Zajęcia dokształcające z języka angielskiego w chemii nr
Transkrypt
Zajęcia dokształcające z języka angielskiego w chemii nr
Zajęcia dokształcające z języka angielskiego w chemii nr. 5 (opracował - P. Przybylski) Pierwsza część zajęć ma na celu wprowadzenie słownictwa z zakresu teorii wiązań, elektroujemności i rezonansu, kwasów i zasad (poruszane zagadnienia i przykłady tekstów zostały podane poniżej). ATOMS, ELECTRONS AND ORBITALS IONIC BONDS COVALENT BONDS DOUBLE AND TRIPLE BONDS POLAR COVALENT BONDS AND ELECTRONEGATIVITY FORMAL CHARGE ISOMERS AND ISOMERISM RESONANCE ACID AND BASES TABLE OF ELEMENTS /ENGLISH/ Fragmenty tekstów z „Organic Chemistry – a brief course” - Chapter 1: Chemical bonding written by R.C. Atkins, F. A. Carey GLOSSARY: Organic/Inorganic/Physical chemistry – organiczna/ nieorganiczna/fizyczna chemia New drugs – nowe leki Molecular structure – struktura molekularna, cząsteczkowa properties of substance – właściwości substancji the way of connection – sposób powiązania chemical bonds – wiązania chemiczne structural formula – wzór strukturalny structural pattern – model struktury 1.1. ATOMS, ELECTRONS, AND ORBITALS bonding principles – zasady tworzenia wiązań chemicznych atoms- atomy electrons – elektrony atomic number – liczba atomowa protons – protony nucleus – jądro positively charged – dodatnio naładowany negatively charged – ujemnie naładowany orbitals – orbitale size – rozmiar shape – kształt spherically symmetrical – sferycznie symetryczne principal quantum number – główna liczba kwantowa shell – powłoka elektronowa energy of the orbital – energia orbitalu hydrogen – wodór helium – hel to occupy – zajmować electron configuration – konfiguracja elektronowa spin – spin spin quantum number – spinowa liczba kwantowa Pauli exclusion principle – zakaz Pauliego opposite „paired” spins – przeciwnie skierowane spiny to fill the orbital – wypełnić orbital lithium – lit the period (row) of the periodic table – okres układu okresowego first-row elements – pierwiastki 1 okresu ukł. okresowego beryllium – beryl dumbbell-shaped – o kształcie hantli lobes - baloniki flattened – spłaszczony nodal plane – płat węzłowy mutually perpendicular – wzajemnie prostopadły magnesium – magnez Hund’s rule – reguła Hunda carbon – węgiel nitrogen – azot oxygen – tlen valence electrons – elektrony walencyjne to be involved in chemical bonding – być zaangażowanym w utworzenie wiązań chemicznych neon – neon boron – bor fluorine – fluor [Table 1.1] sodium – sód [Table 1.1] argon – argon complete octet of electrons – wypełniony oktet elektronowy unreactive - niereaktywny 1.2. IONIC BONDS compound – związek chemiczny attractive force – siły przyciągania chemical bond – wiązanie chemiczne ionic bond – wiązanie jonowe oppositely charged species (ions)– przeciwnie naładowane cząstki (jony) cations – kationy anions – aniony source of the cation/anion – źródło kationów/anionów to lose electron – utracić electron tend to gain electrons – skłonność, tendencja aby pozyskać elektrony to reach the electron configuration – uzyskać konfigurację elektronową noble gas – gaz szlachetny chlorine – chlor potassium - potas chloride anion – anion chlorkowy common in inorganic compounds – rozpowszechnione dla związków nieorganicznych link – łączyć 1.3. COVALENT BONDS covalent bonds – wiązania kowalencyjne shared electron pair model – model wiązania z uwspólnioną parą elektronową. stable closed-shell electron configuration – stabilna konfiguracja elektronowa wypełnionej powłoki. Lewis structures – struktury, wzory Lewisa Hydrogen fluoride – fluorowodór Methane- metan Carbon tetrafluoride – czterofluorek węgla satysfied octet rule – spełniona reguła oktetu quite strong – relatywnie mocne bond dissociation energy – energia dysocjacji wiązania 1.4. DOUBLE BONDS AND TRIPLE BONDS double/ triple bonds – wiązania podwójne i potrójne carbon dioxide – dwutlenek węgla hydrogen cyjanide – cyjanowodór multiple bonds – wiązania wielokrotne ethylene – etylen acetylene – acetylen formaldehyde – formaldehyd tetrafluoroethylene – tetrafluoroetylen acrylonitrile – akrylonitryl acrylic fibers – włókna akrylowe 1.5. POLAR COVALENT BONDS AND ELECTRONEGATIVITY not necessarily shared – niekoniecznie dzielone greater tendency – większa tendencja electron distribution – rozkład elektronów polarized - spolaryzowany polar covalent bond – wiązanie kowalencyjne spolaryzowane the electrons are pulled – elektrony są odciągane partial negative charge – ładunek cząstkowy ujemny partial positive charge – ładunek cząstkowy dodatni separation of charge – rozseparowanie ładunku dipole – dipol polarization of electron density – polaryzacja gęstości elektronowej to draw the electrons – przyciągać elektrony electronegativity – elektroujemność electropositive element – pierwiastek elektrododatni electronegativity scale – skala elektroujemności methyllithium – metylolit 1.6. FORMAL CHARGE molecule – cząsteczka neutral - obojętna nitric acid – kwas azotowy Lewis strusture – struktura Lewisa structural formula – wzór strukturalny singly/doubly bonded – związany wiązaniem pojedyńczym/podwójnym formal charges – ładunki formalne omitted – pominięte count – liczyć, zliczać consider – rozważać share – uwspólniać, dzielić neutral nitrogen – obojętny atom azotu valence shell – powłoka walencyjna unshared pair of electrons – nieuwspólniona para elektronowa highlight – zaznaczać, podkreślać 1.8. ISOMERS AND ISOMERISM molecular formula – wzór sumaryczny isomers – izomery nitromethane – nitrometan methyl nitrite – azotyn metylu to power race cars – do wzmocnienia mocy samochodów wyścigowych liquid – ciecz boiling point – temp. wrzenia gas – gaz inhale – wdychać dilation of blood vessels – rozszerzenie naczyń krwionośnych structural isomers – izomery strukturalne constitutional isomers – izomery konstytucyjne phenomenon - zjawisko development – rozwój science – nauka living systems – układy żywe inorganic chemistry – chemia nieorganiczna laboratory synthesis – synteza laboratoryjna water – woda metals – metale minerals – minerały living matter – materia ożywiona nonliving matter – material nieożywiona urea –mocznik solution - roztwór ammonium cyanate – cyjanian amonu conversion – przekształcenie urine – mocz 1.9. RESONANCE well-defined location – dobrze opisane położenie ozone – ozon occur – występować large quantities – dużych ilościach upper atmosphere – górna warstwa atmosfery screen – osłaniać, ekranować surface – powierzchnia sun’s ultraviolet rays – promienie słoneczne ultrafioletowe ozone layer – warstwa ozonowa destroyed - zniszczony terminal oxygens – terminalne atomy tlenu shorter – krótszy longer – dłuższy notation of resonance – zapis, notacja rezonansu hybrid – hybryda equivalent Lewis structures – równoważne struktury Lewisa process – process (w sensie reakcja) interconvert – przekształcić się wzajemnie w siebie arrangement – rozmieszczenie delocalised - zdelokalizowany Fragmenty tekstów z „Inorganic Chemistry” written by Shriver and Atkins 3rd ed. GLOSSARY: Acid – kwas Base- zasada proton transfer equilibria – równowagi polegające na przeniesieniu protonu quantitatively – ilościowo acidity constants – stałe kwasowe to donate protons – oddawać protony donor - donor acceptor - akceptor hard/soft acid and bases – twarde/miękkie kwasy i zasady termochemical data – dane termochemiczne sour – kwaśny, cierpki soapy – mydlany proton transfer – przeniesienie protonu electron pair donor – donor pary elektronowej electron pair acceptor – akceptor pary elektronowej to classify – klasyfikować Bronsted acid – kwas Broensteda Bronsted base – zasada Broensteda environment – środowisko, otoczenie dissolve – rozpuścić ammonia – amoniak accept a proton – przyjąć proton amphiprotic – amfoteryczny hydronium ion – jon hydroniowy crystal structure – struktura krystalograficzna water clusters – klastery cząsteczek wody mass spectrometry – spektrometria masowa TABLE OF ELEMENTS Ta część zajęć ma na celu wprowadzenie podstawowego słownictwa z zakresu chemii fizycznej - szczególnie definicji podstawowych wielkości z zakresu chemii fizycznej (poruszane zagadnienia i przykłady tekstów zostały podane poniżej) – część pierwsza. WORK, HEAT AND ENERGY ENTHALPY VERY LOW-TEMPERATURES Fragmenty tekstów z „Atkins’ Physical Chemistry” 7th ed. written by P. Atkins, J. de Paula GLOSSARY: work – praca heat – ciepło energy – energia move – poruszać się, przemieszczać opposing force – siła działająca w przeciwnym kierunku weight – waga, masa surroundings – otoczenie expansion of a gas – rozprężanie gazu piston - tłok chemical reaction – reakcja chemiczna electric current – prąd elektryczny capacity – zdolność isolated system – układ odizolowany reduced – zmniejszony difference - różnica energy transferred as heat – energia przeniesiona na sposób ciepła (jako ciepło) heater – grzałka, podgrzewacz immerse – zanurzać beaker – zlewka cold water – zimna woda boundaries – granice temperature difference – różnice temperatur diathermic – diatermiczny adiabatic – adiabatyczny exothermic process – proces egzotermiczny release energy – uwolnić energię combustion reaction – reakcja spalania endothermic process – proces endotermiczny vaporization of water – odparowanie wody GLOSSARY: volume - objętość circumstances – okoliczności constant pressure – stałe ciśnienie thermodynamic – termodynamiczny enthalpy – entalpia state function – funkcja stanu independent – niezależny subjected to a constant pressure – pod stałym ciśnieniem the change in enthalpy – zmiana entalpii electric heater – elektryczna grzałka calorimetry – kalorymetria isobaric calorimeter – kalorymetr izobaryczny vessel – naczynie adiabatic flame calorimeter – kalorymetr adiabatyczny płomieniowy burn – spłonąć measure – zmierzyć internal energy change – zmiana energii wewnętrznej bomb calorimeter – bomba kalorymetryczna solid – ciało stałe liquid – ciecz differential scanning calorimetry (DSC) – Skaningowa kalorymetria różnicowa reference material – materiał porównawczy analysis – analiza GLOSSARY: The world record of low temperature – światowy record (w uzyskaniu) niskiej temperatury cooled - schłodzony Joule-Thompson expansion - rozprężanie Joula-Thompsona pumping – pompowanie large diameter pipes – dużej średnicy rurki reach – osiągnąć insufficiently volatile – niewystarczająco lotny fluid – płyn creep – pełzać laser cooling – chłodzenie laserem magnetic field – pole magnetyczne paramagnetic – paramagnetyczny oriented – zorientowane random – przypadkowy thermodynamic – termodynamiczny entropy – entropia complex – kompleks molecule - cząsteczka the sample – próbka magnetization – magnetyzacja surrounded by – otoczony przez to adopt lower energy state – przyjmować niższy poziom energii adiabatic demagnetization – adiabatyczna demagnetyzacja