Półka M., Kukfisz B., Zagrożenia pożarowe i wybuchowe budynków

STUDIA PODYPLOMOWE – KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA
Nazwa modułu/przedmiotu
Kod
Zagrożenia pożarowe i wybuchowe budynków
SP-IPB-1-ZPWB
Nazwa studiów podyplomowych
Inżynieria Pożarowa Budynku
Przedmiot oferowany w języku
(polskim, angielskim)
Forma studiów (stacjonarne, niestacjonarne)
Studia Podyplomowe
Rok / Semestr
I/1
polski
Liczba punktów
Godziny
Wykłady: 12
Ćwiczenia:
2
Laboratoria:
6
Odpowiedzialny za przedmiot / wykładowca:
dr hab. Marzena Półka, prof SGSP
e-mail: [email protected]
tel. 22 5617553
Wydział Inżynierii Bezpieczeństwa Pożarowego
ul. Słowackiego 52/54, 01-629 Warszawa
fax.: 22 833 0745
Projekty / seminaria:
0
6
Odpowiedzialny za przedmiot / wykładowca:
dr inz. Bozena Kukfisz
e-mail: [email protected]
tel. 22 561 7712
Wydział Inżynierii Bezpieczeństwa Pożarowego
ul. Słowackiego 52/54, 01-629 Warszawa
fax.: 22 833 0745
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności, kompetencji społecznych:
1
Wiedza
2
Umiejętności
3
Kompetencje
Społeczne
Słuchacz zna podstawy spalania, gazów, cieczy i ciał stałych, zna fazy
rozwoju pożaru w pomieszczeniu, zna mechanizmy wybuchu mieszanin
palnych, umie określić rodzaje procesów wybuchowych, zna skutki
oddziaływania procesu wybuchu na budynki i środowisko.
Słuchacz posiada umiejętność rozróżniania parametrów wpływających
na zapalność i wybuchowość substancji palnych, umie korzystać
z podstawowych parametrów fizykochemicznych substancji, aby określić
zagrożenie
pożarowo-wybuchowe
w
obiektach
budowlanych,
umie rozróżnić mechanizmy rozprzestrzeniania się pożaru i wybuchu
w budynkach, potrafi skorzystać z aktów prawnych i wiedzy technicznej
w celu oszacowania stref zagrożenia wybuchem.
Słuchacz potrafi pracować w grupie, rozumie konsekwencje wynikające
z zagrożeń pożarowych i wybuchowych w środowisku, słuchacz pozyskuje
wiedzę i umiejętności w celu poznania i stosowania zasad bezpieczeństwa,
słuchacz rozumie istotność systemu profilaktyki pożarowo-wybuchowej
w procesie tworzenia podwyższania poziomu bezpieczeństwa obiektów
budowlanych.
Cel przedmiotu:
Nabycie umiejętności interpretacji zjawisk, pojęć, wymagań w zakresie bezpieczeństwa pożarowowybuchowego związanych ze spalaniem gazów, cieczy i ciał stałych oraz obliczeń parametrów
ważnych z punktu widzenia bezpieczeństwa pożarowego i wybuchowego. Ponadto celem
przedmiotu jest zapoznanie z metodami badawczymi umożliwiającymi pomiar podstawowych
właściwości palnych substancji. Cel przedmiotu stanowi poznanie mechanizmów opisujących
procesy palenia i wybuchu oraz zapoznanie z warunkami koniecznymi do ich zaistnienia,
oszacowanie skutków wybuchów i rozwoju pożaru. W ramach przedmiotu słuchacze zapoznają się
z podstawami prawnymi dotyczącymi zagrożeń pożarowo-wybuchowych.
1
Efekty kształcenia
Wiedza:
Zna pojęcia podstawowe: czworościan spalania, środowisko pożarowe, utlenianie, spalanie,
pożar, paliwo, inicjatory spalania, typy inicjatorów, ciepło spalania, wybuch fizyczny,
wybuch chemiczny, deflagracja, detonacja, strefy zagrożenia wybuchem,
pomieszczenie zagrożone wybuchem, klasyfikacja materiałów niebezpiecznych.
2
3
1
2
3
4
1
Posiada pogłębioną wiedzę dotyczącą powstawania zagrożeń pożarowych i wybuchowych,
określania ich mechanizmu, szacowania skutków dla obiektów, ludzi i środowiska,
możliwości ograniczania efektów np. wentylacja, zmniejszanie powierzchni parowania.
Posiada wiedzę z zakresu niebezpieczeństw związanych z różnymi scenariuszami pożarów
gazów, cieczy oraz ciał stałych oraz skutków rażącego odziaływania wybuchu.
Umiejętności:
Potrafi scharakteryzować elementy tworzące tzw. czworokąt spalania oraz różne typy
spalania. Potrafi porównać sposoby zapoczątkowania reakcji spalania.
Zna klasyfikacje procesów wybuchowych i ich mechanizmów.
Potrafi rozpoznać zagrożenia związane z magazynowaniem, transportem
oraz przechowywaniem gazów, cieczy palnych oraz materiałów sypkich.
Potrafi określić strefy zagrożenia wybuchem dla mieszanin par, gazów, mgieł
oraz pyłów wyposażenia wnętrz.
Potrafi obliczyć podstawowe parametry charakteryzujące proces wybuchu
zgodnie z wybranym modelem.
Kompetencje społeczne:
Posiada świadomość ważności podejmowania decyzji podczas wykonywania prac z zakresu
profilaktyki pożarowej i czynności kontrolnych w sektorze państwowym i prywatnym.
2
Potrafi dokonać oceny i gradacji zagrożeń związanych z produkcją, magazynowaniem,
transportem substancji palnych gazowych, ciekłych oraz stałych.
3
Posiada świadomość ważności i rozumie zagrożenia będące następstwem awarii
w obiektach budowlanych i związaną z tym odpowiedzialność za podejmowane decyzje.
TREŚCI PROGRAMOWE
Lp.
Problematyka ogólna
1
Wprowadzenie w tematykę
fizykochemii spalania.
2
Spalanie się materiałów stałych.
3
Elementy teorii pożarów –
Toksyczność środowiska
pożarowego.
4
Klasyfikacja przemian
wybuchowych.
5
Skutki procesów wybuchowych.
6
Zagrożenie wybuchem.
Zagadnienia szczegółowe
Wyjaśnienie podstawowych terminów jak:
czworościan spalania, środowisko pożarowe,
utlenianie, spalanie, pożar, paliwo.
Inicjatory spalania, typy inicjatorów.
Cecha pożarowa. Transport ciepła.
Stabilność i reaktywność materiałów stałych,
ich własności kinetyczne i termodynamiczne.
Różnice między spalaniem się materiałów
stałych, zwęglających się i nie zwęglających
się w procesie spalania. Obciążenia cieplne
przy spalaniu materiałów stałych.
Charakterystyka rodzajów pożarów.
Charakterystyka faz rozwoju pożaru
w pomieszczeniu.
Analiza toksyczności produktów rozkładu
termicznego w pomieszczeniu.
Podstawowe cechy przemian wybuchowych.
Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych,
w tym wybuchowych. Definicje wybuchu
fizycznego, chemicznego i jądrowego.
Deflagracja. Detonacja.
Klasyczna teoria detonacji.
Parametry stacjonarnej detonacji w gazach.
Charakterystyka fali podmuchowej.
Ocena rażącego działania fali podmuchowej.
Właściwości wybuchowe substancji.
Zagrożenie wybuchem. Pomieszczenie
zagrożone wybuchem – wymagania.
Strefy zagrożenia wybuchem – klasyfikacja,
wymagania prawne.
L. godzin
2
2
2
2
2
2
8
Obliczenia wybranych parametrów
pożarowych i wybuchowych.
Oznaczanie temperatury zapłonu.
Oznaczanie temperatury samozapłonu.
Badanie temperatury zapłonu warstwy pyłu.
Badanie temperatury zapłonu obłoku pyłu.
Badanie DGW gazów. Badanie DGW pyłów.
Laboratorium
Analiza stopnia palności materiałów tapicero( minimum 1 osoba prowadząca
wanych i płaskich wyrobów włókienniczych.
na 6 słuchaczy )
Oznaczenie wskaźnika tlenowego i ciepła
spalania. Analiza termograwimetryczna
materiałów budowlanych. Oznaczenie
niepalności materiałów budowlanych,
szybkości wydzielania ciepła z materiałów
wykończenia i wyposażenia wnętrz.
Sposoby sprawdzenia efektów kształcenia
1)
2)
F – ocena formująca (cząstkowa) ; P – ocena podsumowująca
F
nie dotyczy
P
Egzamin z całości przedmiotu w formie testu
7
Ćwiczenia
2
6
Literatura podstawowa:
1. Bulewicz E.M. i inni, Spalanie, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 2008.
2. Gałązka E., Piechocka E., Metody obliczeniowe wybranych parametrów palności,
wybuchowości i dymotwórczości substancji chemicznych, Warszawa 2004.
3. Szczepańska M., Wybrane zagadnienia z chemii ogólnej, fizykochemii spalania
i rozwoju pożarów, Kraków, 1994.
4. Rozporządzenie MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej
budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dziennik Ustaw 2010 r. nr 109, poz. 719)
5. Horrocks A.R., Fire Retardant Materials, Cambridge Woodhead Publishing Limited;
CRC Press Boca Raton, 2007.
Literatura uzupełniająca:
1. Janowska G., Przygocki W., Włochowicz A., Palność polimerów i materiałów polimerowych
Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2007.
2. Planas-Cuchi E., i inni, Calculating overpressure from BLEVE explosions, Journal of Loss
Prevention In the Process Industries, vol. 17, issue 6, November 2004, pp. 431-436.
3. Guidelines for Vapor Cloud Explosion, Pressure Vessel Burst, BLEVE and Flash Fire Hazards.
Center for Chemical Process Safety, John Wiley & Sons, New York, 2010.
4. Eckhoff R.K., Dust Explosions in the Process Industries, Butterworth Heinemann, Oxford, 2002.
Obciążenie pracą studenta
forma aktywności
godzin
Godziny kontaktowe z nauczycielem
20
Konsultacje indywidualne
20
Czytanie i analiza literatury podstawowej i uzupełniającej. Przyswajanie wiedzy
40
Praca własna nad dokończeniem ćwiczeń realizowanych podczas laboratorium
30
Przygotowanie do egzaminu
30
Inne
10
SUMA
150
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu (wpisuje kierownik studiów)
6