Ustawy o zwalczaniu lichwy wojennej

Ustawy
o zwalczaniu lichwy wojennej
obowiązujące
w części cieszyńskiej Województwa Śląskiego
zestawi!
Dr. Włodzimierz D ą b r o w s k i .
■■ ■
■■
Dodatek Nr. 4 do „Gazety Urzędowej Województwa Śląskiego"
1923
Tłoczono w Drukarni Wojewódzkie] w Katowicach.
U w agi wstępne.
I.
Ustawy ogłoszone w tej broszurce obowiązują jedynie
w części cieszyńskiej Województwa Śląskiego.
II. U staw a Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 2. lipca 1920 r.
postała ogłoszona z pewnemi zmianami pjrzez T ym czasow ą Ko­
misję Rządow ą w Cieszynie dnia 3. I. 1921 r. na m ocy art. 4.
ust. 14 ustaw y autonomicznej z 15. lipca 1920. Kwestia, czy w pro­
wadzenie zmian w tej formie było wogóle praw nie dopuszczalne
budzi w praw nikach wątpliwości, k tó re jednakże w danym w ypad­
ku mofeą zostać usunięte stwierdzeniem , iż ustaw a śląska z 18.
stycznia 1923 r. uchodzi za pewnego rodzaju „konwalidację p ra­
wną". (P atrz „Zbiór praw konst. i adm. tom 2; str. 335 dra. D ą­
browskiego).
Dnia 5. sierpnia 1922 r. w yszła nowela do pierw otnej ustaw y.
W obec brzm ienia art. 4. ustępu 14. ustaw y autonomicznej nowela
ta nie obow iązyw ała w W ojewództwie. Dopiero ustaw a śląska
z 18. stycznia 1923 r. nadała jej moc praw ną w części cieszyńskiej.
U staw a śląska w prow adziła jednak także pew ne zm iany w tej
noweli. W przedruku niniejszym starano się ułożyć w jedną ca­
łość obecnie obowiązujące brzmienie tych przepisów praw nych.
Nie dało się to jednakże całkowicie przeprow adzić. P rzedruko­
wano dlatego ponadto również osobno dcl nośne nowele.
P rzy
układaniu tej broszurki na podstaw ie ustaw ogłoszonych w trzech
rozm aitych dziennikach urzędow ych z różnych lat przypom niałem
sobie przedm owę Dra. Schlegelbergera do dzieła „Deutsches
U ebergangsrecht", w której cytując pew ne słow a Goethego (Klaudine von Villa Bella) pyta się:
„D er Biirger aber, der aller Anfechtung und schlechtestem
Beispiel der Umwelt zum Trotz, sich nicht iiber das G esetz steli en
will, sondern sein Leben den Geboten des Rechts anzupassen sucht,
ist er nicht wie blind und irre gew orden, w enn er ergriinden will,
w as eigentlich Recht ist?
Katowice, 16. m arca 1923 r.
W . D.
6
I.
USTAWA
o zwalczaniu lichwy wojennej
z dnia 2. lipca 1920 r.
(Dz. Ust. Rz. P. Nr. 67; poiz. 449)
ogłoszona
rozp orządzen iem
Tymczasowej Komisji Rządowej
z dnia 3. stycznia 1921 r.
(Dz. Urz. T. K. R. Nr. 5; posS. 109)
a zmieniona
U s ta w ą
z 5. sierpnia 1922
(Dz. Ust. Rz. P. Nr. 69; poz, 618)
wprowadzoną w części cieszyńskiej
U s ta w ą Ś ląsk ą
z 18. stycznia 1923
(Dz. Ust. Sl. Nr. 7; poz. 40).
Zaopatrywanie ludności w przedmioty powszedniego
użytku.
Art. 1. Przedm iotam i powszedniego użytku w rctóutnieniu
ustaw y niniejszej są rzeczy ruchome, służące pośrednio lub bezpo­
średnio do zaspokojenia powszednich potrzeb ludzi i zw ierząt do­
mowych, jako to: żyw ność, ziemiopłody i odzież, przedm ioty słu­
żące do opału lub oświetlenia, środki lecznicze, w yroby tytoniowe
i t. p., tudzież przedm ioty monopolu państw ow ego i przedm ioty
potrzeby woljennej, w reszcie surowce, półfabrykaty* m aszyny i
narzędzia, służące do w ytw arzania przedm iotów : powszedniego
użytku, monopolu państwowego i potrzeby wojennej.
[A rt. 2. U p o w ażnia się R adę M inistrów do w y d a w a n ia ro zp o rz ąd zeń m a­
jący ch na celu z a o p a trz e n ia ludności w p rz ed m io ty pow szedniego uży tk u lub
u łatw ien ie teg o z a o p a trz e n ia i u trz y m a n ia ty c h przed m io tó w w sta n ie zdatnym
do u ż y tk u tu d zież zapobiegania zw y ż c e cen, w szczegó lności: do w y d a w a n ia ro z ­
p o rząd zeń , d o ty c z ą c y c h w y ro b u , p rzech o w y w an ia, o b ro tu i konsum cji ty c h p rz e d ­
m io tó w , ich u jaw nienia, p o śred n ictw a w o brocie tem i przedm iotam i, tu d zież u s ta ­
lan ia i u jaw nienia w y so k o ści cen.
T ak ie sam e ro zp o rz ąd zen ia R ada M inistrów m oże w y d a ć odnośnie do ko­
n ieczn y ch usług.
R o zp o rząd zen ia te nie m ogą u ch y lać lub zm ieniać p o stan o w ień niniejszej
u sta w y ].
Art. 2. Upoważnia się [R adę M inistrów ] Radę W ojew ódzką do
w ydaw ania rozporządzeń, m ających na celu zwalczanie przem y­
cania za granicę przedm iotów powszedniego użytku oraz zw al­
czanie tajnego gorzelnictwa, o ile chodzi o napoije wyskokowe,
pędzone z przedm iotów wym ienionych w art. 26. tej ustawy, tu­
dzież tępienie nadużyć handlu pośredniczącego przedm iotam i po­
wszedniego użytku, w reszcie do w ydaw ania rozporządzeń w za­
kresie m agazynow ania i ujawniania zapasów przedm iotów po­
wszedniego użytku, obowiązku sporządzania przy zawieraniu in­
teresów faktur i przedstaw iania ich na żądanie w ładzy, oraiz
ujawniania cen tow arów w składach, sklepach, handlach i innych
przedsiębiorstw ach sprzedaży.
R ozporządzenia te nie rnofgą uchylać, lub zmieniać postano­
wień niniejszej ustaw y, ani naruszać postanowień ustaw y z dnia
7. lipca 1921 r. (Dz. Ust. R. P . Nr. 63, poz. 389) o zniesieniu ogra­
niczeń w zakresie handlu ziemiopłodami oraz postawieniu Mini­
sterstwa Aprowizacji w stan likwidacji".
[Art. 3. P raw o w y d a w a n ia poszczególnych rozporządzeń m oże Rada Mi­
n istró w p rze k a z a ć M inistrow i A p row izacji w porozum ieniu z kom itetem opinio­
daw czy m , zlożonem z w ła śc iw y c h M inistrów o raz z d eleg ató w organizacji sp o­
łeczn o -g o sp o d arczy ch , a m ianow icie:
rolniczych, p rzem y sło w y ch , bandlow yck,
rzem ieśln iczy ch i ro b o tn ic zy ch .
Art. 3.
P raw o
[m oże R ada M inistrów
w ydaw ania
poszczególnych rozporządzeń
M inistrom .] przysługuje Radzie
p rze k a z a ć w łaściw y m
Wojewódzkiej
Art. 4. Niestosowanie się do rozporządzeń, wym ienionych
w art. 2 i 3, lub zarządzeń, na ich podstaw ie w ydaw anych, o ile
w rozporządzeniu nie będzie przew idziana k ara łagodniejsza —
karany będzie w drodze adm inistracyjnej aresztem do Ul 3 mie­
sięcy i grzyw ną do1miliona m arek lub jedną z tych kar.
W razie niemożności ściągnięcia tej grzyw ny należy zamienić
ją na areszt nie pow yżej [6] 3 m iesięcy; jeśli orzeczono grzyw nę
obok k ary pozbawienia wolności, k ara aresztu przew idziana na
w ypadek niemożności ściągnięcia grzyw ny, nie może przekraczać
[trzec h m iesięcy] Sześć tygoldni.
Można orzpc konfiskatę przedm iotów, do których przestęp­
stwo się odnosi, bez względu na to, czyją stanow ią w łasność.
Usiłowanie i udział karane będą narów ni z dokonaniem.
Ściąganie przedaw nia się w ciągu lat 3.
Władze i organy, powołane do zwalczania lichwy
wojennej.
[Urzędy walki s liokwą.]
[A rt. S.
W sied zibach są d ó w o k ręg o w y ch u tw o rzo n e b ęd ą Okręgów*
U rz ę d y w alk i z lichw ą, k tó ry c h z a k re s działan ia ro z c ią g a ć się b ęd zie na ob»*ar
sąd u okręg o w eg o .
P o za sie d zib ą sąd u o k ręg o w eg o u tw o rzo n e b y ć m ogą e k s p o z y tu ry U r z t d i
w alki z lichw ą.]
Art. 5. Do w ykonyw ania rozporządzeń, w ydaw anych na za­
sadzie art. 2 i 3 niniejszej ustaw y, są w łaściw e powiatowe w ładze
adm instracyjne (starostw a powiatowe, starostw a grodowe, komi­
sarze Rządu, m agistraty miast, wydzielonych z powiatów), pod­
ległe w tym zakresie wojewodota.
Te sam e w ładze powiatowe są pow ołane do w ydaw ania orze­
czeń karnych na zasadzie art. 4. niniejszej ustaw y. Przeciw ko
orzeczeniu tych w ładz przysługuje skazanem u w term inie siedmio­
dniowym od dnia doręczenia mu pisemnego orzeczenia odwołania
do właściw ego urzędu wojew ódzkiego. Aż do w ydania sijjtzegółowych w tym w zględzie przepisów przysługuje od orzeczeń
karnych w ładz adm inistracyjnych zapadłych w drugiej instancji,
—
8
—
praw o odwołania się w ciągu dni siedmiu od dnia doręczenia pisem­
nego orzeczenia do m iejscowego w łaściw ego sądu okręgowego,
k tó ry ro zstrzy g a prawom ocnie przy odpowiedniem zastosow aniu
przepisów, dotyczących odwołania się od w yroków sądów pokoju
(powiatowych), nie mioże w szakże uchylić orzeczenia adm inistra­
cyjnego) z poleceniem ponownego rozpatrzenia spraw y i wydania
nowego orzeczenia. Odwołanie nie w strzym uje w ykonania kary
z w yjątkiem k a ry pozbawienia wolności. W byłej dzielnicy pru­
skiej stosuje się art, 10. ustaw y z dnia 23. czerw ca 1921 r. (Dz. U.
R. P . Nr. 75, poz. 511).
[A rt. 6. G łó w ny U rząd w alki z lichw ą m a sied zib ę w W a rsz a w ie ; d ziałal­
n o ść jego ro z c ią g a się na ca ły o b sz ar, na k tó ry m o bow iązuje niniejsza u sta w a.
N aczelnika głów nego U rzędu w alki z lich w ą m ianuje N aczelnik P a ń s tw a na
p rzed staw ie n ie M inistra A prow izacji.
G łó w n y U rz ą d w alk i z lichw ą podlega bezp o śred n io M inistrow i A prow izacji.]
Art. 6. Do w ykryw ania i dochodzenia innych przestępstw ,
przewidzianych w niniejszej ustawie, pdza przestępstw am i, ulegającemi karz^e w edle art. 4., pow ołane są te sam e w ładze i organy,
do których należy w ykryw anie i dochodzenie innych przestępstw
karanych sądownie, zaś odnośnie do przestępstw , przewidzianych
w art. 22, 25 i 26 ustaw y niniejszej — w ładze i organy skarbow e
na równi z policją państwojWą.
[A rt. 7. O k ręg o w y U rząd w alk i z lich w ą p o w o łan y je s t d o:
1. w y k o n y w an ia ro zp o rz ąd zeń , w y d a n y c h na zasad zie a r t. 2. i 3.; w d ro ­
dze ro z p o rz ą d z e n ia (a rt. 2. i 3.) m ożna w ykonanie p rze k a z a ć ró w n ież p o w iato ­
w ym w ład zo m ad m in istracy jn y m lub innym w ład zo m :
2. w y d a w a n ia o rzeczeń k arn y ch w m yśl a rt. 4, tudzież n ak azó w k arn y ch
(a rt. 45) i w y k o n y w an ia k ar, w y m ierzo n y ch o rzeczeniem lub nakazem k a rn y m ;
w d ro d ze ro z p o rz ą d z e n ia (a rt. 2 i 3) m ożna to p ra w o p rze k a z a ć ró w n ież p o w ia­
to w ej w ła d z y a d m in istra c y jn e j;
3. do ch o d zen ia p rz e stę p s tw , z a s trz e ż o n y c h u sta w ą nin iejszą w łaściw o ści
są d o w ej; nie w y k lu cza to p ra w a innych w ład z do p rz e p ro w a d z e n ia p o w y ższy ch
d o ch o d zeń ; w szczególności co do p rz e stę p s tw a , p rzew id zian eg o w a r t. 26,
doch o d zen ia w ład z sk a rb o w y c h tra k to w a n e b ędą na ró w n i z dochodzeniam i U rzę­
dów w alk i z lich w ą;
4. w y k o n y w a n ia innych czy n n o ści o k reślo n y ch u sta w ą nin iejszą lub p o sta ­
now ieniam i szczeg ó ln em ij.
[A rt. 8. W dochodzeniu p rz e stę p s tw z a s trz e ż o n y c h w ła ściw o ści sądow ej,
O k ręg o w y m U rzęd o m w alk i z lich w ą p rzy słu g u ją p ra w a i obow iązki w ładz poli­
c y jn y ch .
W sto su n k u do w ład z są d o w y c h i p ro k u ra to rsk ic h U rzędy te mają w tym
z a k re s ie te sam e p ra w a i obow iązki, jakie w p o stę p o w an iu k arn o -sąd o w em mają
w zględem są d ó w i u rzęd ó w p ro k u ra to rsk ic h w ład ze policyjne.
Na żąd an ie p ro k u ra to ra lub sądu w inne U rz ę d y w alki z lichw ą w każde]
chw ili udzielić im do w glądu a k t, d o ty c z ą c y c h dochodzeń w sp ra w a c h , n ależących
do w łaściw o ści sąd u , jak i dochodzeń o p rz e stę p s tw a , przew idziane w art. 4.]
[Art. 9. O k ręg o w e U rzędy w alki a lichw ą podlegają bezpośrednio G łów ­
nemu UraędowJ w alki z lichw ą.
_
9
—
G łó w n y U rząd k ieru je zw alczeniem lich w y w ojennej i w y k o n u je k o n tro lę
nad O kręgow em i U rzęd am i w alki z lichw ą, u suw a d o strzeżo n e n iep raw id ło w o ści,
w y jaśn ia w ątp liw o ści, u dziela w sk a z ó w e k i szczeg ó ło w y ch in stru k cji, czu w a
n ad w y szk o len iem p o d w ładnych org an ó w , ro z strz y g a odw ołania od o rzeczeń k a r ­
nych (a rt. 7, 1. 2), grom adzi i p rzy g o to w u je m a te ria ły do w y d a w a n ia ro zp o rz ąd zeń ,
p rzew id zian y ch w a rt. 2 i 3.
G łó w n y U rząd w alki z lichw ą p rz e d sta w ia w nioski w sp ra w ie w y d an ia
rzeczo n y ch ro zp o rz ąd zeń ta k M inistrow i A prow izacji, jak i za jego p o śred n ictw em
innym M inistrom .]
[A rt. 10. R ad a M inistrów u sta li na w niosek M inistra A p ro w izacji o rg an izację
U rzęd ó w w alk i z lich w ą, tu d zież e ta ty u rzędników i fu n k cjo n ariu szy ty c h ż e
U rzęd ó w o raz sposób m ianow ania ty ch że.
W ten sam sposób o k reślić n a le ż y u tw o rzen ie p rzy O k ręg o w y ch U rzędach
w alk i z lichw ą kom isji .do b ad an ia cen i zysków .
Do z a k resu d ziałania ty ch kom isji n ależeć b ęd zie:
1) w sp ó łd ziałan ie p rz y oznaczaniu cen p raw n ie u sta lo n y c h (ta ry fo w y c h );
2) w sp ó łd ziałan ie p rz y z atw ierd zan iu cenników i kalkulacji cen, sk ład an y ch
w ty m celu p rzez ro ln ików , p rzem y sło w có w i k u p có w ,
3) w y d aw an ie opinji na żąd an ie są d ó w i innych w ładz.
W kom isji m u szą b y ć odpow iednio re p re z e n to w a n e in te re s y ro ln ic tw a , p rz e ­
m ysłu, handlu i sp o ży w ców .
W y d an ie sz czeg ó ło w y ch p rzep isó w o rg an izacy jn y ch n a le ż y do M inistra A pro­
w izacji w porozum ieniu z M inistrem P rz e m y słu i H andlu.]
[A rt. 11. M inister A prow izacji u sta la try b p o stę p o w an ia ad m in istracy jn eg o
w sp raw ac h o p rz e stę p s tw a p rzew id zian e w a rt. 4.
P rz e d w y d an iem o rzeczen ia k arn eg o n a le ż y d ać obw inionem u m ożność
p rzed staw ie n ia sw ojej o brony.
Z aare szto w an ie p rew en cy jn e w tem p o stę p o w an iu (a rt. 4) nie jest dopusz­
czaln e; w y k o n an ie k a ry pozb aw ian ia w olności prze'd p raw o m o cn o śc ią o rzeczen ia
nie m oże n astąp ić.
S tro n o m słu ż y od orzeczeń k a rn y c h odw ołanie do G łów nego U rzęd u w alki
z lich w ą; odw o łan ie m oże w y k lu czy ć, jeśli orzeczono jed y n ie g rzy w n ę nie po­
w y żej 1000 m arek lub na w y p a d e k niem ożności ściągnięcia tejże, a re s z t nie po­
w y żej dni siedm iu.]
[A rt. 12. W ład ze p a ń stw o w e cy w iln e i w o jsk o w e, tu d zież sa m o rząd o w e
w in n y ud zielać U rzęd o m w alki z lichw ą żąd an ej p om ocy i donosić im o p rz e ­
stę p stw ach , p rzew id zian y ch w u sta w ie niniejszej. W szczególności U rz ą d w alki
z lich w ą od w o łać się m oże do pom ocy i w sp ó łd z iałan ia policji p ań stw o w ej.]
[A rt. 13.
K ażdy jest o b o w iązan y n ależy cie w y leg ity m o w an y m organom ,
d ziałający m n a zlecen ie U rzęd u w alki z lichw ą, udzielić w y jaśn ień , n ależący ch
do z a k resu działan ia teg oż U rzędu, w ty m sam ym rozm iarze , jak w postępow aniu
k arn o -sąd o w em .
O soby, nie sta w ia ją c e się na w ezw a n ie U rzędu w alki z lichw ą bez u sp ra w ie ­
dliw ionej p rz y c z y n y , b ędą przy m u so w o sp ro w ad zo n e , o czem n ależy uczynić
uprzednio w zm ian k ę w w ezw aniu.]
A rt. 14. O rganom , d ziałający m na zlecenie U rzęd u w alk i z lich w ą, n ależy
d ozw olić w stę p u do po m ieszczeń h andlow ych i p rzem y sło w y ch , tu d zież składów ,
w k tó ry ch zn ajd u ją się p rzed m io ty pow szedniego u ży tk u .
W k raczan ie do m ieszkań i pom ieszczeń p ry w a tn y c h , tu d zież p rzeg ląd an ie
ksiąg, zap isk ó w i d okum entów dozw olone je s t jed y n ie na m ocy sz czegółow ego
pisem nego u p o w ażnienia naczelnika o k ręgow ego U rzęd u w alk i z lieh w ą (kiero-
Ustawy o zwalczaniu lichwy wojennej.
2
—
10
—
w n ik a e k s p o z y tu ry ); o rg an y , upow ażnione do .p rz e g lą d a n ia ksiąg, zapisków i do­
k u m en tó w m uszą b y ć p rz y się g ą słu żb o w ą zob o w iązan e do zach o w an ia tajem nicy].
Postanowienie karne.
Art. 15. Kto bez uzasadnionej przyczyny odm awia organom,
działającym na mocy zlecenia U rzędu walki z lichwą, udzielenia
w yjaśnień lub w stępu do lokalu (art. 13. i 14.), lub świadolmie skła­
da niepraw dziw e zeznania, ulegnie k arze pozbawienia wolności
do trzech m iesięcy i grzyw nie do 50.000 mk. lub jednej z tych kar.
Art, 16. Kto w rachunkach, fakturach, księgach handlowych
i innych papierach i dokumentach, m ogących stanow ić podstawę
do o'bliczenia w artości lub ceny przedm iotów powszedniego użytku
świadomie um ieszcza nieprawdziwe lub niezupełne dane, ulegnie
karze pozbawienia wolności do 6 miesięcy i grzyw nie do 100.000
m arek, lub jednej z tych kar.
Surow sze postanowienia ustaw karnych dzielnicowych- po­
zostają w m acy.
[A rt. 17. Kto p rzy n ab y w an iu przedm iotów pow szedniego u ż y tk u żąd an ą
p rzez p o zb y w ając eg o cenę. lub gd y te n ż e nie żą d a określonej ceny, cenę p raw n ie
u sta lo n ą (ta ry fo w ą ) d obrow olnie p o d w y ższa, ulegnie k a rz e po zb aw ien ia w olności
do jednego m iesiąc a i g rzy w n ie do 10 000 m arek, lub jednej z ty ch k ar.
Je śli czy n popełniono p rz y n ab y w an iu p rzed m io tó w pow szedniego u ży tk u
celem d alszeg o p o zb y cia, w in n y ulegnie k a rz e pozb aw ien ia w olności do sze_ścin
m iesięcy i g rzy w n ie do 100 000 m arek , lub jednej z ty c h k ar.]
Art. 18. Kto celem dalszego zarobkowego: pozbycia przed­
m ioty powszedniego użytku wykupuje po drodze od ludzi, zdą­
żających na targ, lub na targu przed urżędownie oznaczoną gdśdziną
jego rozpoczęcia, ulegnie karze pozbawienia wolności do trzech
miesięcy i grzyw nie do 50 000 m rek lub jednej z tych kar.
Tej sam ej karze ulegnie, kto, celem dalszego zarobkowego
pozbycia, przedm ioty powszedniego użytku w ykupuje od drobnych
sprzedaw ców , handlujących).
Art. 19.
[A rt. 19. K to z a p rzed m io ty pow szedniego u ż y tk u ro zm y śln ie ż ą d a cen
lub św ia d czeń w zajem n y ch oczy w iście nadm iernych, lub k to ta k ie ceny, św ia d ­
czen ia lub o bietnicę ty c h ż e p rzy jm u je , bez w zględu n a to , cz y k o rz y ść p rz y p a ść
m a jem u, cz y innej osobie, ulegnie k a rz e po zb aw ien ia w olności do sześciu m iesięcy
i g rzy w n ie do m iljona m arek lub jednej z tych. kar.]
T rudniący się zaw odow o albo przygodnie handlem lub prze­
m ysłem , a także przedsiębiorący choćby jednorazowo interes han­
dlowy, tudzież działający w ich imieniu; choćby bez zlecenia i je­
dnorazowo, k tó ry za przedm ioty powszedniego użytku rozmyślnie
żąda cen lub świadczeń w zajem nych oczywiście nadmiernych, lub
takie ceny, świadczenia lub obietnicę tychże przyjm uje — ulegnie
k arze pozbawienia wolności do sześciu m iesięcy i grzyw nie do mil-
—
11
jona m arek lub jednej z tych kar. P od pojęcie trudniących się han­
dlem lub przem ysłem nie podpadają w żadnym razie producenci
rolni, o ile trudnią się choćby zawodowo poizbywaniem artykułów
w łasnego gospodarstwa.
W inny ulegnie karzje pozbawienia wolności od jednego mie­
siąca do lat trzech i grzyw nie do dwu miljonów m arek, jeśli czynu
określonego w ustępie pierw szym , dopuścił się, będąc już poprze­
dnio skazanym za przestępstw a, przew idziane w art. niniejszym
albo w art. [21—25 i 26 u st. 2] 21. 22, 23, 24, p. 1—6, 25 i 26 ust. 2i.
czy to w edług ustaw y mniejszej, czy ustaw poprztednich albo gdy
czynem swym interesy publiczne ciężko zagroził, lub gdy niepra­
w ny zysk uzyskany lub zam ierzony, przekracza kw otę [10 .000]
100000 marek.
Art. 20.
[A rt. 20. P rz e k ro c z e n ie cen p raw n ie ustalo n y ch (ta ry fo w y c h ) nie sta n o w i
sam o p rzez się o cenie lub św iadczeniach n ad m iern y ch w rozum ieniu niniejszej
u sta w y , g d y cen ty c h nie przek ro czo n o , niem a p rz e stę p s tw a .
R ów nież].
Niema przestępstw a, gdy cena przeciętna za przedm idty tego
samego rodzaju1, których koszty nabycia są różne, przy uwzglę­
dnieniu przeciętnych kosztów nabycia nie jest nadm ierna.
Art. 21, Karom, przewidzianym w art. 19 W jak również na
zasadach [tamże] wskazanych w ust. 2 art. 19. ulegnie również ten,
kto za pośredniczenie w spraw ach, dotyczących obrotu przedm io­
tami powszedniego użytku, rozmyślnie żąda zapłaty lub świadczeń
wzajem nych oczywiście nadm iernych, lub kto zapłatę taką, świad­
czenie lub obietnicę tychże przyjm uje bez w zględu na to, czy ko­
rzyści. przypaść mają jemu, czy innej osobie.
Art. 22. Karom przew idzianym w art. 19
jak również na
zasadach [tamże] w skazanych w ustępie 2. art. 19 ulegnie również
ten, kto przy wym ianie pieniędzy żąda zapłaty lub świadczeń w za­
jemnych oczywiście nadm iernych, lub kto zapłatę taką, św iadcze­
nie lub obietnicę tychże przyjm uje bez względu na to, czy korzyść
przypaść ma jemu czy innej osobie.
Art. 23. K arota przew idzianym w art. 19 W jak również na
zasadach ttamżel w skazanych w ust. 2. art. 19., ulegnie właściciel,
zarządca doniu, tudzież każdy posiadacz m ieszkania lub innego
lokalu, urządzonego lub nieurządzonego i każdy w ich imienu
działający, winny żądania lub przyjęcia za m ieszkanie lub lokal za­
płaty, świadczeń wzajem nych, oczywiście nadm iernych, lub obiet­
nicę tychże.
P rz y najmach, których czas trw ania nie jest ściśle określo­
ny, przyjąć należy przy obliczaniu zysku (art. 19. ust. 2.) wyso^
kość rocznego czynszu.
2•)
—
12
—
Karom pr^tewidzianym w art. 19., jak również na zasadach,
w skazanych w ust. 2. art. 19. ulegnie także ten, kto za pośredni­
czenie w sprawie, dotyczącej uzyskania m ieszkania lub innego lo­
kalu, albo za ich w yszukanie lub ułatwienie w ich wyszukaniu, albo
za ułatwienie w objęciu ich posiadania lub utrzym aniu się w tem
posiadaniu — rozmyślnie żąda zapłaty lub świadczeń oczywiście
nadm iernych lub zapłatę taką, świadczenia lub obietnicę tychże
przyjm uje bez względu na to, czy korzyści te mają przypaść jemu
czy innej osobie.
Art. 24. Kto:
I 1) środki żyw ności czyni niezdatnem i do spożycia lub do­
puszcza ich zepsucia, aby je pozbyć z w iększym zyskiem ;
2) w celu sprow adzenia lub utrzym ania zw yżki cen lub przy ­
sporzenia sobie lub innej osobie zysku oczywiście nadmiernego,
skupuje, grom adzi lub ukryw a zapasy przedm iotów powszedniego
użytku lub ogranicza ich w yrób lub handel niemi;
3) ze świadomością, że działanie jego przyczynia się do
zm niejszenia podaży przedm iotów powszedniego użytku, przed­
m ioty takie niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnem i do użytku;
4) przedsiębierze inne nieuczciwe machinacje, m ogące w y ­
w ołać lub utrzym ać zw yżkę cen przedm iotów powszedniego u żyt­
ku, a w szczególności bierze udział w handlu łańcuchojwym (pa­
skowym ) ;
5) uczestniczy w zmowie lub związku, m ających na celu
przestępstw a, przew idziane w p, 1—4 niniejszego artykułu lub w
art. 19—23 i 25;
6) innych do popełnienia przestępstw w p. 1—5 niniejszego
artykułu w ym ienionych w zyw a, nakłania, do popełnienia takich
przestępstw się ofiaruje lub także zaofiarow anie przyjm uje;
7) przestępstw , przew idzianych w art, 19., 21., 22., 23., do­
puszcza się po1 dwukrotnem skazaniu za jedno z tych przestępstw
lub w ym ienionych w p. 1—6 niniejszego! artykułu, czy to w edług
ustaw y mniejszej, czy ustaw poprzednich [lub choćby po jed n o razo w y m
sk azan iu za p rz e stę p s tw a w ym ienione w niniejszym a rty k u le pod
1—6]
tlle g n ie
za zbrodnię k arze ciężkiego w ięzienia (domu karnego) od 1 roku do
łat 15 i grzyw nie do dwu miljonów m arek.
W inny przestępstw , przew idzianych w p. 1—6, ulegnie karze
ciężkiego więzienia (domu karnego) dożywotniego i grzywnie do
dwu miljonów m arek lub karze śmierci, gdy przestępstw em swem
w yrządził lub zam ierzał wyrzjądzić szczególnie ciężką szkodę inte­
resom publicznym, w szczególności interesom zaopatrzenia armii
w czasie wojny, łub w yw ołał zaburzenie spokoju publicznego w
w iększym rozm iarze, co mógł przewidzieć.
—
13
—
Art. 25. Karze, przewidzianej w ustępie 1. artykułu poprze­
dzającego, ulegnie za zbrodnię również ten, kto przedm ioty po­
wszedniego użytku potajemnie, bez właściw ego zezwolenia i w
celach zysku zagranicę pozbyw a łub dostarcza.
Jeśli w artość tych przedm iotów nie przekracza [1000] 100.000
m arek winny ulegnie karze pozbawienia wollności od 1—6 m iesięcy
i grzyw nie do [100.000] 500.000 m arek.
Jeśli spraw ca w yrządził lub zam ierzał w yrządzić szczególnie
ciężką szkodę interesom publicznym należy w ym ierzyć karę, prze­
widzianą w ust. 2. poprzedzającego artykułu.
Art. 26. Kto bez w łaściw ego zezwolenia ze zboża, jego prze­
tworów, ziemniaków i cukru pędzi napoje wyskokotwe, ulegnie k a ­
rze pozbawienia wolności od sześciu m iesięcy do lat dwu i grzyw ­
ny od 10.000 do [100.000] 500.000 m arek.
Jeśli z przedm iotów takich pędzono napoje w yskokow e w ce­
lach zarobkowych, winny ulegnie za zbrodnię k arze ciężkiego w ię­
zienia (domu karnego) od 1 roku do lat 15 i grzyw nie od 10.000 doi
dwui miljonów m arek; tej samej karze ulegnie winny czynów, prze­
widzianych w art. 24. p. 5. i 6., popełnionych odnośnie do takiego
przestępstw a.
,
)
Art. 27. Kto skutkiem niedbalstwa, lub braku dozoru dopu­
ścił do popełnienia jednego z przestępstw , przew idzianych w art.
16, [17 ust. 2] 19., 21.—25. i 26. ust. 2., ulegnie karze pozbawienia
wolności do trzech m iesięcy i grzjywnie do 100.000 m arek, lub je­
dnej z tych kar.
Art. 28. Usiłowanie przestępstw , przew idzianych w niniejszej
ustawie tudzież udział w tych przestępstw ach, ulega karze narówni
z dokonaniem.
Art. 29. P rzez karę pozbawienia wolności, wym ienioną w
[15]
[17]
16 18, 19, (21, 22, 23), 25, 26, 27, należy rozumieć w
byłej dzielnicy rosyjskiej i pruskiej więzienia (art. 3. ust. 3. przep.
przechodnich z 7. sierpnia 1917 r. do kodeksu karnego z roku 1903
i § 16 niem. kod. kar. z 1871), zaś w byłej dzielnicy austrjackiej
ścisły areszt (§ 245 u. k.)
W byłej dzielnicy austrjackiej przestępstw a, przew idziane w
ustawie niniejszej, nie będące zbrodniam i i zagrożone k arą pozba­
wienia wolności powyżej 6 miesięcy, są w ystępkam i — pozostałe
przekroczeniam i.
Art. 30. P rzepisy ustaw karnych dzielnicowych o nadzw yczajnem łagodzeniu k ary nie stosują się do przestępstw , przew i­
dzianych w ustawie niniejszej. W w ypadkach mniejszej wagi Łub
w razie w ażnych okoliczności łagodzących, m oże jednak sąd karę
pozbawienia wolności, przew idzianą w rozm iarze nie przenoszącym
6 miesięcy, złagodzić na areszt, karę przew idzianą w art. 24 ust. 1.
_
14
—
(25 ust. 1) i 26 ust. 2 złagodzić na więzienie (art. 3 ust. 3 przep. prze­
chodnich z 7. sierpnia 1917 do kod. kar. z r. 1903, § 15 u, k. austr. i §
16. niem. k. k.) od sześciu m iesięcy do lat pięciu, a w w ypadkach
art. 25 ust. 2 i art. 26 ust. 1. ograniczyć się do jednej z tych kar.
Kary dodatkowe, zastępcze, skutki skazania
i odpowiedzialność osób trzecich.
Art. 31. W razie skazania zja przestępstw a przew idziane w
arŁ [ 16, 19] 16, 18, 19, 21, 22, i 24— 26 ust. 2. sąd może orzec
u tratę praw a prow adzenia przedsiębiorstw a handlowego lub prze­
mysłowego', albo praw a trudnienia się pew nego rodzaju handlem lub
przem ysłem , albo praw a zajm owania się pośrednictw em na czas do
lat trzech.
Art. 32. W w ypadkach skazania za prziestępstwa, wym ienio­
ne w artykule poprzednim, tudzież w art. 23, sąd zarządzi ogło­
szenie krótkiej treści w yroku w dziennikach, tudzież wywieszenie
w yroku na czas do dni 14 na lokalu przedsiębiorstw a lub domu
(art. 23). K oszty ponosi skazany.
Art. 33. W w ypadkach przestępstw , przewidzianych w art.
117 u st. 2]
18, 19, 22, 24—26, należy orzec konfiskatę na rzecz
skarbu państw a przedm iotów do których przestępstw o się odnosi,
jeśli należą do winnego, lub też konfiskatę w artości tychże przed­
miotów.
G dyby nie m ożna ściągnąć kwotę, która stanow i i rów now ar­
tość podlegającą konfiskacie, należy postąpić stosownie do przepi­
sów ustaw y niniejszej o zamianie grzyw ny na karę pozbawienia
wołndści.
Sąd może orzec konfiskatę przedmiotów, do których odnosi
się przestępstw o również w w ypadku, gdy nie należą do winnego,
chyba że przeszły na własność, poszkodowanego.
Jeśli konfiskata przedm iotów , należących do winnego, do­
piero po w ydaniu w yroku okaże się niewykoinalną, sąd pierwszej
instancji osobną uchw ałą (decyzją) orzleknie konfiskatę w artości;
od uchw ały (decyzji), którą powziąć należy bez rozpraw y, dopu­
szczalne jest zażalenie w ciągu dni 14 poi doręczeniu uchwały, do
sądu bezpośrednio przełożonego, k tó ry bez rozpraw y rozstrzyga
ostatecznie.
Art. 34. Obok k ar za przestępstw a, przewidziane w art. 19,
21—24, należy orzec solidarny w szystkich uczestników przestęp­
stw a obowiązlek zapłaty na rzecz Skarbu P aństw a kw oty, odpowia­
dającej w ysokości niepraw nej korzyści uzyskanej z przestępstw a.
Można również nałożyć solidarny obowiązek zapłaty kwoty,
wymienionej w ustępie poprzedzającym , na osoby, nie będąca ucze­
—
15
—
stnikami przestępstw a, jeśli niepraw na korzyść z czynu im przy­
padła.
t
To sam o ty czy się tych, któ rzy od osób w ym ienionych w
ustępie 1. i 2. po dniu popełnienia przestępstw a otrzym ali korzyść
m ajątkową, jeśli dofyiedzionem będzie, że osoby te w czasie na­
bycia korzyści o zam iarze ukrycia m ajątku w iedziały już z zacho­
dzących okoliczności tegio dom niem ywać się m usiały, lub gdy korzjyść taką jako darowiznę lub spadek otrzy m ały ; to samo od­
nosi się do każdego dalszego nabyw cy korzyści majątkowej.
W w ypadkach przew idzianych w ust. 2. i 3., obowiązek za­
płaty ograniczony będzie do w ysokosci otrzym anych korzyści w e­
dług w artości w chwili otrzym ania; jeśli korzyść otrzym ano jako
darowiznę, nabyw ca w dobrej w ierze odpowiada do w ysokości ist­
niejącego jeszcze zbogacenia.
G dy uzyskana korzyść jest niezinaczna, m ożna pominąć sto­
sowanie niniejszego artykułu.
Art. 35. W w ypadku, przewidzianym w ust. 1 poprzedzające­
go artykułu, należy w razie niemożności ściągnięcia kw oty, p rz y ­
padającej na rzecz Skarbu, stosow ać odpowiednio przepis art. 41.
Gdy zachodzą trudności stosow ania postanowień art. 34 ust.
2. i 3., należy, nie w strzym ując w yrokow ania, zastosow ać następ­
nie odpowiedni przepis, art. 37.
Art. 36. Osoby, względem których zachodzi odpowiedzial­
ność, przew idziana w art. 34 ust. 2. i 3., w ezw ać należy do roz­
praw y, o ilć to jest możliwe; niestawiennictwo) ich nie przeszkadza
orzeczeniu ich odpowiedzialności.
Są one uprawnione osobiście lub przez pełnomocnika w sk azy ­
w ać sądowi okoliczności w ażne do ocenienia ich odpowiedzialności
i czynić odpowiednie wnioski, tudzież żądać w tej m ierze rozstrzSygnienia sądu w yższej instancji w edług przepisów o zaskarżeniu w y ­
roków co do kary.
Do postępowania stosow ać należy odpowiednio przepisy o po­
stępowaniu karnem ,
Art. 37. Gdy ściganie winnego nie da się uskutecznić, można,
niestosując art. 32 ust. 2. i 35. ust. 1., orzec sam oistnie konfiskatę
przedmiotów, do których przestępstw o się odnosi, lub konfiskatę
w artości (art. 33), jakoteż postąpić w myśl art. 34.
Do powzięcia uchw ały (decyzji) pow ołany jest sąd, k tó ry by ł­
by w łaściw y do osądzenia przestępstw a w pierw szej instancji;
przed powzięciem uchw ały (decyzji) należy przeprow adzić potrze­
bne dochodzenia, nie w yłączająć przesłuchań potd przjysięgą przez
sędziów śledczych lub sędziów pokoju (powiatowych).
Uchwałę (decyzję) powziąć należy bez rozpraw y; należy jed­
nak uprzednio w miarę możności dać sposobność interesow anym
—
16
-
złażenia w yjaśnień i poczynienia wniosków osobiście lub prziez
pełnomocnika.
Od uchw ały (decyzji) służy w ciągu dni 14 po doręczeniu za­
żalenia do sądu bezpośrednio przełożonego, który rozstrzyga osta­
tecznie przy odpowiednim zastosow aniu przepisu uist. 2. i 3. niniej­
szego artykułu.
Art. 38. W razie skazania za przestępstw a, przewidziane w
art. 24, 25 i 26 ust, 2., na karę ciężkiego więzienia (domu karnego)
lub karę śmierci m ożna orzec na rzecz Skarbu P aństw a konfiskatę
całego m ajątku skazanego, nabytego do dnia prawotaocności w y ­
roku.
Odnośnie do tego m ajątku postąpić należy, jak ze spadkiem
bezjdziedzicznym.
Od konfiskaty wolne są niezbędne ruchomości, tudzież go­
tów ka potrzebna do utrzym ania przez czas trzech miesięcy skaza­
nego tudzież osób, które on z mocy ustaw y m a obowiązek u trzy ­
mywać.
Sędzia karn y ogranicza się do orzeczenia konfiskaty majątku,
nie oznaczając przedm iotów, tej konfiskacie ulegających lub od niej
wojlnych.
G dy orzeka się konfiskatę całego majątku, w ów czas w ym ie­
rzanie grzyw ny tudzież orzeczenie konfiskaty w artości (art. 33),
lub postąpienie w myśl ust. 1. art. 34 odnośnie do takiego skaza­
nego jeśt niedopuszczalne.
Art. 39. Z powodu przestępstw , wym ienionych w art. poprze­
dzającym , należy zarządzić na wniosek prokuratora, odnośnie do
m ajątku winnego, ostrzeżenie hipoteczne (adnotację), o wdrożeniu
postępow ania karnego, a odnośnie do m ajątku niehipotecznego i
ruchomego zabezpieczyć konfiskatę, stosując w tej m ierze odpo­
wiednie przepisy praw a cywilnego (zabezpieczenie, tym czasow e
zarządzenie).
Do postępow ania stosow ać należy odpowiednio art. 37 ust.
2—4.
Art. 40. Konfiskata, orzeczona w myśl art. 38 upraw nia Skarb
P ań stw a do żądania w drodze postępowania cywilnego uznania
bezskuteczności:
/
1) darowizn, uczynionych przez skazanego po dniu popełnie­
nia przestępstw a i w ciągu roku przed tym że dniem;
2) opłatnego przeniesienia majątku, dokonanego przez skaza­
nego po dniu popełnienia przestępstw a i w ciągu trzech miesięcy
przed tym że dniem na rzecz krew nych linji w stępnej lub zstępnej
bez ograniczenia,, tudzież krew nych bocznych do czwartego, zaś
powinowatych do drugiego stopnia, żony, dzieci przybranych, osób
wziętych na wychowanie, tudzież osób, z którem i skazany pozosta­
w ał w związku pozamałżeńskim , chyba, że osoby te udowodnią, że
w chwili nabycia m ajątku o zam iarze skazanego uchylenia m ajątku
zj pod konfiskaty nie w iedziały, ani z zachodzących okoliczności
tego domniemywać się nie m ogły; nie stanow i różnicy, czy chodzi
o pokrewieństwo ślubne, czy naturalne i czy zw iązek m ałżeński,
uzasadniający powinowactwo nadal istnieje;
3)
wszelkiego przeniesienia majątku, jeśli w ykazanem będzie,
że osoby nabyw ające o zam iarze skazanego uchylenia m ajątku z
pod konfiskaty w iedziały już z zachodzących okoliczności tego do­
m niem ywać się musiały.
W w ypadku p. 2—3, abow iązany do zw rotu m ajątku odpowia­
da, jak posiadacz w złej w ierze; to samo tyczy się darowizn, zdzia­
łanych na rzecz osób, wym ienionych w p. 2., jeśli darowiznę zdzia­
łano w czasie, w tym że p. 2. określonym.
To samo tyczy się dalszych nabyw ców, którzjy:
1) nabyli m ajątek od osób, wym ienionych w p. 2., jeśli sami,
względem skazanego, pozostają w stosunku, określonym w tym że
P. 2 ;
2) m ajątek wym ieniony w p. 1—3, nabyli od zobowiązanego
do zw rotu drogą spadku lub darowizny. Jeśli korzyść otrzym ano1
jako darowiznę,, nabyw ca odpowiada do w ysokości istniejącego je­
szcze wzbogacenia, chyba, że wiedział o okolicznościach, w ym ie­
nionych w p. 2, lub zam iarze skazanego uchylenia m ajątku z pod
konfiskaty.
Żądanie uznania bezskuteczności odnosić się może jedynie do
majątku, ulegającego konfiskacie; w żadnym w ypadku Skarb P ań ­
stw a nie jest obowiązany do zwrojtu zapłaty lub świadczeń w za­
jemnych, które skaztany lub dalszy pozbyw ca otrzym ał z mocy
aktu odpłatnego.
m
Art. 41, G rzyw na zamieniona będzie na w ypadekniem ożności
jej ściągnięcia na areszt w edług słusznego uznania sędziego, jednak
na czas nie dłuższy niż trzy miesiące.
Na w ypadek niemożności ściągnięcia grzyw ny, orzeczonej
obok k ary pozbawienia wolności, należy orzec przedłużenie tej ka­
ry w edług słusznego uznania sędziego, nie przekraczając jednak
jej najwyższego w ym iaru, przewidzianego za dane przestępstwo!.
Jeżeli jednak ustaw a przewiduje jako najsurow szą karę, po­
zbawienie wolności nie ponad 6 miesięcy, przedłużenie nastąpić
m oże; k ara zastępcza nie może jednak w połączeniu z orzeczoną
karą pozbawienia wolności przekraczać podwójnego' najwyższego
w ym iaru tejże kary, przewidzianego z a dane przestępstw o.
Art. 42. G rzyw ny, konfiskaty, kw oty stanow iące konfiskatę
w artości (art. 33, 37), tudzież odpowiedzialność, przew idziana w
art. 34 (37), obciążają m ajątek spadkóiwy.
—
18
—
G rzyw ny w pływ ają do Skarbu P aństw a.
Art. 43. Ze skazaniem w m yśl ustaw y niniejszej za przestęp­
stw a, przew idziane w art. 19, 21, 25 i 26 ust. 2., na karę więzienia
(art. 3. ust. 3. przepisów przechodnich z 7. sierpnia 1917 r. do ko­
deksu karnego z 1903 r. (połączone są ograniczenia praw przew i­
dziane w art. 30. kod. kar. ros. z r. 1903.
W byłej dzielnicy austrjackiej ze skazaniem za w ystępki i
przekroczenia, wymienione w ustępie poprzedzającym , łączą się te
sam e skutki, co ze skazaniem zja przekroczenia oszustwa.
W byłej dzielnicy pruskiej m ożna w tych w ypadkach orzec
utratę obywatelskich praw honorow ych; w w ypadku zbrodni
orzeczenie takie winno zaw sze nastąpić.
[P rz e p is n iniejszego a rty k u łu nie sto su je się, ed y k a rę w y m ierzo n o w m yśl
p o stan o w ień a rt. 45.]
Przepisy dotyczące właściwości i postępow aniaArt. 44. P rzestępstw a przew idziane w art.
19, 21—27, należą do) w łaściw ości sądów.
[15 do 19],
16, 18,
[W w y p ad k ac h , w k tó ry c h p rz e p isy o p o stę p o w an iu karriem przew id u ją
zasięg an ie opinji zn aw có w , w inien są d lub U rz ą d w alk i z lich w ą zasięg n ąć z u rz ę ­
d ó w lub a a w n io sek stro n zd an ia kom isji dla b ad an ia cen i zysków .]
W spraw ach zastrzeżonych w łaściw ości sądów okręgowych, a
ro zstrzy g ać należy o winie i karze w e w szystkich instancjach w
składzie trzech sędziów państwowych, z których jeden przew odni­
czy ; przepisy dzielnicowe o w yrokow aniu przez sędziego jednooso­
bowego m ają zastosow anie.
[A rt. 45. W sp ra w a c h o p rz e stę p s tw a , p rzew id zian e w a r t. 15, 16, 17, 18,
19, u st. 1 w a rt. 21— 23, o ile zag ro ż o n a jest k a ra w m y śl u st. 1 a rt. 19, tudzież
w a rt. 25 ustftfe i 27 m oże O k ręg o w y U rz ą d w alki z lichw ą (ad m in istra cy jn a w ład za
p o w iato w a a rt. 7) w y d a ć p isem ny nakaz k a rn y , jeśli u w a ż a za d o sta te c z n ą k arę
a re s z tu do jednego m iesiąc a i g rzy w n ę, lub jedną z ty c h k ar.
W n ak azie k arn y m m ożna ró w n ież orzec k onfiskatę p rzed m io tó w lub w a r­
to śc i (a rt. 33); sto so w a n ie a rt. 34 i 37 w dro d ze n ak azu je s t niedopuszczalne.
W w y p ad k ach w y m ienionych a rt. 33 u st. 2 i 41 n a le ż y o rzec a re s z t na czas
nie p rz e w y ż s z a ją c y n ig d y dw u m iesięcy.
S ąd m oże p rz e d w d ro żen iem p o stę p o w an ia k arn eg o sk ie ro w a ć sp ra w ę do
O k ręg o w eg o U rzęd u w alk i z lich w ą (po w iato w ej w ła d z y a d m in istra c y jn e j); nie
d o ty c z y to sp ra w , p rzek azan y ch są d o w i p rzez p ro k u ra to ra .]
[A rt. 46. N akaz k a rn y w y d a ć n ależy bez p rzep ro w ad zen ia form alnej ro z ­
p r a w y , p rz e d o rzeczen iem k a r y po zb aw ien ia w olności, z w y ją tk ie m k a ry z a ­
stę p czej, n a le ż y d ać obw inionem u m ożność p rz e d sta w ie n ia sw ojej obrony. O k rę­
g o w y U rząd w alk i z lichw ą m oże w w y ją tk o w y c h w y p ad k ac h z w ra c a ć się do
sęd zió w pokoju (p o w iato w y ch ) o p rzesłu ch a n ie św ia d k ó w i biegłych pod p rz y ­
sięgą, jeśli istn ieją d o sta te c z n e p o d sta w y do m niem ania, że jedynie tą d ro g ą m ożna
dow1ed*i*ć się p r tw d y .
_
19
_
S zczeg ó ło w e p rz e p isy o po stęp o w an iu w y d a M inister A prowizacji w Środa®
ro zp o rz ąd zen ia w p orozum ieniu z w łaściw y m i M inistram i.
Na żąd an ie p ro k u ra to ra n a le ż y w p oszczególnym w y p a d k u p rz e k a z a ć sp ra ­
w ę do p o stę p o w an ia sądow ego.]
[A rt. 47. N akaz k a rn y z a w ie ra ć w inien oznaczenie o so b y sk a zan ej, k ró tk ie
ok reślen ie p rz e stę p s tw a , w sk azan ie d ow odów w in y i przepisu k arn eg o , b ędącego
p o d sta w ą o rzeczen ia, o k reślen ie k a ry , tu d zież uw iadom ienie sk azan eg o o pr*episie a r t. 48, 49 i 50.
N akaz k a rn y n ależy d o rę c z y ć p rz y odpow iednim zasto so w a n iu p rzep isó w
o d o ręczan iu w sp ra w a c h k a rn o -sąd o w y ch .
W y d an ie n ak azu p rz e ry w a przed aw n ien ie ścigania.]
[A rt. 48. W y d anie n ak azu k arn eg o po w szczęciu p o stę p o w an ia w sądzie
je s t nied o p u szczaln e; n ak az tak i nie sta je się p raw om ocnym i nie w s trz y m u je
dalszeg o p o stę p o w an ia sądow ego.
W szczęcie sąd o w eg o p o stę p o w an ia po w y d an iu n ak azu k arn eg o jest niedo­
pu szczaln e i w y ro k , w y d a n y w takiem p o stęp o w an iu , nie s ta je się p raw o m o cn y m ;
nie d o ty c z y to sp ra w , w k tó ry ch w y d a n ie n ak azu karnego b y ło n iedopuszczalne
a rt. 45 i 46 u st. 3).]
[A rt. 49. P rz e c iw n ak azo w i k arn em u m oże sk a z a n y w n ieść u stnie iub na
piśm ie sp rzec iw do u rzęd u , k tó ry nak az w y d a l, w ciąg u dni trz e c h po d oręczeniu,
w p rzeciw n y m bow iem ra z ie nak az sta je się p raw o m o cn y i ulega w y k o n an iu ;
w y s ta rc z y — jeśli w ciągu trz e c h dni po d o ręczen iu n ak a z u sp rz e c iw n ad an o na
p o cztę.
,
Ze sp rzec iw em p o łą c z y ć m ożna p ro śb ę o p rz y w ró c e n ie term in u .
S p rz eciw n a le ż y w ciągu dni trz e c h w ra z z ak tam i p rz e sia ć w łaściw em u
sądow i.]
[A rt. 50. S p rz eciw , w niesiony przez osobę, k tó re j to p ra w o nie słu ż y , tu ­
dzież sp rzec iw sp ó źniony odrzuci' w ład za, k tó ra n ak az k a rn y w y d ała.
P rz e c iw d ecy zji m ożna w nieść zaża le n ie (a rt. 49 u st. 1).]
[A rt. SI. G d y sp rzec iw n a c z a s w niesiono, są d w ła ś c iw y o zn aczy ro z ­
p raw ę tak , ja k b y n ak azu k arn eg o nie w y d an o .
S ąd w y z n a c z y ró w n ież ro z p ra w ę , gd y dopuści p rz y w ró c e n ie term in u lub
dojdzie do w niosku, że sp rzec iw niesłusznie od rzu co n o ; p rzed ro zstrzy g n ięciem
p ro śb y o p rz y w ró c e n ie term in u lub zaża le n ia na o d rzu cen ie sp rzec iw u , ta k są d
jak i u rząd , k tó r y n ak az w ydał,/: m oże w s trz y m a ć w y k o n an ie n ak azu .
W y m ierzając k arę, sąd nie je s t o g ran iczo n y w y m iarem , z a sto so w a n y m w
nakazie karnym .]
Art. 52. W byłej dzielnicy rosyjskiej:
1) spraw y o występki, przew idziane w art. 1.15], 16, [17], 18,
19, ust. 1, art. 21, 22 i 23, o ile w ym ierzyć należy karę w myśl ust.
1. art. 19, 25 ust, 2., 27, należą do w łaściw ości sądów pokuju; w
spraw ach tych nie stosują się ograniczenia przew idziane w części
2. art. 2. przepisów przechodnich do ustaw y postępow ania karnego
zj 7. sierpnia 1917 r.;
2) w spraw ach o przestępstw a, przew idziane w ustawie ni­
niejszej, śledztwo wstępne, zarządzić m ożna jedynie w w ypadkach
w yjątkow ych; celem stw ierdzenia czy istnieje dostateczne podej­
rzenie do wniesienia oskarżenia, może prokurator przeprow adzić
niezbędne dochodzenia, zw racając się także do sędziów śledczych
—
20
—
i sędziów pokoju o przedsięwzięcie szczególnych czynności śled­
czych, a w m iarę potrzeby przesłuchań pod przysięgą;
3) jako środek zapobiegaw czy stosow any być molże areszt
lub środek łagodniejszy; odnośnie do środków ziapobiegawczych
należy w toku dochodzeń prokuratorskich stosow ać odpowiednio
przepisy o środkach zapobiegaw czych w toku śledztw a wstępnego,
zwracając się w tej m ierze do w łaściw ego sędziego śledczego;
4) Akt oskarżenia zastąpiony być może wnioskiem o zarzą­
dzenie roz/prawy; wniosek winien zaw ierać okoliczności, w ym ie­
nione w art. 520 ust. 1—3 i 5 u. p. k.( tudzież wym ienienie osób,
które do rozpraw y w ezw ać należy;
5) term iny przewidziane w art. 557, 560 i575 u. p. k. skraca
się do dni trzech;
6) oskarżonem u nie służy zażalenie, przewidziane w art. 527
u. p. k.;
7) jeśli zachodzi obaw a uchylenia się świadków, lub biegłych
od stawiennictw a, m ożna zabezpieczyć ich przybycie, w ydając
w ładzom policyjnym zlecenie czuwania nad stawieniem się tych
osób do sądu; osoby w yzw ane m ożna każdej chwili do rozpraw y
przym usow o sprow adzić;
8) w razie koniecznej potrzeby mogą być odczytane akta do­
chodzeń;
9) ogłosZenie w yroku m otyw anego winno nastąpić w ciągu dni
siedmiu po ogłoszeniu sentencji;
10) w yroki sądów okręgow ych są ostateczne i mogą być za­
skarżone jedynie przy odpowiedniem zastosow aniu przepisów o
zaskarżeniu w yroków w drodze kasacji;
11) w yroki sądów okręgow ych, w yrokujących w drugiej in­
stancji, są praw om ocne;
12) term in do wniesienia apelacji i kasacji wynosi dni 8;
13) względem osób, skazanych nieprawomocnie na karę po­
zbaw ienia wolności przynajm niej przez! trz y miesiące, należy sto­
sow ać areszt jako bezw zględny środek zapobiegaw czy;
[14) P rz e d m io ty , m ogące ulec konfiskacie, n a le ż y jeszcze w toku p o stę ­
p o w ania sp rz e d a ć po cenach, oznaczonych p rzez n aczeln ik a o k ręgow ego U rzędu
w alk i z lich w ą (k iero w nik e k s p o z y tu ry ), jeśli dalsze p rzech o w y w an ie ty ch p rz e d ­
m iotów m ogłoby je n a ra z ić na zep su cie; w toku p o stę p o w an ia sąd o w eg o sp rzed a ż
z a rz ą d z i są d (p ro k u ra to r w toku dochodzeń p ro k u ra to rsk ic h ) z re s z tą naczelnik
O k ręg o w eg o U rzęd u w alk i z lichw ą (kierow nik e k s p o z y tu ry ); p rzeciw z a rz ą ­
d zeniu niem a zaż a le n ia ; u zy sk an a cen a w stę p u je w m iejsce przedm iotu.l
14.) P rzedm ioty m ogące ulec konfiskacie, należy jeszcze w
toku postępowania sprzedać, jeśli dalsze prziechowanie tych przed­
—
21
—
miotów m ogłoby je narazić na zepsucie; w toku postępow ania sa­
dowego sprzedaż zarządzi sąd (prokurator w toku dochodzeń pro­
kuratorskich), zresztą w ładze adm inistracyjne I. instancji; przeciw
zarządzeniu niem a zażalenia; cenę sprzedaży oznacza w ładza po­
w ołana do zarządzenia sprzedaży, po w ysłuchaniu znaw ców ; uzy­
skana cena wstępuje w miejsce przedmiotu.
15) w toku postępow ania sądowego m ożna zarządzić sprze­
daż przedm iotów powszedniego użytku, m ogących ulec konfiskacie,
jeśli dłuższe w ycofanie ich z dbiegu utrudnić może zaopatrzenie
ludności w owe przedm ioty; decyzja sędziego śledczego, pow zięta
w toku śledztw a w stępnego ulega w ykonaniu po prawom ocności;
term in jej zaskarżenia w ynosi trz y dni; decyzja sądu okręgowego
nie ulega w żadnym w ypadku zaskarżeniu.
Art. 53. W byłej dzielnicy austrjackiej:
1) należy stosow ać odpowiednio przepisy p. 2, 3, 7, 13. 14, 15
poprzedzającego artykułu;
2) ak t oskarżenia zastąpić m ożna wnioskiem o zarządzenie
rozpraw y głównej; wniosek zaw ierać winien okoliczności, w ym ie­
nione w § 207 p. 1—4 p. k. przytoczenie środków dowodowych,
których p rokurator zam ierza użyć i przytoczenie osób, które
do rózpraw y w ezw ać należy;
3) sprzeciw przeciw aktowi oskarżenia jest niedopuszczalny;
4) odwołanie od k ary jest dopuszczalne bez w zględu na to,
czy nadzw yczajne złagodzenie k a ry nastąpiło lub nie nastąpiło.
Postanowienia przechodnie.
Art. 54. Z chwilą w ejścia w życie niniejszej ustaw y tracą moc
obowiązującą: dekret z 5. grudnia 1918 r. (Dz1. P r. Nr. 19, poz. 50),
tudzież d ekret z 11. stycznia 1919 r. (Dz. P r. Nr. 7, poz. 109), obo­
wiązujące w byłej dzielnicy austrjackiej rozp. ces. z 24. m arca
1917 r. (Dz. UP. Nr. 131), tudzież rozporządzenie Tym czasow ego
Komitetu Rządzącego w e Lwowie z dnia 27. grudnia 1918 r. (28
P rez. i 36 P rez.) o zw alczaniu lichwy tow arow ej i lichwy robo­
cizny i w spraw ie powołania do życia U rzędu do.zw alczania lich­
w y tow arow ej i lichwy robocizny (G azeta Lw ow ska Nr. 4/19)
w reszcie dekret z 30. stycznia 1919, r. (Dz. P r. Nr. 11 poz. 130)
i przepisy w byłej dzielnicy austrjackiej dotyczące karania przez
w ładze i sądy skarbow e potajem nego w yrobu [z e śro d k ó w ży w n o ści
p ły n ó w w y sk o k o w y ch .] płynów w yskokow ych z przedm iotów , wym ieniobych w art. 26.
Do przestępstw , popełnionych przed dniem wejścia w życie
niniejszej uistawy, stosow ać należy przepisy dotychczas obowiązu­
jące, o ile nie są surow sze przepisy ustaw y niniejszej, dotyczące
try b u postępowania, będą do tych spraw zastosow ane, chyba że
w yrok pierw szej instancji zapadł przed dniem w ejścia w życie
tej ustaw y.
[A rt. 55. R o zp o rządzenie w y d an e na zasad zie ces. rozp. z 24. m a rc a 1917 r.
(Dz. U. P . N r. 131), tu d zież d e k re tu z 11. sty c z n ia 1919 r. D z. P r. N r. 7, poz. 109.
o lift m ogły b y ły b y ć w y d an e na zasad zie p rzep isó w u sta w y niniejszej przez
R ad ę M inistrów (M inistra A prow izacji), zach o w u ją n ad al m oc p ra w n ą , dopóki nie
z o sta n ą uchylone w sposób, p rzew id zian y w a r t. 2 i 3; p rzek ro czen ia ty c h ro z ­
p o rz ą d z e ń b ęd ą k ara n e w sposób, o k reślo n y d o ty ch czaso w em i przepisam i, o ile
czy n ten nin iejszą u sta w ą nie je s t z a s trz e ż o n y w łaściw o ści sądów .]
[A rt. 6«. Aż do u stan o w ien ia o k ręg o w y ch U rzędów w alki z lichw ą (a rt. 5)
d o ty ch czaso w e U rz ę d y w alk i z lichw ą i spe k u lacją u tw o rzo n e n a p o d sta w ie de­
k re tu % 11. sty c zn ia 1919 r. Dz. P r. N r. 7, poz. 109, w y k o n u ją obow iązki, nałożone
n in iejszą u sta w ą n a O k ręg o w e U rz ę d y w alk i z lichw ą.]
[A rt. 57. R ad a M inistrów n a w niosek M inistra byfej D zielnicy P ru sk iej
o zn aczy w m iarę p o trz e b y dzień, w k tó ry m u sta w a nin iejsza w ejd zie w życie
w m iejsce ro zp o rz ąd zen ia R a d y Z w iązkow ej z dnia 8. m aja 1918 r. (Dz. p. p. str.
395) tu d zież innych p rzepisów , uchyjonycli u sta w ą niniejszą, b ąd ź na całym ob­
sz a rz e b y łej d zieln icy p ruskiej, bądź na poszczególnych jej o b sz a ra c h ; ok reśli
p rz e p isy , d o ty c z ą c e o rg an izacji i w łaściw o ści w ład z, pow o łan y ch do orzek an ia
w sp ra w a c h o p rz e stę p s tw a , p rzew id zian e w u sta w ie niniejszej, tu d zież o k reśli
tr y b p o stęp o w an ia.]
R ada Ministrów na wniosek w łaściw ych Ministrów może
w m iarę potrzeby, a najdalej do dnia 1. kwietnia 1923 r. w pro­
wadzić w życie ustaw ę niniejszą w miejsce rozporządzenia Rady
Związkowej z dnia 8. m aja 1918 roku (Dz. P r. P . str. 395) tu­
dzież innych przepisów, uchylanych niniejszą ustawą, bądź odrazu
na całym obszarzje b. dzielnicy pruskiej, bądź na poszczególnych
jej obszarach, bądź w całej osnowie, bądź częściowo, oznaczając
dzień, w którym niniejsza ustaw a, względnie jej część wchodzi w
życie; określi przepisy, dotyczące w łaściw ości sądów, powołanych
do orzekania w spraw ach o przestępstw a, przew idziane w ustawie
niniejszej, tudzież orzekli try b postępow ania.11
R ada Ministrów może [na w niosek M inistra byłej dzielnicy pruskiej]
przed wprow adzeniem niniejszej ustaw y w owej dzielnicy w ydać
w drodze rozporządzenia przepisy, dotyczące trybu postępowania
sądow ego w spraw ach o przestępstw ach nadm iernego podnosze­
nia cen i lichwy wojennej.
—
28
Wykonanie ustawy.
Art. 58. W ykonanie tej ustaw y należy do Ministra Aprowi­
zacji, Sprawiedliwości, P rzem yślu i Handlu, S praw W ew nętrznych,
Skarbu, tudzież Ministra byłej Dzielnicy Pruskiej.
M arszałek:
Trąmpczyński.
P rezy d en t Ministrów:
WL Grabski.
Minister Aprowizacji:
St. Śliwiński.
Minister Skarbu:
w. z. R. Rybarski.
Kierownik M inisterstwa Sprawiedliwości:
Dr. J, Morawski.
Minister b. Dzielnicy P ruskiej:
W. Kucharski.
Minister P rzem ysłu i Handlu:
W . Chrzanowski
Kierownik M inisterstwa Spraw W ew nętrznych:
J. Kuczyński.
—
24
—
II.
O g ło szen ie
Tymczasowej Komisji Rządowej Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie
z dnia 3. stycznia 1921, L. II.-905 9, w sprawie ustawy o zwalczaniu
lichwy wojennej.
Tym czasow a Komisja Rządow a Śląska Cieszyńskiego zarzą­
dza na m ocy art. 4. ust. 14. ustaw y konstytucyjnej, dz. u. p. Nr. 73,
poz. 497, z dnia 15. lipca 1920 r., zaw ierającej statu t organizacyjny
dla W ojew ództw a Śląskiego, co następuje:
U staw a z dnia 2. lipca 1920, Dz. U. p. L. 67, po'z. 449, o zwal­
czaniu lichwy wojennej, którą się poniżej przytacza, wchodzi w
życie dla Śląska Cieszyńskiego z dniem ogłoszenia z następującemi
zmianami:
1. P raw a, zastrzeżone w ustaw ie Radzie Ministrów, pojedyne*ym M inisterstwom, a względnie Głównemu Urzędowi walki z li­
chwą, będą w ykonyw ane przez Tym czasow ą Komisję Rządową
Śląska Cieszyńskiego).
2. Do w ykonyw ania obowiązków okręgowych urzędów walki
z lichwą powołane są w myśl art. 7. ustaw y, powiatowe w ładze ad­
m inistracyjne.
3. Przew idziana w art. 10. komisja do badania cen i zysków
będzie utw orzona przy Krajowym Urzędzie gospodarczym .
--- ---------
—
25
—
OL
(Dz. Ust. Rz. P. Nr. 69, poz. 618 ex 1922.)
U staw a*)
z dnia 5. sierpnia 1922 r.
w przedmiocie zmian w ustawie z dnia 2. lipca 1920 r. o zwalczaniu
lichwy wojennej.
U staw a z dnia 2. lipca 1920 r. o zw alczaniu lichwy wojennej
(Dz. U. Rz. P. Nr. 67, poz. 449) ulega zmianom następującym :
A rt. 1. G łów ny U rz ą d o ra z o k ręg o w e U rz ę d y w alk i z lich w ą znosi się
i u chyla się a rt. 5— 15, 17, 45— 51, 55 i 56 rzeczo n ej u sta w y .
W m iejsce ty tu łu „U rzęd y w alk i z lich w ą" w stę p u je ty tu ł „W ład ze i o rg an y ,
p o w o łan e do zw alcz an ia lich w y w o jen n ej".
A rt. 2. A rt. 2 o trzy m u je n a stę p u ją c e brzm ien ie:
„U p o w ażn ia się R adę M inistrów do w y d a w a n ia ro zp o rz ąd zeń , m ający ch
na celu zw alczan ie p rzem y can ia z a g ranicę p rzed m io tó w pow szedniego uży tk u
o ra z zw alczan ie tajn eg o g o rzeln ictw a, o ile chodzi o napoje w y sk o k o w e, pędzone
z p rzed m io tó w w ym ien ionych w a rt. 26 tej u sta w y , tu d zież tępienie n ad u ży ć handlu
p o śred n icząceg o p rzed m iotam i pow szedniego u ży tk u , w re sz c ie do w y d a n ia ro z ­
p o rząd zeń w zak re sie m ag azy n o w a n ia i u jaw n ian ia za p a só w p rzed m io tó w po­
w szedniego u ży tk u , o bow iązku sp o rząd z an ia p rz y za w ie ra n iu in te re só w fak tu r
i p rze d sta w ia n ia ich n a żąd an ie w ła d z y o raz ujaw niania cen to w a ró w w sk ład ach ,
sklepach, handlach i innych p rz e d się b io rstw a c h sp rz e d a ż y .
R o zp o rząd zen ia te nie m ogą uchylać lub zm ieniać p o sta n o w ień niniejszej
u sta w y , ani n a ru sz a ć postan o w ień u sta w y z dnia 7. lipca 1921 r . (Dz. U. R z. P .
Nr. 63, poz. 389) o zniesieniu ograniczeń w z a k re s ie handlu ziem iopłodam i o raz
p o staw ien iu M in isterstw a A prow izacji w sta n likw idacji".
A rt. 3. A rt. 3 o trzy m u je n astęp u jące b rzm ien ie:
„ P ra w o w y d a w a n ia poszczególnych ro zp o rz ą d z e ń
p rzek azać w łaściw y m M inistrom ".
m oże
R ada
M inistrów
A rt. 4. W a r t. 4. w y r a z y : „d o 6 m iesięc y " n a le ż y z a s tą p ić w y ra z a m i „do
3 m ie się c y " ; w y r a z y : „nie pow yżej 6 m iesięc y " w y ra z a m i: „n ie p o w y żej 3 m ie­
się c y ", a w y ra z y „ trz e c h m iesięc y " w y ra z a m i: sz e ść ty g o d n i” .
A rt. S. Ja k o a rt. 5. w stę p u je p o sta n o w ien ie:
„D o w y k o n y w an ia ro zp o rz ąd zeń , w y d an y ch na zasa d z ie a r t. 2 i 3 niniej­
szej u sta w y , są" w łaściw e p o w iato w e w ład ze a d m in istracy jn e (sta ro s tw a po w ia­
to w e, s ta ro s tw a g ro d o w e, k o m isarze R ządu, m a g istra ty m iast, w y d zielo n y ch z po­
w iató w ), p odległe w ty m zak re sie w ojew odom .
T e sam e w ład ze p o w iato w e są p ow ołane do w y d a w a n ia o rzeczeń k arn y ch
na zasad zie a rt. 4. n iniejszej u sta w y . P rz eciw k o orzeczen io m ty c h w ła d z p rz y •) U w a g a :
1920 roku.
Art. 1— 13 uw zględniono już w przedruku u staw y z 2. Hpca
—
i,,
26
—
sługuje sk azan em u w term inie siedm iodniow ym od dnia d o ręczen ia mu pisem nego
o rzeczen ia odw ołanie do w łaściw eg o urzęd u w ojew ódzkiego.
Aż do w y d an ia
sz czeg ó ło w y ch w ty m w zględzie p rzep isó w p rzy słu g u je od o rzeczeń k arn y ch w ładz
a d m in istracy jn y ch , zap ad ły ch w drugiej instancji, p ra w o odw ołania się w ciągu
dni siedm iu od dnia d o ręczen ia pisem nego orzeczen ia do m iejscow o w łaściw ego
sąd u o k ręg o w eg o , k tó ry r o z s trz y g a praw om ocnie p rz y odpow iedniem zasto so w an iu
p rzep isó w d o ty czący c h odw ołania się od w y ro k ó w sąd u pokoju (pow iatow ych),
nie m oże w szak że uchylić orzeczen ia ad m in istracy jn eg o z poleceniem ponow nego
ro z p a trz e n ia sp ra w y i w y d a n ia now ego orzeczen ia. O dw ołanie się nie w s tr z y ­
m uje w y k o n an ia k a r y z w y ją tk ie m k a r y po zb aw ien ia w olności. W b. dzielnicy
p ru sk iej sto su je się a rt. 10. u sta w y z dnia 23. cz e rw c a 1921 r. (Dz. U. R . P .
Nr. 75, poz, 511)“ .
A rt. 6. Jak o A rt. 6. w stę p u je p o stan o w ien ie:
„D o w y k ry w a n ia i dochodzenia innych p rz e stę p s tw przew id zian y ch w niniej­
szej u sta w ie, p o za p rz e stę p stw a m i, u legającem i k a rz e w ed le a rt. 4, pow ołane są
te sam e w ład ze i o rg an y , do k tó ry c h n a le ż y w y k ry w a n ie i dochodzenie innych
p rz e stę p s tw k a ra n y c h sądow nie, z a ś odnośnie do p rz e stę p s tw , p rzew id zian y ch
w a r t. 22, 25 i 26 u s ta w y niniejszej — w ład ze i o rg an y sk a rb o w e n aró w n i z po­
licją p a ń s tw o w ą ".
A rt. 7. U stęp 1 a rt. 19 o trzy m u je n a stę p u ją c e brzm ienie:
„ T ru d n ią c y się z aw o d o w o albo przy g o d n ie handlem lub przem ysłem , a takż^
p rz e d się b io rą c y ch o ćb y jed n o razo w o in teres h andlow y, tudzież d zia ła ją c y w ich
im ieniu, ch o ćb y bez zlecenia i jed n o razo w o , k tó ry za p rzed m io ty pow szedniego
u ży tk u ro zm y śln ie żą d a cen lub św ia d czeń w zajem n y ch o czy w iście nadm iernych,
lub ta k ie cen y , św ia d czen ia lub obietnicę ty c h ż e przy jm u je — ulegnie k a rz e po­
zb aw ien ia w olności do sześciu m iesięcy i g rzy w n ie do m iljona m arek lub jednej
z ty ch k ar. P od pojęcie tru d n ią cych się handlem lub p rzem y słem nie podpadają
w żadnem ra z ie p ro d u cenci rolni, o ile tru d n ią się ch o ćb y zaw o d o w o pozbyw aniem
a rty k u łó w w łasn eg o g o sp o d a rs tw a ".
!
W u stęp ie 2 a rt. 19 w y r a z y : „ w a rt. 21— 25 i 26 u st. za stą p ić n a le ż y w y ­
ra z a m i: „ w a rt. 21, 22, 23, 24 p. 1— 6, 25 i 26 ust. 2“ , a w m iejsce k w o ty :
„10 000 m a re k t" w stę p u je k w o ta : „100 000 m a re k ".
A rt. 8. U stęp 1 a rty k u łu 20 i p ie rw sz y w y ra z u stę p u 2 teg o ż a rty k u łu
sk re śla się, zaczem ustęp 2 będzie się zacz y n a ć od w y ra z u „N iem a.
A rt. 9. W a rt. 21, 22 i 23 w y r a z y : „i na zasad ach tam że w sk azan y ch "
z a s tą p ić n ależy w y ra z a m i:
„ja k ró w n ież na zasad ach , w sk azan y ch w u st. 2,
a rt. 19". W a rt. 23 po u stęp ie 2 n a le ż y d odać jako ustęp 3: „k aro m przew idzia-.
n ym w a rt. 19, jak ró w n ież na zasad ach , w sk azan y ch w ust. 2 a rt. 19 ulegnie
ta k ż e ten, k to z a p o śred n iczen ie w sp ra w ie d o ty czące j u zy sk an ia m ieszkania lub
innego lokalu, albo za ich w y szu k an ie lub u łatw ien ie w ich w yszu k an iu , albo za
u łatw ien ie w objęciu ich po sia d an ia lub u trzy m an iu się w tem posiadaniu — ro z ­
m y śln ie żą d a z a p ła ty lub św ia d czeń o czy w iście n ad m iern y ch lub z a p ła tę ta k ą ,
św ia d czen ia lub o bietnicę ty c h ż e p rzy jm u je bez w zględu na to , cz y k o rz y śc i te
m ają p rz y p a ść jem u, cz y innej osobie.
A rt. 10. W a rt. 24, p. 7 po w y ra z a c h : „po d w u k ro tn em skazaniu za jedno
z ty ch p rz e s tę p s tw " n a le ż y d odać w y r a z y : „lu b w ym ienionych w p. 1—6 niniej­
szego a rty k u łu " , a w y r a z y „lub ch o ćb y po jed n o razo w em skazaniu z a p rz e ­
stę p stw a , w y m ien io n e w niniejszym a rty k u le pod 1—6“ n a le ż y w y k reślić.
A rt. 11. W u stęp ie 2 a rt. 25 w m iejsce k w o ty : „1 000 m k.“ w stę p u je k w o ta :
„100 000 m a re k ", i a w m iejsce k w o ty : „100 000 m a re k " k w o ta : „500 000 m a re k ” .
W u stęp ie 1 a rt. 26 w m iejsce k w o ty : „100 000 m a re k " w stę p u je k w o ta:
„500 000 m a re k ", a w u stęp ie 2 tego a rty k u łu po w y ra z ie : „ J e ś li" n a le ż y dodać
w y r a z y : „ z p rzed m io tó w ta k ic h ".
W a rt. 27 sk re ś la się c y frę : „17 u st. 2“ , a w a rt. 29 c y f ry : „ 15“ , „ 17” ;
w a rt. 31 zam iast w y ra z ó w : „ w a r t. 16— 19“ n a le ż y w s ta w ić : „ w a rt. 16, 18, 19“ ;
w a rt. 33 sk re śla się w y r a z y : „17 ustęp 2“ , w a rt. 43 sk re ś la się u stę p o sta tn i
teg o a rty k u łu ; w a rt. 44 w y r a z y : „15— 19“ n ależy z a s tą p ić w y ra z a m i: „ w a rt.
16, 18, 19“ , a ustęp 2 a rty k u łu 44 skreślić.
A rt. 12, W a rt. 52 p unkt 1 sk re ś la się c y fry „15“ i „17“
.
P u n k t 14 a r t. 52 o trzy m u je n astę p u ją c e brzm ien ie:
„ P rz e d m io ty , m ogące ulec konfiskacie, n a le ż y jeszcze w toku p o stę p o w an ia
sp rzed a ć, jeśli dalsze- p rzech o w an ie ty c h p rzedm iotów m ogłoby je n a ra z ić na
zep su cie; w toku p o stę p o w an ia sąd o w eg o sp rz e d a ż zarz ą d z i są d (p ro k u rato r
w to k u dochodzeń p ro k u ra to rsk ic h ), z re s z tą w ła d z a a d m in istra c y jn a 1. in stan c ji;
p rzeciw z arząd zen iu niem a zaż a le n ia ; cenę sp rz e d a ż y o zn acz y w ład za, po w o łan a
do zarz ą d z e n ia sp rzed a ży , po w y słuchaniu zn a w c ó w ; u z y sk a n a cena w stę p u je
w m iejsce p rzedm iotu.
W ustęp ie 1 a rt. 54 w y r a z y : „ w y ro b u ze śro d k ó w ży w n o ści p ły n ó w w y ­
sk o k o w y ch " z a stąp ić n a le ż y brzm ieniem „ w y ro b u p ły n ó w w y sk o k o w y ch z p rz e d ­
m iotów , w ym ien io n y ch w a rt. 26“ .
A rt. 13. U stęp 1 a rt, 57 o trzy m u je n a stę p u ją c e b rzm ien ie:
„R ad a M inistrów n a w niosek w ła śc iw y c h M inistrów m oże w m iarę po­
trz e b y , a n ajdalej do dnia 1. k w ietn ia 1923 r. w p ro w a d z ić w ży cie u sta w ę niniej­
szą w n ie js c e ro zp o rz ąd zen ia R a d y Z w iązkow ej z dnia 8. m aja 1918 r. (Dz. P r.
P . s tr. 395) tudzież innych p rzep isó w , u chylanych nin iejszą u sta w ą, b ąd ź odrazu
na cały m o b szarze b. dzielnicy p ruskiej, bądź na poszczeg ó ln y ch jej o b sz a­
rach , bądź w całej osnow ie, b ądź częściow o, ozn acz ając dzień, w k tó ry m niniejsza
u staw a, w zględnie jej część w chodzi w ż y c ie ; o k reśli p rzep isy , d o ty c z ą c e
w łaściw o ści są d ó w , p o w o łan y ch do o rzek an ia w sp ra w a c h o p rz e stę p s tw a , p rz e ­
w idziane w u sta w ie n iniejszej, tu d zież ok reśli try b p o stę p o w an ia".
W ustępie 2 a rt. 57 w y r a z y :
n ależy sk reślić.
„n a w niosek M inistra b y łej d zielnicy p ru sk iej"
Ari. 14. R ozporządzenia w ydane na fasad zie art. 2. ustaw y
z dnia 2. lipca 1920 r. (Dz. U. R. P. Nr. 67, poz. 449) i przepisów
dawniejszych w tym przedmio.cie, zachowują nadal moc praw ną,
0 ile m ogłyby być w ydane na zasadzie art. 2. niniejszej ustaw y —
a to aż do czasu ich uchylenia w sposób, przew idziany w art. 2. i 3.
niniejszej u sta w y ; przekroczenia tych rozporządzeń będą karane
w sposób, określony dotychczasowem i przepisam i (z zastosow a­
niem jednak art. 5. niniejszej ustaw y), o ile czyn ten niniejszą
ustaw ą nie jest zastrzeżony właściw ości sądów.
Art. 15. Do przestępstw , popełnionych przed dniem w ejścia
w życie niniejszej ustaw y, należy stosow ać przepisy karzące, obo­
wiązujące dotychczas, o ile nie są surowsze.
Postępow anie karne o przestępstw a, przewidziane w art. 15.
1 17. oraz w art. 19. ustaw y z 2. lipca 1920 r. (Dz. U. R # P. Nri. 67,
poz. 449), o ile one nie ulegają karze w edług art. 19. w brzmieniu,
ustalonem art. 7. niniejszej ustaw y, um arza się, tudzież darowuje
się k ary, orzeczone za nieprawomocnie, o ile nie są w ykonane
i jednocześnie ustają też skutki praw no-sądow ego skazania zia te
przestępstw a; w celu ustalenia w arunków um orzenia postępowania
karnego lub darowanie k ary za przestępstw a, przewidziane w art. 19
—
28
—
ustaw y z dnia 2. lipca 1920 r. (Dz. U. Rz. P. Nr. 67, poz. 449) mo­
żna przeprow adzić stosow ne dochodzenia, stosując odpowiednio
art. 8. i 14. ustaw y z dnia 24. m aja 1921 r. (Dz. U. Rz. P . Nr. 42,
poz. 261).
Art. 16. Spraw y o w ykroczenia, przewidziane w art. 4. ustaw y
z dnia 2. lipca 1920 r. (Dz. U. R. P, Nr. 67, poz. 449) przekazać na­
leży z1 dniem w ejścia w życie niniejszej ustaw y w łaściw ym w ła­
dzom adm inistracyjnym pierw szej lub drugiej instancji; w spra­
wach tych, o ile nie są prawom ocnie ukończone, służy odwołanie
do sądu w m yśl art. 5. niniejszej ustaw y.
Art. 17. W spraw ach, w których przed wejściem w życie ni­
niejszej ftstawy w ydano nakaz karny, należy postępowanie ukoń­
czyć, stosując nadal postanowienie art. 45—51 ustaw y z dnia 2. lip­
ca 1920 r. (Dz!. U. R. P. Nr. 67, poiz. 449) z tą zmianą, że sprzeciw
wnieść m ożna bądź do w ładzy adm inistracyjnej pierwszej instancji,
bądź do sądu powołanego do orzekania w spraw ie; prawom ocne
nakazy karne w ykona w łaściw a w ładza adm inistracyjna.
Art. 18. W ykonanie tej ustaw y pow ierza się Ministrom Spraw
W ew nętrznych i Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem
Skarbu i P rzem ysłu i Handlu.
Ari. 19. U staw a niniejsza wchodzi w życie z dniem jej ogło­
szenia.
Rozporządzenie R ady Ministrów z dnia 9. sierpnia 1921 r.
(Dz. U. R. P. Nr. 70, poz. 467) pozostaje nadal w mocy ze zmianą,
wynikającą z art. 11. ust. 1. niniejszej ustaw y.
M arszałek:
TrąmpczyńskL
P rezy d en t Ministrów:
Juljan Nowak.
Minister Spraw W ew nętrznych:
A. Kamieński.
Minister Sprawiedliwości:
W. Makowski.
Minister Skarbu:
Jastrzębski.
Minister P rzem ysłu i Handlu:
w. z. Henryk Strasburger.
(Dz. Ust. Śl. Nr. 7; poz. 40 z 7. lutego 1923).
U staw a
z dnia 18. stycznia 1923 r.
w przedmiocie zwalczania lichwy wojennej w cieszyńskimi części
W ojewództwa Śląskiego.
Art. 1.
W artykule 30. ustawy z dnia 2. lipca 1920 r. o Zwalczaniu
lichwy wojennej (Dz. Ust. Rz. P. Nr. 67, poz. 449), ogłoszonej na
Śląsku Cieszyńskim rozporządzeniem Tymczasowej Komisji Rzą­
dowej z dnia 3. stycznia 1921 r. (Dziennik Urzędowy Tymczasowej
Komisji Rządowej Nr. 5, poz. 109), dodaje się za słowami: „a w
wypadkach1* a przed słowem: „artykuł 26, ustęp 1“ słowo: „arty­
kuł 25. ustęp 2. i“.
Art. 2.
Moc obowiązującą ustawy Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
5. sierpnia 1922 r. w przedmiocie zmian w ustawie powołanej w pow yższem artykule 1. (Dig. Ust. R. P. Nr. 69, poz. 618), rozciąga się
na cieszyńską część Województwa Śląskiego ze zmianą wynika­
jącej w artykule 3. niniejszej ustawy.
Art. 3.
Przewidziana w pomienionej ustawie z dnia 5. sierpnia 1922 r.
kolmpetencja Rady Ministrów i pojedyńczych Ministrów przechodzi
na Radę Wojewódzjką Województwa Śląskiego.
Art. 4.
Niniejsza ustawa wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
Marszałek:
(—) Wolny.
—
30
—
DODATEK
Dz. Ust. Rz. P. Nr. 1; poz. 1. z 4. I. 23.
Rozporządzenie Rady Ministrów
z dnia 21. grudnia 1922 r.
o rozciągnięciu mocy obowiązującej przepisów ustawy z 2. lipca
1920 r. o zwalczaniu lichwy wojennej w brzmieniu ustawy % 5.
sierpnia 1922 roku w przedmiocie zmian w ustawie z 2. lipca 1920 r.
o zwalczaniu lichwy wojenna: na Województwo Poznańskie
i Pomorskie.
Na m ocy art. 57 ustaw y z 2. lipca 1920 r. o zwalczaniu lichwy
wojennej (Dz. U. R. P. Nr. 67, poż. 449) w brzm ieniu art. 13 ustaw y
z 5. sierpnia 1922 r. ((Dz. U. R. P . Nr. 69, poz. 618) — zarządtela się
co następuje:
§ 1.
Moc obowiązującą ustaw y z 2. lipca 1920 r. o zwalczaniu li­
chw y wojennej ze zmianami wprow adzonem i ustaw ą z 5. sierpnia
1922 r. (Da£ U. R. P. Nr. 69, poz. 618) rozciąga się na obszar W o­
jew ództw : Poiznańskiego i Pom orskiego.
§ 2.
W ykonanie niniejszego rozporządzenia porucza się Ministrom:
S praw W ew nętrznych i Sprawiedliwości w porozumieniu z Mini­
stram i: Skarbu i P rzem yślu i Handlu.
§ 3.
R ozporządzenie niniejsze obowiązuje z dniem ogłoszenia*
Z dniem tym trac ą moc obowiązującą: rozporządzenie rady zw iąz­
kowej niemieckiej z 8 m aja 1918 r. (Dz. P . P. str. 395), rozporządze­
nie R ady Ministrów z 9. sierpnia 1921 r. w spraw ie w prow adzenia
niektórych postanow ień ustaw y z 2. lipca 1920 r. o zw alczaniu
lichwy wojennej n a obszar b. dzielnicy pruskiej (Dz. U. R. P. Nr.
31
70, pojz. 467) oraz rozporządzenie R ady Ministrów z 12. grudnia
1921 r. w przedm iocie w prow adzenia niektórych postanow ień usta­
w y z 2. lipca 1920 r. o zw alczaniu lichwy wojennej n a obszarze
b. dzielnicy pruskiej (Dz. U. R. P. Nr. 102, poz. 736).
P rezes R ady Ministrów
i Minister Spraw W ew nętrznych:
W. Sikorski.
Minister Sprawiedliwości:
W. Makowski.
Minister Skarbu:
Jastrzębski.
Kierownik M inisterstwa P rzem yślu i Handlu:
Henryk Strasburger.