wysokiego ryzyka - Cukrzyca a Zdrowie

Uniknąć
Chorzy na cukrzycę przechodzą do grupy podwyższonego ryzyka chorób układu
krążenia znacznie wcześniej
niż osoby zdrowe.
wysokiego ryzyka
Autor opublikowanego niedawno
na łamach magazynu „Lancet”
kanadyjskiego opracowania
stwierdził: „48-letni mężczyzna
z cukrzycą ma 20 procent szans na
atak serca przed 58 rokiem życia.
wotnym. Znaleźli się wśród nich
chorzy na cukrzycę, a było ich 379
tysięcy oraz osoby zdrowe – około
9 milionów.
Stan zdrowia uczestników
eksperymentu przez 6 lat monito­
Każdego roku na cukrzycę zapada 7 mln osób, a to znaczy, że co
10 sekund 2 osoby dołączają do grona chorych. Co najmniej połowa spośród nich nie zdaje sobie sprawy, że cierpi na tę chorobę.
W niektórych krajach odsetek ten wynosi nawet do 80 proc. Do 80
proc. przypadków cukrzycy typu 2 można nie dopuścić, stosując
zdrową dietę i wzmożone ćwiczenia fizyczne.
54-letnia kobieta ma 20 procent
szans na atak serca, zanim przej­
dzie na emeryturę.” W przypadku
młodszych diabetyków ryzyko to
jest – co oczywiste – dużo mniej­
sze. Opracowanie sporządzono
w celu określenia, w jakim wieku
chorzy na cukrzycę powinni
rozpocząć program ochrony serca.
Niniejszy tekst podsumowuje naj­
ważniejsze punkty opracowania.
Co zrobiono
W 1994 roku sporządzono
– z wykorzystaniem bazy danych
mieszkańców stanu Ontario
– listę osób powyżej 20 roku życia
objętych ubezpieczeniem zdro­
10
rowany był przez lekarzy, a szcze­
gólną uwagę zwracano na choroby
związane z układem krążenia
(zawały serca oraz udary) oraz
nagłe śmierci. Oprócz tego, osoby,
które przeszły zawały serca pod­
czas trzech lat poprzedzających
rozpoczęcie badań oznaczono jako
„niedawny zawał serca”.
Przypadki zawałów serca, uda­
rów oraz nagłych śmierci (z jakie­
gokolwiek powodu) wynotowano
dzieląc według wieku oraz płci.
Definicji „małe ryzyko” użyto, gdy
wystąpiło mniej niż 10 przypad­
ków na 1000 osobo-lat. „średnie
ryzyko” dla 10-19 przypadków na
1000 osobo-lat, a „wysokie ryzyko”
dla 20 lub więcej przypadków na
1000 osobo-lat. (Definicje te od­
powiadają tym, które przyjęto dla
algorytmu ryzyka Framinghama).
Wyliczono wiek, w którym po­
ziom ryzyka przechodzi w średnie
oraz wysokie, a następnie porów­
nano je dla różnych grup i płci.
Wyraźnie widać, że mężczyźni
Obecnie na cukrzycę choruje ponad 246 milionów ludzi. Ocenia się, że do roku
2025 liczba chorych wzrośnie do 380 milionów.
W 2007 roku w „czołówce” krajów z największą liczbą chorych znalazły się:
Indie (40,9 mln), Chiny (39,8 mln), Stany Zjednoczone (19,2 mln), zas do państw
z największym odsetkiem osób dorosłych chorych na cukrzycę zaliczono:
Nauru (na cukrzycę cierpi tam ponad 30 proc.), Zjednoczone Emiraty Arabskie
– 19,5 proc., Arabię Saudyjską – 17 proc., Bahrajn – około 15 proc. oraz Kuwejt
– 14,4 proc. Największy wzrost liczby chorych spodziewany jest w krajach
rozwijających się.
Chorzy na cukrzycę typu 2 żyją o 5-10 lat krócej niż osoby zdrowe. Jest to
zwykle związane z chorobami układu krążenia, które odpowiadają za
około 50 proc. zgonów. Prawdopodobieństwo zawału lub udaru mózgu jest
u pacjentów z cukrzycą typu 2 dwukrotnie wyższe niż u ludzi zdrowych.
Wystąpienie u nich ataku serca jest równie prawdopodobne jak wystąpienie ataku serca u osoby zdrowej, która ma już za sobą jeden zawał.
z cukrzycą przechodzą do grupy
wysokiego ryzyka ataku serca lub
nagłej śmierci w wieku średnio 48
lat, podczas gdy mężczyźni zdrowi
Każdego roku z powodu
cukrzycy umiera 3,8 mln
osób. Jeszcze większa liczba
ludzi umiera z powodu chorób
układu krążenia połączonych
ze związanymi z cukrzycą
zaburzeniami lipidowymi
oraz nadciśnieniem tętniczym. W ujęciu statystycznym
co 10 sekund z powodów
związanych z cukrzycą umiera
1 osoba.
w wieku 61,5 lat. W przypadku
kobiet, liczby te to odpowiednio 54
i 67,5 lat. Mierząc te wartości bio­
rąc pod uwagę zwiększone ryzyko
choroby układu krążenia (czyli
zawał serca, udar oraz ryzyko
nagłej śmierci), przejście do grupy
wysokiego ryzyka ma miejsce
w jeszcze młodszym wieku – 41 lat
dla mężczyzn i 48 dla kobiet.
Różnica wieku, w jakim nastę­
puje przejście do wyższej grupy
ryzyka wynosi około 15 lat, tzn. że
chorzy na cukrzycę stają w obliczu
średniego lub wysokiego ryzyka
zawału serca, udaru lub nagłej
śmierci 15 lat wcześniej, niż osoby
zdrowe. Innymi słowy mówiąc,
cukrzyca powoduje, że ryzyko
wzrasta tak, jakby chory był 15 lat
starszy niż jest w rzeczywistości.
Co to znaczy
Niniejsze opracowanie wyraźnie
pokazuje, że ryzyko zachorowania
na choroby układu krążenia wzra­
sta wraz z wiekiem tak w przy­
padku chorych na cukrzycę, jak
i osób zdrowych, ale w przypadku
chorych na cukrzycę przejście
z grupy średniego ryzyka do grupy
wysokiego ryzyka ma miejsce 15
lat wcześniej, niż w przypadku
osób zdrowych.
Niestety, chorzy na cukrzycę
typu 1 i typu 2 nie zostali poddani
oddzielnej analizie. Pomimo to,
wyniki badań odnoszą się do obu
grup, wskazując na to, że kontrola
poziomu cukru we krwi nie jest
w nich optymalna.
Wnioski są oczywiste. Ludzie
młodzi powinni prowadzić zdro­
wy tryb życia i unikać cukrzycy
tak długo, jak to możliwe. A w
przypadku chorych na cukrzycę
– typu 1 lub typu 2 -agresywny
program ochrony serca powi­
nien zostać rozpoczęty na długo
przedtem, nim osiągną wiek 40 lat.
Podjęcie takich kroków powinno
pod względem ryzyka zbliżyć ludzi
z cukrzycą do osób zdrowych.
oprac. M. Iwańczuk
Źródło: Relacje pomiędzy wiekiem
i chorobami układu krążenia u mężczyzn i kobiet z cukrzycą w porównaniu do osób zdrowych. G.L. Booth, M.
K. Kapral, K. Fung, J. V. Tu, „Lancet”
nr 368, 2006.
W przypadku chorych na cukrzycę, jak i osób zdrowych, ryzyko
zawału serca rosło wraz z wiekiem. Średni wiek przejścia do grupy średniego i wysokiego ryzyka pokazuje tabela:
Wiek zawału serca
lub nagłej śmierci
Mężczyźni
z cukrzycą
Mężczyźni
zdrowi
Kobiety
z cukrzycą
Kobiety
zdrowe
Przejście do grupy
średniego ryzyka
34,5
54,1
44,6
60,5
Przejście do grupy
wysokiego ryzyka
47,9
61,5
54,3
67,5
Wiek zawału serca,
udaru lub śmierci
Mężczyźni
z cukrzycą
Mężczyźni
zdrowi
Kobiety
z cukrzycą
Kobiety
zdrowe
Przejście do grupy
średniego ryzyka
32,7
51,4
41,3
58,8
Przejście do grupy
wysokiego ryzyka
41,3
58,8
47,7
65,4
11