Sygn. akt UZP/ZO/0-29/05 Zespołu Arbitrów z dnia 19
Transkrypt
Sygn. akt UZP/ZO/0-29/05 Zespołu Arbitrów z dnia 19
Sygn. akt UZP/ZO/0-29/05 WYROK Zespołu Arbitrów z dnia 19 stycznia 2005 r. Zespół Arbitrów w składzie: Przewodniczący Zespołu Arbitrów Leszek Marcin Budkiewicz Arbitrzy: Edward Tymoteusz Flak Agnieszka Ewa Świderska Protokolant Paweł Kaczkan po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2005.01.19 r. w Warszawie odwołania wniesionego przez Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych Budownictwa Sp. zo.o., Olsztyn, ul. Cementowa 3 od oddalenia przez zamawiającego Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o.o., Olsztyn, ul. Oficerska 16a protestu z dnia 26 grudnia 2004 r. orzeka: 1. Oddala odwołanie. 2. Kosztami postępowania obciąża Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych Budownictwa Sp. zo.o., Olsztyn, ul. Cementowa 3 i nakazuje: 1) zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości 5 303 zł 07 gr (słownie: pięć tysięcy trzysta trzy złote siedem groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych Budownictwa Sp. zo.o., Olsztyn, ul. Cementowa 3 2) dokonać wpłaty kwoty 0 zł 00 gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz xxx 3) dokonać wpłaty kwoty 0 zł 00 gr (słownie: xxx) przez xxx na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych na rachunek środków specjalnych UZP 4) dokonać zwrotu kwoty 631 zł 93 gr (słownie: sześćset trzydzieści jeden złotych dziewięćdziesiąt trzy grosze) z rachunku środków specjalnych Urzędu Zamówień Publicznych na rzecz Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych Budownictwa Sp. zo.o., Olsztyn, ul. Cementowa 3. 3. Uzasadnienie Zamawiający – Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. w Olsztynie 6 sierpnia 2004 przekazało Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych ogłoszenie o zamówieniu publicznym: „Modernizacja przepompowni ścieków P-2 ul. Nad Jarem i budowa rurociągu tłocznego fi 500 mm – długości 1106 m w Olsztynie” prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego. Strona 2 z 11 Termin składania ofert upłynął 27 września 2004 o godz. 10.00. W powyższym przetargu o zamówienie publiczne ofertę złożyło trzech wykonawców, w tym Odwołujący. Ofertę jednego z wykonawców odrzucono z uwagi na niespełnienie warunków Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Pismem z 8 października 2004, Zamawiający poinformował pozostałych wykonawców o dokonaniu wyboru najkorzystniejszej oferty, którą została oferta złożona przez OPRI „Inżynieria” SA w Olsztynie. Powyższą czynność Zamawiającego oprotestował pismem z 18 października 2004 Odwołujący. W złożonym proteście wniósł on o odrzucenie oferty OPRI „Inżynieria” SA w Olsztynie jako niezgodnej z SIWZ i powtórzenia czynności przetargowych polegających na wyborze najkorzystniejszej oferty, zgodnie z przepisem art. 183 pkt 3 ustawy Prawo Zamówień Publicznych. Zamawiający pismem z 25 października 2004 uwzględnił protest w całości i na podstawie przepisu art. 24 ust. 2 pkt. 3 wykluczył z postępowania OPRI „Inżynieria” S.A. w Olsztynie. Jako podstawę faktyczną wykluczenia Zamawiający podał „brak dokumentów potwierdzających posiadanie uprawnień do wykonywania pełnego zakresu robót elektrycznych przewidzianego do realizacji w ramach zadania, którego postępowanie dotyczy”. Z kolei na ta czynność protest pismem z 28 października 2004 złożyło OPRI „Inżynieria” S.A. w Olsztynie wskazując, że wykluczenie go z postępowania przetargowego było bezpodstawne. Protest ten pismem z 3 listopada 2004 nie został przez Zamawiającego uwzględniony, a protestujący nie złożył w tym zakresie odwołania. Tym samym decyzja o wykluczeniu stała się prawomocna. Strona 3 z 11 W związku z przedłużającym się procesem udzielenia zamówienia publicznego, Zamawiający pismem z 16 listopada 2004 poinformował wykonawców o unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Powyższą czynność Zamawiającego oprotestował Odwołujący pismem z 26 listopada 2004, i wniósł o anulowaniu decyzji o unieważnieniu postępowania o zamówienie publiczne. Zamawiający uwzględnił podnoszone przez Odwołującego zarzuty i pismem z 1 grudnia 2004 uwzględnił złożony protest informując o tym także wcześniej wykluczonego prawomocnie wykonawcę OPRI „Inżynieria” S.A. w Olsztynie. Na tę czynność Zamawiającego, Odwołujący złożył protest podnosząc, że nie jest zgodne z przepisami ustawy Prawo Zamówień Publicznych informowanie i żądanie od wykluczonego prawomocnie wykonawcy jakichkolwiek dokumentów. Zamawiający nie udzielił odpowiedzi na złożony protest, a wykonawca nie wniósł w przewidzianym terminie odwołania do Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Z kolei pismem z 16 grudnia 2004 Zamawiający poinformował Odwołującego o unieważnieniu postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego. Powodem unieważnienia postępowania była niemożność zawarcia przez Zamawiającego ważnej umowy z Odwołującym, z uwagi na naruszenie przez Zamawiającego szeregu przepisów, które miały wpływ na wynik postępowania, tj. naruszenia przepisów art. 146 w zw. z art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo Zamówień Publicznych i art. 58 kc. Zamawiający wskazał, że podstawą wykluczenia jednego z wykonawców (który zaoferował najniższą cenę i został pierwotnie wybrany w przetargu) był brak wymaganych uprawnień budowlanych po stronie pracownika tego wykonawcy. W późniejszym okresie czasu, w związku z odpowiedzią uzyskaną od Mazursko Warmińskiej Okręgowej Izby Inżynierów okazało się, że przedstawione przez wykluczonego wykonawcę uprawnienia są prawidłowe i zgodnie z SIWZ. Stąd też w wyniku błędu popełnionego Strona 4 z 11 przez Zamawiającego, jeden z wykonawców został niezgodnie z przepisami wykluczony z postępowania o zamówienie publiczne. Z powyższą decyzją jak również jej motywami nie zgodził się Odwołujący, który 23 grudnia 2004 wniósł protest na rozstrzygnięcie Zamawiającego. Zamawiający w ustawowym terminie, tj. do 28 grudnia 2004 nie rozstrzygnął wniesionego protestu. Tym samym Odwołujący, stosownie do przepisu art. 183 ust. 1 ustawy Prawo Zamówień Publicznych uznał, że złożony protest został oddalony. Stąd też pismem z 3 stycznia 2005 Odwołujący wniósł odwołanie na oddalenie złożonego przezeń protestu. W odwołaniu Odwołujący podniósł, że Zamawiający nadużył okoliczności do unieważnienia postępowania wyrażonych w przepisie art. 93 ust. 7 ustawy Prawo Zamówień Publicznych. Wskazał on, że wada zaistniała w postępowaniu musi być na tyle istotna, iż staje się niemożliwe zawarcie ważnej umowy o zamówienie publiczne. Ponadto musi istnieć związek przyczynowy pomiędzy zaistniałą wadą a niemożnością zawarcia umowy. Zdaniem Odwołującego taki związek w niniejszej sprawie nie zachodzi. Odwołujący wskazuje, że wykonawca – OPRI Inżynieria S.A. został skutecznie wykluczony przez Zamawiającego z toczącego się postępowania – decyzja Zamawiającego z 25 października 2004. Z uzasadnienia unieważnienia przetargu o zamówienie publiczne wynika, że Zamawiający po wykluczeniu oferenta OPRI, dokonał ponownej oceny jego oferty. Odwołujący uważa, że oferta wykluczonego wykonawcy nie powinna być poddawana dalszej ocenie a on sam nie powinien być informowany o dalszych czynnościach podejmowanych w toczącym się postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Albowiem takie postępowanie narusza przepis art. 7 ust. 1 ustawy Prawo Zamówień Publicznych, gdyż narusza zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Strona 5 z 11 Z ostrożności Odwołujący podniósł także, że nawet gdyby Zamawiający powrócił do ponownej oceny poprawności decyzji o wykluczeniu wykonawcy OPRI, to Odwołujący wskazał, że złożona oferta wykluczonego wykonawcy jest niezgodna z wymaganiami SIWZ w części XI pkt 7 i XI pkt 8 oraz ustawą. Albowiem zawarte w ofercie błędy nie mogą być potraktowane jako omyłki rachunkowe i tym samym poprawione w trybie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo Zamówień Publicznych. Odwołujący we wniesionym przez siebie odwołaniu podniósł także, że Zamawiający unieważniając przetarg mylnie powołał się na przepis art. 146 ust 1 pkt 6 ustawy Prawo Zamówień Publicznych. Zdaniem Odwołującego, Zamawiający nie powinien powoływać się na wskazany przepis albowiem w niniejszym postępowaniu nie doszło do zawarcia umowy o zamówienie publiczne. Tym samym w związku z faktem, iż nie doszło do zawarcia umowy, odwołujący wskazał, że powołana podstawa unieważnienia przetargu jest błędna. Odwołujący wykazał także, że w związku z unieważnieniem przetargu stracił on możliwość uznania jego oferty za najkorzystniejszą i tym samym ma interes prawny w tym aby wnieść środki ochrony prawnej. Zespół arbitrów po zapoznaniu się z dokumentacją zgromadzoną w sprawie rozpatrywanego postępowania oraz po wysłuchaniu stron ustalił i zważył, co następuje: Zdaniem Zespołu Arbitrów decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu jest rozstrzygnięcie, czy dokonana przez Zamawiającego czynność, polegająca na wykluczeniu wykonawcy OPRI „Inżynieria” S.A. w Olsztynie z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego stanowi naruszenie przepisów ustawy Prawo Zamówień Publicznych, które miało wpływ na wynik niniejszego postępowania, w ujęciu przepisu art. 146 ust. 1 pkt 6 w zw. z przepisem art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo Zamówień Publicznych. Nie jest bowiem prawdą, podnoszony przez Odwołującego zarzut, że w niniejszej sprawie nie ma zastosowania przepis art. 146 ustawy Prawo Zamówień Publicznych. Przepis art. 93 ust. 1 pkt 7 ustawy Prawo Zamówień Strona 6 z 11 Publicznych nakazuje zamawiającemu unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia jeżeli postępowanie obarczone jest wadą uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy w sprawie zamówienia publicznego. Wady takie wymienia przykładowo przepis art. 146 ust. 1 ustawy Prawo Zamówień Publicznych, traktujący o przesłankach nieważności umowy w sprawie zamówienia publicznego (por. E Norek Prawo zamówień publicznych Komentarz, Wydawnictwo prawnicze, Warszawa 2005, s. 142). Nade wszystko Zespół Arbitrów ustalił, że jedyną podstawą prawną wykluczenia wykonawcy OPRI „Inżynieria” S.A. w Olsztynie, zgodnie z pismem Zamawiającego z 25 października 2004, było wypełnienie dyspozycji przepisu art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo Zamówień Publicznych, tj. nie złożenia oświadczenia o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu lub dokumentów potwierdzających spełnienie tych warunków. Zamawiający w części uzasadnienia faktycznego podał, że rzeczywistą przyczyną wykluczenia wykonawcy był brak dokumentów potwierdzających posiadanie uprawnień do wykonywania pełnego zakresu robót elektrycznych przewidzianego do realizacji w ramach zadania, którego dotyczy postępowanie. Zespół Arbitrów ustalił także, że oferta wykluczonego z przetargu wykonawcy, była najkorzystniejsza cenowo, co biorąc pod uwagę kryterium oceny ofert zawartej w SIWZ powodowało, że była to również oferta najlepsza ze złożonych w niniejszym postępowaniu. Zespół Arbitrów ustalił także ponad wszelką wątpliwość, że 25 listopada 2004 Zamawiający otrzymał od Mazursko-Warmińskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa (WMOIIB) odpowiedź w kwestii uprawnień budowlanych pracownika wykluczonego wykonawcy p. J. Pasieki. Wynika z niej, że uprawnienia posiadane przez p. Pasiekę są wystarczające do wykonania samodzielnej funkcji kierownika robót elektrycznych w zakresie objętym projektem budowlano-wykonawczym przepompowni ścieków P-2 w Olsztynie. Oznacza to, że zarzut braku Strona 7 z 11 posiadania przez p. J. Pasiekę odpowiednich uprawnień budowlanych, na podstawie którego OPRI „Inżynieria” S.A. w Olsztynie, zostało wykluczone z postępowania jest bezzasadny. Stąd też powstanie takiej okoliczności prawno-faktycznej, zdaniem Zespołu Arbitrów skutkuje dwoma konsekwencjami prawnymi: I. Stosownie do przepisu art. 14 ustawy Prawo Zamówień Publicznych w sprawach nieuregulowanych przez przepisy tej ustawy, zastosowanie mają przepisu kodeksu cywilnego. W niniejszej sprawie Zamawiający, zdaniem Zespołu Arbitrów, swoim postępowaniem i podjętymi decyzjami wypełnił normę przepisu art. 84 kc. Co oznacza, że przy podjęciu czynności obejmującej wykluczenie wykonawcy OPRI „Inżynieria” S.A. w Olsztynie z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego działał pod wpływem błędu. Zgodnie z utrwalona w tym zakresie doktryną za błąd rozumie się niezgodność między obiektywną rzeczywistością a jej odbiciem w świadomości człowieka (zob. Z Radwański Prawo Cywilne – część ogólna, CH Beck, Warszawa 1994, s. 195-196, B Lewaszkiewicz-Petrykowska w: System Prawa Cywilnego t. I, Ossolineum 1985 par. 65,66). W niniejszej sprawie mamy do czynienia tak z błędem dotyczącym treści czynności prawnej (dotyczy on podstawy wykluczenia wykonawcy) jak i błędem istotnym (zamawiający nie złożył by oświadczenia o wykluczeniu wykonawcy, gdyby wiedział, że przedstawione uprawnienia są wystarczające i zgodne z SIWZ) (por w tym zakresie orz. SN z 24 stycznia 1974, OSP 1975, poz. 238). Tym samym, w niniejszej sprawie w pełni wypełniona została norma przepisu art. 84 kc. Złożenie oświadczenia woli pod wpływem błędu nie powoduje nieważności czynności prawnej, a jedynie stanowi podstawę do uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli (art. 84 par. 1 kc). Zespół Arbitrów uznał, że w niniejszej sprawie oświadczenie takie explicite nie zostało złożone. Jednakże wziąć należy pod uwagę, pismo Zamawiającego z 16 grudnia 2004 o unieważnieniu postępowania, albowiem stosownie do przepisu art. 56 kc w zw. z przepisem art. Strona 8 z 11 14 ustawy Prawo Zamówień Publicznych czynność prawna wywołuje skutki nie tylko w niej określone ale także te wynikające z zasad współżycia społecznego i przepisów prawa. Stąd też oświadczenie o unieważnieniu postępowania zawiera w sobie w sposób dorozumiany wolę Zamawiającego wyrażającą się w uchyleniu się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli, albowiem unieważnienie postępowania o zamówienie publiczne skutkuje uchyleniem się od skutków wszystkich oświadczeń złożonych przez Zamawiającego w trakcie trwania postępowania o zamówienie publiczne. II. Wobec zaistnienia nowej okoliczności, w momencie powzięcia przez Zamawiającego w wyniku otrzymania od WMOIIB wiedzy i przekonania o bezzasadności wykluczenia firmy OPRI „Inżynieria” S.A. w Olsztynie z postępowania, oczywistym stał się fakt, że w postępowaniu o udzielenie zamówienia doszło do naruszenia przepisów określonych w ustawie, które miało wpływ na wynik tego postępowania (art. 146 Pzp.). mianowicie, w związku z rozpatrzeniem protestu Wniesionego przez PRIB w dniu 20.10.2004 r. zostały naruszone przepisy dotyczące: udziału w postępowaniu i wykluczania (art. 24 Pzp w powiązaniu z art. 22 Pzp), obowiązku poprawiania omyłek rachunkowych (art. 88 Pzp.), odrzucania ofert (art. 89 Pzp) co doprowadziło do bezzasadnego wykluczenia z postępowania firmy OPRI „Inżynieria” S.A. w Olsztynie i odrzucenia złożonej przez nią oferty. Czynności te- pamiętając, że firma ta zaoferowała wykonanie przedmiotu zamówienia za cenę niższą niż PRIB- niewątpliwie miały wpływ na wynik postępowania. Albowiem za rażące naruszenie ustawy w myśl przepisu art. 146 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo Zamówień Publicznych uznać należy wyłącznie takie, którego skutkiem był wybór wykonawcy, który przy zachowaniu wymaganych procedur nie zostałby wybrany na wykonawcę zamówienia publicznego (zob. T. Czajkowski Prawo Zamówień Publicznych Komentarz, UZP 2004, s. 230-235). Strona 9 z 11 Mając na uwadze powyższe Zespół Arbitrów uznał, że w powstałym stanie rzeczy nie jest możliwe zawarcie ważnej umowy z odwołującym, gdyż umowa taka byłaby z mocy prawa nieważna na mocy przepisu art. 146 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo Zamówień Publicznych. Zespół Arbitrów nie podziela zawartego w odwołaniu, zarzutu naruszenia przez Zamawiającego przepisu art. 7 ustawy Prawo Zamówień Publicznych. Przepis ten formułuje dwie podstawowe zasady udzielania zamówienia publicznego, tj. zasadę uczciwej konkurencji oraz zasadę równego traktowania wykonawców. Pierwsza zasada nie została przez Zamawiającego złamana. Wręcz przeciwnie, poprzez swoje działania doprowadził on do tego, że zasada ta w odniesieniu do wszystkich wykonawców, w tym również i do odwołującego się była przestrzegana. Z kolei wymóg równego traktowania oznacza konieczność stawiania wszystkim potencjalnym uczestnikom postępowania takich samych warunków udziału w postępowaniu, ocenę spełnienia stawianych warunków według tych samych wcześniej podanych do wiadomości kryteriów (tak Emil Norek Prawo zamówień publicznych. Komentarz, s. 37, Lexis Nexis 2004). Także i z tych zasad zdaniem ZA Zamawiający wywiązał się w sposób zgodny z przepisami prawa, a Odwołujący nie sprecyzował i nie udowodnił jakiego typu naruszenia miały by wchodzić w grę. W tej sytuacji należało uznać, że Zamawiający nie naruszył kwestionowanych przez Odwołującego przepisów ustawy Prawo Zamówień Publicznych, a jego decyzja o unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego miała pełne uzasadnienie faktyczne i prawne. Biorąc powyższe pod uwagę orzeczono jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania zgodnie z treścią przepisu art. 191 ust. 5 i 6 ustawy Prawo zamówień publicznych. Strona 10 z 11 Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. Nr 19, poz. 177) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych do Sądu Okręgowego w ................................................1 Przewodniczący Zespołu Arbitrów: ................................................................... Arbitrzy: ................................................................... ................................................................... 1 Nie dotyczy postępowań wszczętych przed dniem 2 marca 2004 r. Strona 11 z 11