cesarstwa Rzymskiego do roku tysięcznego, red. P. Veyne, przeł. K. Arustowicz,
M. Rostworowska, Wrocław–Warszawa–Kraków 2005.
Humanitas grecka i rzymska, red. ks. R. Popowski, Lublin 2005.
J. Jundziłł, Wzorce i modele wychowania w rodzinie (III w. p.n.e.–III w. n.e.), Bygdoszcz 2001.
T. Łoposzko, Historia społeczna republikańskiego Rzymu, Warszawa 1987.
Rzym i my. Wprowadzenie do literatury i kultury łacińskiej, do druku podał G. Serbat, tłum. I. Lewandowski,
W.M. Malinowski, Poznań 2009.
P. Veyne, Imperium grecko-rzymskie, przeł. P. Domański, Kęty 2008.
A. Wypustek, Życie rodzinne starożytnych Greków, Wrocław 2007.
6
Moduł 2: Historia społeczeństwa średniowiecznego
Cele
c) znać i rozumieć:
• Najważniejsze postacie średniowiecznego świata i ich wpływ na rozwój społeczeństwa
• Podstawowe pojęcia określające średniowieczne społeczeństwo
• Role rodziny oraz jej poszczególnych członków na tle średniowiecznej Europy
d) potrafić:
• Określić role jednostki i grupy na tle społeczeństwa średniowiecznej Europy
• Określić wpływ religii na rozwój społeczeństwa
• Scharakteryzować wpływ miejsca zamieszkania na rozwój jednostki oraz społeczeństwa na przykładzie średniowiecznej Europy
• Wykazać wpływ jednostki na rozwój społeczeństwa
Zarys treści programowych
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Zagadnienia
Forma
Geneza państwa polskiego na tle europejskim
Kryzysy państwowe w Europie wczesnośredniowiecznej
Rządzący i rządzeni (na przykładzie panowania Władysława Hermana i Bolesława
Krzywoustego)
Panteon polskich władców: Kazimierz Wielki, polityk, reformator i modernizator
Królestwa Polskiego
Unie w średniowiecznej Europie
Chrystianizacja krajów Europy średniowiecznej - przyczyny i skutki (analiza na wybranych przykładach)
Kolonizacja niemiecka i jej wpływ na zamiany społeczne ziem polskich w XIII-XV
wieku.
Geneza parlamentaryzmu w Europie i Polsce (na przykładzie Wielkiej Karty Swobód
i wybranych przywilejach szlacheckich).
Uniwersytety w średniowiecznej Europie (na przykładzie Uniwersytetu Jagiellońskiego)
Od układów małżeńskich do unii państwowych (na przykładzie układu w Krewie)
Wykład
Wykład
Wykład
Liczba godzin
2
2
2
Wykład
2
Wykład
Ćwiczenia
2
2
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
2
• I. Ihnatowicz, A. Maczak, B. Zientara, J. Żarnowski, Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Warszawa 1988.
• Obyczaje w Polsce od średniowiecza do współczesności, red. A. Chwalba, Warszawa 2005.
• S. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Kraków 1992.
• Historia sejmu polskiego, red. J. Michalski, t. 1, Warszawa 1984.
• G. Labuda, Mieszko II król Polski, Kraków 1992.
• G. Błaszczyk, Dzieje stosunków polsko-litewskich. Od Krewa do Lublina, cz. 1, Poznań 2007.
• J. Wyrozumski, Kazimierz Wielki, Kraków-Wrocław 1982.
• J. Krzyżaniakowa, J. Ochmański, Władysław II Jagiełło, Kraków-Wrocław 1990.
• H. Samsonowicz, Dzień chrztu i co dalej, Warszawa 2008.
• F. Kiryk, Nauk przemożnych perła, Warszawa 1988.
• K. Maleczyński, Bolesław III Krzywousty, Kraków 2010.
• K. Modzelewski, Barbarzyńska Europa, Warszawa 2004.
7
Moduł: Historia społeczeństwa nowożytnego XVI-XVIII wieku
Liczba godzin – 10 godzin wykładów; 10 godzin ćwiczeń.
Cele
e)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
f)
•
•
•
•
•
•
•
•
znać i rozumieć:
Podział strukturalny społeczeństwa w nowożytnej Europie.
Wpływ religii na życie społeczeństw XVI-XVII wieku.
Rolę konfliktów zbrojnych w funkcjonowaniu mieszkańców nowożytnej Europy.
Przykłady „mikrohistorii” w czasach nowożytnych.
Pochodzenie kozaczczyzny i przebieg jej historii.
Przebieg najważniejszych powstań kozackich i ich przywódców.
Postacie hetmanów Bogdana Chmielnickiego, Piotra Sahajdacznego, Piotra Doroszenki, Filipa Orlika.
pojęcie „modelu szlacheckiej rodziny staropolskiej” (roli ojca, relacji z potomstwem obojga płci, znaczenia nauki
w szkołach zakonnych).
Pojęcie stereotyp, cechy stereotypowego wizerunku Francuza, Rosjanina, Niemca i Anglika oraz wiedzieć, co
wpłynęło na ich przypisanie do danej nacji (podobnie w odniesieniu do postrzegania Polaka za granicą).
Wagę sejmu i sejmików w Rzeczypospolitej i wymienić najwybitniejszych polskich oratorów sejmowych m.in.
Jakuba Sobieskiego czy Kazimierza Nestora Sapiehę.
Najważniejsze postacie sceny politycznej dawnej Rzeczypospolitej, tak te budzące podziw, jak i te kojarzone źle.
Pojęcie „przedmurze chrześcijaństwa” a także mieć pojecie o „konfederacji warszawskiej” i „tumulcie toruńskim”.
potrafić:
Wyjaśnić rolę i znaczenie ziem ukrainnych dla Rzeczypospolitej oraz miejsce prawosławnych i prawosławia w dziejach państwa polsko-litewskiego. Ma posiąść umiejętność wskazywania na te elementy, które budowały bogactwo
kultury dawnej Rzeczypospolitej i te które niszczyły zręby państwa polski-litewskiego.
Wyjaśnić co legło u podstaw określonego modelu kształcenia i edukacji młodzieży szlacheckiej okresu staropolskiego (skąd znajomość języka łacińskiego i francuskiego, historii starożytnej i prawa).
Opisać proces tworzenia stereotypów oraz ich rolę i znaczeniu w życiu publicznym i politycznym państwa polskolitewskiego.
Wskazać gdzie widoczne są elementy klientelizmu i rozumieć na czym taka zależność polega.
Posługiwać się trafnie pojęciem „oligarchia magnacka”.
Dostrzegać różnice między klientelą polityczną a „przyjacielskim kręgiem” rodziny oraz znać zasady, którymi kierowano się w relacjach między szlachtą a włościanami, a co za tym idzie charakteryzować stosunki panujące na
wsi polskiej doby staropolskiej.
Ocenić zależności wynikające z danych okoliczności i łączyć je z określonymi zachowaniami i postawami szlachty
polskiej.
Dostrzegać trudności w ocenie postaw „między służba a zdrada”. Nie może dla niego być problem wskazanie przyczyn upadku Rzeczypospolitej, powinien też je właściwie szacować i umieć z sobą powiązać.
l.p.
Zagadnienia
1.
Struktury społeczne w nowożytnej Europie
2.
Religia w procesie funkcjonowania społeczeństw XVI-XVII
3.
Bunty, wojny domowe i rewolucje w nowożytnej Europie
Forma
Wykład
Wykład
Wykład
Liczba godzin
2
2
2
4.
Władza i społeczeństwo w nowożytnej Europie
Wykład
2
5.
6.
7.
8.
„Mikrohistorie” czasów nowożytnych.
„Złoto Azteków” na ziemiach ukrainnych Rzeczypospolitej
Staropolska rodzina jej poziom edukacji i obyczaje
Swojskość i obcość. Stereotypowym postrzeganiu obcych w Rzeczypospolitej i
obrazie Polaków i ich państwa w Europie
Rządzący i rządzeni. O relacjach społecznych w państwie polsko-litewskim.
Między sacrum a profanum. O „świętościach” polskich oraz bohaterach i zdrajcach w historii Rzeczypospolitej i Europy
Wykład
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
2
2
2
2
Ćwiczenia
Ćwiczenia
2
2
9.
10.
8
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
M. Bogucka: Staropolskie obyczaje XVI-XVIII wieku. Warszawa 1994.
J. Bystroń: Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. T. 1–2. Warszawa 1936; 1994.
J. Delumeau, Reformy chrześcijaństwa w XVI-XVII w., t.1-2, Warszawa 1986
Historia Sejmu Polskiego. T. 1. Do schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej, red. J. Michalski. Warszawa 1984.
J. Jedlicki: Klejnoty i bariery społeczne. Warszawa 1968.
T. Łepkowski: Polska - narodziny nowoczesnego narodu 1764-1870, Warszawa 1967.
J. Maciszewski: Szlachta Polska i jej państwo. Warszawa 1969.
A. Mączak: Klientela. Nieformalne systemy władzy w Polsce i Europie XVI-XVIII wieku, Warszawa 1994.
J. Michalski: Studia historyczne z XVIII i XIX wieku. T. 1-2. Warszawa 2007.
A. Mironowicz: Kościół prawosławny w dziejach dawnej Rzeczypospolitej. Białystok 2001.
A. Niewiara: Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI-XIX wieku. Katowice 2000.
D. Rolnik: Portret szlachty czasów stanisławowskich, epoki kryzysu, odrodzenia i upadku Rzeczypospolitej w pamiętnikach polskich. Katowice 2009.
J. Tazbir: Dzieje polskiej tolerancji. Warszawa 1973.
Ch. Tilly, Rewolucje europejskie 1492-1992, Warszawa 1997
Z. Wójcik: Ukraina w ramach Rzeczypospolitej do połowy XVII w. Wrocław 1988.
T. Zielińska: Magnateria polska epoki saskiej. Wrocław 1977.
9
Moduł 4: Historia społeczeństwa XIX wieku
Cele
a) znać i rozumieć:
• pojęcia: naród, procesy narodotwórcze, znać główne etapy kształtowania się nowoczesnych narodów w wieku XIX
• ośrodki narodowe kształtujące się w XIX w. na ziemiach D. Rzeczypospolitej (Polacy, Litwini, Ukraińcy, Żydzi,
Białorusini),
• warstwy i klasy jakie ukształtowały się w wyniku rewolucji przemysłowej i powstania społeczeństwa industrialnego
• pojęcia: zniesienie poddaństwa, oczynszowanie, uwłaszczenie
• zależności występujące między procesami powstawania społeczeństwa industrialnego a potrzebami w dziedzinie
komunikacji społecznej, rozrywki, edukacji
• prądy umysłowe i idee które upowszechniły się w następstwie rewolucji burżuazyjnej i przemysłowej oraz zmian
obyczajowych jakie rewolucja pociągnęła za sobą
• nowe formy przekazu informacji
• pojęcia: feminizm, sufrażystki
b) potrafić:
• wyjaśnić genezę procesu kształtowania się nowoczesnej świadomości narodowej, scharakteryzować różnice
między modelem zachodnioeuropejskim a ruchami narodotwórczymi w Europie środkowej i wschodniej
• scharakteryzować idee nacjonalizmu, wyjaśnić przyczyny i skutki rozpowszechnienia ideologii nacjonalistycznej
• omówić genezę współobecności wielu kultur na ziemiach Rzeczypospolitej w okresie rozbiorów
• wyjaśnić społeczne następstwa procesu industrializacji; omówić związek zachodzący między zmianami metod
produkcji a powstawaniem ośrodków miejskich
• ocenić wpływ przemian gospodarczych na rozwój środków komunikacji
• scharakteryzować znaczenie uwłaszczenia dla zmiany struktury wsi i stworzenia rezerwy siły roboczej dla
przemysłu
• wyjaśnić związek następstw rewolucji przemysłowej z pojawieniem się zjawiska kultury masowej
• wyjaśnić przejawy adaptowania teorii Darwina w naukach społecznych
• scharakteryzować najważniejsze aspekty kultury masowej w XIX wieku
• omówić rolę prasy i wydawnictw popularnych w XIX wieku
• wyjaśnić obyczajowe następstwa procesów urbanizacji i industrializacji
• wyjaśnić czynniki sprzyjające emancypacji kobiet
• omówić przejawy emancypacji kobiet oraz zmiany charakteru rodziny wiążące się z aktywnością zawodową kobiet;
scharakteryzować ekonomiczny aspekt pracy kobiet w gospodarstwie domowym
• scharakteryzować różnice między rytmem życia miejskiego i wiejskiego różnice
• wyjaśnić w jaki sposób potrzeby społeczności miejskiej wpływały na rozwój sztuki, literatury, sportu
• wskazać związek między nowymi środkami komunikacji społecznej a ewolucją życia politycznego (masowe partie
polityczne) i kształtowaniem systemu demokracji parlamentarnej
• ocenić i uporządkować argumenty sporu o przyczyny upadku Rzeczypospolitej i w kwestii wyboru dróg działania w
warunkach zaborów (nurt insurekcyjny, praca u podstaw, trójlojalizm).
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
Zagadnienia
Forma
Wpływ Rewolucji Burżuazyjnej we Francji i wojen napoleońskich na przemiany
społeczne w Europie.
Konsekwencje procesu uwłaszczenia chłopów w Prusach, Austrii i Rosji.
Przeobrażenia ideologiczne i doktrynalne świadectwem przemian XIX w.
Przemiany pozycji społecznej szlachty na ziemiach polskich i w Europie w XIX wieku.
Kształtowanie się polskiej burżuazji i drobnomieszczaństwa w XIX wieku. Rozwój
klasy robotniczej na ziemiach polskich pod zaborami.
10
Wykład
Liczba godzin
2
Wykład
Wykład
Wykład
2
2
2
Wykład
2
6.
7.
8.
9.
10.
Wiek nacjonalizmów. Ruchy narodotwórcze w Europie i na ziemiach polskich
Społeczne skutki industrializacji: urbanizacja, przemiany demograficzne, migracje;
życie codzienne w mieście
Wieś – społeczne skutki uwłaszczenia, zmiany strukturalne, nowe aspiracje, przemiany obyczajowe, migracje; ruch ludowy; chłopi a ruchy narodowe
Rozwój kultury masowej. Postęp techniczny a zmiany dziedzinie podróżowania i
komunikacji i nowe nośniki informacji i idei. Misja inteligencji
Przeobrażenia rodziny; zmiany strukturalne, problem statusu kobiety (praca zawodowa, kwestia równouprawnienia, idee feministyczne); wychowanie dzieci, zagospodarowanie czasu wolnego
Ćwiczenia
Ćwiczenia
2
2
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
2
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
A. Chwalba, Historia powszechna: wiek XIX, Warszawa 2008.
A. Chwalba, Historia Polski: 1795-1918, wyd. 2, Kraków 2005.
B. Croce, Historia Europy w XIX wieku, Warszawa 1998.
N. Davies, Europa, Kraków 1998.
Historia powszechna, red. L. Serafini. t. 15: Romantyzm i liberalizm. Włoskie risorgimento i rewolucje narodowe.
[bmw] 2008.
I. Ihnatowicz, A. Mączak, B. Zientara, J. Żarnowski, Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, wyd. 4 popr., Warszawa 1999.
T. Kizwalter, Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2003.
W. Łazuga, Historia powszechna. Wiek XIX, Poznań 2001.
A. Skrzypek, Historia społeczna Europy XIX i XX wieku, Poznań 2009.
P. Wandycz, Cena wolności, Historia Europy Środkowo-Wschodniej od średniowiecza do współczesności, Kraków
1995.
Wielka historia świata, t. 9: Świat w latach 1800-1850, red. A. Chwalba, Kraków 2006.
Wielka historia świata, t. 10: Świat od Wiosny Ludów do I wojny światowej, red. J. Buszko, S. Grodziski, Kraków
2006.
Zarys historii Europy. XIX wiek, red. T.C.W. Blanning, Warszawa 2003.
11
Moduł 5: Historia społeczeństwa XX wieku
Cele
a)
znać i rozumieć:
•
•
•
•
historyczne determinanty (od schyłku XIX wieku) kształtujące współczesne społeczeństwo europejskie
procesy modernizacyjne społeczeństw europejskich w dobie tworzenia się nowoczesnych państw.
zmiany polityczne, ekonomiczne i gospodarcze dokonujące się w Europie.
pojęcia z zakresu historii społecznej, zmiany granic Europy, podstawową periodyzację jej dziejów, najważniejsze
czynniki rozwoju społeczno politycznego Europy XIX i XX wieku,
genezę i funkcjonowanie organizacji zawodowych,
zmiany obyczajowe, podziały i wpływy ideowe oraz postępujące w ślad za nimi podziały partyjne,
znaczenie dwóch wojen światowych, rozpad imperiów kolonialnych, rozwój prasy, radia oraz współczesnych mediów, oddziaływujących na życie społeczne kontynentu oraz przemiany cywilizacyjno-kulturowe,
zasadnicze przemiany wewnętrzne w państwach (transformacja w krajach Europy Środkowej i Wschodniej), przeobrażenia roli państw europejskich, zjawiska globalizacji i integracji europejskiej.
•
•
•
•
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Zagadnienia
Forma
Społeczeństwo europejskie u progu XX wieku
Społeczne skutki I wojny światowej
Zmiany w strukturze społecznej Europy w okresie międzywojennym
Społeczeństwo w reżymie autorytarnym i totalitarnym
Społeczeństwa okupowane w czasie II wojny światowej
Społeczne skutki II wojny światowej
Przemiany społeczno-ustrojowe w okresie powojennym (blok wschodni)
Przemiany społeczno-ustrojowe w okresie powojennym (blok zachodni)
Demokratyczne transformacje w Europie drugiej XX wieku (Hiszpania, Grecja
Portugalia, rozpad bloku wschodniego)
Społeczeństwo informacyjne przełomu XX i XXI wieku
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Ćwiczenia
Wykład
Liczba godzin
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Ćwiczenia
2
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
J. Żarnowski, Społeczeństwa XX wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków 1999.
M. Maciejewski, M. Sadowski, Powszechna historia gospodarcza, Od XV do XX wieku, Wrocław 2007.
Metamorfozy społeczne 2 , Badania nad dziejami społecznymi XIX i XX w., red. J. Żarnowski, Warszawa 2007.
F. Braudel, Gramatyka cywilizacji, Warszawa 2006
P. Burke, Historia i teoria społeczna, Warszawa-Kraków 2000.
R. Cameron, L. Neal, Historia gospodarcza świata. Od Paleolitu do czasów najnowszych, Warszawa 2004.
Ciągłość i zmiana tradycji kulturowej, red. S. Nowak, Warszawa 1989.
N. Davies, Europa między Wschodem a Zachodem, Kraków 2007.
J. L. Gaddis, Zimna wojna. Historia podzielonego świata, Kraków 2007.
J. Holzer, Komunizm w Europie, Dzieje ruchu i systemu władzy, Warszawa 2000.
Historia życia prywatnego od I wojny światowej do naszych czasów, Wrocław 2000, t. 5.
M. Hroch, Małe narody Europy, Wrocław-Warszawa-Kraków 2003.
J. Hryniewicz, Polityczny i kulturowy kontekst rozwoju gospodarczego, Warszawa 2004.
D. Janicka, Historia społeczna i polityczna Europy, Toruń 2007.
D. Landes, Bogactwo i nędza narodów, Warszawa 2005.
M. Marody, Co nam zostało z tych lat. Społeczeństwo polskie u progu zmian systemowych, Warszawa 1990.
Polska na tle procesów rozwojowych Europy w XX wieku, Poznań 2002.
A. Sosnowska, Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią (1947-1994), Warszawa 2004.
12
•
•
•
•
Społeczeństwo Państwo Modernizacja. Studia ofiarowane Januszowi Żarnowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę
red. W. Mędrzecki, Warszawa 2002.
Społeczeństwo w dobie przemian wiek XIX i XX, Warszawa 2003.
Rekonstrukcja narodów. Polska, Ukraina, Litwa, Białoruś 1569-1999, Sejny 2006.
J. Tomaszewski, Z. Landau, Polska w Europie i świecie 1918-1939, Warszawa 2005.
13
Moduł 6: Historia gospodarcza powszechna
Liczba godzin – 10 godzin wykładu; 10 godzin.
Cele
g)
•
znać i rozumieć:
Procesy i etapy (fazy, stadia) rozwoju gospodarczego świata - gospodarka cywilizacji antycznych, gospodarka średniowieczna (feudalna), gospodarka czasów nowożytnych i najnowszych (kapitalizm handlowy, przemysłowy, monopolistyczny).
• Dzieje pieniądza, pojawienie się kredytu w obrocie handlowym, zależności między wymianą handlową a procesami rozwoju gospodarczego.
• Zależności między procesami gospodarczymi a społecznymi i politycznymi na różnych etapach rozwoju cywilizacji
ludzkiej,
• Podstawowe idee (i ich nosicieli) uzasadniające lub krytykujące różne formy gospodarowania, szczególnie gospodarkę kapitalistyczną.
h) potrafić:
• scharakteryzować genezę pieniądza, różne formy kredytowania przedsięwzięć gospodarczych i handlowych,
omówić genezę i skutki pojawienia się takich instytucji jak banki, giełdy, papiery wartościowe itp.,
• wyjaśnić znaczenie wielkich odkryć geograficznych, szczególnie napływu złota i srebra do Europy, dla rozwoju
gospodarki europejskiej i światowej oraz dwutorowości rozwoju gospodarczego Europy,
• dostrzegać różnice między różnymi fazami gospodarki kapitalistycznej, wyjaśnić znaczenie pojawienia się tzw.
kwestii robotniczej i gospodarki tzw. realnego socjalizmu,
• wyjaśnić, czym jest tzw. państwo opiekuńcze na przykładzie kilku współczesnych państw opiekuńczych i na czym
polega kryzys państwa opiekuńczego.
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Zagadnienia
Forma
Etapy (fazy) rozwoju gospodarczego świata
Gospodarka świata starożytnego i średniowieczna
Geneza i początki światowej gospodarki rynkowej XV-XVIII w.
Kapitalizm przemysłowy i monopolistyczny (XIX i XX w.)
Kwestia robotnicza oraz apologeci i krytycy gospodarki kapitalistycznej
Pieniądz – geneza i znaczenie w wymianie handlowej
Kościół katolicki i inne religie wobec bogactwa i bogacenia się
Najważniejsze instytucje gospodarki rynkowej (banki, giełdy, weksle itp.)
Gospodarka państw tzw. realnego socjalizmu i jej efektywność
Państwo opiekuńcze: istota i przykłady. Czy można mówić o zmierzchu państwa opiekuńczego ?
Wykład
Wykład
Wykład
Wykład
Wykład
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Liczba
godzin
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Opis bibliograficzny pozycji przykładowej literatury:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
S. Albinowski, Bogactwo i nędza narodów. Studia o gospodarce światowej u progu XXI w., Warszawa 1996.
R. Cameron, L. Neal, Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych, wyd. 4, Warszawa 2004.
J. Ciepielewski, I. Kostrowicka, Z. Landau, J. Tomaszewski, Dzieje gospodarcze świata do roku 1980, Warszawa
1987.
H. Cywiński, Z dziejów pieniądza na świecie, Warszawa 1986.
H. Cywiński, Złoto. Skąd pochodzi, dokąd idzie?, Warszawa 1987.
E. Kaczyńska, K. Piesowicz, Wykłady z powszechnej historii gospodarczej (od schyłku Średniowiecza do I wojny
światowej), Warszawa 1977.
J. Kaliński, Historia gospodarcza XIX i XX w. , wyd. 2 zmienione, Warszawa 2008.
T. Kemp, Industrializacja w XIX-wiecznej Europie, Wrocław-Warszawa-Kraków 1998.
W. Kula, Problemy i metody historii gospodarczej, Warszawa 1963.
J. Szpak, Historia gospodarcza powszechna, wyd. 3, Warszawa 2007.
14
Moduł 7: Historia gospodarcza Polski
Cele
i)
•
•
•
•
j)
•
•
•
•
znać i rozumieć:
charakterystyczne cechy i zasady gospodarki feudalnej w Polsce,
przemiany gospodarcze w Polsce XVI – XVII w. związane z przyjęciem przez Polskę roli głównego producenta żywności w Europie,
zasady reform walutowych przeprowadzanych w XX w.
główne postaci polskiego życia gospodarczego (m.in. Ksawery Drucki-Lubecki, Stanisław Staszic, Władysław Grabski, Eugeniusz Kwiatkowski, Leszek Balcerowicz).
Potrafić:
wyjaśnić przyczyny kryzysów gospodarczych w Polsce w XVII – XX wieku,
ocenić zasadność decyzji ustrojowych charakterystycznych dla gospodarki centralnie sterowanej i opartej na wolnym rynku,
scharakteryzować przyczyny, przebieg i skutki rewolucji przemysłowej na ziemiach polskich,
ocenić skutki przemian gospodarczych w okresie zaborów oraz w latach istnienia II Rzeczypospolitej,
l.p.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
Zagadnienia
Forma
Geneza gospodarki feudalnej
Rozwój miast średniowiecznych
Upadek gospodarczy Polski w drugiej połowie XVIII w.
Reforma walutowa W. Grabskiego
Tzw. plan Balcerowicza i przemiany gospodarcze w Polsce po 1989 r.
Rozbicie dzielnicowe a sytuacja gospodarcza Europy
Polska potęgą gospodarczą w czasach zygmuntowskich
Gospodarka Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego
Wielki kryzys gospodarczy w Polsce
Cechy wiodące gospodarki centralnie sterowanej (okres PRL)
Wykład
Wykład
Wykład
Wykład
Wykład
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Liczba
godzin
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Opis bibliograficzny pozycji przykładowej literatury:
•
•
•
•
Z. Sirojć, Podstawowe terminy historii gospodarczej. Warszawa 2001.
J. Duda, R. Orłowski, Gospodarka Polska w dziejowym rozwoju Europy (do 1939 r.). Lublin 1999.
A. Jezierski, C. Leszczyńska, Historia gospodarcza Polski. Warszawa 1997.
K. Jonca, Dzieje gospodarcze Polski do 1939 r. Wrocław 1996.
•
J. Kaliński, Z. Landau, Gospodarka Polski w XX wieku. Warszawa 2003.
•
P.L. Berger, Rewolucja kapitalistyczna. Warszawa 1995.
•
T. Kemp, Industrializacja w XIX-wiecznej Europie. Wrocław 1998.
•
W. Kula, Problemy i metody historii gospodarczej. Warszawa 1963.
•
•
•
M. Eckert, A. Nadolny, W. Stobrawa, Historia gospodarcza i społeczna świata XIX i XX w. Zielona Góra 1993.
Z. Gazda, Historia gospodarcza. Kielce 1998.
J.R., Teoria historii gospodarczej. Toruń 1999.
15
Moduł 8: Historia wojen i wojskowości w starożytności i średniowieczu
Cele
• przyczyny wojen i ich zasięg w świecie starożytnym, z uwzględnieniem specyfiki greckiej;
• militarne aspekty budowy wielkich imperiów świata starożytnego i ich upadów;
• strategie i prowadzenie działań wojennych oraz taktykę na polu walki w świecie antycznym ;
•
przyczyny wojen i ich zasięg w średniowieczu, z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych podokresów tej epoki;
• militarne i pozamilitarne przyczyny braku wielkich imperiów w średniowiecznej Europie łacińskiej;
• strategie i prowadzenie działań wojennych oraz taktykę na polu walki w średniowieczu;
• strategie i taktykę wojenną przybyszów ze Wschodu;
• znaczenie broni palnej dla zmian w organizacji armii oraz sztuki wojennej w średniowiecznej Europie;
• strategie i przebieg wojen Aleksandra Wielkiego i Juliusza Cezara;
• fenomen armii rzymskiej okresu republiki i wczesnego cesarstwa, szczególnie jej i organizację i technikę;
• zjawisko średniowiecznego etosu rycerskiego;
• rodzaje uzbrojenia ochronnego i zaczepnego używanego w starożytności i średniowieczu;
• terminy: falanga, maipuł, system ścianowy, system wieżowy, rezydencja typu motte itp.
b)
•
•
•
•
•
•
•
•
potrafić:
charakteryzować organizację pola walki w starożytności i w średniowieczu;
rozróżniać typy formacji wojskowych w poszczególnych epokach i podokresach;
wykorzystywać podstawowe informacje na temat uzbrojenia żołnierza z uwzględnieniem poszczególnych epok
i podokresów oraz specyfiki geograficznej;
charakteryzować patriotyzm grecki i rzymski oraz ideał rycerski;
wyjaśnić koncepcję wojny sprawiedliwej i niesprawiedliwej w średniowieczu;
wskazać przyczyny średniowiecznych konfliktów zbrojnych, w tym tych toczonych na podłożu religijnym;
dostrzegać różnice pomiędzy sposobami walki średniowiecznego rycerstwa i armii zaciężnych i ludowych (na
przykładzie wojen husyckich);
dostrzegać różnice pomiędzy sposobami walki i uzbrojeniem świata Europy Zachodniej oraz euroazjatyckiego
Wschodu (na przykładzie najazdów mongolskich)
l.p.
Zagadnienia
Forma
1.
Przyczyny wojen i ich zasięg oraz sposób prowadzenia w świecie starożytnym, z
uwzględnieniem specyfiki greckiej;
Militarne aspekty budowy wielkich imperiów świata starożytnego i ich upadów;
pytanie o imperia Europy średniowiecznej;
Wojny w średniowiecznej Europie, ich typy i specyfika
Sztuka wojenna przybyszów ze Wschodu a Strategia i taktyka rycerstwa europejskiego;
Wykład
Liczba godzin
2
Wykład
2
Wykład
Wykład
2
2
Rycerstwo, jego ideały, i przyczyny zaniku jako podstawowej formacji zbrojnej w
średniowiecznej Europie;
Strategia i sposoby walki w starożytnej Grecji – przykład Aleksandra macedońskiego
Armia rzymska czasów Cezara i Augusta – wojny, organizacja, uzbrojenie
Etos rycerski i jego zmierzch w późnym średniowieczu
Wojny religijne średniowiecznej Europy – krucjaty i wojny husyckie
Sztuka fortyfikacyjna starożytności i średniowiecza
Wykład
2
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
2
2
2
2
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
16
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
M. Howard, Wojna w dziejach Europy, Wrocław 1990.
Historia sztuki wojennej, Warszawa 2008.
Z. Żygulski, Broń wschodnia, Warszawa 1982.
P. Contamine, Wojna w średniowieczu, Warszawa 1999.
M. Gradowski, Z. Żygulski, Słownik uzbrojenia historycznego, Warszawa 1998.
A. Nowakowski, Wojskowość w średniowiecznej Polsce, Malbork 2005.
K. Olejnik, Dzieje oręża polskiego, Toruń 2004.
Polska technika wojskowa do 1500 r., red A. Nadolski, Warszawa 1994.
D. Piwowarczyk, Obyczaj rycerski w Polsce późnośredniowiecznej (XIV–XV wiek), Warszawa 1998.
Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1450–1500, red. A. Nowakowski, Toruń 2003.
J. Bogdanowski, Architektura obronna w krajobrazie Polski. Od Biskupina do Westerplatte, Warszawa 1997.
M. Bloch, Społeczeństwo feudalne. Warszawa 2002.
B. Bravo, M. Węcowski, E. Wipszycka, A. Wolicki, Historia starożytnych Greków, t. 2: Okres klasyczny, Warszawa
2009.
Ch. Brooke, Europa średniowieczna 962-1154. Warszawa 2001.
M. Goliński, Broń palna na Śląsku do lat trzydziestych XV w. oraz jej zastosowanie przy obronie i zdobywaniu
twierdz, [w:] Studia i materiały do historii wojskowości, t. 31, 1989.
M. Howard, Wojna w dziejach Europy. Wrocław-Warszawa-Kraków 1990.
K. Kumaniecki, Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu. Warszawa 1967.
J.H. Mundy, Europa średniowieczna 1150-1309. Warszawa 2001.
W. Kwaśniewicz, Leksykon broni białej i miotającej, Warszawa 2003.
A. Nadolski, J. Dankowa: Uwagi o składzie i uzbrojeniu polskiej jazdy rycerskiej w latach 1350. „Studia i Materiały
do Historii Wojskowości”, t. 26 [1983].
J. Szymczak: W kwestii liczebności oddziałów wojskowych w Polsce okresu rozbicia dzielnicowego. „Acta. Univ.
Lodiensis. Folia Historica”. [Z.] 2: Historia średniowieczna Polski. [1981].
Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej. T. 1-2. Red. A. Nadolski (T. 1), A. Nowakowski (t. 2). Łódź-Toruń 1990-1998.
J. Wolski, Historia powszechna. Starożytność. Warszawa 1994.
17
Moduł 9: Historia wojen i wojskowości w czasach nowożytnych
Cele
a)
•
•
•
•
b)
•
•
•
•
znać i rozumieć:
przedmiot historii wojskowości, która zajmuje się dziejami, organizacją i metodami działania wojska.
najważniejsze fakty z działań wojennych epoki nowożytnej.
zmiany w sztuce wojennej epoki nowożytnej i umieć przedstawić dokonania najwybitniejszych dowódców tego
okresu, od Karola VIII, przez Jana III Sobieskiego, do Napoleona Bonaparte.
przyczyny i przebieg wybranych kampanii w okresie od początku XVI wieku do 1815 r.
potrafić:
przedstawić dzieje zastosowania wojska w trakcie konfliktów zbrojnych.
ukazać zmiany zachodzące w sztuce wojennej epoki nowożytnej.
scharakteryzować dzieje organizacji wojsk, w ramach której omówieniu podlegać będą takie kwestie jak dowodzenie i wyszkolenie ale także finansowanie, rekrutacja, podział na rodzaje wojsk oraz uzbrojenie, wyposażenie,
umundurowanie, zakwaterowanie, zaopatrzenie.
wyjaśnić pojęcia takie jak strategia, a więc zasady przygotowywania i prowadzenia wojen, sztuka operacyjna, czyli
zasady przeprowadzania działań stanowiących składowe części wojny oraz taktyka, obejmująca zasady prowadzenia walki.
l.p.
Zagadnienia
Forma
1.
Wyjaśnienie celu i problematyki zajęć. Omówienie podstawowych pojęć z
zakresu sztuki wojennej: strategia, taktyka, sztuka operacyjna, doktryna
wojenna, konflikt zbrojny, wojna oraz klasyfikacja wojen.
Epoka wojsk zaciężnych w Europie – rewolucja militarna XVII wieku
Staropolska sztuka wojenna od XVI do początku XVIII wieku
Powstanie armii stałych - taktyka linearna i doktryny wojenne w epoce
Oświecenia
Wojny rewolucyjne - wojny narodów, czyli przełom napoleoński
Kampanie włoskie na początku XVI wieku- pierwsze starcia nowoczesnych
armii, od Cerignoli do Pawi
Wojna trzydziestoletnia – Breitenfeld i triumf taktyki Gustawa Adolfa
Kampanie Jana Karola Chodkiewicza – od Kircholmu do Chocimia
Wojny Fryderyka II – alternatywy formalizmu
Wojny napoleońskie - porównanie kampanii 1805 i 1813 r.
Wykład
Liczba godzin
2
Wykład
Wykład
Wykład
2
2
2
Wykład
Ćwiczenia
2
2
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
2
2
2
2
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
J. Sikorski: Zarys historii wojskowości powszechnej do końca XIX w. Warszawa 1975.
E. Razin: Historia sztuki wojennej. Tom II. Sztuka wojenne okresu feudalnego, Warszawa 1960; Tom III. Sztuka
wojenna manufakturowego okresu wojen, Warszawa 1964.
S. Herbst: Historia wojskowa: treść, dzieje, metodyka, metodologia, „Zeszyty Naukowe WAP”. Seria Historyczna 7 [1961].
G. Regan: Błędy militarne, Warszawa 1992.
M. Kukiel: Wojny napoleońskie. Warszawa 1927 (lub inne wydania).
J. Orzechowski: Dowodzenie i sztaby. Tom I. Do końca XIX wieku, Warszawa 1974.
M. Kukiel: Zarys historii wojskowości w Polsce, Londyn 1949 (lub inne wydania).
Encyklopedia wojskowa. Dowódcy i ich armie. Historia wojen i bitew. Technika wojskowa, Warszawa 2007.
Z. Spieralski, J. Wimmer: Polska sztuka wojenna w l. 1562- 1647, „PKW-H MON”, Wź, z. 5 [1961].
J. Wimmer: Okres upadku polskiej sztuki wojennej w l. 1638- 1764. „PKW-H MON”, Wź, z. 7 [1963].
18
•
•
•
M. Howard: Wojna w dziejach Europy. Wrocław-Warszawa 1990.
R. Brooks: Sztuka wojenna odrodzenia; Szyk bojowy 1650-1785; Narody pod bronią, [w:] Historia wojen. Warszawa 2004.
P.P. Wieczorkiewicz: Historia wojen morskich. Tom I. Wiek żagla. Londyn 1995.
19
Moduł 10: Historia wojen i wojskowości w XIX w.
Cele
a)
•
znać i rozumieć:
genezę, przebieg i skutki głównych konfliktów militarnych w XIX wieku, w tym przede wszystkim: wojny krymskiej,
wojny o zjednoczenie Włoch, wojny Prus z Austria i Francją, wojen bałkańskich i konfliktów kolonialnych.
• myśl wojskową w XIX wieku, w tym przede wszystkim poglądy: Clausewitza, Moltkego (st.), Mahana, Picqa, Callwella, Tirpitza.
• powiązania polityki i wojen, rozpoznawać długofalowe skutkami konfliktów kontynentalnych dla XIX wiecznej
koncepcji Realpolitik.
• zmiany technologiczne i organizacyjne prowadzenia wojen w XIX wieku.
b) potrafić:
• wyjaśniać przyczyny i skutki wojen europejskich w ich kontekście historycznym
• oceniać skuteczność użycia środków militarnych do realizacji celów politycznych
• analizować skutki społeczne konfliktów wojennych na kontynencie europejskim i na innych kontynentach w XIX
wieku
• charakteryzować wpływ wojen na rozwój gospodarczy i technologiczny
• analizować konflikty zbrojne w ujęciu historycznym: analizować przyczyny polityczne, wpływ na zmianę sytuacji
politycznej w czasie długiego trwania, zmiany społeczne, cywilizacyjne i gospodarcze wywoływane konfliktami na
kontynencie europejskim.
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Zagadnienia
Forma
Myśl wojskowa w XIX wieku: strategia, planowanie operacyjne, taktyka
Armie pruska i niemiecka w XIX wieku – przyczyny sukcesów
Wojny o zjednoczenie Włoch – nacjonalizmy i państwa narodowe źródłem
konfliktów zbrojnych w XIX wieku
Konflikty lokalne na przykładzie wojen bałkańskich w XIX wieku
Wojny kolonialne na przykładzie konfliktów zmierzających do opanowania
Chin na przełomie XIX i XX wieku
Historia wojskowości – subdyscyplina historyczna
Wojna krymska i jej skutki dla sytuacji globalnej
Wojny prusko-austriacka i prusko-francuska – przełom w sposobie prowadzenia wojen w XIX wieku
Wojna secesyjna - powstanie nowego mocarstwa
Zmiany w uzbrojeniu w XIX wieku
Wykład
Wykład
Wykład
Liczba godzin
2
2
2
Wykład
Wykład
2
2
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
2
2
2
Ćwiczenia
Ćwiczenia
2
2
•
•
•
•
•
•
•
•
•
A. Chwalba, Historia powszechna, wiek XIX, Warszawa 2009.
N. Davis, Europa, Warszawa 2008.
Historia sztuki wojennej. Od starożytności do czasów współczesnych, red. G. Parker, Warszawa 2008.
K. Clausewitz, O wojnie, t. I-II, Warszawa 1958.
H. Kissinger, Dyplomacja, Warszawa 2009.
L. Wyszczelski, Historia myśli wojskowej, Warszawa 2000.
J. Sikorski, Zarys historii wojskowości powszechnej do końca XIX wieku, Warszawa 1975.
Ch. Wills, Ilustrowana historia uzbrojenia, Warszawa 2007.
20
Moduł 11: Historia wojen i wojskowości w XX w.
Cele
a)
•
znać i rozumieć:
genezę, przebieg i skutki głównych konfliktów militarnych w XX wieku, w tym przede wszystkim: I i II wojny światowej, wojny koreańskiej, wojny w Wietnamie, wojen na Bliskim Wschodzie, nowych wyzwań związanych z walką
z terroryzmem
• historię i doktrynę wojskową Wojska Polskiego przed i po 1945 roku
• najważniejsze zmiany technologiczne i organizacyjne prowadzenia wojen w XX wieku
• powiązania polityki i wojen, rozpoznawać długofalowe skutki konfliktów globalnych w epoce wojen światowych
i w okresie zimnej wojny
b) potrafić:
• wyjaśniać przyczyny i skutki trwania konfliktów regionalnych w epoce postzimnowojennej
• oceniać skuteczność użycia środków militarnych do realizacji celów politycznych
• analizować skutki społeczne globalnych i regionalnych konfliktów wojennych w epoce polityki globalnej w XX
wieku
• charakteryzować wpływ wojen na rozwój gospodarczy i technologiczny
• analizować konflikty zbrojne w ujęciu historycznym (uwzględniając przyczyny polityczne, wpływ na zmianę sytuacji
politycznej w czasie długiego trwania, zmiany społeczne, cywilizacyjne i gospodarcze wywoływane konfliktami).
l.p.
Zagadnienia
Forma
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Myśl wojskowa w XX wieku: strategia, planowanie operacyjne, taktyka
I wojna światowa – nowe techniki wojskowe
Armia III Rzeszy – przyczyny sukcesów
Armia Czerwona – przyczyny zwycięstwa
Wojsko Polskie 1918-1945
Zmiany polityczne po II wojnie światowej przyczyną ukształtowania nowych
doktryn wojskowych wielkich mocarstw
Wojna koreańska
Wojna wietnamska
Konflikt bliskowschodni i wojna z terroryzmem
Wojsko Polskie w okresie Polski Ludowej
Wykład
Wykład
Wykład
Wykład
Wykład
Ćwiczenia
Liczba godzin
2
2
2
2
2
2
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
2
2
2
2
17.
18.
19.
20.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
N. Davis, Europa, Warszawa 2008
Historia sztuki wojennej. Od starożytności do czasów współczesnych, red. G. Parker, Warszawa 2008.
H. Kissinger, Dyplomacja, Warszawa 2009.
L. Wyszczelski, Historia myśli wojskowej, Warszawa 2000.
G. Maak, W Europie, Warszawa 2009.
Cz. Madajczyk, Klerk czy intelektualista zaangażowany? Świat polityki wobec twórców kultury i naukowców europejskich w pierwszej połowie XX wieku, Poznań 1999.
P. Masson, Historia Wehrmachtu 1939-1945, Warszawa 1995.
B. Miśkiewicz, Wojsko Polskie w XX wieku, Warszawa 2006.
R. Pipes, Rosja bolszewików, Warszawa 2005.
G. Ueberschar, Wojskowe elity III Rzeszy, Warszawa 2004.
Ch. Wills, Ilustrowana historia uzbrojenia, Warszawa 2007.
http://newrivernotes.com/ww1/
21
•
•
•
•
http://www.army.mil/
http://www.history.army.mil/books/amh/amh-toc.htm
http://www.lexikonderwehrmacht.de
http://www.stahlgewitter.com/
22
Moduł 12: Wybrane zagadnienia z historii kultury i nauki
Cele
c)
•
•
d)
•
•
•
•
znać i rozumieć:
zarys dziejów kultury od starożytności, poprzez wieki średnie, nowożytne, aż po czasy współczesne
problematykę historii nauki i techniki jako odrębnej dyscypliny
potrafić:
pozyskać umiejętność analizy i wskazywania procesów kulturotwórczych
pozyskać umiejętność prezentowania złożoności problematyki związanej z historią nauki i techniki
dokonywać wstępnej analizy dzieł sztuki (architektura, malarstwo, rzeźba)
poprawnie stosować terminy i pojęcia z zakresu wiedzy o kulturze i zakresu sztuk pięknych
l.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Zagadnienia
Forma
Prehistoria – korzenie kultury europejskiej (malarstwo jaskiniowe)
Charakterystyczne cechy kultury i sztuki Mezopotamii (Epos o Gilgameszu, pismo
klinowe, architektura – miasta: Ur, Uruk, Lagasz itd.) oraz starożytnego Egiptu
(okresy: Starego, Średniego i Nowego Państwa).
Wybrane zagadnienia kultury starożytnej Grecji i Rzymu (religia i mitologia – ich
wpływ na architekturę, rzeźbę malarstwo, porządki architektoniczne, sylwetka
człowieka w plastyce, teatr, obiekty i budowle sportowe) – znaczenie dla kultury
europejskiej.
Kultura i sztuka wczesnochrześcijańska i bizantyjska (symboliczne malarstwo
katakumbowe, architektura kościelna, malarstwo i mozaiki, architektura bizantyjska – plan centralny, ikonoklazm, bizantyjskie i ruskie malarstwo ikonograficzne).
Średniowiecze – przedromańska sztuka karolińska, sztuka romańska (charakterystyka stylu architektonicznego, przykłady z uwzględnieniem romanizmu w Polsce) narodziny i rozwój stylu gotyckiego w architekturze, zmiany społecznokulturowe.
Powrót kanonów antycznych w sztuce nowożytnej – narodziny renesansu we
Włoszech (artyści trecenta i quatrocenta, analiza najwybitniejszych dzieł sztuki z
zakresu architektury, malarstwa i rzeźby) Leonardo, Rafael, Michał Anioł, renesansowe dzieło malarskie, renesans w krajach Europy Północnej oraz sztuka
renesansowa w Polsce
Styl barokowy w Europie i Polsce (kultura sarmacka w Polsce i portrety trumienne, analiza najwybitniejszych dzieł sztuki z zakresu architektury, malarstwa i
rzeźby: styl, kompozycja, treść i forma)
Okres przełomów (XIX i XX w.) – romantyzm w sztukach plastycznych – charakterystyka i twórcy (analiza najwybitniejszych dzieł), wielcy realiści francuscy i malarstwo polskie z II połowy XIX wieku (analiza treści i formy), impresjonizm –
kształtowanie się sztuki współczesnej, architektura i sztuka europejska i polska z
przełomu XIX i XX wieku (secesja, Art Nouveau, modernizm), kultura i obyczajowość
Awangardowe kierunki w sztuce XX wieku – najwybitniejsi przedstawiciele i ich
dzieła, połączone z analizą treści i formy (kubizm, fowizm, ekspresjonizm, futuryzm, abstrakcjonizm, konstruktywizm, dadaizm, surrealizm, Bauhaus, socrealizm, kinetyzm, pop--art, happening, instalacje, performance, postmodernizm)
Awangardowe kierunki w sztuce XX wieku – najwybitniejsi przedstawiciele i ich
Wykład
Wykład
Liczba godzin
2
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
23
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
dzieła, połączone z analizą treści i formy (kubizm, fowizm, ekspresjonizm, futuryzm, abstrakcjonizm, konstruktywizm, dadaizm, surrealizm, Bauhaus, socrealizm, kinetyzm, pop--art, happening, instalacje, performance, postmodernizm).
Nauka starożytnego Wschodu i Egiptu (mierzenie czasu: kalendarze i zegary,
arytmetyka, astronomia, geometria)
Nauka starożytnej Grecji i Rzymu (filozofia, matematyka, historia, geografia,
wynalazki techniczne)
Nauka w Średniowieczu (działalność uniwersytetów)
Epoka Wielkich Odkryć Geograficznych (kartografia)
Astronomia: Mikołaj Kopernik, Galileusz, Johannes Kepler
Rewolucja techniczna przełomu XVIII i XIX w.
Rozwój techniki i badań naukowych na przełomie XIX i XX wieku
Techniki wojenne XIX – XX wieku
Nauka i technika XX wieku
Nauka i technika przełomu XX i XXI wieku
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
2
2
2
2
2
2
2
2
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
F. Ashall, Przełomowe odkrycia, Warszawa 1997.
J. Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, Warszawa 1974, t. I- II.
D.J. Boorstin, Odkrywcy. Dzieje ludzkich odkryć i wynalazków, Warszawa 1998.
P. Dybel, Freuda sen o kulturze, Warszawa 1996.
Encyklopedia odkryć i wynalazków, Warszawa 1972.
Historia sztuki, Twórcy, nurty, style, (tłum.) M. Boberska, Warszawa 2002.
H. Honour, J. Fleming, Historia sztuki świata, Warszawa 2002.
F. Inglis, Kultura, Warszawa 2007.
H. Janson, Historia sztuki od czasów najdawniejszych po dzień dzisiejszy, Warszawa 1993.
B. Osińska, Sztuka i czas. Od Prehistorii do Rokoka, Warszawa 2004.
B. Osińska, Sztuka i czas. Od klasycyzmu do współczesności, Warszawa 2004.
J. Pater, Dawne wynalazki, Warszawa 1997.
P. Ritbergen, Europa. Dzieje kultury, Warszawa 2001.
Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Wydanie nowe, Warszawa 1996.
J. Wrotkowski, Dzieła. Style. Epoki, Gdynia 1992.
24
Moduł 13: Podstawy socjologii
Cele
e) znać i rozumieć:
• podstawowe stanowiska w sporze o przyszłość zglobalizowanego świata (Fukuyama, Thurow, Beck, Wallerstein),
• podstawowe kwestie przemian społecznych dokonujących się w Polsce i na świecie.
• mechanizmy nowoczesnej komunikacji politycznej
• zależność między demokracją a formą systemu politycznego.
• pojęcia państwa i jego funkcji w perspektywie XXI wieku i tworzącego się multipolarnego systemu międzynarodowego
f) potrafić:
• wyjaśnić ogólne ramy procesów społecznych dokonujących się we współczesnym świecie.
• scharakteryzować przemiany tożsamości w świecie późnej nowoczesności.
• pokazać przemiany współczesnych narodów.
• dostrzegać różnice pomiędzy pluralistycznym marketingiem politycznym a propagandą.
• dostrzegać rzeczywiste czynniki decydujące o demokratyczności ustroju i umieć definiować zagrożenia dla demokracji (np.: zagrożenia dla kształtowania się wolnej opinii publicznej, nietolerancją, etc.) prowadzących do ustrojów quasidemokratycznych.
• dostrzec współzależność pomiędzy procesami ekonomicznymi, społecznymi a politycznymi. Na przykład pomiędzy siłą społeczeństwa obywatelskiego a legitymizacją władzy.
l.p.
Zagadnienia
Forma
1.
2.
Spór o przyszłość globalnego świata
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Naród –tożsamość-wielokulturowość.
Zderzenie cywilizacji?
Przemiany społeczeństwa polskiego po 1989 roku
Kultura masowa. Komunikowanie masowe. Propaganda polityczna.
Przemiany życia społecznego w XX wieku.
Utopie i antyutopie
Władza. Legitymizacja władzy
Państwo epoki nowoczesności. Państwo epoki późnej nowoczesności
Rewolucja obyczajowa lat sześćdziesiątych. Przemiany rodziny.
Wykład
Wykład
Liczba godzin
2
2
Wykład
Wykład
Wykład
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
Ćwiczenia
2
2
2
2
2
2
2
2
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
B.R. Barber, Dżihad kontra mcŚwiat, Warszawa 1997.
S.P. Huntington, Zderzenie cywilizacji, Warszawa 1997.
Z. Bauman, Globalizacja, Warszawa 2004.
A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2004.
Wymiary życia społecznego, red. M. Marody. Warszawa 2007.
Teoria demokracji, red. G. Sartorii, Warszawa 1998.
Socjologia polityki, red. J. J. Wiatr. Warszawa 1999 lub wznowienia.
Socjologia polityki, red. J. Potulski, Gdańsk 2007.
Broń masowego wrażenia, red. M Kolczyński, M Mazur, Warszawa 2009.
Komunikacja polityczna w amerykańskich kampaniach wyborczych, red. T. Płudowski, Warszawa 2008.
25
Moduł 14: Źródła do najnowszych dziejów Polski
Liczba godzin – 4 godzin warsztatu.
Cele
g)
znać i rozumieć:
• najważniejsze mechanizmy, pojęcia i postaci, charakterystyczne dla schyłkowego okresu PRL-u
h) potrafić:
• wykorzystywać podczas zajęć historii i społeczeństwa materiały edukacyjne IPN.
• kierować pracą uczniów podczas krytycznej analizy dostępnych źródeł historycznych.
Zarys treści:
l.p.
1.
Zagadnienia
Forma
Rola materiałów edukacyjnych OBEP IPN w nauczaniu najnowszej historii
Warsztaty
Polski
Liczba godzin
4
• Życie na podsłuchu – materiały pomocnicze dla nauczycieli, opr. Ł. Kamiński. B. m. i r w.
•
R. Klimentowski, Formy oddziaływań edukacyjnych i wychowawczych IPN na uczniów szkół średnich, [w:] Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, red. G. Pańko, J. Wojdon, Toruń 2003.
• Pakiety edukacyjne IPN.
26
Moduł 15: Regionalny aspekt działalności muzealnej
Liczba godzin – 4 godzin warsztatu.
Cele
i)
znać i rozumieć:
• znacznie zbiorów muzealnych dla edukacji w ramach historii i społeczeństwa.
j)
•
•
potrafić:
wykorzystywać podczas zajęć historii i społeczeństwa zbiory muzealne placówek województwa śląskiego.
kierować pracą uczniów podczas krytycznej analizy dostępnych źródeł z zakresu kultury i sztuki.
Zarys treści:
l.p.
2.
Zagadnienia
Forma
Rola zbiorów muzealnych Muzeum Śląskiego w nauczaniu historii i społeWarsztaty
czeństwa
27
Liczba godzin
4
Segment II: „KOMPETENCJE DYDAKTYCZNE
NAUCZYCIELA HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA. DZIEDZICTWA EPOK”.
Dydaktyka historii i społeczeństwa. Dziedzictwa epok
Liczba godzin – 30 godzin wykładu; 60 godzin ćwiczeń (w tym 10 godzin kształcenia na odległość).
Cele
k) znać i rozumieć:
•
specyfikę podziału celów na ujęcia: tradycyjne, taksonomiczne i operacyjne
•
założenia podstaw programowych kształcenia z historii i społeczeństwa
•
najważniejsze metody i techniki nauczania-uczenia się historii i społeczeństwa oraz najczęściej wykorzystywane środki dydaktyczne
•
podział strukturalny zajęć lekcyjnych
•
zasady poprawnej budowy testów sprawdzających
•
psychologiczne pułapki oceniania
b) potrafić:
•
•
•
•
•
•
prawidłowo budować cele kształcenia oraz konspekty zajęć
samodzielnie budować programy nauczania
dobierać odpowiednie środki i metody nauczania-uczenia się dostosowane do specyfiki zajęć
oceniać kryterialnie
budować testy z historii i społeczeństwa
dokonywać samooceny oraz ewaluacji własnych działań
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Zagadnienia
Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Proces nauczania-uczenia się. Charakterystyka systemów dydaktycznych.
Cele nauczania-uczenia się historii i społeczeństwa. Praktyczna budowa celów kształcenia
(w ujęciu tradycyjnym, taksonomicznym i operacyjnym).
Podstawy programowe kształcenia historii i społeczeństwa. Ramowy plan nauczania.
Programy kształcenia historii i społeczeństwa. Teorie doboru treści kształcenia. Dobór i
układ treści programowych w szkole ponadgimnazjalnej. Planowanie pracy dydaktycznowychowawczej. Istota i formy planowania.
Metody, techniki i strategie edukacyjne w procesie nauczania-uczenia się historii i społeczeństwa.
Lekcja historii i społeczeństwa. Formy organizacyjne nauczania i kryteria ich podziału.
Struktura i typy lekcji (z uwzględnieniem specyfiki przedmiotu).
Problematyka oceniania wewnątrzszkolnego z historii i społeczeństwa. Typy oceniania.
Rola środków dydaktycznych w nauczaniu historii i społeczeństwa. Rodzaje środków dydaktycznych i ich funkcje.
Znaczenie stosowania środków dydaktycznych – środki symboliczne.
Znaczenie stosowania środków dydaktycznych – podręcznik.
Udział nauczycieli historii i społeczeństwa w realizacji ścieżek edukacyjnych w szkole ponadgimnazjalnej. Miejsce przedmiotu w procesie korelacji i integracji wiedzy i umiejętności międzyprzedmiotowych.
Kompetencje współczesnego nauczyciela historii i społeczeństwa. Warsztat pracy nauczyciela i uczniów.
Problematyka samooceny i ewaluacji działań edukacyjnych. Budowa arkuszy analizy. Pomiar jakości pracy.
Narzędzia kontroli i oceny pracy ucznia. Formy i sposoby utrwalania wiedzy uczniowskiej.
28
Forma
liczba
godzin
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
Wykład
2
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Wykład
2
Rodzaje i formy kontroli i oceny.
15. Pomiar dydaktyczny w nauczaniu historii i społeczeństwa.
Wykład
Praktyczna budowa celów kształcenia (w ujęciu tradycyjnym, taksonomicznym i operacyj16. nym). Samodzielna budowa celów do różnych tematów w szkole ponadgimnazjalnej – Ćwiczenia
doskonalenie umiejętności operacjonalizacji.
17. Podstawy programowe kształcenia historii i społeczeństwa – analiza założeń dokumentu. Ćwiczenia
Kryteria oceny programów kształcenia - analiza wybranych programów z historii i społe18.
Ćwiczenia
czeństwa.
Kryteria doboru metod, charakterystyka najważniejszych metod tzw. konwencjonalnych i
19.
Ćwiczenia
aktywizujących, stosowanych w procesie nauczania-uczenia się historii i społeczeństwa.
20. Uwzględnianie zasad kształcenia na lekcjach historii i społeczeństwa.
Ćwiczenia
Konspekt lekcji historii i społeczeństwa i jego budowa. Kształcenie umiejętności sporzą21.
Ćwiczenia
dzania konspektów (dla różnych typów lekcji: poznawczej oraz utrwalającej).
22. Psychologiczne pułapki ocenienia szkolnego. Przedmiot kontroli i oceny.
Ćwiczenia
23. Doskonalenie umiejętności oceniania kryterialnego.
Ćwiczenia
24. Analiza obudowy dydaktycznej wybranych podręczników historii i społeczeństwa.
Ćwiczenia
25. Praca ze źródłami pisanymi.
Ćwiczenia
26. Praca z pozostałymi typami źródeł.
Ćwiczenia
27. Doskonalenie umiejętności łączenia informacji pochodzących z różnych źródeł.
Ćwiczenia
Udział nauczycieli historii i społeczeństwa w realizacji ścieżek edukacyjnych w szkole po28.
Ćwiczenia
nadgimnazjalnej.
Miejsce przedmiotu w procesie korelacji i integracji wiedzy i umiejętności międzyprzed29.
Ćwiczenia
miotowych.
Kompetencje współczesnego nauczyciela historii i społeczeństwa. Warsztat pracy nauczy30.
Ćwiczenia
ciela i uczniów.
31. Problematyka samooceny i ewaluacji działań edukacyjnych.
Ćwiczenia
32. Budowa arkuszy analizy. Pomiar jakości pracy.
Ćwiczenia
Narzędzia kontroli i oceny pracy ucznia. Formy i sposoby utrwalania wiedzy uczniowskiej.
33.
Ćwiczenia
Rodzaje i formy kontroli i oceny.
Prawidłowa budowa pytań i poleceń. Pomiar dydaktyczny w nauczaniu historii i społe34.
Ćwiczenia
czeństwa.
Kształce35. Praktyczna budowa testów sprawdzających wiedzę i umiejętności.
nie na
odległość
2
4
2
2
4
2
4
2
4
2
2
4
2
2
2
2
2
2
2
4
10
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
F. Bereźnicki, Dydaktyka kształcenia ogólnego, Kraków 2001.
Edukacja europejska w zreformowanej szkole, red. S. Bednarek, Wrocław 2000.
Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, red. G. Pańko, J. Wojdon, Wrocław 2003.
Edukacja w procesie integracji europejskiej, red. H. Konopka, Białystok 2003.
M. Fic, L. Krzyżanowski, M. Skrzypek, Powstania śląskie w edukacji historycznej. Katowice 2010.
D. Fontana, Psychologia dla nauczycieli, Poznań 1998.
H. Komorowska, O programach prawie wszystko. Warszawa 1999.
Korelacja – integracja wiedzy – szansa dla ucznia, red. G. Pańko, J. Wojdon, Wrocław 2006.
K. Kruszewski, 45 minut. Prawie cała historia pewnej lekcji, Warszawa 1993.
Cz. Kupisiewicz, Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1996.
B. Niemierko, Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, Warszawa 1991.
B. Niemierko, Pomiar sprawdzający w dydaktyce, Warszawa 1990.
B. Niemierko, Pomiar wyników kształcenia, Warszawa 1999.
W. Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1996.
J. Półturzycki, Dydaktyka dla nauczycieli, Toruń 1999.
J. Półturzycki, Lekcja w szkole współczesnej, Warszawa 1985;
29
•
•
•
•
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 grudnia 2008 roku, zmieniającego rozporządzenie
w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, red. K. Kruszewski, Warszawa 1995;
M. Węglińska, Jak przygotować się do lekcji, Kraków 1998;
Źródła w edukacji historycznej, red. S. Roszak, M. Strzelecka, A. Wieczorek, Toruń 2006.
30
Segment III. ”KOMPETENCJE INFORMATYCZNE
NAUCZYCIELA HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA. DZIEDZICTWA EPOK”
Technologia informacyjna w procesie nauczania historii i społeczeństwa
Liczba godzin – 50 godzin ćwiczeń (w tym 10 godzin kształcenia na odległość).
Cele
• podstawowe pojęcia i terminy wykorzystywane w TI
• sposób budowy oraz obsługi komputera oraz urządzeń peryferyjnych
• zasady korzystania z programów użytkowych oraz Internetu
• zasady etyki w korzystaniu z multimediów
b) potrafić:
• praktycznie posługiwać się technologią informacyjną w nauczaniu przedmiotu (do prowadzenia zajęć i wykonywania zadań okołolekcyjnych).
Lp.
1.
6.
2.
3.
4.
5.
Zagadnienia
Współczesne narzędzia informatyczne (pojęcia i terminologia TI; budowa, funkcje i
konfiguracja komputera i urządzeń peryferyjnych; instalowanie, konfigurowanie i praca
w systemie operacyjnym; rozbudowa i unowocześnianie zestawu komputerowego)
Aspekty humanistyczne, etyczno-prawne i społeczne technologii informacyjnej (swobodny dostęp do informacji i nieskrępowana komunikacja a zachowania społeczne;
zasady etyki w korzystaniu z mediów; etyczne i prawne zagrożenia wynikające z niewłaściwego posługiwania się komputerami; normy prawne i etyczne korzystania z informacji źródłowej, ochrona własności intelektualnej)
Programy użytkowe w technologii informacyjnej (edytory tekstu - formatowanie i edycja tekstu, praca z obiektami, wykorzystanie stylów, automatyczne spisy i indeksy,
korespondencja seryjna, dodatkowe funkcje edytora; arkusz kalkulacyjny - rodzaje
danych i ich formatowanie, wyszukiwanie, kopiowanie, przemieszczanie i usuwanie
danych, wykorzystywanie funkcji i formuł, tworzenie wykresów, dodatkowe funkcje
arkusza); programy graficzne - grafika wektorowa – rysowanie prostych kształtów,
wypełnianie obiektów, grupowanie obiektów, zaawansowane operacje na obiektach,
wstawianie tekstu; grafika rastrowa – pozyskiwanie obrazów cyfrowych, kadrowanie,
retusz zdjęć, tworzenie fotomontaży, przygotowanie obrazu do druku)
Internet i sieci komputerowe (rodzaje przeglądarek, metody wyszukiwania informacji,
pobieranie danych z internetu, korzystanie z poczty elektronicznej, komunikatorów,
grupy dyskusyjnych, bezpieczeństwo w sieci)
Prezentacje multimedialne – tworzenie materiałów dydaktycznych (tworzenie prezentacji w oparciu o szablony, wykorzystanie multimediów, interaktywne rysunki
i animacje, podstawy edycji dźwięku)
Wykorzystanie technologii informacyjnej w edukacji historycznej – kontekst przedmiotowy
Forma
Liczba
godzin
Ćwiczenia
8
Ćwiczenia
6
Ćwiczenia
Kształcenie na
odległość
6
Ćwiczenia
8
Ćwiczenia
6
J. Morbitzer, Mikrokomputer dla nauczyciela humanisty. Kraków 1994.
Z. Osiński, Technologia informacyjna w edukacji humanistycznej. Toruń 2005.
Metody komputerowe w badaniach i nauczaniu historii, red. K. Narojczyk, B. Ryszewski. Olsztyn 2005.
Edukacja interkulturowa on-line, koord. W. Kuwaczka. Gliwice 2006.
Historia. Dydaktyka. Media, red. B. Tarnowska. Bydgoszcz 2002.
31
10
Ćwiczenia
•
•
•
•
•
6
•
•
•
•
•
•
Technologia Informacyjna, red. Z. Wróbel. Katowice 2008.
A. Radomski, Internet-nauka-historia. Lublin 2010.
E. Gurbiel, G. Hardt-Olejniczak, E. Kołczyk, H. Krupicka, M.M. Sysło, Technologia informacyjna na lekcjach historii
w szkole ponadgimnazjalnej, [w:] Edukacja historyczna i obywatelska w szkolnictwie ponadgimnazjalnym, red.
G. Pańko, J. Wojdon. Toruń 2003.
J. Wojdon, Programy komputerowe w nauczaniu historii. „Wiadomości Dydaktyczne” nr 2 z 2004.
M. Michałek, Internet jako uzupełnienie nauczycielskiego warsztatu, „Wiadomości Dydaktyczne” nr 1 z 2007.
M. Fic, Rola muzeów on-line w procesie edukacji historycznej i obywatelskiej, [w:] Toruńskie Spotkania Dydaktyczne IV. Muzea i archiwa w edukacji historycznej, red. S. Roszak, M. Strzelecka. Toruń 2007.
32
Segment IV. ”DOSKONALENIE KOMPETENCJI Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO”
Język angielski
Liczba godzin – 50 godzin ćwiczeń.
Cele
• słownictwo w zakresie niezbędnej komunikacji
• proste teksty ze słuchu
• polecenia, prośby
• podstawowe konstrukcje gramatyczne
b) potrafić:
• komunikować się
• czytać i słuchać ze zrozumieniem
• budować zdania poprawne gramatycznie i wyrażać swoje opinie
Lp.
Zagadnienia
Forma
Liczba
godzin
1.
Verb ‘to be’: questions & negatives. Countries, everyday objects. Hello & goodbye. Telephone numbers.
Ćwiczenia
2
2.
Possessive adjectives. Plural nouns. Using a bilingual dictionary. Expressions: how are
you? See you later. Introducing yourself.
Ćwiczenia
2
3.
Saxon Genitive. Opposite adjectives. The family, food & drink, in a café: prices, can I
have…?, how much is…? Talking about you & your family.
Ćwiczenia
2
4.
Present Simple 1: questions & negatives. Jobs. What time is it? Writing an e-mail.
Ćwiczenia
2
5.
Present Simple 2. Verbs expressing leisure activities, likes & dislikes. Social expressions:
I’m sorry, excuse me, pardon? Asking about favourite leisure activities.
Ćwiczenia
2
6.
There is/are. Countable & uncountable nouns. Rooms, things in the house & office. Directions: is there a post office near here? How can I get to…?
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
2
7.
8.
9.
Prepositions of place. Some/any, this/that/these/those. Things is your bag. Places: cinema, pub etc. Describing where you live.
Verb ‘to be’ in past form, questions, negatives & passive ‘was born’. Can/could – questions & negations. Countries & languages. On the phone, directory enquires: can I speak
to…?, I’ll just get her. Saying what you can do.
Past Simple 1- regular verbs, time expressions. What’s the date, historical dates, historical figures.
10.
Past Simple 2 – irregular verbs. Relationships. Famous inventors & inventions
Ćwiczenia
2
11.
I like/I’d like, expressing preferences & dreams. Polite offers & requests. Food around
the world, food you like. Filling in forms: booking a hotel.
Ćwiczenia
2
12.
Comparatives & superlatives. City & country words & adjectives, comparing life In the
city & country, historical towns, describing a place.
Ćwiczenia
2
13.
Present Continuous.’Whose’- possessive pronouns. Clothes, describing people, in a
clothes shop, history of well-known brands of designer shops.
Ćwiczenia
2
14.
Great Britain: geography, constitution. ‘Going to’, infinitive of purpose. The weather:
What’s the weather like?, Making suggestions: What shall we do?
Ćwiczenia
2
15.
Question forms: Why? Which? How much?. Describing feelings. At the chemist’s. Telling
a historical story.
Ćwiczenia
2
33
16.
Great Britain: the political system, Britain & the world. Adjectives & adverbs.
Ćwiczenia
2
17.
Present Perfect 1 - (ever/never). At the airport (check in your luggage, go to gate 4).
Cities you’ve been to. Writing an e-mail: Saying thank you.
Ćwiczenia
2
18.
Present Perfect 2 – (yet/just), (for/ since). Social expressions: have a good weekend!
Same to you.
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
2
Ćwiczenia
2
19.
20.
21.
Present Perfect vs. Simple Past, things you have done/did. -ed/-ing adjectives. Doctors &
hospitals: how are you feeling?
Great Britain: British war leaders & famous politicians. Modal verbs: must ,should, ought
to - expressing duties, obligations, prohibitions & giving advice. Travelling, tourist destinations, means of transportation.
Future Simple: questions & negations, ways of expressing futurity. Mass media – exchanging information.
22.
Passive forms. A discovery & invention that changed the world: DNA & Google,
Ćwiczenia
2
23.
Great Britain: the law, law offenders.
Ćwiczenia
2
24.
Education, school subjects, system of education in Great Britain compared to Poland.
Applying for a teaching post in England (CV, letter of application, job interview).
Ćwiczenia
2
25.
Participants of the course run a lesson of history in English. Farewell expressions.
Ćwiczenia
2
•
•
•
New Headway, Joan & Liz Soars, Oxford University Press, 2000.
Intermediate Vocabulary, BJ Thomas, Nelson, 1998.
Britain Explored, Paul Harvey & Rhodri Jones, Longman, 1996.
34

Program studiów

Transkrypt

Podobne dokumenty

Zapis pliku w edytorze na dokument html

Szanowni Państwo, Szkoła Języka i Kultury Polskiej Uniwersytetu

KOBIETY EUROPY EPOK DAWNYCH

plan spotkania

We wrześniu 2012 roku Polska już po raz 20. weźmie udział w

Przedsięwzięcie organizowane przez Punkt Kontaktowy „Europa dla

Nowe seminarium językoznawcze

Wzór opisu adresowania koperty z ofertą zadania

Wartość projektu: 1 536 270 PLN Kwota dofinansowania

„Turystyka biznesowa podstawą rozwoju OSW Beskidek w Szczyrku”