Jezyk_kultura_mentalnosc a tozsamosc_noty o autorach_spis tresci

Biblioteka Fundacji św. Włodzimierza
tom XIV
Jêzyk, kultura, mentalnoœæ
a to¿samoœæ narodowa Ukraiñców
pod redakcj¹ W³odzimierza Mokrego
Wydawnictwo „Szwajpolt Fiol”
Kraków 2010
Noty o autorach
Jak wynika z zamieszczonych not o współautorach niniejszej pracy
zbiorowej na jej zawartość złożyły się, z jednym wyjątkiem, prace etatowych pracowników i doktorantów Katedry Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zamieszczone w tym tomie prace naukowe stanowią zarazem
bazę dla prowadzonego dla studentów Ukrainoznawstwa drugiego stopnia studiów magisterskich wykładu na temat „Język, kultura, mentalność
a tożsamość narodowa Ukraińców”.
prof. dr hab. Włodzimierz Mokry – pracownik naukowo-dydaktyczny
Katedry Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor książek: Церква в житті
українців (Львів 1993), Literatura i myśl filozoficzno-religijna ukraińskiego romantyzmu. Szewczenko, Kostomarow, Szaszkiewicz (Kraków 1996),
Od Iłariona do Skoworody. Antologia poezji ukraińskiej XI–XVIII wieku
(Kraków 1996), „Ruska Trójca” Karta z dziejów życia literackiego Ukraińców w Galicji w pierwszej połowie XIX wieku (Kraków 1997), Papieskie posłania Jana Pawła II do Ukraińców (Kraków 2001), Ukraina
Wasyla Stefanyk (Kraków 2001), Apostolskie Słowo Jana Pawła II na
Ukrainie w 2001 roku (Kraków 2002), Duchowe źródła pomarańczowej
rewolucji na Ukrainie w 2004 roku (Kraków 2006).
dr Halina Czuba – pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, współautorka książki Кириличні рукописні книги
у фондах Львівської наукової бібліотеки ім. В. Стефаника НАН України (Львів 2007), rozprawy: Учительні Євангелія другої половини ХVI–
XVII ст. у розвитку української літературної мови, [у:] Біблія і культура, Чернівці 2000, с. 54–57; Традиція і новаторство в учительних
Євангеліях другої половини XVI–XVII ст., [w:] Tradycja i nowatorstwo
306
ІНФОРМАЦIЯ ПРО АВТОРIВ
w kulturach i literaturach słowiańskich, pod red. I. Kowalskiej-Paszt,
J. Czaplińskiej, A. Horniatko-Szumiłowicz, M. Kuczyskiej, Szczecin 2004,
s. 263–269.
dr Alicja Nowak – pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego; autorka książki Człowiek wobec wieczności. Ukraińskie i białoruskie prawosławne piśmiennictwo żałobne w XVII w., Kraków 2008.
dr Agnieszka Gronek – pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorka książek: Ikona Męki Pańskiej. O przemianach w malarstwie cerkiewnym polsko-ukraińskiego pogranicza (2007),
Wokół Ukrzyżowanego. Studia nad tematem Pasji w ukraińskim malarstwie ikonowym (2009); Szczelina światła. Ruskie malarstwo ikonowe
(2009).
dr Denys Pilipowicz – pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor książki Rozmowa o duchowym świecie.
Hryhorij Skoworoda Filozofia – Teologia – Mistyka, Kraków 2010.
mgr Anna Michałko – doktorantka Katedry Ukrainonzawstwa pracująca
nad rozprawą Obraz rodziny w ukraińskiej tradycji ustnej i literaturze epoki
romantyzmu.
dr hab. Piotr Krasny – współpracujący z Katedrą Ukrainoznawstwa, pracownik naukowo-dydaktyczny Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu
Jagiellońskiego, autor książek Architektura cerkiewna na ziemiach ruskich
Rzeczypospolitej 1594–1914 (2003); Visibilia signa ad pietatem excitantes. Teoria sztuki sakralnej pisarzy kościelnych epoki nowożytnej (2010).
dr Michał Wawrzonek – pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry
Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych
Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor książki Екуменічна діяльність митрополита А. Шептицького в Україні та в Росії, Roma 2006.
NOTY O AUTORACH
307
mgr Jakub Szeliga – doktorant Katedry Ukrainoznawstwa pracujący nad
rozprawą Polska polityka wschodnia w ukraińskiej myśli politycznej II
Rzeczypospolitej.
dr Halina Kuź – pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka takich prac, jak m.in. Фразеологія в контексті етнолінгвістики: Навчальний посібник (Чернівці 2004);
Демонічний світ у словесній символіці вигукових фразеологізмів, „Науковий вісник Чернівецького університету. Зб. наук. праць.
Слов’янська філологія”, Вип. 214–215 (Чернівці 2004); Методологія
етнолінгвістичного вивчення фразеології, „Науковий вісник Чернівецького університету. Зб. наук. праць. Слов’янська філологія”,
вип. 276–277 (Чернівці 2006).
dr Oksana Kowacka – pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry
Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych
Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka rozprawy doktorskiej pt. Експериментальна проза 20-их років ХХ століття: жанрово-стильові
модифікації (В. Домонтович, А. Любченко, М. Й. Йогансен).
dr Agnieszka Hawrot – pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry
Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych
Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorka rozprawy doktorskiej Huculszczyzna jako miejsce harmonijnego współistnienia kultur na podstawie tetralogii Stanisława Vincenza „Na wysokiej połoninie”.
dr Olga Kich-Masłej – pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry
Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych
Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorka książki Ukraina w opinii elit
Krakowa końca XIX – pierwszej połowy XX wieku, Kraków 2009.
dr Michał Siudak – pracownik naukowo-dydaktyczny Katedry Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych
Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor książki Perspektywy dialogu pol-
308
ІНФОРМАЦIЯ ПРО АВТОРIВ
sko-ukraińskiego w środowisku paryskiej „Kultury” w latach 1947–
1991, Kraków 2010.
mgr Jarosław Kożuch – doktorant Katedry Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, przygotowuję rozprawę doktorską na temat wkładu pisarzy
pokolenia lat sześćdziesiątych XX wieku w rozwój literatury ukraińskiej
dr Rafał Kęsek – pracownik Katedry Ukrainoznawstwa Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego,
autor książki Między konfliktem a dialogiem. Polityka Ukrainy wobec Federacji Rosyjskiej w latach 1997–2004, Kraków 2010.
Spis treści — Зміст
Włodzimierz Mokry
Rola rodzimego języka ukraińskiego w zachowaniu
tożsamości i w rozwoju kultury narodowej
Ukraińców drugiej połowy XVI i pierwszych
dziesięcioleci XVII wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Галина Чуба
Жанрово-стилістичні визначники руської проповіді
другої половини XVI – першої половини XVII ст. . . . . . . .
Alicja Nowak
Miedzy niebem i piekłem – koncepcja stanu pośredniego
w prawosławnej literaturze kręgu kijowskiego (XVII w.) . .
Agnieszka Gronek
Ukrzyżowanie z Tejsarowa w zbiorach Lwowskiej Galerii
Obrazów. Między tradycją a nowatorstwem . . . . . . . . . . . . . . .
Denis Pilipowicz
Катихисіс biskupa przemyskiego Innocentego
Wynnyckiego w duchowym kontekście epoki . . . . . . . . . . . . . .
Anna Michałko
Obrzęd weselny jako ogniwo w zachowaniu tożsamości
narodowej Ukraińców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Piotr Krasny
Kijowskie katakumby? O wpływie kontrreformacyjnej
historiografii kościelnej na TερατοÚργημα lubo cuda
w Monastyru Pieczarskim Atanazego Kalnofoyskiego . . . . . .
Michał Wawrzonek
Znaczenie tradycji bizantyńsko-słowiańskiej
dla nowoczesnej tożsamości narodowej Ukraińców
w Galicji. Spory i kontrowersje w XIX
i na początku XX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
47
61
85
117
127
133
147
316
SPIS TREŚCI – ЗМIСТ
Jakub Szeliga
Tożsamość Rusinów-Ukraińców
w galicyjskim miasteczku Leżajsk (1772–1918) . . . . . . . . . . .
Галина Кузь
Етнолінгвістичне вивчення східнослов’янської
фразеології: історія розвитку ідей і методів,
сучасні здобутки . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Оксана Ковацька
Ствердження нової української антропології
у “вітаїстичній” прозі 20-их років ХХ століття
(на матеріалі новелістики М. Хвильового й А. Любченка)
Agnieszka Hawrot
Tożsamość Hucułów w opowieściach o ich pochodzeniu
w dziele Stanisława Vincenza Na wysokiej poloninie . . . . . . . .
Olga Kich-Masłej
Stosunek Wilhelma Feldmana do kwestii ukraińskiej . . . . . .
Michał Siudak
Redaktor pisma „Сучасність” Roman Rachmannyj
i jego rola w zachowaniu tożsamości ukraińskiej . . . . . . . . .
Jarosław Kożuch
Zaangażowanie ukraińskich twórców pokolenia
lat sześćdziesiątych XX wieku w obronę języka
i kultury narodowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rafał Kęsek
Ukraińcy w Rosji i Federacji Rosyjskiej na przełomie
XX i XXI wieku. Tożsamość, kultura, język . . . . . . . . . . . . . . . .
167
191
203
213
229
257
285
297
Noty o autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
Informacja o działalności Fundacji św. Włodzimierza Chrzciciela
Rusi Kijowskiej w Krakowie w latach 1989–1993 . . . . . . . . . . . . . . 309
Iнформація про діяльність Фундації св. Володимира Хрестителя
Київської Руси у Кракові в 1989–2003 рр. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
Seria wydawnicza: „Biblioteka Fundacji św. Włodzimierza” . . . . . . 314